0

Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 27, nummer 2, juli 2020 Dit is een uitgave van magazine Thema: Recreatie en Toerisme ‘Hier moet je zijn’ TechTalk Onderzoek naar milieuvriendelijke antifouling Corona en de watersportsector

HIGH GLOSS — DURABLE & REPAIRABLE — TRUE COLOR NEXT GENERATION TOPCOAT awlgrip.com facebook.com/awlgripfi nishes twitter.com/awlgrip All trademarks mentioned are owned by, or licensed to, the AkzoNobel group of companies. © AkzoNobel 2020. 10357/0220 instagram.com/awlgripfi nishes

VOORWOORD Voorwoord Suppen op het idyllische riviertje de Berkel in Almen. Het Meijepad wandelen dat dwars door de Zuideinderplas bij Nieuwkoop loopt. De hoogste waterval van Nederland bekijken in Loenen. Zomaar drie van mijn favoriete plekjes. Oftewel: #hiermoetjezijn. Laat je paspoort maar thuis deze zomer. Waarom zou je ver weg gaan als we álles in huis hebben voor een onvergetelijke en onverwachte ontdekkingstocht in eigen land. Dat is de kernboodschap van de campagne Hier moet je zijn. Op pagina 18 leest u hoe iedereen wordt opgeroepen om zijn of haar favoriete plekken te delen met de social hashtag #hiermoetjezijn. Nederland moet bezoekers uit binnen- en buitenland terugwinnen. De recreatie- en toerismesector wordt immers hard geraakt door de coronacrisis. Want die coronacrisis, uiteraard besteden we daar in dit nummer (op pagina 20) volop aandacht aan. Wat waren en zijn de belangrijkste issues? Welke tips zijn er voor de watersportsector? Hoe kunnen ondernemers het beste omgaan met bijvoorbeeld de protocollen en de voucherregeling? Sommige bedrijven hebben weinig last van de coronacrisis. Integendeel, boten lijken momenteel de deur uit te vliegen. Zoals bij Verschuur Watersport (pagina 24). Er zijn veel nieuwe watersporters die in Nederland willen varen en een boot kopen nu een buitenlandse vakantie er niet in zit. En wáár moet je dan zijn? Doet u mee met #hiermoetjezijn? Suppen op de Berkel, foto vanuit het slaapkamerraam van mijn ouderlijk huis. Liane Jansen Hoofdredacteur Colofon HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden T 033 - 303 97 00 E communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Roskam Media Frank van Gils T 06 - 53 88 82 66 E f.gils@roskammedia.nl Aan dit nummer werkten mee Hans Buitelaar, Dominique van Dam, Suzanne Ekel, Paul Steenhoff, Lisette Vos Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Vormgeving Drukwerkservice.Amsterdam Druk Zalsman Zwolle BV Foto cover NBTC HISWA MAGAZINE 2 3

AL 40 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl

INHOUD Artikelen Lancering ‘Hier moet je zijn’ 18 De recreatie- en toerismesector wordt ongekend hard geraakt door de coronacrisis. Nederland moet bezoekers uit binnen- en buitenland terugwinnen. Daarom is het Offensief Duurzaam Herstel Bestemming Nederland gestart met de marketingkreet ‘Hier moet je zijn’. Corona en de watersportsector Hoe pakte HISWA-RECRON de coronacrisis aan? Wat waren en zijn de belangrijkste issues? Welke gevolgen hebben ze voor de watersportsector? Boten vliegen de deur uit bij Verschuur Watersport Recreatie op en aan het water neemt een vlucht deze zomer. De sloepenverkoop bij Verschuur Watersport groeide exponentieel. TechTalk 28 Een biocide antifouling voorkomt de aangroei van bijvoorbeeld mosselen en algen. Een verbod op biociden is echter aanstaande. Welke milieuvriendelijke alternatieven zijn er? Op stap met… We lopen een dagje mee met een medewerker van HISWA-RECRON. In de tweede aflevering: Stijn Boode, manager waterrecreatie. Het Portret Dit keer: Rick Jendrusch, marketing & events manager bij Zeil- en Surfcentrum Brouwersdam. 34 32 24 20 Elk nummer Op Stapel Ondernemersnieuws Vraag & Antwoord Nieuws I Innovatie Nieuws I Mens & Bedrijf Beursnieuws Column Geert Dijks HISWA-RECRON Business Club Nieuws HISWA-RECRON Business Club Overzicht 7 8 39 42 47 52 55 56 62 HISWA MAGAZINE 2 5

SIDE-POWER Innovation & Experience DC Speed Control thrusters and Stabilizer Systems from Side-Power - Innovative products developed from unique experience! BENELUX-REPRESENTATIVE: asabootelectro.nl Nautische Advocaten – Legal support in stormy times Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche kan worden geconfronteerd waaronder het opstellen van contracten op maat en jachtbouw-, jachtverkoop-, jachtverhuur-, jachthaven- en incassoperikelen. Mr. Ivo van Emstede geldt als de grondlegger/opsteller van de 13 sets HISWA algemene voorwaarden en de bijbehorende standaardcontracten. Mr. Edwin H.J. Slager e.slager@vanemstede.nl Mr. Ivo M.F. van Emstede Lid van Verdienste van HISWA Vereniging imf@vanemstede.nl Leidseplein 33-2 • 1017 PS Amsterdam • 020 675 69 30 • www.vanemstede.nl

Op stapel European Voyager 1500 II Geïnspireerd door de Amerikaanse Passagemaker-trawler jachten ontwikkelde Aquanaut met de Aquanaut European Voyager een volledig nieuw concept. Zeer indrukwekkend is de geslaagde synthese van klassieke, robuuste vormen van de Drifter-lijn en de moderne lijnen van een echte Passagemaker-trawler. Er ontstaat een geheel eigen sfeer aan boord doordat de salon en de open kuip – op hetzelfde niveau gelegen – een eenheid vormen en samen met het erboven gelegen achterdek (zonnedek) een enorme ruimte bieden. Op dit moment wordt de oplevering voorbereid van een fraaie Aquanaut European Voyager 1500 II voor een trotse Nederlandse eigenaar. www.aquanaut.nl HISWA MAGAZINE 2 7 Lengte Breedte 14,95 m 4,55 m Hoogte boven waterlijn 3,10 m Diepgang 1,25 m Motor Volvo D4 - 225 pk / 165 kW Certificering CE-A

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA-RECRON telt 7 nieuwe leden eSailing Zuidwest Nederland Met eSailing verzorgt Albert Smit de verkoopbemiddeling voor jachten in Zuidwest Nederland. Al meer dan vijf jaar is Albert onderdeel van het eSailing-team en doet hij dit met veel plezier en toewijding. Zelf is hij watersporter in hart en nieren, zowel in Nederland als het buitenland. Botenwacht Nederland De Wegenwacht van het water, dat is hoe Botenwacht Nederland zichzelf noemt. Botenwacht Nederland helpt al sinds 2003 watersporters op weg die zijn getroffen door pech met de boot. De pechhulp wordt door heel Nederland verleend en is zeven dagen per week beschikbaar. Maritiem Centrum Heusden BV Dit bedrijf huisvest een watersportwinkel en jachtservice in Heusden aan de Maas. Met een winkeloppervlak van 250 m² en meer dan 15.000 artikelen is er altijd iets te vinden voor motor-, zeil- en sportboten. Een tankstation en een drooghok zijn ook aanwezig. Jachthaven Eendracht Een pittoreske haven, omringd door watersportbedrijven en op nog geen 300 meter van het centrum van Heeg; dat is Jachthaven Eendracht. Het bedrijf beschikt over 270 ligplaatsen van 7 tot 13 meter en is geliefd vanwege de lommerrijke, beschutte ligging onder alle weersomstandigheden. Sailingcenter Langweer Sailingcenter Langweer is van alle markten thuis. Het bedrijf verhuurt zeil- en motorboten, heeft een verkoophaven waar altijd een aantal gebruikte zeiljachten beschikbaar zijn voor de verkoop en is al jaren importeur van kwalitatief hoogwaardige zeiljachten. Brakel Yachtcharter Watersporters kunnen bij dit bedrijf terecht voor de verhuur van luxe jachten. Varen op de Friese meren of relaxen in de vrije natuur, het kan allemaal met een luxe motorjacht of motorkruiser. Brakel Yachtcharter in Sneek is een dynamisch bedrijf met passie voor motorjachten en kruisers. Wylde Swan BV Wylde Swan biedt zeiltraining en teambuilding aan op zee, voor mensen van alle leeftijden. In de haven verandert Wylde Swan in een mooie locatie voor feesten en bijeenkomsten. 8 HISWA MAGAZINE 2

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA Gecertificeerde Jachtservicebedrijven van start Op 4 juni ontvingen negen HISWA-RECRON-leden het certificaat ‘HISWA gecertificeerd jachtservicebedrijf’. Erik van Dijk, directeur van de KMVK en uitvoerder van de certificatie, overhandigde het eerste certificaat aan het bedrijf Gebr. Van Enkhuizen. Ronald van Enkhuizen van het gelijknamige bedrijf: “We legden een heel traject af met deze negen bedrijven om te komen waar we nu staan en het certificeringsschema in te richten. Het doel van deze certificering is te onderstrepen én hard te maken dat we als HISWA-gecertificeerde bedrijven staan voor kwaliteit. Door het inzichtelijk maken van werkwijzen en standaardisatie door te voeren in onze aanpak, weten klanten waar ze aan toe zijn. Daar horen natuurlijk duidelijke afspraken bij. Ook maakten we afspraken over scholing van onze medewerkers en het up-to-date houden van hun vakkennis. Daarnaast is het zo dat deze bedrijven verschillende disciplines in huis hebben en allemaal beschikken over een eigen botenlift. We bieden dus met elkaar een ‘one stop shop’ voor onderhoud en reparatie. Dit initiatief past in de ambitie die we hebben om de kwaliteit van alle HISWA-RECRON-leden te onderstrepen en zo meer handen en voeten te geven. Als voorzitter van de commissie Jachtbouw ben ik daar trots op.” Heeft u interesse om aan te sluiten bij dit initiatief? Stuur een mail naar Michaël Steenhoff: m.steenhoff@hiswarecron.nl. Nieuwe naam chartervaart: Hollandsche Zeilvloot De zeilende chartervaart in Nederland koos voor een nieuwe gezamenlijke naam: Hollandsche Zeilvloot. Met steun van HISWA-RECRON sloegen de initiatiefnemers Holland Sail, NAUPAR en Frisian Sailing Company de weg in naar een nieuwe, moderne naam en bijpassend logo. Stijn Boode, manager Waterrecreatie van HISWARECRON: “Duidelijk was dat de naam chartervaart niet langer voldeed. Het is niet iets waar iedereen zich herkent. We zijn tot de naam Hollandsche Zeilvloot gekomen omdat we die kunnen gebruiken en vooral ook laden met wat we zijn: zeilende passagiersvaart met schipper.” De naam is niet alleen bedoeld voor de honderd schepen die zijn aangesloten bij de drie boekingskantoren die lid zijn van HISWA-RECRON. Ook alle zelfstandig HISWA MAGAZINE 2 varende en schippers van andere boekingskantoren kunnen deze naam gebruiken voor marketing- en communicatiedoeleinden. 9

ONDERNEMERSNIEUWS Infocafé verduurzaming jachtservicebedrijven en jachtwerven vormden het gezelschap. Zij kregen een update over verschillende actuele thema’s rondom milieu en duurzaamheid. Zo ging het over elektrisch varen in Amsterdam, recycling, blue scan en de planningstool Milieumaatregelen. Naar verwachting worden vanaf 2025 zo’n 7000 boten per jaar aangeboden om te recyclen. Dit betekent dat veel materialen zoals polyester en staal gerecycled moeten worden. Op dit moment wordt polyester alleen nog verschredderd en onder andere gebruikt voor het maken van beschoeiing. Er wordt op dit moment onderzoek gedaan naar upcyclen van polyester, maar dat staat nog in de kinderschoenen. Daarnaast stonden de onderwerpen vuilwater en alternatieve antifouling op de agenda. Tijdens een Infocafé in maart deelden HISWARECRON-leden informatie over het thema verduurzaming in de watersport. Makelaars, De presentaties zijn te downloaden in de Kennisbank: www.hiswarecron.nl/kennisbank. Onderneem actie bij btw-heffing verhuur zeilboten Tegenwoordig is het 9% btw-tarief van toepassing op de terbeschikkingstelling of verhuur van (kajuit) zeilboten, vanuit een sportaccommodatie en met aanvullend dienstbetoon. Dit bevestigde de Hoge Raad eind 2019 in een door een bootverhuurder en HISWA Vereniging aangespannen zaak. In de afgelopen twee maanden bleek echter dat de Belastingdienst dit oordeel nog niet eenduidig toepast in vergelijkbare situaties. De Belastingdienst blijkt het 9% btw-tarief niet altijd voor andere ondernemers te willen toepassen en per situatie te willen oordelen welke omstandigheden bepalen of lage of hoge btw moet worden toegepast. HISWA-RECRON zet zich op dit moment in om het oordeel van de Hoge Raad geïmplementeerd te krijgen in het landelijke beleid van de Belastingdienst. Daarnaast zijn verschillende bedrijven met hun inspecteur in gesprek om Meer informatie over dit dossier: www.hiswarecron.nl/kennisbank. 10 HISWA MAGAZINE 2 het lage tarief toe te passen binnen het bedrijf. Daarvoor heeft HISWA-RECRON voor leden een bezwaarschrift beschikbaar. De andere mogelijkheid is dat ondernemers het verlaagde tarief gaan toepassen en dit schriftelijk kenbaar maken aan de Belastingdienst. Er blijft dan echter vijf jaar de mogelijkheid op naheffingen. Het advies is om wel actie te ondernemen en bij voorkeur door een deskundige.

ONDERNEMERSNIEUWS Nieuwe opzet voor HISWA Symposium voor jachtbouw en jachtontwerp Tijdens het International HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction, dit jaar op 17 en 18 november, staat niet alleen de wetenschap maar ook de praktijk centraal. Met als thema ‘Dare to share’, is er naast wetenschappelijke presentaties ook aandacht voor toegepaste kennisoverdracht op het gebied van jachtbouw en jachtontwerp. HISWA-RECRON is de aanjager van deze nieuwe opzet. Michaël Steenhoff, manager jachtbouw bij HISWA-RECRON: “Met een programmamix van wetenschappelijke onderzoekspresentaties en praktische onderwerpen is het symposium toegankelijk voor een breed publiek. We merkten dat er behoefte was aan het ‘handen en voeten’ geven van de wetenschap voor toepassing in de jachtbouwpraktijk van alledag. Wetenschap is de basis waar kennis wordt ontwikkeld, maar ondernemers zijn juist ook geïnteresseerd in wat je ermee kunt. Daarbij is het ook belangrijk dat kennis op een transparante wijze met de sector wordt gedeeld. Vandaar dat we deze editie kozen voor het thema ‘Dare to share’.” Het definitieve programma is binnenkort beschikbaar. De onderwerpen zijn voor bedrijven, kennisinstituten, maar óók voor studenten interessant. Zoals de machinekamer van toekomst, nieuwe constructiemethoden, varen op vleugels en de weg naar nul emissie. Coronamaatregelen Steenhoff: “Corona is een punt van aandacht en natuurlijk houden we rekeing met de anderhalvemetereconomie. Met aanpassingen moet het mogelijk zijn het symposium in november te organiseren. Mocht dit toch niet kunnen, dan is een digitale variant achter de hand.” Het International HISWA Symposium on Yacht Ddesign and Yacht Construction is op 17 en 18 november 2020 in RAI Amsterdam, aansluitend op de vakbeurs METSTRADE Show. Het symposium wordt mede mogelijk gemaakt door Feadship, Oceanco, Royal Huisman Shipyard en Marin. Meer informatie: www.hiswasymposium.com. HISWA MAGAZINE 2 11

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA-RECRON Business Club: samen bouwen aan een vitale sector Op 1 januari 2021 gaat de HISWA-RECRON Business Club (HRBC) van start. Hierin komen de partners van beide voormalige brancheverenigingen (HISWA Vereniging en RECRON) samen. Leden profiteren zo van een nog uitgebreider aanbod van betrouwbare adviseurs en leveranciers. RECRON heeft Top Leveranciers, Kennispartners en een hoofdpartner. HISWA heeft Suppliers en Partners in Business. Allemaal zijn ze betrouwbare bedrijven, die zich hebben bewezen in de branche en die ondernemers Nieuwe regio-indeling Vanwege de fusie van RECRON en HISWA Vereniging is het team van regiomanagers versterkt. De onderlinge taken binnen de organisatie zijn daardoor in enkele regio’s anders verdeeld. Voortaan ziet de indeling van de regiomanagers er als volgt uit: Provincie Regiomanager Noord-Holland Flevoland Zuid-Holland Zeeland Drenthe Overijssel Friesland Groningen Gelderland Utrecht Noord-Brabant Limburg Hoofd regioteam Gerdina Krijger Gerdina Krijger Monica de Vast Monica de Vast Petra Ellens Petra Ellens Jan Ybema Jan Ybema Ivo Gelsing Ivo Gelsing Arthur van Disseldorp Arthur van Disseldorp Martin Maassen Leden kunnen altijd bij hun regiomanager terecht met vragen en opmerkingen. Meer informatie: www.hiswarecron.nl/medewerkers. 12 HISWA MAGAZINE 2 helpen bij de ontwikkeling van hun bedrijf en de versterking van de sector. Met het samenvoegen van de partners in de nieuwe HRBC komt het beste van twee werelden samen. Jeffrey Belt, projectleider van de HISWA-RECRON Business Club: “We vinden het belangrijk om betrouwbare partners om ons heen te hebben die het ondernemerschap van onze leden stimuleren en samen met ons een visie op de sector formuleren. De nieuwe HISWA-RECRON Business Club biedt onze leden straks een nóg grotere keuze.” Compensatieregeling marinierskazerne Recent kwam de regering terug op het besluit om de marinierskazerne naar Vlissingen te verhuizen. De provincie Zeeland wordt hiervoor gecompenseerd, maar hoe is nog onduidelijk. Hiervoor is adviseur Bernhard Wientjes aangesteld; hij gaat samen met de provinciebestuurders kijken naar een goede compensatieregeling. HISWA-RECRON, een belangrijke economische partner, heeft aangegeven welke compensatiemogelijkheden van meerwaarde kunnen zijn voor de watersportsector en de leefomgeving.

