JUBILEUM MAGAZINE HEIFER NIEUWS NR. 2 – JAARGANG 7 SEPTEMBER 2019 20 JAAR HEIFER NEDERLAND NOT A CUP, BUT A COW HOE HET 75 JAAR GELEDEN BEGON TERUG NAAR KAMEROEN DE SUCCESSEN VAN MARY EN TABI DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER HEIFER NEDERLAND
INHOUDSOPGAVE ACHTER DE SCHERMEN VERHALEN UIT HET VELD: 4 Not a cup, but a cow 14 DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER HEIFER NEDERLAND 5 De droom van Stella FACTS & FIGURES 12 20 JAAR HEIFER NEDERLAND NIEUW PROJECT: 22 Werken aan ontwikkeling 6 20 Senegal - voeding centraal 2 Terug naar Kameroen De successen van Mary en tabi 24 IDEALEN LEVEN DOOR 26 WAT DOET HEIFER AAN DE SDG’S? 25 Opgewassen tegen klimaatverandering & VERDER 3 VOOR DE KLEINE BOER
VOOR DE KLEINE BOER Heifer Nederland is jarig! 20 jaar om precies te zijn. Eigenlijk is het dubbel feest. Want onze grote zus, Heifer International, bestaat 75 jaar. In 20 jaar tijd is enorm veel veranderd. Heifer Nederland ontwikkelde zich van een eenmanszaak naar een solide organisatie met professionele werknemers. We hebben mindere tijden gekend, maar ook grote successen gevierd. We ontwikkelden en innoveerden. Hierbij hadden we altijd hetzelfde doel voor ogen: gezonde voeding en voldoende inkomen voor kleinschalige boeren en hun families. De basis, onze identiteit, is altijd hetzelfde gebleven. Onze manier van werken en de invulling van de projecten veranderde mee met nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen. Zo streven we tegenwoordig naar een leefbaar inkomen: voldoende inkomen zodat een gezin in al haar basisbehoeften kan voorzien. Dit leefbaar inkomen is geen vast gegeven, maar verschilt per land en project. Daarnaast zijn we de afgelopen jaren flink met onze neus op de gevolgen van klimaatverandering gedrukt, een van de belangrijkste oorzaken waardoor het aantal mensen met honger de afgelopen drie jaar toch weer is gestegen. We zoeken steeds meer naar samenwerking met gespecialiseerde organisaties die ons met hun expertise aanvullen. Dankzij een subsidie van de Europese Unie zijn we in 2015 met waterspecialist Aqua For All ons eerste gezamenlijke project gestart: het Igunga Ecovillage project. Met intensieve training en toepassing van klimaat-slimme technieken zijn 6.000 Tanzaniaanse boerengezinnen nu beter opgewassen tegen de gevolgen van klimaatverandering. In 2018 startten we met onderwijsspecialist Edukans een project in Oeganda waar we jongeren helpen bij het vinden van werk in de agrarische sector. Onze sector wordt vaak met een kritisch oog bekeken. Daarom staat transparantie bij Heifer hoog in het vaandel. Wij zijn ervan overtuigd dat honger een oplosbaar probleem is. Dat de Heifer methode werkt hebben we de afgelopen decennia bewezen. De verhalen van Mary en Tabi in dit magazine zijn daar een prachtig voorbeeld van. Zij namen beiden deel aan ons eerste project in Kameroen. Nog steeds zijn het succesvolle boeren en ondernemers. Niet alleen in onze projecten, ook op het gebied van communicatie, blijven we ons ontwikkelen. Online communicatie is steeds belangrijker geworden. Sociale media zijn niet meer weg te denken. De lijntjes met zowel ‘onze boeren’ als ‘onze donateurs’ worden steeds korter. Dankzij what’s app staan we nu dagelijks in contact met onze collega’s in het veld. Ook de boeren en boerinnen die deelnemen aan de projecten beschikken tegenwoordig over een smartphone. De maatschappij is in 20 jaar tijd veel vluchtiger geworden. Donateurs ‘hoppen’ makkelijker dan vroeger van het ene Goede Doel naar het andere. Heifer boft met een flinke groep trouwe donateurs. Het bereiken van nieuwe donateurs en het behouden van onze achterban is een steeds grotere uitdaging. Ook bedrijven doneren niet zomaar meer geld. Ze zoeken liever naar een samenwerking die bij hun business past en willen inhoudelijk meedenken. Voor de komende jaren is samenwerking key. Met specialistische partners, collega NGO’s, onze grote zus in Amerika, het bedrijfsleven, onze collega’s in de projectlanden, overheden en ambassades. En natuurlijk de boeren en boerinnen. Voor hen doen we het allemaal. Dat zullen we nooit uit het oog verliezen. Uiteindelijk willen we maar een ding. Een verschil maken in deze wereld, een wereld zonder honger. U toch ook? 3
Heifer oprichter Dan West De ‘seagoing cowboys’. ‘NOT A CUP, BUT A COW’ Dan West, een boer uit het Midwesten van de Verenigde Staten, voorzag niet dat zijn vrijwilligerswerk tijdens de Spaanse Burgeroorlog zou uitmonden tot een baanbrekend plan om mensen met honger te helpen. Begin jaren 40 deelde de jonge Dan melk uit aan vermoeide vluchtelingen in Spanje. Voor hem een groot contrast met de Amerikaanse boeren die tientallen gezonde melkkoeien in hun weides hadden rondlopen. Dan West keerde huiswaarts met het idee dat deze mensen geen glas melk nodig hadden, maar een koe. Zodat ze niet meer afhankelijk waren van hulp van anderen. Hij legde zijn visie voor aan de leden van de kerk waar hij bij aangesloten was, de Church of the Brethren. Zijn plan kreeg veel steun en in januari 1943 zag ‘Heifer Project’ het daglicht. Vernoemd naar de drachtige koeien die ze wilden gaan geven. Tegen de tijd dat de eerste lading koeien klaar stond om naar hun nieuwe woonplaats in Spanje te worden verscheept, woedde de Tweede Wereldoorlog hevig in Europa. Het was onmogelijk om koeien naar Spanje te vervoeren. Uiteindelijk ging de eerste vracht in 1944 naar Puerto Rico. Het concept van Dan sloeg enorm aan. Na het einde van de WO II stonden er zo´n 1.000 koeien klaar om de oversteek te maken. Er was echter één ‘klein’ probleem; er waren geen schepen. Een andere organisatie die naoorlogse hulp bood, de United Nations Relief and Rehabilitation Administration (UNRRA), had genoeg schepen. Maar niets om te verschepen. Een nieuwe samenwerking was geboren. DE SEAGOING COWBOYS De volgende stap was het zoeken naar bemanning. Na een oproep meldden tussen 1945 en 1947 zo´n 7.000 jongens en mannen zich aan om vrijwillig de dieren te gaan begeleiden. Later ook wel de ´seagoing cowboys´ genoemd. Het waren studenten en boeren, bankiers en predikers, arbeiders en leraren. Allerlei religies door elkaar. Sommigen zochten avontuur, sommigen probeerden mensen te dienen wiens leven door oorlog was verscheurd, anderen wilden uit de eerste hand zien waar ze over hadden gelezen. In die periode vertrokken maar liefst 360 schepen met 239.377 dieren - voornamelijk koeien, stieren, en paarden, maar soms ook kippen, schapen, varkens en geiten - naar 4 Albania, China, Tsjechië, Ethiopië, Griekenland, Italië, Polen en Joegoslavië. OP EIGEN KRACHT VERDER In 1947 stopte de UNRRA met het verschepen van vee. Heifer Project kwam in een kritieke situatie terecht zonder toegang tot schepen. Stoppen we er mee? Of is er een manier om door te gaan? Ook hier hebben de seagoing cowboys een cruciale rol gespeeld. Zij waren een van de eersten die na de oorlog voet op Europese grond zetten. Ze kwamen thuis met verhalen over de verwoesting en de droevige situatie van vele mensen. Dit heeft een beweging in gang gezet die nog steeds actueel is: geld inzamelen voor mensen die leven in honger en armoede. Met een beperkt budget wist Heifer Project een groei in gang te zetten. Al snel gingen de eerste vliegtuigen de lucht in, op weg naar verwoeste of arme gebieden. Het vervoeren van dieren vanuit de Verenigde Staten nam vanaf de jaren ’80 sterk af, met een paar laatste vluchten in de jaren ’90. Vanuit Nederland zijn eind jaren ’90 nog dieren vervoerd, maar ook daar kwam snel een eind aan. De overstap werd gemaakt naar het aankopen van lokaal vee dat goed gedijt in de omgeving en resistent is tegen lokale ziektes. The rest is history… Nu, 75 jaar later, inspireert de filosofie ‘not a cup, but a cow’ ons nog altijd om honger en armoede voor eens en altijd te beëindigen, en heeft de Heifer methode het leven van miljoenen mensen veranderd.
