Toegepaste kunst gebaseerd op de Stadssonnetten

Friesland in Europa EUROPA FRIESLAND Twaalf sterren staan symbool Verenigen een Europees continent Bevinden zich als cijfers op een wijzerplaat Cirkelvormig van verdraagzaamheid België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken Duitsland, Estland, Finland Frankrijk, Griekenland, Hongarije Ierland, Italië, Kroatië Lotgenoten in de strijd naar vrede Verbinding en toegankelijkheid Creatie van gemeenschapszin Met eerbied en ontzag Letland, Litouwen, Luxemburg Malta, Nederland, Oostenrijk Polen, Portugal, Roemenië Slovenië, Slowakije , Spanje Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, Zweden Twaalf sterren stralend in verscheidenheid Respect en integratie is wat hen verbindt Het cultureel erfgoed als stimulans waarden en normen in balans Laat je niet door angst regeren Maar raadpleeg je geweten Met een volk zo trots op de eigen taal, wapen, volkslied en markante vlag: blauw/wit gestreept met pompeblêd, een soort van hartje -zeven- rood op rij. “Fryske Sûkerbôle” en “dúmkes” Suikerbrood en duimpjes van anijs “Sukerlatte”, “koeke” en “kjellepaot” Suikerlat, koek en kalfspoot In de zomer “skûtsjesilen” -oude vrachtschepen trekken ten strijdkaatsen of “fierljeppen”, met de polsstok over een sloot. “Ús memkes” en “Fierljepstokken” Koeien en polsstokken van drop “Fryske keatsballen” en “Alve stêdendrop” Kaatsballen en de Elf Steden in een emmertje Friesland is uniek in de eigen dingen, handelt betrokken en verenigd. Een saamhorige gemeenschap; "Mienskip”: openheid voor iedereen. Samen de wereld een beetje mooier maken. Laat de cultuur spreken en de harmonie floreert

NEDERLAND Klein, laag landje aan de zee Groen, door dikke dijken omgeven Rivieren en polders onder bewaking Het water nauwkeurig gemanaged. Windmolens, klompen, tulpen, Kaas, rauwe haring, kroketten, Drop, stamppot, oliebollen, Pannenkoeken en stroopwafels Het land waar alles kan en mag Tolerant in drugsbeleid vrij in meningsuiting en Altijd vreedzaam in overleg Poffertjes, pepernoten, vla, Hagelslag, erwtensoep, oranje, Speculaas, marsepein, schaatsen, Grachten, koeien en Sinterklaas Zo trots op het verworven recht Dat steeds minder vanzelfsprekend lijkt Onzekerheid speelt parten Een roep om normen en waarden Keer de kentering de rug toe En laat je hart ruimhartig zijn LEEUWARDEN Culturele hoofdstad: een centrum van vernieuwing en cultuur tussen dorpen en steden, provincies en landen onderling. Start en finish Elfstedentocht Vliegbasis, Joint Strike Fighter, Museumhaven, Blokhuispoort, Prinsentuin en Oldehove Samenvloeiing van reuring en rust. Samen genieten van kunst, cultuur en van de stille schone natuur. Deel, ervaar en vier de verschillen! De Waag, Stadhouderlijk hof, Bierkelders, Achmeatoren, Oude stadsbegraafplaats, IJshal en Crystalic business center. Accepteer de huidige realiteit niet, maar creëer nieuwe initiatieven. Geef samenwerking een nieuwe kans, zodat de samenleving zich kan hervormen. Aan de slag met een uitgestoken hand naar iedereen. Omarm de ondernemingszin!

FRIESLAND IN VOGELVLUCHT Water, bossen, weilanden, dorpen en steden, behorend bij het schone Friese verleden, nog altijd ongeschonden en intact. Meren, kanalen, vaarten en sloten door vaardige surfers en schippers overgoten; de wind in de zeilen bijeengepakt. Glorende vergezichten, een glooiend weiland, door statige eeuwenoude bossen omrand: een sprookjesachtig decor, nimmer uitgevlakt. Grazende koeien, een vriendelijke groet: dat is wat de bezoeker ontmoet. Kerktorens en boerderijen, ruim bedakt. In de steden monumenten, bruggetjes en sluizen, soms wallen, molens vlak bij huizen: cultuurhistorische bezienswaardigheden, mooi gelakt. Het Friese land ademt fris en onbedorven dankzij de uitstraling die het heeft verworven. Menigeen is al naar deze mooie regio afgezakt. FRIESE VRIJHEID Een slogan: Liever dood dan slaaf! Braaf klinkt deze leus zeker niet. Biedt wel steun aan de stoere Fries. Vies van gezag en mooie praat gaat hij voor totale vrijheid Blijheid om het verworven recht. Vecht ervoor tot het laatste eind. Schijnt van geen wijken te weten. Heette het frysk en fry welkom. Heldendom overwon toen en nu. U en ik, samen op de bres. Expres jaarlijks een herdenking. Gedenking over wat ooit was. Compas voor nabije toekomst. Samenkomst op het Rode Klif. Grif gezang bij de grote steen. Homogeen na de Warnser slach. Omslag dertienvijfenveertig. Geertig wapperend met de vlag. Feestdag, symbolisch gekozen. Blozen van Friese vrijheidsstrijd.

FRIESE TAAL Voor mij - als import-Friezin - lijken veel klanken soms als luid kruiend ijs, kraaiend naar de kust. Harde tonen en soms een klinker met accent maken dat je de woorden niet altijd herkent. Toch is het niet zo dat ik mij daarin berust, want ook ik ben trots op de Friese taal. Veel mensen heb ik ondertussen horen praten. Het mag dan allemaal wel Westerlauwers Fries heten of Frysk, om in algemene termen te spreken, maar waarom dan dat onderscheid in al die streken, waardoor je het reeds aangeleerde weer dreigt te vergeten? Dat maakt dat je het niet snel leert: de Friese taal. Zuidwesthoeks, Woudfries, Hindeloopers, Aasters, Westers, Schiermonniksoogs en Kleifries. Om dit goed te kennen wordt het heel hard werken. Toegegeven: ik zou me tot het eerste kunnen beperken, maar dan bieden de steden met een eigen taal nog steeds geen opties. Dus blijf ik zoekende naar eenheid in de Friese taal. Ook de afgelopen herindeling maakt het niet makkelijker. Ik kwam terecht in de gemeente Nijefurd, bestaande uit buurtschappen, steden en dorpen. Circa elfduizend mensen vanaf 1984 bij elkaar geworpen. Een klein bewonersaantal dat de streek kleurt, waarvan slechts de helft spreekt in de Friese taal. Nijefurd: een gemeente alleen bekend onder Friese naam. Het nieuwe rechtsgebied is nu niet zelfstandig meer. Als onderdeel van Súdwest Fryslân nog meer variëteit en een verdergaande opsplitsing in taalonderscheid. Is het voor mij dan nog wel te behalen die eer om het ooit eens onder de knie te krijgen die Friese taal? ZE HOREN ER OOK BIJ Los van het land drijven ze daar, eilanden dobberend naast elkaar. Vuurtorens in woeste woelige baar Wind, water, zand als ingrediënt maken dat de vrijheid snel went. Vuurtorens raken gauw verwend Dan wordt het water weggezogen, leggen zandbanken zich te drogen. Vuurtorens over enkel land gebogen 't Is de ongerepte natuur van het wad; van land naar land een drassig pad. Vuurtorens zijn een Unesco-schat Sterren kijken op het stille strand met een zere rug, te rood verbrand. Vuurtorens verlichten 't natte zand Gasboringen verstoren 't onthaasten. Schreeuwen van meeuwen weerkaatsen. Vuurtorens deinzen terug, verplaatsen Wind door je haar, zout op de lippen; In de lucht zwoel de zwaluwstippen. Vuurtorens die door het slik hippen Hoe lang nog?

EEN OVERZICHT Zij deden hun best zich te verenigen, met voor de meeste een gemeenschappelijke munt. Twee van hen bouwden een brug, één land scheidt zich af, één land is intern verdeeld. Ons land blijft fier overeind en drijft op de kracht van provincies, waarvan zich één in taal en vorm onderscheidt: Fryslân, het dak in taal en landschap. REIZEN EN THUISKOMEN Weken loop je je te verheugen op dat wat snel komen gaat. Nieuwe oorden in overdaad die je blijvend zullen heugen. Vrolijk de koffers inpakken; weg van de dagelijkse sleur. Sluiten die vertrouwde deur; 't avontuur heeft je te pakken Zorgeloos genieten die eerste dag. Dan, langzaam, komen de scheuren door vieze vlekken en gore geuren, het eten dat je toch niet zo mag. Te veel tijd en te veel indrukken, het gemis van familie en vrienden, veel slordige en brutale bedienden, een vreemde taal die niet wil lukken. Als de irritaties hoog zijn opgelopen wordt het tijd om naar huis te gaan. Dan is 't even met het reizen gedaan; ga je op een goede thuiskomst hopen.

Verhaalportretten Alma-Tadema is een half Engelsman; in Londen zelfs tot Sir gekroond. Vrouw en bloem, daar hield hij van, secuur met verf en kwast gekloond. Volgend de academische traditie; op marmer smachtende figuren badend in luxe en decadentie, terwijl ze over blauwe zeeën turen. Zo met wiskundige principes spelen dat perspectieven wankelen gaan. Met scheppingen die nooit vervelen bedrieglijk onmogelijke wegen inslaan. Creaties waarin niets is wat het lijkt. Bezield door islamitische kunsttechniek heeft Escher eindeloze herhaling bereikt in een regelmaat van patronenacrobatiek.

Soms zit je niet goed in je vel, ben je depressief en vaak ziek; heb je gewoon een zwak gestel. Daarin was Slauerhoff niet uniek. Maar hij was ook arts op een schip, werkte als dichter, midden op zee. Arbeid haalde hem niet uit zijn dip. Hij stierf jong, onwel en ontevree. Margaretha Geertruida Zelle is een naam die niemand kent of ooit zal noemen. In het dansen was ze heel bekwaam; menig man zal haar daar om roemen. Knap en exotisch vertrok ze naar Parijs. Daar raakte ze als spion in de penarie; gefusilleerd zonder vaststaand bewijs. Haar pseudoniem luidde: Mata Hari.

Blokpanelen De linker heet 'Spiegeling'. Het is een compilatie van de Europese, Friese en Leeuwarder vlag. Als je de Friese vlag spiegelt staan de strepen goed. Aan de achterkant moeten ook de pompeblêdden worden gespiegeld. Verder slaat de titel op het feit dat Leeuwarden zich wil spiegelen aan andere grote Europese steden, en dat de stad daardoor van trots glimt als een spiegel. De rechter heet 'Verbintenis' en slaat op de samenstelling van de Friese vlag. Op de kopse kanten staat een kort gedicht: Rood wit blauw Strepen en organisme Vinden elkaar Verbintenis

Kunst in Beweging Schilderijen Nummer 100 mei 2021 Connie Harkema atelier (op wielen) waar beeld en woord samengaan Gedichten/verhalen Reispresentaties Voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Laatste brief, gratis kunst en werk in opdracht Dit is een heel bijzondere nieuwsbrief; niet alleen omdat het de allerlaatste en dus een afscheidsbrief is, maar ook omdat ik 4 kunstwerken weggeef. Het gaat om twee schilderijen, beide gemaakt in olieverf met houten baklijst 1. het Schilderdichtsel “vier seizoenen” (60x60) en 2. de Reisschildering “Glasblazerij in Duitsland” (40x50) plus twee werken toegepaste kunst, beide uit de serie Stadssonnetten 3. kussen “Venetië” (60x70) 4. lamp “NYC”, 34 cm doorsnede

Hoe je hiervoor in aanmerking kunt komen, lees je verderop. Eerst wil ik je vertellen over de geschiedenis en de redenen van de beëindiging van deze brief. Eerste nieuwsbrief meer dan 14 jaar geleden Het idee voor een nieuwsbrief is 14 jaar geleden ontstaan op de slaapkamer van onze woning in Gouda. Daar werkte ik als zzp'er voor MPS Media en Publiciteit Service, dat ik in 1988 had opgericht. De eerste nieuwsbrief verscheen op 1 februari 2007 onder de naam "Bijeen Geharkt". Met de komst van de galerie in 2017 veranderde deze naam in "Kunst in Beweging". In het begin gingen de nieuwsbrieven alleen over journalistieke en redactionele werkzaamheden. Later kwamen daar andere disciplines bij, zoals kunst, boeken, poëzie, reizen, schrijfcursussen, een eigen galerie en het atelier op wielen. Nu reis ik samen met mijn man permanent met een camper door Europa. Dit doe ik als kunstschilder, schrijver en dichter, werkend vanuit mijn 'atelier op wielen'. Kunst in beweging in de meest letterlijke zin! Dat betekent dat ik geen vaste locatie meer heb waar geïnteresseerden langs kunnen komen voor de bezichtiging of aankoop van een kunstwerk, het kopen van een boek, of voor het bijwonen van een presentatie/voordracht of schrijfcursus. En daaruit voortvloeiend dat ik op dit gebied dus geen relevant nieuws meer heb te melden. Dit alles in ogenschouw genomen met daarbij opgeteld het feit dat de mijlpaal van 100 nieuwsbrieven is bereikt, lijkt mij dit een mooi moment om met de nieuwsbrief te stoppen. Nieuwe invulling Kunst in opdracht en schrijfworkshop/presentatie op locatie Om het contact met mijn doelgroep niet te verliezen, heb ik het volgende bedacht. Behalve dat ik altijd 'in' ben voor een schilderij, boek, verhaal, gedicht of interview in opdracht, kun je me na de zomer benaderen voor een voordracht/presentatie of schrijfworkshop voor Nederlandstaligen op locatie, in de buurt van de plaats waar we ons op dat moment bevinden, in of buiten Nederland. Op facebook (en in mindere mate op LinkedIn, Twitter en Instagram) plaats ik telkens een fotoverslag, zodat je precies weet waar we zijn. En mocht je een schilderij op bestelling willen, brengen we dit speciaal voor jou gemaakte werk op onze route bij je thuis. Ook daarvoor geldt: zowel in binnen- als buitenland. Uiteraard doen we dit ook met bestaande kunst (https://www.connieharkema.nl/kunst/).

