0

Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 26, nummer 4, augustus 2019 magazine HISWA te water Bataviahaven Lelystad, 4 - 8 september Innovatie in de Nederlandse jachtbouw Vliegen over het water Update elektrisch varen

Kwaliteit weerspiegelt. Perfection® Pro is een twee-componenten polyurethaan aflak speciaal ontwikkeld voor professioneel gebruik. Perfection Pro levert een spiegelglad en hoogglanzend eindresultaat aan ieder vaartuig en elke ondergrond en is geschikt voor spuitapplicatie en kwast- & rolapplicatie. Perfection Pro heeft een uitzonderlijk kleur- en glansbehoud en wordt geleverd in een uitgebreide kleurenrange. U kunt de gewenste kleur bij uw lokale distributeur bestellen; deze kleur kan ter plekke worden gemengd wat u tijd en geld bespaart. Perfection Pro: ontwikkeld door professionals voor professionals. international-yachtpaint.com facebook.com/InternationalYachtPaint Alle in deze publicatie genoemde handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan, het AkzoNobel concern. © AkzoNobel 2018. 8827/0218

VOORWOORD Records 284.000. Dat is het aantal openstaande vacatures aan het eind van het tweede kwartaal van 2019: een record (bron: CBS). Zesduizend meer vergeleken met een kwartaal eerder. Ook in de jachtbouw en watersport is er sprake van arbeidskrapte. Er is vooral een tekort aan monteurs, sales engineers en ICT-specialisten. Maar ook regelmatig zoeken werkgevers naar jachthavenmeesters, servicemedewerkers of sales managers. Dat de watersport een fraaie vrijetijdsbesteding is, weet iedereen. Maar dat de watersportindustrie ook veel baankansen biedt, is bij het gros van de jongeren onbekend. Daar gaan we wat aan doen. De stand van HISWA op de HISWA te water staat geheel in het teken van arbeidsmarktbranding. We laten de bezoekers zien welke mogelijkheden er zijn om te werken en te leren in de jachtbouw en watersport. Ze kunnen een online beroepencheck doen om erachter te komen welk watersportberoep het beste bij hen past. Dit allemaal onder de noemer: wil jij de mooiste baan van Nederland? Natuurlijk hopen we op een recordaantal bezoekers in de stand. Zodat straks de meeste vacatures van de HISWA-bedrijven op www.hiswa.nl/vacatures vervuld zijn. De HISWA te water vestigt ook records: de beurs is compleet volgeboekt. Er is geen plek meer op de kade of in het water onbenut. Dat wordt genieten voor zowel exposanten als bezoekers, van 4 tot en met 8 september in de Bataviahaven in Lelystad. Alle laatste ins en outs van de beurs leest u op pagina 32. Jachtbouwers brengen traditiegetrouw veel primeurs naar de HISWA te water. Jachten met de nieuwste innovaties. Een rondgang langs diverse ondernemers met opzienbaColofon HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA Vereniging. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. rende innovaties (pagina 24) mocht in dit nummer daarom natuurlijk niet ontbreken. Ook op het gebied van elektrisch varen staan de ontwikkelingen niet stil. De technologie innoveert en wordt naar verwachting goedkoper. Echter records worden hier nog niet gevestigd: voor de consument is overstappen naar een elektrische of hybride boot vaak nog een (te) grote stap. Zie pagina 20. Een fraai nummer dat alleen tot stand kon komen door de vele professionals die we mochten interviewen. Just for the record. Liane Jansen Hoofdredacteur Uitgever HISWA Vereniging Postbus 37111 1030 AC Amsterdam T 020 - 705 14 00 E communicatie@hiswa.nl I www.hiswa.nl Advertentieverkoop Roskam Media Frank van Gils T 06 - 53 88 82 66 E f.gils@roskammedia.nl Aan dit nummer werkten mee Hans Buitelaar, Dominique van Dam, Eric van Staten, Lisette Vos Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Vormgeving Drukwerkservice.Amsterdam Druk Zalsman Zwolle BV Foto cover HISWA te water HISWA MAGAZINE 4 3

AL 40 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl

INHOUD Artikelen De Nederlandse jachtbouw innoveert flink 20 De Nederlandse jachtbouw is al decennia toonaangevend in de wereld. Bouw, refit, onderhoud: onze werven leveren kwaliteit en innovaties. Een rondgang langs diverse bedrijven. Elektrisch varen in opmars 24 De technologie innoveert en wordt naar verwachting goedkoper. Echter voor de consument is overstappen naar een elektrische of hybride boot vaak nog een (te) grote stap. Kwaliteitskeur voor jachtonderhoud Jachtservicebedrijven die een brede variatie aan diensten leveren kunnen voortaan het kwaliteitskeur ‘HISWA Gecertificeerd Allround Jachtservicebedrijf’ bemachtigen. HISWA te water focust op succes exposanten 32 Vanaf woensdag 4 tot en met zondag 8 september is de HISWA te water in de Bataviahaven in Lelystad. Het realiseren van succes voor de exposanten staat daarbij voorop. Het Portret 39 Dit keer: Mariëtte Blaauwhof, eigenaar/directeur bij Blaauwhof Jachtmakelaardij. 28 Elk nummer HISWA Kalender Op Stapel Ondernemersnieuws Column Geert Dijks Column Peter Brussel Vraag & Antwoord Nieuws I Innovatie Nieuws I Mens & Bedrijf HISWA Business Club Nieuws HISWA Business Club Overzicht 6 7 8 31 31 41 42 48 57 62 HISWA MAGAZINE 4 5

HISWA KALENDER Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA. SEPTEMBER OKTOBER Zomerevent HISWA Holland Yachting Group 3 september Amstel Boathouse, Amsterdam www.hollandyachtinggroup.com HISWA te water 4-8 september Bataviahaven, Lelystad www.hiswatewater.nl Algemene Ledenvergadering HISWA Vereniging 12 september Loetje aan ’t IJ, Amsterdam www.hiswavereniging.nl Workshop Veilig Hijsen 12 september HISWA-kantoor, Amsterdam www.hiswavereniging.nl Press tour 12 september Cannes Yachting Festival www.hollandyachtinggroup.com 6 HISWA-bijeenkomsten Check www.hiswavereniging.nl/agenda voor de data van alle bijeenkomsten, vergaderingen en trainingen die HISWA Vereniging organiseert. HISWA MAGAZINE 4 Workshop RI&E 18 september Berkel en Rodenrijs www.hiswavereniging.nl Monaco Yacht Show Holland Get Connected Event 25 september Monaco www.hollandyachtinggroup.com Workshop Veilig Hijsen 26 september HISWA-kantoor, Amsterdam www.hiswavereniging.nl Workshop Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) 3 oktober HISWA-kantoor, Amsterdam www.hiswavereniging.nl Training BHV 15 oktober Praktijkcentrum Amersfoort www.hiswavereniging.nl Workshop Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) 31 oktober HISWA-kantoor, Amsterdam www.hiswavereniging.nl

