28e Jaargang • no. 10 • december 2020 10 Aannemersbedrijf Bramer bouwt appartementencomplex JP van den Belt Stichting in Vriezenveen Pagina 06 Zuivelhoeve investeert miljoenen in toekomstperspectief Nieuwbouw EUROL op Businesspark XL Almelo Circulair bouwen in Stroinkslanden Enschede
Inhouds opgave 10 29 06 49 41 05 Voorwoord: “December lijstjesmaand” 06 17 21 Nieuwbouwproject Zuivelhoeve in Twekkelo Lassche Bouwregisseurs leidende factor in bouwproces Zuivelhoeve op naar 2030 Tasche Staalbouw en Stalen Trappen ijzersterke pijlers bij uitbreiding Zuivelhoeve 27 Column BIM4ALL: “Maatvoeren en BIM” 29 32 34 37 39 Nieuwbouw Eurol op Businesspark XL Almelo Eurol met volle kracht vooruit Eurol mooie opdracht voor Wilmink Oosterveld Humanagement staat aan kern projectmanagement DE BRAND1HEID adviseert Eurol Prominente rol NTP in Eurolproject 41 46 49 55 58 50 61 62 Circulair bouwen in Stroinkslanden: “geen eilandjes” Bedrijfsprofiel Olbecon Betonconstructies, Lochem Nieuwbouw appartementencomplex Vriezenveen Nieuwbouw draagt bij aan woongenot voor mensen met een beperking Calduran Kalkzandsteen draagt duurzaam bij aan ambitie JP van den Bent Stichting Column Danny van Hal: “Onze buitenlandse vaklieden? Een vitaal beroep!” Plegt-Vos bouwt gerobotiseerde fabriek voor slimme productieduizenden kant-en-klare woningen Column KienhuisHoving: “Wetsvoorstel differentiatie overdrachtsbelasting per 1 januari 2021” Vacatures Bouwen in het Oosten 03
Voorwoord Voorwoord Door: Gerard van Leeuwen December lijstjesmaand Deze maand valt er niet aan te ontkomen. Weliswaar overschaduwd door alle nieuwsgaring over de coronacrisis, maar toch: het is weer lijstjesmaand. Top tien hier, man of vrouw van het jaar daar, stijgers en dalers en natuurlijk de onvermijdelijke Top 2000 waar mooie en normale muziek wordt afgewisseld door Marco Borsato en Kinderen voor Kinderen… het zijn van die vaste ijkpunten aan het eind van het jaar. Menige professional in de bouw zal van de vrije weken enige zelfreflectie aan de dag leggen, want er is nogal wat gebeurd dit jaar. Tot medio maart scheen er geen vuiltje aan de lucht, maar na de gedenkwaardige persconferentie van onze MinPres sloeg menigeen de angst om het hart. De crisis van een aantal jaren geleden nog vers in het geheugen werd hier en daar behoorlijk aan de handrem getrokken, maar al snel normaliseerde de situatie zich in onze bedrijfstak. Het derde kwartaal kende een behoorlijk revival en de meeste ondernemers mogen zich nog steeds verheugen in een meer dan behoorlijke werkvoorraad. Het NOW-vangnet, waarvan aanvankelijk een snelle afbouw werd verwacht, lijkt nu, als we de laatste berichten mogen geloven, toch op een aanvaardbare wijze te worden gecontinueerd. Ik weet het, het zijn en blijven dagkoersen, maar met verkiezingen in zicht zullen niet veel politieke partijen zich willen branden aan impopulaire maatregelen. Als ondernemers zijn we gewend om niet teveel naar Den Haag en, in toenemende mate, naar Brussel te kijken, maar alertheid is te allen tijde geboden. Zeker op de laatste dag voor een reces wil er nog wel eens een konijn uit een hoge hoed worden getoverd. Toch, met alle relativiteit in het achterhoofd, staan de meeste seinen voor onze bedrijfstak in ieder geval nog op lichtgroen. De allergrootste hectiek is dan wel verdwenen, waakzaamheid is nog steeds een must. Lang niet alle problemen zijn de bouwwereld immers uit. Het stikstofdossier is er nog steeds en het chronisch tekort aan vaklieden manifesteert zich nog dagelijks. Diverse initiatieven vanuit de overheid om de woningbouw te promoten zorgen voor een positieve balans enerzijds, maar wat gebeurt er met de utiliteitssector? Blijven we (deels) thuiswerken of wordt na de start van de vaccinering van Nederland alles weer “normaal”? Blijft de investeringsbereidheid, in het kader van Wopke’s diepe zakken en de lage rente, onaangetast of wordt er vooruitgeblikt om het begrotingstekort weer binnen de kaders te krijgen? Voldoende onderwerpen om eens goed over na te denken. Maar dan wel met een goed glas wijn, een heerlijke kerstmaaltijd en lekkere oliebollen. Fijne feestdagen gewenst. Op de cover Colofon Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 De Zuivelhoeve in Twekkelo investeert in haar toekomst. Gerard Lassche (midden) en de broers Frank Tasche (links) en Coen Tasche (rechts) Uitgever: Bouwen in de regio v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE, Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d, Sneek Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: redactie@bouweninhetoosten.nl Redactie: Gerard van Leeuwen, Jolanda Groothuis en Reinout Burgers Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10) Erik Kuipers (06 -196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in het Oosten 05
Door: Jolanda Groothuis Zuivelhoeve investeert vele miljoenen in toekomstperspectief Lassche Bouwregisseurs leidende factor in bouwproces Gerard Lassche: “Persoonlijk vind ik dit een uniek project door de fantastische landschappelijke inpassing. Zowel het gebouw, als de infrastructuur zit boordevol mooie technologie.” 06 Bouwen in het Oosten
Zuivelhoeve Jarenlang heeft de ‘Roerink Food Family’ moeten knokken voor toestemming om hun toetjesfabriek, oftewel de internationaal bekende Zuivelhoeve, fors te mogen uitbreiden. Vanaf de presentatieplannen in 2012 kregen de megaondernemers te maken met felle weerstand vanuit het buurtschap Twekkelo, nabij het Overijsselse Hengelo. Niettemin hielden de Roerinks voet bij stuk en kregen zij uiteindelijk het onherroepelijke akkoord van de Raad van State. Lassche Bouwregisseurs uit Tilligte speelde een rol tijdens de voorbereidingen en werpt zich nu op als leidende factor en regisseur in het hele bouwproces. Bouwen in het Oosten 07
Zuivelhoeve Gerard Lassche, directeur van Lassche Bouwregisseurs vertelt dat verhuizen naar een industrieterrein nooit een optie was voor de familie Roerink die al vele jaren verbonden is met het pittoreske Twekkelo. Hij kreeg van dichtbij mee dat de ene bezwarenprocedure de andere opvolgde: “Hun plek aldaar vormde de rode draad bij de uitbreidingsplannen. De familie bleef vasthouden aan de gedachte dat de Zuivelhoeve op deze locatie hoort, voor hen was het van cruciaal belang om van hieruit te blijven opereren. In de hele procedure heb ik hen bijgestaan en meegedacht. Ruim twee jaar geleden hebben wij als mede-ontwerpende partij en bouwregisseur de omgevingsvergunning aangevraagd, die uiteindelijk ook vergund werd.” Vastgestelde budgetten Voorafgaand aan de daadwerkelijke start van de nieuwbouw werden in 2019 de Nutsleidingen onder de wegen verlegd. De Bruninksweg diende verbreed te worden in verband met het zware vrachtverkeer. Begin dit jaar kon Lassche daadwerkelijk beginnen met de voorbereidingen op de nieuwbouw. In maart vond eindelijk de start ervan plaats. Het hele project wordt gerealiseerd volgens BREEAM-NL; de certificeringsmethode voor een duurzaam gebouwde omgeving, dat inmiddels niet meer weg te denken is bij opdrachtgevers die Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hoog in het vaandel hebben staan. Gerard Lassche: “Als Bouwregisseurs zijn wij de aangewezen partij Gerard Lassche: “Het is aan ons de taak om alle onderdelen namens de familie Roerink uit te besteden, waarbij erop wordt vertrouwd dat er netjes met hun portemonnee wordt omgegaan.” om dit project van A tot Z in goede banen te leiden, kortom; van wens tot oplevering, waarbij de budgetteringen en financiën een grote rol spelen. Wij bouwen vanuit de opdrachtgever, zonder dat er sprake is van rangen en standen in het bouwproces. Het is aan ons de taak om alle onderdelen namens de familie Roerink uit te besteden, waarbij erop wordt vertrouwd dat er netjes met hun portemonnee wordt omgegaan. Wij zien er op toe dat alle uitgaven, binnen de door de opdrachtgever vooraf vastgestelde budgetten, blijven.” Haalbaarheidssituatie “We zijn een bouwregisseur met jarenlange ervaring en weten als geen ander dat goed en Bouwen in het Oosten 09
Uw partner voor betonbouw! Deeterink BETONWERKEN BV Gespecaliseerd in het bouwen van koelcellen Groenestraat 294 • 6531 JC Nijmegen info@otmkoelcellen.nl • www.otmkoelcellen.nl Machinefundatie Kelderbouw Betonfunderingen Vloeren Wanden Beton op Maat Deeterink Betonwerken BV Alsteedseweg 43 7481 RT Haaksbergen T: 053 569 57 15 www.deeterinkbetonwerken.nl
Zuivelhoeve verantwoord bouwen moeilijk is. Juist in deze tijd is het ingewikkelder dan ooit. Het bouwvak, in al zijn facetten, is teveel omvattend geworden en moet zich snel aanpassen aan allerlei technische en economische ontwikkelingen. Dusdanig dat het eigenlijk voor de opdrachtgever onmogelijk is geworden om zonder deskundige inbreng een bouwwerk van enig belang, verantwoord van de grond te krijgen. De familie Roerink realiseerde zich dat de inzet van een Bouwregisseur noodzakelijk was. Deze taak namen we graag op ons door eerst te kijken naar de haalbaarheidssituatie, waarbij, naar aanleiding van een analyse, de functionele, technische, financiële en ruimtelijke mogelijkheden werden bepaald voor een succesvolle verwezenlijking van dit project.” Gerard Lassche: “Opgeteld met de bestaande bebouwing is de Zuivelhoeve goed voor een totaal van 8200 vierkante meter.” Omgevingsvergunning Na inventarisatie van de haalbaarheid was het volgens Gerard Lassche een kwestie van het formuleren van de uitgangspunten waaraan de nieuwbouw moest voldoen, uitgaande van het gebruiksdoel. Lassche: “Op basis daarvan konden wij aan het werk om tot een basisfilosofie te komen in al zijn facetten. Het ontwerp in wording, waarbij de structuur Bouwen in het Oosten 11
