SEIZOENEN DOOR: DOOR BOB CARRIÈRE, DIERENARTS Zomer! Op stap met de auto Dit zal deze zomer meer gebeuren. Laat uw huisdier geleidelijk aan aan de auto wennen alvorens een lange rit te gaan maken. Mocht uw huisdier toch wagenziek blijken dan zijn er goede en veilige middelen bij uw dierenarts verkrijgbaar die reisziekte tegengaan. Grensverkeer Zorg voor de juiste vaccinaties en check goed, zeker in deze tijden, wat de bepalingen zijn van de doorreislanden en het land van bestemming. Vergeet niet het paspoort mee te nemen en laat dit voor alle zekerheid nog even door uw dierenarts checken voor vertrek. U kunt meer en scherpere controles verwachten dus het is van belang dat alles in orde is. Vergeet ook niet de hondsdolheidpenning aan de halsband te bevestigen. Waterpret Met mooi weer is zwemmen natuurlijk heerlijk! Problemen door blauwalg of Mieren Het is dan ook weer de tijd van de insecten STeRK. 03 botulisme worden vaak op tijd gesignaleerd door lokale overheden en men zal waarschuwingsborden plaatsen. Vergeet niet dat niet alle honden kunnen zwemmen dus altijd eerst op een veilige plek even uitproberen! Het klinkt raar maar honden kunnen een watervergiftiging oplopen. Dit kan optreden als de dieren zwemmen met een bal of stok in de bek, probeer dit dus te voorkomen. Oververhitting Je zou denken dat het overbodig is om te melden maar iedere zomer overlijden weer honden door oververhitting. Oververhitting in de auto is het bekendste voorbeeld maar ook met name kortsnuithonden raken snel oververhit en in veel gevallen volgt een shocktoestand. Waarschuw altijd een dierenarts en volg de aanwijzingen strikt op. Koelen is meestal goed maar pas op dat de dieren niet 'doorschieten' naar een ondertemperatuur. waaronder mieren. Ondanks dat het zeer nuttige diertjes zijn en niet steken gaan veel mensen ze toch te lijf. Vaak worden mierenlokdozen ingezet die een onbegrepen aantrekkingskracht hebben op (jonge) honden die ze graag met gif en al opeten. Raadpleeg direct uw dierenarts en neem bij bezoek altijd de lokdoos en/of de verpakking mee voor het snel kunnen achterhalen van het gif in kwestie. Konijnen Let goed op dat het hok niet lang in de volle zon staat en bied het konijn schaduw en voldoende vers drinkwater. Controleer het konijn elke dag onder de staart op de aanwezigheid van kopervliegen (groen), eitjes of maden en zorg dat het konijn goede ontlasting heeft. Verder advies nodig? Vraag het ons! Zo, nu kan er niets meer misgaan, fijne zomer!
Besmettelij ke hondenhoest komt vaker voor dan u denkt! Besmettelij ke hondenhoest is een voor honden zeer besmettelij ke infectie van de bovenste luchtwegen. Wist u dat deze hondenziekte wordt overgedragen via de lucht, via direct (snuff el)contact of indirect via bij voorbeeld drinkbakken? Overal waar honden samenkomen, kunnen ze besmettelij ke hondenhoest opdoen. De ziekte komt dan ook vaker voor dan u denkt! Besmettelij ke hondenhoest werd eerder ook wel kennelhoest genoemd. Door deze naam leek het of de ziekte alleen opgelopen kan worden in een kennel of pension. Maar niets is minder waar, want overal waar honden zij n, kan de ziekte worden overgedragen. Dus op dat hondenuitlaatveldje, bij u in de straat of op de hondenschool en zelfs in de dierenartspraktij k: overal waar andere honden komen, loopt uw hond het risico op het krij gen van besmettelij ke hondenhoest. Verminderde weerstand Pups en oudere honden met een verminderde weerstand kunnen gevoeliger zij n. En in een kennel of pension lopen alle honden, ongeacht de leeft ij d, meer risico omdat stress en veel blaff en factoren zij n die de gevoeligheid voor de ziekte verhogen. Een harde, droge kuch Besmettelij ke hondenhoest wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren. De bacterie Bordetella bronchiseptica (Bb) en het Para-infl uenzavirus (Pi) zij n er onderdeel van. Eén van de symptomen van de ziekte is hoesten. Een hele speciale hoest die u, als u eenmaal een hond met deze ziekte heeft gehoord, niet gauw vergeet. Het hoesten lij kt namelij k vaak meer op kuchen, een harde droge kuch alsof uw hond iets in de keel heeft zitten. Een ziek dier kan zo vaak achter elkaar moeten kuchen dat zo’n bui eindigt in kokhalzen. Soms moet uw hond er zelfs van braken. Risico op longontsteking Het kan weken duren voordat het hoesten over is en uw hond geen besmettingsbron meer is voor anderen. Daarnaast kan de hoest chronisch worden, Meer informatie? www.besmettelij kehondenhoest.nl