EDUCATIE Samen met onderwijsspecialist Edukans trainen we Oegandese jongeren om succesvol aan het werk te kunnen in de landbouwsector. Stella: “Toen ik van de trainingen hoorde was ik gelijk geïnteresseerd. Ik wilde graag nieuwe dingen leren en stimuleerde andere boeren om zich ook aan te melden.” Stella heeft al heel wat geleerd tijdens de trainingen. Met als resultaat dat ze door haar 35 groepsleden unaniem is gekozen tot voorzitter. “Ik krijg respect van de gemeenschap en mijn groepsleden. Ze vragen me regelmatig om advies en daardoor voelt mijn werk ook echt nuttig. Het is mijn droom om een modelboer te worden, zodat ik anderen in mijn gemeenschap kan inspireren.” Stella hoopt met de inkomsten van dit seizoen haar lening voor zaden terug te betalen. Ze wil meer gaan verbouwen, zodat haar oogst volgend jaar groter is. En ze wil investeren in een van haar inkomen spaart ze, zodat haar oudste kind straks naar een kostschool kan. “Daar is het onderwijs beter”, zegt Stella. ploeg. Dat verlicht niet alleen haar werk, ze kan hem ook verhuren aan collega-boeren. Een deel 5
TERUG NAAR KAMEROEN 20 JAAR LATER We gaan terug in de tijd. Naar de periode waar het voor Heifer Nederland allemaal begon. In Kameroen. Het land waar oprichter Joep van Mierlo in aanraking kwam met Heifer. Het land waar een van onze eerste projecten plaatsvond. Onze collega Tifuntoh ging terug naar het projectgebied en zocht twee oud projectdeelnemers op, Mary Sirri en Tabi Joseph. “IK KOM KINDEREN (NU VOLWASSENEN) VAN TOEN TEGEN DIE VEEARTS, BIO-GAS TECHNICUS OF LERAAR ZIJN GEWORDEN.” Als jonge knul kreeg ik in 2006 de kans om aan de slag te gaan bij Heifer Kameroen. In die tijd was ik verantwoordelijk voor de projectmonitoring, rapportages en het plannen en organiseren van trainingen. Ook ondersteunde ik de boerengroepen bij het bewaken van hun eigen planning. Ik sprak regelmatig met de boeren over hun voortgang, tegenslagen en successen. Deze verhalen gebruikte ik weer tijdens trainingen aan andere boeren en boerinnen. Zo kwam ik in die tijd ook in contact met Mary en Tabi. Zij namen deel aan een melkveeproject, dat naar mijn mening een van de beste projecten is waar ik bij betrokken ben geweest. Ik heb veel families uit de armoede zien komen, dankzij dit project. Nu, bijna 20 jaar later, zijn het nog steeds sterke gemeenschappen met veerkrachtige gezinnen die hun verbeterde situatie hebben kunnen vasthouden. Ik kom kinderen (nu volwassenen) van toen tegen die veearts, bio-gas technicus of leraar zijn geworden. Een groot contrast met andere families en gemeenschappen die niet aan dit project hebben deelgenomen. Momenteel werk in bij Heifer Senegal, maar ik kom nog regelmatig in Kameroen. Met veel plezier zocht ik mijn oude vrienden Mary en Tabi weer op. Over succesverhalen gesproken… 6 »
Mary’s ouders waren, zoals veel dorpsgenoten, erg arm. Er was geen geld voor de middelbare school en Mary werd al jong uitgehuwelijkt. Ze verdiende een beetje geld met het repareren van schooluniformen tijdens de vakanties en ze verbouwde bonen, maïs en aardappelen. Ze deed enorm haar best, maar Mary had niet de juiste kennis. Er stond zelden een fatsoenlijke maaltijd op tafel en de gezinsleden waren in slechte gezondheid. In 2002 kwam het keerpunt. Sinds de komst van haar eerste koe heeft ze opmerkelijke successen geboekt. Hoe kwam je bij Heifer terecht? “Het was mijn man die me vertelde over Heifer. Een dorpsgenoot, Tabi Joseph, nam deel aan een Heifer project. We kwamen regelmatig bij Tabi over de vloer en hij vertelde alles over zijn deelname aan het project. Ik was helemaal weg van zijn koeien. Dat wilde ik ook! Alleen was mijn man minder enthousiast. Ja, hij wilde wel koeien, maar vond het niets voor een vrouw. Hij meldde zich uiteindelijk zelf aan en mocht deelnemen. Zijn neefje zou de boerderij runnen en het vee verzorgen. Koppig als ik ben bezocht ik toch regelmatig andere boeren om alles te leren over melkveehouderij. In de tussentijd hielp ik ons neefje bij de verzorging van de koeien. Stapje voor stapje nam ik ongemerkt al het werk over. Ik besloot om mijn eigen boerengroep te vormen en in 2002 vroegen we met 16 leden steun aan bij Heifer. Ik kon me gaan voorbereiden op de komst van mijn eerste eigen koe.” Terwijl we op het erf rond haar huis lopen vertelt Mary trots over wat ze heeft bereikt “Het gaat geweldig! We hebben momenteel 23 melkkoeien, 10 varkens en zo’n 500 kippen. De mest van de dieren verspreid ik op het land waar we aardappelen, maïs, bonen, kool, wortels, sperziebonen, peper en prei verbouwen. Mijn oude landbouwgewoontes waren destructief. Ik deed maar wat en kopieerde technieken van mensen uit de omgeving. “Ik ontving meerdere onderscheidingen voor mijn rol in de zuivelontwikkeling in Kameroen” De oogst was dramatisch. Nu oogst ik 3 keer zoveel van hetzelfde stuk land! We eten bijna dagelijks eieren, regelmatig kip, we hebben iedere dag verse melk en groenten halen we uit onze moestuin. Mijn gezin is gezond en sterk.” Wat heeft dit voor jullie inkomen betekend? “Ons inkomen is 23 keer verdubbeld ten opzichte van 20 jaar geleden! 50% komt uit de veehouderij of » 7 Naam: Mary Sirri Leeftijd: 64 Woonplaats: Akum, Kameroen Getrouwd: George Ndikum Kinderen: 8 (4 jongens en 4 meisjes) Betrokken bij Heifer sinds: 2001 Project: Small-scale Dairy Development Project Lid van: Akum Multipurpose Dairy Cooperative Society Beroep: melkveehouderij, ondernemer, eigenaresse Queen’s Cream P<CAMEROON<SIRRI<<MARY<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< XR1001R586NLD6503101F161020999990<<<<<<<<78
daaraan gerelateerde producten, de rest is afkomstig van de landbouw. Met het verdiende geld hebben we al een hoop kunnen kopen en investeren, waaronder de aanleg van een waterleiding naar de boerderij.” Mary kan nu zonder stress – en zonder dat ze bij haar man hoeft aan te kloppen – kleding, servies, eten en zelfs huishoudelijke apparaten aanschaffen. En ze heeft een rekening geopend bij Akum credit Union, een zeldzaam geval voor een Kameroense vrouw. Tegenwoordig heeft iedereen het over klimaatverandering. Vroeger was dat nog niet zo’n hot topic toch? “Nee dat klopt. Duurzaam omgaan met het milieu kwam niet in mij op. Ik zag het nut er niet van in. Ik had ook geen idee hoe ik bomen zou moeten planten, hoe ik voor het milieu moest zorgen, moestuinen waren ver te zoeken in de omgeving. Het stukje ‘zorgen voor de aarde’ is nu een vast onderdeel van mijn werk. Je moet wel. In de afgelopen jaren heb ik minstens 500 bomen aangeplant. Ik gebruik steeds meer compostmest en pas duurzame landbouwtechnieken toe. “ Ik zie dat jullie zelfs personeel in dienst hebben? “Ja dat klopt, naast dat mijn kinderen en man zeer betrokken zijn bij de boerderij, hebben we vier man personeel. Ik heb ook al meerdere stagiaires van landbouw scholen uit de omgeving op mijn boerderij gehad. En ik heb zelfs studenten van de Minnesota School of Education ontvangen.” Mary, je straalt helemaal als je er over vertelt “De hulp van Heifer heeft mijn sociale status enorm veranderd. De koe was mijn eerste eigen bezit ooit. Ik kan niet uitleggen hoe ik me voelde. Amper twee jaar later nam ik al deel aan verschillende agrarische shows. Ik viel regelmatig in de prijzen en ontving meerdere onderscheidingen voor mijn rol in de zuivelontwikkeling van Kameroen. In 2005 bezocht de minister van veehouderij mijn boerderij en in 2008 reisde ik af naar Nederland voor de workshop ‘Better Future’. Ik heb nog steeds diverse bestuursfuncties en geef regelmatig trainingen. Alles dankzij dit project. Ik ben zo gelukkig.” En hoe gaat het nu met je kinderen? “Ik ben erg trots op ze. Ze hebben allemaal gestudeerd. Twee zoons werken op de boerderij. Een andere, Clement, heeft onlangs een winkel in het dorp geopend. Door mijn inzet voor de zuivel heb ik via SNV een bio-gas installatie kunnen installeren. Ik kook tegenwoordig op gas. Mijn vierde zoon is getraind als bio-gas technicus waardoor de installatie goed wordt onderhouden. Samen met mijn (schoon) dochters heb ik een tweede bedrijfje opgericht. Onder de naam ‘Queens Cream’ produceren en verkopen we boter, kaas, yoghurt en ijs, van onze eigen melk. Een enorm succes!” Je vertelde dat je man het in eerste instantie allemaal niet zo zag zitten? Hoe staat hij er nu in? “Ik had vroeger weinig te zeggen binnen het huishouden. Ik was volledig afhankelijk van mijn man. Dat is nu wel anders. Ook hij draagt zijn steentje bij op de boerderij. Samen nemen we de planning door. Ik heb alle vrijheid om te doen en laten wat ik wil, en heb zeggenschap over de uitgaven”. Mary’s man George: “Ik ben erg trots op haar werk en doorzettingsvermogen. Ik bedank Heifer in het bijzonder. Alle verschillende trainingen die ze heeft gevolgd hebben haar (en ons) leven voorgoed veranderd.” » 8
“Samen met mijn (schoon)dochters heb ik een tweede bedrijfje opgericht. Onder de naam Queens Cream produceren en verkopen we boter, kaas, yoghurt en ijs. Een enorm succes!”
