22 CHRIS VOS 23 CHRIS: ‘IK KAN ME NIETS HERINNEREN VAN HET ONGELUK, KAN ME NIET EENS MEER HERINNEREN DAT IK OOIT GEWOON LIEP’ bij Chris op de kamer gewoond in het ziekenhuis. Ik was 24 uur per dag bij hem en deed alles, ook de verzorging van zijn wonden. Chris liet de witte doktersschorten niet binnen. Hij was ook een soort bezienswaardigheid, was een kind van vijf dat iets heel ernstigs had en dat was voor alle academici een prachtig exemplaar om te volgen en te bekijken. Chris werd een soort object voor medici. Ik ben altijd heel lief, maar toen werd ik echt een tijger. Ik stuurde iedereen die kamer uit. Het was ook lang onduidelijk of hij in zijn hoofd dezelfde zou blijven. Chris had zo verschrikkelijk veel bloed verloren, dat ze ook niet wisten hoe dat in zijn bovenkamertje zou gaan. Daarnaast was hij de eerste maanden ook een soort verslaafde. Hij zat vol aan de morfine. Toen dat werd verminderd, kreeg hij last van trembling. Zijn handjes trilden en hij zei tegen me: ‘Mama, ik zie jou in drieën.’ Hij was echt een beetje stoned.” Paul, lachend: “Sinds die tijd noemen we hem Chris Crackie. We kunnen gelukkig nu ook met elkaar om sommige dingen lachen. Als gezin zijn we gelukkig heel positief en kijken we vooral vooruit. We hebben Chris ook niet te veel gepamperd. Volgens de arts zou hij de rest van zijn leven in een rolstoel doorbrengen, maar na vijf maanden liep hij achter een looprek. Hij zou niet leren fietsen, maar ook dat deed hij gewoon. Chris is teruggegaan naar zijn normale basisschool, met een katheter en een stoma. In het begin dus met een rolstoel en later met dat looprekje. Ik heb me ook nooit schuldig gevoeld, wel verantwoordelijk. We zijn natuurlijk heel lang verdrietig geweest en ik heb me uiteraard heel rot gevoeld. Het klinkt heel raar, maar ik heb er vrede mee, kan het niet meer terugdraaien. Je kunt alleen maar zorgen dat het leven optimaal is en eruit halen wat erin zit. Gelukkig genieten we gezamenlijk van heel veel dingen. Chris is eigenlijk al vanaf zijn twaalfde op pad als snowboarder en vanaf zijn zestiende zit hij op Papendal. Lorenzo zit ook vijf maanden per jaar in de sneeuw als snowboarder en in de zomer geeft hij kitelessen in het buitenland. We volgen de jongens zoveel mogelijk en genieten. Dat vind ik het mooiste wat er is.” • Chris: ‘Ik kan me niets herinneren van het ongeluk, kan me niet eens meer herinneren dat ik ooit gewoon liep. Als ik de verhalen van m’n vader, moeder en broer hoor, moet ik vier keer slikken. Het mooie is natuurlijk dat het nu zo goed gaat. Het is goed om daar af en toe even bij stil te staan. Het had zoveel minder gekund. Ik kan plassen en poepen, het had ook zo kunnen zijn dat ik dat niet had gekund. Ik kan normaal nadenken, ook dat had anders kunnen zijn. Ik heb vanaf het begin de drang gehad om ‘normaal’ te zijn. Twee jaar na mijn ongeluk gingen we als gezin op wintersport. Skiën kon ik niet, maar mijn vader had bedacht dat ik wel op een snowboard zou kunnen staan. Hij had een touw om mijn middel gebonden en daar gingen we. Ik verging van de pijn, had overal kramp. Na iedere afdaling moest ik een uur bijkomen. Maar ik moest en zou normaal zijn en kunnen wat anderen, onder wie m’n broer, ook konden. Het heeft echt heel wat tranen gekost, maar na twee dagen kwam ik de berg af. Nu train ik op Papendal. Daar ben ik trots op. Vroeger hadden mensen de neiging om me extra te helpen, juffen gingen dan naast me staan. Ga weg, dacht ik dan. Ik wilde zelf alles kunnen. De drang om ‘normaal’ te zijn, dat heb ik nu ook nog en dat is ook mijn valkuil. Ik heb dat heel erg met alles wat ik doe, of het nou mountainbiken, golfsurfen of windsurfen is, ik moet het net zo goed kunnen als ik kan snowboarden.” Lorenzo: “Ik nam Chris op sleeptouw tussen de valide jongens. Chris is mede daarom geworden wie hij nu is. Nu geef ik snowboardles in de winter en in de zomer surfles. Ik ben trots op Chris, vind het heel knap hoe hij alles voor elkaar bokst. Als hij iets wil, dan krijgt hij het voor elkaar. Hij zag Nicolien Sauerbreij goud winnen op de Spelen van Vancouver in 2010 en dacht: dat wil ik ook. Zelf ben ik ook enorm zelfstandig, misschien ook wel door de omstandigheden, doordat er altijd wat meer aandacht naar Chris ging. Dat heb ik nooit erg gevonden.” Paul: “Ik ben ook trots op wat Lorenzo allemaal heeft geofferd. Lorenzo heeft altijd over Chris gewaakt. Toen Chris wat ouder werd, wees de bond me op olympisch kampioen Bibian Mentel, oprichtster van de Mentelity Foundation, die kinderen als Chris in staat wil stellen om op hoog niveau te snowboarden. Bibian wilde Chris meteen meenemen naar Canada. Mijn vrouw vond het eerst nog een beetje vreemd, ze kende haar niet. Maar ik werd helemaal blij van het positivisme van Bibian. Onder de hoede van Bibian is Chris echt verliefd geworden op de sport.” • Chris reist sinds zijn twaalfde de wereld rond voor grote snowboardtoernooien onder de hoede van vijfvoudig wereldkampioen en olympisch kampioen Bibian Mentel. Hij werd meteen wereldkampioen bij de junioren en in 2014 plaatste hij zich voor de Spelen van Sochi. Bij het WK in 2015 en 2017 won Chris goud op de onderdelen banked slalom en boardercross. Op deze onderdelen gaat hij Nederland vertegenwoordigen tijdens de aankomende Winterspelen. En Chris woont tegenwoordig ook samen. Hij is dolgelukkig met Lisa Bunschoten, die eveneens paralympisch snowboarder is. Ook Lisa werd door Bibian Mentel onder haar hoede genomen. Lisa heeft inmiddels eveneens een lange erelijst, ze won onder meer twee zilveren WK-medailles. Chris: “Ik voel me heel erg normaal, maar ook weer niet, door het leven dat ik leid. Ik ben negentien, woon al samen, heb een auto en reis de wereld rond. Natuurlijk heb ik me weleens zorgen gemaakt of ik een vriendin zou krijgen. Ik
6 Online Touch Home