Zuivelhoeve gestalte kreeg werd vastgelegd in het structuurplan. Plaatsbepaling van de verschillende functieclusters, met inachtneming van de onderlinge relaties speelde daarbij onder andere een rol. Uiteindelijk resulteerde dit in een definitief ontwerp dat volledig in overeenstemming kwam met de wensen van de familie Roerink. Dit omvatte onder meer de tekeningen van alle volledig ingedeelde plattegronden, gevels en doorsneden alsmede de toe te passen materialen, constructie, installaties en een oppervlakteen inhoudsanalyse. Het definitieve ontwerp met overige bescheiden vertaalde zich uiteindelijk in het aanvragen van een omgevingsvergunning. Deze ontvingen wij enkele weken na controle door de gemeente Hengelo.” Conform landschapsplan Als alles volgens planning verloopt zullen de bouwwerkzaamheden volgend jaar september afgerond worden. Dan zullen de (koel)hal, kantoren, het grondstoffenmagazijn, de MBR en kapschuur, gezamenlijk goed voor een vloeroppervlakte van 6300 vierkante meter, een feit zijn. Tevens zal dan ook de infrastructuur conform het landschapsplan ingericht zijn. Opgeteld met de bestaande bebouwing is de Zuivelhoeve dan goed voor een totaal van 8200 vierkante meter. De nostalgie bewaren Gerard Lassche: “We zijn in maart begonnen met de bouw van de opslaghal, de kantoren en kleedkamers. Afgelopen oktober werd gestart met de installatie van een biologische waterzuivering in de vorm van een membraanbioreactor (MBR). Hierbij wordt gebruik gemaakt van microfiltratie- of ultrafiltratiemembranen om het gezuiverde water en de slibvlokken te scheiden. Het proceswater wordt teruggegeven aan de natuur door de eigen biologische retentievijver, waardoor het weer terecht komt in het lokale bekennetwerk. In januari zal er gestart worden met de bouw van het grondstoffenmagazijn. Door middel van drieduizend PV panelen gaat de organisatie richting volledig energieneutraal. Bovendien krijgen de gevels van dit omvangrijke pand, bekleding van inheems eikenhout in drie verschillende breedtes. Het is een flinke uitbreiding, zeker voor Twekkelo, maar wel een investering die zoveel mogelijk opgaat in het landschap en waar goed over nagedacht is. Zo wordt een oude, bestaande kapschuur bijvoorbeeld niet gesloopt, maar iets verder weer origineel opgebouwd. Om de nostalgie te bewaren. De hele organisatie ligt verscholen achter en omgeven door bomen, waarvan nog eens twee hectare bos extra is aangeplant. Persoonlijk vind ik dit een uniek project door de fantastische landschappelijke inpassing. Zowel het gebouw, als de infrastructuur zit boordevol mooie technologie.” Bouwen in het Oosten 13
Zuivelhoeve Gewenste bouwbegeleiding In 2012 werd Lassche Bouwregisseurs benaderd door Gerjhan Roerink voor de projecten die de afgelopen jaren zijn afgerond. Naar aanleiding van hun jarenlange samenwerking volgde als vanzelf de uitvraag om de regie op zich te nemen voor de bouw van dit immense project. Gerard Lassche: “De manier van managen hangt af van de aard van de bouwplannen en de situatie waar onze klant zich in bevindt. We bespraken de gewenste begeleiding en de belangrijkste speerpunten voor de uitvoering van dit project. Dat begon met de bouwopzet, die bestond uit: • Het Programma van Eisen met de afmetingen en indeling van de ruimten; • De keuze van de constructieopzet en de mogelijkheid voor het toepassen van een bouwsysteem, waarbij uitdrukkelijk de wens werd uitgesproken om met zo weinig mogelijk kolommen te werken; • Materialen keuzes; • Brandveiligheid; • Installatie-ontwerp voor gebouw en proces; • De terreinindeling; • De economisch verantwoorde opzet inclusief budget- en tijdplan. Bouwen in het Oosten 15
Zuivelhoeve Euroma Zwolle Zuivelhoeve op naar 2030 Een prachtig project waar met grote zorgvuldigheid, onder leiding van architectenbureau Bessels, in nauwe samenwerking met Eelerwoude aan is gewerkt. Aan het woord zijn Herman Bessels en Mandy Doeve beide architect bij bureau Bessels. Tien jaar geleden stelde Gerjhan Roerink (Directeur Zuivelhoeve) de volgende vraag aan Herman: “Hoe houd ik het bedrijfscomplex in dit prachtige landschap, gemaakt door mijn ouders, grootouders en overgrootouders, levensvatbaar voor de volgende generatie?” Duurzaamheid speelt in dit alles een belangrijke rol. Langjarig gebruik kunnen blijven maken van een gebouw en zijn installaties is de beste vorm van duurzaamheid. Het hergebruiken van gebouwen met de installaties die nog prima functioneren en die Langjarig gebruik kunnen blijven maken van een gebouw en zijn installaties is de beste vorm van duurzaamheid. Bouwen in het Oosten 17
Zuivelhoeve toekomst bestendig maken op deze plek was het uitgangspunt van de ontwerpopgave. In de ruimtelijk structuur hebben Mandy Doeve en Herman Bessels vooral gekeken naar hoe heeft Twekkelo en de Zuivelhoeve zich de laatste 100 jaar ontwikkeld. Dan zie je dat iedere tijdsperiode zijn eigen handschrift heeft maar Het gebouw en het landschap veranderen maar blijven wel familie. Het ziet eruit als een gezin van kleindochter tot overgrootvader waarbij iedere generatie zijn eigen uitstraling heeft. ook zijn eigen schaal, maat en materiaal. Het gebouw en het landschap veranderen maar blijven wel familie. Het ziet eruit als een gezin van kleindochter tot overgrootvader waarbij iedere generatie zijn eigen uitstraling heeft. Bij de architectonische uitwerking hebben Mandy en Herman gekeken naar hoe ze ervoor kunnen zorgen dat nieuwe gevels en materialen een onderdeel worden van de geschiedenis. De uitbreiding, inwendig een technisch hoogstaand foodgebouw, is bekleed met vergrijzend eikenhout. Hierbij hebben ze het perspectief omgedraaid, het eikenhout ver weg is groot en breed en dichtbij klein en smal. Dit verkleint het gebouw enorm in de beleving. Technische installaties zijn ingepakt met hout maar blijven nog wel zichtbaar. Food Court Emmeloord Zandbergen Bouwen in het Oosten 19
OVERHEID BOUW EN INFRA ONTWERP EN BEHEER VASTGOED Voor maatvoering van alle bouwwerken TONNENDIJK 17 7681 BJ VROOMSHOOP INFO@RICKHUZINK.NL 06 53 65 30 42 TIMMER- EN BOUWWERKZAAMHEDEN ONDERHOUD EN RENOVATIE WWW.SANDERWIGGERBOUW.NL
Zuivelhoeve Door: Jolanda Groothuis Tasche Staalbouw en Stalen Trappen ijzersterke pijlers bij uitbreiding Zuivelhoeve Coen Tasche: “Ons bedrijf beschikt over de nieuwste generatie machines. Hierdoor zijn wij in staat om snelle en nauwkeurige constructieleveringen te realiseren.” Bouwen in het Oosten 21
Toen de Zuivelhoeve na jarenlang getouwtrek fiat kreeg om fors uit te breiden op de bestaande locatie in Twekkelo, kwam Tasche Staalbouw en Stalen Trappen al gauw in beeld bij Bouwregisseur Gerard Lassche. De staalexpert uit Albergen is reeds jarenlang een duurzame relatie van Lassche. Dit betekende echter niet dat er geen sprake was van concurrentie. Tasche schreef naar alle redelijkheid in en bleek hiermee ijzersterk uit de bus te komen. Niettemin waren ook wederzijds vertrouwen en het daadkrachtig kunnen nakomen van de gestelde planning belangrijke factoren. Nadat de klap erop werd gegeven was het voor de vaklieden van Tasche een kwestie van snel schakelen. Het gesprek vindt plaats bij Tasche aan de spreekkamertafel in Albergen waar de gebroeders Coen en Frank Tasche aanschuiven, alsmede Robert Zegger, bedrijfsleider van de Stalen Trappen-vestiging. Frank Tasche: “De moeilijkheidsgraad zat hem in het omgekeerde perspectief van de architect. Hierdoor werden zogenaamde schijngevels gecreëerd. Deze verdienden extra aandacht.” Zij vertellen dat voor Bessels architecten & ingenieurs uit Twello het uitgangspunt was dat de nieuwbouw van de Zuivelhoeve zou opgaan in het landschap: “Er werd ontworpen vanuit omgekeerd perspectief; van lang, breed en groot aan de bovenzijde van het gebouw naar korter en smaller aan de onderzijde. Door het gebouw in te pakken in vergrijzend eikenhout ontstaat nu het beeld van een historisch gebouw dat op termijn volledig opgaat in het Twentse landschap. De moeilijkheidsgraad van deze opdracht lag voor ons niet in de tijdsdruk en het aantal tonnages, dat kunnen we met ons machinepark aan. Het zat hem meer in het omgekeerde perspectief dat de architect voor ogen hield. Hierdoor werden zogenaamde schijngevels gecreëerd, dat is bepaald niet standaard en verdiende daarom extra aandacht.” Complexe gevelconstructie Hoewel in deze gevelconstructie de nodige uren gingen zitten speelde Tasche het klaar om de opslaghal, goed voor 260 ton staal, strak voor de bouwvak van dit jaar op te leveren. Begin volgend jaar staat de bouw van het grondstoffenmagazijn (100 ton staal) op de planning en medio november kreeg Robert Zegger Coen Tasche 22 Bouwen in het Oosten Frank Tasche
Zuivelhoeve Tasche de opdracht om ook de op handen zijnde waterzuivering (18 ton staal) te realiseren. Geavanceerd machinepark Volgens Coen en Frank Tasche beschikt hun bedrijf over de nieuwste generatie machines: “Hierdoor zijn wij in staat om snelle en nauwkeurige constructieleveringen te bereiken. De machines worden door Dstv / NC bestanden aangestuurd die door het 3D tekenpakket gegenereerd worden. Met deze machines worden de halffabricaten automatisch geproduceerd. Hierdoor is het mogelijk om zeer efficiënt te produceren en kan de doorlooptijd tot een minimum beperkt worden.” (H)echt familiebedrijf Robert Zegger, bedrijfsleider binnen de Stalen Trappenvestiging is reeds twintig jaar werkzaam voor Tasche. Voor de Zuivelhoeve coördineerde hij het tekenwerk en de engineering van de trappen aan de hand van schetsen en de bouwkundige tekeningen. Daarnaast was hij de bindende factor met betrekking tot de productie, conservering en montage. De reden dat hij zich nauw verbonden voelt met de organisatie heeft volgens Zegger alles te maken met de no-nonsense mentaliteit die binnen het bedrijf heerst: “Tasche is een (h)echt familiebedrijf dat reeds negentig jaar gespecialiseerd is in de staalbouw, stalen trappen en stalleninrichting. Door de jarenlange inzet en het klantgericht Robert Zegger: “De gebroeders Tasche staan tussen hun mensen. We doen er allemaal toe, ieder in zijn of haar functie. Zij realiseren zich terdege dat een fijne samenwerking de basis is voor het succesvol afronden van mooie projecten.” werken zijn we uitgegroeid tot een landelijk opererend bedrijf met 65 werknemers. Dit zegt veel over de gebroeders Tasche waartoe ook Martin behoort. Zij staan tussen hun mensen en voelen zich absoluut niet boven hen verweven. We doen er allemaal toe, ieder in zijn of haar functie. De heren Tasche realiseren zich terdege dat een fijne onderlinge samenwerking de basis is voor het succesvol afronden van mooie projecten. Deze waardering ventileren zij ook naar ons en dat motiveert. Het feit dat er binnen het bedrijf nagenoeg geen verloop is binnen het personeelsbestand en het ziekteverzuim minimaal is zegt bovendien voldoende.” Bouwen in het Oosten 23