Verderop in het dorp woont Tabi Joseph. Een goede bekende van Mary. Tabi is oud-soldaat en verliet in 1989 het leger. Rondkomen van zijn pensioen was een grote uitdaging. Om de eindjes aan elkaar te knopen verbouwde hij samen met zijn vrouw diverse gewassen. Het gebrek aan meststoffen, in combinatie met achterhaalde landbouwmaterialen en -technieken, zorgde voor een slechte oogst. Het lage inkomen had ook invloed op het onderwijs van de kinderen. Er was geen geld om alle materialen en uniformen aan te schaffen. Met als gevolg dat de kinderen regelmatig uit de klas werden gestuurd. Verder studeren was geen optie. Jij en Heifer gaan ver terug. Vertel eens hoe dit tot stand gekomen is. “Dat was in 1993. Mijn groep ontving destijds konijnen van Heifer Kameroen. Iedereen ontving 2 vrouwtjes. Als groep kregen we een 10 mannetje. Door de talloze trainingen heb ik destijds enorm veel geleerd. We zijn als groep begonnen met konijnen, maar we wilden meer. We wilden de stap maken naar melkveehouderij. Dat is een hele andere tak van sport.” In 1996 bereikte je een keerpunt in je leven, toch? “Ja dat kun je wel zeggen. De coöperatie waar ik bij was aangesloten vroeg in dat jaar melkkoeien aan bij Heifer, en de aanvraag werd goedgekeurd. We werden getraind in melkveehouderij, veevoer, boomaanplant, man-vrouw verhoudingen, hygiëne en sanitatie. Een jaar later ontving ik mijn eerste melkkoe. Dat heeft mijn leven, en dat van vele andere gezinnen in onze gemeenschap, veranderd. De nieuwe landbouwkennis en grote hopen mest hebben een belangrijke rol gespeeld in het verhogen van de landbouwproductie. Mijn jaarlijk“Ik noem mezelf tegenwoordig een sociaal ondernemer” se oogst verdubbelde al snel. Mijn melkveebedrijfje gaf dagelijks verse melk waarvan ik soms ook yoghurt en boter maakte.” Wat was het grote verschil in jullie voeding? “Wij aten meestal een, heel soms twee maaltijden per dag. Net na de oogst was het eten redelijk gevarieerd. We aten eenmaal per week vis, eens per maand vlees, maar nooit zuivel. Zo’n eenzijdig dieet is niet bevorderlijk voor de gezondheid. Malaria, tyfus, gastritis en buikgriep. Het was meer regel dan uitzondering. We waren afhankelijk van goedkope medicijnen die je langs de weg kunt kopen. Er was geen geld om naar het ziekenhuis Naam: Tabi Joseph Nchumulu Leeftijd: 70 Woonplaats: Akum, Kameroen Getrouwd: Mary Mangwe Kinderen: 8 (4 jongens en 4 meisjes) Betrokken bij Heifer sinds: 1993 Project: Small-scale Dairy Development Project Lid van: Akum Multipurpose Dairy Cooperative Society Beroep: Boer en sociaal ondernemer P<CAMEROON<TABI<<NCHUMULU<<<<<<<<<<<<<<<<<< XR1001R586NLD6503101F161020999990<<<<<<<<78
te gaan. Dat is nu wel anders. Onze landbouwproductie is constant en het inkomen stabiel. We drinken nu twee keer per dag melk en eten iedere dag vis en wekelijks vlees. Iedereen blaakt van de gezondheid. Ook na afronding van het project bleef het ons voor de wind gaan. Het aantal dieren dat op de boerderij rondloopt stijgt nog steeds. Sinds het project ga ik niet meer naar de markt voor eten. We produceren alles zelf.” Waar focus je je tegenwoordig op met het bedrijf? “We begonnen dus met één koe. Door de jaren heen heb ik 30 koeien in mijn bezit gehad. Nu heb ik nog twee jonge stieren. Ik ben bezig met de aanschaf van een nieuwe lichting melkkoeien. Daarnaast heb ik nog 15 varkens, 6 geiten, 3 schapen en 15 kippen. Ik zie mijzelf niet meer als melkveehouder. Ik ben een sociaal ondernemer met verschillende werkzaamheden. Na afronding van de officiële projectperiode en de steun van Heifer heb ik ieder jaar een koe verkocht. De opbrengst investeerde ik direct in mijn bedrijfje om mijn inkomsten te diversifiëren, zoals mijn diervoer onderneming. Ik vind het ook erg belangrijk om iets te doen voor de gemeenschap. Ik heb zeker 25 mensen getraind op het gebied van veehouderij en melkverwerking. En tijdens het oogstseizoen huur ik zo’n 3 tot 5 mensen in voor diverse werkzaamheden op de boerderij. Op deze manier leren ze veel over het vak.” Waar ben je het meest trots op? “Twee dingen. Ten eerste, mijn kinderen. 20 jaar geleden had ik niet durven dromen dat al mijn kinderen nu een diploma op zak zouden hebben. Een zoon is gespecialiseerd in het houden van varkens, de ander is boekhouder, een dochter is lerares. Twee van mijn zoons zijn zelfs naar Amerika geweest. Al mijn kinderen hebben een stevige basis dankzij het project. Daarnaast ben ik heel erg blij met hoe het gaat tussen mij en mijn vrouw, en de sfeer binnen het gezin. Vroeger was ik degene die de beslissingen nam, zonder overleg. Ik had dagelijks ruzie met mijn vrouw, en mijn kinderen luisterden amper naar me. Hoewel we hetzelfde dak deelden, waren we niet gelukkig. Nu nemen we alle beslissingen samen. Ik help mee in het huishouden, ik klief hout en doe de was. We zijn nu een eenheid, dat is eigenlijk nog het mooiste resultaat van allemaal”. • 11
IN 20 JAAR TIJD HEBBEN 54.305 GEZINNEN MET DE HEIFER METHODE HUN VOEDING EN INKOMEN VERBETERD. TELLEN WE DAAR DE IMPACT VAN ONZE ‘GROTE ZUS’ HEIFER INTERNATIONAL BIJ OP DAN HEBBEN RUIM 32 MILJOEN GEZINNEN EEN BETER LEVEN OPGEBOUWD. GUATEMALA Onderzoek kinderarbeid in de kardemon keten IN 20 JAAR TIJD ZIJN 66.682 DIEREN BIJ BOERENGEZINNEN GEPLAATST IN 20 JAAR TIJD ZIJN WE NAAR RUIM 15.000 DONATEURS GEGAAN. GEWELDIG OM ZO’N TROUWE ACHTERBAN TE HEBBEN! DE EERSTE KOEIEN WERDEN VANUIT NEDERLAND OP HET VLIEGTUIG GEZET. NU WORDT HET VEE LOKAAL AANGEKOCHT OP DE MARKT, OF ZELFS VAN BOEREN UIT VOORGAANDE PROJECTEN. DE EVOLUTIE VAN HEIFER NEDERLAND BIJ VEEDIEREN GAAN OP HET VLIEGTUIG NAAR AFRIKA OF OOST-EUROPA. 1999 HOUDERIJ IS DE JUISTE KENNIS ONMISBAAR. DUS TRAINEN MAAR! ZONDER GEZONDE BODEMS ZIJN WE NERGENS. HOE MAKEN WE DE BODEM WEER VRUCHTBAAR? ALS EEN KOE ZICH PRETTIG VOELT, GEEFT ZE VEEL MEER MELK. WE GAAN DIEREN LOKAAL AANKOPEN. BURKINA FASO landbouw en veehouderij (kippen) GHANA landbouw en veehouderij (bijen, koeien, geiten), jongeren & kleinvee, value chain KAMEROEN duurzame veehouderij, geïntegreerde landbouw en veehouderij, melkveehouderij en value chain ZAMBIA veehouderij (geiten) BOSNIË veehouderij (melkkoeien) ALBANIË veehouderij (melkkoeien) 20 JAAR HEIFER EEN GOEDE OOGST HANGT OOK AF VAN DE KWALITEIT VAN DE ZADEN
NEDERLAND ONS UITERLIJK IS BEHOORLIJK VERANDERD ROEMENIË veehouderij (schapen, geiten) IN 20 JAAR TIJD MAGAZINE HEIFER NIEUWS NR. 2 – JAARGANG 7 AUGUSTUS 2019 NOT A CUP, BUT A COW HOE HET 75 JAAR GELEDEN BEGON TERUG IN KAMEROEN DE SUCCESSEN VAN MARY EN TABI DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER HEIFER NEDERLAND 20 JAAR HEIFER NEDERLAND HOE NU VERDER? OEGANDA duurzame landbouw, Jongereneducatie ETHIOPIË voedselzekerheid, vrouwen en duurzame landbouw KENIA Masaai en veehouderij, bodemverbetering TANZANIA klimaat & landbouw MOZAMBIQUE voedselzekerheid en kleinvee ZIMBABWE voedselzekerheid en veehouderij (geiten, kippen), vrouwen & microkrediet MALAWI vrouwen & melkveehouderij CAMBODJA pilotproject met kippenvoer app FILIPIJNEN veehouderij (melkgeiten) IN 2016 WONNEN WE DE TRANSPARANT PRIJS VOOR HET MEEST TRANSPARANTE JAARVERSLAG EN DE BESTE WEBSITECOMMUNICATIE! SINDS 2004 HEEFT HEIFER NEDERLAND HET CBF-KEUR VOOR GOEDE DOELEN. DIT BETEKENT DAT WIJ VOLDOEN AAN STRENGE KWALITEITSEISEN. U KUNT DUS MET EEN GERUST HART EEN BIJDRAGE LEVEREN AAN ONS WERK. DE POSITIE VAN VROUWEN WORDT BESPREEKBAAR GEMAAKT. DAAR PROFITEERT HET HELE GEZIN VAN. TRAINING IN HYGIËNE, SANITATIE EN WATERBEHEER KRIJGT STEEDS MEER AANDACHT. KLIMAATVERANDERING IS EEN GROTE UITDAGING. SINDS DIT EEN BELANGRIJK ONDERDEEL IS GEWORDEN IN ONZE PROJECTEN PASSEN DE BOEREN KLIMAAT-SLIMME LANDBOUWTECHNIEKEN TOE DE STAP NAAR DE MARKT. HOE EN WAAR VERKOOP JE DE PRODUCTEN VOOR EEN EERLIJKE PRIJS? 2019
DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER HEIFER NEDERLAND de mAls zoon van een Brabantse melkveehouder had ik ooit ogelijkheid om boer te worden, maar de 24/7 verplichting van een melkveebedrijf weerhield mij. Ik startte mijn loopbaan in het bankwezen en specialiseerde me in het financieren van bedrijven. Het ondernemersbloed overwon uiteindelijk en ik investeerde in een industrieel bedrijf. Na een succesvolle groeiperiode verkocht ik de onderneming en besloot mijn kennis en ervaring in te zetten om anderen te helpen. Zo belandde ik bij Heifer, alweer 16 jaar geleden, om samen met het team de organisatie uit te bouwen van een idealistisch eenmansinitiatief naar een professionele organisatie. Mijn dagelijks werk omvat vooral financiën en organisatie, van Heifer Nederland zelf, maar ook van de projecten die wij uitvoeren. Deze projecten worden steeds groter en complexer. We werken samen met verschillende partners, met ieder hun eigen expertise. De financiering en subsidies brengen hoge verantwoordingseisen met zich mee. Gelukkig zien we, dat de bredere projectaanpak mooie resultaten laat zien. MARIUS VAN DER VEEKEN “Als controlerende accountant van Stichting Heifer Nederland hebben wij binnen de organisatie altijd een open sfeer ervaren waarbij wordt gestreefd naar optimale verantwoording en volledige transparantie. Niet alleen beperkt zich dit tot de jaarlijkse verantwoording in het jaarverslag waarin verantwoording wordt afgelegd over de projecten, de communicatie, de organisatie, de doelstelling en strategie en de financiën, maar ook in andere uitingen welke met het maatschappelijk veld worden gedeeld. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Heifer Nederland in 2016 de geschiedenisboeken in is gegaan als laatste winnaar van de Transparant Prijs in de categorie kleine goede doelen. De prijs kregen zij omdat hun website en jaarverslaggeving het meest inzichtelijk en onderscheidend is. Het winnen van de Transparant 14 Samen met mijn vrouw AnneMieke woon ik op de ouderlijke boerderij, waar we enkele dieren hebben en onze eigen groenten kweken. In september vierden we ons 40jarig huwelijk. Onze oudste dochter Ilse woont en werkt al tien jaar in de USA, met haar Amerikaanse man en onze twee lieve kleindochters. Onze jongste dochter Monique woont en werkt in Amsterdam. We houden van tuinieren, wandelen en fietsen, lekker koken en eten, en veel reizen, zeker naar onze kleindochters. “Bij Heifer wordt gestreefd naar optimale verantwoording eN volledige transparantie” Prijs is voor Heifer Nederland een bekroning op de inspanningen voor meer kwaliteit van verslaggeving en verantwoording over maatschappelijk resultaat. Een prestatie om trots op te zijn! Ook na het behalen van deze prijs bleek dat dit niet het eindpunt was, er wordt binnen Heifer Nederland continu nagedacht over een verbetering van de kwaliteit van verslaggeving en verantwoording.” Wilfred Oosterom RA Jr Manager Audit MAZARS
is oHeifer is inmiddels mijn tweede thuis geworden. Dat ok niet gek, na 10 jaar. Op 1 januari 2009 begon mijn avontuur bij Heifer. Een maand later zat ik, samen met AnneMarije, al in het vliegtuig op weg naar Oeganda. Een fantastische en leerzame reis waardoor ik meteen uit eigen ervaring over ons werk kon schrijven. Want dat is wat ik voornamelijk doe. U op de hoogte houden van onze projecten, nieuwe ontwikkelingen, uitdagingen en successen. Via de papieren en digitale nieuwsbrief, de website en de diverse social media kanalen. Vooral het laatste is steeds belangrijker geworden. Volgt u ons ook al op Facebook, Twitter of Instagram? Daarnaast werk ik intensief samen met vermogensfondsen. Samen zoeken we naar projecten die aansluiten bij hun doelstellingen. Het opbouwen en onderhouden van een goede relatie is hierbij cruciaal. Twee jaar terug mocht ik voor het eerst twee relaties mee op reis nemen naar Malawi. Wat een unieke ervaring! Verder ben ik de regeltante op kantoor. Valt er iets te vieren, cadeau nodig? Ik regel het wel. Mijn eerste thuis staat in Rijsbergen, onder de rook van Breda. Hier woon ik samen met mijn man Michiel en mijn twee zoontjes Tijn en Beau. Als we niet aan het klussen zijn genieten we volop van onze tuin. Met het gezin of met vrienden. Ik trek graag mijn hardloopschoenen aan of ik zoek de warmte van de hotyoga studio op. In de zomer zijn we meestal te vinden in ZuidFrankrijk of Italië, en in de winter binden we de ski’s onder. Ik hou van de diversiteit. Net zoals bij Heifer. VEVA “Een aantal jaar geleden hoorde ik voor het eerst van Heifer. Ik was in Ethiopië, waar ik als bestuurslid van een familiefonds een project bezocht. Wij doneren aan een breed scala anbi-stichtingen. In Nederland, maar zeker ook in andere werelddelen. Kleine, maar ook grotere projecten, met verschillende thema’s. Tijdens mijn bezoek aan Ethiopië sprak men lovend over Heifer als internationale organisatie. Maar Heifer bleek ook gevestigd in Nederland. Terug in Nederland heb ik de telefoon gepakt. Bij Heifer gaat milieu en landbouw hand in hand. Ik zie dat Heifer bij elk nieuw project de gevolgen van klimaatverandering als speerpunt heeft. Dat is ontzettend belangrijk, want ook wij maken ons enorm zorgen over de gevolgen van klimaatverandering voor de landbouw en veehouderij sector. Ik had het voorrecht om samen met Eva verschillende projecten in Malawi te bezoeken. Indrukwekkend was dat. Daar heb ik gezien hoe breed een project aangepakt wordt. De projecten van Heifer zijn erop gericht dat de deelnemende boeren na een paar jaar zelfstandig verder kunnen. En dat vinden wij als fonds erg belangrijk. AN IERSSEL “We hebben met een paar organisaties een relatie opgebouwd, Heifer is een belangrijke” Wat ik zo goed vind aan de verslaglegging van Eva is de heldere, bondige en aangename taal die ze gebruikt. Leest lekker weg en het is meteen duidelijk waar de geslaagde interventie plaats gevonden heeft en welke hobbels Heifer op de weg tegenkwam. Eva begrijpt waar het om gaat wat communicatie betreft. Eerst luisteren, dan verschillende voorstellen doen in ons format en na de start van het project ons op de hoogte houden zoals wij dat graag zien. We hebben met een paar organisaties een relatie opgebouwd, Heifer is een belangrijke.” Marian Duijndam Bestuurslid familiefonds 15
DordrAl ruim tien jaar reis ik meerdere dagen per week van echt naar Roosendaal. In 2009 begon ik, samen met Eva, aan een nieuw avontuur. We zochten naar een goede balans in onze werkzaamheden, want ons takenpakket was enorm divers. Mijn hart ligt bij particuliere donateurs. Daarom ben ik me daar steeds meer in gaan verdiepen. Met hulp van externe specialisten begeleid ik alle campagnes (zoals de Kerstactie), belacties en advertentieplaatsingen. Ook probeer ik de info uit de database begrijpelijk te maken. Ik vind het heel bijzonder dat donateurs ons het vertrouwen geven om hun geld te besteden. Daarom moeten wij dit zo goed mogelijk doen en helder communiceren over de impact die hun donatie maakt. En dat die impact enorm is, heb ik zelf mogen zien in Oeganda en Ethiopië. Zo’n projectbezoek bevestigt dat onze aanpak écht werkt. Het is geweldig om ‘onze’ dappere vrouwen en mannen te ontmoeten. Wij geven ze een steuntje in de rug, maar het echte werk doen ze zelf. Zij motiveren me om nog een betere fondsenwerver te worden. Mijn thuis is in Dordrecht. Ik woon daar samen met Wilko en onze twee dochters. Onze meiden renden hun eerste donatie aan Heifer bij elkaar tijdens de Singelloop in Breda. Als we niet rennen, gaan we graag kamperen in Frankrijk of wandelen op de rode rotsen in Arizona, waar mijn broer woont. Als je bij Heifer iemand hoort zingen, dan ben ik dat. ANNE-MARIJEIN ‘T VELD “Ik ben Anita, geboren in Brabant en alweer 31 jaar woonachtig in het Friese land. Vanaf 2003 werk ik in de uitgeverswereld en sinds 2012 bij het Friesch Dagblad. Met onze krant proberen we mensen te verbinden vanuit de Christelijke normen en waarden. Ik heb veel contact met Goede Doelen en heb daar altijd een ‘zwak’ voor gehad. De mensen daar werken vaak met hartstocht en liefde, dat merk ik ook altijd aan Anne-Marije. Wij verzorgen o.a. een Landbouwbijlage en Goede Doelen bijlage; zo ben ik ooit met Heifer in contact gekomen. Ik adviseer Anne-Marije over wat past bij de lopende actie; gaan we voor online of print bijvoorbeeld. Anne-Marije zorgt voor een mooie advertentie. Om een groter publiek kennis te laten maken met het werk van Heifer bied ik de advertenties tegen een mooie prijs aan. Het gaat in mijn werk niet alleen maar om het verkopen van een advertentie, ik vind het klantcontact net zo belangrijk! Op mijn bureau staat de Heifer knuffel die Anne-Marije me ooit toestuurde, deze herinnert me iedere dag aan de goede band die ik ondertussen met haar heb opgebouwd. Ik wens Heifer heel veel succes met het goede werk! Ga zo door!” Anita van der Ploeg Media Adviseur Friesch Dagblad 16 “Ik heb veel contact met Goede Doelen. De mensen daar werken vaak met hartstocht en liefde, dat merk ik ook altijd aan Anne-Marije”