met als complicatie een longontsteking. Vooral (hele) jonge of oude en zwakke dieren lopen dit risico. Om uw hond zo optimaal mogelij k te beschermen tegen de ziekte zij n er goede vaccins beschikbaar die, hoewel deze de ziekte niet 100 procent kunnen voorkomen, er tenminste voor zorgen dat een infectie minder ernstig verloopt. Geen titerbepaling voor besmettelij ke hondenhoest U hoort misschien weleens dat mensen in plaats van hervaccinatie kiezen voor een titerbepaling. Echter, er bestaat geen titerbepaling voor besmettelij ke hondenhoest. Om een goede bescherming tegen besmettelij ke hondenhoest te hebben, is jaarlij kse vaccinatie noodzakelij k. Informeer of vaccinatie voor uw hond verplicht is! Honden die risico lopen op de ziekte kunnen worden gevaccineerd door middel van een neusdruppel of een injectie. Uw Sterkliniek kan u meer vertellen over de voor- en nadelen van deze toedieningsvormen. Overigens kan de vaccinatie voor honden die met een hondenuitlaatservice meegaan, les krij gen op een hondenschool of in een pension of kennel verblij ven, verplicht zij n. Op www.besmettelij kehondenhoest.nl vindt u meer informatie over deze ziekte. U kunt hier ook een folder downloaden met allerlei handige pensiontips, waarin ook informatie staat over verplichte vaccinaties. 5% 20% 2% 1% 39% 33% Pension 39% Eigen omgeving/ uitlaten hond Onbekend Hondenschool Dierenartsenpraktij k Hondenshow 33% 20% 5% 2% 1%
ONE HEALTH Uw huisdier en u in coronatijden Uit de gegevens en onderzoeken die we nu kennen blijkt dat vooral fretten, nertsen, hamsters en katten gevoelig kunnen zijn voor een besmetting, gekregen van een besmet mens. Onderling kunnen zij het ook in zeldzame gevallen overdragen. Tot op heden is niet bewezen dat mensen op hun beurt van besmette dieren ziek kunnen worden. Honden kunnen in uitzonderlijke gevallen wel ziek worden van een zieke eigenaar maar lijken andere honden of mensen niet te kunnen besmetten. Katten en fretten worden in de regel niet erg ziek, de honden die geïnfecteerd werden door hun eigenaar lijken zieker te worden. Tot nu toe zijn in Nederland een hond en enkele katten bewezen besmet met het virus. Varkens, kippen en eenden zijn niet bevattelijk, koeien, schapen en paarden waarschijnlijk ook niet. Een groot laboratorium heeft in de periode van februari tot 20 april 5000 monsters uit 17 verschillende landen van paarden, honden en katten met ademhalingsklachten getest en geen enkel coronageval gevonden. Dit lijkt erop te wijzen dat honden en katten van besmette mensen slechts in uitzonderlijke gevallen besmet raken. 06 STeRK. uitgave 18 - Zomer 2020 DOOR: MARTINE CARRIÈRE, DIERENARTS Wat te doen: Als je zelf klachten hebt maar je huisdier niet: vermijd contact met het huisdier en laat de verzorging aan anderen over. Het huisdier mag naar buiten. Als het huisdier ziek is maar de mensen in het huishouden niet: de kans is heel klein dat het dier ziek is door corona. Het is verstandig een dierenarts te raadplegen. Als mensen klachten hebben en het huisdier ook: het is verstandig om dit dier geen contact te laten maken met niet-zieke mensen of om het buiten te laten komen. Deze dieren mogen ook niet in een pension of andere plaats waar veel dieren bijeenkomen. Raadpleeg in elk geval ook de dierenarts en vermeld het probleem opdat de praktijk de nodige maatregelen kan nemen. Klachten bij dieren zijn: luchtweg- of darmklachten. Er is nog veel te leren en te onderzoeken over dit nieuwe virus en wellicht komen er in de toekomst nog nieuwe inzichten. Laten we hopen dat het lopende onderzoek snel goede antwoorden op de duizenden vragen gaat bieden opdat we met zijn allen dit virus kunnen verslaan. Uw dierenarts blijft up-to-date en helpt u waar hij of zij maar kan.
DAGJE BIJ DE DIERENARTS DOOR: KRISTEL DE MUNNIK, DIERENARTS Coronavirus brengt ook vele aanpassingen Het inslapen van een geliefd huisdier is een hele ingrijpende gebeurtenis en voor het coronatijdperk konden we de wensen van eigenaren vrijwel altijd inwilligen. Bij het schrijven van deze tekst behoren huisvisites helaas voorlopig niet tot de mogelijkheden. We hopen dat dit snel weer kan veranderen. Het begeleiden van een waardig afscheid is een waardevol onderdeel van mijn beroep, het is moeilijk, maar ook mooi dat we verder lijden kunnen besparen. Het doet mij terugdenken aan een huisvisite-euthanasie van een 14 jaar oude Duitse staande Gijs, hij was zijn leven lang mee geweest met zijn baas op jacht, vakanties en uitjes. Onafscheidelijk, maar nu kon het niet verder, verregaande slijtage aan zijn achterpoten zorgde ervoor dat hij nauwelijks op kon staan en ook de voorgeschreven medicatie niet meer voldoende was voor een comfortabel leven. In samenspraak met de eigenaar kwamen we tot de conclusie dat inslapen de beste optie was. Gijs mocht zijn leven lang lekker rondrennen in de afgezette tuin en daar zou ook het afscheid plaatsvinden. In de armen van zijn baasje, bij een ondergaande zon op het gras blies hij zijn laatste adem uit. Het zal me altijd bijblijven. Natuurlijk worden we dierenarts om dieren beter te maken, maar ze begeleiden