ONDERNEMERSNIEUWS Coronaprotocollen, uitlegvideo’s en communicatietoolkit beschikbaar HISWA-RECRON heeft coronaprotocollen beschikbaar. In deze documenten staan tot in detail strenge voorzorgsmaatregelen beschreven die ondernemers moeten toepassen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Bijvoorbeeld hoe gasten en klanten veilig en verantwoord van de voorzieningen, het sanitair, de winkel, de receptie en het havenkantoor gebruik kunnen maken. Samen met 150 ondernemers uit zeven sectoren en in afstemming met de Veiligheidsregio’s zijn deze protocollen gemaakt, exclusief voor leden van HISWA-RECRON. De informatievoorziening is ook in beeld en geluid beschikbaar. Van de protocollen zijn namelijk ook korte uitlegvideo’s (tutorials) beschikbaar. Er zijn video’s voor watersporters, watersportbedrijven, recreanten en recreatiebedrijven. Ze staan op het YouTube-kanaal van HISWA-RECRON. Om gasten, klanten, medewerkers goed te informeren over de protocollen, is er een speciale communicatietoolkit ontwikkeld. De middelen in deze toolkit kunnen leden gratis downloaden en/of printen, en gebruiken in het bedrijf. Bij de entree, bij het sanitairgebouw of op de website. Zo kunnen bedrijven laten zien dat ze veilig werken en goed de regels hanteren. Er zijn posters en stickers in het Nederlands, Engels en Duits. Meer informatie: www.hiswarecron.nl/protocollen www.hiswarecron.nl/voorjouwveiligheid (voor consumenten) www.youtube.com (kanaal HISWA-RECRON) Nieuwe medewerker bij HISWA-RECRON Sinds 1 mei jl. heeft HISWA-RECRON een nieuwe medewerker erbij. “Mijn naam is Suzanne van Tielraden, ben 24 jaar en woon in Leusden. Ik heb affiniteit met toerisme en recreatie en ik werk bij HISWA-RECRON op het secretariaat. Hiervoor werkte in een hotel en daarvoor op een camping/chaletpark. Ik heb het helemaal naar mijn zin bij HISWA-RECRON!” HISWA MAGAZINE 2 13

ONDERNEMERSNIEUWS Training: communicatie rondom coronacrisis De coronacrisis heeft consequenties voor alle medewerkers van bedrijven in de recreatie en de watersport. Zij moeten niet alleen werken volgens de HISWA-RECRON-protocollen, maar zij moeten ook toezien dat klanten en gasten van hun bedrijf zich gedragen volgens het protocol. In de training die HISWA-RECRON samen met Endurance (HISWA-RECRON Business Club) aanbiedt, staat de communicatie over de coronamaatregelen richting de gasten en klanten centraal. De volgende onderwerpen komen aan bod: • Corona: feiten en fabels • Gevolgen van corona op het gedrag van bezoekers en gasten • Uitleg van de HISWA-RECRON-protocollen • Uitleg van de coronaspelregels aan gasten en klanten • Handhaving • Reageren op agressief gedrag De training duurt een halve dag en heeft een open inschrijving. Meer informatie: www.hiswarecron.nl/agenda. Nieuws van ICOMIA De afgelopen tijd kwamen er vanuit ICOMIA, International Council of Marine Industry Associations, verschillende nieuwsupdates. Zo is de ICOMIA World Marinas Conference uitgesteld naar oktober 2021. Daarnaast wordt er gewerkt aan een online event aan het eind van dit jaar. ICOMIA startte verder een Back to Boating campagne. Waarbij het de bedoeling is dat video’s op YouTube geplaatst worden met de hashtag #Back2Boating. Video’s moeten gericht zijn op de ervaring, sensaties, emoties, dromen, vrijheid van varen. Meer informatie: www.icomia.com. 14 HISWA MAGAZINE 2 Wijziging inloggen mijnhiswarecron.nl Medio juni ontvingen HISWA-RECRON-leden een mail met daarin de aankondiging dat inloggen op www.mijnhiswarecron.nl verandert. Eerder logden leden in via mijnhiswa.nl. Dat is vanwege de fusie tussen HISWA en RECRON nu omgezet in www.mijnhiswarecron.nl. Even op een rijtje voor de leden: • Ga naar mijnhiswarecron.nl. • Voer hier de gebruikelijke inloggegevens in: gebruikersnaam en wachtwoord die ook voor mijnhiswa.nl werden gebruikt. • Inloggegevens onbekend? Stuur dan een mail naar communicatie@hiswarecron.nl. Via mijnhiswarecron.nl kunnen leden direct zelf verschillende zaken regelen als: • Eigen bedrijfspagina optimaliseren met teksten, foto’s en activiteiten voor zowel hiswa.nl als hiswarecron.nl. • Nieuwsberichten, vacatures en producten (boten) plaatsen.

ONDERNEMERSNIEUWS Update Welkom op het water Ook voor de nationale watersportcampagne Welkom op het water worden als gevolg van de coronacrisis activiteiten geannuleerd. Zo is er dit jaar helaas geen Meevaarweekend en ook de Welkom op het water/ledendag gaat dit jaar niet door. Wel wordt er door Motivaction, in opdracht van Welkom op het water, een doelgroeponderzoek gedaan naar de verschillende type watersporters en potentiële watersporters. Uit dit onderzoek komen zogenaamde persona’s: op maat gemaakte klantprofielen om de kennis over doelgroepen ‘tot leven’ te brengen. Zij geven een naam en gezicht aan ‘de klant’ met motieven, verlangens en doelen in het leven. Deze persona’s kunnen uiteindelijk worden gebruikt om de juiste doelgroep te motiveren het water op te gaan. Daarnaast kunnen ook alle watersportbedrijven de uitkomsten van dit onderzoek gebruiken om hun eigen marketing en communicatie te optimaliseren. Verder wordt op de social mediakanalen continu de watersport op een leuke manier onder de aandacht gebracht bij het grote publiek. Welkom op het water is te volgen via: Instagram: @welkomophetwater Facebook: Welkom op het water Twitter: @welkomoptwater Meer informatie: www.welkomophetwater.nl. Akkoord over naam Holland Yachting Group Het collectief van superjachtbouwers en toeleveranciers binnen NMT gaat verder onder de reeds bekende naam Holland Yachting Group. Deze naam behoorde voorheen aan HISWA Holland Yachting Group, onderdeel van HISWA Vereniging. NMT en HISWARECRON bereikten onlangs een akkoord over de overname van de naam Holland Yachting Group en de bijbehorende slogan Think Yachts, Think Holland. Beide brancheorganisaties zijn het er unaniem over eens dat het zonde is om de reputatie en de naamsbekendheid die in 50 jaar is opgebouwd, verloren te laten gaan. De Holland Yachting Group maakte de afgelopen 50 jaar een enorme ontwikkeling door onder de vlag van HISWA Vereniging (nu HISWARECRON). De Nederlandse superjachtbouwsector staat wereldwijd synoniem voor kwaliteit, vakmanschap en innovatief vermogen. HISWA MAGAZINE 2 15

ONDERNEMERSNIEUWS Aanvraag keuring vuilwaterapparatuur Per 1 oktober 2019 is het toegestaan om toiletwater van pleziervaartuigen te lozen, mits dit gezuiverd is en aan de eisen voldoet. Het zuiveringsapparaat moet hiervoor een typegoedkeuring hebben. Deze typegoedkeuringen mogen sinds 20 maart 2020 gekeurd worden door twee certificerende instellingen, namelijk: DCI te Joure en DMI-EMCI te Werkendam. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft deze twee instellingen hiervoor erkend. Meer informatie in de Kennisbank: www.hiswarecron.nl/kennisbank. Internationaal journalistenbezoek ‘op afstand’ Het geplande internationale journalistenbezoek van het exportcollectief HISWA Orange Yachting Group ging vanwege de coronacrisis niet door. Als alternatief wordt er nu virtueel journalistenbezoek georganiseerd, waarbij de werven in contact worden gebracht met een selectie internationale journalisten uit Rusland, Spanje, Zwitserland, Frankrijk, Italië en Scandinavië. Via HISWA-RECRON worden zij geïnformeerd over de verschillende nieuwe jachten en/ of producten. Daarna kunnen de betrokken bedrijven contact leggen via een online tool zoals Skype of Teams. Op deze wijze kunnen journalisten en bedrijven verder informatie en beeldmateriaal met elkaar uitwisselen. Het belang van goede (digitale) brochures, websites, technische data, foto’s en video’s is daarbij doorslaggevend. Leden die hun jachten beter in de internationale etalage willen zetten, kunnen contact opnemen met Michaël Steenhoff (m.steenhoff@hiswarecron.nl) of Jan Ybema (j.ybema@hiswarecron.nl). Meer informatie: www.yachtsholland.com. 16 HISWA MAGAZINE 2

ONDERNEMERSNIEUWS Manifestatie Hollandsche Zeilvloot Nederland heeft de grootste, nog varende historische vloot ter wereld. Door de coronamaatregelen wordt de sector op dit moment bedreigd met uitsterven. Extra maatregelen van de regering zijn noodzakelijk om te voorkomen dat de Nederlandse historische zeilvloot voorgoed verdwijnt. Na de lancering van de petitie Red de Hollandsche Zeilvloot, was er op 9 juni een manifestatie waarbij circa 175 historische schepen uit alle windrichtingen aandacht vroegen voor de Hollandsche Zeilvloot en de oproep aan de minister voor een noodfonds. HISWA-RECRON steunde het initiatief van de schippers. Deze manifestatie is vastgelegd op film en is op YouTube te bekijken. Grote zorg over het IJsselmeergebied HISWA-RECRON, 37 jachthavens in het IJsselmeergebied en de Waddenzee, het Watersportverbond en de BBZ maken zich grote zorgen over de uitwerking en de gevolgen van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW), de Kaderrichtlijn Water (KRW), de Klimaatwet en de Energietransitie. Dit verwoordden ze in een ‘open brief’ die ze stuurden naar het ministerie, betrokken provincies en gemeenten. Kern van de boodschap is dat door overheidsingrijpen recreanten in de toekomst wegblijven. Door het gebied in te richten met windmolen- en zonneparken, natuureilanden, rietmoerassen en ondieptes waar waterplanten moeten gaan groeien, worden de recreatiesector en de lokale economie slachtoffer. Het overheidsingrijpen gaat ten koste van de kwaliteit van het binnen Europa unieke zoetwatermeer. Met subsidies van het Rijk wordt het gebied ingericht, ingepolderd en verdeeld in compartimenten waarmee unieke waarden verloren gaan. De natuurmaatregelen uit het PAGW zijn volgens het rijk nodig om onder andere toenemende recreatie op te vangen, maar het budget voor recreatie, zelfs recreatief medegebruik vanuit Den Haag is ‘nul’. HISWA-RECRON diende kamervragen over dit onderwerp in die naar verwachting voor het zomerreces behandeld worden. De open brief staat op www.hiswarecron.nl/actueel. HISWA MAGAZINE 2 17

Offensief duurzaam herstel bestemming Nederland gelanceerd ‘Hier moet je zijn’ De toerismesector wordt ongekend hard geraakt door de coronacrisis. Het inkomend- en binnenlands toerisme ligt nagenoeg helemaal stil, met enorme gevolgen voor onder meer jachthavens, zeilscholen, vakantieparken, hotels en attracties. Wanneer de tijd rijp is moet Nederland versneld en met kracht bezoekers uit binnen- en buitenland zien terug te winnen. Het NBTC werkt daarom samen met Gastvrij Nederland – waar HISWA-RECRON onderdeel van uitmaakt – en regionale marketingorganisaties momenteel aan het ‘Offensief Duurzaam Herstel Bestemming Nederland’. Tekst: Suzanne Ekel Dat kent drie doelstellingen: op een verantwoorde manier een duurzaam herstel van de Nederlandse bezoekerseconomie na de coronacrisis, met maximale grip op spreiding. Ten tweede meer vakantie- en recreatiebestedingen in Nederland en tot slot, een structurele verandering in denken en gedrag over vakantie en recreatie in eigen land. Daar is meer voor nodig dan een campagne of iets wat enkel het komende hoogseizoen ondersteunt. Daarom is de aanpak gericht op het gang brengen van een duurzame, enthousiasmerende beweging. Centraal daarin staan vakantie en vrije tijd in eigen land; kort, lang, op uiteenlopende 18 momenten en vooral: op alle verrassende, onbekende en onontdekte plekken in het land. Het offensief ging begin juni publiekelijk van start met onder andere social media posts, advertenties en lancering van het beeldmerk. Meedoen Als lid van HISWA-RECRON kunt u meedoen! Er is een toolkit met materiaal, concepten, informatie en richtlijnen per fase beschikbaar om aan ‘Hier moet je zijn’ mee te doen. Voor toegang tot de toolkit stuurt u een mail naar hiermoetjezijn@holland.com. Hier moet je zijn Er is gekozen voor een herkenbare kernboodschap: ‘Hier moet je zijn.’ ‘Hier’ is het woord waar alles om draait, als in: hier in Nederland, hier in deze regio, hier in deze stad, hier op deze plek. Spreiding van toerisme over het land, onder andere naar rustiger plekken, en over de tijd, op alle momenten van het jaar en niet alleen in de officiële vakantieperiodes, is een essentieel onderdeel van het plan. Dat sluit goed aan bij de maatregelen die nodig zijn om toerisme in Nederland weer verantwoord op te starten. Op dit moment is het thuisland voor veel Nederlanders bovendien de enige keuze als vakantieland. HISWA MAGAZINE 2

Met ‘Hier moet je zijn’ kan iedereen elkaar geruststellend en veilig gidsen: we mogen weer en hier kán het ook. Voor een weekje erop uit, een dagje varen, een weekendje weg, een stedentrip, een wandeling of een uurtje kitesurfen. Het enthousiasme erachter rijkt verder dan dat: het laat zien dat Nederland 365 dagen per jaar een topbestemming, misschien wel het mooiste vakantieland op aarde is. Zelfs als de zon niet schijnt, binnen twee uur rijden. Immers: je hoeft niet naar ‘daar’, je vindt het allemaal ‘hier’, in eigen land. Het laat zien dat Nederland 365 dagen per jaar een topbestemming is. Zelfs als de zon niet schijnt, binnen twee uur rijden. Je hoeft niet naar ‘daar’, je vindt het allemaal ‘hier’. Fasering: van informeren en gidsen, naar stimuleren en activeren De beweging begint met gidsen: mensen informeren en voorlichten. Met tips voor veilig en vertrouwd erop uit en met concrete suggesties waar dat kan. Daarna gaat dat over in inspireren en stimuleren waarbij mensen zich laten verrassen door wat er allemaal mogelijk en beschikbaar is in ons land. Daarna, in de derde fase, staan activeren en werven centraal. Uiteindelijk kan de beweging aanstekelijk worden tot over de landsgrenzen heen. Er wordt in eerste instantie gekeken naar het binnenlands toerisme, met voorzichtige aandacht voor buurlanden België en Duitsland. Er zijn nog geen extra financiële toezeggingen vanuit het ministerie EZK of de provincies. Het NBTC financiert de eerste fase uit eigen budget. Een beweging van iedereen Iedereen kan op zijn eigen manier aanhaken en elkaar vertellen waar je moet zijn. Het stelt ondernemers in staat hun gasten te gidsen én verwelkomen op hun eigen enthousiaste manier. Het nodigt alle Nederlanders uit hun favoriete plekken en activiteiten te delen. De communicatiekracht van alle betrokkenen samen kan veel verschil maken in het bekend maken van het gedachtengoed van ‘Hier moet je zijn’. Daarom draait het achter de schermen de komende tijd om het mobiliseren en activeren van partners uit het veld, zowel marketingorganisaties als aanbieders en ondernemers die precies weten waar je moet zijn. Waar het veilig, verrassend leuk en onontdekt is. Gebruik de hashtag #hiermoetjezijn U kunt ook uw gasten en klanten aansporen om mee te doen. Laat hen hun ervaringen met anderen delen door de social hashtag #hiermoetjezijn te gebruiken. Meer informatie: http://hiermoetjezijn.nu. Leiden verkennen per boot.