Bouwen in het Oosten voor alle professionals in de bouw Is Overijssel zakelijk interessant voor uw bedrijf? Bouwen in het Oosten werd in 1992 als titel Wilt u Bouwen in het Oosten kosteloos ontvangen? Meldt u zich dan aan via onze website www.bouweninhetoosten.nl >> contact Of stuur een mail naar info@bouweninhetoosten.nl geïntroduceerd en heeft inmiddels een toonaangevende positie in de Overijsselse bouwen installatiewereld veroverd. www.bouweninhetoosten.nl redactie@bouweninhetoosten.nl
Zuivelhoeve Certificering Tasche Staalbouw, Stalen Trappen en Stalleninrichting is gecertificeerd voor en aangesloten bij: Daarnaast maken de gebroeders Tasche zich momenteel hard om het ISO 9001 en het ISO 14001 predicaat te verkrijgen: Coen en Frank Tasche: “ISO 14001 sluit aan bij onderwerpen als Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en circulaire economie. Hiermee speelt het ook in op ons belang om het milieubeleid te baseren op een goed inzicht. Dit geldt zowel voor de interne als externe ontwikkelingen, maar ook op de eisen en verwachtingen van onze klanten. Momenteel zijn we druk doende om de ‘groene’ positie binnen onze organisatie te verbeteren en het milieubeleid meer te verankeren in de bedrijfsstrategie. Het certificaat is bedoeld voor bedrijven die op een systematische manier haar milieuverantwoordelijkheden wil managen en die bijdraagt aan de milieupijler van duurzaamheid. Daar willen wij graag onderdeel van uitmaken.” Eurol Almelo Ook bij de nieuwbouw van het logistieke centrum van Eurol Lubricants op het XL Businesspark in Almelo speelt Tasche Staalbouw en Stalen Trappen een rol. Het bedrijfspand is goed voor een totaalvloeroppervlak van maar liefst 12.500 m2 , dat plaats biedt aan 15.000 pallets. De bouw omvat een geautomatiseerd hoogbouwmagazijn inclusief orderpicking en expeditie magazijn. In het hoogbouwmagazijn worden door middel van computergestuurde robots, pallets automatisch in de stellingen geplaatst. Tasche Staalbouw verzorgt voor dit project de levering en montage van de staalconstructie met een gewicht van circa 600 ton staal. Bouwen in het Oosten 25
Eurol Eurol met volle kracht vooruit Het Nijverdalse Eurol, actief op het gebied van oliën en smeermiddelen in de breedste zin van het woord en mondiaal opererend in 88 landen, is gestart met een omvangrijk nieuwbouwproject. Op 14 maart, een dag na de persconferentie van Mark Rutte, werd de eerste paal geslagen voor de eerste fase van deze nieuwbouw. Een hoogbouw magazijn en expeditie centrum op Businesspark XL in Almelo. Algemeen directeur Martijn Pfeiffer licht een en ander toe. “Verreweg de voornaamste reden voor de nieuwbouw is het maken van een efficiencyslag. In Nijverdal hebben we diverse locaties die we nu in Almelo zullen samenvoegen. We hebben in Almelo vier hectare grond aangekocht en we hebben een zorgvuldige afweging gemaakt of we alles in één keer wilden verhuizen of meer gefaseerd. We hebben gekozen voor het laatste. Onze productie is in Nijverdal al goed geoutilleerd en maakt gebruik van de meest geavanceerde productiemethodes. We maken gebruik van de modernste meng, roer- en verwarmingsinstallaties. De noodzaak om dit te veranderen is er eigenlijk nu niet, maar dat geldt dus niet voor het magazijn en de expeditie. Qua logistiek willen we echt een substantiële stap vooruit zetten. Fase 1 is inmiddels ruim acht maanden gaande. Met onze bouwpartners hebben we een gedetailleerde voorbereiding doorlopen waarbij er tijdens de realisatie geen grote hobbels meer verwacht worden. Tot nu toe is dat ook het geval, ondanks de coronaperikelen. Het hoogbouwmagazijn wordt echt Martijn Pfeiffer: “Qua logistiek willen we echt een substantiële stap vooruit zetten.” Bouwen in het Oosten 29
Eurol Martijn Pfeiffer: “Het verheugt ons dat we in Nederland geen teruggang hebben gezien. Dat is een positief teken.” ultramodern. We maken straks gebruik van robotkranen en andere technische innovaties. De ontwikkelingen volgen zich elkaar in deze tak van sport in een snel tempo op. De keus voor WilminkOosterveld als bouwkundig hoofdaannemer is voor een belangrijk deel een gevoelsbeslissing geweest, naast uiteraard het financiële plaatje. We hadden meerdere partijen uitgenodigd, maar zij kwamen er over de hele linie als beste uit. De samenwerking verloopt goed. Ik word bijgepraat door de projectleider en soms neem ik een kijkje bij de uitvoerders. De laatste weken is er ook echt wat te zien, nu de staalconstructie is verrezen. Volgens de planning wordt de eerste fase qua gebouw opgeleverd rond mei volgend jaar. Daarna volgen nog de logistieke installaties die geplaatst moeten worden. Ik heb er alle vertrouwen in dat dit slaagt.” Breed georiënteerd Zoals gememoreerd bestrijkt Eurol een breed spectrum aan klanten en branches met zijn producten. “Dat is een van onze sterke punten”, aldus Martijn Pfeiffer. “Onze producten worden toegepast van de agrarische sector tot de automotive en transport, de industrie in de volle breedte en van de reinigingsindustrie tot de scheepvaart. Dat maakt je minder gevoelig voor economische schommelingen al dien je te allen tijde de vinger aan de pols te houden. Wij leveren aan groothandels en grossiers. Voor de export gebruiken we importeurs die de markt bewerken in de betreffende landen. Het verheugt ons dat we in Nederland geen teruggang hebben gezien. Dat is een positief teken.” Top productgroepen • Motorolie • Smeervetten • Additieven • Koelvloeistoffen • Transmissievloeistoffen • Remvloeistoffen • Hydrauliek olie • Ruitensproeiervloeistof Branches • Auto/autobus olie • Truck/vrachtwagen olie • Agri/Agrarische olie • Motoren/motorfiets olie • Fiets/mountainbike olie • Machine/industrie olie • Nautica/scheepvaart olie • Reiniging/cleaning middelen Bouwen in het Oosten 31
Eurol mooie opdracht voor Wilmink-Oosterveld Bouwkundig verantwoordelijk voor de nieuwbouw van Eurol Lubricants in Almelo is het uit Borne afkomstige Wilmink-Oosterveld. Ook de coördinatie tussen de nevenaannemers maakt onderdeel uit van de opdracht. Adjunct directeur Hans Ebbekink, die in Almelo ook de functie van projectmanager bekleedt, spreekt van een mooie opdracht met een behoorlijk aanlooptraject en een soepele realisatie. Een realisatie dat zal leiden tot een oplevering in de zomer van volgend jaar. “We hebben rechtstreeks contact gezocht met onze opdrachtgever, zo zijn we betrokken geraakt bij de nieuwbouwplannen van Eurol”, vertelt Ebbekink. “ Het voortraject heeft de nodige tijd en energie gekost van alle partijen. Het resulteerde in een gefaseerde verhuizing van Nijverdal naar Almelo waarvan de bouw van het hoogstellingsmagazijn en de laagbouw expeditie de eerste is. Wij hebben het voortraject en de uiteindelijke gunning als plezierig ervaren. Natuurlijk is de prijsstelling altijd essentieel maar een goed gevoel heeft zeker een belangrijke rol gespeeld. We zijn een compact en flexibel georganiseerd bedrijf, en al jaren een goede partner in het bouwen en onderhouden van gebouwen in alle formaten. Door onze ervaring zijn wij ook een goede bouwteampartner en ondersteunen wij onze opdrachtgevers van initiatieffase tot en met de onderhoudsfase. Opdrachtgevers hebben altijd te maken met dezelfde contactpersonen. Dat mag relatief onbelangrijk lijken, maar in de praktijk blijkt dat opdrachtgevers dat enorm waarderen. En dat geldt eveneens voor de nevenaannemers. Ook in deze opdracht betaalt zich dat uit want de voortgang verloopt volgens planning. De enige hobbel die we hadden was kort voor de bouwvak toen de vergunningverlening niet geheel parallel aan de bouw verliep, maar ook dat hebben we in gezamenlijkheid keurig opgelost.” Hans Ebbekink: “Wij hebben het voortraject en de uiteindelijke gunning als plezierig ervaren.” 32 Bouwen in het Oosten