naar een waardig einde is minstens zo belangrijk. Labradors staan erom bekend dat ze reuzevriendelijk maar ook een tikkeltje lomp zijn. Tijdens mijn spreekuur vraagt de paraveterinair of ik vandaag tijd kan maken voor Sproet, hij heeft te enthousiast het bezoek bij het tuinhek begroet en nu staat zijn hoektand scheef. dergelijk trauma binnen een aantal uren behandeld wordt, is de kans op het behoud van de tand veel groter. We laten Sproet meteen komen, het blijkt noodzakelijk hem een lichte sedatie te geven, want op tafel is hij al net zo enthousiast als hij bij het tuinhek was. Wanneer hij rustig slaapt, maak ik een dentale röntgenfoto en blijkt dat de onderhoektand uit de tandkas is gebroken maar verdere schade beperkt is. Dit lijkt het meest gunstige scenario, ik plaats een spalkje zodat de tand gefixeerd wordt en het bot kan helen. Zes weken later zie ik vrolijke Sproet weer voor het verwijderen van de spalk. Gelukkig heeft hij geen last gehad van de spalk en kon hij zijn favoriete hobby al snel weer uitvoeren: eten! Dit lijkt op het eerste gezicht geen spoedgeval, maar dat is het wel. Als een STeRK. 07
VOEDING DOOR: BOB CARRIÈRE, DIERENARTS Diervoeding, een paar tips! Basis van de gezondheid Voeding is de basis van een goede gezondheid, dat weet iedereen maar dan moet dat wel een goede en verantwoorde voeding zijn. Huisdieren kunnen niet zelf kiezen en zijn afhankelijk van het baasje. Hier zit het grote probleem, meeste baasjes hebben onvoldoende kennis van diervoeding en zijn zeer gevoelig voor de verleidingen van de commercie. Ook beoordelen ze diervoeding op basis van hun eigen normen zoals reuk en uiterlijk. Soms hebben mensen geen idee wat ze voeren en bij nadere uitleg zien ze er verder van af. Dat geeft allemaal niets want dierenartsen hebben verstand van voeding en adviseren u graag. Aan ieder genezingstraject dient een analyse van de voeding vooraf te gaan. Veel te vaak worden de gevolgen van slechte voeding met medicatie behandeld in plaats van de voeding aan te passen. Het baasje wil namelijk niet altijd veranderen ... Topkwaliteit voor drachtige teef en juniorfase In deze fase worden de weefsels gevormd waar het dier de rest van zijn leven mee moet doen, denk aan gebitselementen, zenuwweefsel en kraakbeen. Die weefsels kunnen we nu nog niet herstellen, hoe beter de basis hoe beter het vooruitzicht. Voeding van het konijn We zie veel overvoedering waardoor het dier te veel mineralen binnenkrijgt en problemen met de urinewegen kan krijgen. Voer hooi bij wat u zelf fris vindt ruiken dan weet u in ieder geval dat er geen schimmel in zit. Pas de voeding aan als uw konijn geen mooie keuteltjes maakt. Het konijn eet een deel van de nachtkeutels op als vitaminevoorziening, dit is geen teken van tekort in de voeding. Voeding van de cavia De cavia kan zelf geen vitamine C aanmaken dus het voer moet hier in voorzien. Dit maakt de voeding duur en alleen echt goede merken hebben dit goed voor elkaar, niet alleen dat het erin zit maar ook dat het stabiel blijft in de verpakking tijdens gebruik. Voeding van vijvervissen Deze voeding is enorm hoogwaardig en vanwege het hoge eiwitgehalte stevig aan de prijs. Bewaar deze voeding op een koele en donkere plaats anders gaat er veel voedingswaarde onnodig verloren. Voeding voor honden en katten De wet eist dat deze volledig is en zo niet dan moet dit aangegeven worden op de verpakking. Kortom: staat er “volledig” op dan hoeft u niets bij te voeren voor standaard onderhoud. Staat er NIET op dat het volledige diervoeding, is dan ontbreekt er iets wat op termijn voor een ondervoorziening kan zorgen als u dat niet compenseert. Een batchcode en een THT (tenminste houdbaar tot) moeten onuitwisbaar op de verpakking staan, dit mag ook geen sticker zijn. Volwassen dieren kunnen tegen een stootje maar neem zeker geen risico bij jonge en/ of fokdieren. Onze medewerkers geven u graag advies want voorkomen met voeding is beter dan genezen met medicijnen! 08 STeRK. uitgave 18 - Zomer 2020
VRAAG EN ANTWOORD Mijn hond had een blaassteen en deze moest chirurgisch verwijderd worden. Komt dat weer terug? Zo ja, wat kan ik doen om het te voorkomen? Pijn is helaas een veel voorkomend symptoom bij huisdieren en benadeelt de levenskwaliteit van het huisdier. Pijnbestrijding maakt vast onderdeel uit van het dagelijkse werk van een dierenarts. Het eerste doel zal altijd zijn om de oorzaak vast te stellen en deze op te heffen indien mogelijk. Indien dit niet lukt zal de pijn aangepakt moeten worden. Dat is tegenwoordig een combinatie van een aantal maatregelen. Het is een kwestie van het vinden van het juiste medicament en daarna streeft een dierenarts naar de laagst werkzame dosering. Gelukkig bestaan er veel geregistreerde en veilige middelen. CBD-olie lijkt te