Jaargang 15 – editie 2 – augustus 2016
Op deze plek kan uw advertentie staan. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze voorzitter, Eugenè van Dun, tel:0411-683427 3-2015 2
Jaargang 15 – editie 2 – Augustus 2016 Het bestuur vlnr Lid: Secretaris: Voorzitter: Penningmeester: Lid: Lid: Lid: Ton van Dun Robert van Dun Eugène van Dun Jan van Dun Hennie van Dun Anneke van Dun-van Loon Ton van Dun tel. 0252-211299 tel..033-4942623 tel. 0411-683427 tel. 076-5016095 tel. 06-45092691 tel. 076-5611426 Contributie of donateurschap voldoen op Rekeningnummer van de FVS van DUN: NL21RABO 0174888252 en voor Belgische leden RABONL2U 0174888252 t.n.v. F.V. Stamboom van Dun te Breda. Onze contributie is slechts 15,- euro per adres per jaar. Indien u tijdens het lopende jaar lid wordt betaald u een evenredig deel. www.vandunstamboom.nl De site waarin allerlei verhalen en foto’s te zien zijn. INHOUD. Adverteerders Bestuur/Inhoud/Colofon Van onze voorzitter Ineke van Dun-Meesters De Vikingen De Vikingen Minimonument voor kapucijn Adverteerders Redactie: pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag pag. 2 3 4 4 5,6 7 8,9 10 Hennie van Dun Eugène van Dun 3
Van de voorzitter, Voor de jaarvergadering/familiedag zijn al inschrijvingen binnen, wilt u ook mee, laat het snel weten, meldt u bij de penningmeester Jan van Dun. Misschien hoopt u op een wondertje van Peerke, dat zou bijzonder zijn. Het is lang geleden, 7 november 1929, dat Lowieke Westland, wonderbaarlijk is genezen, wat de aanleiding was voor de paus om Peerke zalig te verklaren. Het wachten is op een tweede, om Peerke heilig te verklaren. Je zal de gelukkige maar zijn. We weten allemaal de wonderen zijn de wereld niet uit. Wij hopen op een klein wondertje, dat het mooi weer is die dag en we elkaar weer de hand kunnen schudden. Tot ziens bij Peerke. Ineke van Dun- de Meester Het reddingstation Hindeloopen heeft sinds 5 juli 2013 de beschikking over een nieuwe reddingboot. Deze is van het type Atlantic 75 en heet Ineke van Dun - de Meester. De aankoop van de reddingboot werd bekostigd uit het Peter van Dun fonds. De heer Van Dun werd via een oud-collega geattendeerd op de KNRM en raakte zo betrokken dat hij besloot een fonds op naam te openen. De doopplechtigheid werd verricht door Babette Kingma, kleindochter van de heer Van Dun. De reddingboot draagt de naam van de overleden echtgenote van de heer Van Dun: Ineke van Dun- de Meester. De apparatuur op de nieuwe reddingboot werd o.a. gesponsord door het bedrijf Jus de Pommes, uit Ouddorp op Goeree-Overflakkee. Naast de apparatuur op de boot, hebben ze ook met producten gesponsord tijdens de bootdoop en werden heerlijke fruitdranken geserveerd! De nieuwe reddingboot van station Hindeloopen is van het type Atlantic 75 en werd aangekocht bij de Britse zusterorganisatie van de KNRM, de RNLI. De Atlantic 75 is een beproefd model waarvan de KNRM al eerder 17 reddingboten in de vaart nam. De nieuwe reddingboot komt te varen naast de grotere reddingboot Alida. Deze is van het type Valentijn en is sinds 2002 gestationeerd op het reddingstation. 4