Op stapel 10XL SLO3P 10XL is een startup gespecialiseerd in groot formaat 3D printen met gerecyclede kunststof. Een bijzonder voorbeeld van een groot printproject is de SLO3P. De SLO3P heeft een lengte van 6 meter, is volledig uit één stuk geprint en wordt elektrisch aangedreven. Er wordt gebruik gemaakt van cradle to cradle materialen. Deze materialen zijn - in tegenstelling tot epoxy en polyester - na end-of-life weer opnieuw te gebruiken. Met de SLO3P doorbreekt 10XL het traditionele lineaire bouwproces: na gebruik nemen zij het bootje weer in, shredderen ze het en printen ze er weer een nieuw product mee. www.10-xl.nl Lengte Breedte Diepgang Gewicht HISWA MAGAZINE 4 6.0 m 1.7 m 25 cm 500 kg 7

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA Vereniging telt 7 nieuwe leden Blaauwhof Jachtmakelaardij Mariëtte Blaauwhof en Loek Clarijs hebben een verkoophaven en kantoor in Wemeldinge. Naast 20 jaar ervaring als jachtmakelaar op internationaal niveau, beschikt de jachtmakelaardij over de bevoegdheid om taxaties uit te voeren, verzekeringen aan te bieden en advies te geven over service, onderhoud en transport. www.blaauwhofjachtmakelaardij.nl Bart de Ven Yachtbrokerage In 2002 startte Bart de Ven zijn internationale jachtmakelaardij. Niet alleen de diensten van een jachtmakelaardij worden aangeboden, maar hij geeft ook ander advies over het hebben van een jacht. Denk aan: verzekeringen, papierwerk bij koop en verkoop en registratie. www.bartdeven.nl Loyal Yachts Loyal Yachts is een jachtmakelaardij in Eijsden en bewerkt de nationale en internationale markt. Makelaar Willem den Os is tevens gecertificeerd taxateur voor pleziervaartuigen. Hij voert dit uit voor particulieren en bedrijven. www.loyalyachts.nl Toys & Tenders Toys & Tenders biedt een one-stop-shop oplossing aan jachteigenaren voor al hun benodigdheden op het gebied van tenders en accessoires. Het bedrijf biedt tevens advies over de producten aan zowel particuliere klanten als bedrijven. www.toysandtenders.com V-Yachting V-Yachting is een onafhankelijke EMCI-gecertificeerde jachtmakelaar in Marina Seaport IJmuiden. Met behulp van makelaars op diverse bestemmingen wordt een bijzonder aanbod geboden. Tevens kan V-Yachting zorgen voor financieel advies, transport en verzekeringen. www.v-yachting.com Amsterdam Yacht Consultancy Joost Kempers richtte een nieuw bedrijf op: Amsterdam Yacht Consultancy. Een persoonlijke aanpak, topservice en gedegen kennis staan voorop. Het bedrijf werkt vanuit Kudelstaart en helpt onder andere bij de verkoop van een boot, het zoeken van een refitadres of unieke ligplaats. www.amsterdamyachtconsultancy.nl Wehmeyer Yacht Brokers Wehmer Yacht Brokers is al meer dan 20 jaar gespecialiseerd in het bemiddelen bij aan- en verkoop van zeiljachten, motorboten en sloepen. Piet-Hein Wehmeijer is beëdigd jachtmakelaar/taxateur en gecertificeerd door EMCI. Wehmer Yacht Brokers is gevestigd in Jachthaven Naarden. In de eigen verkoophaven zijn er tot wel 70 jachten te bezichtigen. www.wehmeyer.nl 8 HISWA MAGAZINE 4

ONDERNEMERSNIEUWS Nieuwe HISWA.nl online De website hiswa.nl is compleet vernieuwd. De nieuwe site is speciaal ingericht voor watersporters. Zij kunnen hier terecht voor informatie en voorlichting. Bovendien worden ze op elke denkbare plek naar de voordelen gewezen die HISWA-bedrijven bieden. Een boot huren, een boot kopen, leren varen, werken in de jachtbouw en watersport of een HISWA Erkend Bedrijf in de buurt zoeken. Daarvoor kunnen watersporters voortaan terecht op HISWA.nl. Relevant nieuws, tips van experts, aanbiedingen en evenementen zijn er ook te vinden. Het credo daarbij is: voor zorgeloos varen, ga je naar een HISWA-bedrijf. Online bedrijvengids Alle HISWA Erkende Bedrijven staan in de uitgebreide bedrijvengids op de site. Elk bedrijf kan zijn eigen profiel in deze gids naar wens opstellen. Denk aan een actuele bedrijfsomschrijving, fraaie foto’s en video’s of vacatures. Hoe completer, hoe beter het bedrijf gevonden wordt door watersporters. Het levert concrete conversie op, oftewel: potentiële klanten. Deze bedrijvengids staat behalve op hiswa.nl ook op de website van Welkom op het water. Op www.hiswavereniging.nl (de oude hiswa.nl) kunnen ondernemers voortaan terecht voor het laatste branchenieuws en vinden ze alle dossiers, producten en diensten. Opmerkingen of vragen? Stuur een mail naar communicatie@hiswa.nl. HISWA MAGAZINE 4 9

