Luk Grypdonck deel 15 De Europese beerput van Napoleon III De slag om Solferino leverde in feite twee verliezers op. Oostenrijk dat zijn zuidelijk territorium losliet en Napoleon III (rechts: Napoleon III als keizer), die moest opkrassen … met lege handen huiswaarts kon keren. “Als twee honden vechten om een been, loopt de derde ermee heen!” was hier toepasselijk. De Italiaanse Opstandelingen kregen vrij spel op weg naar de Italiaanse onafhankelijkheid en haalden wat later hun slag thuis. Het geklungel van de Oostenrijkse Keizer Frans Jozef I als opperbevelhebber, was de enige oorzaak waarom hij de slag verloor. Spijts zijn onaantastbare status kreeg hij zoveel kritiek en verwijten te slikken, dat hij gedwongen was voorgoed afstand te doen van deze militaire functie. De Oostenrijkse troepen trokken zich terug naar hun provincie Venetië (Veneto). Napoleon III zag zijn “moment de gloire” aangebroken en beval de opmars van zijn troepen in de richting Veneto. Zijn plezier was van korte duur. Rusland (dat viel te verwachten) vergezeld van Pruisen stond kort achter zijn hielen. Zij plakten hem beiden met de rug tegen de muur. Rusland had een eitje te pellen met Napoleon III, wegens zijn openlijke steun aan de Poolse Opstand. Hij kreeg van hen gelijktijdig een oorlogsultimatum toegezonden. In volle Veneto-campagne diende Napoleon III alle militaire acties af te © Wikipedia © Wikipedia blazen en alle Franse troepen van het Italiaanse schiereiland weg te halen, wilde hij niet het risico lopen dat Frankrijk onder de voet werd gelopen tijdens zijn afwezigheid op Franse bodem. Die wending had Napoleon III niet ingecalculeerd! Napoleon III was nota bene zelf persoonlijk aanwezig in het Solferino hoofdkwartier om daar alle militaire acties op te volgen, te coördineren en te laten uitvoeren onder zijn bevel. Napoleon III mocht zijn Italiaanse droom vergeten. Hij zou Lombardije krijgen wat tegenviel en ruilde met alle gevolgen van dien voor Savoie en Nice. De Italiaanse affaire was een zeer dure oorlog en had niks opgeleverd. Frankrijk had erop gehoopt dat de Centrale Italiaanse staten tenminste onder zijn gezag gingen komen. Ook dat gebeurde niet, tot grote ontevredenheid van Napoleon III. De slag om Solferino was cruciaal en vormde de 2de belangrijkste tussenstap naar onafhankelijkheid. Er volgden nog enkele kleinere veldslagen zonder Franse troepen tot uiteindelijk Victor Emanuel I en Garibaldi alle Italiaanse staten verenigden in het “Resorgimento” (Wederopstanding van Herenigde Italiaanse Rijk = zoals de Romeinen). Het werd geen republiek maar een monarchie onder Victor Emanuel (foto links) van 1861 t.e.m. 1946. Na de turbulente Italiaanse geschiedenis voor en tijdens WO II werd het Italiaanse koningshuis in 1946 buiten gesmeten. Napoleon III werd politiek en militair ter zijde geschoven en moest toekijken van in de hoek. Alle landen ten Oosten van Frankrijk hadden hem in de gaten gehouden: Oost- en Centraal Europa tot Rusland. Men gunde hem niet één moment om nogmaals hetzelfde onheil te stichten als destijds zijn illustere voorganger NB. Overal was het nationalisme fel doordrongen geraakt. In Oost-Europa was demografisch een zeer grote bevolkingstoename waar te nemen dat vroeg om meer “lebensraum”: dat impliceerde meer middelen, land, industrie en militaire armslag. De landkaart van Europa was geografisch grondig herschikt. Niets was nog gebleven zoals het ooit tevoren was. Pruisen en daarnaast 39 Duitse bondstaten waren op kousenvoeten gestaag uitgegroeid tot een zeer machtig militair, politiek en industrieel blok met in de schaduw een miljoenen bevolkingspotentieel. 1
Pruisen stond voor stiptheid, discipline en gründlichkeit: het beschikte over minder troepenmacht dan de Fransen, maar was zeer rationeel georganiseerd, snel, wendbaar en superefficiënt in oorlogsvoering. Pruisen (insgelijks de Duitse bondstaten) maakten voor vlugge troepenverplaatsing veelvuldig gebruik van spoorwegen!!! De laatste 30 jaren in de 19de eeuw zal “oorlog” in toenemende mate een heel andere dimensie ondergaan door de schrikbarende aanbreng van rijdend, varend en vliegend wapentuig door de industrie. Het gebruik van spoorwegen voor oorlogsvoering was een eerste indicatie. Napoleon III dusdanig imperialistisch geobsedeerd, nam niet eens notie van wat, hierbovenuiteengezet, aan het gebeuren was naast zijn deur. Ofwel