Eerst anders organiseren! De transformatie vraagt om een andere manier van Hoe stel je de cliënt centraal en voldoe je tegelijkertijd aan alle prestatie-indicatoren? Hoe breng je de autonomie van de professional in lijn met Planning & Control? Kortom: hoe krijg je de transformatie ingebed in je bestaande organisatie? ‘De transformatie begint bij het ter discussie stellen van alles wat je als organisatie gewend bent’, stelt organisatieantropoloog Annemarie van Dalen. organiseren? ‘Absoluut. De transformatie vraagt om een heldere visie op goede zorg, maatwerk voor cliënten en vrije handelingsruimte voor de professional. Maar in veel jeugdzorgorganisaties is er nog een grote scheiding tussen beleid en uitvoering, tussen denken en doen. Dat maakt het moeilijk voor jeugdzorgwerkers om ‘te doen wat nodig is’. Dan staan niet de cliënten centraal, maar het beleid, de regels en Planning & Control. In sommige organisaties zijn ondersteunende diensten als HR, ICT, financiën en huisvesting uitgegroeid tot sturende diensten. Zij schrijven voor hoe de hulpverlener zijn werk moet doen. Bestuurders formuleren beleid dat nog te veel stuurt op uniformiteit en risicobeheersing. Het mag duidelijk zijn dat in een strak geïnstrueerde en gecontroleerde werkomgeving onvoldoende ruimte is voor maatwerk. Op vragen van cliënten zien medewerkers zich dan genoodzaakt te antwoorden met ‘dat mogen wij niet doen’ of ‘dat is helaas niet ons beleid’. Verder verwijderd van de cliëntvraag kun je volgens mij niet raken.’ Maar de transformatie brengt hier toch juist verandering in? ‘De doelen van de transformatie zijn daar inderdaad op gericht. Op papier lijkt er veel te veranderen. Maar in de praktijk krijgen we nog niet écht voor elkaar wat de transformatie beoogt. Dat komt omdat we ons onvoldoende bewust zijn van de belemmerende mechanismen in organisaties en doordat de systeemdruk vanuit gemeenten, verzekeraars en inspectie niet afneemt. Veel managers zijn opgeleid volgens de principes van het new public management. Dat is een managementopvatting die gebaseerd is op beheersing en controle. Zolang we die denkwijze vasthouden, zal de transformatie nooit 6 Jeugdzorg
7 Online Touch Home