Reisblog SLOW LIVING Nieuw is de toevoeging van een reisblog op de site (https://www.connieharkema.nl/reisblog/) Deze gaat niet alleen over de plekken die we aandoen en de mensen die we ontmoeten, maar ook over de manier waarop we leven en waarop het Atelier op Wielen functioneert. Dat we hebben gekozen voor vrijheid moge duidelijk zijn, en daar hoort natuurlijk ook veel ontspanning bij. Vandaar de naam “SLOW LIVING”. Tentoonstellingsruimte Verder ben ik op zoek naar bedrijven, instellingen, eet- en uitgaansgelegenheden en leeszalen die het interessant vinden om hun openbare ruimte kosteloos te vullen met mijn kunst. Nu ik zelf niet meer over een eigen ruimte beschik, zou ik het ervan kunnen blijven genieten. N.B. Omdat ik op de computer veel gedichten in tekeningen heb verwerkt, is een gedeelte van de kunstwerken ook uitermate geschikt om op te hangen in ruimtes waar mensen langere tijd moeten wachten, zoals bij zorginstellingen. Gratis kunstwerken Dan over de gratis kunstwerken. Om hiervoor in aanmerking te komen, zou ik graag een antwoord op de volgende vragen ontvangen (raadpleeg zo nodig de vernieuwde website connieharkema.nl waarop veel nieuwe achtergrondinformatie is toegevoegd) 1) Hoe ben je met mij in contact gekomen? 2) Wanneer was dat? 3) Weet jij waar Kunst in Beweging voor staat? 4) Wat is nieuw voor jou na een recent bezoek op mijn website? 5) Welke van mijn werkzaamheden spreekt je het meest aan? 6) Voor welk werk (kunst of boeken) heb je de meeste bewondering? (Titel) en waarom? 7) Welk van de vier gratis kunstwerken heeft je voorkeur? Waarom? 8) Heb je leuke suggesties voor mij voor de toekomst? Facultatief 9) Bij wie zou jij mij willen aanbevelen en voor welke werkzaamheden? 10) Weet jij iemand die mijn werk in de openbare ruimte zou willen tentoonstellen? 11) Weet jij een plaats waar ik mijn reisblog zou kunnen promoten? Na het toesturen van de antwoorden, ontvang je uiteraard een bevestiging, en hoor je z.s.m. of jij de gelukkige winnaar bent van een originele Connie Harkema! Tot slot wens ik je een goed en gelukkig leven toe met veel mooie gebeurtenissen, en natuurlijk hoop ik je ooit weer eens ergens tegen te komen. leuk vinden als anderen Contact en achtergrondinformatie De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

Kunst in Beweging Schilderijen Nummer 99 maart 2021 Connie Harkema atelier (op wielen) waar beeld en woord samengaan Gedichten/verhalen Reispresentaties Voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Kussens, zwart-witjes en corona Het nieuwe leven in een camper bevalt uitstekend. We hebben al veel leuke plaatsjes bezocht en de meeste weertypes doorstaan: van vorst, eindeloze regenbuien en storm tot en met heerlijk zachte lentetemperaturen. Om het wat gezelliger in ons huis/atelier op wielen te maken, hebben we wat plantjes opgehangen en kussens met schilderij opdruk aangeschaft. Deze kussens of kussens met een opdruk van andere schilderijen zijn overigens ook bij mij te bestellen, voor het geval je ze erg leuk mocht vinden.

Schrijven, computerbewerkingen, fotografie, lezen, wandelen en fietsen zijn nog steeds de hoofdbezigheden van het moment. Verslagen daarvan vind je op de sociale media Facebook, Instagram, LinkedIn en Twitter. Het zwart-witte werk voor de zomerexpositie in de Grote Kerk in St.-Jacobiparochie is inmiddels klaar. Vandaar dat de nieuwsbrief vooral in het teken staat van voor deze tentoonstelling bedoelde tekeningen met gedichten. En ook mijn prenten van het corona regenboogproject, waaraan ik samen met kunstenaar Richard van Ekeren werk, zijn voltooid. Ik wens je weer veel lees- en kijkplezier, Connie Harkema, beeldend woordkunstenaar Corona regenboogproject Mijn complete tekenbijdrage aan de politiek gerelateerde coronaserie in de kleuren van de regenboog, waaraan ik samen met kunstenaar Richard van Ekeren werk, ziet er zo uit. Nu nog even afwachten hoe we verdergaan... Jaarboekje PoëzieClub Eindhoven Stiekem een beetje trots op de publicatie van deze geïllustreerde gedichten in het jaarboekje van PoëzieClub Eindhoven. Opmars naar expo “Zwart-Wit” Samen met kunstenaar Ryt Kooistra houd ik een zomerexpositie van 2 maanden in de Groate Kerk te Sint Jacobiparochie met de titel “Zwart-Wit”. Zoals de titel al aangeeft, komt daar alleen zwart-wit werk.

Voor mij betekent dit een beetje terug naar mijn beginperiode, waarin ik nog geen kleuren durfde te gebruiken. Door werk uit deze tijd in een nieuw jasje te steken en aan te vullen met gedichten ontstaat nu een andere presentatie en uitstraling, zoals bij onderstaande beeldgedichten.

Contact en achtergrondinformatie Kunst in Beweging is open op afspraak. De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

Kunst in Beweging Nummer 98 januari 2021 Connie Harkema atelier (op wielen) waar beeld en woord samengaan Schilderijen Gedichten/verhalen Reispresentaties Voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Groter atelier op wielen werkelijkheid Eindelijk is onze droom in vervulling gegaan: een groter huisje en tevens atelier op wielen om de wijde wereld in te trekken. We kregen hem op 21 december en zijn gelijk vertrokken.

We hebben de feestdagen op camperplaatsen in Drenthe en Overijssel doorgebracht, waar ik ook het atelier heb opgestart. De kunst die ik hier maak, zijn nu nog vooral bewerkingen op de computer en tekeningen. Wanneer het weer mooier wordt, zal ik ook weer buiten gaan schilderen. Centraal staan het regenboogcoronaproject en de voorbereiding op de zomerexpositie in de Grote Kerk in St.-Jacobiparochie. En natuurlijk zijn er weer aanvullingen op het online boek “Wassend Werk” en heb ik een nieuwe Tekencollage gemaakt. Daarnaast houd ik me bezig met schrijven, lezen en fotografie. Op Facebook en andere sociale media kun je precies volgen waar we zijn. Ik wens je weer veel lees- en kijkplezier, Connie Harkema, beeldend woordkunstenaar Work in progress voor coronaproject Toen bekend werd dat we in de tweede coronagolf waren terechtgekomen, zei kunstenaar Richard van Ekeren al een tijdje rond te lopen met een idee dat te maken heeft met het coronavirus en of ik daarin misschien wilde participeren. Hoe het er precies moest komen uit te zien, wist hij niet. Alleen dat er prenten met uitspraken van politici centraal zouden komen te staan. Daaraan wilde ik wel meewerken en we spraken af dat ieder 7 prenten in zijn eigen stijl zou maken in de kleuren van de regenboog. Dat laatste was dan weer een idee van mij, omdat de connectie met de regenboog de hoop vertegenwoordigt die we allen zo nodig hebben. Inmiddels heb ik de eerste vijf prenten af. Ook heb ik de twee coronagedichten (over het begin van de eerste en de tweede golf) bewerkt op de computer.

Opmars naar expo “Zwart-Wit” Samen met kunstenaar Ryt Kooistra (jawel, zij van het boekje “111 elfjes verbeeld”! – houd ik een zomerexpositie van 2 maanden in de Groate Kerk te Sint Jacobiparochie met de titel “Zwart-Wit”. Zoals de titel al aangeeft, komt daar alleen zwart-wit werk. Voor mij betekent dit een beetje terug naar mijn beginperiode, waarin ik nog geen kleuren durfde te gebruiken. Door werk uit deze tijd in een nieuw jasje te steken en aan te vullen met gedichten ontstaat nu een andere presentatie en uitstraling, zoals bij onderstaand beeldverhaal. Het is een compilatie van foto's van delen van oude tekeningen aaneengeregen door passages uit eerder geschreven gedichten. De recht getypte regels slaan op het meisje en de cursieve dichtregels op de wereld om haar heen. Starend nakend staat ze daar Stilzwijgend en heel bedaard Nadenkend staat ze daar Schijnbaar alleen op de aarde waar schaduwen zich ontwaarden waar geheimen zich vergaarden Zij weet nog lang alles niet 't Maakt niet uit, geen biet Elke dag leert ze bij Ze kijkt naar wat ze ziet Jaargetijden, zij komen en gaan Bloemen bloeien, bladeren waaien af Dieren haasten zich en gaan in draf Ogen kijken in het rond Bang ineens te moeten zwichten

Er is weer een jaar voorbijgegaan Ieder verzonken in de eigen gedachten De ongewisse toekomst wordt geschreven Wat kunnen zij verwachten van het onvoorspelbare leven? Voor een geslaagd leven moet je incasserend zijn Althans, dat ligt in de verwachte lijn Terwijl zij alleen maar problemen ziet komen Waaiend van bloemen naar bomen Scherp tekent ze zich af In zwarte en witte tonen Ongenuanceerd en zeker niet laf Een traag bedachtzaam handelen Starende concentratie als fundamenteel onderdeel Droomgenot Met scherpe tong en wilskrachtig vertonen Spuit dit lieftallig meisje haar mening Ongezouten en onschuldig in haar bloemenpracht Wassend Werk Doordat ik 25 jaar werkzaam was als journalist en redacteur trad ik eerder met woorden naar buiten dan met beelden. De combinatie met schilderijen en tekeningen is later ontstaan. Woorden zijn nog altijd de basis en het is daarom dat mijn beeldend werk meestal een verhaal heeft te vertellen. Na de “Mooie Mensen Galerij”, een woordproject van proza naar poëzie, heb ik nu ook de Journaalcollages toegevoegd aan “Wassend Werk”. Journaalcollages zijn een selectie van artikelen en foto's die ik voor tijdschriften heb gemaakt. Door deze uit te knippen en te herschikken ontstonden nieuwe verbanden die ik heb samengevat in haiku's (kleine gedichtjes).

“Wassend Werk” is een alsmaar groeiend online boek in woord en beeld. Met afbeeldingen van schilderijen, tekeningen en collages, aangevuld met verhaalfragmenten en gedichten. Kortom: alles wat ik in de loop der tijd heb gemaakt. De titel slaat niet alleen op het groeiend aantal pagina's, maar ook op het feit dat veel van mijn werken een logisch vervolg / een voortborduren zijn op dat wat eraan voorafging. Wil je alles bekijken wat ik tot nu toe in “Wassend Werk” heb gepubliceerd, ga dan naar: https://onlinetouch.nl/connieharkema/wassend-werk?html=true#/0/ Tekencollages Tekencollages zijn collages samengesteld uit oude tekeningen of stukjes daaruit. Door ze samen te voegen op een blanco vel en ze daarna met nieuwe lijnen, figuren en vlakken met elkaar te verbinden, ontstaan totaal andere (nieuwe) voorstellingen. Alle op die manier gemaakte collages vertellen een verhaal, dat ik in gedichten heb proberen te vangen. Hieronder de nieuwste creatie “Blikken”. Blikken Blikken blozen blakend, al wat leeft aanrakend. Blikken beleven bovenmatig en bruisen van levenslust. Blikken buitelen behendig als fladderende vlinders. Blikken breien beeldig gelijkgestemden aan elkaar. Blikken beoordelen bedachtzaam, banen een weg voor de toekomst. Blikken borduren baldadig voort op wat eerder was. Blikken bezitten begerig alles dat is veroverd. Blikken boren blijmoedig gaatjes in een ander. Blikken breken beloftes als het te moeilijk wordt. Blikken beloven braaf het gedrag te zullen beteren. Blikken blinken bravourig wanneer het ze voor de wind gaat. Blikken brokkelen behoeftig af, wanneer ze uitgekeken zijn. Blikken blijven bezig; het hele leven lang, totdat de dood erop volgt, want dan is het zover dat blikken bevriezen.

