25 GBC Zuidas coalities gevormd op torenniveau. Door het gesprek aan te gaan, worden kansen geïnventariseerd en knelpunten blootgelegd. Naast energiebesparing hebben veel bedrijven een concrete vraag voor binnen Nederland opgewekte energie. Voor de Ito toren is er een contract opgesteld voor gezamenlijke overstap naar groene, Nederlandse stroom waar in 2018 de laatste handtekening onder wordt gezet. Duurzame warmte en koude Het grootste gedeelte van het energiegebruik in Zuidas gaat naar het verwarmen en koelen van gebouwen. Daarom is het beleid van afdeling Zuidas van gemeente Amsterdam dat hiervoor enkel duurzame bronnen gebruikt mogen worden en geen aardgas. Dat betekent gebruik maken van het stadswarmte en -koude netwerk of van warmte- koudeopslag (WKO) in de bodem. WKO maakt gebruik van watervoerende lagen in de bodem, waarin warmte en koude kan worden opgeslagen. In de zomer gebruikt men het koele grondwater om gebouwen te koelen, het opgewarmde water slaat men op in de bodem totdat het in de winter wordt gebruikt om gebouwen te verwarmen. In de praktijk zijn met deze techniek besparingen van 95 % op koeling en 40-50 % op verwarming mogelijk. Duurzame warmte In 2017 heeft een aantal werkzaamheden plaatsgevonden om het duurzame warmtenetwerk in Zuidas verder te optimaliseren. Zo is gestart met de ombouw van het gasnetwerk ten behoeve van Zuidasdok en de daarmee gepaard gaande voorbereiding van de ontmanteling van het gasnet. Ook wordt er hard gewerkt om de continuïteit van het warmtenetwerk te verbeteren. Hiervoor wordt het bestaande warmtenetwerk in Zuidas verbonden met het warmtenetwerk in het Zuidwesten van Amsterdam (bron: warmte Afval Energie Bedrijf). Onderdeel hiervan is ook de plaatsing van een hulpwarmtecentrale in de spoordriehoek. Slimme netwerken In 2017 is gestart met optimaliseren van de bestaande energienetwerken (elektriciteit, warmte en koude). Met Alliander wordt gewerkt aan het in kaart brengen van de energiebehoefte van het gebied en de mogelijkheden om met nieuwe technieken en ontwikkelingen (elektrische auto’s en opslag van elektriciteit) het energienetwerk te optimaliseren. Op het gebied van warmte en koude is in 2017 een eerste studie gedaan naar het optimaliseren van deze netwerken. De aanleg van WKO-systemen kan namelijk efficiënter. Onderzocht is hoe de energie-efficiëntie op gebiedsniveau groter wordt door individuele warmte- en koudeopslag te koppelen. Casestudie Terwijl eten en drinken voor mensen de energiebron vormen, kosten ze ook veel energie om te produceren. Eten maken kost tien keer zoveel energie (fossiele brandstof) als het oplevert, met name door het verhitten, afkoelen en invriezen. Tel daar de energie die wordt gebruikt voor verpakkingsmateriaal en transport bij op. Voedselproductie is een grote bron van CO2 uitstoot: maarliefst 20 tot 35% van de totale uitstoot van broeikasgassen komt door de productie van voedingsmiddelen. (Bron: Eerlijk over eten, Voedingscentrum, Feiten en cijfers over duurzaam eten.) Consumeren met een duurzame blik kan daarom heel veel energie en CO2 -uitstoot besparen: kiezen voor weinig vlees en lokaal geproduceerde producten uit het seizoen kost minder energie. In Zuidas zijn al veel individuele WKO-systemen, maar nog weinig collectieve WKO-systemen. Bij veel individuele WKO-systemen wordt de vraag naar warmte of koude niet optimaal benut, omdat niet elke gebruiker een gelijke warmte- en koudevraag heeft. Hierdoor ontstaan er overschotten van warmte of koude. Andere gebruikers zouden deze overschotten kunnen gebruiken. Een collectief WKO-systeem kan hier een oplossing voor zijn. Door de overschotten met meerdere gebruikers te delen, neemt de efficiëntie toe en het gebruik van extra opwekcapaciteit van warmte en koude af. In een casestudie voor Zuidas is onderzocht welke (warmte- en koude-) vraag de gebruikers hebben, welke risico’s ze willen delen en hoe de ondergrond is opgebouwd. Daarnaast zijn de verschillende technische mogelijkheden om de systemen te koppelen onderzocht. Met de conclusies van deze studie zullen in 2018 de mogelijkheden worden onderzocht om dit in praktijk te brengen. Duurzaamheidsverslag Zuidas 2017
28 Online Touch Home