terstof project in Europa “Ze zullen waarschijnlijk gewoon doorgaan”, meent König. “Het zijn ook niet allemaal projecten waarbij er waterstof wordt opgewekt. Veel projecten hebben te maken met opslag of transport van waterstof, of zelfs met het gebruik van waterstof. Denk aan de electrolyser van Nouryon en Gasunie van twintig megawatt, het project van Vattenfall met blauwe waterstof, de honderd megawatt electrolyser van ENGIE, enzovoorts. Je krijgt met dit soort projecten dus synergie met het NortH2 -project. Sterker nog, we hebben ze nodig.” Je krijgt met dit soort projecten dus synergie met het NortH2 Ideale regio Groningen lijkt de ideale regio te zijn voor de productie van waterstof. König: “We hebben nog ruimte in de zee boven de havens om windparken aan te leggen en in de haven is er nog plek voor een grote electrolyser. Daarnaast hebben we hier in Groningen al afnemers zitten die graag waterstof willen kopen. Als je meer landelijk kijkt, zitten we ook uitermate goed voor de productie van waterstof. We hebben het meest dichte gasnet van heel Europa, wat geschikt gemaakt kan worden voor het transport van waterstof en hetzelfde geldt voor de opslag van waterstof. Dat kan in dezelfde zoutcavernes als waar we gas in opslaan.” -project. Sterker nog, we hebben ze nodig... Groter De geleverde energie voor de waterstofprojecten zal vooral offshore moeten worden geproduceerd, omdat de beschikbaarheid en het draagvlak voor onshore windmolenparken ontbreekt, ook in Groningen. NortH2 heeft aan opgesteld vermogen op zee zo’n drie tot vier gigawatt gepland tot 2030. Daarna kan tot 2040 worden opgeschaald naar tien gigawatt. Zoiets gaat uiteraard niet van de ene op de andere dag. König: “Voor die eerste drie tot vier gigawatt hebben we al enkele honderden windturbines nodig. Tegen 2040 mag je er van uit gaan dat molens ook weer meer vermogen hebben gekregen. Ik sprak laatst bijvoorbeeld een techneut die vertelde dat hij bij het bouwen van zijn eerste één megawatt windturbine tegen zijn collega’s zei: “heren, groter dan dit wordt het nooit”. En kijk maar waar we nu zijn. In Rotterdam is een tijdje terug de eerste twaalf megawatt turbine geplaatst en er wordt nu gewerkt aan vijftien megawatt turbines.“ Goedkoper In de Eemshaven komt een groot electrolyser park te staan dat de hoofdmoot van de waterstofproductie op zich zal nemen. Daarnaast komen er kleinere electrolysers op zee. “Energie in de vorm van gas, waterstof dus, is vele malen goedkoper dan elektrische energie”, licht König toe. “Het kan dus lonen om die elektriciteit zo snel mogelijk om te zetten in waterstof. Electrolysers zullen in de nabije toekomst steeds kleiner, mobieler, goedkoper en efficiënter worden. We werken daar overigens ook actief aan mee, onder andere in een onderzoek dat we samen met de Universiteit van Groningen doen.” De presentatie van het NortH2 -project. Van links naar recht: CDK René Paas, Marjan van Loon (Shell), Cas König (Groningen Seaports) en Han Fennema (Gasunie). 7
8 Online Touch Home