Corona en de watersportsector Het coronavirus raakt wereldwijd de hele maatschappij. In alle opzichten. Mensen, bedrijven, overheid en instellingen. Vooral de vrijetijdsector wordt diep geraakt. Zeker ook in Nederland. HISWA-RECRON was net tweeënhalve maand gefuseerd. Het team en bestuur hadden een route uitgezet voor een nieuwe strategie van de club voor de komende jaren. Die route werd op 12 maart om 16.00 uur tijdens op de tweede dag van de HISWA Amsterdam Boat Show ruw onderbroken. Premier Rutte kondigde ter voorkoming van verdere verspreiding van het coronavirus een lockdown van alle evenementen aan. Tekst: team HISWA-RECRON De dag erna stelden de 28 professionals van HISWA-RECRON direct prioriteiten. In twee uur tijd ontstond een nieuwe werkverdeling. Iedereen schakelde meteen bij om zaken als lobby, ledenadvies, productontwikkeling, onderzoek en communicatie voor het belangrijkste deel te richten op corona. Er was ineens en gezamenlijke vijand voor alle bedrijven in de watersport- en recreatiesector. De aanleiding is natuurlijk niet fijn, maar voor de motivatie van de bemanning uit verschillende achtergronden vormde de coronacrisis een goed bindmiddel. Hoe heeft HISWA-RECRON de coronacrisis aangepakt? Wat waren en zijn de belangrijkste issues? Welke gevolgen hebben ze voor de watersportsector? Met welke producten en diensten staan wij nog steeds voor u klaar? In dit artikel een antwoord op al deze vragen. Let wel, op het moment van verschijnen van dit blad, kan de actualiteit al weer anders zijn. Lobby In maart kondigde het kabinet een omvangrijk economisch pakket aan om ondernemers tegemoet te komen. Werk- en baanbehoud was de ambitie, generiek en snel het credo. HISWA-RECRON-bedrijven met een sterk seizoenskarakter kwamen in eerste instantie nauwelijks in aanmerking voor noodhulp. De TOGS-regeling bleek niet toepasbaar, omdat de watersport- en recreatiesector niet expliciet door het Rijk was gesloten. De NOW-subsidie voor de werkgever werd gebaseerd 20 op de referentiemaanden januari of november, die in geen verhouding staan tot de daadwerkelijke loonkosten van de bedrijven in het hoogseizoen. Onze lobbyportefuille was deze periode goed gevuld en bracht direct resultaten op zoals: - De NOW-subsidie is aangepast voor seizoenswerk. - De TOGS-regeling is toepasbaar voor bijna al onze bedrijven en partners. - We spraken persoonlijk met minister Wiebes en staatsecretaris Keijzer en kregen ze op werkbezoek. - Er kwam extra noodhulp voor ondernemers in de watersport en recreatie waar de vaste doorlopende kosten hoog zijn. Helpdesk voor leden Vanaf het begin van het uitbreken van het coronavirus en de ingestelde maatregelen voor de watersport- en recreatiesector stelde HISWARECRON een helpdesk in. Leden kunnen hier telefonisch en per mail terecht met uiteenlopende vragen, HISWA MAGAZINE 2 9 juni 2020 Ben je ook benauwd en/of heb je koorts? Dan moeten alle huisgenoten thuisblijven. Heb je klachten? Blijf thuis. Laat je testen. Werk zoveel mogelijk thuis. Basisregels voor iedereen Vermijd drukte. . Houd 1,5 meter afstand. Stap voor stap - wat kan wanneer? STAP 1 STAP 2 STAP 3 1 juli Contactberoepen Buiten sporten op 1,5 meter afstand Bibliotheken Zwembaden (Speciaal) basisonderwijs en kinderopvang Terrassen Bioscopen (max. 30 personen) Restaurants / cafés (max. 30 personen) Culturele instellingen (max. 30 personen) Musea / monumenten In het openbaar vervoer is het dragen van een niet-medisch mondkapje verplicht. Versoepelen van maatregelen kan alleen als het coronavirus onder controle blijſt. Voortgezet (speciaal) onderwijs Sport- en verenigingskantines Bioscopen (max. 100 personen) 18+ Restaurants / cafés (max. 100 personen) Culturele instellingen (max. 100 personen) Georganiseerde samenkomsten (max. 100 personen) Casino’s Sekswerkers en coffeeshops STAP 5 Datum onbekend: Sportscholen Alle sporten Sauna’s (binnen en buiten), incl. wedstrijden en betaald voetbal STAP 4 1 september Was vaak je handen. Evenementen Discotheken 15 juni Voorzieningen campings en vakantieparken Praktijklessen en toetsing MBO Tentamens en praktijklessen hoger onderwijs Voorwaarden en meer informatie: rijksoverheid.nl/coronavirus of bel 0800-1351

zoals over de beperkingen, over steunmaatregelen, contact met overheden, voorlichting aan klanten, hoe om te gaan met annuleringen of het uitgeven van vouchers. De helpdesk werkt als een vraagbaak en doorgeleiding naar de juiste specialist binnen HISWA-RECRON. De helpdesk is dagelijks bereikbaar via: 033 303 97 37 of corona@hiswarecron.nl Website en social media Op 16 maart, direct na de eerste coronamaatregelen, ging een speciale website de lucht in: www.hiswarecron.nl/corona. De site is inmiddels rijk gevuld. Hier staat alles over wat belangrijk is voor u als ondernemer: meest gestelde vragen, praktische informatie, producten en diensten, voorbeeldbrieven, nieuwsberichten, regelingen en lobbyzaken. De website wordt dagelijks geactualiseerd. Daarnaast ging een speciale pagina voor consumenten online: www.hiswarecron.nl/voorjouwveiligheid. Hier vinden watersporters en recreanten voor hen belangrijke zaken zoals gedragscodes en uitlegvideo’s over wat wel en niet is toegestaan bij watersport- en recreatiebedrijven. Verder worden op social media (Facebook, LinkedIn en Twitter) continu updates geplaatst. Wilt u à la minute op de hoogte blijven van het nieuws? Volg ons dan: Facebook: www.facebook.com/HISWA.RECRON.1 LinkedIn: www.linkedin.com/company/HISWARECRON Twitter: www.twitter.com/HISWARECRON Coronanieuwsbrieven Sinds het begin van de coronacrisis in Nederland stuurde HISWA-RECRON wekelijks meerdere nieuwsbrieven – exclusief voor leden – onder de noemer “Update coronamaatregelen”. In totaal zijn er sinds begin maart al meer dan 45 updates verstuurd. Deze nieuwsbrieven worden goed gelezen. De corona-update zal ook de komende tijd nog regelmatig verschijnen. Bent u lid en wilt u zich abonneren? Stuur dan een mail naar communicatie@hiswarecron.nl. Protocollen In samenwerking met leden, koepelorganisaties en ministeries ontwikkelde HISWA-RECRON specifieke protocollen voor watersport- en recreatiebedrijven. Als ondernemer kunt u de protocollen gebruiken om uitvoering te geven aan de geldende maatregelen die per veiligheidsregio in de noodverordening zijn vastgelegd. Over het gebruik van de protocollen zijn korte uitlegvideo’s beschikbaar. Er zijn video’s gemaakt speciaal voor watersportondernemers, recreatieondernemers, recreanten en watersporters. Meer informatie op www.hiswarecron.nl/protocollen. De uitlegvideo’s staan ook op het YouTube-kanaal van HISWA-RECRON. Toolkit communicatie Speciaal voor gasten en klanten ontwikkelde HISWA-RECRON een communicatietoolkit onder de noemer “Voor jouw veiligheid”. Er zijn posters, flyers, baliebordjes, banners en stickers beschikbaar. Met deze middelen kunnen ondernemers aan hun gasten en klanten duidelijk maken welke veiligheidsen hygiënemaatregelen het bedrijf neemt om verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Voucherregeling Vanaf begin april is een voucherregeling in werking gesteld. Deze regeling stelt watersport- en recreatiebedrijven in staat om bij een niet uitgevoerde overeenkomst niet direct het aanbetaalde bedrag terug te betalen aan de gast of klant maar de boeking door middel van een voucher te verplaatsen. Dit voorkomt liquiditeitsproblemen. De voucherregeling voldoet aan de voorwaarden van de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Bedrijven bieden de voucherregeling zelf aan met de voorwaarden die tussen HISWA-RECRON en de ACM zijn overeengekomen. Meer informatie op www.hiswarecron.nl/voucherregeling. HISWA MAGAZINE 2 21 HET BELANG VAN WATERSPORT EN VRIJE TIJD VOOR JOUW VEILIGHEID Dit HISWA-RECRON Erkende Bedrijf werkt met een coronaprotocol. www.hiswarecron.nl/voorjouwveiligheid

Meestgestelde vragen De meest gestelde vraag aan de coronahelpdesk was: moet ik als ondernemer terugbetalen of niet? Juridisch ligt dit gecompliceerd. Gevoelsmatig zou je zeggen dat als de ondernemer door overmacht niet aan de klant kan leveren wat hij heeft afgesproken, dat hij dan ook niets hoeft te betalen. Dat klopt, maar slechts ten dele. De ondernemer hoeft niet de schade te betalen die een klant heeft gehad doordat hij niet heeft kunnen leveren en de klant een duurder alternatief heeft moeten zoeken. Bijvoorbeeld: de klant had een bungalow geboekt in Zeeland, omdat hij tijdelijk een baan had in Vlissingen. Hij moest als gevolg van de sluiting van het bungalowpark uitwijken naar een duurder hotel. De meerkosten zijn niet te verhalen op het bungalowpark; die kan zich met recht beroepen op overmacht. Iets anders is echter het terugbetalen van hetgeen de klant al voor zijn boeking heeft aanbetaald. Daartoe is de ondernemer die niet kan leveren in beginsel wel verplicht op grond van de wet. Door de tekortkoming van de ondernemer in de uitvoering van de overeenkomst, heeft de klant het recht de overeenkomst te ontbinden. Daaruit volgt weer dat de klant zijn aandeel in de overeenkomst als die al voldaan is, kan terugvorderen. Ofwel: de aanbetaling moet juridisch gezien ongedaan gemaakt worden en aan de klant worden terugbetaald. Om eventuele liquiditeitsproblemen bij bedrijven te voorkomen, ontwikkelde HISWA-RECRON een voucherregeling. Of die regeling ook juridisch stand houdt in een procedure, is (nog) niet bekend. Er zijn nog geen gerechtelijke uitspraken hierover bekend. Een andere vaak gestelde vraag was: hoe ga ik om met annuleringen in de situatie dat ik als ondernemer wel mijn aandeel in de overeenkomst kan nakomen, maar de klant niet wil of kan nakomen? Daarbij ligt de kwestie in veel gevallen gecompliceerder. 22 HISWA MAGAZINE 2 Want van de Duitse klant, die vanwege maatregelen in eigen land de grens niet over mocht, konden we nog zeggen dat dat meer in de risicosfeer lag van die Duitse klant. Dus dat bij een annulering derhalve de normale annuleringsregeling van toepassing was: betaling van annuleringskosten. Maar wat te doen bij een boeking van een boot of bungalow aan een gezelschap bestaande uit meer huishoudens? Juridisch kan de ondernemer daar meerdere kanten mee op. Hij kan zeggen dat de boot of de bungalow gewoon beschikbaar is en dat het gegeven dat de klant meer dan één huishouden vertegenwoordigt meer in de risicosfeer van de klant ligt en dat bij een annulering door de klant dus annuleringskosten zijn verschuldigd. Maar ook verdedigbaar is, dat het als verhurende watersport- of recreatiebedrijf verboden was om boekingen te accepteren of uit te voeren van klanten die afkomstig waren uit meerdere huishoudens. Dat brengt dan een belemmering mee bij de ondernemer om de overeenkomst uit te voeren en dat leidt dan weer tot een terugbetaling. Tot uitspraken van kantonrechters over deze vraag heeft het (nog) niet geleid. Het is lastig te voorspellen welke kant het zal opgaan. Veel media-aandacht Niet eerder kreeg HISWA-RECRON rond een bepaald issue zoveel media-aandacht als nu. Het NOS Journaal, RTL Nieuws, Hart van Nederland, De Telegraaf, het Algemeen Dagblad, Nu.nl, Radio1, BNR Nieuwsradio, actualiteitenprogramma’s als EénVandaag en Op1 en vele andere (regionale) kranten, vakbladen en andere (online) media: allemaal maakten ze items over de watersport- en recreatiesector in coronatijd. Geert Dijks, directeur HISWA-RECRON, gaf tientallen interviews en verscheen regelmatig op televisie.

We mogen weer! We kunnen niet wachten om er weer op uit te gaan. Nieuwe plekken te ontdekken, nieuwe dingen te proeven, mensen te ontmoeten. En dat kan in het mooiste land ter wereld. Ons eigen land. Kwestie van de drukte vermij den. De ruimte opzoeken. En dat gaat prima. Want er is genoeg voor iedereen. De mooiste natuur, lekkerste gerechten, de spannendste att racties, de meest verbazingwekkende architectuur en musea, onbekende en zeldzame dieren. Allemaal op niet meer dan twee uur rij den. En als we al die mooie plekjes met elkaar delen, kunnen we allemaal genieten van ons mooie land. Want je hoeft echt niet naar ‘Daar’. Je vindt het allemaal ‘Hier’. Deel bij zondere plekken met #hiermoetjezij n. Of kij k op hiermoetjezij n.nu ter inspiratie. HISWA MAGAZINE 2 23 ZUID-HOLLAND

Verschuur Watersport heeft zelf twee tenders ontwikkeld, de Triple 7 en de X. Bij Verschuur Watersport vliegen boten de deur uit “ Mensen komen hier hun droom waarmaken” Recreatie op en aan het water neemt een vlucht deze zomer. In ieder geval, dat mag je verwachten als je de sloepenverkoop bij Verschuur Watersport ziet: die is na een paar weken rust in maart exponentieel gegroeid in de weken erna. Mensen wachten nu acht tot elf weken op een sloep bij de sloepen- en tenderspecialist. ‘Ze willen vrijheid, het water op, met het gezin weg. De mensen komen bij ons om een stuk plezier en vrijheid te kopen.’ Tekst: Dominique van Dam 24 In maart was het even duimendraaien in de gloednieuwe showroom van Verschuur Watersport in Rijnsaterwoude. De flessen Moët & Chandon netjes in de wand, de glazen klaar voor gebruik, maar de bel voor verkoop van een sloep luidde niet één keer. ‘We maakten mooie productvideo’s in die maand. Een virtuele showroom, dat was eigenlijk ons coronaplan’, vertelt Koen de Groot, bedrijfsleider bij de sloepenspecialist. ‘Alle sloepen en tenders zouden een eigen video krijgen, dat was het idee. Met interieur, specificaties en alles wat verder belangrijk is in HISWA MAGAZINE 2

beeld.’ In april was het ineens niet meer nodig: het werd mooi weer, en vooral de persconferentie deed mensen beseffen: corona blijft wel een tijdje. Mensen beseften: corona blijft wel een tijdje. Vanaf dat moment was het een gekkenhuis in de showroom. ‘Het leek wel of mensen doorkregen: dit gaat een heel saaie zomer worden’, zegt De Groot. ‘Vanaf dat moment was het gekkenhuis in de showroom.’ Kopers nu zijn vooral gezinnen die al langer sparen voor een mooie sloep. Ze komen een sloep aanschaffen in het segment tot veertigduizend euro. ‘De duurdere boten blijven liggen. De ondernemers houden namelijk de hand op de knip, en dat is ook logisch.’ Kijken en besluiten De consument koopt een fijne tijd op het water in plaats van een vakantie in het buitenland, zo ziet De Groot het. ‘En daarbij beslissen ze snel. Eerst was het een driestappenplan: oriënteren, offerte en beslissen. Nu is het kijken en besluiten.’ In dat proces heeft iedereen bij Verschuur Watersport nog wel altijd de adviserende rol hoog in het vaandel: ‘Elke klant gaat hier tevreden weg, uiteindelijk komen ze een nieuw gezinslid halen, zo lijkt het wel. De mensen komen om hun droom waar te maken.’ Ook nu, misschien wel zeker nu, is adviseren een groot goed, ook al vliegen de tenders over de toonbank. Maar liefst vijftig procent van de kopers is een nieuwe watersporter, dertig procent was al klant bij Verschuur Watersport en de overige twintig procent is een bestaande watersporter. ‘De nieuwe watersporter wil gewoon gemak, maar we vertellen ze wel alles over varen, keuzes die er zijn, en helpen ze bij het kiezen van een boot van het juiste formaat. Je weet: de eerste boot is vaak een goede keuze, maar niet de definitieve, dus we zorgen ervoor dat ze graag terugkomen.’ ‘De mensen die nieuw zijn op het water hebben jarenlang gespaard, hard gewerkt, nu komen ze bij ons een ontzorger kopen. Ze willen genieten, pure ontspanning. En in deze tijd komt daarbij dat de sloep de mogelijkheid geeft om samen, verbonden met elkaar iets leuks te doen. Een dagje op het water geeft gezelligheid, je bent lekker bij elkaar, mensen zitten niet snel op hun telefoon, varen is een sociale bezigheid.’