De Vikingen. Nadat in boek II “ De Alphense en Dunse familie van Dun 1340-2000” hun Keltische afstamming uitvoerig beschreven werd, wil ik hierbij een zelfde artikel wijden aan de Vikingen , de verre voorvaderen van de Goirlese familie van Dun uit boek I . Bekend is dat deze Vikingen ,ook Noormannen genaamd, hun woongebied hadden in Zuid-Scandinavië en Denemarken. Zij vormden daar de noordelijke tak van de Germanen. Al in de eerste eeuw na Chr. vermeldt Plinius de oudere hun bestaan. Hij schrijft dat zij leefden in kleine dorpjes van ongeveer 100 inwoners en gerst en haver verbouwden. Pas vanaf 793 vinden wij schriftelijke vermeldingen van de Vikingen. In dat jaar deden zij een overval op het klooster Lindisfarne in Northumbria. Daar werden de stoffelijke resten bewaard van bisschop Cuthbert, een van de grootste heiligen van Engeland. Het klooster werd verwoest en de monniken gedood of als slaven meegenomen. Ondanks het gemis van geschreven ronnen zijn wij in de laatste jaren toch meer te weten gekomen over de tijd voor 793. Recente opgravingen in Jutland bij Aarhus in het Illerup Adal tonen aan dat daar al in het begin van de 3e eeuw hevig is gevochten. Uit een reconstructie van de meer dan 15000 opgegraven wapens en andere militaire uitrustingsstukken blijkt dat rond die tijd een leger van minstens 1000 krijgers het Kattegat is overgestoken. Zij hebben daar een verpletterende nederlaag geleden en de overwinnaars hebben het rivierdal geworpen. Daaronder 5 schilden met goud en zilver ingelegd. Het toont aan dat ook in Jutland een goed bewapende bevolking geleefd moet hebben om deze indringers te kunnen tegenhouden. Veel weten wij niet over hen. Na de val van het West-Romeinse Rijk in 410 breekt in heel West Europa een twee eeuwen durende periode aan waarover bijzonder weinig bekend is. Dit geldt met name voor Engeland. Als de Romeinse legioenen zijn teruggetrokken blijft daar een machtsvacuüm over. Zeker is dat inwoners van Jutland hiervan hebben geprofiteerd. Zij vestigen zich in Kent en in een stuk land in het zuiden tussen Wessex en Sussex.Ook in het overige gedeelte van Oost-Engeland vestigen zich volkeren van het vasteland. In Wessex, Sussex en Essex de Saksen . In Nothumbria en Mercia de 5
Angelen, een volk uit het gebied ten zuiden van Jutland. De Britten zelf houden stand in Wales en Cornwall. Ook vertrekt (gedwongen?) een grote groep naar Bretagne dat dan naar hen genoemd wordt.Ook in Jutland heersen duistere eeuwen. Pas rond 725 krijgen wij meer inzicht over de omstandigheden daar. In het noorden wonen de Denen, in het zuiden de Saksen, in het oosten een Slavisch volk en in het westen de Friezen. Deze laatste groep bestaat hoofdzakelijk uit kooplieden die handelsbetrekkingen onderhouden met o.a. Scandinavië en Engeland. Zij zullen het waarschijnlijk ook zijn die de versterkte handelsplaats Haithabu (Hedeby) bouwen. De plaats is nu gelegen in Sleeswijk-Holstein net ten zuiden van de grens met Denemarken. Het land tussen Noordzee en Oostzee is hier op zijn smalst. Bovendien kon nog gebruik gemaakt worden van een stuk van het riviertje de Schlei. Haithabu was goed verdedigbaar door omliggende moerassen waartussen , juist op die plaats ,de enige overland route liep van zuid naar noord. Haithabu groeide in korte tijd uit tot een welvarende plaats. Dit vooral vanwege de teruggekeerde rust in WestEuropa door het optreden van Karel de Grote. Door een overwinning op de Saksen (772) had hij zijn machtsgebied uitgebreid tot de rivier de Eider, 30 km. ten zuiden van Haithabu. Rond 800 verovert de Deense koning Göttrik de rijke handelsplaats. Doel is het monopolie van de handel tussen Noord en Oostzee. Daartoe verovert hij ook de andere belangrijke handelsplaats Reric, gelegen aan de baai van Wismar. De daar brodeloos geworden kooplieden dwingt hij in Haithabu te gaan wonen. Om een inval vanuit het zuiden te voorkomen hebben de Deense koningen reeds gedurende lange tijd een grote wal gebouwd tussen Noord en Oostzee. Deze is 30 km. lang, 5 meter hoog met houten palissaden en 10 meter breed. Haithabu bereikt zijn grootste bloei in de 10e eeuw. Talrijke