werken bij mensen maar de gemiddelde olie bevat circa vijftig werkzame stoffen in variërende doseringen. Over het gebruik bij honden is nog weinig wetenschappelijk bekend. Overleg met uw dierenarts, kom tot een pijnscore en beoordeel samen het effect. We moeten voorzichtig zijn maar CBD-olie lijkt veilig genoeg te zijn voor honden maar let altijd wel heel goed op de dosering en hou het dier daarna goed in de gaten. We zien in de kliniek regelmatig blaasstenen bij hond, kat en konijn. Door onderzoek zal uw dierenarts proberen de oorzaak van de steenvorming te vinden. Analyse van de blaassteen na verwijdering helpt daar zeker bij. Bekende oorzaken zijn onder andere: onjuiste voeding, overmaat aan voeding, stofwisselingsproblemen, rasgebonden factoren en soms onbekend. In veel gevallen is een herhaling gelukkig te voorkomen. Een tijdige behandeling is ook belangrijk dus ga op tijd naar uw dierenarts bij een veranderend plasgedrag van uw huisdier. Mijn hond heeft pijn denk ik en ik gebruik zelf CBD-olie, kan ik dat ook aan mijn hond geven? UIT DE STERKLINIEK Verdwaald oordopje Oordopjes worden steeds vaker gebruikt, is het niet tegen geluidsoverlast door muziek dan is het wel tegen geluidoverlast van een snurkende echtgenoot. Meest bekende zijn de gele, elastische oordopjes die ook vaak in de schietsport worden gebruikt. Nederlanders zijn zuinig dus na gebruik worden ze terzijde gelegd voor de volgende keer. Op zich is dit niet erg maar mogelijk wel een risico als er een kat in de buurt is! Katten vinden het heerlijk om op elastische dingen te kauwen, elastiekjes, rolladenetjes, gummi speelgoed en dus ook oordopjes! Zeker als deze ook nog eens naar de baas smaken kennelijk. Zo had Sophie een oordopje opgegeten. Het dopje passeerde slokdarm en maag moeiteloos maar kwam muurvast in de darm te zitten. Met een ingewikkelde darmoperatie is Sophie er weer bovenop gekomen. Het arme baasje moest nieuwe oordopjes kopen én een dikke rekening van de dierenarts betalen ad € 710,-. Helaas was het baasje niet verzekerd maar Sophie voelt zich weer helemaal OK! Kijk voor meer informatie over huisdierverzekeringen op www.sterkliniek.nl STeRK. 07 09
GEZONDHEID De beste zorg voor uw puppy of kitten Vijf essentiële gezondheidsvoordelen Wie het beste voor zijn of haar pup of kitten wilt, kiest voor Hill's Vet Essentials Growth puppy- of kittenvoer. Geavanceerde voeding met vijf essentiële gezondheidsvoordelen met klinisch bewezen ingrediënten en een zorgvuldige mix van vitaminen en mineralen. Hill’s geeft hen zo de voordelen die ze nodig hebben om hun unieke behoeften en groei te ondersteunen voor een lang, gelukkig en gezond leven. Vet Essentials puppy- of kittenvoer is verkrijgbaar in heerlijk knapperige brokjes bij uw dierenarts. Het belang van de juiste voedingstoffen Om je pup of kitten zo goed mogelijk te beschermen, zijn de juiste voedingsstoffen essentieel om het maximale uit hun leven te halen. Hill's Vet Essentials puppy- en kittenvoer bevat precies de optimale hoeveelheden vitaminen en mineralen die uw viervoeter nodig heeft voor hun volledige ontwikkeling. Het bevat krachtige, klinisch bewezen antioxidanten (vitamine C + E ), die de ontwikkeling van het immuunsysteem ondersteunen en DHA, een omega 3-vetzuur, voor een betere ontwikkeling van de hersenen en het gezichtsvermogen. De hoge gehalten aan omega 6-vetzuren zorgen voor een gezonde huid en een glanzende weelderige vacht en de mineralen zoals calcium voor sterke botten en tanden. Dankzij Hill’s Vet Essentials kunt u met uw pup of kitten zonder zorgen spelen. Ondersteuning bij iedere levensfase Ook voor volwassen en senior honden of katten biedt Hill’s Vet Essentials de juiste voeding. Om uw hond of kat de beste basis voor een mooi leven te geven, bevat elk product vijf essentiële voordelen specifiek voor de unieke behoeften van iedere levensfase. Vraag bij uw Sterkliniek in welke varianten u Vet Essentials kunt kopen, zodat u uw hond of kat helpt om gezond en gelukkig te blijven. 08 STeRK. uitgave 18 - Zomer 2020 10
DE BESTE BASIS VOOR EEN MOOI LEVEN Geef jouw pup of kitten een gezonde start en kies voor Hill’s VET ESSENTIALS GROWTH. Een complete voeding met krachtige antioxidanten (vitamine C&E) ter ondersteuning van een immuunsysteem dat volop in ontwikkeling is. Exclusief verkrijgbaar bij dierenartsen. DEZE ZOMER KORTING BIJ EEN VOEDINGSADVIES. VRAAG ER NAAR BIJ JE STERKLINIEK. STeRK. 11