Eurol Hans Ebbekink: “Bij ons ligt de focus, naast ons eigen werk, op de coördinerende rol die we als aannemer vervullen.” Projecten Doorlopende werken 2020/2021: - Nieuwbouw Eurol Almelo - Nieuwbouw Jumbo Leussink Goor Niet superspannend De bouw, die in maart startte, ligt mooi op schema. Op het moment van schrijven, medio november, staat de staalconstructie van het hoge magazijn (achttien meter, redactie). Hans Ebbekink: “De brandwanden staan inmiddels grotendeels en we zijn de komende weken druk met de wand- en dakplaten. Tasche Staalbouw heeft de staalconstructie geplaatst van de laagbouw (distributiecentrum) en voor de kerst wordt de betonvloer gestort van het magazijn. Bouwkundig gezien is het voor ons, los van de omvang, niet superspannend. Bij ons ligt de focus, naast ons eigen werk, op de coördinerende rol die we als aannemer vervullen. De vierwekelijkse bouwvergaderingen zorgen ervoor dat we mogelijke knelpunten voor zijn. Omdat ervoor gekozen is dat de opdrachtgever de andere nevenaannemers ook direct aanstuurt, is een nauwgezette afstemming een absolute must. Op installatiegebied bijvoorbeeld zal het magazijn volledig geautomatiseerd opereren en worden er zeer strenge normen gehanteerd op het gebied van Co2 en blusinstallatie. Planning en de daaruit voortvloeiende uitvoering zijn voor ons de grootste uitdagingen. Dat is wel duidelijk. Dat verloopt prima, overigens. Ook qua duurzaamheid is het een mooi project. We passen materialen toe die een hoge Rc waarde impliceren bijvoorbeeld voor de wanden en daken. Eveneens passen we we warmtepompen toe voor de verwarming.” Optimistisch Hans Ebbekink toont zich optimistisch voor het komende jaar. “De orderportefeuille is goed gevuld. We maken ons geen zorgen over het aanbod van werk. 2021 loopt goed door, mede doordat er enkele langlopende projecten nog doorlopen, waaronder Eurol. WilminkOosterveld kent naast de bouw ook een poot vastgoedbeheer. In dat kader zijn onder andere de Universiteit Twente, Nouryon Industrial Chemicals Hengelo, FC Twente, Apollo Vredestein B.V. en de brandweerkazernes van de Veiligheidsregio vaste Nieuwe projecten 2021: - Transformatie Markt 23 Haaksbergen - Verbouw/transformatie Kondor Hair Enschede - Nieuwbouw 11 appartementen Nijverdal - Nieuwbouw Bedrijfspand te Amersfoort - Verbouw diverse woningen - Nieuwbouw diverse woningen - Vastgoedbeheer is doorlopend waarden. We hebben een mooie groep trouwe en kundige medewerkers waar we trots op zijn en waarmee we opdrachtgevers een prettige en voorspelbaar bouwproces kunnen beloven. Naast Eurol staan er nog een aantal interessante projecten op de rol. Begin volgend jaar leveren we de nieuwbouw op van de “Groenste Jumbo van Nederland” op in Goor met het predicaat BREEAM Outstanding en verderop in het jaar staan de grote verbouwing va Kondair Hair in Enschede waar we een complete verdieping vernieuwen met een transitie tot appartementen, Transformatie pand aan de markt 23 te Haaksbergen en Nieuwbouw 11 appartementen in Nijverdal Meer dan genoeg om trots op te zijn en dat geldt zeer zeker voor Eurol!” Bouwen in het Oosten 33
Humanagement staat aan kern projectmanagement Ongeveer een jaar geleden raakte Kleissen Bouwmanagement en Advies betrokken bij het nieuwbouwproject van Eurol in Almelo. Projectmanager Koen Schage: “Martijn Pfeiffer belde en gaf aan dat hij op zoek was naar een geschikt bouwmanagementbureau. Een afspraak was vervolgens snel gemaakt en we zijn oriënterend met elkaar in gesprek gegaan. Meedenken, meepraten, en al snel bleek dat er een klik was. Enkele belangrijke stappen waren al in werking gezet en we zijn dus min of meer op een reeds rijdende trein gestapt.” Koen Schage: “Er was al een intentie uitgesproken om met Wilmink- Oosterveld als bouwkundig hoofdaannemer in zee te gaan. Er moest nog het nodige aan bouwkundig tekenwerk afgerond worden, beslissingen genomen worden over het terrein en een installatieplan op papier gezet worden. Het afronden van het Programma van Eisen een risicoinventarisatie en het starten van de prijsvorming stonden eveneens bovenaan de prioriteitenlijst, evenals de vorming van het bouwteam en enkele 34 Bouwen in het Oosten
Eurol financiële toetsingen. Kortom, er was op dat moment behoefte aan een partij, die alle eindjes aan elkaar knoopt en er een goed team van maakt, zodat we samen voor onze gezamenlijke opdrachtgever een mooi product konden gaan neerzetten. En dat is iets wat aansluit op onze expertise en competenties. Onze aanpak verschilde verder niet zoveel van andere projecten. Het vinden van de juiste partijen met de gewenste competenties, de juiste mensen met de juiste expertise bij elkaar brengen, het zijn de kernzaken waarmee we ons trachten te onderscheiden in de markt. Onze grote bekendheid en ervaring met de markt is voor opdrachtgevers een garantie dat men bij ons aan het juiste adres is. Daarnaast staan we altijd open voor nieuwe contacten. Als ik naar het bouwteam kijk dan waren Aveco de Bondt, Madmax Diesajn en Two Steps Ahead (2SA) al bekenden van ons, maar we hadden nog nooit samengewerkt met WilminkOosterveld. Tot nu toe bevalt het ons goed. Als bureau zijn we honderd procent onafhankelijk en zijn niet gebonden aan welke partij dan ook. Bij Eurol geldt dat zorgvuldigheid hand in hand gaat met een goed gevoel en samenwerking. Omdat er vooral op installatietechnisch gebied op basis van zeer geavanceerde en ver doorgevoerde automatisering en robotisering gewerkt worden hebben we met veel adviseurs en installateurs gesproken. Ik denk wel zes. We gaan zo’n Koen Schage: “Adhoc beslissingen kunnen soms bouwkundig verstrekkende consequenties met zich meebrengen. We zijn er tot nu toe altijd in gezamenlijkheid uitgekomen.” gesprek niet alleen aan op basis van techniek, prijzen en dergelijke, maar ook de vraag “wie ben je?” En “waar sta je voor als bedrijf?” Humanagement staat aan de kern van ons projectmanagement. Op basis van “soft skills” zorgen we dat de betrokken partijen bij elkaar passen en creëren we een gezamenlijke flow. In onze ogen een absolute voorwaarde voor een goede samenwerking en een soepel verloop van het bouwproces. In Almelo is er met enige regelmaat nog een aanpassing nodig als gevolg van voortschrijdend inzicht en mede door die gezamenlijke flow kunnen we dat optimale rendement er ook uithalen. Adhoc beslissingen kunnen soms bouwkundig verstrekkende consequenties met zich meebrengen. We zijn er tot nu toe (eind november, red.) altijd in gezamenlijkheid uitgekomen.” Betonvloer belangrijk moment Het storten van de betonvloer, die gepland staat vlak voor de kerst, zal een belangrijke mijlpaal vormen van het project volgens Koen Schage: “Dit is een belangrijk onderdeel waar de kwaliteit, waaronder vloervlakheid, 100% moet kloppen, maar ook direct het spanningsveld van de planning raakt. Ik ervaar Eurol als een mooie uitdaging waarin we als bouwmanagementbureau een cruciale rol vervullen. Een fragmentarische aanpak ombuigen tot een gezamenlijke flow, zoals ik al zei. Ik denk dat we bij de oplevering met gepaste trots terug kunnen blikken en wellicht vervolgstappen kunnen zetten voor de tweede fase.” Bouwen in het Oosten 35
Eurol Adviesbureau DE BRAND1HEID adviseert opdrachtgever Eurol Een belangrijke rol in het Eurolproject in Almelo is weggelegd voor adviesbureau DE BRAND1HEID van August Habers. Het in Luttenberg gevestigde bureau adviseert opdrachtgever Eurol op het gebied van brandveiligheid in de breedste zin van het woord. August Habers: “Een bedrijf als Eurol dat met gevaarlijke en brandbare stoffen werkt is uiteraard wettelijk verplicht te voldoen aan de zwaarste eisen op dit gebied. Aan mij is het om de opdrachtgever een samenhangend totaalplaatje te geven dat aan alle aspecten van het Bouwbesluit, maar tevens aan de voorschriften voor wat betreft opslag gevaarlijke stoffen (PGS15) voldoet. Wat ik onder ander doe is het maken van diverse berekeningen en toetsingen, waaruit een integraal brandadvies volgt. We hebben het bij Eurol, naast alle bouwkundige maatregelen, onder ander over een sprinklerinstallatie met schuimbijmenging en een CO2 brandblussysteem. Voor deze installaties heb ik tevens de uitgangspuntendocumenten opgesteld. Op basis hiervan zal een installateur de installaties ontwerpen en installeren.” DE BRAND1HEID DE BRAND1HEID heeft over opdrachten niet te klagen. August Habers: “Ik ben ongeveer vijf jaar geleden in het diepe gesprongen, nadat ik veel ervaring had opgedaan in deze sector. Vanaf de start heb ik het eigenlijk al druk gehad. Op een gegeven moment loopt het uit zichzelf, tenminste als je goed werk aflevert. Ik werk landelijk en met name in de utiliteitssector. Warehouses, industriegebouwen en ADRopslagvoorzieningen zijn mijn specialisme. Ik ben onder andere betrokken bij centra van grote spelers, zoals Heylen, Bleckmann, UPS, Lidl etc. August Habers: “Aan mij is het om de opdrachtgever een samenhangend totaalplaatje te geven dat aan alle aspecten voldoet.” Ook Eurol past in dat rijtje. Overal in het land verrijzen grote centra en ik denk dat dit zich nog wel even zal voortzetten. De trend om steeds meer online te kopen is een blijvertje. Ook wanneer het virus onder de knie is. Het leuke van mijn werk is dat ik de opdrachtgever in verreweg de meeste gevallen een kostenreductie kan bieden. In de opslag is elke kubieke meter er een. Door het werken met doordachte systemen en goede kennis van het bouwbesluit en PGS15 kun je bijvoorbeeld soms zomaar brandwerende voorzieningen weglaten. Nee, of er voldoende opdrachten blijven zit ik niet zo over in. Het is meestal gebeld worden, offerte maken en het liefst morgen al starten. Ik heb het er zo druk mee dat ik in die vijf jaar nog niet eens aan het ontwikkelen van een website ben toegekomen. Wat dat betreft spreekt LinkedIn mij meer aan, het gaat tenslotte om de persoon, waar je mee samen werkt.” August Habers Bouwen in het Oosten 37