ONDERNEMERSNIEUWS Regeling zuiveren vuilwater bijna gereed De regelgeving rond het zuiveren van toiletwater is nagenoeg gereed. Daardoor wordt het zuiveren aan boord toegestaan en kan straks het gezuiverde toiletwater legaal worden geloosd. In de afgelopen maanden is de regelgeving in consultatie geweest, waarop tientallen reacties zijn binnengekomen bij het ministerie van I&W. Deze reacties en de reacties van andere overheden en van branchepartijen, waaronder HISWA Vereniging, zijn verwerkt in de publicatie die binnenkort wordt gepubliceerd. HISWA kan zich vinden in de aanpassingen. Zo is op verzoek van HISWA het certificatieschema aanmerkelijk eenvoudiger geworden voor zuiveringssystemen die niet op bacteriologische werking zijn gebaseerd. Veel reacties in de consultatie hadden betrekking op de aangekondigde verzegeling van de buitenboordafsluiters. Deze regelgeving wordt nu verder uitgewerkt, waarbij HISWA betrokken is. Deze verplichtingen worden later (2021 of later) HISWA Holland Yachting Group bestaat 50 jaar HISWA Holland Yachting Group viert dit jaar een gouden jubileum. Exportbevordering is inmiddels 50 jaar de voornaamste taak van deze groep. Zonder exportbevordering zou Nederland waarschijnlijk nooit zijn huidige toppositie binnen de mondiale superjachtmarkt hebben bereikt. In de afgelopen decennia beleefde HISWA Holland Yachting Group veel mooie momenten, allemaal met 10 als doel: exportbevordering en verbinding van de Nederlandse superjachtsector. Essentieel hierbij is dat werven, toeleveranciers en partners ook daadwerkelijk bijeen komen. Met elkaar sterk zijn en het verschil maken. Meer informatie: www.hollandyachtinggroup.com. van kracht en worden vooraf eerst ter consultatie aangeboden binnen Nederland en in de EU. Innovatieve bedrijven kunnen met de vastgelegde eisen nieuwe zuiveringssystemen gaan ontwikkelen. Deze moeten worden gecertificeerd voordat ze op de markt komen. De instanties die mogen certificeren worden op korte termijn door de minister aangewezen. Meer informatie: Jeroen van den Heuvel, j.van.den.heuvel@hiswa.nl. HISWA MAGAZINE 4

Subsidie voor bereiken klimaatdoelstellingen ONDERNEMERSNIEUWS Om de klimaatdoelstellingen te bereiken, lanceerde de overheid een nieuwe subsidieregeling: versnelde klimaatinvesteringen in de industrie (VKII). De uitstoot van broeikasgassen moet op korte termijn fors omlaag. Bedrijven die de ‘carbon footprint’ reduceren, kunnen vanaf 1 augustus 2019 een investeringssubsidie krijgen. Het doel van de VKII is het ondersteunen van investeringen in materiële en immateriële activa door ondernemingen die bijdragen aan het kosteneffectief reduceren van de CO2-emissies in Nederland in 2020. Subsidie wordt verstrekt aan bedrijven die behoren tot de hoofdgroepen van de Standaard Bedrijfsindeling (SBI): • C: Industrie • D: Productie en distributie van en handel in elektriciteit, aardgas, stroom en gekoelde lucht specifiek de distributiebedrijven • E: Winning en distributie van water; afval- en afvalwaterbeheer en saneringen, specifiek de bedrijven die afval en afvalwater verwerken Voor subsidie komen in aanmerking projecten die betrekking hebben op: • investeringen ten behoeve van energie-efficiëntie. Het gaat erom dat de onderneming die subsidie aanvraagt Advies over cao De cao-commissie van HISWA Vereniging en CNV sloten recentelijk de nieuwe HISWA-cao af. Eind juni organiseerde het ministerie van Sociale Zaken een themamiddag over cao-naleving en de noodzaak ervan. Centraal stonden onderwerpen als: de leesbaarheid van cao’s, de samenwerking met de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de mogelijkheden om de naleving te bevorderen. HISWA-bedrijven kunnen bij HISWA advies vragen over de cao, het aansluiten bij de cao en het naleven hiervan. Denk bijvoorbeeld aan vragen zoals: moet u als werkgever aansluiten bij een cao? Zit u als werkgever bij de juiste cao? Kunt u beter overstappen naar een andere cao? Wat zijn de gevolgen als u zich niet aansluit bij een cao? HISWA Vereniging behandelt de informatie vertrouwelijk en de ondernemer bepaalt zelf welke stappen hij neemt. Meer informatie: Herbert van Oord, h.van.oord@hiswa.nl. HISWA MAGAZINE 4 11 door de investering minder energie gaat verbruiken binnen (het productieproces van) de onderneming; • investeringen ten behoeve van recycling en hergebruik van afval. Het betreft elke nuttige toepassing waardoor afvalstoffen opnieuw worden verwerkt tot producten, materialen of stoffen, voor het oorspronkelijke doel of voor een ander doel; • investeringen ten behoeve van lokale infrastructuur; • investeringen ten aanzien van overige CO2-reducerende maatregelen. Meer informatie Venntiv (HSWA Supplier), Leon Steenbergen, leon.steenbergen@venntiv.com of 06 250 677 73.

Mobile living made easy. KIES DE COOLSTE KOELKAST TOEPASSING TOEPASSING TOEPASSING VOORDEEL INBOUW KOELBOX MET DE IDEALE OPENING VOOR DE COMPACTE BOOT ZOALS DE KOELKAST THUIS VOORDEEL KOELKAST MET VRIESVAK VOORDEEL MAAK JE EIGEN KOELKAST CB AANSLUITING TECHNIEK COMPRESSOR ONAFHANKELIJK VAN OMGEVINGSTEMPERATUUR 12/24 V OMVORMER VOOR GEBRUIK OP NETSTROOM 230 V MET ACCESSOIRES CU Volg je ons al? dometic.com