DAGBOEK VAN EEN PARAVETERINAIR Uit het dagboek van … een paraveterinair DOOR: KRISTINE MAASWINKEL, SENIOR PARAVETERINAIR Orthopedie Een paraveterinair heeft per dag veel gevarieerde werkzaamheden. Van spoedgeval tot bestellen en van receptiewerkzaamheden tot het begeleiden van de anesthesie in de operatiekamer. In sommige dierenklinieken worden ook honden en katten met orthopedische klachten behandeld. U kunt daarbij denken aan het herstellen van botbreuken, gescheurde kruisbanden van de knie maar ook het opsporen van groeiproblemen bij jonge honden of katten. Kortom, een veelzijdig stukje diergeneeskunde waarbij een hoop expertise komt kijken van de dierenarts, maar zeker ook van de paraveterinair. Duizendpoot in spoedgevallen Zo maakt de paraveterinair röntgenfoto’s van de hond of kat voor de dierenarts om deze te laten beoordelen. Ook regelt ze dat de operatiekamer voortdurend is voorzien van de juiste materialen en instrumenten om een orthopedische ingreep direct uit te kunnen voeren. Het waarborgen van goede steriliteit en kwaliteit van de instrumenten en materialen is hierbij heel belangrijk. Orthopedische patiënten kunnen met spoed aangeboden worden en dan is direct handelen vaak een noodzaak, zoals 12 STeRK. uitgave 18 - Zomer 2020 bijvoorbeeld wanneer er een aangereden kat binnen wordt gebracht. Bij een aanrijding loopt een kat vaak meerdere fracturen zoals een verbrijzeld bekken op. Eerst zal zo’n kat gestabiliseerd moeten worden maar daarna zal er snel chirurgisch moeten worden ingegrepen. Botbreuken zijn ernstige kwetsuren en gaan gepaard met hevige pijn dus hierbij telt iedere minuut. Hierin speelt de paraveterinair weer een grote rol; ze begeleidt het toedienen van medicatie en houdt hiervan alle administratie bij. Ze plaatst infusen of zorgt voor een infuuspomp die continu pijnstilling toedient. Om ervoor te zorgen dat het programma van de dag goed verloopt, regelt ze in samenwerking met collega’s de planning om de operatiekamer zo snel mogelijk te boeken. Voetbalknie Een veel voorkomende blessure bij de hond is de gescheurde kruisband, ook wel de ‘voetbalknie’ genoemd. Daardoor een veelal wekelijks terugkerende chirurgie waarbij de knie hersteld kan worden door middel van het plaatsen van implantaten of een techniek waarbij de functie van de gescheurde kruisband kan worden overgenomen door lichaamseigen materiaal. In dit geval een operatie die makkelijker te plannen is dan een spoedgeval maar ook hiervoor zal de paraveterinair erop moeten toezien dat alles soepel verloopt en dat het dier de hele dag in de opname kan verblijven onder haar zorg en toezicht. Uiteraard horen hier vele knuffels bij! Nazorg Wanneer het dier voldoende hersteld is van de operatie en anesthesie zal de paraveterinair het dier weer meegeven naar huis. Ze voorziet de eigenaar van informatie over de operatie maar ook over de nazorg en revalidatie. De eigenaar kan met veel vragen bij haar terecht en als de hond of kat weer thuis is belt de paraveterinair na om te vragen hoe het gaat en of er nog meer vragen zijn. Voldoening De aangereden kat tovert een hele grote glimlach op het gezicht van de paraveterinair wanneer hij bij de controle zelf uit het vervoersmandje kruipt. Als ze dan ook de hond die aan zijn knie is geopereerd klachtenvrij binnen ziet lopen is haar dag meer dan goed!
KAT GEZONDHEID Cat Friendly DOOR: KRISTEL DE MUNNIK, DIERENARTS Voor zowel de eigenaar als de kat kan het bezoek aan de dierenkliniek een stressvol gebeuren zijn. Katten zijn van nature niet graag van huis en zijn gevoelig voor nieuwe geuren en geluiden. Het helpt enorm als de kliniek katvriendelijk is ingericht, maar ook het vertrek en de thuiskomst spelen een grote rol bij het reduceren van stress. Vertrek De kat in de reismand krijgen is vaak al een hele opgave. Als er langer van tevoren bekend is dat de kat naar de dierenarts moet, is het verstandig om hem of haar te laten wennen aan de reismand. Het is verstandig dit stapsgewijs op te bouwen, door eerst de mand open in een ruimte te zetten waar de kat graag komt, steeds dichter bij het transportmandje te voeren en uiteindelijk in het mandje te voeren. Hier moet zeker een aantal dagen tot weken de tijd voor genomen worden, afhankelijk van de reactie van de kat. Ook het type reismand is van belang, een zogenaamde bovenlader verdient de voorkeur. Het is voor de eigenaar veel makkelijker en minder stressvol voor de kat. Op de kliniek Om een bezoek en behandeling zo comfortabel mogelijk te maken, zijn er een aantal zaken van belang: • Inrichting wachtkamer, bijvoorbeeld (visueel) scheiden van andere dieren, het reismandje hoger plaatsen en kleedjes voor over het mandje. • Voldoende tijd voor het consult, dit zorgt voor meer rust en minder stress. • Voldoende kennis, een kat is geen kleine hond. Ook de manier van hanteren van de kat speelt een hele grote rol. Met geduld en compassie zijn de meeste katten heel goed te onderzoeken. • Mocht er onverhoopt een opname noodzakelijk zijn dan is zo min mogelijk stress cruciaal voor een vlot herstel. Door verstopplekken te creëren en de opname voor katten te scheiden van honden wordt de stress