Eurol Prominente rol NTP in Eurolproject Het Eurolproject kwam voor NTP niet uit de lucht vallen. De contacten dateren volgens projectleider André Sprukkelhorst al van een aantal jaren geleden. “Vanuit een opdracht van het XL Businesspark zijn wij in beeld gekomen bij opdrachtgever EUROL, dit was in 2015. Vanaf dit moment hebben we Eurol voorzien van adviezen op het gebied van infrastructurele werkzaamheden voor het bouwrijp maken van het huidige terrein. Wij zijn geen onderaannemer van Wilmink-Oosterveld, maar hebben rechtstreeks opdracht ontvangen van Eurol. De bouwkundig aannemer kennen wij vanuit eerdere projecten, ook op het XL Businesspark. Onze werkzaamheden bestaan uit onder andere het op hoogte brengen van de kavels, het aanbrengen van riolering, het grondwerk ten behoeve van de nieuwbouw (o.a. funderingsstroken, egaliseren funderingen, ontgraven laaddock, etc.) en het aanbrengen van verhardingen in de vorm van asfalt en bestragingen. De piekbelasting van dit project ligt op twee tijdstippen. Met name voor en na de werkzaamheden van Wilmink Oosterveld. Eerst bouwrijp maken en vervolgens woonrijp maken. Vermeldingswaardig tenslotte is dat het ontwerp van de terreinverharding is gemaakt door onze eigen ontwerpafdeling (Orbis Engineering).” André Sprukkelhorst: “De piekbelasting van dit project ligt op twee tijdstippen: met name voor en na de werkzaamheden van Wilmink-Oosterveld.” Bedrijfsprofiel NTP is een regionale aannemer en actief op het gebied van wegen, bodem, water, energie en advies. In samenwerking met overheid, bedrijfsleven en instellingen richt NTP de leefomgeving op infrastructureel en milieukundig vlak op een veilige en gezonde wijze functioneler en duurzamer in. Naast uitvoeringswerkzaamheden richt NTP zich op het ontwikkelen van duurzame innovaties en nieuwe samenwerkingsvormen in de keten. NTP is in 1997 ontstaan uit de volgende bedrijven Te Pas Weg- en Waterbouw uit Enschede, Niemeijer Wegenbouw uit Hattem en Tholen Wegenbouw uit Ommen. NTP B.V. heeft drie vestigingen, te weten in Hattem (hoofdvestiging), Enschede en Zevenaar. Op dit moment heeft het circa 220 medewerkers. Bouwen in het Oosten 39
LANDMETEN EN UITZETTEN KENNIS DOOR ERVARING FLEXIBELE INZET NIEUWSTE TECHNIEKEN Meer weten? Vraag een vrijblijvende offerte aan via: www.landmeetdienst.nl of bel 074 - 225 48 48 Scholtensoven 2 762I HA Borne E info@landmeetdienst.nl I www.landmeetdienst.nl
Algemeen Tekst: Margreet Koster - Text & Event Fotografie: Erik van der Leij - Elan Foto & Video Fotografie ‘achterzijde woningen’: Stef Oude Sanderink – Woningcorporatie De Woonplaats Mede mogelijk gemaakt door: Ad Struik – De BouwKlup Circulair bouwen in Stroinkslanden: geen ‘eilandjes’! In de wijk Stroinkslanden Enschede is zojuist een bijzonder project afgerond: zeven woningen die zoveel mogelijk circulair gebouwd zijn. We spraken met de initiatiefnemers. De aanleiding In september 2017 werd in de masterclass ‘Circulair Bouwen’ van stichting Pioneering de case Stroinkslanden behandeld. Woningcorporatie De Woonplaats gaf daarna Bouwonderneming Oude Wolbers, Ter Steege Advies & Innovatie, Gebr. Van der Geest, LKSVDD Architecten, Prefab NL, Lucassen Bouwconstructies en Loohuis Installatiegroep opdracht om samen de circulaire woningen verder uit te werken en te bouwen. Het consortium ging voortvarend aan de slag met circulaire oplossingen én een uniek contract. De woningen In de energiezuinige woningen worden biologische materialen toegepast. Het casco is geheel van prefab houtelementen. De bestaande dakisolatie wordt hergebruikt voor de vloerisolatie op de begane grondvloer van de oude woning. De oude fundering blijft behouden en ook de stenen bergingen krijgen een tweede leven. De woningen zijn ‘losmaakbaar’ gebouwd: het casco is gescheiden van schil, installaties en inbouw. Zo kan het na verloop van tijd eenvoudig gemuteerd en uiteindelijk volledig gedemonteerd worden. Leidingplaatvloeren ontbreken. Er worden ‘afgekeurde’ kozijnen gebruikt. De gevelafwerking is van hout en van op kleine Bouwen in het Oosten 41
v.l.n.r: Stef Oude Sanderink (Woningcorporatie De Woonplaats), Robert de Vries (Kienhuis Hoving), Rick Brouwer (Kleissen Bouwmanagement), Martin Huiskes (LKSVDD), Joke Bults (stichting Pioneering), Bas van der Geest (Gebr. Van der Geest), Berto Boeve (Loohuis Groep), Johan Riezebos (Ter Steege Advies & Innovatie), Bart Oude Wolbers (Bouwonderneming Oude Wolders), esthetische foutjes afgekeurde plaatmaterialen die anders zouden worden gerecycled. Zo besparen de woningen bijna de helft van de CO2 uitstoot ten opzichte van vergelijkbare, traditioneel gebouwde woningen met eenzelfde energieconcept. “Pioneering was in de beginfase betrokken en zal de kennis die uit dit project komt, verder uitrollen met onder andere werksessies”, aldus Joke Bults. ‘Winnende’ huurder Stroinkslanden: “Al jaren kijk ik uit naar een woning die uitgaat van de gedachte dat we onderdeel zijn van de natuur en daarom de natuur niet onnodig hoeven te belasten.” De bewoners Binnenkort worden de woningen opgeleverd. De huurders kwamen overigens niet zomaar in aanmerking. Naast de gebruikelijke inkomenseis, moesten ze ‘pitchen’ om uit te leggen waarom zij de ideale bewoners zijn. De nieuwe huurders hebben elkaar inmiddels ontmoet en zetten samen de puntjes op de i. Zo vullen ze met De Woonplaats en een landschapsarchitect van de gemeente Enschede het basisontwerp van de ‘shared space’ in. Het onderhoud pakt men gezamenlijk op en gereedschappen worden gedeeld. Ideeën uit de pitches waren onder andere gezamenlijke (moes)tuin, gft-inzameling, opvang regenwater en insectenhotel en moesten samen worden gerealiseerd. Het contract Verschillende partijen haakten aan bij dit traject op initiatief van de BouwKlup. Zo ook Kienhuis Hoving. Advocaat Robert de Vries (bouwrecht en commercieel vastgoed) stelde een uniek contract op met als basis: • samenwerken; • gezamenlijke optimalisatie van het bouwproces; • transparante communicatie en innovatie; • vroege waarschuwingen; • coöperatieve geschilbeslechting (stapsgewijs). 42 Bouwen in het Oosten
Algemeen Bart Oude Wolbers, Bouwonderneming Oude Wolbers: “We hebben de ‘lessons learned’ direct toe kunnen passen in andere projecten. Het smaakt dus naar meer!” Johan Riezebos, Ter Steege Advies & Innovatie bv: “Als we dit traject traditioneel waren aangevlogen, was het nooit gelukt.” Robert: “Door voor andere uitgangspunten te kiezen en op basis daarvan afspraken te maken in het contract, kunnen risico’s tijdig worden gesignaleerd en beperkt.” Bart Oude Wolbers: “Voor ons was dit een belangrijk circulair project. Het verbaasde me hoe lineair de bouw eigenlijk georganiseerd is. Het scheiden van casco en schil is zeer effectief.” Samen eruit komen Johan Riezebos kijkt met plezier terug op het traject: ”Alle betrokkenen hadden steeds de wil om er samen uit te komen, ook als het lastig werd. Zo ontstond ruimte voor creativiteit. Op alle vlakken werkten we anders dan gewend. We leerden veel van het toepassen van materialen maar vooral in de samenwerking.” Stef Oude Sanderink van De Woonplaats: “De financiën waren een zoektocht in deze pilot. Een subsidie van de Provincie Overijssel gaf ruimte voor een impuls.” Eilandjes Architect Martin Huiskes van LKSVDD: “Een gedragen plan maakte het succesvol. Er is een enorme slag gemaakt in circulariteit, met een forse leercurve bij iedereen. De discussies over details waren boeiend. Deze integrale benadering kostte veel energie, ook in het ontwerpproces. De coöperatieve opstelling van Bouwen in het Oosten 43
Algemeen zowel de opdrachtgever als de andere partijen was plezierig. Niemand kon ‘op zijn eilandje blijven’.” “Vertrouwen is de basis”, vult Rick Brouwer van Kleissen Bouwmanagement en Advies aan: “Dat geldt natuurlijk voor elk project, maar in dit geval legden we het ook echt vast. Het register van vroege waarschuwingen kwam elke bouwvergadering terug. Soms moet je risicovolle punten benoemen die bij een andere partij liggen. Je bent geneigd zaken in het werk op te lossen. Details maken het verschil. Moeten we bijvoorbeeld dezelfde kranen in elke woning hebben? Als je de waardes in elke fase telt wordt het haalbaar en goedkoper op de lange termijn. Die denkwijze is nieuw.” Ervaren sanitair Hoe waren de reacties op ‘tweedehands’ materialen? “Positief. Hoewel het soms even schakelen was om ‘sanitair met ervaring’ toe te passen,” aldus Stef. Johan vult aan: “Belasting toegevoegde waarde is een belangrijk financieel belemmerend punt. Btw hef je op zaken waaraan je waarde toevoegt. Bij hergebruik van materiaal voeg je veel minder waarde toe. Maar dat is niet wettelijk zo geregeld.” Joke vertelt: “Dit betekent een systeemverandering. Bij Pioneering brengen we in kaart wat ons belemmert om naar een circulair systeem te komen. Dat gaat over btw, WOZ-waarde, restwaardeberekeningen, et cetera. Wat is de échte waarde van een gebouw? Pioneering organiseert over deze ‘systeemgrenzen’ werksessies.” Een interessante followup van deze pilot: De BouwKlup organiseert in 2021, in samenwerking met o.a. Kienhuis Hoving een event over nieuwe vormen aanbesteden en contracten voor de bouw. Vacuümglas Gebr. van der Geest Schilder- en afbouwonderhoud schilderde de woningen met biobased verven, op basis van plantaardige oliën: “Beter voor het milieu, want er worden geen oplosmiddelen gebruikt,” legt Bas van der Geest uit: “De verf droogt door opname van zuurstof. Wij passen dit al tien jaar toe.” Over het project: “Er was alle ruimte om de nieuwste innovaties toe te passen. We kozen bijvoorbeeld bij één woning voor vacuüm glas: 100% hergebruik, hoge uwaarde, lichtgewicht, makkelijker toepasbaar, veel comfort en lage energiekosten.” Vliegwiel Zowel binnen Oude Wolbers als Ter Steege zijn verschillende Martin Huiskes, LKSVDD Architecten: “Torenhoge prijzen ontstaan door krapte, niet omdat een gebouw meer waard is. Makelaars en banken moeten hier anders naar kijken.” afdelingen bezig met circulariteit. Johan: “Stroinkslanden maakt het tastbaar en enthousiasmeert. Die gedachte is in onze organisaties breed uitgerold.” Ook binnen De Woonplaats spelen meerdere circulaire projecten. Een uitgebreide evaluatie vindt binnenkort plaats. Stef: “We lopen nu voorop in duurzaamheid en willen met deze pilot lessen leren voor de toekomst. Het is belangrijk bouwpartners te prikkelen en uit te dagen om met innovatieve ideeën te komen.” Martin: “Je ziet ook in reguliere projecten opschaalbaarheid terrein winnen. Corporaties vragen mee te denken over circulariteit. Ervaring en het juiste netwerk zijn essentieel. Een vliegwiel, dat we met elkaar in gang moeten houden.” Op naar een circulair 2050. In Enschede zijn de eerste hobbels al genomen. Bouwen in het Oosten 45