ONDERNEMERSNIEUWS Nieuw: workshop Wet Arbeidsmarkt in Balans Vanaf 1 januari 2020 verandert er veel voor werkgevers in Nederland: er komt een nieuwe Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB). De oude Wet Werk en Zekerheid (WWZ) eindigt. De WWZ had allerlei niet-gewenste gevolgen. Zo is er een tweedeling ontstaan in de Nederlandse maatschappij tussen medewerkers met een vast en een flexibel arbeidscontract. Medewerkers met een vast arbeidscontract hebben meer zekerheden ten opzichte van medewerkers met een flexibel arbeidscontract. Het doel van de WAB is om meer balans in de arbeidsmarkt te brengen. De nieuwe wet repareert de negatieve gevolgen van de WWZ. De nadruk ligt op het aanbieden van meer vaste contracten. Flexibele contracten worden ontmoedigd. Vanaf 1 januari 2020 moeten werkgevers al hun arbeidscontracten regelen volgens de nieuwe wet. Daarom organiseert HISWA Vereniging de workshop Wet Arbeidsmarkt in Balans. De workshop is bestemd voor werkgevers en medewerkers van watersportbedrijven die belast zijn met personeelszaken. De workshop vindt plaats Training veilig hijsen Volgens de Arbowet is het belangrijk om te beschikken over actuele kennis en vaardigheid van het veilig en efficiënt hijsen van pleziervaartuigen met een hijsinstallatie. Hiermee wordt de kans op ernstige ongelukken en schades verminderd. Verzekeringsmaatschappijen stellen bovendien eveneens opleidingseisen. Met de training Veilig hijsen verhoogt u de veiligheid en vermindert u het risico. De theorieles vindt plaats op 12 en 26 september. Voor het praktijkgedeelte maakt u een afspraak op uw locatie. De dag wordt afgesloten met een examen. HISWA-leden kunnen de training volgen voor slechts 600 euro. Het Sociaal Fonds HISWA stelt bovendien tot maximaal 320 euro beschikbaar als tegemoetkoming. Niet-HISWAleden kunnen de training ook volgen. Aanmelden bij Carlijn de Koning, c.de.koning@hiswa.nl. HISWA MAGAZINE 4 13 op 3 oktober, 31 oktober en 3 december. De kosten voor HISWA-leden bedragen slechts 125 euro per persoon. Bovendien is het mogelijk om via het Sociaal Fonds HSWA tot maximaal 90 euro vergoed te krijgen. Ook niet-HISWA-leden kunnen deelnemen. Aanmelden bij Carlijn de Koning, c.de.koning@hiswa.nl.

ONDERNEMERSNIEUWS Strengere controle op RI&E Vroeger was het voldoende een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) te hebben. Tegenwoordig is het belangrijk om een actuele RI&E te hebben. De arbeidsinspectie is strenger gaan controleren. Daarnaast is een RI&E belangrijk vanwege verzekeringen. Verzekeringsmaatschappijen stellen meer eisen. HISWA Vereniging en Perspectief (HISWA Supplier) ontwikkelden daarom een digitale RI&E speciaal voor watersportbedrijven. Hiermeer is het eenvoudiger om uw huidige RI&E te actualiseren en actueel te houden. In het stroomschema kunt u bekijken of uw bedrijf toe is aan een nieuwe RI&E. Op 18 september organiseert HISWA een workshop RI&E waarin u onder begeleiding een start maakt met het invullen van de vijf algemene modulen voor alle bedrijven. Voor HISWA-leden kost deze workshop slechts 125 euro. Via het Sociaal Fonds HISWA is het mogelijk maximaal 90 euro terug te krijgen. Niet-HISWA-leden kunnen de training ook volgen. Aanmelden bij Carlijn de Koning, c.de.koning@hiswa.nl. Meer informatie: www.perspectief.eu/hiswa. Heeft u een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) nodig? Doe hier de check! 1. Heeft u personeel in dienst over wie u gezag voert? (ook uitzendkrachten, flexwerkers, stagiairs en flexwerkers) Ja 2. U bent volgens de arbowet verplicht om een RI&E op te stellen. Heeft u een actuele RI&E? Ja 3. Is de RI&E getoetst door een gecertificeerde arbo-dienst of deskundige? Ja Ja 4. Zijn de afspraken uit het plan van aanpak van de RI&E opgevolgd? Nee Ja Ja Hartstikke goed. De RI&E is niet alleen een wettelijke verplichting, maar een kans die u moet grijpen Het is soms lastig afspraken uit het plan van aanpak op te volgen. Uw preventiemedewerker kan u helpen. Nee Heeft u meer dan 25 werknemers in dienst en/of heeft u bij het opstellen van de RI&E gebruik gemaakt van een niet-erkend RI&E instrument? Een erkende professional moet uw RI&E toetsen. Nee Het is belangrijk dat u een actuele RI&E heeft. De Inspectie van de SZW kan u hierop controleren. U hoeft geen RI&E op te stellen. Nee 14 HISWA MAGAZINE 4

ONDERNEMERSNIEUWS Welkom op het water zoekt partners De campagne Welkom op het water gaat in elk geval door tot en met 2025. Hierdoor kan worden gefocust op een langetermijnstrategie. Een belangrijk onderdeel van die strategie is het vinden van partners. Om samen sterker te staan tegenover de concurrentie van andere vrijetijdsbestedingen. Ideeën zijn welkom. Op www.welkomophetwater.nl kunt u het contactformulier hiervoor gebruiken. Bijeenkomsten Duurzame Inzetbaarheid Op donderdag 19 en maandag 23 september zijn er in het kader van het project Duurzame Inzetbaarheid bijeenkomsten. Hierbij komen drie onderwerpen aan bod: het oprichten van een HR-kring, communiceren binnen de organisatie en vitaliteit. Bedrijven die de HISWA-cao volgen zijn hiervoor uitgenodigd. Inmiddels nemen al 20 bedrijven deel aan het project Duurzame Inzetbaarheid. Er is nog ruimte voor vijf bedrijven. Meer informatie en aanmelden: Herbert van Oord, h.van.oord@hiswa.nl. Nieuwe btw-handleiding voor jachtbouw en watersport BTW-afdracht is een terugkerend onderwerp bij de levering van jachten, het verhuren van ligplaatsen, toelevering en dienstverlening. Zeker bij leveringen binnen en buiten de EU is het soms de vraag waar btw afgedragen moet worden. De vernieuwde BTW-handleiding voor jachtbouw en watersport gaat in op de meest voorkomende vragen. Tevens geeft de handleiding inzicht in hoe u het beste kunt handelen. Soms is de praktijk weerbarstig en vragen ‘btw-puzzels’ om een gericht advies. In dat geval kan DHK Tax & Legal (HISWA Supplier), fiscalist met verstand van boten, een oplossing bieden. U vindt de btw-handleiding op www.hiswavereniging.nl/btw. HISWA MAGAZINE 4 15

Wat is jouw advies? kom werken bij CS.RIGGING Kijk op: cs-rigging.com/vacature-commerciele-spil