zoveel mogelijk beperkt. (Klinieken die gecertificeerd zijn via het ISFM voldoen aan deze voorwaarden.) Thuiskomst Na een verblijf van uw kat in de kliniek kan het zijn dat de kat extra aandacht nodig heeft. Bijvoorbeeld na een narcose en/of operatie is het belangrijk om erop te letten dat de kat niet kan likken aan wonden of hechtingen. Wanneer er meerdere katten in het huishouden zijn is het verstandig om de herintroductie te begeleiden. Het lijkt vanzelfsprekend dat het goed gaat als de katten altijd goed met elkaar omgaan, maar door de veranderde geur of uiterlijk (denk aan geschoren plekken of een kraag na een operatie) kan dat anders zijn. Het is belangrijk dat de kat die weggeweest is, niet overweldigd wordt door aandacht van mensen of huisdieren en dat de kat de tijd krijgt om de geur van thuis op te pikken voordat hij of zij weer geïntroduceerd wordt bij de andere harige huisgenoten. Als de kat langdurig, een aantal dagen, is weggeweest kan het nodig zijn om thuis de kat een tot twee dagen apart te houden alvorens hem of haar geleidelijk te herintroduceren. STeRK. 13
GEZONDHEID KONIJN/KNAAGDIER Zomer zonder zorgen DOOR: PAUL VAN AALST, DIERENARTS De huisvesting van konijnen is nog weleens een vraag die we krijgen van cliënten. Hoe groot het hok moet zijn, hoe ruim de uitloop of de ren moet zijn. Of het uitmaakt of het een groot of klein konijn is. Twee vierkante meter per konijn is echt een minimum, dus ervan uitgaande dat de meeste konijnen als paartje worden gehouden is het toch zeker in het natuurlijk belang van de dieren om ongeveer vier vierkante meter vrije oppervlakte te hebben. Dit mag uiteraard verdeeld zijn over twee verdiepingen, maar kijk de eerstvolgende keer in de supermarkt of bouwmarkt eens om je heen: je ziet de vakken met tape afgetekend op de vloer. Vergelijk die oppervlakte nu eens met wat je thuis hebt voor je konijnen: is dit vergelijkbaar? Mocht deze ondergrond zacht zijn, zorg dan ook dat de nagels kort worden gehouden, om doorgroeien te voorkomen. Net als dat ze recht hebben op voldoende meters om te spelen, is ook de beschutting van belang. Denk met name de komende maanden aan de zomerse temperaturen: zorg voor voldoende koelte en schaduw in het verblijf. Maak het hok met regelmaat schoon, wellicht nog vaker dan in de winter, om het aantrekken van vliegen te vermijden. Een vies hok, of konijnentoilet, kan een uitnodiging zijn voor vliegen om hun eitjes op of rondom uw konijn te plaatsen, met de al eerder beschreven madenziekte (myiasis) tot gevolg. Andere gevleugelde vijanden zijn de muggen, niet zozeer vanwege hun irritante gezoem, maar wel omdat zij de overbrengers zijn van virussen. Geen coronavirus, maar RHD en myxomatose. Denkt u aan de vaccinaties van uw konijn voordat de muggenpopulatie deze zomer weer op volle sterkte rondzoemt? Voeding in de zomer hoeft niet noodzakelijk anders te zijn dan in de winter, wel is het van belang om fruit of groente dat niet snel wordt opgegeten vlot te verwijderen, om rotting tegen te gaan. Overvoer de dieren niet (ook vanwege eventuele plakpoep), met name om het gewicht onder controle te houden. Overgewicht en warme temperaturen zijn een aanslag op de conditie van uw konijn. Om alle preventieve zorg zo goed mogelijk aan te kunnen bieden beschikt uw Sterkliniek sinds kort over een 'all-in-onepakket': Het Sterplan Konijn. In navolging van dezelfde zorgstructuur voor katten en honden nu ook een combinatiepakket voor het konijn, waarbij u voor een vast tarief meerdere voordelen krijgt door het jaar heen. Inclusief vaccinaties, een bepaalde hoeveelheid hoogwaardig voer, spray om myiasis tegen te gaan, een gratis tussentijdse controle door de paraveterinair en onbeperkt nagels knippen op de praktijk. Iets voor u en uw konijn? Informeer dan bij de balie van uw eigen praktijk naar de precieze invulling van bovenstaande. Een fijne, virusvrije, zomer gewenst! 14 STeRK. uitgave 18 - Zomer 2020
EHBO Insecten Tekenbeet De teek met een geschikt instrumentje geheel verwijderen, er mag geen deel van de snuit achterblijven. Als een ontstekingsbult zich ontwikkelt of het huisdier krijgt ziektesymptomen dan is het verstandig om uw dierenarts te raadplegen. Probeer tekenbeten te voorkomen door het gebruik van veilige antitekenmiddelen. Wespen en zo Jonge dieren vangen vaak onbewust wespen, hommels of bijen en niet zelden komen die in de bek terecht. Steken in de mondholte zijn echt gevaarlijk, consult bij uw dierenarts is noodzakelijk. Niet zelden kan de kop van uw huisdier opzwellen ten gevolge van een soort allergische reactie, een injectie verzacht het leed. Kopervliegen en muggen en uw konijn Konijnen zijn zeer gevoelig voor kopervliegen die eitjes leggen in de vacht die zich weer ontwikkelen tot maden. Een schone achterhand is van