Bedrijfsprofiel Wij willen naast de aannemer staan Onlangs nam leverancier van prefab betonproducten Olbecon haar nieuwe bedrijfspand in gebruik. Door de corona helaas niet met toeters en bellen maar algemeen directeur Johan Oltvoort is maar wat trots op zijn nieuwe domicilie aan de Stijgoord 8 in Lochem. Ik wil elke dag met plezier naar mijn werkplek en dat geldt ook voor al mijn collegae. In ons nieuwe pand kunnen we onder prima klimatologische omstandigheden werken, optimaal gebruik makend van de mooie eigenschappen van beton. Want ook dat willen we laten zien aan onze (potentiële) opdrachtgevers. Ruim twee jaar geleden kwam de nieuwbouw in beeld bij Johan Oltvoort: ”We zijn dagelijks bezig met het uitdragen van de positieve eigenschappen van betonproducten, maar ons toenmalig kantoor beantwoordde daar in het geheel niet aan. We zijn toen met een aantal mensen om tafel gegaan en dat heeft geresulteerd in een prachtig bedrijfspand waar verreweg de meeste van onze producten verwerkt zijn. Een mooie en geslaagde afspiegeling. Klanten ervaren dan bij ons in de praktijk waar wij voor staan. Naast plezier in het werk, is het vooral het belang van de klant dat centraal staat in de bedrijfsvoering van Olbecon en haar zusteronderneming Olcas. Wij geloven in prefabbeton en merken dat de aannemers er nog (te) vaak traditioneel tegenover staan. De ontwikkelingen op diverse terreinen gaat zo snel dat wij het als onze missie zien om toegevoegde waarde te leveren en als het ware naast de aannemer willen staan. Er wordt wel eens geopperd dat het moeilijk is om te werken 46 Bouwen in het Oosten
Productenoverzicht met prefabbeton, of het nu bijvoorbeeld wanden, vloeren of voorgespannen t-liggers betreft. Wij denken dat dit niet zo is. Het is vooral een kwestie van de juiste mindset. Je haalt de werkvoorbereiding iets naar voren maar dat biedt ook grote voordelen. Op de bouwplaats hoef je veel minder te improviseren of noodgrepen toe te passen en wat te denken van de faalkosten. Die gaan significant naar beneden. Daarnaast is het een feit dat prefab in zijn algemeenheid terrein wint. Het streven naar meer efficiency tijdens het proces is daar de belangrijkste van maar ook het toenemende probleem van het tekort van het aantal handjes op de bouwplaats speelt een rol. Als je ziet wat de opgave is voor de komende jaren op woningbouwgebied lijkt prefab een van de aangewezen instrumenten om dit überhaupt te kunnen bewerkstelligen.” Meerwaarde De term viel reeds, toegevoegde waarde. Hoe ziet dat eruit in de praktijk? Johan Oltvoort: “Dat bestaat uit een eerlijk goed afgewogen advies, korte lijnen, één aanspreekpunt, het aanbieden van teken- en rekenwerk door onze specialisten en eigen logistiek en engineering. Plus, niet onbelangrijk, een reële en transparante prijsstelling Kortom, wij kunnen een opdrachtgever volledig ontzorgen. Naast de kleinere en middelgrote aannemers weten ook staalbouwbedrijven ons te vinden. Het aantal opdrachtgevers groeit gestaag en, eerlijk gezegd, ligt onze ambitie ook niet in een snelle maar in een organische groei. Een goede prijs-kwaliteitverhouding daar gaat het ons om. Laatst sprak ik een jonge aannemer die het bedrijf van zijn vader had overgenomen. Die had hem verteld “voor vloeren moet je altijd Johan bellen”. Daar gaat het om.” Het gesprek komt op de meerwaarde van beton ten opzichte van, onder andere, houtskeletbouw. Johan Oltvoort: “De nieuwe Beng-norm brengt nogal wat met zich mee qua isolatie. Hoe de warmte vast te houden is echter Vloeren • Kanaalplaatvloeren ongeïsoleerd • Kanaalplaatvloeren geïsoleerd • Ribbenvloeren • Combinatievloeren • Breedplaatvloeren Wanden • Sandwich panelen • Massieve panelen • Holle wanden • Casco wanden • Prefab kolommen één aspect. Wat te denken van koeling? Beton is daarvoor het ideale product. Nu heb je allerlei omwegen nodig om in het nieuwe klimaat een leefbaar binnenklimaat te creëren. Door de toepassing van beton kun je je veel investeringen besparen. Verwarmen en koelen vanuit het plafond is in onze visie nog sterk onderbelicht. Het is niet verkeerd om te redeneren vanuit efficiency in plaats van altijd uit esthetiek. Onze “boodschap” is dat bouwen eenvoudiger en beter kan. Vanuit ons nieuwe bedrijfspand willen we daar de komende tijd handen en voeten aan geven.” Postbus 28 - 7240 AA LOCHEM | Stijgoord 8 - 7241 XA LOCHEM T: 0573 – 222 300 | I: www.olbecon.nl | E: info@olbecon.nl Bouwen in het Oosten 47
Het woon- en werkklimaat in gebouwen wordt voor een groot deel bepaald door het klimaatsysteem. Woolderink (specialist in W-installaties) en Paauwe (specialist in E-installaties) staan samen garant voor het ontwerpen, installeren, inregelen en onderhouden van optimale klimaatsystemen. Wij gaan uit van uw wensen en zorgen voor een duurzame, energiezuinige installatie waar u elke dag plezier van hebt. waar je elke dag plezier van hebt
Vriezenveen Door: Jolanda Groothuis Aannemersbedrijf Bramer voert opdracht uit voor JP van den Bent Stichting Nieuwbouw appartementencomplex draagt bij aan woongenot voor mensen met een beperking In Vriezenveen is aan de Oostzijde van de Prinsenweg door Aannemersbedrijf Bramer een duurzaam appartementencomplex gebouwd voor de JP van den Bent Stichting. Het plan bestaat uit zestien appartementen inclusief kantoor en slaapwacht, verdeeld over drie bouwlagen. Het duurzame complex is bedoeld voor mensen met een beperking die op ondersteuning mogen rekenen in hun leven. Locatiecoördinator van de stichting, Karin van der Maas en projectleider Aannemersbedrijf Bramer, Martin van der Aa over de missie en realisatie van dit bijzonder mooie project. Bouwen in het Oosten 49
Karin van der Maas Karin van der Maas is reeds tien jaar werkzaam voor de JP van de Bent Stichting die volgens haar een waarde-georiënteerde organisatie vormt. “Cultuur en waarden behoren tot onze kern. Wij ondersteunen bijna vierduizend mensen bij hun leven en realiseren ons dat iedereen anders is. Met elkaar doen we ons best om ieder mens met oprechte aandacht en interesse te benaderen en gepaste ondersteuning te bieden. Hierbij doen we wat nodig is en gebruiken we ons gezonde verstand. De JP van den Bent Stichting hanteert geen woud van regels en protocollen. Wat we vandaag nog niet in huis hebben, kan morgen heel gewoon zijn.” “De JP van den Bent Stichting hanteert geen woud van regels en protocollen. Wat we vandaag nog niet in huis hebben, kan morgen heel gewoon zijn.” Karin van der Maas bijt het spits af en legt uit dat de JP van den Bent Stichting al ettelijke jaren op zoek was naar een geschikte nieuwbouwlocatie in Vriezenveen voor haar cliënten: “Wat dit project zo bijzonder maakt is dat het niet alleen zestien appartementen voor individuele bewoning betreffen, maar dat het voor vier cliënten met een intensieve ondersteuningsvraag nu ook mogelijk is om (begeleid) te kunnen wonen. Tussen hun eigen appartementen is een algemene ruimte in de vorm van een huiskamer gerealiseerd waar altijd begeleiding aanwezig is. Dat is een veilige gedachte voor zowel de ouders, als voor de cliënten. Voorheen gingen zij naar een locatie voor groepswonen, met de daarbij behorende (over)prikkeling, wat zich kan uiten in gedragsproblematiek. Dat is nu veel minder aan de orde.” Hoog in het vaandel De locatiecoördinator legt vervolgens uit dat de JP van den Bent Stichting voornamelijk vanuit de woonvraag werkt: “Een nieuwe locatie komt tot stand doordat deze woonvraag met begeleiding bij ons wordt neergelegd. In Vriezenveen zijn reeds vier woonlocaties 50 Bouwen in het Oosten
Vriezenveen waarbij veelvuldig gebruik wordt gemaakt van alle voorzieningen die het dorp biedt. Tevens zijn er diverse inwoners van Vriezenveen die zich vrijwillig inzetten voor onze bewoners en hierdoor deel uitmaken van hun leven. Onze plannen werden mede daardoor positief ontvangen door de gemeente Twenterand. In het proces naar de nieuwbouw toe mochten we rekenen op een fijn contact en goed meedenkend vermogen. Feit dat mensen met een beperking in de gemeente Twenterand kunnen blijven wonen stond bij hen, evenals bij ons, hoog in het vaandel. Met betrekking tot een geschikte locatie kwam Bramer Projectontwikkeling al gauw in beeld.” Projectontwikkelingstak Projectleider Martin van der Aa: “De locatie aan de Prinsenweg in Vriezenveen was in het bezit van onze projectontwikkelingstak en bood mogelijkheden. Het lag hiermee voor de hand dat we tevens de bouwkundige werkzaamheden zouden uitvoeren. Dat hebben we gedaan in bouwteamverband waarbij tijdens de ontwerpfase en realisatie één vast aanspreekpunt van Bramer was voor alle bouwteampartners. Deze taak mocht ik op mijn nemen. In februari van dit jaar vond de kick-off plaats, momenteel zitten we in de afrondende fase. Ondanks dat, vlak na de start van de bouw ook Nederland werd geconfronteerd met COVID-19, verliepen de werkzaamheden netjes volgens de geprognotiseerde planning. Martin van der Aa Martin van der Aa is inmiddels vijf jaar met veel plezier werkzaam voor Aannemersbedrijf Bramer dat bijna een eeuw geleden werd opgericht. Hij omschrijft de organisatie als een solide en financieel gezond familiebedrijf, waarbij de bedrijfscultuur zich kenschetst als een platte organisatie met korte beslislijnen en open communicatie. Op de vraag hoe hij tegenover het gebrek aan werkbare handen staat in de bouw stelt hij dat dit inderdaad steeds meer een uitdaging wordt voor de toekomst. “Er is nu al een tekort aan onder andere stukadoors en tegelzetters. Maar, we werken veel samen met duurzame relaties die, als het aan de orde is, zeker genegen zijn om een stapje extra voor ons te zetten. Dat koesteren we. We prijzen ons rijk met ruim 85 vaste medewerkers. Bovendien is ons bedrijf al vele jaren een opleidingsbedrijf voor leerlingen en studenten die we graag werkplekken aanbieden. Als erkend leerbedrijf hebben we continu acht tot twaalf leerling-bouwvakkers in dienst, die absoluut gemotiveerd zijn om mooie werken te realiseren. Het appartementencomplex van de JP van den Bent Stichting maakt daar zeker onderdeel van uit. Ik wil hen, alle medewerkers en deelnemende partijen dan ook graag bedanken dat wij hebben mogen bijdragen om dit mooie project te realiseren.” Bouwen in het Oosten 51