ONDERNEMERSNIEUWS Opleiding Maritieme Techniek in Amsterdam? Samen met het Scheepvaart en Transport College (STC) in Rotterdam, ROC Friese Poort in Sneek en Port of Amsterdam onderzoekt HISWA Vereniging mogelijkheden voor een derde opleidingslocatie voor de mbo-opleiding Maritieme Techniek. Met de komst van een aantal grote jachtwerven wordt gekeken naar Amsterdam als opleidingslocatie. De opleiding kan een belangrijke bijdrage vormen voor de instroom van nieuwe medewerkers. De opleiding Maritieme Techniek is interessant voor grote en kleine watersportbedrijven en is populair. De instroom van studenten Maritieme Techniek (mbo en hbo) in Rotterdam en Sneek neemt nog steeds sterk toe. Het STC benadert momenteel bedrijven voor onderzoek hiernaar. In memoriam: Jan Dirk Smit Op 22 juni 2019 overleed op 70-jarige leeftijd Jan Dirk Smit na een kortstondige ziekte. Jan Dirk was van 2000 tot 2007 Algemeen Voorzitter van HISWA Vereniging en in 2003 president-commissaris van HMM Exhibitions BV. In die periode leverde Jan Dirk een wezenlijk bijdrage aan de professionaliseringsslag van HISWA Vereniging. Hij heeft HISWA ook internationaal sterker op de kaart gezet. Jan Dirk was een ervaren en gedreven bestuurder met roots in de martieme sector. Hij bekleedde gedurende zijn loopbaan veel maatschappelijke functies. Zoals het bestuur en raad van toezicht van de KNRM, penningsmeester van de landelijke VVD, bestuurder van NISS en hij was actief voor het Scheepvaartmuseum. HISWA Vereniging wenst de familie veel sterkte toe bij het verwerken van dit verlies. HISWA MAGAZINE 4 17

ONDERNEMERSNIEUWS Beroepencheck op HISWA te water In de stand van HISWA Vereniging op de HISWA te water draait dit jaar alles om werken en leren in de jachtbouw en watersport. Bezoekers kunnen er terecht voor informatie over op opleidingen, beroepen en vacatures die er in de sector zijn. Zo kunnen ze een interactieve beroepencheck doen om te ontdekken welk watersportberoep bij hen past. Centraal daarbij staat de website www.hiswa.nl/vacatures. HISWA-bedrijven kunnen hun vacatures hiervoor gratis uploaden. De stand maakt onderdeel uit van het project arbeidsmarktbranding waarbij het gaat om het vinden en houden van goed personeel. Bedrijven hebben een groot tekort aan jachtbouwers, ontwerpers, monteurs, elektrotechnici, werktuigbouwkundigen en ICT-specialisten. Maar er zijn ook veel vacatures voor functies bij jachthavens, verhuurbedrijven en zeilscholen. Vooral het jonge beurspubliek en zij-instromers zijn van harte welkom in de stand. De stand bevindt zich in de entreetent en heeft als standnummer I010. Save the date: ALV op 12 september HISWA Vereniging gaat op 1 januari 2020 fuseren met RECRON. Op 12 september is er een speciale ALV die bedoeld is om aan de stemgerechtigde leden van HISWA het fusieplan toe te lichten en formele besluiten te nemen. Aanwezigen wordt gevraagd om goedkeuring van de oprichting van HISWA-RECRON en de benoeming van een nieuw Algemeen Bestuur. De ALV is van 15:00 tot 17:30 uur bij Loetje aan ’t IJ in Amsterdam. Aanmelden: www.hiswavereniging.nl/agenda.

NIEUWE MOGELIJKHEDEN VOOR WATER(SPORT) GEBONDEN BEDRIJVIGHEID GEMEENTE DRIMMELEN Verkoopprijs De gemeente Drimmelen biedt ondernemers de ruimte om op het Degaterrein te Lage Zwaluwe water(sport)gebonden bedrijvigheid te ontplooien. Het terrein biedt ruimte aan nieuwe bedrijven op een unieke locatie nabij de Biesbosch in Lage Zwaluwe. Mogelijkheden De gemeente Drimmelen biedt twee bedrijfspercelen te koop aan. De percelen hebben beide een oppervlakte van 780 m². Het beschikken over water aan het Degaterrein behoort tot de mogelijkheden. Informatie De percelen zijn eigendom van de gemeente Drimmelen. De grond wordt in bouwrijpe staat geleverd. Voor meer informatie over het Degaterrein wordt verwezen naar de brochure Verkoop “Water(sport)gebonden bedrijfskavels” op het Degaterrein d.d. juli 2019 welke u kunt vinden op onze website www:drimmelen.nl Voor de huidige bestemming kunt u het bestemmingsplan Degaterrein te Lage Zwaluwe raadplegen via de volgende link: https://www.ruimtelijkeplannen.nl/documents/ NL.IMRO.1719.5bp17kwistgeldweg-vg01/t_ NL.IMRO.1719.5bp17kwistgeldweg-vg01.pdf Contactgegevens Bent u geïnteresseerd in het ontwikkelen van een bedrijfskavel, dan kunt u voor nadere informatie contact opnemen met de heer P. Bauer, tel. 0162 – 690190 of e-mail: pbauer@drimmelen.nl Interesse melden Ondernemers met interesse kunnen deelnemen aan de verkoopprocedure. In de periode van 30 augustus 2019 tot en met 24 oktober 2019 kan middels inzending van een onvoorwaardelijk bod, een (ondernemings)plan voor invulling van de bedrijfskavel en een stedenbouwkundig visie/ ontwerp bij de notaris hun belangstelling voor een kavel worden kenbaar gemaakt. U dient daarbij aan te geven op welke wijze kan worden voldaan aan de voorwaarden opgenomen in de gemeentelijke brochure Verkoop “Water(sport) gebonden bedrijfskavels” op het Degaterrein d.d. juli 2019. Procedure Na de gestelde termijn zullen ingekomen biedingen worden beoordeeld en zal het college besluiten tot voorlopige verkoop. De overdracht en verkoop van de grond zal plaatsvinden, onder voorbehoud van het verkoopbesluit van de bouwkavels door de raad. De verkoopprijs voor de percelen gerelateerd aan de watersportgebonden functie bedraagt € 210,(exclusief BTW) per m². € 210,(excl. BTW) per m² Kwistgeldweg 2.50 R6.00 O O WF R 2 Oppervlak ca. 1555 m 2 O O O Ameroever inrichting groen i.o.m. gemeente 3 Oppervlak ca. 900 m 2.00 3B 92-96 2.00 5.50 R6.00 R6.00 2.00