groot belang. Diarree ontstaat vaak door overvoeding of verkeerde voeding. Er bestaat een middel tegen deze overlast door kopervliegen. Muggen brengen ziektes over, vaccinatie beschermt hier tegen. Vlooien Alle huisdieren zijn gevoelig voor vlooien, kittens kunnen zelfs bloedarmoede oplopen. Antivlooienmiddelen brengen de oplossing. Er zijn goede en veilige antiparasitaire middelen maar sommige rassen zijn overgevoelig of ze gaan niet samen met aandoeningen en/of medicijnen. Onze medewerkers zijn u graag van dienst waarbij het advies wordt gebaseerd op het patiëntendossier en ook op de gezinssituatie. PUP Diarree bij de pup We spreken van diarree als de ontlasting te dun wordt waarbij we dikkedarm- (slijm, geel, aandrang, soms bloed, vormeloos) en dunnedarmdiarree (veel, waterig) onderscheiden. Diarree bij jonge dieren is gevaarlijk omdat het snel aanleiding geeft tot uitdroging wat levensbedreigend kan worden. Dat de dieren vocht blijven opnemen is dan ook van groot belang. Oorzaken van diarree zijn er heel veel, iets verkeerd opeten van straat, verkeerde voeding, infectie, vreemd voorwerp in de darm, vergiftiging, parasieten zoals wormen en ga zo maar door. Dit betekent dat je geen risico moet nemen en als je pup diarree ontwikkelt is bezoek aan de dierenarts verstandig. Het klinkt misschien raar maar deze is blij als je wat ontlasting meeneemt. De dierenarts zal de diagnose stellen en in ernstige gevallen de pup opnemen en aan het infuus leggen. Helaas neemt de ziekte 'parvo' weer toe ten gevolge van de import. Het is een hele nare en vaak dodelijke virusinfectie waarbij elke seconde telt. Als moederdieren en/of pups niet juist zijn gevaccineerd dan ligt de ziekte op de loer. Treurig is het feit dat er tegenwoordig vaak wordt gesjoemeld met paspoorten om de dieren jonger de grens over te krijgen. Dit betekent dat het paspoort onjuist is ingevuld of dat de pup de vaccinatie heeft gekregen op een moment dat het nog niet kon werken. Voor de leek lijkt het dan of alles in orde is en dat de pup is beschermd. Neem zeker het paspoort mee naar de dierenarts. Kunt u niet meteen terecht zorg dan in ieder geval dat de pup wat water tot zich neemt. STeRK. 15
UITZ ONDERLIJK IN ELK DET AIL OUDERDOM ZIE JE NIET WEES ER OP TIJD BIJ Dat uw kat of hond ouder wordt, is aan de buitenkant vaak niet te zien. Maar ondertussen kunnen er wel gezondheidsproblemen spelen. Laat uw kat of hond regelmatig controleren door uw dierenarts, zodat eventuele aandoeningen tijdig kunnen worden opgespoord. Hoe eerder u erbij bent, hoe beter een compleet plan van aanpak uw huisdier gezond en fit kan helpen houden. Het assortiment ROYAL CANIN® Vital Support biedt ondersteuning bij veelvoorkomende gezondheidsproblemen bij ouder wordende katten of honden, zoals ondersteuning van de nierfunctie, de gewrichten of bij hartaandoeningen. Bekijk het volledige assortiment op www.royalcanin.com © ROYAL CANIN® SAS 2020. Alle rechten voorbehouden.
VOEDING Droog- of natvoeding, of een mix van beide? De voordelen van natvoeding Ondersteuning van de urinewegen Natvoeding bevat gemiddeld 70 tot 80% water. Katten en honden die enkel droogvoeding eten, krijgen vaak minder water binnen dan wanneer ze ook natvoeding eten. Dit is geen probleem voor gezonde dieren, maar katten en honden die bijvoorbeeld gevoelige urinewegen hebben, kunnen baat hebben bij wat extra vocht via de voeding. Behoud van het ideale lichaamsgewicht Omdat natvoeding veel water bevat, is de hoeveelheid energie per gram veel lager dan bij droogvoeding. Uw dier kan dus een grotere dagelijkse portie krijgen dan met brokvoeding, en toch minder calorieën binnenkrijgen. Het hoge vochtgehalte zorgt bovendien ook voor een gevoel van verzadiging. Zeer smakelijk De meeste katten en honden vinden natvoeding erg smakelijk, onder andere omdat het zo’n sterke geur heeft. Bij oudere dieren met een verminderd reukvermogen kan dit de eetlust helpen stimuleren. Voor het baasje kan de geur weer een nadeel zijn ... De voordelen van droogvoeding Poetsende werking op het gebit Vaak wordt gedacht dat een brok beter is voor het gebit dan natvoeding. Maar dat hangt af van de structuur (een brok die snel verkruimelt, heeft geen poetseffect) en grootte van de brok. Ook het kauwgedrag van de kat of hond speelt mee. Kauwt uw huisdier slecht? Kies dan een grotere (of andere) brokvorm of probeer een antischrokbak. U kunt ook kauwen stimuleren door brokjes gedoseerd en spelenderwijs aan te bieden in bijvoorbeeld een voerbal, door ze te verstoppen of door de kat te laten ‘vangen’. Heeft het gebit van uw huisdier extra aandacht nodig? Kies een speciale brok die ontwikkeld is om het poetseffect na te bootsen. Makkelijker in gebruik Veel eigenaren geven de voorkeur aan droogvoeding omdat deze minder geurt en