mijn ouders en brAls kind hield ik al van reizen. Lekker kamperen met oer in Frankrijk of de Ardennen. Later wilde ik graag voor langere tijd naar het buitenland. Op zoek naar onbekende plekken en mensen van een andere cultuur. Mijn ouders waren daar niet zo’n voorstander van, maar tijdens mijn studies (duurzaam toerisme, culturele antropologie en ontwikkelingsstudies) was daar geen ontkomen meer aan. Alle stages en onderzoeken die ik plande waren naar afgelegen oorden op het platteland met kleurrijke culturen: de Maya’s in Guatemala, de Inca’s in Peru, de Samburu in Kenia. Daarna kwam de volgende stap: voor meerdere jaren in het buitenland wonen. Samen met mijn man Machiel vertrokken we voor een jaar naar Niger, waar ik lokale boerenorganisaties ondersteunde met het verbeteren van hun resultatenmetingen en verslaglegging. Hierna volgde NoordOeganda, waar we drie jaar hebben gewoond. In beide landen geen expat leven. We waren één van de weinige buitenlanders in een dorp. In Oeganda werkte ik voor lokale organisaties en heb ik geleerd hoe dit soort organisaties in elkaar steken en hoe je het beste samenwerkt met boeren. Samen met collega’s ging ik op een brommertje met een rol papier het veld in om trainingen te geven. Een geweldige en leerzame tijd! Maar er waren ook hobbels op de weg: stroomstoringen, altijd een buitenstaander zijn in een andere cultuur en het opvoeden van een baby ver weg van vrienden en familie. Het werd tijd om terug te gaan naar Nederland. Ik kon direct aan de slag bij Heifer (2014) als projectcoördinator en dit doe ik nog steeds met veel plezier. Nog altijd heb ik veel aan mijn eigen ervaring in Afrika, en ik leer nog iedere dag bij. Ik zorg ervoor dat de projecten lopen zoals gepland en dat de mensen en organisaties die hierin investeren op de hoogte worden gehouden. Op een normale werkdag ben ik veel aan het bellen, mailen, Skypen en whatsappen Sinds een jaar staat Mwai Chitete als directeur aan het roer van Heifer Malawi, onze trouwe partner. Daarvoor hield hij zich bezig met de planning en monitoring van projecten, de rol waarin Sara hem heeft leren kennen. “Sara en ik werken nu zo’n 6 jaar samen aan een tweetal melkveeprojecten. Het succes van onze projecten hangt grotendeels af van goede communicatie. Daarom hebben Sara en ik regelmatig contact en bespreken we obstakels en risico’s. Samen vinden we altijd een oplossing. Ook successen worden uitvoerig besproken en gevierd! We houden contact via e-mail, Skype, telefoon en what’s app. Ik kan wel zeggen dat we een professioneel, vriendschappelijke relatie hebben. Dat maakt onze samenwerking erg prettig. Ik heb Sara meerdere malen in ‘real life’ mogen ontmoeten. Ze is altijd open SARA PEETERS met onze Afrikaanse Heifer collega’s. Het directe contact met deze collega’s vind ik het leukste aan mijn werk. Een gesprek start meestal met: “Hoe is het in Nederland?” Waarbij ik vertel over het weer (veel bladeren dus de treinen rijden niet – hittegolf en nu ligt 112 eruit). Daarna vraag ik: “Hoe is het in Harare/Lilongwe/Dakar/Dokolo…?” Zij vertellen me dan of de regen uitblijft of juist is gekomen. Ik zou ’s avonds gerust het wereldweerbericht kunnen presenteren. Regelmatig bezoek ik een project, dat voelt altijd een beetje als thuiskomen. Ik ken niet alleen de landen goed, door de nauwe samenwerking ken ik ook de collega’s en projecten goed. Nog altijd kan ik vol trots stilstaan bij het feit dat ik van mijn hobby mijn werk heb kunnen maken. “Het succes van onze projecten hangt grotendeels af van goede communicatie” en geïnteresseerd, en bereid om te luisteren voordat er conclusies worden getrokken. Sara is iemand die alles wil delen en nieuwe dingen wil leren. En ze heeft humor! Sara heeft zelf een aantal jaar in Afrika gewoond. Dat merk je in haar manier van communiceren. Ze kan zich goed inleven in andere culturen en gewoontes en heeft de gave om mensen op de juiste manier aan te spreken, te stimuleren en de neuzen dezelfde kant op te krijgen zodat doelstellingen worden bereikt. Daarnaast heeft Sara een belangrijke rol gespeeld in het verbeteren van rapportages richting donoren en partners.” Mwai Chitete Directeur Heifer Malawi 17
IDrie zomers geleden begon mijn avontuur bij Heifer. k verken samen met bedrijven wat we voor en mét elkaar kunnen betekenen. Op zoek naar waar de missies en doelen van onze organisaties elkaar raken en hoe we vervolgens samen impact kunnen maken – vanuit ieders eigen kracht dát is waar ik blij van word en mijn energie uit haal. Soms is het net een expeditie. Niet altijd de makkelijkste reis of één waarvan je in het begin precies weet waar het eindigt en wat je onderweg gaat tegenkomen. Wel een mooie en enorm verrijkende tocht. Ook in mijn vrije tijd laat ik de energie graag stromen. Sjees ik niet met mijn zeilbootje over de Oosterschelde, dan vind je me wellicht dobberend op een board in de golven of toerskiënd in de bergen. Graag help ik als vrijwillig bemiddelaar ruziënde buren om de connectie weer te herstellen. Voor een update over de laatste Netflix series heb je aan mij een slechte. Moet je echter je huis verbouwen of de buitenboel schilderen – dan ben ik je vrouw! ;) Tja, dat krijg je wellicht wanneer je als boerendochter buiten op het Zeeuwse platteland opgroeit met (geëmancipeerde) Noorse roots. INGEBORGGELUK “Mijn droom was om ooit mijn kennis en ervaring te delen met mensen die daardoor een beter en mooier bestaan kunnen opbouwen. Het liefst met projecten die gelieerd zijn aan de agrarische sector, vanwege mijn ervaring. Na mijn (gedeeltelijk) pensioen in 2018 ben ik op zoek gegaan naar een organisatie waarmee ik die droom kon verwezenlijken. Na enige research kwam ik Heifer tegen. De klik was er meteen. Met Ingeborg, en later bleek ook met de rest van het team. Het, voor mij zo belangrijke, ‘goede gevoel’ was meteen aanwezig. Dé basis om een mogelijke samenwerking en een passend project te onderzoeken. Dit werd het educatieproject in Oeganda. 18 “Het, voor mij zo belangrijke, ‘goede gevoel’ was meteen aanwezig” Terwijl ik dit schrijf zit ik in het vliegtuig terug uit Oeganda. Dit was mijn eerste reis met het doel in een lokaal project mijn kennis en ervaring te delen. Na eerst een ‘train de trainer’ bijeenkomst te hebben bijgewoond, heb ik zelf 2 dagen training gegeven aan de trainers en de lokale staf met als onderwerp ‘commerciële communicatie’ en ‘de sustainable value chain’. Ook bezocht ik samen met Heifer Uganda een potentiële partner voor het project en hebben we na afloop een uitgebreide analyse gemaakt. Deze hele week heeft mij enorm veel energie gegeven. De wisselwerking met het team en de trainers, de openheid, het wederzijds vertrouwen én humor heeft deze trip voor mij een unieke en mooie ervaring opgeleverd. Ik had dit nooit willen missen! Gijs Eikelenboom Voorheen commercieel directeur Denkavit