Automotive als voorbeeld Al die verkopen vinden plaats in de gloednieuwe showroom van Verschuur Watersport, die openging in december. Een grote hal, met veel ruimte voor de boten en ernaast een enorme stalling en werkplaats in eenzelfde hal. ‘Wij wilden als bedrijf professionaliseren. We hebben het concept dat we hier hebben helemaal uitgedacht. En keken daarbij veel naar de automotive en hoe dealers hun showroom indelen en de verkoop en werkplaats inrichten. Als team gingen we bijvoorbeeld kijken bij BMW.’ Wij wilden als bedrijf professionaliseren. En keken daarbij veel naar de automotive en hoe dealers hun showroom indelen. De Groot durft daarbij te zeggen dat ze nu behoren tot de beste watersportbedrijven in Nederland. ‘Misschien zijn we wel de beste. Maar we zijn pas tevreden als andere bedrijven komen kijken hoe we het hier aanpakken, dat wij als voorbeeld dienen. De showroom is het resultaat van een proces. We vergaderen meer over de visie vanwaar uit we werken, we hebben veel gesprekken over waar we naartoe werken als team.’ Er zijn ook dingen niet veranderd: ‘We houden het persoonlijke waar watersport voor staat erin.’ Bel van geluk Een van de meest in het oog springende onderdelen in de showroom is een grote bel. ‘Dat is de bel van geluk. Mensen die een boot aanschaffen mogen de bel luiden. Op dat moment zijn alle ogen op dat gezin, die mensen gericht. Een prachtige afsluiting van een koopproces.’ Het feit dat iedereen onderdeel van het feestje is, geeft ook wel marketingmogelijkheden. ‘De meeste belmomenten geven andere kopers het gevoel dat ze daar ook willen staan.’ Naast zo’n tastbaar moment als de bel luiden zet Verschuur ook veel andere marketingmiddelen in. ‘Vooral op sociale media zijn we sterk’, legt De Groot uit. Yoney Verschuur, een van de eigenaren, is zelf verantwoordelijk voor alles wat op sociale media gebeurt: ‘Ze heeft er gevoel voor. De verhalen van anderen geven vertrouwen aan nieuwe kopers.’ Ook maken ze elke week een nieuwe vlog. ‘Een aflevering van vijf tot tien minuten waarin we de koper informatie geven die hij of zij thuis wil opzoeken. Zie het als Top Gear voor boten, die was er nog niet, dus die zijn we zelf gaan maken. In die afleveringen dragen we kennis en plezier over.’ De toekomst ziet er voor dit watersportbedrijf rooskleurig uit. ‘Het enige waar we door de 26 HISWA MAGAZINE 2

Koen de Groot drukte nu niet aan toekomen is de ontwikkeling van onze eigen boten. We hebben de Triple 7 en de Triple X800, mooie onderhoudsvrije aluminium tenders die we in eigen beheer bouwen. Ze zijn gebaseerd op de kritiek die we krijgen op andere sloepen en tenders. We luisteren goed naar wat er anders en beter kan of zelfs moet en dat verwerken we in deze modellen. Zo hebben we prachtige, moderne, praktische eigen ontwerpen die we ook veelvuldig verkopen.’ Er staan na de bouw en inrichting even geen grote veranderingen op stapel. ‘Alleen verbeteringen in processen, zoals hoe we de showroom zonder de klant te storen, snel en goed opnieuw inrichten als we veel verkocht hebben. Naast de al uitdagende maanden nu, is voor ons dus op deze locatie, met deze setting, alles nieuw. Het is nog nooit eerder maart, april of mei geweest in deze showroom met dit bedrijf.’ Het hele team van Verschuur Watersport werkt hard om heel veel (nieuwe) watersporters blij te maken. ‘Daarna kijken we verder naar de toekomst.’ HISWA MAGAZINE 2 Elke koper mag de bel luiden. Een trots moment. 27

Alternatieven zoals non-stick coating en wraps bieden mogelijkheden Kunnen we zonder antifouling met biociden? Zodra een boot te water gaat, begint de aangroei. Algen, mosselen en andere micro-organismen hechten zich aan het onderwaterschip waardoor de boot minder snel vaart, meer brandstof verbruikt, minder wendbaar wordt en invasieve exoten de mogelijkheid biedt mee te liften. Een biocide antifouling voorkomt dit maar een verbod op biociden is aanstaande. Daarom is er onderzoek gedaan naar milieuvriendelijker alternatieven. In de rubriek TechTalk nemen we dit keer antifouling onder de loep en trekken we conclusies naar aanleiding van het onderzoek. Tekst: Paul Steenhoff Wie een biocide antifouling op het onderwaterschip aanbrengt, zorgt ervoor dat er een gecontroleerde en regelmatige afgifte van een biocide plaatsvindt. Een biocide – vaak ook een toxine genoemd – zoals koper, een koperverbinding of zink, is een stof die organismen doodt. 28 De stof wordt in een percentage dat ligt tussen de acht tot twaalf procent door de verf gemengd. De biocide komt langzaam vrij zodra het in contact komt water. Als koper bijvoorbeeld in aanraking komt met zout water, ontstaat er een giftige film die hoofdzakelijke bestaat uit het giftige oxychloride, een verbinding van zuurstof- en chlooratomen. De oxychloride voorkomt de aangroei van bio-organismen en zorgt ervoor dat het onderwaterschip zo schoon mogelijk blijft gedurende het vaarseizoen. HISWA MAGAZINE 2 Rubriek: TechTalk

Als biocide kan dus koper of zink worden gebruikt maar in de jaren ‘70 en ‘80 gebruikten fabrikanten ook de stof tributyltinhydride (TBT) in antifouling. Deze zogenoemde organotinverbinding reageert in contact met water, met de vorming van waterstofgas. Het schadelijke gevolg was dat oesters met name in Engeland en Frankrijk massaal vergroeiden waarmee de teelt werd bedreigd. Daarom is TBT sinds 2003 door de IMO verboden. Naast koper worden ook de zogenoemde booster biocides toegepast die voornamelijk werken op de aangroei van algen. Cybutrine bijvoorbeeld is zo’n booster en bevat een giftige synthetische chemische verbinding. Diuron is een herbicide en SeaNine 211 bevat een zeer giftig biocidaal ingrediënt. Waarom aangroei gevaarlijk kan zijn Aangroei van het onderwaterschip start met moleculaire fouling die de basislaag vormt van microfouling en macrofouling. Bij microfouling hechten micro-organismen zich op het onderwaterschip, bij macrofouling hechten zich grotere organismen zoals mossels, bepaalde soorten wormen, macroalgen, zakpijpen, hydroide poliepen, zeepokken en zeewier aan de boot. Al die organismen vertegenwoordigen samen een grote massa, waardoor de manoeuvreerkarakteristieken en de laadcapaciteit van een boot sterk veranderen. Voor de pleziervaart en vooral voor de beroepsvaart is fouling dus een bron van zorg die bovendien zorgt voor een toenemend brandstofverbruik (zie tabel). Een ander probleem van fouling is dat op deze manier invasieve exoten een reismiddel hebben, zoals dat ook in ballastwater kan plaatsvinden. Dat ‘meereizen’ kan dus de basis vormen van ecologische rampen zoals de Chinese wolhandkrab en het Chinese zoetwaterkwalletje. Bovenstaand geldt natuurlijk voornamelijk voor de beroepsvaart maar ook de zee- en oceaangaande pleziervaart heeft er natuurlijk mee te maken. In Nederland bepaalt het College Toelating Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB) welke antifoulings met biociden zijn toegestaan. Toename van brandstofverbruik door fouling uitgedrukt in percentages • Vorming van biofilms: acht tot twaalf procent • Vorming van harde aangroei: tot 24 procent • Aangroei op de schroef: zes tot veertien procent HISWA MAGAZINE 2 29 Al die organismen vertegenwoordigen samen een grote massa, waardoor de manoeuvreerkarakteristieken en de laadcapaciteit van een boot sterk veranderen. Ablatieven, zelfpolijstend en fouling release Biocide antifoulings bestaan uit de ablatieven. Die slijten niet maar de werking berust op het proces van uitloging van de biociden door een proces dat hydrolyse heet. Hydrolyse is de splitsing van een chemische verbinding onder opname van water waarbij biocide ionen vrijkomen. We kennen ook de zelfpolijstende antifoulings die materiaal verliezen volgens het principe van gecontroleerde afgifte door de frictie tussen scheepshuid en water. Dan zijn er ook nog de fouling release-verven ook wel de non-stick coatings genoemd, die zo hard en glad zijn dat de organismen niet de kans hebben zich te hechten. De verven die momenteel in deze categorie op de markt zijn, scheiden geen gif af maar zijn gebaseerd op siliconen polymeren waardoor ze spiegelglad zijn en de eventuele aangroei gemakkelijk met een borstel of spuit kan worden verwijderd. Als laatste hebben we nog de folies die als een sticker op het onderwaterschip worden aangebracht. Deze folies hebben vaak een teflon- of fluorlaag of een nano-coating waarbij nano verwijst naar een eenheid van deeltjes die zeer klein is (factor 10-9). Er is ook een folie ontwikkeld die niet glad is maar zeer kleine haartjes heeft die bewegen als het schip vaart. Men probeert hiermee de huid van bijvoorbeeld een haai te imiteren die ook bestaat uit minuscule haartjes. Nadeel van de non-stickcoatings en folies dat deze over het algemeen prijzig zijn en tussentijds reinigen nodig is.

Koploper in strijd tegen biociden In Nederland zijn er nu door het CTGB ongeveer tien producten toegelaten met biociden. Gebruik je een product dat niet op de lijst voorkomt, dan maak je kans op een boete. En die is met 2.500 euro stevig te noemen. Daarom moet je als jachtwerf en jachthaven aan je klanten duidelijk te maken welke producten wel en niet worden toegestaan. De antifoulings die niet door het CTGB zijn toegelaten, zijn daarom ook opgenomen in het HISWA Werf- en Havenreglement en zijn voor iedereen beschikbaar en na te lezen op de website www.hiswarecron.nl/kennisbank. Vanwege de milieubelasting van antifoulings met biociden wil de overheid het gebruik van biociden sterk terugdringen en zoals het nu laat aanzien is 2021 het laatste jaar waarin biocidehoudende antifoulings voor de pleziervaart zijn toegestaan. Let wel dat dit beleid alleen geldt voor Nederland – Nederland kent de strengste regelgeving van de EU – en dat er voor de beroepsvaart wéér andere regels bestaan. De industrie zit natuurlijk niet stil en er komen steeds meer biocidevrije of milieuvriendelijkere antifoulings op de markt. Vanwege de milieubelasting van antifoulings met biociden wil de overheid het gebruik van biociden sterk terugdringen. Naar verwachting is 2021 het laatste jaar waarin biocidehoudende antifoulings voor de pleziervaart zijn toegestaan. Praktijktest Op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hield HISWA Vereniging (nu: HISWA-RECRON) in 2019 een praktijktest met twaalf milieuvriendelijker antifoulings. MilieuCentraal en WaterrecreatieNederland werden ook betrokken bij het onderzoek om de communicatie naar de watersporter te stroomlijnen. De producten werden getest op zoet en zout water, op Valken, bij respectievelijk Ottenhome in Heeg en Aquavitesse in Bruinisse. Er werd gekozen voor zoet en zout water aangezien aangroei in zeewater veel sterker is dan in zoet water. Er komen namelijk in zout water veel meer verschillende soorten organismen voor in de zee en vaak ook in grotere aantallen, zeker als het om tropische wateren gaat. De onderzoekers voerden ook een zogenoemde statische test of vlottest uit met behandelde panelen in de haven van Den Helder. De test werd uitgevoerd onder de supervisie van Job Klijnstra, Expert Fouling Control & Material Protection, bij onderzoeksinstituut Endures uit Den Helder. Hij was ook verantwoordelijk voor het eindrapport van de test dat afgelopen februari werd gepresenteerd in Amsterdam. Vanuit HISWA Vereniging waren Manon van Meer, Programmanager Duurzaamheid en Jeroen van den Heuvel, Afdelingsmanager Jachtbouw en Watersport, nauw betrokken bij de test. Ultrasound Tijdens de testperiode zijn de boten en het vlot op verschillende momenten beoordeeld op mate van aangroei. Er werden ook twee systemen getest waarmee door het uitzenden van ultrasone golven vanuit of naar de romp gepoogd wordt aangroei te voorkomen. Ultrageluid of ultrasoon geluid is geluid waarvan de frequentie te hoog is om gehoord te worden door het menselijk oor. Nadeel van een ultrasoon systeem is dat dit systeem altijd stroom nodig heeft. Valt de stroom uit zoals dat in de praktijktestcase ook tijdelijk is gebeurd, dan werkt het systeem dus niet. De ultrasoon systemen konden bovendien niet op het vlot getest worden. 30 HISWA MAGAZINE 2

De Chinese wolhandkrab is een exoot die als plaag wordt gezien. Resultaten Uit de test van de twaalf producten op zoet water bleken de eindresultaten nagenoeg allemaal hetzelfde, ook als deze vergeleken werden met de antifouling mét biocide die op een zogenoemd referentievlak was aangebracht. Hier kunnen we dus zonder biociden een goed resultaat behalen. De testen met de producten op zout water lieten zien dat de biocidehoudende antifouling op het referentievaartuig niet voldoende aangroeiwerende werking had om het onderwaterschip het hele vaarseizoen vrij van aangroei te houden. Een aantal geteste producten – zonder biocide dus - scoren vergelijkbaar. Ook hier geldt dus dat middelen met biociden de strijd aankunnen met middelen zonder biociden. De test liet verder zien dat er grote verschillen zijn met betrekking tot het reinigen van de onderwaterschepen. Zo zijn alle producten op siliconenbasis eenvoudig schoon te maken zonder dat de werking negatief wordt beïnvloed. Bij de ultrasone systemen is het mechanisch reinigen uiteraard afhankelijk van de gekozen type onderwatercoating, maar hierbij geldt dat daarmee de werking van het ultrasone systeem niet wordt beïnvloed. Conclusies • Zowel voor zoet en zout water zijn antifoulings beschikbaar die milieuvriendelijker zijn en even goed werken dan wel vergelijkbaar zijn met de antifoulings met biociden. • Nadeel is dat er bij sommige coatings tussentijds mechanisch moet worden schoongemaakt en de coatings meestal een kortere werkingsduur hebben dan antifoulings met biociden. Wasstraten – geschikt voor verschillende rompvormen – bestaan nog niet in Nederland. • Er is onduidelijkheid over de prijzen van de alternatieven maar duidelijk is wel dat de prijzen hoger – tot aanzienlijk – hoger liggen dan de producten met biociden maar de levensduur van de producten is in veel gevallen ook langer. Ultrasoon werkt net zolang als het systeem werkt. • Positieve uitzondering is het toepassen van melkvet. Dit biologische product is goedkoop maar maakt de huid spekglad wordt wat weer aanpassingen vraagt bij het in en uit het water halen van het schip. • Droog stallen is de allerbeste optie. Er is dan geen antifouling nodig en voorkomt veel onderhoud. Voor grotere boten is dit helaas geen optie. Meer informatie Bekijk het volledige testrapport en een overzicht van biocidehoudende producten die nu nog zijn toegestaan op www.varendoejesamen.nl. HISWA MAGAZINE 2 31

Op stap met … Stijn Boode ‘We moeten werken met dagkoersen’ In de rubriek Op stap met… lopen we een dagje mee met een medewerker van HISWA-RECRON. In de tweede aflevering: Stijn Boode, manager waterrecreatie die door de coronacrisis – net als zijn collega’s – tijdelijk thuis werkt. Hoe zet hij zich juist in deze tijd in voor de leden? Tekst: Lisette Vos Stijn Boode Deze maandagochtend sprak Stijn Boode, manager waterrecreatie, een half uur met een ondernemer die de coronahelpdesk van HISWA-RECRON had gebeld. Haar bedrijf heeft horeca met terras dat bijna weer open mag, maar de toiletten zijn ook voor de gasten van de jachthaven. En het sanitair van de jachthaven moet voorlopig dicht blijven. Wat te doen? ‘Ze had de gemeente gebeld, maar de betreffende ambtenaar bleek geen idee te hebben. Ze was blij om te sparren met iemand die weet wat er speelt.’ Deze maandagochtend sprak Boode ook collega’s van andere brancheorganisaties in de toerismesector tijdens een online call. Onderwerp van gesprek: de richtlijnen voor pakketreizen die reisaanbieders moeten volgen. ‘De richtlijnen, in 2018 herzien, worden geëvalueerd. Maar daar fietst de coronacrisis dwars door heen. Niet alleen grote reisorganisaties verliezen enorm veel omzet, ook onze leden, zoals die van de Hollandsche Zeilvaart. En wat zeggen die richtlijnen in dit geval?’ Werk op zijn kop gezet Deze twee voorbeelden laten zien hoe het werk van Stijn Boode in de afgelopen twee maanden op zijn kop is gezet, net als voor al zijn collega’s van HISWARECRON. Normaal gesproken is minstens de helft van 32 zijn werkagenda gevuld met afspraken op locatie. Nu werkt Boode, zolang het moet, vanuit huis. Als manager waterrecreatie is hij verantwoordelijk voor de belangenbehartiging, de producten en diensten en ledenadvies van vier groepen in de waterrecreatie: bootverhuur, jachthavens, zeil- en vaaropleidingen en chartervaart. Voor deze ondernemers vertaalt hij onder meer de landelijke wet- en regelgeving, zoals over legionella, BTW, consumentenbescherming of verduurzaming, naar de praktijk van hun bedrijf. Waar de leden van HISWA-RECRON door de coronacrisis mee te maken krijgen, is van een totaal andere orde. ‘We leefden van maart tot en met mei vooral van persconferentie naar persconferentie. Wij brengen de gevolgen van het kabinetsbeleid voor de leden steeds in kaart. Maar dat blijkt niet altijd eenvoudig. We moeten werken met dagkoersen. De aanpak per Veiligheidsregio verschilt ook. En daarbij: niet alle bedrijven zijn hetzelfde. De ene zeilschool is bijvoorbeeld de andere niet. Sommige geven alleen overdag les aan kinderen, bij andere overnachten ze ook. Anderen hebben vooral volwassen cursisten. Wat mag wel, wat niet?’ Protocollen Om duidelijkheid te scheppen én om aan te tonen dat de ondernemers verantwoord open kunnen, stelde HISWA-RECRON protocollen voor de 1,5-meter samenleving op. In deze documenten staan tot in detail strenge voorzorgsmaatregelen die ondernemers moeten hanteren om verspreiding van het virus tegen te gaan. Er zijn twee hoofdprotocollen, één voor de watersport én één voor recreatie. Voor specifieke bedrijven worden de maatregelen in de protocollen zoveel mogelijk op maat beschreven. En dat allemaal in een tijdsbestek van een maand. Boode: ‘Het is een snelkookpan.’