makkelijker is in aanschaf en gebruik. Droogvoeding is veel energierijker, dus er hoeft minder van gegeven te worden. Meestal is droogvoeding dan ook goedkoper in het gebruik; zeker bij grotere honden zult u het verschil voelen in uw portemonnee. Ook is droogvoeding eenvoudiger mee te nemen op vakantie of een dagje uit en bederft deze minder snel. Katten eten van nature de hele dag door kleine porties. Met droogvoeding kunt u dit nabootsen door de voeding ‘ad lib.' aan te bieden. De voeding is dan de hele dag voor de kat beschikbaar, en zij eet regelmatig kleine porties. Deze manier van voeden kan met natvoeding niet, omdat deze bederfelijk is. Let op: ad lib. voeren werkt bij sommige katten overgewicht in de hand! Droog- en natvoeding combineren: het beste van allebei Wilt u de voordelen van nat- en droogvoeding combineren, dan is het belangrijk dat de voedingen elkaar niet uit evenwicht brengen. Combineer daarom niet zomaar willekeurige nat- en droogvoeding, maar kies voedingen die het beste aansluiten bij de specifieke behoeften van uw kat of hond en met elkaar gecombineerd kunnen worden. Niet van alle voedingen zijn beide varianten beschikbaar. Zeker bij dieetvoedingen is het combineren met een voeding uit een andere lijn niet altijd aan te raden. Overleg bij twijfel met uw dierenarts. STeRK. 17
DIER EN KUNST De 'ziel' op papier Vaak besteden we op deze pagina aandacht aan bijzondere personen of organisaties die iets met dieren hebben. Daarbij hebben we delinquenten met honden zien werken, dolfijnen zien helpen bij kinderen met autisme, stichtingen gezien die dierenleed in het buitenland bestrijden en ga zo maar door. Dat is het mooie aan het vak van dierenarts, dat je in aanraking komt met heel veel mensen die hun leven wijden aan dieren omdat ze 'iets hebben met dieren'. Bij coassistenten zie je vaak al of het mensen zijn die veel van dieren houden en er veel over hebben geleerd of dat ze ook dieren kunnen 'lezen'. Het is moeilijk nader te omschrijven maar het is een soort gave om dieren als het ware aan te voelen wat helpt bij de diagnosestelling en het genezen van het dier. Zo leerde ik begin dit jaar iemand kennen waar anderen van hadden gezegd: "Zij schildert heel goed." Nou daar ken ik er meer van, dacht ik. Velen kunnen goed tekenen of schilderen maar een dier echt vastleggen is een ware gave. Walty Dudok van Heel kon het met het weergeven van beweging, Rien Poortvliet was weergaloos 18 STeRK. uitgave 18 - Zomer 2020 en Paula Collewijn weet op de één of andere manier de 'ziel' vast te leggen waardoor het niet een geschilderde Duitse herder is maar JOUW Duitse herder. Je begrijpt het niet en misschien moet je het ook niet willen verklaren. We stellen wat vragen aan Paula zelf: Wanneer ontdekte je je talent? Toen ik een jaar of 7 à 8 was, ben ik gaan tekenen, en het is alsmaar meer en meer gaan worden. Mijn liefde voor dieren in combinatie met de liefde voor kunst. Uiteindelijk is het vastleggen door de kunstenaar een reflectie van de ziel van de kunstenaar. Naast het tekenen ben ik ook gaan schilderen. Nu werk ik met diverse materialen, waaronder houtskool (zwartwit), sepia (bruin-wit), pastel (kleur) en olieverf. Het is een proces dat gelinkt is aan persoonlijke ontwikkeling. Naast het maken van portretten in opdracht, maak ik ook eigen werk, vrije expressie. Ook teken en schilder ik mensen samen met hun dier op portret. Met wat voor technieken werk je het liefst? Alle technieken vind ik leuk om mee te werken. Bij alle technieken geldt dat ik wat ongeduldig wordt als ik een leeg doek voor mij zie. En naarmate het vordert word ik steeds enthousiaster. Ieder kunstwerk krijgt van mij de aandacht en tijd die het nodig heeft. Iedere techniek heeft zijn charmes. Je schildert net zo makkelijk een paard als een hond, welk huisdier dier lijkt je moeilijk? Ieder werk is een uitdaging voor mij en bij ieder werk haal ik het beste uit mijzelf. De moeilijkheid zit in de basis van de foto's. Als ik onduidelijke foto's aangeleverd krijg voor een portret. Maar ook hier heb ik geleerd te improviseren. Duidelijke informatie is belangrijk voor het laten spreken van de ziel in het kunstwerk. Op basis van goede foto's lijk je toch de 'ziel' van het dier in het portret te kunnen vastleggen, zit dat in de ogen, de houding of het totaalplaatje? Het gehele beeld, alles is bepalend. Eerst wordt contact gelegd met de ogen, daarnaast moet de rest ook juist zijn. Want een kunstwerk heeft een inwerking. Als er een streepje verkeerd zou staan op de verkeerde plek, kan dat het hele kunstwerk uit balans halen. Het gaat bij mij niet eerder de deur uit dan dat ik volledig tevreden ben. Dat ik alles heb gegeven om het portret op zijn best te laten spreken, waarheidsgetrouw. www.paula-collewijn.nl
STeRK.
1 Online Touch