TRADITIONEEL OF VLIEGEND DE NEDERLANDSE JACHT De Nederlandse jachtbouw is al decennia toonaangevend in de wereld. Bouw, refit, onderhoud: onze werven leveren kwaliteit en innovaties. Wat doen ze om dit vol te houden? Hoe verandert de markt? We maakten een rondgang. Tekst: Dominique van Dam Innoveren kan op heel veel vlakken. Van het personaliseren van gadgets en uitstraling, het bedienen van een nieuwe jonge doelgroep of het compleet vernieuwen van een jachthaven of werf. Innovaties, veranderingen en nieuwe technieken komen soms uit andere branches en jachtbouwers zetten hun eigen expertise omgekeerd weer in voor andere takken van sport. 20 Vliegen op het water Een van de allernieuwste technieken die doordringt in de jachtbouw is het foilen, met twee draagvleugels ‘vliegend zeilen’. Afkomstig uit innovatieve races als de America’s Cup, ‘vliegen’ nu ook bij de Zeilschool De Randmeren de boten over het water. Jurian Rademaker, eigenaar van het bedrijf Aeronamics ontwikkelde deze Flo1, een bootje van 4,35 meter. Hiermee kan een zeiler ervaren hoe foilen werkt en wat het met hem en de boot doet. ‘Het is spannend, gaat heel hard en geeft een ultieme kick.’ De techniek van foilen geeft op termijn ook mogelijkheden binnen de traditionele jachtbouw, legt Rademaker uit. ‘Hydrofoils helpen je vliegen, geven stabiliteit en verminderen weerstand. Het is een slimme manier van omgaan met een natuurlijke bron HISWA MAGAZINE 4

HET WATER OVER BOUW INNOVEERT FLINK van energie, in dit geval wind. Als je op deze manier naar foilen kijkt, is het niet alleen maar snelheid, maar wellicht wel op heel veel fronten een toevoeging aan de jachtbouw. Je ziet de draagvleugels al terugkomen bij bijvoorbeeld Beneteau voor meer stabiliteit en comfort aan boord.’ Hydrofoils helpen je vliegen, geven stabiliteit en verminderen weerstand. Elektrisch? Ook is foilen te combineren met elektrisch varen. ‘Dan kun je met 40 km/u over het water, terwijl het in het geval van onze raceboot op zonne-energie niet meer energie kost dan de waterkoker in de keuken. Dat geeft natuurlijk geweldige toepassingen voor snelvervoer . We leren nog elke dag in de bouw van foils. Denk aan totaal andere inzichten in stabiliteit of het toepassen van elektrische voortstuwing waar dat nu nog niet mogelijk is door de massa die in het water verplaatst moet worden. Bijvoorbeeld bij boten langer dan 15 meter die de zee op gaan.’ Die mening deelt niet iedereen. Zowel Menno Joling van Cooperyacht als Maurice Pols van Altena Yachting zien elektrisch varen nog niet zo snel als mainstream aandrijving in de jachtbouw. Joling: ‘Er is nog geen grote vraag naar elektrisch varen. Het is nu nog veel duurder dan een dieselmotor en de infrastructuur voor oplaadpunten is nog niet goed geregeld.’ Pols vult aan: ‘De afstanden die onze jachten moeten afleggen zijn veel te lang. De batterijen zijn niet krachtig genoeg voor vol-elektrisch varen.’ Toch zal de vernieuwing die nu begonnen is versnellen, volgens Rademaker. ‘De beschikbaarheid, de analyse van materialen, de technologie die breder beschikbaar wordt, alles draagt bij aan innovatie op dit vlak en op andere vlakken in de jachtbouw.’ Bouwen op maat Wat Joling wel ziet veranderen is de wens van de klant: ‘We verkopen in vergelijking met tien jaar geleden veel minder sloepen en veel meer tenders. Meer dan de helft is tender. Het is de ideale combinatie tussen sloep en speedboot en daarom zo aantrekkelijk. Mensen kunnen erin loungen, maar ook gas geven als ze willen. Tijdens HISWA te water in Lelystad brengt Cooperyacht een primeur: de Cooper680. ‘Die hebben we ontwikkeld door vraag Het nieuwste jacht van Altena.

Gadgets en elektronische middelen aan boord zijn steeds belangrijker voor de klant. uit de markt naar een kleinere tender die aan een steiger of in een box van 7 meter past. De boot is iets goedkoper en iets gemakkelijker te varen.’ De tenders krijgen daarnaast steeds meer luxe: ze zijn voorzien van allerlei soorten ‘domotica voor op het water’, zoals gadgets, elektronica, omvormers en koppelingen tussen motor en scherm. En de boten worden persoonlijker. ‘Mensen kiezen steeds vaker voor luxere stoffen, voor kappen, tenten en kussens. De uitstraling is belangrijk.’ Dat alles maakt het voor de bouwer leuker: ‘We creëeren iets fraais met de klant, we denken mee, maar behoeden ze ook voor al te gekke dingen. Steeds vaker wrappen mensen de boot, ze pakken ‘m als het ware in. Een techniek die vanuit de automotive komt en meer mogelijk maakt zonder dat je de boot onverkoopbaar maakt.’ Steeds vaker wrappen mensen de boot, ze pakken ‘m als het ware in. Bouwen voor kwaliteit Altena Yachting ziet de trend van steeds meer gadgets en domotica ook en gaat daar zeker in mee. Altena bestaat inmiddels vijftig jaar en net zolang maken ze boten op maat en doen ze refit en onderhoud. De broers Marcel en Maurice Pols runnen de zaak nu samen en naast jachtbouw hoort ook stalling, een jachtmakelaardij en dealerschap van Vetus tot de ondernemersactiviteiten. Maar los van de jachtbouw en alle zaken die daarbij horen, maken ze uitstapjes naar bouw buiten de werf. ‘We bouwen zo’n een tot twee boten per jaar, meer moeten we niet willen, want dat gaat ten koste van de kwaliteit’, zegt Maurice Pols. Maar zo af en toe komt er een speciale 22 opdracht langs die ze niet kunnen weigeren, zoals het kantoor op hoogte bij Huisman bij Schiedam. In de toren moet vanwege de constructie alles zeevast zijn. Daar kwam Altena om de hoek kijken: ‘Wij hebben het volledige interieur ontworpen en gebouwd. Zo passen we onze kennis en kunde toe op een plek die weinig te maken heeft met een boot die gaat varen en tegelijkertijd alle ervaring eist die we op dat vlak hebben. Dat is heel mooi om te doen, we zijn niet bang voor nieuwe of andere dingen.’ De oude boot herontdekt Niet alles wat gebeurt gaat over nieuwer, sneller en beter. Oud en nieuw, traditioneel en heel vooruitstrevend gaan in de hele Nederlandse jachtbouw prima samen en zelfs binnen een bedrijf is het een goede oplossing. Dat vertelt het verhaal van Scheepswerf De Breedendam-Tromp in Nieuwersluis met nieuwe eigenaren Elvire Roovers en André Tromp. Zij vernieuwen op dit moment de werf, maar koesteren de traditie van de bestaande Breedendam-sloep. ‘De sloepen van Breedendam zijn varende historie. Het vakmanschap vanuit de houtbouw, de onderhoudsfaciliteiten en de specialisten in lakwerk koesteren we. De oude sloepvaarder staat bij ons centraal, het zijn liefhebbers van oud erfgoed. Tegelijkertijd bedienen we de mensen die polyester expertise nodig hebben. Onze werkplaats heeft alle mogelijkheden om hout, polyester en een combinatie daarvan te restaureren of renoveren. In de toekomst zijn we op basis van onze kennis en kunde uit de bestaande en nieuwe klantenkring van plan een eigentijdse nieuwe ‘Breedendam-Tromp’ te ontwikkelen, in samenwerking met onze gespecialiseerde jachtontwerper. Ons motto is dan ook “Met het goede van vroeger voortvarend de toekomst in”.’ HISWA MAGAZINE 4