Contact en achtergrondinformatie Kunst in Beweging is open op afspraak. De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

- Jullie hebben me verrast met dit boekje! Het ligt op mijn tafel en ik bekijk / lees het vaak. Dank daarvoor! - Een prachtig boekje! Ik ben aangedaan door de inhoud en strekking van sommige elfjes. Het is geen boekje om in één keer uit te lezen. - Een prachtig boekje en erg leuk om te lezen. - Een klein boekje, maar groot door z’n inhoud. Om lange tijd bij tekst en beeld weg te dromen. - Een heel bijzonder boekje! Bijzonder omdat ik deze dichtvorm niet kende. Bijzonder dat twee vrouwen op deze manier communiceren en elkaar versterken. Bijzonder omdat de thema’s zo raak worden beschreven met maar elf woorden. Bijzonder dat de gedichtjes voorzien zijn van illustraties met eigen kunst. - Wat een gaaffff boekje! Prachtigggggg! - Mooie rijk geïllustreerde bundel met speciale gedichtjes. Er zijn in Nederland niet veel dichters die de dichtvorm “Elfje” als een serieuze dichtvorm gebruiken. - Het is een enig boekje!! - Vind het een bijzonder mooi en verrassend boekje. Het is KUNST om met zo weinig woorden zo ‘beeldend’ te schrijven. Ook de illustraties zijn prachtig. Kortom: “Dit boekje is genieten.” - Mooi kleurrijk boekje! Merkte wel dat ik tijd nodig had om de gedichtjes in me op te nemen waarbij mijn ver – bewondering groeide. - Het boekje “111 elfjes verbeeld” van Ryt Kooistra en Connie Harkema combineert kunst met poëzie. Hoe eenvoudig lijkt het maken van een elfje? Maar schijn bedriegt! Elk woord van de elf woorden die gebruikt mogen worden, zijn zorgvuldig gekozen. De woorden worden ook nog eens versterkt door de gekozen kunst. Het boekje is toegankelijk, kleurrijk en inspirerend. - Een bijzonder mooi niet alledaags boekje wat je lekker dicht bij je moet houden en zo nu en dan eens moet pakken. Meerdere teksten raken me echt! Ik heb bewondering voor hoe het boekje is samengesteld. - Spelen met woorden, kern-woorden die gedachten, gevoelens en geweten verwoorden, aanspreken en/of ontroeren. Verbeeldingen verluchten en verlichten de woorden, vullen ze aan, verwijzen er naar. Een leuk en mooi boekje, dat tot nadenken stemt. - Zoals je ’s avonds in de verlichte huizen binnen kunt kijken, kun je hier door het venster van de vriendschap tussen twee mensen kijken. De warmte waarmee ze op elkaar reageren is voelbaar, de treffende woorden elkaars éénklank. Je wordt uitgenodigd om hun denken te delen en je gaat graag naar binnen. Eenvoudige woorden blijven niet in de ruimte zweven, maar geven doeltreffend weer waar

het om gaat in ons leven. Angst, vreugde, verdriet en meer. De illustraties accentueren deze gedachten en zijn daarnaast kleurrijke omramingen om extra te genieten. - Elfjes, feeëriek, fragiel….. Deze elfjes verstaan uitdaging en een speelse taalkunst! Kunstzinnige verbeeldingen maken iedere pagina tot een lust voor het oog. Een bereikbare emotie in troost en vreugde. - Zo leuk en inspirerend om te lezen. Ik kende het begrip elfje niet…maar het kan zoveel vertellen in 11 woorden. De variatie in onderwerpen vind ik goed gekozen. De afwisseling met de mooie kunst van beide schrijfsters maakt het helemaal af.

Kunst in Beweging Nummer 97 november 2020 Connie Harkema atelier (op wielen) waar beeld en woord samengaan Schilderijen Gedichten/verhalen Reispresentaties Voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Atelier op wielen even op lange baan De vaste standplaats in St.-Annaparochie is al aardig ingericht en heeft veel weg van een galerie in het klein. Odertussen zijn we ons rustig aan het oriënteren op een grotere camper: het atelier op wielen. Nu het coronavirus nog steeds rondwaart, beperken we ons tot kleine uitstapjes in de omgeving, waarvan telkens een kleine fotoreportage op de sociale media te zien is. Als we iets verder gaan, dan slapen we een nachtje in de camperbus. Het creatieve werk speelt zich dus nog voornamelijk af in St.-Annaparochie. In deze nieuwsbrief aandacht voor het online boek “Wassend Werk”, dat met de toevoeging van de “Mooie Mensen Galerij” weer iets omvangrijker is geworden. Ook zijn er twee nieuwe Tekencollages en heb ik een wit beeld veranderd in een lookalike van “Hundertwasser”.

Uiteraard wens ik iedereen een heel mooie decembermaand toe, ondanks alle beperkingen om ons heen. Dat volgend jaar een veel beter jaar mag worden! Tot slot wellicht een aardig idee om als decembergeschenk aan het boekje “111 elfjes verbeeld” te denken, dat inmiddels al heel veel publiciteit heeft gekregen, o.a. in een artikel in de Leeuwarder Courant. Wanneer je niet zo van boeken houdt, is een bedrukt T-shirt misschien een passend alternatief (zie verderop in de brief) Ik wens je weer veel lees- en kijkplezier, Connie Harkema, beeldend woordkunstenaar Toegepaste kunst Een beeld (43 cm hoog) beschilderd in de stijl van Hundertwasser. En dan meer in de sfeer van merchandise: bedrukte T-shirts online te bestellen bij The SainT Store in Leeuwarden: https://www.thesaintstore.nl/product-categorie/art/lokale-kunstenaars/connie-harkema/

Wassend Werk Doordat ik 25 jaar werkzaam was als journalist en redacteur trad ik eerder met woorden naar buiten dan met beelden. De combinatie met schilderijen en tekeningen is later ontstaan. Woorden zijn nog altijd de basis en het is daarom dat mijn beeldend werk meestal een verhaal heeft te vertellen. De derde serie die ik heb opgenomen in dit online boek in wording heet de “Mooie Mensen Galerij”, een woordproject van proza naar poëzie. Elf gedichten in elf verschillende dichtvormen, opgemaakt als krantenpagina. “Wassend Werk” is een alsmaar groeiend online boek in woord en beeld. Met afbeeldingen van schilderijen, tekeningen en collages, aangevuld met verhaalfragmenten en gedichten. Kortom: alles wat ik in de loop der tijd heb gemaakt. De titel slaat niet alleen op het groeiend aantal pagina's, maar ook op het feit dat veel van mijn werken een logisch vervolg / een voortborduren zijn op dat wat eraan voorafging. Wil je alles bekijken wat ik tot nu toe in “Wassend Werk” heb gepubliceerd, ga dan naar: https://onlinetouch.nl/connieharkema/wassend-werk?html=true#/0/ Tekencollages Tekencollages zijn collages samengesteld uit oude tekeningen of stukjes daaruit. Door ze samen te voegen op een blanco vel en ze daarna met nieuwe lijnen, figuren en vlakken met elkaar te verbinden, ontstaan totaal andere (nieuwe) voorstellingen. Alle op die manier gemaakte collages vertellen een verhaal, dat ik in gedichten heb proberen te vangen. Hieronder de twee nieuwe creaties “Vogels honden bloemen planten” en “Spinnenmans”

VOGELS HONDEN BLOEMEN PLANTEN Ze houdt er zo veel van Zou ze graag allemaal omarmen Maar nu gaat dat even niet Ze heeft een stapje teruggedaan Is haar eigen wereld binnengegaan Een cocon om zich heen gesponnen VOGELS HONDEN BLOEMEN PLANTEN Elk afgezonderd in een eigen ruimte Houden zij statisch en geduldig de wacht Deel uitmakend van een doods decor Omringen ze haar stil in al hun pracht Totdat zij herwonnen heeft haar kracht En weer deel kan uitmaken van de rest VOGELS HONDEN BLOEMEN PLANTEN Ze houdt er zielsveel van Wil er voor alles en iedereen zijn Ze weet dat ze zich niet hoeft te bewijzen Maar moet dit steeds opnieuw ervaren Dan trekt ze zich al mediterend terug Uit eerbied voor het leven en zichzelf Pas dan kan ze de interactie weer aan Spinnenmans Zijn naam was Spinnenmans; De spinnen kropen uit zijn nek. Ze hadden er een mooie stek; Spinnenmans had sjans. Af en toe raakte hij in trance En ontstond een oliespinnenvlek. Twee toeristen kregen trek. Zij ontsprongen de spinnendans Door gezellig neer te strijken Alvorens de antieke zuilen te bekijken; Zich van geen enkel kwaad bewust. De ogen tot spleetjes toegeknepen met een leedvermaak, zeer benepen, Keek Spinnenmans naar het gevaar: Een kruisspin op aanvallen belust. Ook 't tweetal werd het noodlot gewaar; Zag één poot al te ver uitgestrekt Om aan zijn spinsel te kunnen ontwijken.

Spinnenmans maakte een eetgebaar. Verlekkerd streek zijn tong langs de lippen: Zijn tafeltje was zo goed als gedekt. Huidhonger De Eijlders Dichters hebben een prachtige dichtbundel gepubliceerd: “Huidhonger”, waarin 73 dichters tijdens de eerste coronagolf hun kijk geven op deze uitzonderlijke periode in hun leven. Ik ben er trots op dat mijn gedicht daarvan deel mag uitmaken. Contact en achtergrondinformatie Kunst in Beweging is open op afspraak. De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

Kunst in Beweging Schilderijen Nummer 96 oktober 2020 Connie Harkema atelier (op wielen) waar beeld en woord samengaan Gedichten/verhalen Reispresentaties Voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Galerie wordt (rijdend) atelier De kogel is nu definitief door de kerk: de galerie in Koudum bestaat niet meer. Kunst in Beweging is een atelier op wielen geworden met als vaste standplaats een mooi appartement in St.-Annaparochie, 5 km vanaf de Waddenkust en 17 km ten noordwesten van Leeuwarden. De gemeenschappelijke binnentuin biedt een comfortabele ontvangstruimte. Bovendien heb ik de beschikking over een zaaltje, waar incidenteel schrijfcursussen en reispresentaties kunnen worden gegeven. Maar het meest zal Kunst in Beweging in de meest letterlijke zin opereren: onderweg in de camperbus (het atelier op wielen) die op termijn zal worden ingeruild voor een een grotere camper waardoor meer ruimte bestaat voor mijn werk als beeldend woordkunstenaar en voor het transport van kunstwerken naar klanten en/of expositieruimtes.

Ook tijdens de verhuizing heb ik op creatief gebied niet stilgezeten. Het online boek in wording “Wassend Werk” krijgt al wat meer gestalte door de toevoeging van de serie “Schilderdichtsels” met hieronder een aantal gloednieuwe dichtsels. Daarnaast heb ik twee nieuwe “Tekencollages” met gedichten gemaakt. En last but not least is er natuurlijk het prachtige boekje “111 elfjes verbeeld”. De gedichtjes, kunstwerken en foto's van beeldend kunstenaar Ryt Kooistra en en mij vormen een vloeiend en boeiend geheel. Meer hierover aan het eind van deze nieuwsbrief. Ik wens je weer veel lees- en kijkplezier, Connie Harkema, beeldend woordkunstenaar Wassend Werk De tweede serie die ik heb opgenomen in dit online boek in wording heet “Schilderdichtsels”. Dat zijn schilderijen aangevuld met een gedicht, en heel soms met een verhaal. Omdat nog niet alle schilderijen een gedicht hadden, heb ik onlangs een paar nieuwe dichtsels geschreven. Deze vind je hieronder:

“Wassend Werk” is een alsmaar groeiend online boek in woord en beeld. Met afbeeldingen van schilderijen, tekeningen en collages, aangevuld met verhaalfragmenten en gedichten. Kortom: alles wat ik in de loop der tijd heb gemaakt. De titel slaat niet alleen op het groeiend aantal pagina's, maar ook op het feit dat veel van mijn werken een logisch vervolg / een voortborduren zijn op dat wat eraan voorafging. Wil je alles bekijken wat ik tot nu toe in “Wassend Werk” heb gepubliceerd, ga dan naar: https://onlinetouch.nl/connieharkema/wassend-werk?html=true#/0/ Tekencollages Tekencollages zijn collages samengesteld uit oude tekeningen of stukjes daaruit. Door ze samen te voegen op een blanco vel en ze daarna met nieuwe lijnen, figuren en vlakken met elkaar te verbinden, ontstaan totaal andere (nieuwe) voorstellingen. Alle op die manier gemaakte collages vertellen een verhaal, dat ik in gedichten heb proberen te vangen.

Ik zit in een wandelwagen, dik ingepakt. De kou kan mij niet deren. Robuuste huizen waken over mij, houden mij nauwlettend in de gaten. Ze weten wat hier is gebeurd, kennen mijn ontstaan. Twee kinderen op wereldreis, spelend met hun grenzen. Verkennen stond centraal. Vastomlijnde patronen vervaagden, totdat het niet meer verder ging. In papa ontwaakte een troubadour. Hij trok alleen de wijde wereld in, met bloemen in zijn haar. Mama is op zoek naar het hier en nu, moet in haar eigen kracht gaan staan; een plaats zoeken voor de herinneringen. Mij maken was het hoogtepunt. Waarom ben ik dan een ongeluk? Ik zit in een wandelwagen, dik ingepakt. Ik moet nog heel veel leren.

