Kijk op Chaam: ’Ja, het was vruchtbare grond hier’ In zijn zesde boek over Chaam biedt George Valckx een blik op het dorpsleven uit vervlogen tijd. Pronte dames in zwarte trouwjurken, jongetjes met kniekousen of in matrozen- pakjes. Het net verschenen Kijk op Chaam biedt e e n boeiende inkijk in het dorpse leven van weleer. Een meer dan indrukwekkend boek met welgeteld 1642 oude familiefoto's uit Chaam. Drie jaar heeft George Valckx (73) eraan gewerkt. Hoeveel uur? Hij slaat een hand voor de mond en haalt diep adem. ,,Elke dag, van vroeg tot laat, eigenlijk wel" Vanuit een gemakkelijke stoel verderop in de klassiek, een tikkeltje barok ingerichte woonkamer haakt zijn vrouw in: „Hij had nergens meer tijd voor. Niet fietsen. Niet op vakantie." Maar, het resultaat is ernaar. Een unieke collectie trouw- en schoolfoto's, gezinsfoto's en portretten van middenstanders, notabelen en boeren. Van boerderijen, arbeidershuisjes en uitspanningen. En daarmee is het ook een eerbetoon aan de vaders en moeders die met noeste arbeid hun kinderrijke gezinnen onderhielden ten tijde van armoede en schaarste. Het levenswerk ligt op de eetkamertafel. Groot formaat, 5 centimeter dik, 3 kilo, 752 pagina's. Tot in detail gedocumenteerd. George Valckx verzucht: ,,Als je 't zou doen om geld te verdienen, ben je verkeerd bezig." Het boek bevat foto's van zo ongeveer alle gezinnen die voor 1940 in het overwegend agrarische Chaam woonden. Ze verschaffen een tot de verbeelding sprekende indruk van het leven, werken en vooral ook de kleding in de jaren twintig, dertig van de vorige eeuw. Al geeft die kleding meestal een geflatteerd beeld. Want de mensen lieten zich over het algemeen alleen bij bijzondere gelegenheden - huwelijken, gouden bruiloften en jubilea - portretteren. Op hun paasbest, in een studio met 'voorname' decorstukken. De mannen in driedelig kostuum. De vrouwen in hooggesloten, lange jurken. Het was een serieuze aangelegenheid, vertelt de samensteller: "Allemaal strakke gezichten he. je ziet voor het eerst mensen lachen op foto's in de jaren vijftig." Op zijn gegroefde, karakteristieke kop met grijs ringbaardje verschijnt een schalkse lach: „En dan zie je ook pas benen. Niet alleen van vrouwen hoor, ook van mannen." Bladerend: „Hier, kijk maar. De oudere jongens droegen lange broeken met bretels of zwarte kniekousen. 0p schoolfoto's vaak ook nog keurige stropdasjes." Tot 1940 kende Chaam geen officiële straatnamen. Iedere woning werd aangeduid met een wijk en een A- of B-huisnummer. De auteur heeft die wijkindeling gehanteerd. Maar hij noemt ook de huidige straatnamen. Monnikenwerk. Inmiddels kent Valckx bijkans elk huis in Chaam. Dat blijkt als we een stukje rijden om hem zelf op de foto te zetten bij de boerderij van' Toontje Schoen'. Hij wijst op een statig huis: „Witte gij dat hier Theo woont, de zoon van schout-bij-nacht Karel Doorman ?" Speuren in archieven en schrijven is de passie geworden van de oudvliegtuigtechnicus, die in 1964 naar Brabant kwam voor zijn werk op vliegbasis Gilze-Rijen. Al is z'n Zeeuws-Vlaamse afkomst ('Mijn wieg stond vlak achter d'n dijk van Het Verdronken Land van Saeftinghe') nog hoorbaar. Kijk op Chaam is zijn zesde boek over Chaam. Veel van de talrijke illustraties komen van Hubert Donkers, een fervent verzamelaar van Chaamse familiefoto's. Hij kon zijn 6
7 Online Touch Home