Regelgeving en normen Het zijn natuurlijk niet alleen de jachtbouwers en jachtwerven die nadenken over de toekomst. De geldende regelgeving is onderwerp van gesprek, de ISO-normen zijn in ontwikkeling en kaders worden bijgesteld. Zo wordt door verschillende partijen gekeken naar belangrijke trends als snelheid en - ondanks dat het bij de ondernemers niet altijd speelt - duurzaam varen. Michaël Steenhoff, manager jachtbouw bij HISWA Vereniging: ‘Ik verwacht hier echt een versnelling in. Bijvoorbeeld in technieken die beschikbaar komen als waterstof. Maar ik denk ook aan de duurzaamheidsgedachte bij de consument die de ondernemer laat volgen.’ Regelgeving op het gebied van snelheid en duurzaam varen is volop in ontwikkeling. ‘Daarnaast onderzoeken we het gebruik van materialen en bouwprocessen. Staal en aluminium zijn goed te recyclen, maar composiet niet. We kijken dus in de jachtbouw naar mogelijkheden om composiet te upcyclen. En: wat gooi je weg, waar zitten de beslismomenten, hoe manage je klantwensen? Het zijn allemaal bijdrages aan een betere en duurzamere jachtbouw die we in de toekomst graag zien als branchevereniging en die belangrijk is voor Nederland als jachtbouwland.’ Samen met ICOMIA, de internationale koepelorganisatie van watersportbrancheverenigingen, werkt HISWA Vereniging aan andere wetten, normen en regelgeving. De Wet Pleziervaartuigen (RCD) uit 2013 is een voorbeeld: ‘We denken na over een nieuwe wet of revisie hiervan’, legt Jeroen van den Heuvel, manager handel bij HISWA Vereniging, uit. ‘We halen wensen op van zowel consumenten als ondernemers en bepalen onze koers op basis daarvan.’ Andere voorbeelden zijn de parallelimport succesvol tegengaan of de zelfbouwvrijstelling die langzaam lijkt op te schuiven van zelf een boot bouwen naar zelf een boot laten bouwen. ‘Daar willen we betere regelgeving op. Foilen is ook een goed voorbeeld. Deze nieuwe ontwikkeling vraagt om regelgeving op maat, die voldoet aan de verwachtingen van markt én consument. We werken aan een Proposal for New Work Item. Een consument mag simpelweg verwachten dat een foil sterk genoeg is. De techniek vraagt echter wat anders van de boot dan we tot nu toe hebben vastgelegd in normeringen.’ Ondernemers, consumenten, bouwers, techneuten: de jachtbouw ontwikkelt zich in allerlei richtingen en kansen doen zich elke dag voor. De jachtbouw gebruikt innovatieve ideeën uit andere branches en levert kennis op plekken waar jachtbouwers eerder niet aan dachten. De uitdaging is om al deze ontwikkelingen een aanvulling te laten zijn op de hele jachtbouw. Om Nederland de koploper te laten blijven die het nog altijd is: in bouw, regelgeving en export. Boten met foils laten je vliegen over het water.

De gemeente Amsterdam streeft naar emissieloos varen: HISWA Vereniging is in gesprek over een ‘fatsoenlijk plan’. Goedkoper en sneller emissieloos varen Elektrisch varen in opmars Elektrisch varen is in opmars. De technologie innoveert en wordt naar verwachting goedkoper. Voor de consument is overstappen naar een elektrische of hybride boot vaak nog een (te) grote stap. Tekst: Lisette Vos Net als rijden in een elektrische auto is varen op een elektrische boot in opkomst. De voordelen lijken evident: de duurzame boot vaart zonder geluid van de motor en zonder uitlaatgassen. Toch zitten er nog haken en ogen aan de elektrisch boot. De batterijen die nodig zijn om de elektromotor te laten draaien, zijn nog groot en aan de dure kant. Bovendien is de afstand die een elektrische boot af kan leggen nog beperkt. Als de batterijen leeg zijn, moeten ze worden opgeladen om verder te kunnen varen. Daarnaast ligt de maximale snelheid lager dan bij een traditionele verbrandingsmotor die op fossiele brandstof draait. De studenten van het TU Delft Solar Boat Team laten zich niet door de beperkingen weerhouden en gaan op zoek naar de grenzen. En met 24 Het winnende team van TU Delft dat het wereldkampioenschap zonneboot racen op open zee behaalde. resultaat: het team behaalde begin juli in Monaco de wereldtitel zonnebootracen op open zee. Voor het kampioenschap legden ze een afstand af van 30 kilometer, mét een snelheidsrecord van 35 kilometer per uur. Voor de tweede race (afstand: 60 kilometer) moesten de studenten – vanwege een technisch mankement - zonder zonnepanelen op het dek varen. Ze waren geheel afhankelijk van de energie die in de batterijen was opgeslagen. Batterijen Veiligheid gaat voor alles, legt Redmer Aarnink van het TU Delft Solar Boat Team uit. ‘De schade aan het elektrisch systeem rond de zonnepanelen, is ontstaan door interne hitte. We konden die niet meer op tijd HISWA MAGAZINE 4