Boode ontwikkelde in de afgelopen maanden protocollen voor watersportondernemers, met inbreng van de leden. De documenten zijn afgestemd met de ministeries van VWS en EZK, met VNO-NCW en MKB-NL én de Veiligheidsregio’s. Daarnaast werkt Boode in de eigen organisatie nauw samen met de andere specialisten en de regiomanagers om de protocollen goed op elkaar af te stemmen. ‘Je hebt bijvoorbeeld bedrijven die zowel een camping als een jachthaven hebben. Daarnaast is er deels een overlap van de bedrijfsactiviteiten. Een havenkantoor is vergelijkbaar met een receptie op de camping. Op beide locaties geldt: afstand houden, contactloos betalen, alleen online reserveren.’ Alles in het teken van protocollen voor watersportbedrijven zodat ze veilig en verantwoord open kunnen. Gedragscode Als manager waterrecreatie heeft Stijn Boode tientallen dossiers onder zijn hoede. Tijdens de coronacrisis staan sommige dossiers op een lager pitje. Net voor de crisis ontwikkelde Boode – samen met leden – een nieuwe gedragscode voor de vaarscholen. Doel van de code is om ongewenst gedrag te voorkomen, zodat ouders met een gerust hart hun kinderen een zeilcursus kunnen laten volgen. Onderdeel is bijvoorbeeld een verklaring die alle instructeurs moeten ondertekenen, waarin staat dat zij zich aan de code houden. De invoering van de gedragscode HISWA MAGAZINE 2 Hollandsche Zeilvloot – een document van bijna twintig pagina’s – bij álle bedrijven is en blijft belangrijk, maar op dit moment hebben zeilscholen andere zorgen aan hun hoofd. ‘Dit is het eerste jaar dat ondernemers dezelfde code hanteren, na het seizoen volgt een evaluatie. Zeilscholen zijn vooral druk met de vraag of en wanneer ze kinderen kunnen ontvangen. De code wordt wel ingevoerd, maar door de coronacrisis hebben andere zaken prioriteit. We moeten vooral alles op alles zetten om de cursisten het water op te krijgen.’ Herpakt Voorlopig is de coronacrisis nog niet voorbij. Als één van de medewerkers van HISWA-RECRON die de coronahelpdesk bemant, zal Boode de komende tijd nog veel vragen van leden krijgen. Juist de bedrijven in de waterrecreatie die veel gasten en klanten op het terrein ontvangen, lopen in de praktijk tegen de beperkende maatregelen aan, zoals de maandenlange sluiting van het sanitair op jachthavens. ‘Op een jachtwerf is dat een ander verhaal. De werf kan doorbouwen. En de klant kan op gepaste afstand naar de boot komen kijken. Maar veel ondernemers in de waterrecreatie hebben zich herpakt. De vooruitzichten voor de zomer zijn beter met de versoepeling van maatregelen. En gelukkig gaan veel watersporters het water op.’ Wij willen dat onze leden weer omzet kunnen maken. Meerwaarde Voor Boode en zijn collega’s zijn het drukke tijden. Of het intensieve werk tijdens deze coronacrisis ook leuk is? Boode lacht een beetje om de vraag. ‘Of het leuk is voor mij? Daar gaat het niet om. Wij willen dat onze leden weer omzet kunnen maken. Het zal voor veel ondernemers lastig of onmogelijk worden om het omzetverlies dit jaar goed te maken. Maar we blijven ons inzetten. Juist in deze tijd kunnen we laten zien dat een brancheorganisatie meerwaarde heeft.’

Het Portret Rick Jendrusch In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit nummer met recreatie & toerisme als thema is dat: Rick Jendrusch. Hij is marketing & events manager bij Zeil- en Surfcentrum Brouwersdam. Tekst: drs. Liane Jansen 34

Jullie hebben een enorme groei als bedrijf doorgemaakt. Hoe is jullie bedrijf geworden tot het bedrijf dat het nu is? “In 1989 startten mijn ouders Uwe en Pieternel vanuit hun passie aan de Kabbelaarsbank/ Brouwersdam met een windsurfschool. Ze waren gevestigd in een legendarische dubbeldekkerbus. Inmiddels zijn we een allround watersportbedrijf en zitten we in een schitterend modern gebouw met een unieke en sfeervolle beleving op en rondom het water. Zeil- & Surfcentrum Brouwersdam geldt als de windsurfspot van Nederland. De Brouwersdam staat in de wereldwijde top drie van best bezochte surfspots. Naast windsurfen, suppen en zeilen kun je hier spectaculaire sprongen van de acht meter hoge waterjump maken of je vermaken in de watersportwinkel. Vanaf het terras heb je een schitterend uitzicht op het Grevelingenmeer. Overnachten kan ook bij ons. We hebben beachlodges met terras aan het water.” Hoe positioneren jullie je? “We positioneren ons als een gastvrije plek voor iedereen die wil genieten van de faciliteiten die wij bieden aan het water. Vriendelijkheid boven alles. Met die gedachte staat ons enthousiaste team klaar voor de gasten. Vertrekken zij met een glimlach, dan zijn wij ook tevreden. Zeil- en Surfcentrum Brouwersdam is in der loop der jaren een echt merk geworden. Veel mensen willen specifiek naar deze locatie omdat het hier zo veelzijdig is.” Jullie zijn van origine RECRON-lid (nu dus lid van HISWA-RECRON) en willen de HISWA Algemene Voorwaarden gebruiken. Mooi, vertel eens waarom en waarvoor? “Sinds 1999 zijn we al lid en gebruiken wij voor de groepsaccommodatie en de kamerverhuur jullie algemene voorwaarden. Omdat de watersportactiviteiten ons bedrijf juist onderscheidt van andere verblijfs recreatiebedrijven dekte dit qua voorwaarden niet de lading. Nu de fusie van RECRON en HISWA Vereniging een feit is, willen we graag gebruik maken van de HISWA-diensten en daarmee ook van de voorwaarden. Dat is natuurlijk top! Deze HISWA MAGAZINE 2 35 voorwaarden vullen de contracten aan als het gaat om de boekingen van dagexcursies, schoolreisjes en bedrijfsuitjes en alle overige watersportverhuur en -lessen. Het is heel fijn om een sterke organisatie achter je te hebben staan en het komt natuurlijk ook professioneler over.” Het is heel fijn om een sterke organisatie achter je te hebben staan en het komt natuurlijk ook professioneler over. Welke trends en ontwikkelingen op het gebied van recreatie en toerisme? “Met het coronavirus vind ik het best lastig om daar voor 2020 en de verdere toekomst iets over te zeggen. Als ik kijk naar de trends tot maart 2020, dan

merk ik dat gasten vaker, minder lang en op korte termijn beslissen om er tussen uit te gaan. Tijdens het verblijf verwachten ze een gevarieerd aanbod. Voor de watersport geldt dat ze niet alleen komen om bijvoorbeeld te windsurfen maar ook andere sporten en activiteiten aan de waterkant willen doen. Overal even van proeven en alles een keer mee maken. Verder zie ik dat veel mensen steeds op zoek zijn naar het extreme. Zo was de laatste jaren het suppen sterk in opmars en sinds kort is dat het foilen en het wingen. Dit zijn nieuwe trendwatersporten!” Veel mensen zijn op zoek zijn naar het extreme. Sinds kort is foilen en wingen helemaal hot. De coronacrisis: veel last van? Hoe gaan jullie er mee om? “Ja, ontzettend veel last zelfs. Gelukkig gingen we de coronacrisis in met een zeer gezond bedrijf. Dit boekjaar zullen we het alleen met de omzet van de particuliere gasten moeten doen. We hopen dat zij binnenkort weer volop mogen komen. Uiteraard houden we rekening met de RIVM-richtlijnen. Ons grote verlies dit jaar zijn de annuleringen van alle bedrijfsuitjes, schoolreizen, feesten, partijen en andere uitjes. Zij genereren normaal 75% van de omzet. Deze zijn voor dit jaar allemaal gecanceld. Normaal staan er vanaf april tot en met oktober doordeweeks dagelijks zo’n 150 tot 250 schoolkinderen op het water. Dat zijn er nu 0! Dan hebben we het nog niet eens over het feit dat ze hier ook slapen, eten, andere sporten beoefenen of iets kopen in de shop. Daarnaast hebben we een uitgebreid restaurant en terras met totaal circa 500 zitplaatsen. Ook daaruit was geen omzet tot 1 juni. We hopen dat bedrijven in het najaar spontaan nog besluiten om alsnog een uitje te organiseren. We hebben alles coronaproof gemaakt. Maar dat geeft wel extra drukte doordat alle afdelingen steeds moeten worden aangepast aan de maatregelen. Daarbij komt de verwerking van de vele annuleringen en vragen van gasten. Dat is wel eens frustrerend. Maar als we nu niks doen en niet bezig blijven, dan is het klaar. Dus we blijven vooruit kijken en niet stilstaan!” 36 Waar staat je bedrijf over 10 jaar? Welke ambities heb je met de Brouwersdam? “We hopen natuurlijk onze passie te kunnen voortzetten en zo veel mogelijk mensen het enthousiasme voor watersporten over te brengen. Daarnaast willen we ons merk Brouwersdam nog meer laten groeien. Altijd met de tijd mee gaan is daar inherent aan. We speuren altijd naar trends en zijn continu bezig met het bedenken van goede ideeën. Daarin zullen we blijven investeren. Nu ontwikkelen betekent wellicht na volgend jaar omzetten in de praktijk.” Biografie Rick Jendrusch (25 jaar) was professioneel freestyle windsurfer tot en met 2018 op wereldniveau. Hij volgde een studie marketing, communicatie & eventmanagement aan het Johan Cruyff College. Nu is hij marketing & events manager bij Zeil- & Surfcentrum Brouwersdam. HISWA MAGAZINE 2

drijvende steigers & turn key marinas golfbrekers - complete jachthavens - industriële steigers speciale roeisteigers - drijvend maatwerk - huursteigers Prins Bernhardlaan 1 NL-3297 CB PUTTERSHOEK T +31 (0)78 67 77 000 E info@interboatmarinas.nl I www.interboatmarinas.nl

B&W INTERNATIONAL TOUGH CASE Afm. 610 x 430 x 265 mm Art.nr. S85 - 117.19/P Code 8087150 INCL. 85-DELIGE GEDORE GEREEDSCHAPSET > Speciaal samengesteld voor de watersport > Stof- en waterdicht conform IP67 > Slagvaste koffer van polypropyleen (pp) > Super stabiel > Stapelbaar > Bodemschaal variabel door aluminium vakverdelingssyteem UITRUSTING > Ergonomische 2-componenten handgreep > Automatisch luchtddrukcompensatieventiel > Documentenvak in het deksel > Uitneembare gereedschapsborden met tool pockets en lussen > Eigendomsmarkering > Ogen tbv afsluiting met hangslot Levering geschiedt via de vakhandel. Voor info: GEDORE Technag BV Flemingweg 7, 2408 AV Alphen aan den Rijn Tel. +31 (0) 172 42 73 50 - www.gedore.nl € 631,00 excl. btw

Vraag & Antwoord De zomervakantie staat voor de deur. Wat moet ik doen nu een medewerker niet op vakantie gaat en zijn geplande verlofdagen wil intrekken vanwege de coronamaatregelen? Antwoord van HISWA-RECRON Het is niet de bedoeling dat een medewerker zijn verlof intrekt, als dat verlof al is ingepland. Niet alleen de medewerker heeft een vakantieplanning, maar u als ondernemer hebt ook een bedrijfsplanning. Hierin houdt u rekening met de aan- en afwezigheid van de medewerker. Een medewerker kan dus nooit zonder overleg zijn verlof intrekken. Als de medewerker zijn verlof wil intrekken, dan hoeft u daarmee niet akkoord te gaan. Als het voor uw bedrijf geen probleem is, dan kunt u natuurlijk meewerken aan zijn verzoek. Verlof is bedoeld om uit te rusten van het werk om daarna weer vol energie het werk aan te kunnen. Dit geldt ook in coronatijd. Daarnaast is het zeker niet de bedoeling dat een medewerker aan het einde van het jaar een zee aan verlofdagen overhoudt, die de medewerker dan naar het volgende jaar meeneemt. De medewerker moet zich er bovendien van bewust zijn dat verlofrechten, die hij in een jaar heeft opgebouwd, opgenomen moeten zijn voor 1 juli van het volgende jaar. Als hij dit niet doet, dan vervallen zijn verlofrechten van het vorig jaar. De medewerker heeft er dus zelf belang bij om zijn verlof op tijd op te nemen. Uitgangspunten bij verlof 1. Elke medewerker neemt op tijd verlof op om te herstellen van het werk en om uitval te voorkomen. 2. Verplaats en verschuif het verlof alleen als dit kan voor het bedrijf. 3. Aan het einde van dit jaar zijn alle verlofdagen van elke medewerker opgenomen. HISWA MAGAZINE 2 39 Vraag van een HISWA-RECRON-lid

Advertorial 34 jaar steigerbouw Het water optimaal toegangelijk Drijvende steigerbouw anno 2020. Hoewel we in de basis hetzelfde doen als tijdens onze oprichting in 1986 is er ook veel veranderd. Ons aanbod heeft zich verbreed en is verder ontwikkeld, meelopend met de ontwikkelingen en trends in en om het water. De watersportsector heeft zich ontplooid. Schepen werden groter, het gebruik is breder geworden. Daarbij veranderde ook de functie van de haven. Jachthavens bieden tegenwoordig zoveel meer dan alleen een ligplaats voor zeil- en motorboten. Er kan overnacht worden in drijvende huizen en de mogelijkheden voor recreatie op het water nemen verder toe. Denk bijvoorbeeld aan suppen, kanoën, roeien, maar ook allerlei kleine en grote evenementen waarin sport en spel op het water centraal staat. Bovendien is het belang van een duurzame, onderhoudsvrije haven veel groter dan 30 à 40 jaar geleden. Iedereen wil tenslotte vooral genieten van zijn tijd op het water en niet bezig ‘moeten’ zijn met onderhoud van de haven. Lag de focus van onze projecten vroeger vooral op realisatie van ligplaatsen voor zeil- en motorjachten met de systemen Atlantic en Laguna, inmiddels zijn daar vele andere toepassingen voor onze systemen bijgekomen. Haven gerelateerd zoals vlotten voor jollen, instructieplatforms of een drijvend (sanitair)gebouw, maar ook totaal andere toepassingen zoals drijvende wandel- en fietspaden, fietsenstallingen of watertribunes. Vraagt onze klant voor zijn toepassing een tijdelijke oplossing – denk bijvoorbeeld aan evenementen – dan zijn we slagvaardig met ons huursysteem. De ontwikkelingen op en aan het water en de veranderende wensen van onze klanten hebben bijgedragen aan de voortdurende innovatie van onze drijvende steigersystemen. Hoger vrijboord, bredere of juist smallere vingerpieren. Zo hebben we bijvoorbeeld ook systeem Olympia ontwikkeld voor de (professionele) roeisport en vindt dat systeem ook zijn toepassing als bijvoorbeeld jollenvlot. Inmiddels kent ons assortiment 6 drijvende steigersystemen, waarmee we aan de uiteenlopende wensen van onze klanten tegemoet kunnen komen en het water altijd optimaal toegankelijk maken. Nu en in de toekomst. www.interboatmarinas.nl Foto: Volvo ocean race paviljoen bij Wakepark Beaver Creek te Roermond

Benieuwd naar ons messcherpe tarief voor taxatie of verkoop? Bel ons voor meer informatie www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63 www.perspectief.eu/risicocheck Zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Nu we, na de uitbraak van F.A. Molijnlaan 28 8071 AG Nunspeet DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR het coronavirus, terugkeren naar het werken in een 1,5 meter samenleving is dat extra belangrijk geworden. Heeft u voldoende maatregelen genomen? “Met Roodberg heeft u uw scheepjes snel op het droge!” www.roodberg.com The Original

NIEUWSINNOVATIE Stagspanning draadloos Het nieuwe Britse bedrijf Cyclops Marine maakt producten voor professionele wedstrijdzeilers. Het eerste product waarmee ze de zeilwereld benaderen is de Smart Tune Turnsrew – een stagspanner met ingebouwde spanningsmeter die een draadloos signaal uitzendt. De spanning op de staalkabels die de mast overeind houden op zeiljachten is mede bepalend voor de snelheid van een wedstrijdzeiljacht. In de top van het wedstrijdzeilen past de bemanning de spanning op de stagen aan naar de omstandigheid van het moment: windsterkte, koers en golfslag. De smart tune geeft door hoe hoog de voorspanning op de stagen is, maar ook hoe hoog de spanning oploopt onder belasting. De spanning is af te lezen op een smartphone met de speciale Smart Tune app. Naast de spanningsmetende stagspanner lanceerde Cyclops Marine het tweede product: een ontvanger van het smart tune signaal die dit vertaalt naar het NMEA 2000-protocol, zodat de stagspanning ook op de schermen van plotter en andere instrumenten is af te lezen. Het verstellen van de spanning gaat nog gewoon handmatig – zoals bij conventionele stagspanners. www.cyclopsmarine.com Spiegelspoiler voor ‘kleine’ motorjachten Hull Vane, een dochteronderneming van Van Oossanen Naval Architects, presenteert de Semi Custom Hull Vane, een onderwater spoiler voor motorjachten met een lengte tussen de 10 en 20 meter. Door in de productie van standaard componenten gebruik te maken voor het op maat maken van de hydrodynamische vleugels, zijn de kosten laag en is de investering ook voor een pleziervaartuig haalbaar. In het voorjaar van 2020 werden vijf plezierjachten en zes Damen Patrol Vessels uitgerust met de Hull Vane. De Hull Vane, een horizontale vleugel onder water onder de spiegel van een waterverplaatsend motorjacht, helpt om de ligging in het water van een jacht te verbeteren en het brandstofverbruik te verminderen. Hydrodynamicaspecialisten bij Van Oossanen Naval architects ontdekten tijdens CFD-simulaties dat de waterstroom onder een motorschip meestal niet zozeer horizontaal verloopt, maar omhoog gericht is. Die ontdekking leidde tot de ontwikkeling van een horizontaal geplaatste vleugel onder het achterste gedeelte van de romp. Daarmee wordt het resultaat van die opwaarts gerichte waterstroom een opwaartse kracht: lift. Door die lift via de horizontal vleugel af te buigen naar achteren, 42 ontstaat voorwaarts stuwende kracht. De Hull Vane is zo ontwikkeld dat de voorwaartse kracht groter is dan de weerstand die de constructie onder water oplevert. De boot heeft minder trim nodig en ligt ook bij accelereren en hoge snelheid vlakker in het water. De boot bokt minder op de golven Er worden minder grote hekgolven veroorzaakt. Daardoor is minder stuwende kracht uit de schroef nodig om vooruit te komen en dus is er minder brandstof nodig. Hull Vane gaat voor de ontwikkeling van bewegende onderwaterspoilers een samenwerking aan met Naiad. www.hullvane.nl HISWA MAGAZINE 2