handelsschepen en rijke oplui bezoeken de plaats waar dan zeker meer dan 1000 mensen wonen. De boeren zijn er verdwenen en handwerkslieden als smeden, timmerlieden en scheepsarbeiders zijn ervoor in de plaats gekomen. De aanlegsteigers voor de schepen worden groter en langer gemaakt. De aangevoerde handelswaren uit het noorden zijn pelzen, walrustanden, Noors ijzer, zeehondenvellen maar vooral duizenden slaven. De Vikingers hebben hen meegevoerd bij hun strooptochten. Zelfs nonnen worden aangeboden. De prijs voor een doorsnee slaaf is 200 gram zilver. De slaven worden verkocht aan kooplui uit het OostRomeinse Rijk en Arabische landen. Deze brengen weer wijn, Chineese zijde, glazen voorwerpen, specerijen en Spaans zilver. Tot in Mesopotamië (Bagdad) wordt handel gedreven. 6
Het zal waarschijnlijk ook in een van de handelsplaatsen zijn geweest dat de Vikingen schepen met een zeil hebben gezien. Tevoren werden hun drakenschepen louter door roeiriemen voortbewogen. Hun actieradius was daardoor erg beperkt. Pas als rond 725 hun boten met zeilen zijn uitgerust kunnen ze verre veroveringstochten gaan uitvoeren. We zien nu ook dat er 3 verschillende groepen Vikingen zijn. 1) Vikingen uit Noorwegen; zij gaan op verovering en ontdekkingstochten naar Noord-Engeland, Schotland, Ierland, IJsland, Groenland en bereiken zelfs in 1001 Newfoundland. 2) Vikingen uit Zweden; zij gaan op verovering en ontdekkingstochten naar Rusland, Oekraïne, Zwarte en Kaspische Zee. 3) Vikingen uit Denemarken (Jutland); zij gaan op verovering en ontdekkingstochten naar Zuid-Engeland en geheel West-Europa inclusief de Middelandse Zee. Groep 1 In Ierland bleven de invallen vanaf 795 beperkt tot enkele kustplaatsen . In 837 kwam er echter een groot konvooi van schepen die een permanente bezetting van het gehele eiland met zich bracht. In Dublin werd een grote handelspost gesticht, die uitgroeide tot een van Europa’s grootste slavenmarkten. In 980 weten de Ieren de Vikingen definitief te verdrijven. Rond 800 hebben de Vikingen inmiddels ook Schotland, Orkney , Faroër en Shetland eilanden bezet. Van hieruit gaan zij verder naar IJsland (870) en Groenland (980). Groep 2) Dit is de groep die bij ons het minst is bekend. Toch waren zij zeer belangrijk. Wanneer zij zich buiten het gebied van de Oostzee gaan begeven is niet bekend. De eerste vermelding is uit 839 . In dat jaar bezoekt een delegatie van de Byzantijnse keizer Theophilus het hof van Lodewijk de Vrome. In zijn delegatie bevinden zich ook kooplieden van het volk Rhos. Zij blijken afkomstig uit Zweden en via het Ladagomeer, Ilmenmeer en Dnepr in Constantinopel te zijn gekomen. De Vikingen hebben ook Nowgorod gesticht. Rond 850 is Rurik er de vorst.Langs de gehele verdere route vestigen zich Vikingen. Belangrijkste handelsprodukten zijn zilver en zijde uit het zuiden en pelzen en slaven uit het noorden. (vervolg in de volgende DunDoenerij). 7
Minimonument voor beroemde kapucijn. Er blijkt in Langeweg een ‘minimonument’ voor de kapucijn en vondelkenner Maximilianus (Petrus van Dun, 1884-1963) uit Moerdijk te bestaan. Hij kreeg in 1958 een eredoctoraat van de Katholieke Universiteit van Nijmegen, was erelid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde en Officier in de orde van Oranje Nassau. Onlangs heeft docent aardrijkskunde en John van Opdorp bij het kleine ‘monument’ voor Maximilianus van Dun, heemkundige John van Opdorp uit Langeweg het vergeten 'monumentje' herleid tot Maximilianus van Dun. Het gaat om drie rode bakstenen in de vorm van een kruis in de muur van de enige nog overgebleven vleugel van het vroegere