Vol. Overvol. Mijn hoofd zit vol. Er kan echt niets meer bij. Herinneringen en gedachten; ze buitelen over elkaar. Opeengestapelde souvenirs. Beelden verspringen, geleefde jaren komen langs, belevenissen van kinds af aan. Ik kijk naar de sneeuwpop, bezem in zijn hand. Ook hij kent een opeenhoping, maar dan van ijskristallen. Ze plakken aan elkaar. Totdat de zon gaat schijnen en hij ontwaakt uit zijn bevroren zijn, slechts glimlachend onder zijn peen. Tot ook die langzaam verdwijnt... Dan besef ik: genoeg is genoeg! De knop moet om. Ik wil zijn als die pop en denken aan niets. Ik sluit mijn ogen, laat me meevoeren door een waaier van bloemen. Geuren, verspreid door de wind. 111 elfjes verbeeld Zoals gezegd bestaat het boekje “111 elfjes verbeeld” uit gedichtjes geschreven in de vorm 'elfje'. Een elfje is een eenvoudige, compacte dichtvorm die bestaat uit elf woorden. Elfjes lezen gemakkelijk en zijn humoristisch van aard en daardoor voor een breed publiek toegankelijk. Daarnaast zijn onze ook nog eens heel herkenbaar, omdat ze gaan over alledaagse gebeurtenissen, waarbij maatschappijkritische uitdagingen niet zijn geschuwd. Ook zitten er autobiografische elementen in. Kortom: de inhoud van het boekje betreft een scala aan onderwerpen die gerubriceerd zijn in tien thema’s.‘ Elk hoofdstuk begint met eigen afbeeldingen van onze zelfgemaakte kunst in relatie tot het onderwerp. De afzonderlijke thema's worden nog eens extra benadrukt met zelfgemaakte foto's. Zo is er telkens een wisselwerking tussen woord en beeld waarbij als rode draad bijna alles van Ryt links staat en van Connie rechts. Nu ons boekje – waar we best trots op zijn – een feit is, willen we dit graag bij je aanbevelen. Voor jezelf of als cadeautje. Ook leuk voor de komende decembermaand of als een bedankje. En daarbij is het ook nog eens coronaproof, want het past door de brievenbus. “111 elfjes verbeeld” kost € 15, exclusief verzendkosten. Het boekje is te bestellen via connieharkemainfo@gmail.com of famkooistra@planet.nl.

Contact en achtergrondinformatie Kunst in Beweging is open op afspraak. De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

Kunst in Beweging Nummer 95 augustus 2020 Connie Harkema atelier (op wielen) waar beeld en woord samengaan Schilderijen Gedichten/verhalen Reispresentaties Voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Wassend Werk Vorige keer had ik het erover een boek in woord en beeld te willen samenstellen. Daarmee heb ik inmiddels een begin gemaakt. De titel luidt “Wassend Werk”. Deze titel slaat niet alleen op het groeiend aantal pagina's, maar ook op het feit dat veel van mijn werken een logisch vervolg / voortborduren zijn op dat wat eraan voorafging. De serie “Harkitecten” (onder het mom van 'toen ik later groter werd, had ik wel architect willen zijn' is inmiddels af. Ook zij krijgen binnenkort een plaatsje in het boek. Datzelfde geldt voor het geverfde houten beeld. Verder ben ik begonnen met het maken van zogeheten tekencollages. Dit is iets nieuws, of eigenlijk iets ouds. Hoe dit precies zit, kun je hieronder lezen. En natuurlijk is daar de presentatie van de cover van “Elfjes”, het boekje dat ik samen met beeldend kunstenaar Ryt Kooistra creëer. Ik wens je weer veel lees- en kijkplezier, Connie Harkema, beeldend woordkunstenaar

Wassend Werk Een alsmaar groeiend online boek in woord en beeld. Met afbeeldingen van schilderijen, tekeningen en collages, aangevuld met verhaalfragmenten en gedichten. Samengevat: alles wat ik in de loop der tijd heb gemaakt. Dat is wat ik op het oog heb met “Wassend Werk”. De titel slaat niet alleen op het groeiend aantal pagina's, maar ook op het feit dat veel van mijn werken een logisch vervolg / een voortborduren zijn op dat wat eraan voorafging. De eerste serie die ik heb opgenomen in het online boek in wording heet “Art & Literature” Deze serie staat voor de ultieme samenvoeging van beeld en woord. Wil je alles lezen wat ik tot nu toe in “Wassend Werk” heb gepubliceerd, ga dan naar: https://onlinetouch.nl/connieharkema/wassend-werk?html=true#/0/ Harkitecten In de heftige beginperiode van het coronavirus was ik vooral op zoek was naar rust. Rust, waardoor ik structuur in de chaos kon scheppen. Dat structureren gebeurde niet alleen in mijn hoofd, maar ook in de kunst die ik toen maakte. De “Harkitecten” zijn daar een mooi voorbeeld van. Nooit eerder heb ik zo ingetogen in lijnen en ritme gewerkt. Met dit als resultaat: De vijfde en voorlopig laatste Harkitect is inmiddels klaar en met dit werk is de beweging als vanzelf weer in mijn kunst teruggekomen: Kunst in Beweging.

Toegepaste kunst Het houten beeld, dat ik onderhanden had, onderging een kleurrijke metamorfose: Tekencollages Een nieuw project is het maken van tekencollages.

Dit zijn collages samengesteld uit oude tekeningen of stukjes daaruit. Door ze samen te voegen op een blanco vel en ze daarna met nieuwe lijnen, figuren en vlakken met elkaar te verbinden, ontstaan totaal andere (nieuwe) voorstellingen. Alle op die manier gemaakte collages vertellen een verhaal, dat ik in gedichten heb proberen te vangen. De eerste tekencollage met gedicht heet “Loslaten”. Loslaten, ik moet loslaten. Een nieuwe weg ligt voor mij. Vleugels ontvouwen zich, klaar om mij mee te nemen naar onbekende oorden. Mijn bedje is nog niet gespreid. Thuis leven de herinneringen voort; blaft een hond met afhangende staart, zwemt een zwaan rondjes in de vijver, luiden de sterren de nacht in en slaan de takken tegen het raam. Mijn silhouet gaat op in een boom. Een reiger staat roerloos op wacht. Zijn soortgenoot hangt in de lucht; zingt zachtjes zijn lokroep. Nog één keer omkijken en dan gaat het gebeuren... 111 elfjes verbeeld De definitieve titel voor het boekje, dat ik samen met beeldend kunstenares Ryt Kooistra maak, wordt “111 elfjes verbeeld” en dit is de cover: Lekker strak en in zwart-wit, waar wij beiden van houden.

De inhoud van het boekje bestaat uit 111 korte gedichtjes over diverse onderwerpen, geschreven in de dichtvorm 'elfje' aangevuld met kleurenfoto's, voornamelijk van ons beeldend werk. Op het moment wordt de laatste hand gelegd aan de tekeningen en beelden, zodat de elfjes letterlijk kunnen worden verbeeld. We hopen ons boekje aan het eind van het jaar uit te geven. Contact en achtergrondinformatie Kunst in Beweging is open op afspraak. De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

Kunst in Beweging Friesland Reiservaringen Nummer 94 juni 2020 Connie Harkema atelier / galerie waar beeld en woord samengaan Kunstuitleen Presentaties/voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Structuur en work in progress Gelukkig heeft het coronavirus zich momenteel zo ontwikkeld dat we ons wat meer vrijheid kunnen veroorloven en de sociale banden fysiek weer een beetje kunnen aanhalen. Dit ter aanvulling op de virtuele werkelijkheid waarin wij de laatste maanden noodgedwongen ons heil zagen, ikzelf incluis. Echter, gaandeweg merkte ik dat het niet mijn manier was om virtueel deze periode te overbruggen. Het was juist de rust die ik meer en meer wist te waarderen. Rust, waardoor ik structuur in de chaos kon scheppen. En dit gebeurde niet alleen in mijn hoofd, maar eigenlijk ook in mijn kunst, als ik bijvoorbeeld naar de 'Harkitecten' kijk. Nooit eerder heb ik zo ingetogen in lijnen en ritme gewerkt. Het vierde exemplaar is inmiddels klaar. Foto's Wat ook zeker met ordening heeft te maken is een levensgroot en zeer arbeidsintensief project, waarmee ik me de laatste tijd bezighoud: het rubriceren van vijftien jaar digitale fotografie. Een gigantische klus, waarbij allerlei verbanden zichtbaar worden.

Welke verbanden dit zijn? Dat wordt in verloop van tijd duidelijk wanneer ik mijn bevindingen online publiceer in samengestelde themagerichte fotopresentaties. Tevens ga ik aan de slag met reispresentaties. Beide presentaties zijn t.z.t. ook ter plekke bij Galerie Kunst in Beweging als diashow te bekijken. https://www.connieharkema.nl/galerie-1/ Verder is deze nieuwsbrief er vooral eentje van work in progress, waar het bovenstaande feitelijk ook onder valt. Ik wens je weer veel lees- en kijkplezier, Connie Harkema, beeldend woordkunstenaar Toegepaste kunst In de vorige nieuwsbrief had ik het over toegepaste kunst, o.a. over het lampenkapje dat ik in blauwtinten heb beschilderd. Nu is daar een kapje in warmere tinten bij gekomen. Beide voorstellingen hebben als thema de trulli, kleine schattige kabouterhuisjes zoals ze deze bouwen in het Zuid-Italiaanse Alberobello. De lampenkapjes hebben een doorsnede van 12 cm en zijn13 cm hoog. Ze kosten € 45 per stuk. Andere projecten van toegepaste kunst die ik onder handen heb, zijn: een houten beeld, dat al jaren stond te verstoffen in een hoekje en waaraan ik wat meer kleur wil geven, en een tochtrol voor de schuifdeuren in de galerie. Het breipatroon is zelfgemaakt en gebaseerd op de zo kenmerkende beweging in mijn schilderstijl. De huisjes worden straks omkaderd door een zwarte draad. Zo zie je maar dat je kunst ook heel praktisch kunt toepassen.

Elfjes De afgelopen keer had ik het ook over het 'elfenboekje', dat ik samen met beeldend kunstenaar Ryt Kooistra aan het maken ben. Geen boekje over 'echte' elfjes, maar poëzie geschreven in de dichtvorm elfje, 111 in totaal. 110 zijn spontaan ontstaan door op elkaars elfjes te reageren. Hierdoor ontwikkelde zich een soort tweetallen van links naar rechts kunt doorlezen. Het 111e elfje hebben we samen geschreven en gaat over ons beiden en hoe we tot dit project zijn gekomen (zie hieronder, helaas geen mooie foto omdat deze pagina rechtstreeks vanaf het laptopscherm is gefotografeerd). 'samenspraak' met als bijzonder resultaat dat je sommige van de elfjes ook als Het boekje wordt geïllustreerd met eigen foto's, voornamelijk van ons beeldend werk; alles passend bij de verschillende thema's die we hanteren. Sommige kunstwerken moeten nog worden gemaakt, zodat de kunst helemaal op de gedichten zijn afgestemd. Met het realiseren van dit beeldend werk zijn we momenteel bezig, evenals met de vormgeving van het boekje. In de volgende nieuwsbrief presenteer ik de cover die we hebben bedacht. Boek in woord en beeld Daarnaast ben ik nog een boek aan het voorbereiden. Dit proces bevindt zich in een heel pril stadium. De bedoeling is een overzicht te maken van mijn complete werk: afbeeldingen van schilderijen, tekeningen, collages en gedichten, uitgezonderd de Reisschilderingen, de Friese Elfsteden en de Wintertaferelen, want die zijn al ondergebracht in onderstaande boeken. Alle drie te bestellen via: https://www.connieharkema.nl/boeken/ Veel van de voorstellingen uit deze boeken (originele schilderijen die niet zijn verkocht), vind je hier: https://www.connieharkema.nl/galerie-1/kunstuitleen/ Contact en achtergrondinformatie Kunst in Beweging is open op afspraak. De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

Kunst in Beweging Friesland Nummer 93 april 2020 Connie Harkema atelier / galerie waar beeld en woord samengaan Kunstuitleen Reiservaringen Presentaties/voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Niet meer... Nog steeds... Soms lopen dingen anders dan je had verwacht of dat je zou willen. Met als gevolg dat we de huur van ons huisje in Weidum hebben opgezegd en nu nog steeds in het voormalig bankgebouw in Koudum wonen met daarin gevestigd Kunst in Beweging. Niet meer in Weidum maar nog wel steeds in Koudum Achteraf gezien natuurlijk helemaal geen slechte ontwikkeling, want ik had er niet aan moeten denken om tijdens het coronavirus opgesloten in de camperbus in het buitenland te zitten of in zo'n klein huisje zoals in Weidum waar nauwelijks ruimte is om te werken. Ruimte die we dachten niet nodig te hebben omdat we immers heel veel en heel lang zouden gaan reizen... Dus al met al heel happy met de huidige situatie. Waar ik nu mee bezig ben? Waarschijnlijk met dingen waar de hele wereld mee bezig is, namelijk met verbroedering via internet waar tal van nieuwe initiatieven zich hebben ontwikkeld. Zo heb ik een gedicht geschreven voor de Eijlders Dichters in Amsterdam, bedoeld voor de dichtbundel die zij over leven in coronatijd gaan samenstellen.