NIEUWSINNOVATIE Ankerautomaat Nieuw op het Europese vasteland is de Trac Deckboat 40 Auto Deploy-G3 ankerlier. Deze lier biedt niet alleen hulp bij het ophalen van een zwaar anker, maar kan ook automatisch ankeren. Op de lier ligt 100 voet (31 meter) double braid lijn, sterk genoeg om een fors anker aan te hangen. De lier is uitgerust met elektronica die het anker kan neerlaten tot het de bodem raakt – de vermindering van de spanning op de lijn wordt gedetecteerd. Dan geeft de lier nog een aantal meters en stopt. Als de boot in stroming of wind aan de lijn begint te trekken, voelt de lier de toegenomen spanning op de ankerlijn en geeft nog een aantal meters. Net zolang tot het anker ligt en er voldoende lengte van de ankerlijn is uitgegeven om rustig voor anker te liggen. Dan kan de schipper de lier uitzetten, zodat niet later teveel lijn wordt uitgelaten. Bij anker op gaan draait de lier de lijn uiteraard weer op. www.nixonmarineglobal.com Plafondkompas De Italiaanse fabrikant van schotkompassen lanceert de Astra, een plafondkompas. Dit aardmagnetisch kompas is geschikt voor montage aan het plafond boven een stuurstand. De gradenverdeling van de kompasrichtingen is zo genoteerd op de draaiende schijf in de vloeistofgevulde doorzichtige halve bol, dat het leesbaar is door de stuurman die er onder staat en dat de vaarrichting in kompasgraden zichtbaar is voor degene die achter het kompas staat. Het kompas op de positie boven het hoofd maakt ruimte vrij op het dashboard en maakt het controleren van de koers met een snelle blik mogelijk. www.rivieragenova.it Beursbezoek via apps Driedimensionaal rondkijken in een jacht, op een beursstand of in een werfhal kan met de 3D-voyager van Social Navigator. Moderne toepassingen voor smartphones en tablets worden slim gemaakt met 360 graden camera’s. Het resultaat is een complete viruele omgeving, waarin de bezoeker van het ene gezichtspunt in een ruimte naar de volgende kan klikken. Op iedere plek waar de cameraman stond, kan de virtuele bezoeker via het scherm omhoog, omlaag en helemaal rond om zich heen kijken. Het systeem werkt al op de websites van sommige jachtmakelaars maar is ook beschikbaar voor beursstands en werfvloeren. Ook Solidwave, leverancier van software voor ontwerp en visualisatie van jachten, ontwikkelde een app die de fysieke botenbeurs (deels) vervangt. Werven kunnen voor marketing en voor het onderhouden van contact met klanten, gebruik maken van de Virtual Boat Show app. Hierin kunnen klantn een boot 3D bekijken en kleuren van romp en interieur aanpassen zodat ze hun boot naar eigen wens samenstellen. Films, foto’s, driedimensionale doorloop, een virtuele toer maar ook onderhoudsgeschiedenis en bootgegevens kunnen worden bijgehouden. Ondernemers kunnen de software op maat laten uitvoeren voor hun presentaties. www.socialnavigator.net www.solidwave.co.uk HISWA MAGAZINE 2 43

NIEUWSINNOVATIE Vouwtrap Draagbaar, gemaakt van licht aluminium en op te vouwen tot een min of meer handzaam plat geheel is de steigerladder van de Amerikaanse fabrikant Tracy International. Wanneer de stap vanaf de steiger naar het dek van de boot te hoog wordt, kan een laddertje uitkomst bieden. De Folding Deck Step is in een enkele beweging in te vouwen tot een plat, lichtgewicht pakket dat in een bakskist past. www.tracy-intl.com Polscomputer Het polshorloge Quatix 6 van Garmin is in feite een extra scherm van het multifunctionele controlepaneel op de boot: alle data van de boot is er op af te lezen, zoals koers, snelheid, actuele diepte van het water, windsnelheid en windhoek en meer. De stuurautomaat kan vanaf de pols worden bediend, of waypoints kunnen worden ingevoerd in de plotter. Het horloge is als een smartphone, maar dan eentje die aan de pols vast zit en die met de vingers van de andere hand bediend wordt. Als op het multifunctionele scherm ook een geluids- of videosysteem is aangesloten, kan de Quatix ook worden gebruikt om een muziekje of een film op te zetten. De Quatix communiceert met Garmin-apparatuur, niet met moderne navigatie-instrumenten met wifi van andere merken. Er zijn verschillende uitvoeringen: met blauwe rubber band, met zonnecel erbij of uitgevoerd in titanium. www.garmin.com Internet aan boord op zee Een MIMO-antenne in een beschermende koepel die op de mast van een motorjacht of op de zaling van een zeiljacht wordt gemonteerd, maakt het volgens leverancier Sailsatellite mogelijk om tot 50 mijl uit de kust het 4G-signaal van de mobiele telefonie op te vangen. Daarmee ontstaat een eigen wifi-netwerk aan boord. Met de Sputnik24 4G LTE antenne is de zee-ontvangst van internet mogelijk. 4G is uiteraard het mobiele datasignaal, LTE staat voor long time evolution: de kwaliteit van de verbinding wordt gedurende de connectie steeds verbeterd. www.sailsatellite.com 44 HISWA MAGAZINE 2

NIEUWSINNOVATIE Snelle bootherkenning via app Leverancier Digital Yacht van bootelektronica ontwikkelde twee nieuwe modellen AIS (automatic identification system) transponders en een app voor smartphone of tablet die de gegevens van de AIS integreert in waterkaarten op het scherm. De modellen AIT5000 en AIT2500 onderscheiden zich doordat de frequentie waarmee ze gegevens uitzenden en ontvangen, automatisch aanpast aan de snelheid van de boot. Op hoge snelheid wisselt de transponder elke vijf seconden informatie uit met de omgeving. Gaat het gas er wat af, dan wordt dat elke 15 seconden en op rustig tempo is het uitwisselen van gegevens over type, naam, afmeting, koers en snelheid van de omringende boten iedere 30 seconden wel genoeg. De AIT5000 heeft een ingebouwde splitter voor de marifoonantenne en zendt een wifi signaal uit zodat de AIS-gegevens op tablet of telefoon kunnen worden afgelezen. De AIT2500 heeft die splitter en wifi niet, maar integreert wel goed met de andere boordinstrumenten, zodat boten in de buurt herkenbaar op het scherm van de plotter worden geprojecteerd. www.digitalyacht.co.uk Elektrisch laagvliegen Een 150 pk sterke buitenboordmotor stuwt ribs en speedboten tot snelheden waarbij de boot over het watert scheert en maar met een heel klein oppervlak nog het water raakt. Zo’n krachtbron lanceert Evoy dit jaar als elektrische buitenboordmotor. In samenwerking met een accupakket dat qua voltage en amperage geschikt is voor het leveren van grote vermogens, bereikt de elektrische buitenboordmotor een actieradius die in de buurt komt van de vaarduur van een boot met brandstoftank. De innovatieve Noorse onderneming is opgericht om elektrische aandrijvingen te maken voor snelvarende, planerende jachten en werkboten. De techniek van de elektromotor is altijd al superieur geweest aan de verbrandingsmotor, redeneren de Noren, maar fossiele brandstof als energiedrager bood lange tijd meer actieradius dan batterijen. De batterijtechniek is de afgelopen jaren fors verbeterd. De buitenboordmotoren worden ontwikkeld in samenwerking met de bouwer van werkboten Hurtigruten en distributeur van nautische materialen Frydenbø Milpro. Evoy zoekt nog distributeurs in Nederland. https://evoy.no HISWA MAGAZINE 2 45

NIEUWSINNOVATIE Mobiele kluis Gemaakt van ABS-kunststof, met een staalkabel eraan vast en keus uit een sleutel of een cijferslot biedt de Safego een veilige plek om waardevolle spullen op te bergen, beschermd tegen diefstal. Portemonees en telefoons kunnen rustig achterblijven bij een zwempartij: de staalkabel aan de Safego kan worden bevestigd aan de romp van de boot, het stuur van een camper of aan het frame van een caravan. Het minikluisje is waterdicht en schokbestendig. Met de telefoon in de kluis, kan een koptelefoon worden ingeplugd om toch naar muziek te kunnen luisteren. Het kluisje is in twee maten beschikbaar: 18 of 7,5 centimeter breed. De staalkabel is 45 centimeter. www.travelwithsafego.com Jetski dok Drijvende poly-ethyleen parkeerplekken voor waterscooters en jetski’s van Hydrohoist bieden een makkelijke manier om een PWC (personal water craft) aan te leggen bij een steiger of een strand, of veilig aan te meren naast een jacht. De Amerikaanse fabrikant heeft het nieuwe model HP Epic verbeterd met extra brede loopranden aan weerszijden. In de gietmal van het poly-ethyleen is een antislip laag in die loopvlakken verwerkt. Aan de kant waar de jetski’s komen aanvaren is een luchtkussen om de botsing met de boeg op de vangen. De wieltjes in de uitsparing waar de rompen van waterscooters en jetski’s in passen, zijn makkelijk te verplaatsen zodat het geheel altijd goed passend is maken voor verschillende modellen. De drijvende jetskidokken zijn koppelbaar. www.boatlift.com 46 Plexiglas onderzeeër Nemo is een tweezits onderzeeër die tot 100 meter diep kan duiken en acht uur lang onderweg kan zijn. Het onderwaterverkenningsvaartuigje is bedoeld als avontuurlijk bijbootje bij een superjacht. Aan boord van zelfs die grote jachten is opslagruimte beperkt en dat was reden voor de onderzeebootontwikkelaars uit Breda om een compact model te ontwerpen. Het nieuwe onderwaterbootje is maar 2,8 meter lang, 2,3 meter breed en 1,5 meter hoog. Het kan op dezelfde plek opgeborgen worden als twee jetski’s. Met de kleine afmetingen en het bescheiden gewicht – voor een onderzeeër – van 2500 kg, kan Nemo zelfs achter een auto worden vervoerd. Dankzij een plexiglas koepel rond de zitplaatsen is het uitzicht naar alle kanten fenomenaal. www.nemo-submarine.com HISWA MAGAZINE 2

NIEUWSMENS&BEDRIJF Zeelander schroeft productie op Zeelander Yachts gaat de werf uitbreiden om meer jachten te kunnen bouwen. De vraag naar de motorjachten is met name in de Verenigde Staten groter dan de capaciteit van de werf. De jachtwerf in Groot Ammers opende vorig jaar een kantoor in Fort Lauderdale, (Florida) en presenteerde het nieuwe model: de 22 meter lange Z72. In de eerste drie maanden van dit jaar groeide de verkoop met 30 procent ten opzichte van 2019. Temidden van de hortende economie door pandemiemaatregelen floreert Zeelander. De werf kondigt nieuwe modellen aan naast de Z72, Z55 en Z44. www.zeelander.com Yanmar gaat boten bouwen Het Nederlandse Yanmar Marine International, dochteronderneming van de Japanse motorenfabrikant Yanmar, richtte een Aziatische distributiemaatschappij op: Yanmar Marine International Asia (YMIA). Het nieuwe bedrijf wil naast motoren en onderdelen ook complete boten gaan bouwen. Blauwe Vlaggen toegekend Vijf Nederlandse jachthavens mogen vanaf dit jaar voor het eerst de Blauwe Vlag laten wapperen, als teken dat ze door de keurmeesters van de wereldwijde organisatie zijn beoordeeld als schoon en duurzaam. Het gaat om Jachthaven Havenkwartie Blauwestad in Groningen, de haven van de WSV Lelystad, de Haarlemsche Jachtclub, Jachthaven van Dusseldorp in Loosdrecht en Jachthaven De Batterij in Willemstad. In totaal zijn er 182 jachthavens en stranden die aan de duurzaamheids- en schoonheidseisen voldoen en die dus in 2020 een Blauwe Vlag mogen hijsen. Van de jachthavens zijn er 25 die ook aan de aanvullende eisen voldoen voor de Groene Wimpel: niet alleen zijn ze schoon en duurzaam maar er is ook sprake van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Jachthaven Katwijk is dit jaar voor het eerst met de Groene Wimpel bekroond. www.blauwevlag.nl De havenmeesters van Lelystad Haven Medio 2019 presenteerde het bedrijf al de Express Cruiser X47 en X39. Als sponsor van de America’s Cup bewerkstelligde de fabrikant dat de snelvarende jachten de officiële VIP-cruiser van dat zeilevenement wordt. In de eigen jachten wil de motorenfabrikant meer kunnen experimenteren met nieuwe aandrijftechnieken. De jachten zijn te koop, maar YMIA wil ook deelgebruik gaan aanbieden. Vooralsnog richt de botenbouwdivisie zich op de Aziatische markt, met name op Japan, waar de watersport een opkomende vrijetijdsbestedijg is. Via het zelf bouwen van jachten en aanbieden van gebruikscontracten wil Yanmar dichterbij de eindgebruiker komen te staan en zo zicht krijgen op de gebruikservaring van hun producten. Naast motoren en boten gaat YMIA nog meer nautische benodigdheden en onderdelen maken zoals stuurinrichtingen, zelfsturende technieken voor het automatisch aanmeren van jachten en meer geavanceerde elektronica. www.yanmarmarine.com HISWA MAGAZINE 2 47

NIEUWSMENS&BEDRIJF Makelaarsketen opent kantoor in België Jachthaven van Nieuwpoort Drijf-in barbecue De boot ‘De Vooruitgang’ uit Akkrum biedt barbecue-arrangementen aan voor passerende watersporters op hun boten. De boot, die onder normale omstadigheden wordt gebruikt als los-van-de-wal vergaderlocatie, kon vanwege de pandemiemaatregelen de afgelopen maanden geen groepen ontvangen. Daarom worden nu vanaf het water barbecue-arrangementen aangeboden. Wie langszij aanmeert, krijgt eerst via een hengel een menukaart aangeboden. Als de keuze is gemaakt, kan worden betaald met een betaalverzoek via de telefoon of met contant geld in een klompje aan de hengel. Chefs van cateringbedrijf De Heer van Zuylen bereiden het gekozen gerecht op hun braadroosters, het eten wordt daarna in het gangboord van het schip gezet. De eters kunnen hun bestelling zelf van het gangboord pakken. Zo komen de opvarenden van beide boten nooit dichter dan anderhalve meter bij elkaar. www.vofdevoortuitgang.nl De Valk Yacht Brokers voegde activiteiten in België aan haar Europese netwerk toe. Makelaar Jochem Heijermans (telefoon 0032 58 680 218) bemiddelt tussen koper en verkoper van jachten die gewoon op hun ligplek blijven in Antwerpen, Blankenberge, Nieuwpoort of om het even welke jachthaven in België. Een kantoor met eigen verkoopsteiger is er (nog) niet; de makelaardij is via website en telefoon bereikbaar. De Valk Yachtbrokers heeft nu 19 vestigingen. www.devalk.nl/nl/kantoren/belgium Garantie en serviceinterval verlengd Om de maanden van stilstand te compenseren verlengde Mercury Marine, leverancier van inboord- en buitenboordmotoren, de garantieperiode van alle producten. Alle fabrieksgaranties en verlengde garanties die verlopen tussen 1 april 2020 en 30 juni 2020, worden met 90 dagen verlengd. Voor viertakt buitenboordmotoren die tussen 1 april en 30 juni een (voor de garantie verplichte) onderhoudsbeurt nodig hebben, verlengt Mercury de mogelijkheid om die uit te laten voeren met 90 dagen. www.mercurymarine.com 48 HISWA MAGAZINE 2