0546 - 56 45 70 Schildersbedrijf bv Dekker Schilders staat voor kwaliteit. Dekker Schildersbedrijf B.V. Westeinde 400 I 7671 CP Vriezenveen www.dekkerschilders.nl
Vriezenveen We hebben gelukkig geen noemenswaardige problemen ondervonden met betrekking tot de levering van materialen of inzet van personeel.” Eigentijdse uitstraling Het plan bestaat uit zestien appartementen, inclusief kantoor en slaapwacht, verdeeld over drie bouwlagen en is voorzien van een centraal trappenhuis met personenlift en een algemene woonkamer. Martin van der Aa: “Er wordt gebruik gemaakt van duurzame materialen en de buitengevel kent een warme eigentijdse uitstraling door de toepassing van vier verschillende kleursorteringen gevelstenen. De verwarming geschiedt door middel van een Duco Ecobox ventilatie warmtepomp, individueel per appartement, in combinatie met vloerverwarming. Dit gebeurt in combinatie met een All Electric boiler buffervat voor het warme water. De platte daken zijn voorzien van zonnepanelen. Ondanks dat we relatief veel bouwkundige werkzaamheden met ons eigen personeel uitvoeren, maken we al jarenlang gebruik van vaste onderaannemers en leveranciers. Op het hoogtepunt waren we op deze bouw met twintig man werkzaam.” Echte thuiswedstrijd Aannemersbedrijf Bramer heeft al veel ervaring opgedaan in de nieuw- en verbouw van appartementen, waaronder tevens voor deze doelgroep. Martin van der Aa: “Het geeft ons altijd veel voldoening om bij te mogen dragen aan de zorg en het welzijn van de bewoners zodat zij zo goed en prettig mogelijk toch zelfstandig kunnen wonen. Een fijne bijkomstigheid was dat dit project voor ons een echte thuiswedstrijd was.” Praktisch ingesteld Over de onderlinge communicatie en samenwerking zijn zowel Karin van der Maas als Martin van der Aa uitermate positief. Karin: “Aannemersbedrijf Bramer is een praktisch ingesteld bedrijf dat snel en effectief te werk gaat. Onze stichting hanteert eveneens korte lijnen. De bouwvergaderingen, maar ook het telefonische overleg en mailverkeer tussendoor verliepen vlot. Op de onderlinge afstemming blik ik zeker tevreden terug. Ik hoop van harte dat onze bewoners en hun begeleiders straks na de oplevering veel woon- en werkplezier mogen beleven en dat het een echt thuis wordt. Dan is ons doel bereikt.” Martin van der Aa: “Ik hoop van harte dat de bewoners en hun begeleiders straks na de oplevering van dit mooie project veel woon- en werkplezier mogen beleven en dat het een echt thuis wordt.” Bouwen in het Oosten 53
Dakdekkersbedrijf Sluyer voor al uw daken Dakdekkersbedrijf Sluyer Kanaalweg Noord 60 7671 EB Vriezenveen T 0546 561 740 F 0546 657 074 M info@DakdekkersbedrijfSluyer.nl www.DakdekkersbedrijfSluyer.nl Bramer & Vebo al jarenlang een sterke combinatie! Industrieterrein ‘De Kronkels’ Röntgenweg 3 I 3752 LJ Bunschoten Tel. (033) 299 26 00 I www.vebo.nl Kanaalstraat 20, 7550 AM Hengelo (O) Tel.: 074 - 249 33 33 e-mail: info@betoncentrale.nl www.betoncentrale.nl Vakpioniers op het gebied van beton en mortels Met 9 betoncentrales in Noord en Oost Nederland lopen wij als vakpioniers voortdurend voorop bij ontwikkelingen, of het nu gaat om producten, toepassingen of maatschappelijke thema’s. Al onze locaties zijn CSC goud gecertificeerd!
Vriezenveen Door: Jolanda Groothuis Calduran Kalkzandsteen draagt duurzaam bij aan ambitie JP van den Bent Stichting Feitelijk lag het vrij voor de hand dat Aannemersbedrijf Bramer zijn pijlen richtte op Calduran Kalkzandsteen in aanloop naar de nieuwbouw van het appartementencomplex voor de JP van den Bent Stichting. De organisatie uit Harderwijk heeft al decennialang een contract lopen met Aannemersbedrijf Bramer. Duurzaamheid, juiste prijsafspraken en wederzijds vertrouwen vormen hierbij de schakel voor een fijne samenwerking. Bouwen in het Oosten 55
Vriezenveen Als marktleider in kalkzandsteenoplossingen is Calduran de aangewezen partij om haar klanten te helpen bij de verwezenlijking van hun dikwijls ‘torenhoge’ ambities. Erwin Nijeboer, is reeds zeventien jaar werkzaam als accountmanager voor het bedrijf en kent als geen ander de ins en outs van de organisatie, evenals de werken denkwijze van zijn klanten. Hij legt uit dat de kracht van Calduran zit in het combineren van A-kwaliteit producten met de volledige support van een vakkundig team. “Eind januari werden wij benaderd om voor de nieuwbouw van de zestien appartementen in Vriezenveen de wanduitslagen te tekenen en de kalkzandsteen wanden op maat te zagen in de fabriek. Het gros van de appartementen in deze stijl wordt op deze manier gebouwd. De hedendaagse tendens is dat steeds meer bouwprojecten door de aannemer worden uitgevoerd in BIM (Bouw Informatie Model). Het dient als een betrouwbare basis voor het nemen van besluiten tijdens de gehele levenscyclus van het gebouw. Een belangrijk onderdeel hiervan zijn de 3D-tekeningen die wij ontvangen van de aannemer. De uitwisseling van het tekenwerk voor controle gaat via een open IFC-bestand (Industry Foundation Classes). Vervolgens importeren wij dit model, waardoor veel controlewerk vervalt. Het is een effectieve manier van werken.” Efficiënt hergebruik Calduran kalkzandsteen is het meest duurzame wandsysteem dat wordt gemaakt van een mengsel van zand (95%), kalk (5%) en water en wordt met hydraulische persen tot rechthoekige blokken geperst. Vervolgens worden deze met stoom verhard in grote autoclaven. Deze autoclaven staan door middel van een ingenieus systeem met elkaar in verbinding waardoor het stoom efficiënt kan worden hergebruikt. Door de relatief lage temperaturen (circa tweehonderd graden) is er maar een beperkte energie nodig om de producten te verharden. Circulair bouwen Erwin Nijeboer: “Doordat de zandwinning naast onze productielocaties ligt zijn de transportafstanden voor het grootste deel van de grondstoffen kort. De productuitval- en afval worden in de fabriek hergebruikt. Bovendien is het noemenswaardig te melden dat vanuit TNO een werkgroep is opgestart. Het doel is om de circulariteit van grondstoffen die vrijkomen bij sloop te bevorderen, en specifiek die van kalkzandsteen. Calduran stond er uiteraard voor open om onderdeel uit te maken van deze werkgroep. Alle betrokken partijen zijn vertegenwoordigd waaronder sloopbedrijven, afvalverwerkers, kalkzandsteenbewerkers en Erwin Nijeboer: “Calduran heeft al decennialang een contract lopen met Aannemersbedrijf Bramer. Duurzaamheid, juiste prijsafspraken en wederzijds vertrouwen vormen hierbij de schakel voor een fijne samenwerking.” een bouwbedrijf. De praktijk leert dat processen of gewoontes dikwijls nieuwe ontwikkelingen belemmeren, ook bij circulariteit. Deze werkgroep heeft daarom het bouwproces en de grondstofstromen in beeld gebracht. Samen met Aannemersbedrijf Bramer hopen we een project met circulaire kalkzandsteen op te starten.” Erwin Nijeboer Bouwen in het Oosten 57
Onze buitenlandse vaklieden? Een vitaal beroep! 2020 loopt op z’n einde en we kunnen feitelijke conclusies trekken. Het was voor de bouwsector een minder jaar, deels door corona en deels door de stikstofproblematiek. Tegelijkertijd sijpelen er bemoedigende geluiden door. U las het in oktober vast ook in de media: de economie veert deels terug van corona met een groei van 7,7% in het derde kwartaal van 2020. Nederlandse bouwbedrijven waren in september voor het eerst sinds het uitbreken van de coronacrisis per saldo weer optimistisch gestemd. Positieve signalen Ook vanuit Haldu Groep kan ik u positieve signalen melden. Neem de start van het prestigieuze project de Nieuwe Sluis in Terneuzen. Voor dit beeldbepalende civieltechnische werk mogen wij hooggespecialiseerde timmerlieden leveren. En ook de orderportefeuilles van onze andere opdrachtgevers voor 2021 lopen nu al stevig vol. Sterker nog: we hebben een opdrachtgever die voor 2021 een dubbele personeelsbezetting verwacht ten opzichte van het coronajaar 2020. Genoeg werk, maar minder vakmensen Deze gezonde orderportefeuille presenteert ons als Haldu Groep wel 58 een uitdaging van formaat. In een jarenlang proces van nauwgezet werven en selecteren hebben we het neusje van de zalm van de buitenlandse vakkrachten aan Haldu weten te binden. Inmiddels alom erkend op talloze bouwlocaties in Nederland als onmisbare collega’s. Zij leveren met hun expertise niet alleen een bouwtechnische vakprestatie, maar ook een wezenlijke bijdrage aan onze economie. Echter, veel van hen zijn naar huis gereisd door corona. Zij kiezen ervoor tijdelijk in eigen land te werken voor een lager loon, bij hun gezin te zijn en zo min mogelijk te reizen. En ik kan deze gewaardeerde collega’s geen ongelijk geven. Uitdaging met buitenlandse vakmensen Maar waar de Nederlandse vakkrachten straks op 4 januari 2021 weer probleemloos aan het werk kunnen op uw bouwproject, staat onze buitenlandse vakkrachten een heel ander traject te wachten. Als zij terugkeren naar Nederland, na een stevige lockdown in hun eigen land, dan staat Nederland wellicht op oranje of misschien zelfs rood. Voordat zij ook maar één steen metselen of plank zagen moeten zij eerst door een administratieve procedure heen van testen en afwachten. Dit kost tijd en geld. En bij rood komen zij er geeneens in! Terwijl hun Nederlandse collega’s op 4 januari probleemloos weer aan de slag kunnen. Bouwen in het Oosten