in 2011 bij Heifer gekNa jarenlang bij een bank gewerkt te hebben, ben ik omen. Wat een verademing. Ik was totaal onbekend met de werkzaamheden van een goede doelen organisatie, maar zit inmiddels helemaal op mijn plek. En zo’n bijzondere werkplek als die van ons, achter een oud kerkgebouw, kom je niet zomaar tegen. Bij mooi weer maken we regelmatig een wandelingetje in de kloostertuin. “Goedemorgen, Heifer Nederland, met Willy”. Wanneer u belt, krijgt u mij 9 van de 10 keer aan de telefoon. Ik ben het eerste aanspreekpunt aan de telefoon en voor bezoekers. Verder ben ik druk met de donateursadministratie en financiele verwerking van uw donaties. Ik zit dus iedere dag met mijn neus in de database. Een groot deel van onze achterban ‘ken’ ik inmiddels. Vier dagen in de week rijd ik vanuit Breda naar Roosendaal. Ik heb drie prachtige kinderen die inmiddels allemaal uitgevlogen zijn. Letterlijk, want het zijn behoorlijke wereldreizigers. Mijn vrije tijd breng ik graag door met lezen, wandelen en fietsen. En ik ben een groot fan van detectives. Noem er een op, en ik heb hem gezien. WILLYRASENBERG QUIRIN LAUMANS king ac Ik heb een lange carrière in ontwikkelingssamenwerhter de rug. Na mijn afstuderen in 1979 ben ik meteen in het buitenland gaan werken. Ik heb in alle continenten gewoond en gewerkt in verschillende functies; van projectadviseur tot landencoördinator. In 2017 keerde ik terug naar Nederland. Twee jaar lang heb ik mij als fondsenwerver ingezet bij de Voedselbank in Rotterdam. Toch ligt mijn hart bij de internationale samenwerking. Ik was daarom erg blij dat er een grote klik was tijdens mijn sollicitatie bij Heifer, en sinds juni 2019 mag ik mijzelf onderdeel van het team noemen. “If you want to go fast, go alone…, If you want to go far, go together…” Ik ben verantwoordelijk voor het institutionele fondsenwerven en houd me bezig met het verkennen van financieringsmogelijkheden bij grote donoren, zoals de Europese Unie. Dit vereist samenwerking met onze Heifer collega’s op het hoofdkantoor in Amerika en in de 20 landen waar Heifer projecten uitvoert. De collega’s in Afrika, LatijnsAmerika en Azië staan met twee voeten in de klei. Zij weten als geen ander wat er speelt op lokaal niveau bij de boeren. Dat is ontzettend belangrijk voor het maken van succesvolle projectvoorstellen. Ik weet zeker, dat we met onze lokale kennis en ervaring, een aantrekkelijke partner zijn. Samenwerking met anderen is enorm belangrijk. If you want to go fast, go alone. If you want to go far, go together. Ik woon samen met mijn vrouw Norma in Rotterdam. We hebben drie zoons en drie kleinkinderen. Ondanks dat we veel van de wereld hebben gezien, reizen we nog steeds graag. Ik speel tennis, ga af en toe naar het fitnesscentrum, zwembad of yoga en lees ontzettend veel. Soms ben ik wel met drie boeken tegelijk bezig. 19
NIEUW PROJECT: SENEGAL VOEDING CENTRAAL In de zuidelijke regio’s van Senegal is het overgrote deel van de bevolking afhankelijk van de landbouw en veehouderij. De boerengezinnen hebben decennialang ervaring met het houden van vee, maar de kennis en technieken zijn achterhaald, het vee is van een slecht ras en er is geen toegang tot medicijnen en vaccinaties. Dit zorgt voor een lage productie, en een hoog sterftecijfer onder het vee. Ook de landbouw kent grote uitdagingen. Door langdurige droogtes en korte, maar zeer heftige regenval, schommelen oogsten sterk en is er in de droge periodes weinig te eten. Ondervoeding is een groot probleem in het zuiden van Senegal. Samen met Heifer International en Heifer Senegal helpen we 20.000 gezinnen in deze regio de stap te zetten van landbouw voor eigen gebruik, naar het produceren voor de verkoop. Om de landbouwproductie structureel te verhogen pakken we het probleem van verschillende kanten aan. Ten eerste doorlopen de deelnemers een uitgebreid trainingsprogramma, gericht op duurzame (klimaatslimme) landbouw en veehouderijtechnieken. Vervolgens ontvangen ze zaden en kippen, varkens, schapen of geiten van goede kwaliteit. En er komt toegang tot veterinaire diensten. De combinatie van landbouw en veehouderij zorgt voor verschillende inkomstenbronnen. Dit stelt de gezinnen in staat het inkomen te stabiliseren. Hierdoor kunnen kinderen weer naar school en doktersrekeningen worden betaald. Om ervoor te zorgen dat er geen voedsel verloren gaat en er het hele jaar door voldoende te eten is, leren de gezinnen alles over het verwerken en opslaan van de oogst. IN HET KORT BEOOGDE RESULTATEN: 20.000 boerengezinnen in de Senegalese regio’s Kolda en Kaffrine hebben het hele jaar door voldoende te eten en een stabiel inkomen. WAAR Senegal, regio’s Kolda en Kaffrine DOELGROEP 20.000 kwetsbare huishoudens. 5.000 gezinnen profiteren direct, 15.000 via ‘Passing on the Gift’ PROJECT PERIODE Januari 2018 – december 2022 PARTNERS Heifer International, Heifer Senegal, Overheid Senegal 20 De veehouderij en landbouwproductie zijn structureel verbeterd door nieuwe technieken, sterke veerassen en toegang tot goed veevoer. Door een hechte samenwerking binnen de gemeenschap, de oprichting van coöperaties en verbeterde toegang tot de markt, verdienen boeren met landbouw en veehouderij een stabiel inkomen. Nieuwe kennis over gezond voedsel, het veilig bereiden en bewaren van eten en hygiëne & sanitatie in en om het huis, verbeteren de voeding en voedselzekerheid. 1 2 3
HAND IN HAND MET DE OVERHEID De Senegalese overheid speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van het land. Ze is dan ook nauw betrokken bij dit project en heeft toegezegd alle mannelijke dieren te schenken. Een mooie ontwikkeling als je het ons vraagt. En die belofte is onlangs al deels ingelost met de komst van de eerste 17 rammen. De directeur van Heifer Senegal nam namens Heifer deze geweldige gift in ontvangst. “Deze samenwerking laat zien hoe NGO’s, overheden en leveranciers effectief kunnen samenwerken in de strijd tegen honger en armoede.” Zeventien rammen lijkt misschien niet veel, maar met deze eerste lichting kunnen minstens 3.500 schapenhouders uit 17 gemeenschappen hun kudde gaan uitbreiden. Hiervoor betalen ze een kleine vergoeding. De rammen worden eerst in quarantaine geplaatst. Vervolgens worden ze toegewezen aan de 17, door Heifer opgeleide, diergezondheidwerkers. Deze mannen en vrouwen zijn verantwoordelijk voor de verzorging van de rammen. En ze houden er zicht op dat de dieren voor de juiste doeleinden worden ingezet, namelijk het verhogen van de productie en vergroten van de kudde. 21
WERKEN AAN ONTWIKKELING Niets is zo veranderlijk als het weer, zeggen ze. Maar dat geldt misschien ook voor ontwikkelingssamenwerking. Mogen we het eigenlijk nog zo noemen? Misschien geeft het wel een verkeerd beeld. Of juist niet. We werken nu eenmaal samen aan ontwikkeling… We gaan in gesprek met Heifer Nederland oprichter Joep van Mierlo en (oud) directeur Rian Fokker, over het pad dat we de afgelopen 20 jaar hebben bewandeld en over de veranderingen die zij hebben gezien. VAN 1999 TOT 2009 JOEP VAN MIERLO Tijdens zijn laatste studiejaar liep Joep vijf maanden stage bij Heifer Cameroon. Een prachtige tijd volgens Joep, waarin hij veel trainingen heeft gegeven en regelmatig contact had met de boeren. Na zijn afstuderen keerde hij direct terug naar Kameroen om als coördinator van een kleinschalig melkveeproject aan de slag te gaan. “Na vijf jaar enorm veel geleerd te hebben in Kameroen was het tijd om samen met mijn gezin terug te gaan naar Nederland. Wat nu?” Joep besloot om in Nederland te gaan fondsenwerven voor het melkveeproject. Vanuit het opgeknapte kippenhok in de tuin. En van het een kwam het ander. Twee jaar later was Heifer Nederland een feit. Een volledig onafhankelijke stichting met een eigen bestuur. Van een eenmansbedrijf groeide Heifer Nederland langzaam naar een 6koppig team en vijf jaar na de oprichting verhuisden ze naar het huidige kantoor in Roosendaal. 22 In 2009 gaf Joep van Mierlo na 10 jaar het stokje over aan Rian Fokker. In 10 jaar tijd kan enorm veel veranderen. Hoe hebben jullie dat ervaren bij Heifer? Joep: “Het project waar ik voor werkte in Kameroen was een van de projecten waar Heifer de omslag heeft gemaakt van ‘zelfvoorzienend boeren’ naar ‘marktgericht boeren’. Je kijkt dan niet alleen naar de behoeftes van het gezin, maar je bedenkt ook hoe je meer kunt gaan