Ook neem ik deel aan “Fragmenten in woord en beeld” van Studio Onbekommerd, die elke dag een nieuwe uitdagende opdracht bedenkt; alles te lezen op hun facebookpagina. Bovendien heb ik voor het eerst van mijn leven al twee online bijeenkomsten meegemaakt, en wel van de open coffee voor kunstenaars – Leeuwarden, waar ik ook nog eens uit eigen werk mocht voorlezen. Elfjes Daarnaast werk ik samen met beeldend kunstenaar Ryt Kooistra aan een bijzonder leuk project, namelijk een boekje geschreven in elfjes. We hebben voor deze dichtvorm gekozen, omdat elfjes de kracht van de verbeelding hebben en heel herkenbaar zijn. De elfjes zijn inmiddels geschreven en spontaan ontstaan door op elkaars elfjes te reageren. Hierdoor ontstond een soort 'samenspraak' met als bijzonder resultaat dat je sommige van de elfjes ook als tweetallen van links naar rechts kunt doorlezen. Het boekje wordt geïllustreerd met eigen foto's, voornamelijk van ons beeldend werk; alles passend bij de verschillende thema's die we hanteren. Toegepaste kunst Tot slot heb ik me beziggehouden met het maken van wat kleine frutsels, zoals het beschilderen van een bloempotje, waardoor mijn schilderij “Lichtpunt” een 3D-weergave krijgt. Eigenlijk kun je heel veel beschilderen, zo ook dit onderstaande kleine glazen flesje en lampenkapje met op het laatste een voorstelling gebaseerd op de trulli. Dit zijn kleine schattige kabouterhuisjes in het Italiaanse Alberobello. Al deze beschilderingen zijn een vorm van toegepaste kunst. Tot zover de “ditjes en datjes” en over naar de andere projecten, waaraan ik werk. Ik wens je behalve veel lees- en kijkplezier, deze keer ook een goede gezondheid en inspiratie voor de komende weken. Connie Harkema, beeldend woordkunstenaar Harkitecten Onder het mom van 'Toen ik later groot werd, had ik wel architect willen zijn' ben ik begonnen aan een serie van 30 x 30 cm die ik 'Harkitecten' noem.

Journaalcollages Gedurende de laatste maanden heb ik verder gewerkt aan een selectie van alle journalistieke artikelen die ik gedurende 25 jaar als zzp’er heb geschreven. Het voelde als een reis door de tijd. Waar maakte men zich druk om tussen 1988 en 2013? Wat is er veranderd en wat is hetzelfde gebleven? Door teksten (en foto’s) uit te knippen en te herschikken ontstonden nieuwe verbanden. Deze bracht ik samen in zogenaamde “Journaalcollages” met daarbij telkens een korte samenvatting in de vorm van een haiku. De Journaalcollages worden onderdeel van een boek met daarin een overzicht van al mijn werk: afbeeldingen van schilderijen, tekeningen, collages en gedichten. Deze achtste Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: Rotterdams Onderwijs Magazine (voor Rotterdams onderwijsnieuws en achtergronden) Schoolmediatheek (informatie en recensies voor het basisonderwijs) Van Twaalf tot Achttien (vakblad voor leraren) De bijbehorende haiku luidt als volgt: Een slechte uitleg Dyslexie taalachterstand Heel begrijpelijk De negende Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: Dossier kennis en media (tijdschrift voor informatie, educatie en cultuur in het voortgezet onderwijs) HJK De wereld van Het Jonge Kind (vakblad voor leerkrachten met leerlingen van 3 tot 8 jaar) De bijbehorende haiku luidt als volgt: Films en kinderen Ervaringen en structuur Maakbaarheid herzien

De tiende Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: JSW Jeugd in School en Wereld (vakblad voor leerkrachten in het basisonderwijs) De bijbehorende haiku luidt als volgt: Reformatorisch Islamitisch joods neutraal Bijzonder leren De elfde - en voorlopig laatste - Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: JSW Jeugd in School en Wereld (vakblad voor leerkrachten in het basisonderwijs) De bijbehorende haiku luidt als volgt: Onderwijsconcept Projecten en verdiensten Gemak dient het kind En zo ziet het eruit als alle Journaalcollages als een geheel worden gepresenteerd. Contact en achtergrondinformatie Kunst in Beweging is open op afspraak. De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

Kunst in Beweging Nummer 92 februari 2020 Atelier Connie Harkema waar beeld en woord samengaan Friesland Kunstuitleen Reiservaringen Presentaties/voordrachten Schrijfworkshops Werk in opdracht Wachten, dromen en spelen met woorden Vanaf ons campingmeubilair dromend over de toekomst en terugkijkend op de mooie reizen die we hebben gemaakt, pendelen we tussentijds nog altijd op en neer van Weidum naar Koudum; wachtend op de dingen die komen gaan… Wachten en dromen dus, maar ook projecten uitwerken. Twee woordprojecten: de “Mooie Mensen Galerij” en de “Journaalcollages”. Wat dit precies inhoudt, lees je hier verder in deze nieuwsbrief. Daarnaast ben ik, samen met een vriendin, dit nieuwe jaar begonnen met een derde woordproject. Daarover een volgende keer meer. Verder in deze brief nog wat leuke vermeldingen over handgemaakte kussens, een boekje en een gedicht in een museum. En natuurlijk zijn er de vaste rubrieken “Schilderij in the picture” en “Foto van de Week”. Ik wens je veel lees- en kijkplezier. Connie Harkema, beeldend woordkunstenaar

Kussens Normaal gesproken schreeuw ik het niet van de daken als ik mijn werk verkoop, maar deze keer was wel heel bijzonder. Na een afspraak voor de aankoop vaneen kussen in de galerie van Kunst in Beweging (die nog steeds operationeel is) bleken de belangstellenden zo enthousiast dat ze niet één maar vijf kussens tegelijk aanschaften. Daarmee was, op eentje na, gelijk mijn hele collectie zelfontworpen en zelfgenaaide kussens verkocht! Journaalcollages: woordproject 1 Gedurende de laatste maanden heb ik verder gewerkt aan een selectie van alle journalistieke artikelen die ik gedurende 25 jaar als zzp’er heb geschreven. Het voelde als een reis door de tijd. Waar maakte men zich druk om tussen 1988 en 2013? Wat is er veranderd en wat is hetzelfde gebleven? Door teksten (en foto’s) uit te knippen en te herschikken ontstonden nieuwe verbanden. Deze breng ik samen in zogenaamde “Journaalcollages” met daarbij telkens een korte samenvatting in de vorm van een haiku. De Journaalcollages worden onderdeel van een boek met daarin een overzicht van al mijn werk: afbeeldingen van schilderijen, tekeningen, collages en gedichten. Deze derde Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: Bouw in Uitvoering (vakblad voor rijk, provincie en gemeenten), Privilege (ledenblad Pretium), Quality & More (glossy magazine), Rotterdam in Bedrijf managementjaarboek), en Traditie (tijdschrift over alledaagse dingen, tradities en rituelen). De bijbehorende haiku luidt als volgt: Tradities en trends Ontwerpen en vooruitgaan Computervirus De vierde Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: Bouw in Uitvoering (vakblad voor rijk, provincie en gemeenten), Middenkader (wijkkrant voor Heerenveen-midden), Neerlandia (Nederlands-Vlaams tijdschrift voor taal, cultuur en maatschappij) en TVB (tijdschrift voor verzorging en beheer). De bijbehorende haiku luidt als volgt: Leven met comfort Oud wordt nieuw en nieuw wordt oud Rouwverwerkingen

De vijfde Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: InDruk (personeelsblad ROC ID College), Management support (vakblad voor de professionele secretaresse) en Neerlandia (Nederlands-Vlaams tijdschrift voor taal, cultuur en maatschappij) De bijbehorende haiku luidt als volgt: Indruk en inhoud Betrokkenheid en balans Ontwikkelingen De zesde Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: Beka Plus reeks magazine (onderwijs) Klasse! (CED-groep, educatieve dienstverlening, speciaal onderwijs magazine) KlasseApart (CED-groep, educatieve dienstverlening, speciaal onderwijs magazine) Vives (vakblad t.b.v. innovatie en ICT binnen het onderwijs) De bijbehorende haiku luidt als volgt: Het nieuwe leren Inspiratie door te doen Een klasse apart De zevende Journaalcollage is een samenstelling van stukjes tekst uit: BibliotheekBlad (vakblad voor openbare bibliotheken) JSW Jeugd in School en Wereld (vakblad voor leerkrachten in het basisonderwijs) Schoolmediatheek (informatie en recensies voor het basisonderwijs) De bijbehorende haiku luidt als volgt: Boek en ICT Opvoeding en burgerschap Passend onderwijs Mooie Mensen Galerij: woordproject 2 Van proza naar poëzie In 2017 heb ik voor de culturele kunstroute Paradepaadje de Mooie Mensen Galerij gemaakt. Tien gedichten in tien verschillende dichtvormen, opgemaakt als krantenpagina.

Inhoudelijk is elk gedicht samengesteld op basis van een interview dat ik had met een persoon die zich op een of andere manier heeft ingezet voor de medemens. De uitdaging qua vorm zit ‘m in het feit dat ik al droedelend in iedere regel een woord uit de oorspronkelijke tekst heb gebruikt en die in het gedicht heb verwerkt. Met de kleine vierkantjes hieronder laat ik zien hoe deze droedels en gedichten tot stand zijn gekomen, en dat was nou net een klusje dat er destijds bij de presentatie op het Paradepaadje bij was ingeschoten. Vandaar nu de weergave van het complete woordproject.

Museum Grou Op de laatste expositiedag over de Koude Oorlog was de ontvangst bij Museum Bescherming Bevolking in Grou zo vriendelijk dat ik heb besloten dat mijn gedicht daar nog een poosje mag blijven hangen. Schilderij in the picture En ook deze keer weer een mooie verkoopactie, waarmee ik de aanschaf van kunst toegankelijker wil maken. Dit houdt in: telkens een ander schilderij met maar liefst vijftig procent korting!!!! Momenteel: het Stadssonnet Zomer in Praag voor slechts € 600. Formaat 90 x 120, acrylverf op doek. Bijdrage boekje De tentoonstelling “Kunstenaar laat je kunsten zien op 20 x 18”, opgezet door Galerie Westerkade te Leeuwarden liep half december ten einde. Dit werd feestelijk gevierd bij Galerie Staal en Steen te Exmorra, waar organisator Henk Dillerop mij het boekje overhandigde waarin alle in en outs over deze expositie staan. Ik was helemaal vergeten dat ik een kleine bijdrage aan dit boekje had geleverd... Een leuke verrassing! Foto van de Week Elke week laat ik op de sociale media een foto zien over wat ik de voorafgaande week heb meegemaakt. In de nieuwsbrief steeds een overzicht van de recentste weekfoto’s.

Kerstsfeer in Leeuwarden Kerst bij Kunst in Beweging in Koudum Kerstconcert in de kerk van Jorwert Kerk van Swichum in de zon Tentoonstelling Martin Jarrie Kerk van Huizum In het Stedelijk Museum Amsterdam Portfolio Zo af en toe werk ik mijn portfolio bij. Dat doe ik op discipline en doelgroep. Zo is er een overzicht van:  Kunst en Literatuur,  Poëzie,  Uitgeverij en Film,  Toerisme en Reisbranche,  Onderwijs,  Zorg, Welzijn en Wellness,  Cultuur en Maatschappij,  Bedrijfsleven, en  Galerie Kijk voor het totaalinzicht op: https://onlinetouch.nl/connieharkema/portfolio-op-doelgroep?html=true#/0/ Contact en achtergrondinformatie Kunst in Beweging is open op afspraak. De website (www.connieharkema.nl met webshop) is 24/7 bereikbaar. Je kunt me mailen op connieharkemainfo@gmail.com of bellen op 06 - 87 265 366 De nieuwste berichtjes vind je op: http://www.facebook.com/profile.php?id=100002148662167 http://www.linkedin.com/pub/connie-harkema/17/b54/244 http://twitter.com/ConnieHarkema https://www.instagram.com/connie_harkema/ Online publicaties: http://onlinetouch.nl/connieharkema

FRIESLAND IN EUROPA LF 2018 BEELDEND WOORDKUNSTENAAR CONNIE HARKEMA

In het kader van Culturele Hoofdstad Leeuwarden heeft beeldend woordkunstenaar Connie Harkema ruim 70 schilderijen en gedichten gemaakt. Zij waren het hele jaar in verschillende samenstellingen en op diverse locaties te bezichtigen onder de titel "Friesland in Europa", onder andere in haar eigen galerie "Kunst in Beweging" te Koudum. De tentoonstelling gaat om de positie die Friesland binnen Europa inneemt, met de nadruk op 'iepen mienskip': de gemeenschapszin. Het gaat om het samen doen, het overkoepelend thema van 2018. Maar je kunt pas bruggen bouwen wanneer je je openstelt voor anderen en zelf open bent over wat je doet en laat zien waarvoor je staat. Met dit doel heeft Connie schilderijen en gedichten gemaakt zowel over een aantal Europese steden als over Friesland en zijn bewoners. Sommige werken roepen op tot verdraagzaamheid en verbinding. Als aanvulling op de expositie is er een dun boekje, bedoeld als samenvatting. BASIS De basis voor dit project lag in twee bestaande series (schilderijen met gedichten): De Friese Elfsteden en Stadssonnetten (over Europese steden) Met de komst van LF2018 was een combinatie gauw gemaakt: Friesland in Europa. Vervolgens heeft Connie deze twee series aangevuld met drie nieuwe series en een op zichzelf staand werk, waardoor de verbindende factor tot stand kwam. FRIESE ELFSTEDEN