NIEUWSMENS&BEDRIJF Scheepsbouwconcern opent jachtbouwtak De Damen Group, het moederbedrijf van 23 scheepswerven in Nederland en nog 34 werven over de hele wereld, van Polen tot Australië, richtte een jachtbouwdivisie op. Al jarenlang worden op de werf in Vlissingen naast marinevaartuigen ook superjachten van het merk Amels gebouwd. De laatste jaren groeide de activiteit in de jachtbouw, met de introductie van de Axebow (bijlboeg) Yacht Support Vessels. Deze forse jachten varen als ondersteuningsboot mee met nog grotere en luxere jachten, om de bijboten, waterspeeltjes, surfplanken, barbecuesets en voorraden mee te nemen. Door de toenemende hoeveelheid projecten kunnen niet alle jachten van de superjachtbouwdivisie op de Amelswerf worden gebouwd. Binnen het Damen-concern zijn andere werven die de rompen bouwen of waar de service aan de jachten wordt aangeboden. Die werven zijn nu een intensievere samenwerking 100.000ste Torqueedo in eco-zeiljacht Het houten zeiljacht Spirit 111 is vlak voor de tewaterlating voorzien van een Torqueedo Deep Blue 100i motor. Het systeem met 160 kilowattuur accucapaciteit kan het 34 meter lange zeiljacht 40 mijl voortstuwen met een snelheid van acht knopen. Het duurzaam geproduceerde en uitstootvrij opererende jacht is een van de grootste jachten ooit met elektrische aandrijving. Het Britse Spirit Yachts profileert zich nadrukkelijk als bouwer van ecologisch verantwoorde jachten. De koper van het vlaggenschip van de werf, een superjacht van 111 voet lengte, wilde een volledig CO2-neutraal jacht. Als de batterijen met duurzaam opgewekte elektriciteit worden geladen, is dat gelukt. Voor Torqueedo, elektromotorenfabrikant uit Duitsland, markeert de Spirit 111 de mijlpaal van de honderdduizendste geleverde elektrische bootaandrijving. Elektrische voortstuwing neemt inmiddels een aanzienlijk marktaandeel in en groeit. www.spirityachts.com aangegaan binnen de jachtbouwdivisie van het scheepsbouwconcern. Het betreft de hoofdvestiging met werf in Vlissingen en de onderhouds- en reparatiewerf in Vlissingen-Oost, de cascobouwwerven in Galati, Roemenië en Gdynia, Polen plus de service en onderhoudswerf in Antalya, Turkije. www.damen.com Vaan Yachts in de prijzen De nieuwe Nederlandse bouwer van aluminium kajuitcatamarans Vaan Yachts heeft de Design Award gewonnen in de categorie jachtbouw in de A’Design Awards. De internationale ontwerpersprijs is voortgekomen uit de Politecnico di Milano, de technische universiteit in Italië. Vaan Yachts, die een snel zeilende kajuitcatamaran bouwt uit hergebruikt aluminium en zo de jachtbouw tegelijkertijd duurzamer en luxer maakt, won een van de zeven prijzen tussen alle andere inzendingen uit de watersport. www.vaanyachts.nl HISWA MAGAZINE 2 49

NIEUWSMENS&BEDRIJF Half miljoen voor Sea Rangers Elektrische provinciale inspectieschepen De provincies Groningen en Friesland nemen elektrisch aangedreven inspectieschepen in gebruik. In maart werd in Groningen de PW18 gedoopt. Dit eerste elektrische werkschip werd gebouwd bij scheepswerf Niestern Sander in Delfzijl. Omdat de maritieme regelgeving voor elektrisch aangedreven werkschepen nog in ontwikkeling is, moest het schip uitgebreid worden getest om aan alle eisen van de scheepvaartautoriteiten te voldoen. De provincie Friesland heeft aan scheepswerf Talsma uit Franeker de opdracht gegeven om een zelfde inspectieschip te bouwen. De opdracht omvat ruim 1,6 miljoen euro. De Friese boot krijgt de naam PW10. Het ontwerp voor het elektrische werkschip is van Vripack uit Sneek. Het schip is uitgerust met een groot pakket aan batterijen die twee elektromotoren aandrijven. Het klimaat in de kajuit wordt heel energiezuinig geregeld via een warmtewisselaar, waarmee ook in de winter warmte aan het oppervlaktewater kan worden onttrokken – voldoende om de kajuit te verwarmen. De schepen worden ingezet voor toezicht en handhaving, bij evenementen of het begeleiden van speciaal transport over water. www.scheepswerftalsma.nl 50 De jonge organisatie Sea Rangers Service ontving tijdens het Goed Geld Gala van de Nationale Postcodeloterij 500.000 euro aan innovatiebijdrage. Sea Rangers is een veelomvattend project, waarin jongeren uit havensteden worden opgeleid tot bewakers van natuurgebieden op zee: maritieme boswachters die hun werk op een zeilschip uitvoeren. De stiching bouwt speciale zeilende schepen. Ook deze scheepsbouw is een werkgelegenheidsproject voor jongeren die moeilijk aan werk komen. Tijdens bootcamps worden 12 jongeren per schip geselecteerd om de opleiding tot sea ranger te beginnen. De eerste lichting is al klaargestoomd en actief. Naast toezicht over beschermde natuurgebieden op zee in dienst van overheden, is Sea Rangers Service ook actief voor het stimuleren van duurzame ontwikkeling van kustgebieden – bijvoorbeeld door de aanleg van zeewierparken voor voedselvoorziening. Veteranen van de Koninklijke Marine worden ingezet bij de trainingen. Op het Nederlandse deel van de Noordzee doen de Sea Rangers onderzoek naar plastic vervuiling in opdracht van de rijksdienst NIOZ en ze verzamelen gegevens over het weer voor de meteodiensten. Daarvoor nam Sea Rangers afgelopen november het zeilschip ‘Fantastiko’ in gebruik. Met name voor het verder ontwikkelen van de verbouw van zeeplanten als voedsel, kregen de Sea Rangers hun innovatiebijdrage van de loterij. www.searangers.org SYBass en LYBRA niet naar Monaco Terwijl de organisatoren van de Monaco Yacht Show nog volop werken aan het realiseren van de superjachtenshow van 23 tot 26 september in het kleine mondaine prinsdom, staat het doorgaan van de beurs onder druk omdat deelnemers twijfelen of ze present zullen zijn. Sommige jachtbouwers en toeleveranciers aarzelen over hun deelname omdat de bezoekers wellicht wegblijven of een tweede golf van de coronapandemie kan ontstaan. Twee belangrijke organisaties binnen de sector hebben laten weten in ieder geval niet te komen: de Super Yacht Builders association (SYBass) en de Large Yacht Brokers Association. De organisatoren kondigen een kleine show aan zonder winstoogmerk, als dienstverlening aan de herstellende superjachtensector na de pandemie. www.monacoyachtshow.com HISWA MAGAZINE 2

NIEUWSMENS&BEDRIJF Personalia Zeilkamp mijdt besmetting Niels Klarenbeek is de nieuwe directeur van de vakbeurs METStrade, jaarlijks in november in de RAI Amsterdam. Hij volgt Irene Dros op. David Graham is de nieuwe CEO van zeilsportfederatie World Sailing. Een groep jongeren tussen 8 en 14 jaar oud genoot in het hemelvaartweekend van een zeilkamp bij Aquavitesse in Bruinisse. Dat gebeurt ieder jaar, maar dit jaar was het hemelvaartkamp misschien wel het eerste zeilkamp van Nederland (of Europa?) in coronatijd. Zeillessen werden gegeven in 1-mans zwaardboten zoals de RS Neo, RS Tera en Optimist. De jongeren overnachtten in de ark van de zeilschool, broers en zussen konden samen in kamers, de andere kinderen sliepen alleen in een kamer. Douches bleven dicht. www.aquavitesse.nl Sloepenbouwer gaat elektrisch Het Nederlands sloepen- en motorjachtenmerk Waterdream biedt voortaan elektrische aandrijving aan op alle open boten. De bouwer van sloepen uit dikwandig gerecycled aluminium stelde een elektrische aandrijving samen waarmee hun 7,40 meter lange sloep 24 uur lang kan varen of een actieradius haalt van 120 kilometer. De Torqueedo Cruise 10.0 in combinatie met een pakket van vier lithium-ion batterijen van 3,5 kWh per stuk zorgt daarvoor. Het merk Waterdream, in 2012 opgericht door Prins Bernhard van Oranje, begon met de bouw van sloepen maar biedt tegenwoordig negen modellen, tot 52 voet (15,50 meter) lengte. www.waterdream.nl Greenline verkoopt modellenlijn aan Bavaria De Sloveense jachtbouwer Greenline, bekend van de hybride motorjachten, ontwikkelde naast de waterverplaatsende jachten ook snelvarende rompen die worden voortgestuwd door buitenboordmotoren. De serie jachten onder de naam NEO werd tot maart gebouwd bij Greenline, maar wordt vanaf september dit jaar gebouwd door Bavaria. Vanwege het energiezuinige imago van Greenline zijn de jachten bedoeld voor de nieuwe generatie sterke elektrische buitenboordmotoren, maar uiteraard ook geschikt voor benzinemotoren. Greenline presenteerde in eerste instantie een 36 voet (11 meter) lange boot, met een zwemplateau dat om de buitenboordmotoren heen loopt voor extra veiligheid en comfort bij het zwemmen. Dit model is geschikt voor drie motoren van 300 pk. Zo kan de polyester speedboot 42 knopen snelheid halen. Greenline biedt nadrukkelijk de optie aan om twee Torqueedo’s van 30 kW te gebruiken voor de voortstuwing. Daarmee kan de boot 16 knopen varen en dat over een afstand van 20 mijl volhouden. Dan moet er weer geladen worden. De verkoop aan Bavaria omvat de exclusieve rechten voor de bouw van alle zeven modellen die zijn ontworpen in de NEO-serie, van 9,99 meter lang tot 20,80 meter, inclusief de mallen. www.greenlineyachts.com HISWA MAGAZINE 2 51

52 HISWA MAGAZINE 2

Beursnieuws Nieuws van de twee HISWA-beurzen Zowel de HISWA Amsterdam Boat Show als de HISWA te water zijn dit jaar de dupe van de coronacrisis. De beurs in de RAI werd vroegtijdig afgebroken en de beurs in Lelystad gaat niet door. Onlangs kwam daar bovenop het nieuws dat de HISWA Amsterdam Boat Show na 65 jaar ophoudt te bestaan. Donderdag 12 maart volgde RAI Amsterdam per direct de instructie van de Nederlandse overheid op om verdere verspreiding van het coronavirus (COVID19) te voorkomen. Volgens het RIVM werd het risico op besmetting te groot om nog langer verantwoord grote evenementen te laten plaatsvinden. Dit betekent dat de HISWA Amsterdam Boat Show, die een dag ervoor, op woensdag 11 maart werd geopend, voortijdig de deuren sloot. Het evenement zou tot zondag 15 maart plaatsvinden. HISWA Amsterdam Boat Show met pensioen Later werd bekend dat RAI Amsterdam besloot helemaal te stoppen met het organiseren van de HISWA Amsterdam Boat Show. Na 65 jaar gaat de beurs met pensioen. Al langer vraagt de watersportbranche om één sterk watersportevenement. De watersportwereld is de afgelopen jaren sterk veranderd. Zo is het bootbezit afgenomen, een trend waarvan verwacht wordt dat deze verder doorzet. Bijna 50% van de exposanten neemt deel aan zowel de HISWA Amsterdam Boat Show in RAI Amsterdam als de HISWA te water in Lelystad. Vele exposanten geven aan dit als een te grote marketinginvestering te ervaren. HISWA MAGAZINE 2 53 Daarnaast was er de afgelopen jaren een dalende trend van het aantal bezoekers. Met het beëindigen van de HISWA Amsterdam Boat Show wordt ruimte geboden aan de HISWA te water. Vereniging HISWA-RECRON is merkeigenaar van de beurzen en steunt de beslissing in het belang van de watersportbranche.

HISWA te water afgelast De HISWA te water, die dit jaar van 2 tot en met 6 september in Bataviahaven Lelystad zou plaatsvinden, gaat definitief niet door. Massale evenementen met een landelijke uitstraling mogen pas weer worden gehouden als er een vaccin is. Ondanks het feit dat de beursorganisatie een coronaprotocol gereed had, moest toch besloten worden om de beurs in 2020 te annuleren. Beursmanager Arjen Rahusen, beursmanager: “Als beursmanager had ik natuurlijk graag een HISWA te water gehouden maar gezien de huidige omstandigheden is dat niet realistisch. We bereiden ons nu voor op de editie van 2021 die van 1 tot en met 5 september plaatsvindt in Bataviahaven Lelystad. Virtuele beurs: goed idee? HISWA-RECRON wil toetsen of het idee om alle eigen bootshows/huisshows te clusteren in één maand, zodat er een virtuele consumentenbeurs van 31 dagen ontstaat. Die virtuele beurs krijgt een prominente plek op hiswa.nl. Op die manier wordt belangstellenden toch een platform geboden waar ze verschillende bootmerken, accessoires en andere watersportzaken vinden. En waar ze zich goed kunnen oriënteren en boten, producten en bedrijven met elkaar kunnen vergelijken. Op www.hiswarecron.nl/actueel staat een mini-enquete hierover. Alle leden kunnen de enquete invullen. 54 HISWA MAGAZINE 2

Plaats boten gratis op hiswa.nl HISWA-RECRON-leden hebben het exclusieve recht om al hun boten gratis op www.hiswa.nl te zetten. Door het wegvallen van de HISWA-beurzen biedt de site een prachtig alternatief. De website www.hiswa.nl is helemaal gericht op de consument. Zo staan er inmiddels ruim 2.500 gebruikte en 500 nieuwe boten online en wordt de website via Google zeer goed gevonden. Op de bekende zoektermen ‘gebruikte boot’, ‘tweedehands boot’ en ‘nieuwe boot’ staat de site boven in de zoekresultaten. Leden kunnen zelf hun gebruikte en nieuwe boten invoeren. Zij gaan daarvoor naar hun eigen pagina in www.mijnhiswarecron.nl. Leden die gebruik maken van een derde partij moeten vragen naar de zogenaamde XML-code. De afdeling communicatie plaatst dan vervolgens het botenaanbod op hiswa.nl. COLUMN Niet naast de pot pissen Nog maar net directeur van HISWARECRON en meteen omgedoopt tot ‘Mister Sanitair’. Het sluiten van toiletten bij campings staat inmiddels symbool voor de vele coronadossiers die HISWA-RECRON oppakte na 12 maart. Er worden natuurlijk veel grapjes over gemaakt zoals ‘dat een hoopvolle boodschap voor de sector volgt’. De gemeenschappelijke sanitaire gebouwen in havens en op campings zijn gelukkig eerder open gegaan dan de beoogde datum van 1 juli. Mede dankzij de inzet van het team maar ook door acties van veel leden en bestuursleden in de regio. De schade als gevolg van de coronacrisis is groot in de sector. Ongeveer 7.500 watersport- en HISWA MAGAZINE 2 recreatiebedrijven hebben naar schatting 1,3 miljard schade tot en met juni. En de voorspelling voor heel 2020 is ruim boven de 2 miljard. Daarvan raakt ongeveer 45% de watersportsector: zeilscholen, havens en jachtverhuurders en de chartervloot. Maar er is ook sprake van terugval van leads voor jachtbouw en daardoor nadelige effecten op de toelevering. Dat geldt niet direct in het sloepen- en tendersegment maar wel in het segment zeil- en motorjachten. Door het ontbreken van beurzen en internationale contacten, de daling van werkgelegenheid, de verhoging van de belastingdruk en de aandelenkoersen en daarmee daling van het consumentenvertrouwen wals gevolg van corona. Juist nu is het zaak de handen ineen te slaan om te werken aan behoud van goed personeel, exportpromotie en zichtbaarheid van producten en diensten naar de consumentenmarkt. HISWARECRON en het merk HISWA staan alle aangesloten ondernemers ten dienst om samen goed de volgende fase in te gaan. Om zo de boot niet te missen of naast de pot te pissen. Geert Dijks Directeur HISWA-RECRON 55

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HRBC NIEUWS LEEST U NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA-RECRON BUSINESS CLUB. Wilt u ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. Inter Boat Marinas importeur van Connect-A-Dock Inter Boat Marinas (Top Supplier) is sinds dit seizoen de importeur van het systeem Connect-A-Dock voor alle Europese landen. Dit systeem biedt uitkomst als er haast geboden is bij een permanente oplossing voor jachthavensteigers. Met dit kunststof modulaire steigersysteem kan eindeloos gecombineerd worden, het is uit voorraad leverbaar en eenvoudig zelf te monteren. Connect-A-Dock is uitermate geschikt voor de zwem-, roei- en kanosport, waarvoor een speciaal laag vrijboord beschikbaar is. Daarnaast biedt het ook veel mogelijkheden voor drijvende (privé) steigers of in de recreatie, bijvoorbeeld als zwemplatform. www.interboatmarinas.nl Collectieve inkoop van energie nu voor alle HISWA-RECRON-leden De succesvolle collectieve inkoop van energie via HISWA Energie is na de fusie met RECRON ook toegankelijk voor alle HISWARECRON-leden. Deelnemers aan het collectief kunnen niet alleen duizenden euro’s per jaar besparen op hun energiekosten, ook wordt hen de zorg van overstappen en contracten uit handen genomen. Ondernemers kunnen zich zo concentreren op hun bedrijf. HISWA Energie ging in maart 2015 van start voor HISWA-leden en inmiddels zijn ruim 100 bedrijven uit de recreatie- en watersportsector aangesloten. Gemiddeld besparen bedrijven zo’n 37 procent op hun energie-inkoop. Samen hebben zij in vijf jaar honderdduizenden euro’s bespaard op de inkoop van energie. Gespecialiseerd adviesbureau EnergyProof (Top Supplier) begeleidt het inkoopcollectief. Deelnemers aan HISWARECRON Energie kunnen ook gebruik maken van diensten van EnergyProof zoals energiescan, factuurcontrole, netbeheeranalyse of ondersteuning bij geschillen met een leverancier, netbeheerder of meetbedrijf. Bedrijven met een doorlopend energiecontract kunnen zich ook aanmelden voor het collectief. EnergyProof zorgt er dan voor dat het contract aan het einde van de looptijd naadloos overgaat in de overeenkomst van HISWARECRON Energie. www.hiswarecronenergie.nl 56 HISWA MAGAZINE 2