Joep: “Het project waar ik voor werkte in Kameroen was een van de projecten waar Heifer de omslag heeft gemaakt van ‘zelfvoorzienend’ naar ‘marktgericht’ boeren.” produceren voor de verkoop. In die tijd stonden de projecten van nu in de kinderschoenen. Bij mijn vertrek in 2009 waren het ‘marktgerichte’ veehouderijprojecten met als doel de gehele gemeenschap naar een hoger niveau te tillen. Door de jaren heen ontwikkelde Heifer mee in de wereldwijde verandering van kleine, technische, oplossingsgerichte projecten naar bredere sociaaleconomische programma’s.” Rian: “Een hele goede ontwikkeling als je het mij vraagt. Iets waar ik met het team op heb voortgeborduurd. Al waren de projecten in vergelijking met nu nog relatief klein. Heel effectief, maar niet altijd even efficient. Die kleinschaligheid gaf ons ook niet de mogelijkheid om meer structurele problemen aan te pakken. De afgelopen jaren is de schaal van onze projecten enorm gegroeid. We bereiken nu meer mensen voor lagere kosten. En we kijken nog beter naar de markt. Er is veel aandacht voor de organisatie van boeren, zodat ze een sterkere marktpositie hebben, en we betrekken leveranciers en afnemers bij ons werk. Zo kunnen boeren hun productie aanpassen aan de vraag. Samenwerking is sowieso belangrijker geworden. Met lokale overheden en marktspelers, onze zusterorganisatie Heifer Project International, maar ook met andere organisaties, zoals Aqua for All, dat ons helpt om met slimme en duurzame technieken de beschikbaarheid van water te vergroten. Samen kunnen we gewoon veel meer bereiken! We hebben er ook een nieuwe uitdaging bijgekregen, we zijn de afgelopen jaren namelijk keihard met onze neus op de gevolgen van klimaatverandering gedrukt. Rian: “We zijn de afgelopen jaren keihard met onze neus op de gevolgen van klimaatverandering gedrukt.” Hoe merk je dat? Rian: “Steeds vaker vertelden boeren en boerinnen ons hoe onvoorspelbaar de regentijd was geworden. We zagen grote droogtes, maar ook verschrikkelijke overstromingen in onze projecten. Zoals dit jaar in Malawi. Daarom zijn we veel meer aandacht gaan besteden aan klimaatadaptatie. We doen een goede analyse van de beschikbaarheid van water, en zoeken steeds naar nieuwe technieken en aanpakken die boeren weerbaarder maken. Jullie praten nog steeds met een enorme gedrevenheid over het werk van Heifer. Waarom dan toch na 10 jaar het stokje overdragen? Joep: “Na tien jaar Heifer Nederland, en in totaal 17 met Heifer International gewerkt te hebben, voelde ik dat het tijd was om het stokje over te dragen. Dat heb ik met heel veel plezier en vertrouwen gedaan aan Rian. En het feit dat er nu nog steeds een solide organisatie staat bewijst dat dit een goede keuze is geweest. Ik krijg nog regelmatig credits als ik zeg dat ik Heifer Nederland heb opgericht. Maar het is aan Rian te danken dat Heifer is doorontwikkeld naar de organisatie zoals die vandaag de dag is.” Rian: “Bedankt Joep! Weggaan viel voor mij niet mee. Het is een ontzettend hecht, fijn en betrokken team. Ik heb met zoveel plezier met hen, en in deze organisatie gewerkt! Maar ik ben er ook van overtuigd dat het goed is voor een organisatie om zo nu en dan nieuw leiderschap te krijgen; iemand die een nieuwe wind laat waaien, nieuwe ideeën en netwerken binnen brengt en het team op een andere manier aanstuurt. Ik denk dat het Heifer goed doet om een nieuwe fase in te gaan.” VAN 2009 TOT 2019 RIAN FOKKER Jarenlang reisde Rian iedere dag op en neer van Breda naar Den Haag voor haar werk bij Oxfam Novib. Tijdens haar laatste jaren daar was ze hoofd van een grote afdeling. “Ik was veel bezig met interne perikelen en een beetje weggedreven van het onderwerp waar mijn hart echt ligt: duurzame landbouw. De overstap naar Heifer gaf me de kans om me daar helemaal op te richten. Weer met mijn voeten in de klei te staan, met boeren – en vooral boerinnen – te praten over hun problemen en ideeën en samen met hen aan concrete oplossingen te werken. En om tegelijkertijd aandacht te vragen voor die grote groep kleinschalige boeren en boerinnen, die met relatief eenvoudige middelen zoveel meer en duurzamer kunnen produceren, en die daarmee zo gruwelijk belangrijk zijn voor de voedselvoorziening wereldwijd.” 23
Joep “Na tien jaar Heifer Nederland voelde ik dat het tijd was om het stokje over te dragen.” Hoe kijk je terug op je tijd bij Heifer? Rian: “Ik vind dat ik echt geluk heb gehad dat ik hier 10 jaar mocht werken. Ik kreeg de kans de meest geweldige mensen te ontmoeten: razend slimme en ondernemende boerinnen, supergemotiveerde collega’s in het veld en zeer betrokken donateurs. Ik ben trots op de manier waarop ons werk veranderd is en de resultaten die we behalen. Maar ook op de open en eerlijke manier waarop we daarover communiceren: één van de hoogtepunten was het winnen van de Transparant prijs. Maar er zijn ook dingen misgegaan. We hebben bijvoorbeeld een aantal prachtige projectplannen ontwikkeld waarvan de financiering toch niet doorging. Financieel zouden we steviger kunnen staan. Ik hoop dat mijn opvolger daarin meer succes heeft.” Joep: “Ook ik kijk nog steeds met veel plezier en trots terug op mijn tijd bij Heifer. Ik ben een paar jaar geleden teruggegaan naar het melkveeproIDEALEN LEVEN DOOR Door de jaren heen hebben wij al regelmatig een erfenis ontvangen. Klein en groot. Van bestaande donateurs, maar ook van onbekenden. Iedere keer weer vinden wij het erg bijzonder dat iemand op deze manier zijn of haar idealen laat doorleven. Deze ‘cadeautjes’ betekenen enorm veel voor onze boeren en boerinnen. Het geld kan namelijk vrij worden besteed. Daar waarvan wij vinden dat het hardst nodig is. Zo kregen we in het verleden van een vermogensfonds €100.000, mits we zelf het tweede jaar konden financieren. Dankzij een erfenis was dit mogelijk. Geweldig! 24 ject in Kameroen, waar het voor mij allemaal begon. En ondanks allerlei problemen en uitdagingen staat het project nog steeds en is het de meeste boeren gelukt om blijvend vooruitgang te boeken. Als je bent begonnen in een kippenhok, mag je daar best trots op zijn. Ik wens iedereen bij Heifer alle energie en succes toe om de komende 20 jaar door te gaan met het succesvolle verhaal!” Wat wil je Heifer nog meer meegeven? Joep: “Voor de komende 20 jaar? Ga zo door. Veehouderij blijft, ondanks andere meningen in het westen, een zeer goed startpunt om kansarme boeren uit de armoede te halen. Men kan op redelijk simpele wijze beginnen, met bijvoorbeeld konijnen. “De wereld om ons heen verandert snel en het is dus zaak snel mee te veranderen, zonder je visie en missie te verliezen.” Het is een opwaartse spiraal, die via kippen, geiten en uiteindelijk koeien ervoor kan zorgen dat arme gezinnen, mits goed begeleid en met een integrale aanpak, uit hun isolement komen.” En jij Rian? Misschien ook nog een paar goede tips voor je opvolger? Rian: “De wereld om ons heen verandert snel en het is dus zaak snel mee te veranderen, zonder je visie en missie te verliezen. Het Nederlandse ontwikkelingsbeleid geeft veel belang aan de rol van het eigen bedrijfsleven. Daarmee verschuift de focus gauw naar de groep middelgrote boeren die kan en durft te investeren, en dreigt de aandacht voor kleine boeren te verslappen. Het is juist Heifer’s kracht geweest om ook deze meer kwetsbare groep te betrekken. Dat is zo belangrijk omdat juist zij zo belangrijk zijn voor de bestrijding van honger en armoede, en voor een duurzaam beheer van het platteland. Ik hoop dan ook dat Heifer die kracht vast kan houden.” Van 2019 - tot ? Rian Fokker heeft, na een periode van 10 jaar, haar functie als directeur van Heifer Nederland neergelegd. De raad van toezicht heeft Marius van der Veeken, manager bedrijfsvoering en financiën, per 1 juni 2019 aangesteld als waarnemend directeur en is een wervingsprocedure gestart voor een nieuwe directeur. Wij hopen op korte termijn de nieuwe directeur aan u te kunnen voorstellen. Wij kunnen deze weldoeners helaas niet meer bedanken. Het enige wat we kunnen doen is u voorzien van de juiste praktische informatie indien u overweegt om Heifer in uw testament op te nemen. En dit hele proces te vergemakkelijken. Wilt u meer weten over nalaten aan Heifer? AnneMarije in ’t Veld (annemarije@heifer.nl / 0165520123) staat u graag te woord of kijk op www.heifer.nl/nalaten.