LEEUWARDEN Leeuwarden, uit drie terpnederzettingen ontsprongen, werd als Oldehove, Nijehove en Hoek bedwongen. Ooit opgeworpen aan een inham van de Middelzee deed deze plaats na dichtslibbing aan inpoldering mee. Daaraan voorafgaand was ‘n vrouw aan ‘t breien en, terwijl ze er al handwerkend zat uit te dijen, dreef een oude toren op een stukje land voorbij. ‘Hou alde, hou!’ (Stop oude, stop), zeide zij. De toren luisterde braaf naar de Friese kreet; als de “Aldehou” staan blijven, dat was wat hij deed, en werd in het Nederlands “Oldehove” genoemd. De toren was reeds in bouwfase tot scheefte gedoemd. Verzakkingen werden al wel met de bouw gecorrigeerd, maar door “te lood” te metselen ging het nog meer verkeerd, en werd de scheve toren ook nog eens een “kromme”. De Oldenhove blijft immer een enorme kostenpost. Uiteindelijk is het mysterie van ’t bouwwerk opgelost: waar de toenmalige bouwmeesters niet op hadden gelet was, dat ze de toren op ‘t talud van ‘n oude terp hadden gezet! Vroeger als grootste symbool en gezicht van deze 11-stedenstad, is nu de Achmeatoren de hoogste op de Noord-Nederlandse meetlat. Leeuwarden, lang geleden uit drie terpnederzettingen ontsprongen. SNEEK Sneek, ooit op een hoge zandige landtong ontstaan, drie eeuwen later was het al met de stad gedaan; een grote, alles verzengende brand legde alles plat... Stadsgracht en stadsmuur kwamen twee eeuwen later, plus een bolwerk en een markante poort aan het water. Sneek werd de enige ommuurde stad, een mooie start. Samen met de Grote of Martinikerk, als kloppend hart, behoorden zowel de Binnenstad als Stationsbuurt tot beschermd stadsgezicht, vol overgave bestuurd. Inmiddels zijn er ook woonwijken buiten de grachten en industrieterreinen die werkgelegenheid brachten. Daarbij nog veel parken en natuurlijk groenbeheer met Sint Maarten, als beschermheilige, een heer. Goedklinkende namen als kledingwinkelketen C&A, King pepermuntjes uit de suikerwerkfabriek Tonnema en kledingmerk Gaastra vinden in Sneek hun oorsprong. Evenals het “Zouthoudertje”, een dropje voor op de tong, en de “Salmiakklinker”, familie van de bekende “Oldtimer”. Op al dat lekkers zuigend verzink je algauw in gemijmer over die mooie Friese stad in een karakteristieke streek, als enige beroemd om zijn zomerse watersportweek. Sneek, ooit op een hoge zandige landtong ontstaan.

IJLST In IJlst, waar Geeuw en Ee zijn samengevloeid, draaide het om scheepsbouw en rijke handel. Nog altijd zijn er boten; zij worden vaak geroeid. En langs 't water mensen aan de wandel, genietend van de tuinen, mooi verzorgd, direct grenzend aan de frisse gracht; altijd in particulier bezit ondergebracht. Dat heeft de Friese overheid zo geborgd. Het zijn de overtuinen, oftewel bleken, zoals men ze ook wel vaak noemde toen de schone was nog op de groene grasdeken lag uitgespreid en bijen erboven zoemden. Het stadhuis heeft zich als politiebureau gemanifesteerd, voordat het als decorstuk diende voor de “Kameleon”, een familiefilm door Steven de Jong geregisseerd met een schippersduo dat vrijpostig avonturieren kon. Met de fabricage van schaatsen en houten speelgoed hielden fabrieksarbeiders van “Nooitgedagt” zich zoet. Zij maakten gereedschappen, tot aan de bedrijfssloop; slechts de verhoogde schoorsteen bleef behouden. Nog wel volop in productie is houtzagerij De Rat: ‘n Unieke molen, het gedraai en gestamp nooit zat. IJlst, waar Geeuw en Ee zijn samengevloeid. SLOTEN Naast een van Slotens mooie waterpoorten staat de Korenmolen, krachtig en achtkantig. Draaiende wieken zwaaien zwierig en parmantig de tarwe vermalend tot broodverse soorten. Binnen de zware vestingwallen en veilige poorten vloeien voortdurend de heldere waterstromen; kabbelt een gracht, omgeven door lindebomen. Over ‘t Diep schijnt schriel het zonnetje. Op het molenerf een kloek kanonnetje, zomers afgeschoten door de schutterij. Eromheen koeien in een drassig wollige wei. Plaats van mooie monumentale koopmanshuizen, zonder vlugge voertuigen die er aan voorbij suizen. Een stad van historisch statige hals- en trapgevels. Boven het meer hangen de dampige mistnevels. 't Is een treffen van rustieke land- en waterwegen; daar waar de inwoners leven, met eigen wil en zege. Ook vroeger al, ten tijde van Pier Lupckes’ verraad. Samen met de Spaanse troepen van Philips II dacht hij de stad te veroveren, vanuit zee. Een verhaal dat de stadsomroeper nog altijd verslaat. Een listige daad, mislukt, volkomen onbezonnen, ook al was hij verstopt op een boot vol biertonnen. Onthoofding deed ten slotte de blanke botten kraken. De hoofden stonden dagenlang op slanke staken, naast een van Slotens mooie waterpoorten.

STAVOREN Het vrouwtje van Stavoren heeft haar stad verloren. Omwille van stoere hoogmoed haar schepen verspeeld. Verbolgen over de meegebrachte graanteelt smeet ze de kostbare lading subiet over boord. Stilletjes aan, de stroming ruw verstoord, verzandde de toegankelijkheid van de Staverse kust. Meegevoerd door een water wreed van onrust spoelden schip voor schip de wrakken aan. Het was met het voortvarende Stavoren gedaan. Een sieraad vormde de rampzalige aanleiding. Hooghartig gooide de vrouw haar schitterende ring het water in, naar ze dacht voor eeuwig. Maar een vis, slagvaardig, sluw en stevig keerde er onverrichter zake mee terug het stadje in. Verdwenen waren voorspoed en het rijk gewin. Als een kaartenhuis stortte de handel in elkaar. Vanaf de kust slechts de graanhalmen zichtbaar. Het vrouwtje versteende door uitblijvende vangst. Moest lijdzaam ondergaan, gekweld door angst, hoe haar hart in de golvenstroom verdween; gelijk een pompeblêd in het blauw-wit verscheen, meanderend als een vlag in de waterkoude wind. Het vrouwtje van Stavoren heeft haar hart verloren. HINDELOOPEN Hindeloopen is een vreemde eend in de Friese bijt. 't Heeft een eigen dialect met middeleeuwse klinkers en was, als een van de Friese 11-stedenuitblinkers, een belangrijke vissersplaats en Hanzestad. Opmerkelijk, omdat het geen echte haven had! Grootschippers hebben op de Oostzee handel gedreven. Puike producten als jenever en wollen stoffen vergeven in ruil voor hout, dat naar de overkant werd gebracht; naar Amsterdam en de Zaanstreek, vracht na vracht. Ook naar Engeland gingen ze met hun fluitschepen. Werden door de taal van Amsterdamse kooplieden gegrepen en creëerden zo al snel hun eigen Hollands-Friese dialect, dat nog altijd niet voor iedere andere Fries echt lekker bekt. Hindeloopen - gerechtelijk tot stad gebombardeerd - heeft statig en stijfkoppig een eigen stijl gecreëerd, is folkloristisch met een fraaie kleurrijke klederdracht: schitterende patronen gebaseerd op prentenboekenpracht. Tafels, kastjes, reiskoffers, stoelen en miniaturen, gracieus in echt Hindelooper motieven beschilderd; compleet met rode, witte, blauwe en groene figuren en kenmerkende krullen, bloemen en bladeren om zo blijvend de achttiende eeuw te benaderen. Hindeloopen: immer een vreemde eend in de Friese bijt.

WORKUM Workum, schilderachtig jonge Friese 11-stedenstad. Als een van de laatste steden 't recht verworven. Nu de schilderijen van Jopie Huisman georven, zo vol met liefde voor de natuur, en mededogen; 't onaanzienlijke waarde gegeven, binnen z’n vermogen. Een stad nog altijd interessant in het heden met rijksmonumenten uit een roemrucht verleden; met de Merk en de Grote Sint-Gertrudiskerk, vlak na de middeleeuwen zo jammerlijk verkracht. Een noodlot, voor krampachtig behoud te sterk in de genadeloos vlammende brandverspreiding door een felle strijd onder Karel V’s leiding tegen een in de kerk verschanste troepenmacht. Voor de losstaande toren nu een bronzen beeld die de Workumer monnik Uffing verbeeldt. Scheepsbouw en molenbouw kondigden zich aan, leidden verzanding en inpoldering in goede baan. Maar misschien nog wel het bekendste kenmerk is het eenvoudig bruin Workumer aardewerk, zo mooi gedecoreerd in ringeloortechniek, waardoor nog altijd wonderbaarlijk authentiek. Workum, schilderachtig oude Friese 11-stedenstad. BOLSWARD Bolsward, op drie oude terpen ontstaan. Drie verhogingen in het landschap vormden de eerste onzekere stap voor het oudste gebouw van deze stad: de Broerekerk in - ook drie - beuken gevat. Verworden tot een ruïne vervallen schone schat met een overkapping geveld door brand. Nu zonder toren en een dakloos glazen gat grondig geconserveerd als monumentaal pand. Bolsward, een Hanzestad voortvarend in bloei. Het stadhuis prominent en protserig aanwezig. Japick Gysberts was er met het ontwerp bezig: een burgemeester in de dop, altijd in de weer. Toch wilde men later qua uitstraling iets meer: uitbundige tierlantijnen, rococostijl op de groei. Maar de bekendste Bolwarder man was de schrijver Gysbert Japicx. Hij viste woorden uit de Renaissancevijver. Zijn Friese rijmelarij bestond uit volksversjes en -verhalen, serieuze tweegesprekken en liederen. Vol ijver kon hij Psalmen en geestelijke liederen vertalen. Gaf het Fries een plaats tussen Europese cultuurtalen. Ten slotte is er Sonnema Berenburg, een kruidenbitter bedacht door Fedde, een Dokkumer eenmanspitter. Met zijn recept is de distilleerderij van start gegaan. Aan de Snekerstraat bleef bierbrouwerij Us Heit bestaan. Dat alles in Bolsward, op drie oude terpen ontstaan.

HARLINGEN Harlingen is wellicht de minst Friese stad. Niet nationalistisch en Hollands georiënteerd liep het met de handel ontzettend gesmeerd. Het heeft de belangrijkste haven van de provincie: menig coaster legt er aan vanwege de zoutindustrie. Vrachtroutes naar Scandinavië worden onderhouden en een grote Urker vloot ijverig in stand gehouden. Meer zuidwaarts ligt de Afsluitdijk, de verbindingsbaan; veerboten leggen bij Terschelling en Vlieland aan. In het centrum vind je de robuuste verdedigingswerken, grachtengordels, huizen met ornamenten als merken waaraan het beroep van de vroegere bewoners is af te lezen, en pakhuizen waar arbeiders heel hard moesten pezen. De trein passeert de Stenen Man, een standbeeld langs de dijk, ter nagedachtenis aan de grootse dijkherstelling; zo belangrijk. Stadhouder Caspar de Robles kreeg de Friezen op één lijn: wie niet meewerkte zou als onwillige met de galg bedreigd zijn. In de volksmond kreeg het beeld de functie van ooievaar: driemaal om 't beeld heen en een broertje of zusje was daar. Schrijver en dichter Simon Vestdijk werd in Harlingen geboren. Zijn geboortehuis staat nog altijd in de Voorstraat te gloren. Hier staat ook het beeld van Anton Wachter, een romanfiguur. Vestdijks standbeeld staat in Doorn. Een beetje zuur voor Harlingen, nog altijd gezien als minst Friese stad. FRANEKER Even leek Franeker de Friese hoofdstad te worden. Hertog Albrecht van Saksen wilde er zelfs wonen, doch Leeuwarden ging grotere stadsallures vertonen. Wel kwam er een universiteit: de Franeker Academie voor rechten, medicijnen, klassieke talen en theologie. Ook wijsbegeerte en wis- en natuurkunde werden onderwezen. Helaas moesten studenten na een tijd voor opheffing vrezen. ‘t Was Napoleon die voorgoed de deuren van ‘t studiehuis sloot. Nu fungeert de Franeker Martinikerk nog als kleine poot van Rijksuniversiteit Groningen, voor Friese thema's. Buitengewoon leraar was de zoon van de Eisinga's: Eise, verantwoordelijk voor het prachtige planetarium: nog steeds 's werelds oudst werkende instrumentarium. Ook broer Stephanus Jeltes was hierin geïnteresseerd. Eise had zijn boterham weliswaar als wolkammer verdiend, maar intussen een boek over zonnewijzers gepubliceerd. Nu vergaapt Franeker zich jaarlijks aan de kaatswedstrijd PC in de wetenschap dat Eise Eisinga haar ereburger werd. Een roman verscheen, een straat kreeg zijn naam mee. Eise kreeg veel roem. Uiteraard was hij niet onsterfelijk, wel ontving het planetarium het predicaat Koninklijk. Toch zal Franeker nooit de Friese hoofdstad worden.

