konijn en knaagdier Hou het hoofd koel! De warme maanden komen er weer aan en dat is voor onze pluizige vrienden minder prettig dan voor hun baasjes. Daar waar wij in badkleding in onze achtertuin elk zonnestraaltje proberen te vangen, hebben konijnen en cavia’s niet de luxe om wat uit te trekken. DOOR: PAUL VAN AALST, DIERENARTS Knaagdieren die binnenshuis worden gehouden hebben er wellicht minder last van, maar buitenkonijnen zullen toch soms het gevoel krijgen dat ze beter woestijnratjes hadden kunnen worden. Het lichaam en de fysiologie van het konijn zijn goed bestand tegen een koude omgeving, maar minder dan tegen warme dagen. Bij temperaturen boven de 20 °C en zeker boven de 25 °C hebben knaagdieren moeite om hun temperatuur te reguleren. Knaagdieren kunnen niet of nauwelijks zweten, ze raken hun warmte vooral via hun ademhaling kwijt, dit is minder effectief dan zweten. Het is dus van belang ze koel te houden. Direct zonlicht blokkeren is een eerste stap, dus een parasol plaatsen, of een nat lichtgekleurd laken over het hok heen leggen helpt goed. Lichtgekleurde lichaamsuiteinden kunnen zelfs verbranden, u kunt neusjes en oorpuntjes van witte konijnen en cavia’s dan ook insmeren met een voor dieren bedoelde zonnebrandcrème. Een kale bodem, met tegels (mits in de schaduw) voert beter warmte af dan een dik pak hooi, stro of zaagsel. Tegels kunnen eventueel in de vriezer worden gelegd en zullen zo lang hun koelte vasthouden. Er zijn ook speciale knaagdierbestendige koelelementen te koop (cool-pods/ice-pods), met een voor konijnen veilige inhoud. De koelelementen voor de camping/koelbox hebben een mogelijk giftige inhoud, dus pas op als u deze rondom uw knaagdier gebruikt. Deze elementen zijn wel een optie om onder een klein (cavia) hok met plastic bodem te leggen, zodanig dat de kale bodem goed koel is. Let op met metalen oppervlaktes, die kunnen snel heet, maar ook snel te koud worden. Een simpele oplossing is het invriezen van een plastic fles water, omhullen met een doek om direct contact te voorkomen. Het voordeel van de hierboven genoemde tegels en ice-pods is dat ze vlak zijn en het dier er dus languit op kan gaan liggen. Zorg uiteraard voor voldoende drinkwater, ververs regelmatig. Het water hoeft niet ijskoud te zijn, dit kan eventueel leiden tot buikpijn als er te veel van gedronken wordt. Bij langharige dieren kan het zinvol zijn om een deel van de vacht te scheren, met name onder de buik. Een andere reden om (lange) haren weg te halen is het vergrote risico op de madenziekte, myiasis. Vliegen leggen graag hun eitjes in warme, vochtige delen van het lichaam. Let dus goed op urine-incontinentie en dunne ontlasting in de zomermaanden! Wellicht niet bekend, maar de meeste cavia’s kunnen ook zwemmen. Een laagje water in een klein bakje kan dus prima dienstdoen als zwembad. Konijnen zullen hier niets voor voelen, maar een verkoelende sproeier is een alternatief. Indien alsnog oververhitting ontstaat zult u dat merken aan het algemene gedrag van uw knaagdier. Sloom, languit suf liggen, niet meer willen eten, versnelde ademhaling. Koel af met natte doeken, en zorg dat u een thermometer en het telefoonnummer van de dienstdoend dierenarts in de buurt heeft. STeRK. 17
18 Online Touch Home