kleinseminarie van de kapucijnen in Langeweg. Tijdens de eerste steenlegging in 1930 van die laatste schooluitbreiding is pater Maximilianus directeur van het seminarie en mag hij ceremonieel de troffel hanteren. Dat gebeurt onder toeziend oog van kleinseminaries en medebroeders onder wie provinciaal Stanislaus Luppes uit Harderwijk en broeder architect Exuperius Hagen uit s- Graveland. Pater Maximilianus was, als opvolger van de latere kapucijnen bisschop Tarcisius van Valenberg uit Asten, in Langeweg seminarie directeur van 1925 tot 1931. John van Opdorp over deze leraar en wetenschapper: "Hij werd in 1884 geboren te Moerdijk waar zijn ouders een boerderij annex herberg exploiteerden. Maximilianus doorliep het 'Serophyns Seminarie” te Langeweg, toen nog Slikgat geheten, en werd in1911 als kapucijn tot priester gewi jd. In 1915 werd hi j profes sor, zo noemden ze destijds een leraar, in Langeweg. Ats priesters docent werden aan een seminarie dat streefde naar deelname van hun leerlingen aan het staatsexamen gymnasium , moesten zij een opleiding voor een middelbare akte gaan volgen. Maximilianus behoorde daardoor in 1912 tot de studenten van het eerste uur aan het Mollerinstituut, de latere R.K. Leergangen, nu Fontys Hogescholen. Hij studeerde bij dr. HW.E. 8
Moller Nederlandse Taal en Letteren. Hij werd, terwijl hij in Langeweg leraar was, in 1919 de vervanger van Moller aan de Leergangen. Dit moet het bestuur van de Nederlandse kapucijnen te ver gegaan zijn. Wetenschapsbeoefening stand bij hen niet hoog in aanzien Diverse kapucijnen hebben wel als docent aan de R.K. Leergangen gewerkt, maar dat mocht nooit ten koste gaan van hun roeping als kapucijn en de daaruit voortvloeiende werkzaamheden. Als 'simpele' leraar Nederlands echter groeide Maximilianus uit tot een gerenommeerd letterkundig geleerde." Maximilianus legt eerste steen voor nieuwe seminarievleugel, 1930 Maximilianus van Dun was tot het einde van zijn Leven docent aan het seminarie annex gymnasium van de kapucijnen in Oosterhout. Hij stierf op 28 oktober 1963. John van Opdorp heeft achterhaald dat de kapucijn een paar maanden voor zijn dood nog in Langeweg was voor de begrafenis van een medebroeder en schrift: "Maximilianus moet de eerste steen die hij legde toen gepasseerd zijn. Zal hij er nog bij stil gestaan hebben; zo'n klein monumentje? Zouden zijn verdiensten erin gebeiteld zijn, dan was het hem zeker opgevallen.” Brongegevens: met toestemming van redactie van “met kap en koord” dit is een uitgave van de Nederlandse kapucijnen. 9
Familiedag op15 september 2016. Hierbij laten we iedereen nog even weten dat er op 15 september een Familiedag wordt georganiseerd. Het is bij Peerke Donders in Tilburg… Natuurlijk weet iedereen dit al lang maar het is goed om dit nog even aan jullie te vertellen. Wij zouden niet willen dat jullie achteraf zeggen, “goh, jammer dat ik het niet heb meegekregen”, dus beste mensen, als je je nog niet hebt aangemeld doe het nu nog even, het kan nog. In de vorige DunDoenerij staat het programma. Hopelijk tot ziens op 15 september. Verder wenst het bestuur iedereen nog een heel fijne vakantie en vooral ook heel mooi weer. 10
Autorijschool Frans van Dun, Breda Adres: Dr.Struyckenstraat 176 4812 BK Breda Telefoon/fax: 076-5140634 Mobiel: 06-51178971 Website: www.fransvandun.nl Vanaf 1957 meer dan: 50 jaar ervaring 50 jaar bekend 50 jaar in Breda 50 jaar Bovag lid 3-2015 Op deze plek kan ook Uw advertentie staan 11
AFZENDER: F.V. Stamboom van Dun Postelse Hoeflaan 109 5042 KD Tilburg Email: hvandun@gmail.com © Familie Vereniging Stamboom Van DUN 12
1 Online Touch