DOKKUM Dokkum, grens tussen Kleistreek en Friese Wouden, stond ooit in open verbinding met de zee en deed, als belangrijk strategisch pion, mee in de Tachtigjarige oorlog tegen Spanje. Stadswallen omzoomden de stad als franje. Doch toen slibde het Dokkumergrootdiep dicht en werd de open vaarverbinding definitief afgesloten. De Vestingwallen bleven als indrukwekkend gezicht, al zaten ze de stad na een poosje niet meer als gegoten. Kanonnen op de bastions dreven uitbreiding in het nauw: oude gebouwen moesten wijken voor de nieuwe bouw, waardoor het binnen het schootsveld vrij baan kon blijven. Verder verdween met de trein het Dokkumer lokaaltje, dat als volksliedje nog wel af en toe komt bovendrijven. Op De Zijl staat een knap geconstrueerd gietijzeren kunststaaltje van Gerrit Terpstra: een vertolking van het verborgen verleden. ’t Zijn twee schelpachtige vormen die als zonnewijzer fungeren, gestoeld op de moord door een missionaris geleden: Bonifatius die Friesland tot het christendom wilde bekeren, nu dus vereeuwigd als standbeeld van het verkondigde woord. Dokkum, bekend als katholiek bedevaartsoord, vormt de grens tussen Kleistreek en Friese Wouden. STADSSONNETTEN

WINTER IN VENETIË Een zeldzaam mooie maar zinkende stad, zeker in het winterseizoen wanneer overstromingen ziltig oprukken vanuit de Adriatische Zee en je Venetië slechts op tijdelijke verhogingen kunt verkennen, gedwee; je verbazend over de rijke historie en bezienswaardigheden van toen. Van zo’n oude stad, gebouwd op eilanden in een lagune, raak je uit je doen. Wennen aan noodgedwongen transporten over water geschiedt van lieverlee. Kanalen en gondels brengen romantiek en aantrekkingskracht met zich mee, maskers en snuisterijen van glas verleiden je al dobberend tot een zoen. Venetië, vurig en waterrijk tegelijk, vraagt gretig om te worden bekeken. Het Canal Grande, de levensader, met daaroverheen de oude Rialtobrug en winkeltjes zo knus om je heen, terwijl de gondels er onder doorsteken. En wanneer het water stijgt, begint de priester in de kathedraal te preken, hopend dat Dogepaleis en Campanile op 't San Marcoplein niet losweken, want van wassend water in de Venetiaanse winter heb je echt nooit terug. WINTER IN ROME Rome, robuust en rond in de kunst van bouw met als best bewaard gebleven monument het pantheon, waar je als mens zo nietig bent onder het hemelgat, aan alle goden trouw. Een zweem van oneindigheid, flauw en gauw. Alleen de oculus die 't natuurlijk licht zendt, terwijl 't oog aan 't donkere binnenste went, gelijk een treurende vrouw in zwarte rouw. Sneeuw in een van de nieuwe wereldwonderen: het grootste Romeinse amfitheater aldaar. Gladiatoren die mensenmassa’s overdonderen. Duizend stralende sterren om te bewonderen. Wanneer de winter zich begint af te zonderen liggen op de Spaanse trappen bloemen klaar.

LENTE IN BERLIJN West- en Oost-Berlijn gruwelijk gescheiden. Prikkeldraad; door stenen stevig ommuurd. Achtentwintig harde jaren te lang geduurd. Koude Oorlog: 't lijden was niet te vermijden. Soms een smalle doorgang, beter te mijden. Vanaf Checkpoint Charlie scherp getuurd. Opgesloten, overgelopen, de jaren verglijden, totdat niemand meer vervolgt en vuurt en de Muur in een kunstwerk verandert; schuldbewust als scheiding uiteenvalt en doelloos tussen Oost en West meandert. De lente die het leed achter zich verbrandt; de vuisten niet langer tegen vrijheid balt, maar zoete kaarsjes van bloemen brandt. LENTE IN PARIJS In Parijs bloeien de bloemen, de liefde en het licht. Om zijn zwoele avonden staat deze stad bekend met een ijzeren toren als meest bezochte monument. 's Avonds twinkelend van het licht: ‘n blinkend gezicht. 't Onofficiële wereldwonder als een verfrissend gedicht, met antennes die radioberichten op lange afstand verzendt. Ooit bedoeld als tijdelijk Wereldtentoonstellingsevenement is de Eiffeltoren nu een zwierend gebouw van gewicht. Net als de mooie heuvelbasiliek vol fleur: de Sacré-Coeur. Regendruppels verbleken het calciet afscheidend steen en maken het sprankelend wit zonder vervuilende kleur. Kortom, lente in Parijs trekt je uit de slome sleur. Met de Arc de Triumph van een grandioze grandeur, waar de winter met de onbekende soldaat verdween.

LENTE IN AMSTERDAM Een stad met het grootste inwonersaantal van Nederland, de hoofdstad, kent mooie musea en ondeugende attracties. Urenlang dool ik er rond, in de weeïge geur van cannabis, manoeuvrerend langs Amsterdammertjes op de trottoirband. Bordeauxrood, drie kruisjes als kusjes, charismatisch charmant; subtiel verwijzend naar prostitutie op de Wallen. Kies of vies? Bruggen buigend over grachten, met massa's fietsen tegen de lies. Bruisend leven in een pand, aan de overzijde van de waterkant. Ik zie duizend duizelingwekkende dingen, de lente staat op springen! Grauwgrijze grachtengordels ontwaken uit hun wollig gure winterslaap. “Tulpen uit Amsterdam”, ik hoor mensen schateren en opgetogen zingen. Schel rinkelend met hun fietsbellen, niet langer de handen wringen. Door te dansen en te springen de zorgen voor morgen bedwingen. Het nieuwe leven is overweldigend! Nog een enkele onderdrukte gaap… ZOMER IN PRAAG De Moldau een golvende tweeverdeler met baldadig blauw stromend water. Van beide kanten komend geschater, huizenstraten stralen geler en geler. De Praagse Burcht, een oogstreler en blijvende herinnering voor later, reikt naar het plein met de uitbater; dakrood schijnend, steeds sensueler. Aan de overzijde het Oude Stadsplein met een klok die slechte tijden heelde en verschilde door astronomisch te zijn. Tussendoor het zomers muzikantenfestijn. Een sfeer zo sprookjesachtig. In rechte lijn de Karelsbrug, blozend van barokbeelden.

ZOMER IN FRANKFURT Een Europese metropool met alle allures van een wereldstad; een beursstad, gedomineerd door wolkenkrabbers, zo hoog; Mainhattan waar de Altstadt door oorlog onfortuinlijk vervloog. Op het centrale plein vullen de nieuwe vakwerkhuizen het gat. Vanwege Deutsche Bundesbank en de Beurs op de financiële lat: als brutaal boegbeeld de grote gele euro met sterren in een boog; gelijk een stekelige doorn, koortsachtig prikkend in Occupy’s oog, de macht van grote ondernemingen en financiële instellingen zat. Links en rechts, politiek lijnrecht tegenover elkaar gepositioneerd. Dit in tegenstelling tot de linker- en rechterzijde van de rivier, door negentien bruggen met elkaar verbonden. Heel begeerd. Een prachtig gezicht op de skyline, dat geen hoogbouw weert; Zoete zonnestralen zo weerkaatsend dat het niemand deert. De glazen wolkenkrabbers zorgen voor zompig zomerplezier. ZOMER IN MALMÖ Kamperen naast Malmö's lagune is een dubbel geluk: de ene kant Denemarken en de andere kant Zweden. Landen die zich onlangs van individualisme ontdeden door het bouwen van een sierlijk overbruggingsstuk: De Sontbrug, van stoer en stevig staal zonder opsmuk. Toegankelijkheid voor twee Scandinavische steden. Terwijl de vissersboten over het koude water gleden, vlogen meeuwen in hun kielzog, vliegensvlug en druk. Twee vlaggen met eenzelfde kruis, verschillend van kleur. Rood-wit en blauw-geel wapperen zij elk naar de overkant de zomer omarmend; vrolijk en eensgezind, zonder gezeur. Deense tuidraden aan de brug als een geopende deur. Nieuwe architectuur doorbreekt eenzaamheid en sleur. De Turning Torso kronkelt aan de rand van het land.

HERFST IN FLORENCE Bekend om rijke historie, mooie kunst en architectuur. Met de Dom als dominerend kathedraal stadssymbool: een basiliek, qua versiering bijna bombastisch frivool. De koepel met marmeren steunbalken staat best duur. De op drie na grootste kerk van Europa in herfstig guur. Gauw naar binnen waar ik langs het sobere interieur dool met in de koepel "Het Laatste Oordeel" als tegenpool. Bij dit fresco denk ik aan de Campanile als naaste buur. Ook deze toren is met diverse soorten marmer bekleed en heeft maar liefst 414 treden te beklimmen naar de top. Ondertussen spreidt rivier de Arno haar blauw stromend kleed, en is de Ponte Vecchio - waar rijk ooit het gewone volk meed via een extra doorgang bovenop - nu voor samensmelting gereed. Herfst in Florence, antieke architectuur nog niet in het slop. HERFST IN LONDEN Londen gevangen in een statige stadsstructuur, hiërarchische patronen, ingekerfde tradities. En keurige parades, volgens koninklijk devies langs grote en parkgroene huizenarchitectuur. De wisselende wacht voor Buckingham’s muur, present bij het paleis, perfect en pijnlijk precies. Dan het parlement. Big Ben's klokkeninstallaties beluiden er 't Londens eigenzinnige politiek vuur. Verderop, van armoede naar kunstzinnig ontluiken: Bricklane. Linksrijdend verkeer, dubbeldekkerrood, markt, straatcultuur. Blaadjes gaan van de struiken. Onder de hoge brug zo vreemd blauw en groot vaart op de Theems de herfst voort in een boot. Golven passeren de Tower, juwelen en gebruiken.

HERFST IN TRONDHEIM In het Noorse noorden kleuren van zacht pastel. Trondheim, zo nat en koud van sneeuw en regen, valt qua schoonheid en vertier beslist niet tegen. Aan de rivier Nidelva fleuren de pakhuizen bijna fel. Zwaar leunend op lange houten palen, 't Onderstel heel fragiel. Daarmee ooit het waterpeil ontstegen. Aan de overkant de Nidaros Kathedraal gelegen. Gaan over de oude brug voelt haast als een bevel. Herfst lijkt winter, de kathedraal doemt op in de mist. Een gotisch monument, ooit befaamd pelgrimsoord met kroningen van Noorse koningen, nooit uitgewist. Op de gevel Bijbelfiguren, door regenbuien opgefrist. Een Dom van ongeëvenaarde schoonheid, onbetwist. Herfstgebladerte in de kiem door koude gesmoord. SPIEGELING VERBINTENIS 'Spiegeling' (links) is een compilatie van de Europese, Friese en Leeuwarder vlag. Als je de Friese vlag spiegelt staan de strepen goed. Aan de achterkant moeten ook de pompeblêdden worden gespiegeld. Verder slaat de titel op het feit dat Leeuwarden zich wil spiegelen aan andere grote Europese steden, en dat de stad daardoor van trots glimt als een spiegel. ' Verbintenis' (rechts) slaat op de samenstelling van de Friese vlag. Op de kopse kanten staat een kort gedicht: Rood wit blauw Strepen en organisme Vinden elkaar Verbintenis Deze blokpanelen zijn ook onderdeel geweest van de expositie “Kunstenaar laar je kunsten zien op 20 x 18 in 2018”.

REIZEN & THUISKOMEN Weken loop je je te verheugen op dat wat snel komen gaat. Nieuwe oorden in overdaad die je blijvend zullen heugen. Vrolijk de koffers inpakken, weg van de dagelijkse sleur. Sluiten die vertrouwde deur; 't avontuur heeft je te pakken. Zorgeloos genieten die eerste dag. Dan, langzaam, komen de scheuren door vieze vlekken en gore geuren. Het eten dat je toch niet zo mag. Te veel tijd en te veel indrukken, het gemis van familie en vrienden. Veel slordige en brutale bedienden, een vreemde taal die niet wil lukken. Als de irritaties hoog zijn opgelopen wordt het tijd om naar huis te gaan. Dan is 't even met het reizen gedaan; ga je op een goede thuiskomst hopen.