Column Het enige verschil is dat onze buitenlandse vakkrachten 1.000 km verderop hun kerst hebben doorgebracht. Bouwvakkers? Een vitaal beroep! Ik maak mij oprecht zorgen over deze verwachte situatie en wil ervoor pleiten dat de Nederlandse overheid dit economische en personele belang ziet, anders kan het ineens in het nieuwe jaar beangstigend stil worden op bouwprojecten. Terwijl we weten dat er nu geen projectlocaties meer dicht gaan zoals in de eerste lockdown. Laat ik het zo zeggen: deze buitenlandse vakkrachten komen hier niet om te skiën, maar om keiharde euro’s bij te dragen aan de Nederlandse economie. In mijn én in hun beleving een vitaal beroep! Vitaal voor onze economie, vitaal voor hen omdat zij er hun gezinnen mee onderhouden. De overheid is aan zet Voor 2021 heb ik twee begrotingsscenario’s gemaakt: één waarbij de gevolgen van corona nog een halfjaar duren en één waarbij corona heel 2021 domineert. Ik hoop van harte dat de overheid een verstandige keuze weet te maken voor ook onze economie in deze pandemie. Zodat ik het tweede scenario kan versnipperen. Ik wens u alvast een fijne kerst toe, onder welke omstandigheden dan ook. Graag ontmoet ik u in 2021 onder andere omstandigheden dan in 2020. We kunnen daar samen aan bijdragen in een goede balans tussen veiligheid en economisch belang. Ik weet zeker dat we die samen kunnen vinden, ik hoop de overheid ook! Danny van Hal Bouwen in het Oosten 59
Plegt-Vos bouwt gerobotiseerde fabriek voor slimme productie duizenden kant-en-klare woningen Plegt-Vos bouwt als eerste een gerobotiseerde fabriek voor de massaproductie van kanten-klare woningen en woningcomponenten waarbij de totale bouwketen volledig nieuw wordt ingericht. Bouwonderneming Plegt-Vos start als eerste in Nederland met de bouw van een gerobotiseerde fabriek voor de jaarlijkse productie van duizenden kant-en-klare, duurzame woningen en woningcomponenten. De fabriek wordt gebouwd op een kavel van circa tien hectare op het Bedrijvenpark Twente in Almelo. In februari 2021 start de bouw van de eerste hal. Deze zal in januari 2022 operationeel zijn en starten met een productiecapaciteit van 30 woningen per week. De komende jaren worden vier andere hallen in fases toegevoegd waardoor deze capaciteit steeds verder uitbreidt. In totaal worden vijf productiehallen en een experience center gebouwd. Nieuwbouw zit fors in de problemen Nederland heeft te maken met drie grote problemen in de nieuwbouw: • Bouwprojecten worden steeds onbetaalbaarder, met name door de toegenomen complexiteit 60 van het ketenmanagement en de duurzaamheidseisen. • Een toenemend gebrek aan gespecialiseerde arbeidskrachten met als gevolg een lagere kwaliteit en langere oplevertijden. • Een fors oplopend woningtekort. Volgens Theo Opdam, algemeen directeur bij Plegt-Vos, is het daarom tijd om radicaal anders te kijken naar de manier waarop de bouw georganiseerd wordt en hier hypermoderne technologie voor in te zetten. Door componenten vooraf te produceren en op de bouwplaats razendsnel in elkaar te zetten, wordt het mogelijk om betaalbaar, beter, duurzamer en gevarieerder te bouwen. Plegt-Vos heeft al ervaring met het bouwen van woningcomponenten in hun fabriek in Langeveen. Het antwoord: Een gerobotiseerde fabriek die kant-en-klaar woningen en componenten levert Met de slimme oplossing van een hypermoderne gerobotiseerde fabriek heeft Plegt-Vos een antwoord op de groeiende behoefte aan betaalbaar wonen in Nederland. Theo Opdam: “Met onze fabriek geven we de keten op een volledig nieuwe manier vorm. Door slimmer te produceren en met data om te gaan, beperken we verspilling tot een minimum. De robots zorgen voor snelheid en kwaliteit. Zo zijn we in staat om het bouwproces sneller, betaalbaarder én duurzamer te maken. Wij zijn de eerste in Nederland die deze nieuwe manier van werken met gebruikmaking van robots en het opnieuw inrichten van de keten aandurven.” De fabriek produceert naast kant-en-klare woningen en woningcomponenten voor grondgebonden woningen en appartementsgebouwen, ook standaard renovatie- en verduurzamingsoplossingen voor bestaande bouw. Dit betreft volledige woningen tot woningdelen zoals gevels, daken, binnenwanden en complete badkamers. Alles wordt compleet en kant-enklaar geleverd vanuit de fabriek. Doordat het gehele bouwproces in de fabriek wordt geïntegreerd, kan op de bouwlocatie de woning in slechts enkele dagen tijd afgemonteerd worden. Bouwen in het Oosten
KienhuisHoving informeert Wetsvoorstel differentiatie overdrachtsbelasting per 1 januari 2021 Het kabinet wil de overdrachtsbelasting op 1 januari 2021 wijzigen om de positie van starters op de woningmarkt te verbeteren. Er is nog discussie over de uitvoering, hoogte en leeftijdsgrens van de vrijstelling. Er ligt nu een voorstel met kortgezegd de navolgende inhoud. Deze wet maakt voor het tarief van de overdrachtsbelasting een onderscheid tussen het tarief voor (jonge (18-35 jaar)) starters (0%); doorstromers (2%) en overige verkrijgers (8%). Dit laatste tarief geldt dan ook voor de verkrijging van niet-woningen. Denk daarbij aan recreatiewoningen die niet als hoofdverblijf dienen of kantoor- en winkelvastgoed. Ook een leegstaand kantoor met de bedoeling om het pand te verbouwen tot woning behoort tot deze categorie. Per 1 april 2021 geldt de startersvrijstelling alleen als de woning niet meer waard is dan € 400.000,00. Het gaat om een drempelvrijstelling, zodat deze vervalt als de woning meer waard is. Bovendien is er een antimisbruikbepaling om te voorkomen dat kopers de woning kunstmatig splitsen. Voor dat deel van de woning dat wordt verhuurd of anders wordt gebruikt dan bewoning, zoals bijvoorbeeld bedrijfsdoeleinden, geldt de startersvrijstelling en het 2% tarief ook niet. Is geen sprake van splitsbare delen en wordt de woning voor minder dan 10% voor andere doeleinden gebruikt door de verkrijger, dan gelden de faciliteiten voor het gehele pand. Als bouwgrond wordt verkregen van een btw-ondernemer is er omzetbelasting verschuldigd. Wordt het bouwterrein verkregen van een niet btw-ondernemer dan is pas sprake van een woning voor de overdrachtsbelasting als de fundering is gelegd. De notaris zal voorafgaand aan de overdracht van een woning moeten vragen of de verkrijger deze woning (anders dan tijdelijk) als hoofdverblijf gaat gebruiken. Oftewel, voldoet de verkrijger aan de voorwaarden van de startersvrijstelling en geldt het 2% tarief of niet? De door de verkrijger in te vullen verklaring kan gedownload worden van de site van de belastingdienst en de notaris hecht deze achter de akte van levering. Het toetsingsmoment van de leeftijdseis die geldt voor de startersvrijstelling is de datum van de leveringsakte. Bij partners kan de tenaamstelling van de woning van belang zijn voor de startersvrijstelling. Als slechts één partner hiervoor in aanmerking komt kan de woning op naam van Deze column is geschreven door: Madeleine van der Wal, notaris op ons kantoor in Utrecht. e-mailadres: m.vanderwal@holtmannotarissen.nl I Telefoonnummer: 030 – 215 05 15. die starter worden gezet, ook al gaan de partners kort daarna trouwen of samenwonen met een samenlevingsovereenkomst met een meerwaardeclausule. De eenmalige startersvrijstelling geldt per individuele verkrijger en niet per koppel. Gegeven de doelstelling van de startersvrijstelling en het verlaagde tarief wordt voor de verkrijging van de economische eigendom van een woning of de verkrijging van aandelen in een onroerende zaakrechtspersoon (fictieve onroerende zaken) het 8%-tarief toegepast. De vrijstelling en het verlaagde tarief is alleen van toepassing op de verkrijging van de economische eigendom als ook de juridische eigendom wordt verkregen van een woning. Verkrijgingen van woningen door niet-natuurlijke personen, zoals rechtspersonen vallen onder het 8% tarief. Sinds de aankondiging van deze wet ziet het notariaat dat leveringen van woningen aan starters worden uitgesteld naar de periode van januari tot april of worden versneld in alle andere gevallen. 21 61
Vraag en aanbod VACATURE: Mechanisch Onderhoudsmonteur Werk jij graag buiten, aan en met zwaar materieel? Bij de Betoncentrale Twenthe zijn we op zoek naar een mechanisch onderhoudsmonteur om onze technische dienst te versterken. In deze functie ben je verantwoordelijk voor het oplossingen van voorkomende storingen bij verschillende productielocaties in het Noorden en Oosten van het land, met als standplaats Hengelo. Wat ga je doen? Onderhoud aan de mechanische onderdelen van centrales en overslagkranen. Zelfstandig technische storingen oplossen aan onze productiemiddelen. Uitvoeren van groot onderhoud en aanpassingen. Werkzaamheden in de werkplaats en op de productie locaties. Voorraad beheer en werkvoorbereiding. Werken met Onderhoud Management Software. Verantwoordelijk voor orde en netheid in magazijn en werkplaats. Wij vragen Je hebt een basisopleiding Metaal (MBO) met ervaring. Je hebt kennis van metaal bewerkingen en constructie bankwerken. Je kunt technische tekeningen lezen, beoordelen en uitvoeren. Je weet hoe je veilig moet werken, je bent serieus. Spreekt deze functie je aan en wil je meer weten? Neem contact op met Erik-Jan Vos, hoofd technische dienst Mobiel: 06 237 562 30 of e-mail: e.j.vos@betoncentrale.nl Bekijk de complete vacature op: www.betoncentrale.nl/twenthe/vacatures. Informatie over het plaatsen van een vacature: Neem contact op met Digna Schoonen: Telefoon: 06-442 099 10 Mail: digna@bouweninhetoosten.nl
1 Online Touch