Kleine stijging bezettingsgraad jachthavens HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Muller Makelaardij (Top Supplier) merkt dat er sinds 2015 een lichte stijging in de bezettingsgraad van jachthavens is te zien. Dit blijkt uit een onderzoek dat het bedrijf periodiek houdt. 113 jachthavenexploitanten participeerden in het onderzoek naar jachthavens. Zowel externe als interne invloeden op de markt werden onderzocht. Er is een kleine stijging te zien van 2,26% in de bezettingsgraad van de jachthavens: in 2015 was dit 87,86%, in 2019 bedroeg de bezettingsgraad 90,12%. In het onderzoek zijn ook de voorzieningen op jachthavens onder de loep genomen. Zo werd eerder onderzoek, waarin de behoeftes van ligplaatshouders onderzocht zijn, vergeleken met de aanwezige voorzieningen op een jachthaven. Daaruit bleek onder andere dat ligplaatshouders behoefte hebben aan een supermarkt bij de jachthaven, terwijl er nagenoeg geen jachthavens zijn met een eigen supermarkt. Op deze manier wordt duidelijk waar mogelijke kansen liggen voor jachthavenexploitanten. Het onderzoek bevindt zich momenteel in de laatste fase en is binnenkort afgerond. De resultaten van het onderzoek komen op de website van Muller Makelaardij. www.mullermakelaardij.nl Start project ‘Gezond & Fit’ De coronacrisis zorgt ervoor dat er op het gebied van duurzame inzetbaarheid veel nieuwe issues op ondernemers afkomen. Om ze hierbij te helpen, start Endurance (Top Supplier) het project ‘Gezond & Fit’. Dit project is bedoeld voor kleinere bedrijven HISWA MAGAZINE 2 (< 25 medewerkers) die de HISWA-cao volgen en gemotiveerd zijn om actief deel te nemen zijn de toelatingseisen. De kosten worden vergoed door het Sociaal Fonds HISWA. Deelname staat vanaf medio juni 2020 open. www.endurance.nl 57

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Mediation in het ‘nieuwe normaal’ In de huidige coronatijd is het zoeken naar toekomstbestendige oplossingen voor conflicten mogelijk nog groter dan eerst. Het ‘nieuwe normaal’ vraagt van ons een andere manier van met elkaar omgaan en zaken zoen. Het is zoeken naar de juiste weg en voorkomen dat een ‘kort lontje’ aanleiding is voor een vernietigende verstoring van de zakelijke relatie. U kunt ervoor kiezen om naar de rechtbank te stappen om daar uw conflict uit te vechten. Dat kan heel zinvol zijn. De rechter kijkt naar het verleden, bepaalt wie er gelijk heeft en baseert daarop zijn bindende uitspraak. Maar, zelfs als die uitspraak in uw voordeel uitpakt, dan is daarmee uw probleem mogelijk nog niet direct opgelost en/of is uw zakelijke relatie verbroken. Mediation is in veel gevallen een betere optie. De keuze voor mediation is zinvol als u: • zelf actief invloed wilt uitoefenen op de oplossing • de zakelijke of persoonlijke relatie wilt behouden of verbeteren • een vertrouwelijke behandeling op prijs stelt • snel, informeel en kostenefficiënt wilt werken • verdere escalatie wilt voorkomen • het liefst een win-win resultaat ziet Meijer Mediation (Top Supplier) heeft meer dan 20 jaar ervaring als mediator en adviseert ondernemers graag. www.meijermediation.nl Gids ‘Veilig werken’ beschikbaar Medewerkers gezond, veilig en met plezier aan het werk houden, dat bevordert de productiviteit en prestaties en vermindert verzuim. De beknopte, praktische gids van ArboNed (Top Supplier) helpt daarbij. Download de gratis gids op www.arboned.nl/veilig-bedrijf. www.arboned.nl. 58 HISWA MAGAZINE 2

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Nieuw: risicocheck Een mogelijke besmetting met het coronavirus vormt op de werkvloer een arbeidsrisico. Werkgevers moeten hun medewerkers hiertegen beschermen. Zorgen voor de veiligheid, gezondheid en welzijn van personeel is op dit moment een grote uitdaging voor veel organisaties. Om organisaties hierbij te ondersteunen introduceert Perspectief (Top Supplier) de risicocheck. Met deze check kunt u bijdragen aan een gezonde en veilige werkomgeving. Hoe ziet de risicocheck eruit? • Gesprekken met leidinggevenden en medewerkers • Beoordeling van de werkplekken • Observatie van de werkzaamheden • Beoordelen van protocollen U ontvangt een plan van aanpak door de kerndeskundige. Daarin staat precies welke extra maatregelen u moet nemen, zodat u voldoende actie onderneemt tot een veilige en gezonde werkomgeving. Dit plan van aanpak kunt u toevoegen aan uw Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E), zodat uw RI&E ook weer volledig en actueel is. Dit is verplicht vanuit de Arbowet. www.perspectief.eu. Taxatie-advies in coronatijd De recreatiebranche is hard getroffen door de coronacrisis en de maatregelen die door de overheid zijn opgelegd. De 1,5 meter samenleving vergt veel aanpassingsvermogen van ondernemers en heeft veel invloed op bezettingsgraden en bestedingspatronen in de toeristisch-recreatieve sector. Ondernemers moeten bijvoorbeeld extra investeringen in de horeca of sanitaire voorzieningen doorvoeren. Dat zijn investeringen waar wellicht een aanvullend krediet voor nodig is. Bij extra leningen is het niet ongebruikelijk dat banken nieuwe taxatierapporten vragen of aanvullingen op bestaande rapporten als dit mogelijk is. Hierdoor kan een ondernemer in een spagaat terecht komen. Van de Loosdrecht (Top Supplier) wil ondernemers hierbij graag adviseren. Het taxatiehonorarium mag worden uitgesteld naar volgend jaar. Thijs Lunenburg, Register-Taxateur bij Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars: “Zie het als een voucher vanaf onze zijde om te zorgen dat ondernemers door kunnen ondernemen.” www.vandeloosdrecht.nl HISWA MAGAZINE 2 59

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Een fiets voor (bijna) niets Ondernemers willen het beste voor hun medewerkers: aantrekkelijk werk, goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, bijvoorbeeld door het aanbieden van werknemersvoordelen. In de watersport- en recreatiesector is het lastig om voldoende gekwalificeerde medewerkers te houden en te vinden. Het verleiden van nieuwe medewerkers blijft een uitdaging. Het project “Een fiets voor (bijna) niets!” is een mooi werknemersvoordeel van AON (Kennispartner) en HISWA-RECRON. Fietsvoordeelshop is partner van AON en ondersteunt bij de uitvoering van dit project. Dit bedrijf staat garant voor kwaliteit tegen de scherpste tarieven in Nederland. Het gaat om het faciliteren van medewerkers bij het voordelig kopen van fietsen, e-bikes of speedbikes. Zakelijk of privé leasen is ook mogelijk. Alle fietsen worden 100% rijklaar bezorgd met een eigen bezorgdienst. www.aon.nl Waterplanten: van overlast naar verlichting De overmatige groei van waterplanten zorgt voor een flinke overlast voor de watersport. Zodanig dat varen en zwemmen in bijvoorbeeld het Markermeer en het IJmeer nagenoeg onmogelijk worden. Een oplossing is onderwater maaien, maar dat is vrij kostbaar en arbeidsintensief. Echter, de gemaaide waterplanten blijken iets heel moois op te leveren. Ze vormen namelijk een uitstekende grondstof voor de fabricage van allerlei producten zoals sfeervolle verlichtingsarmaturen. Deze bijzondere ontdekking komt op het conto van Seijsener Techniek (Kennispartner). Dit bedrijf staat bekend om zijn innovatieve producten. Afgelopen jaar introduceerden zij een bagagewagen waarin ook waterplanten verwerkt zijn. www.seijsener.nl 60 HISWA MAGAZINE 2

Twee vliegen in één klap Vanwege het milieu én bosbehoud kiezen voor hardhout, hoe zit dat? Het lijkt een tegenstelling, maar juist door tropisch hardhout niet uit de weg te gaan kunt u gebieden als het Amazonewoud beschermen. Met een steiger met 15 m3 bijvoorbeeld 30 jaar lang zo’n 30.000 m2 bos. Dit doet u door het (economisch) te waarderen als bosbouwers aandacht besteden aan natuur, milieu, medewerkers en lokale bevolking. FSC® gecertificeerde concessies worden extensief beheerd. Een kapvak wordt na de oogst (van 3-5 bomen/hectare) bijvoorbeeld 25-30 jaar met rust gelaten. Met het voorschrijven en toepassen van gecertificeerd hout groeit er terwijl uw project gerealiseerd wordt allang weer een andere boom. Dat hout, zelfs hardhout, een relatief lage ecologische voetafdruk heeft vergeleken met andere materialen is een mooie bijkomstigheid. Wilt u hier meer over weten? Kijk dan op onze website of doe mee met één van onze online bijeenkomsten. www.vandenberghardhout.com hout beschermt u

HISWA-RECRON BUSINESS CLUB De HISWA-RECRON Business Club bestaat uit bedrijven die diensten, producten of kennis leveren aan de watersport- en recreatiesector. Ze zijn specialist in hun vakgebied en hebben aantoonbare ervaring in deze branche. De club biedt toegevoegde waarde aan de leden van HISWA-RECRON en bestaat inmiddels uit ruim 100 partners. Partner in business Alfa Accountants en Adviseurs E wkappers@alfa.nl T 088-2532850 Kennispartner Aon E jos.kuhl@aon.nl T 071-5685733 Benegas E judith.plasman@benegas.com T 0341-723350 Bureau HTM E renedrost@bureauhtm.nl T 038-3374501 Facet Architecten & Adviseurs E johan@facet-aa.nl T 0315-237075 Kuiper Verzekeringen E r.devalk@kuiperverzekeringen.nl T 0513-614444 Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij E erp@maasrbm.nl T 073-6408888 Prosuco E messelink@prosuco.nl T 0318-495887 Seijsener Rekreatietechniek E bas.durieux@seijsener.nl T 075-6810610 Stellicher Advocaten E b.vansusante@stellicher.nl T 026-3777111 Stratech E l.olde.riekerink@stratech.nl T 053-4804080 Tommy Booking Support E frank@aicn.nl T 0318-495888 Van de Loosdrecht E info@vandeloosdrechtrbm.nl T 0341-252363 Van Emstede & Slager Advocaten E e.slager@vanemstede.nl T 020-6759494 ZKA Consultants E m.pietersma@zka.nl T 088-2100250 Zypp Advocaten E eelco@zypp.nl T 026-7024787 TOP Supplier AbelLeisure E wietze.zwart@abelleisure.nl T 0573-280772 Arboned E kim.van.Arendonk@arboned.nl T 030-2996299 Arcabo E r.schell@arcabo.nl T 0529-488900 Barrera E franco@afzethekken.nl T 0182 342088 Bidfood E gerard.franke@bidfood.nl T 088-8008900 Bio Habitat E s.serra@beneteauhabitat.com T 06-52840714 BLM Bilderbeek Linen Management E info@blmlinenmanagement.nl T 0341-436400 Boerplay E s.maassen@boerplay.com T 0183-402366 Booking Experts E info@bookingexperts.nl T 088-1168901 Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd E lycklama@ruimteenvrijetijd.nl T 06-53383550 Bureau voor vernieuwing E mail@bureauvoorvernieuwing.nl T 06-50298181 CED Nederland E recreatie@ced.group T 010-2843400 C-mark E jacquelinesteenhuis@c-mark.nl T 088-8310500 Countus Accountants en Adviseurs E a.schipper@countus.nl T 038-4552600 Cruys Consultants E info@cruysconsultants.nl T 06-30455111 CSU E marjolein.dreef@csu.nl T 0413 285 111 De Beijer Grondstoffen E roy.driessen@debeijerbv.com T 088-4006300 De Bergjes Chalet en Caravans E hans@bergjes.nl T 0475-495079 Den Otter E info@williamdenotter.nl T 0412-474282 DHK, Tax Lawyers & Legal Consultants E dijkstra@dhk-taxandlegal.nl T 010-2053610 Dock 35 Media E jeroen@dock35media.nl T 0314-355833 Docuconcept / Kyocera Document Solutions E r.potkamp@docuconcept.nl T 088-3749300 Een Veilig Gevoel E info@eenveiliggevoel.nu T 088-5554888 Endurance E r.versteeg@endurance.nl T 033-4508333 Energiewacht Groep E jurgen.vnderwillik@energiewacht.nl T 038-7700024 EnergyProof E bart@energyproof.nl T 020-2333821 Facility Kwadraat Software E dick.vink@facility2.nl T 073-6891651 Flean E willem@flean.com T 088-9001575 Havenlodge E havenlodgeverkoop@gmail.com T 06-55151146 Hertzinger Satelliet Ontvangst E margo@hertzinger.nl T 033-4610337 Holiday Media E hans@holiday.nl T 073-6271240 ICY E d.vandekamp@icy.nl T 088-1231333 Initial CWS E eelco.lindenkamp@cws.com T 070-3576357 Instyle Concepts E daan@instyleconcepts.nl T 0522-244999 Inter Boat Marinas E arie.hooymeijer@interboatmarinas.nl T 078-6777000 IVA Driebergen E barendregt@iva-driebergen.nl T 0343-512780 Justion Advocaten E info@justionadvocaten.nl T 0118-623719 Kees van der Spek Stolwijk E sjoerd@keesvanderspek.nl T 0182-342590 Kolibrie HRM voor Horeca E anne-floris@kolibrie.nl T 013-5499111 KR8 Architecten en Adviseurs E ckuiper@kr8architecten.nl T 0599-235643 K-Stove Europe E ad@kstove.com T 06-10380930 Kupan E n.tenbrinke@kupan.nl T 0315-760060 Leisurebrains E verkoijen@leisurebrains.nl T 06-36069296 Lentink De Jonge Accountants en Belastingadviseurs E k.degraaf@lentinkdejonge.nl T 0341-438100 Lotec E t.loots@lotec.nl T 040-2430021 Maat Caravans E info@maatstacaravans.nl T 0184-419911 Main Energie E w.vanderleeden@mainenergie.nl T 088 0809100 Marindex E kees.dolman@marindex.nl T 0182-511511 Mediation Hilversum E chiel@chielvanpraag.nl T 035-2030000 Meijer Mediation E wim@meijer-mediation.nl T 0546-538426 Miele Nederland E wim.zwartkruis@miele.nl T 0347-378911 Muller Makelaardij E bkamp@mullermakelaardij.nl T 0515-430623 Nedflex Payrolling E n.bos@nedflex.nl T 0229-282999 Outdoor Fitness Systems E hilde@o-f-s.eu T 0032-11729650 P3 Expertise E info@p3expertise.nl T 0229-785214 Perspectief Groep E dannyvanvenetien@perspectief.eu T 0341-438710 Primagaz E mfisser@primagaz.nl T 0800-0137 Projectbureau Vrolijks E info@vrolijks.nl T 076-5339850 Recranet E milko@recranet.com T 0118-202019 Recrasol E m.pruis@energie-winkel.nl T 0118-236024 Recratief Bedrijfsmakelaars E info@recratief-bedrijfsmakelaars.nl T 0592-462844 Recreatie-Apps.nl E wilma@recreatie-apps.nl T 0318-495888 RecreatieVerzekeringen E info@recreatieverzekeringen.nl T 085-0027540 Rein Advocaten en Adviseurs E sprangers@rein.nl T 0592-345188 Rijk taxateurs/adviseurs/ rentmeesters E albert.rijk@rijk.eu T 0113-572835 Scheepsrecht Advocaten E jck@scheepsrechtadvocaten.nl T 085-8770945 Schulte Jurist en Mediator E info@awschulte.nl T 06-14315810 Second Home Check E robin@secondhomecheck.nl T 0315 843308 Shibaura Europe E fannyfranken@shibaura.com T 026-3269999 Smeba Brandbeveiliging E anja@smeba.nl T 024-3775458 SPIE Nederland E hvzandbeek@vddonk.nl T 088-3131000 The Business Company E gerda@businesscompany.nl T 0514-560166 Uw Bed Professional E wim@uwbedpro.nl T 088-3322310 Van den Berg Chalet Totaal E info@chalettotaal.nl T 0161-763523 Van der Reest Advies E nemi@vanderreestadvies.nl T 055-5382460 Van Keulen Mobielbouw E info@mobielbouw.nl T 0548-612693 Vendor E dennis.schnitzler@vendor.nl T 013-5786600 Venntiv Group E siegfried.doetjes@venntiv.com T 055-8434815 W2 Support/Walcon E peter@w2support.com T 038 3030315 Watel E robbert@watel.nl T 020-6593973 Watergames & More E paul@watergamesandmore.com T 079-2065060 Wecovi E dlandman@wecovi.com T 038-4686888 Wegter Grootverbuik E a.tergrote@wegter.nl T 0541-581600 WerffMedia E janwillem@werffmedia.nl T 0314-362505 Wijnen Recreatiebouw E recreatiebouw@vanwijnen.nl T 0570-690660 Wildkamp E info@wildkamp.nl T 0523-687500 Wola E j.denkema@wola.nl T 050-3129685 Yalp E info@yalp.nl T 0547-289410 Zuurzoet - HR advisering E hiswa-hr@zuurzoet.nl T 06-14898388

Dé makelaar en taxateur voor watersportgebonden bedrijven en onroerend goed Ook op LinkedIn linkedin.com/company/muller-makelaardij VIND ONS mullermakelaardij.nl 0515 43 06 23 BEL ONS info@mullermakelaardij.nl MAIL ONS

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64

Home