KLIMAAT Kleinschalige boeren worstelen al jaren met de gevolgen van klimaatverandering. Er zijn meer hete dagen, regens zijn onvoorspelbaarder, droge periodes worden langer, maar ook het aantal overstromingen neemt toe. Dit veroorzaakt ontbossing en verwoestijning, en heeft een negatief effect op de opbrengsten van het land. Met als resultaat dat het aantal mensen met honger weer is toegenomen. In onze projecten leren boeren om te gaan met het veranderend klimaat door het toepassen van klimaat-slimme landbouwtechnieken. Zoals het aanplanten van droogteresistente bomen. Om jongeren bij het project te betrekken, zijn er in het Igunga Ecovillage project in Tanzania schoolmilieuclubs opgericht. Deze clubs houden zich bezig met de oprichting en het onderhoud van boomkwekerijen. De jonge Ambrose, een ietwat ondeugende knul, is ook lid van de milieuclub. Inmiddels heeft hij thuis met zijn ouders ook al bomen geplant.
WAT DOET HEIFER AAN DE SDG’S In 2015 liepen de Millenniumdoelen af en begon het hoofdstuk van de Sustainable Development Goals 2015-2030 (of Duurzame Ontwikkelingsdoelen). Sinds de start in 2000 zijn er op het gebied van de Millenniumdoelen goede resultaten behaald. Met name op het gebied van gezondheid en onderwijs is de vooruitgang groot. Inmiddels zijn er nieuwe problemen bijgekomen die om een wereldwijde aanpak vragen, zoals de groeiende ongelijkheid en klimaatverandering. In 2015 zijn alle lidstaten van de Verenigde Naties tot een akkoord gekomen om “de wereld tot een betere plek te maken en veilig te stellen voor de toekomst”. Om dat te bereiken zijn er 17 ambitieuze doelen vastgesteld die in 2030 moeten zijn behaald. Het eerste en belangrijkste doel is het beëindigen van extreme armoede, volgens de VN de grootste uitdaging van deze tijd. Verder zijn er doelen over gezondheid, onderwijs en schoon drinkwater, over duurzame energie, minder ongelijkheid en het aanpakken van klimaatverandering. Onze projecten worden gekenmerkt door de integrale aanpak. Dat is cruciaal bij het behalen van de gestelde doelen. Want zonder te werken aan kennis en vaardigheden kunnen we de (jeugd)werkloosheid niet terugdringen. En zonder in te spelen op klimaatverandering en het verbeteren van bodems blijven oogsten mislukken. Heifer Nederland draagt bij aan negen doelen. Het diversifiëren van het inkomen en het verbeteren van de toegang tot de markt zorgen voor een stabiel inkomen. In Malawi gebruiken vrouwen de mest van hun koeien voor de moestuin. Dit zorgt voor een toename in de productie en, naast de melkveehouderij, voor een extra inkomen. Met de juiste technieken, materialen en zaden halen boeren het maximale uit hun landbouwproductie. De combinatie van landbouw en veehouderij zorgt voor gevarieerde maaltijden en voedselzekerheid het hele jaar door. Onze educatie projecten pakken de (jeugd)werkloosheid en gebrek aan goed onderwijs direct aan. Zoals in Oeganda. Daar werken we aan het verbeteren van het onderwijsniveau en de kennis en vaardigheden van jongeren op het gebied van landbouw en ondernemerschap. Zodat zij in de toekomst wél aansluiting op de arbeidsmarkt vinden. Een sterke positie van de vrouw, zowel binnen het gezin als in de gemeenschap, is van groot belang bij het bereiken van een leefbaar en stabiel inkomen. Al onze projecten zijn er op gericht dat vrouwen zelfverzekerd en economisch zelfredzaam worden, deel gaan uitmaken van de besluitvorming, toegang krijgen tot leidinggevende functies en meer zeggenschap hebben over het inkomen. EINDE & AR MET VOOR 26
SAMEN MAKEN WE IMPACT Het realiseren van de SDG’s doen we niet alleen. Sterker nog, we kunnen het niet alleen. Steeds opnieuw kijken we met verschillende partijen hoe we krachten kunnen bundelen. Ook het bedrijfsleven kan en wil positief bijdragen aan voedselzekerheid en een leefbaar inkomen voor arme boeren en hun families. Door de jaren heen zijn er al verschillende mooie samenwerkingen tot stand gekomen. Misschien herinnert u zich nog de zegelspaaractie met Ecomel en Zuiver Zuivel? Meer recentelijk zijn we met Booking.com in zee gegaan. Via de speciale boekingslink www.booking.com/supportheifer wordt 7% van uw reservering direct aan Heifer projecten besteed. En sinds kort liggen de over(h)eerlijke biologische chips van O’NEST in o.a. de Xenos schappen. Van iedere verkochte zak gaat een bijdrage naar de Heifer boeren en boerinnen. Een voorbeeld van hoe we steeds meer samenwerken met bedrijven in de keten, is de samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Specerijen Vereniging en Heifer Guatemala. Samen onderzochten we kinderarbeid in de kardemomketen en verkennen we oplossingen hiervoor. Zo ziet u, werk maken van de ontwikkelingsdoelen is helemaal niet zo ingewikkeld. Soms zelfs ‘lekker’. Door de aanleg van waterputten, het verbeteren van bestaande waterbronnen en opvang/ hergebruik van (regen)water krijgen families en hun vee verbeterde toegang tot water. De verbetering van een watertoevoer in Ethiopië heeft ervoor gezorgd dat 800 gezinnen weer toegang hebben tot veilig water. De aanleg van latrines en handwaspunten geeft de hygiëne in en om het huis, en daarmee de gezondheid, een enorme boost. HONGER MOEDE ZORGO MILIEU Bij alle projecten worden jongeren, vrouwen en zwakkeren in de samenleving betrokken, zodat iedereen gelijke kansen heeft. Om een succesvol ondernemer te worden is het voor boerengroepen een vereiste zich te ontwikkelen tot goed georganiseerde producentenorganisaties die al snel winstgevend en vernieuwend zijn. Daarnaast moeten ze in verbinding staan met de andere partijen in de productieketen en toegang hebben tot de afzetmarkt. In veel landen waar Heifer werkzaam is reikt de economische ontwikkeling niet tot het platteland. De verschillen worden daardoor steeds groter. Hier spelen wij op in door de werkgelegenheid op het gebied van landbouw in de achtergestelde gebieden te bevorderen. Hiermee bereiken we een stabiele inkomstengroei. Kleinschalige boeren worstelen al jaren met complexe uitdagingen, waaronder klimaatverandering. Er zijn meer hete dagen, regens zijn onvoorspelbaarder, droge periodes worden langer. Het afgelopen jaar hebben 6.079 nieuwe gezinnen klimaatslimme technieken toegepast op hun akkers. Hierdoor verbetert de bodemkwaliteit en zijn de gezinnen weerbaarder tegen klimaatverandering. Ontbossing en verwoestijning – vaak veroorzaakt door het veranderend klimaat – is een groot probleem in de strijd tegen armoede. In Tanzania zijn in 10 dorpen op gemeenschapsplekken boomkwekerijen opgezet met droogteresistente boomsoorten. Boomplantcampagnes moeten de projectdeelnemers en overige bewoners van het gebied stimuleren om tenminste 5 bomen op het eigen erf te planten. 27
De 4 jarige Emmanuel test de nieuwe waterpomp in zijn dorp. In Igunga Tanzania ging in 2015 het Igunga Ecovillage project plaats. Met slimme landbouwtechnieken en verbeterde toegang tot water zijn de inwoners van dit gebied beter opgewassen tegen klimaatverandering. COLOFON: Dit magazine is een uitgave van Stichting Heifer Nederland Vormgeving: BuroGeus.nl Drukwerk: Altorffer Drukkerij b.v. Heifer Nederland Kade 23, 4703 GA Roosendaal T +31(0)165 - 520 123 E info@heifer.nl I www.heifer.nl Iban NL60 INGB 0000 004663 HEIFER.NL
1 Online Touch