wilde hij het niet zien, ofwel had hij het verstand niet en miste de afspraak met de geschiedenis. ’t Werd de som van beide. Het ontstaan van Italië én van Duitsland werd in de hand gewerkt door Napoleon III zijn bemoeizucht. Hij stimuleerde het Duits nationalisme en bracht het zover dat men geen Fransen kon uitstaan. Nu Frankrijk geparkeerd stond, begon het gekissebis tussen het verzwakte Oostenrijk en het doortastende Pruisen (Duitse oorlog van 1866), wie voortaan de baas zou zijn in Europa. Napoleon III porde Italië geniepig aan in alliantie te treden met Pruisen, om Oostenrijk te pesten. Oostenrijk probeerde Frankrijk te paaien door het Venetië (Veneto) in de hand te stoppen in ruil voor neutraliteit. Wilden de Oostenrijkers ervan af??? De Italianen probeerden immers gewapenderhand Venetië in te lijven, maar werden verdreven door de Oostenrijkers in juni 1866 na de Slag van Custoza, 15 km zuidelijk verwijderd van Peschiera a/h Gardameer. Pruisen en Oostenrijk geraakten het maar niet eens en dus kwam het op 3 juli 1866 tot een treffen in de Slag bij KöninggrätzSadowa (Bohemen-Tsjechië). Pruisen won de slag omdat de getalsterkte der Oostenrijkers eerder onderlag. Gezien de situatie moest een legerdeel in Italië ter plaatse blijven. Pruisen zette er spoed achter om Frankrijk slim af te zijn. Napoleon III kreeg de stille wenk van Pruisen het pas ontvangen Veneto-cadeautje af te geven aan de Italianen. Wat dan ook gebeurde voor de lieve vrede!?! Maar daarmee was de kous niet af!!! Napoleon III vond er niks beter op dan de annexatie van België en GHLuxemburg te gaan eisen, als beloning voor zijn bewezen neutraliteit in de kwestie. Dat betekende zoveel als een schending van de Belgische onafhankelijkheid en onze neutraliteit opgelegd door het Congres van Wenen. De onverkwikkelijke historie over België en GH-Luxemburg zat zo in elkaar. Eenmaal Napoleon Bonaparte definitief was verslagen in 1815, werd Luxemburg betwist door Nederland en Pruisen. Het Congres van Wenen besloot Luxemburg te geven aan Willem I (Herenigde Nederlanden). GH-Luxemburg (Huis Nassau-Weilburg) of Groussherzogtum Lëtzebuerg werd/was lid van de (kleine) Duitse bondstaatjes en kreeg een fort met Pruisische troepen. Op de onafhankelijkheid van België volgde een in-twee-deling van Luxemburg: Bitburg en omgeving werd afgegeven aan de Pruisische Rheinprovinz als nieuw onderdeel van het Verdrag van Londen 1830-1839. Er volgde kort daarop nog een deling voor de totstandkoming van de 9de Belgische provincie Luxemburg. GH-Luxemburg had zich massaal achter de Belgische opstand geschaard, behalve stad Luxemburg (Fort met Pruisische troepen). Die was gedwongen loyaal te blijven aan de Nederlandse koning Willem I. Het grootste overwegend Franstalig westelijk deel werd daarom samengevoegd met Hertogdom Bouillon tot onze huidige 9de provincie. Het kleinere, Duitstalig oostelijk deel Luxemburg was en bleef een persoonlijke unie met Nederland. De Luxemburgse vlag is daarnaar verwijzend een Hollandse vlag, maar met bleekblauw. In 1866 ging Napoleon III in ‘t geheim op gesprek bij Rijkskanselier Otto Von Bismarck: dacht na afloop van de ontmoeting te hebben bedongen vrije hand te zullen krijgen in de annexatie van België en GH-Luxemburg. Een jaar later in 1867 zei de Pruisische kanselier zich echter niets te herinneren van dergelijke afspraak. Willem III (Nederlandse Koning) (rechts) bevriend met Napoleon III hadden in samenspraak een koehandel opgezet omtrent GHLuxemburg dat Nederlands gebied betrof. Willem III zag er wel wat in en kwam naar Parijs met de verkoopakte. Alleen was men het Pruisisch fort vergeten…! Aan Pruisische kant viel dat niet in goede aarde. Terwijl Willem III zich in Parijs klaarmaakte voor het verlijden van de akte, moest de Britse regering ingrijpen om een Europese oorlog te voorkomen tussen Frankrijk en Pruisen. Er werd overeengekomen dat het Pruisisch fort verdween, dat GH-Luxemburg onafhankelijk werd, dat een einde kwam aan de persoonlijke unie met Nederland (hield op in 1890 bij overlijden Willem III). België stond op stelten en vroeg om garanties, wetende dat Frankrijk onze soevereiniteit en neutraliteit als een te verwaarlozen vodje papier aanzag. Frankrijk moest inbinden. GH-Luxemburg, België en Nederland genoten bescherming, maar moesten eeuwig neutraal blijven bij conflicten. © Wikipedia 2
1 Online Touch