ZIJ HOREN ER OOK BIJ (FRIESE EILANDEN) Los van het land drijven ze daar: eilanden dobberend naast elkaar. Vuurtorens in woeste woelige baar. Wind, water, zand als ingrediënt maken dat de vrijheid snel went. Vuurtorens raken gauw verwend. Dan wordt het water weggezogen, leggen zandbanken zich te drogen. Vuurtorens over enkel land gebogen. 't Is de ongerepte natuur van het wad; van land naar land een drassig pad. Vuurtorens zijn een Unesco-schat. Sterren kijken op het stille strand met een zere rug te rood verbrand. Vuurtorens verlichten 't natte zand. Gasboringen verstoren ’t onthaasten; schreeuwen van meeuwen weerkaatsen. Vuurtorens deinzen terug, verplaatsen. Wind door je haar, zout op de lippen; in de lucht zwoel de zwaluwstippen. Vuurtorens die door het slik hippen. Hoe lang nog?

INGEZOOMD (OP VLAGGENSTOF) Vier met de hand aan elkaar genaaide lappen stof met afdrukken van vlaggen, schilderijen en gedichten over Europa, Nederland, Friesland en Leeuwarden. In dit werk is het iepen mienskip-idee het meest zichtbaar. Alle gedichten roepen op tot verdraagzaamheid, verbinding, saamhorigheid, harmonie en acceptatie. Door in te zoomen van een continent naar de hoofdstad van de provincie Friesland wordt tevens de titel van de expositie “Friesland in Europa” verklaard. EUROPA Twaalf sterren staan symbool. Verenigen een Europees continent. Bevinden zich als cijfers op een wijzerplaat cirkelvormig van verdraagzaamheid België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken Duitsland, Estland, Finland Frankrijk, Griekenland , Hongarije Ierland, Italië, Kroatië Lotgenoten in de strijd naar vrede. Verbinding en toegankelijkheid, creatie van gemeenschapszin met eerbied en ontzag. Letland, Litouwen, Luxemburg Malta, Nederland, Oostenrijk Polen, Portugal, Roemenië Slovenië, Slowakije , Spanje Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, Zweden Twaalf sterren stralend in verscheidenheid. Respect en integratie is wat hen verbindt. Het cultureel erfgoed als stimulans; waarden en normen in balans. Laat je niet door angst regeren, maar raadpleeg je geweten.

NEDERLAND Klein, laag landje aan de zee; groen, door dikke dijken omgeven. Rivieren en polders onder bewaking; het water nauwkeurig gemanaged. Windmolens, klompen, tulpen, Kaas, rauwe haring, kroketten, Drop, stamppot, oliebollen, Pannenkoeken en stroopwafels Het land waar alles kan en mag. Tolerant in drugsbeleid, vrij in meningsuiting en altijd vreedzaam in overleg. Poffertjes, pepernoten, vla, Hagelslag, erwtensoep, oranje, Speculaas, marsepein, schaatsen, Grachten, koeien en Sinterklaas Zo trots op het verworven recht, dat steeds minder vanzelfsprekend lijkt. Onzekerheid speelt parten; een roep om normen en waarden Keer de kentering de rug toe en laat je hart ruimhartig zijn. FRIESLAND Met een volk zo trots op de eigen taal, wapen, volkslied en markante vlag: blauw/wit gestreept met pompeblêd, een soort van hartje -zeven- rood op rij. “Fryske Sûkerbôle” en “dúmkes” Suikerbrood en duimpjes van anijs “Sukerlatte”, “koeke” en “kjellepaot” Suikerlat, koek en kalfspoot In de zomer “skûtsjesilen” -oude vrachtschepen trekken ten strijdkaatsen of “fierljeppen”, met de polsstok over een sloot. “Ús memkes” en “Fierljepstokken” Koeien en polsstokken van drop “Fryske keatsballen” en “Alve stêdendrop” Kaatsballen en de Elf Steden in een emmertje Friesland is uniek in de eigen dingen, handelt betrokken en verenigd. Een saamhorige gemeenschap; "Mienskip”: openheid voor iedereen. Samen de wereld een beetje mooier maken. Laat de cultuur spreken en de harmonie floreert.

LEEUWARDEN Culturele hoofdstad: een centrum van vernieuwing en cultuur tussen dorpen en steden, provincies en landen onderling. Start en finish Elfstedentocht Vliegbasis, Joint Strike Fighter, Museumhaven, Blokhuispoort, Prinsentuin en Oldehove Samenvloeiing van reuring en rust. Samen genieten van kunst, cultuur en van de stille schone natuur. Deel, ervaar en vier de verschillen! De Waag, Stadhouderlijk hof, Bierkelders, Achmeatoren, Oude stadsbegraafplaats, IJshal en Crystalic business center. Accepteer de huidige realiteit niet, maar creëer nieuwe initiatieven. Geef samenwerking een nieuwe kans, zodat de samenleving zich kan hervormen. Aan de slag met een uitgestoken hand naar iedereen. Omarm de ondernemingszin! Omdat de Europese Culturele Hoofdstad een internationaal evenement is, bestaan er van deze vier gedichten ook een Duitse en Engelse vertaling. Met dank aan Brigitte Harkema uit Viersen voor de Duitse versie en Sanne van Renesse uit Groningen voor de Engelse.

VERHAALPORTRETTEN Over bekende Friezen die het in de wereld hebben gemaakt: de dichter J. Slauerhoff, de exotisch danseres Mata Hari, en de kunstenaars M.C. Escher en Lourens Alma-Tadema. Alle vier de personen hebben in Leeuwarden gewoond. De titel van deze serie slaat op het feit dat elk leven in één voorstelling is geportretteerd. Kunstenaar Maurits Cornelis Escher (1898-1972) is bekend om zijn houtsneden, houtgravures en lithografieën, waarin hij vaak speelde met wiskundige principes. Op het schilderij links het geboortehuis en rechts een deel van het Alhambra paleis in Granada (Spanje), waar Escher zich liet inspireren door de ingewikkelde patronen op de azulejos (keramische tegeltjes). Zo met wiskundige principes spelen, dat perspectieven wankelen gaan. Met scheppingen die nooit vervelen bedrieglijk onmogelijke wegen inslaan. Creaties, waarin niets is wat het lijkt. Bezield door islamitische kunsttechniek heeft Escher eindeloze herhaling bereikt in een regelmaat van patronenacrobatiek.

Mata Hari (1876-1917) is het pseudoniem van Margaretha Geertruida Zelle. Zij was een exotische danseres en trad op in Parijs. Daar werd ze beschuldigd van spionage, waarvoor de Fransen haar op jonge leeftijd fusilleerden. Op het schilderij haar geboortehuis aan de Kelders, dat nog niet zo lang geleden grote rook- en waterschade opliep. Margaretha Geertruida Zelle is een naam die niemand kent of ooit zal noemen. In het dansen was ze heel bekwaam; menig man zal haar daarom roemen. Knap en exotisch vertrok ze naar Parijs. Daar raakte ze als spion in de penarie; gefusilleerd zonder vaststaand bewijs. Haar pseudoniem luidde Mata Hari. De dichter J. Slauerhoff (1898-1936) werkte na zijn studie geneeskunde soms als scheepsarts en soms als arts op het vasteland. Zijn hele leven had hij een zwak gestel. Hij was vaak ziek en leed aan depressies. Op dit schilderij heb ik gekozen voor gedeeltes uit zijn gedichten “Woninglooze” en “Het einde”. In het geboortehuis van Slauerhoff is nu een interieurwinkel gevestigd. Soms zit je niet goed in je vel, ben je depressief en vaak ziek. Heb je gewoon een zwak gestel; daarin was Slauerhoff niet uniek. Maar hij was ook arts op een schip, werkte als dichter, midden op zee. Arbeid haalde hem niet uit zijn dip. Hij stierf jong, onwel en ontevree.

Kunstenaar Lourens Alma Tadema (1836-1912) is geboren in Dronrijp en later verhuisd naar een pand in Leeuwarden, waar nu café De Ossekop is gehuisvest. In zijn werk brengt hij de klassieke oudheid tot leven. Alma-Tadema is een half Engelsman; in Londen zelfs tot Sir gekroond. Vrouw en bloem, daar hield hij van, secuur met verf en kwast gekloond; volgend de academische traditie. Op marmer smachtende figuren badend in luxe en decadentie, terwijl ze over blauwe zeeën turen. OVERZICHT EUROPA Zij deden hun best zich te verenigen met voor de meeste landen een gemeenschappelijke munt. Twee van hen bouwden een brug en één brak een muur af. Eén land scheidt zich af; één land is intern verdeeld. Ons land blijft fier overeind en drijft op de kracht van provincies, waarvan zich één in taal en vorm onderscheidt: Fryslân, het dak in taal en landschap.

FRYSLÂN, HET DAK IN TAAL EN LANDSCHAP Water, bossen, weilanden, dorpen en steden, behorend bij het schone Friese verleden, nog altijd ongeschonden en intact. Meren, kanalen, vaarten en sloten door vaardige surfers en schippers overgoten; de wind in de zeilen bijeengepakt. Glorende vergezichten, een glooiend weiland, door statige eeuwenoude bossen omrand: een sprookjesachtig decor, nimmer uitgevlakt. Grazende koeien, een vriendelijke groet: dat is wat de bezoeker ontmoet. Kerktorens en boerderijen, ruim bedakt. In de steden monumenten, bruggetjes en sluizen, soms wallen, molens vlak bij huizen: cultuurhistorische bezienswaardigheden, mooi gelakt. Het Friese land ademt fris en onbedorven dankzij de uitstraling die het heeft verworven. Menigeen is al naar deze mooie regio afgezakt. FOLDER

EXPOSITIES GALERIE “KUNST IN BEWEGING” Verspreid over het jaar in verschillende samenstellingen, met in het aangrenzend winkeltje kaarten, geïllustreerde gedichtenbundel en bedrukte tegeltjes van de Elfsteden.

ANTONIUS ZIEKENHUIS SNEEK KANSELARIJ LEEUWARDEN Het daar tentoongestelde werk maakte deel uit van de Art Tour, georganiseerd door Art Connection.

ZIENN LEEUWARDEN Met Fryslân pal naast het werk van Ans Markus IN DE MEDIA De volgende media besteedden wekelijks of tweewekelijks aandacht aan de tentoonstelling:  Aktief krant,  Blik op Weststellingwerf  Friesch Dagblad  Friesland Post,  Radio Stad Harlingen,  Rondom Drachten,  Rondom Heerenveen,  Rondom Leeuwarden,  Rondom Sneek,  Rondom De Stellingwerven. www.koudum.nl en www.waddenpost.nl plus een telefonisch interview, live in de uitzending van Afslag Harlingen, een programma van Radio Stad Harlingen en een vermelding in Art Alert. Daarnaast is Connie door Rondom Leeuwarden uitgenodigd om een column over de Culturele Hoofdstad te schrijven.

Er is zelfs een filmploeg uitgerukt voor een interview in het Antonius Ziekenhuis Sneek en voor een aansluitend bezoek bij Connie in de galerie. Kiekes, het videodagjournaal LF 2018 van de Leeuwarder Courant, dat speciaal voor jongeren in het leven is geroepen. Het eerste gedeelte van het filmpje in het ziekenhuis Sneek (= 2e item) kun je bekijken via deze link: https://youtu.be/30oJtiV_ROk Het tweede gedeelte over de eigen galerie (= 3e item) via deze link: https://m.youtube.com/watch?v=Nxii4irBpt8 Tot slot vroeg VVV Sneek Connie een poster te ontwerpen die ze t/m augustus in een stoepbord plaatste. AANVULLINGEN DEELNAME AAN HET GESAMMTKUNSTWERK “COLOURFIELD PERFORMANCE” In Sloten werkte men aan een veld vol kleur. Voor dit doel stonden maar liefst 499 panelen van elk 122 x 122 opgesteld in een megadriehoek van 144 meter per zijde. Het getal 144 is afkomstig uit de reeks van Fibonacci die is verbonden met de maatverhouding van de Gulden Snede. De driehoek staat voor de beginselen van Gelijkheid, Vrijheid en Broederschap. Initiatiefnemer van dit landart-project was Dirk Hakze. Connies bijdrage bestond uit "Initialen". CH staat namelijk niet alleen voor Culturele Hoofdstad maar ook voor Connie Harkema.

POEZIEROUTE LEEUWARDEN Connie was een van de achttien dichters die meededen aan de Poëzieroute Leeuwarden, georganiseerd door kunstenaar, dichter en organisator Henk Dillerop. Een poëtische zwerftocht rondom School 4 (het huidige theater De Bres), waarbij elke dichter werd gekoppeld aan een ‘eigen’ fotograaf. In dit geval Yvonne Bergsma. Opmerkelijk detail is dat de eerste print al direct zijn weg heeft gevonden naar een beleidsmedewerker Cultuur van de gemeente Leeuwarden en de tweede is gestolen. BUITENKUNSTROUTE LEEUWARDEN (rond de Bagijnestraat) georganiseerd door kunstenaar Marten Sale Brouwer

GALLEREI Henk Dillerop nodigde Connie uit een bijdrage te verzorgen voor “Gallerei”, een krant vol kunst en gedichten uitgegeven door het dichterscollectief GAL (waarvan Henk deel uitmaakt) www.connieharkema.nl