herstellen. Om de veiligheid van de piloten te garanderen, hebben we de zonnepanelen van onze boot verwijderd.’ Dat de studenten van TU Delft desondanks als winnaar over de finish kwamen, heeft volgens Aarnink alles te maken met efficiënt gebruik van de beschikbare energie. Dat is voor de watersportsector een belangrijke les. ‘We hadden speedboten als concurrenten die een veel hogere snelheid kunnen halen, maar onderweg batterijen moesten opladen. Wij hebben een lichte zonneboot gebouwd, en we hielden voor en tijdens de race rekening met alle omstandigheden, zoals de afstand, de weerstand en de windrichting. Daarmee konden we de optimale snelheid en optimale racelijn bepalen.’ Alles draait om efficiënt gebruik van beschikare energie. Te snel met ambities De andere kant van de medaille is dat groen varen nog geen gemeengoed is. De overstap naar elektrisch varen is voor veel consumenten nog te groot. Gerdina Krijger, regiomanager bij HISWA Vereniging, vindt dat gemeenten, zoals Amsterdam, veel te snel gaan met hun groene ambities. In 2025 moeten vaartuigen in de binnenwateren van Amsterdam – met uitzondering van een enkele vaarroute – emissieloos varen. ‘We zijn door deze maat regel overvallen. Particuliere eigenaren worden gedwongen hoge kosten te maken als ze straks nog door en om Amsterdam willen varen,’ aldus Krijger. Patrick Hemp De gemeente Amsterdam gaat te snel met groene ambities. De maatregel heeft ook gevolgen voor ondernemingen in de watersport, stelt Krijger. Zij dreigen klanten te verliezen die stoppen met de watersport of niet meer met hun brandstofmotor naar de jachthaven of werf kunnen varen. Daarnaast is de infrastructuur in Amsterdam, zoals de aanlevering van voldoende energie en voldoende laadpalen om élke boot op te kunnen laden, niet ingericht op de nieuwe situatie. ‘We willen een fatsoenlijk plan. Hierover zijn we in gesprek met de gemeente. Als eerste moeten de voorzieningen op orde zijn. En voor mensen die hun boot moeten ombouwen tot een elektrische boot willen we een goede regeling, waar ondernemers bij betrokken worden.’ Krijger erkent dat de nieuwe markt van elektrisch varen kansen biedt voor ondernemers, maar stelt dat de termijn van Amsterdam onhaalbaar is. ‘De onzekerheid voor ondernemers is te groot. Het is een illusie dat iedereen elektrisch gaat varen. Velen zullen stoppen en keren niet meer terug.’ Onderzoek Patrick Hemp, Technical Consultant bij ICOMIA - de internationale koepel van watersportbrancheorganisaties - weet dat de discussie over emissieloos varen in meer steden in Europa speelt. Hij vindt het een goede zaak dat steden nadenken over duurzaamheid, maar hij stelt tegelijkertijd dat onderzoek nodig is om de gevolgen van groene vaarzones goed in kaart te brengen, zoals de kosten voor de particulieren die hun boot moeten ombouwen en de voorzieningen die de stad moet treffen. ‘We houden onder de leden van de ICOMIA een enquête om meer inzicht krijgen in die zones voor emissieloos varen.’ Volgens Hemp staan de ontwikkelingen niet stil, en zijn er meer opties om emissieloos te varen, zoals de opwekking van energie met waterstof. ‘Elektrisch varen met gebruik van lithium-ion batterijen om de energie op te slaan, is zeker niet de enige oplossing.’ Opwekking van energie met waterstof is ook een optie. Vooral dankzij het efficiënt gebruik van energie won de zonneboot van TU Delft de wereldtitel.

Martin van Bakkum Geen productielijn Volgens Martin van Bakkum, accountmanager Benelux van Mastervolt, worden in Nederland nauwelijks elektrische boten in productie genomen. De belangstelling is nog te klein. Veel eigenaren van een plezierjacht die duurzamer willen varen, kiezen volgens hem voor een hybride oplossing, als er voldoende ruimte aan boord is. ‘Als je bijvoorbeeld Amsterdam in vaart zet je de brandstof af, en schakel je over op de elektromotor.’ Mastervolt is gespecialiseerd in het managen, omvormen en opslaan van elektrische energie. Bij accu’s spelen volgens Van Bakkum gewicht en afmetingen een belangrijke rol. Doel is zoveel mogelijk capaciteit te halen uit een zo klein mogelijke accu (die bovenal veilig moet zijn). Kleine boten met een lage snelheid kunnen wél al 100 procent elektrisch varen. ‘Zoals de boot die op kop voer bij de Elfstedentocht van zwemmer Maarten van der Weijden. Deze boot vaart met een Mastervolt-systeem, met Mastervolt lithium-ion accu’s als energiebron.’ Superjachten Volgens Arjen Zijlmans, voorheen technisch directeur bij Holland Jachtbouw en nu manager bij De Keizer Marine, kunnen superjachten de oceaan nog niet oversteken als ze alleen op elektrisch vermogen varen. Op luxe jachten is de energie vooral nodig voor voorzieningen aan boord, zoals airconditioning. Een hybride systeem biedt dan uitkomst. Zijlmans: ‘Grote jachten liggen grotendeels stil, in die tijd kunnen de batterijen worden opgeladen voor de piekmomenten tijdens het opstaan in de ochtend, lunch en diner.’ Hoewel De Keizer Marine voor klanten in de superjachtbouw werkt, vaart de techniek van het bedrijf ook door de grachten van Amsterdam. Het bedrijf werkt samen met Waternet, waarvan de drijfvuilvaartuigen 100 procent elektrisch zijn. Voor De Keizer Marine is dit de ultieme proeftuin. ‘Deze boten varen korte afstanden, we zitten er bovenop om de techniek en systemen te testen.’ Batterijen van De Keizer Marine De boot die zwemmer Maarten van der Weijden tijdens de Elfstedentocht begeleidde, vaart 100 procent elektrisch.

B&W INTERNATIONAL TOUGH CASE Afm. 610 x 430 x 265 mm Art.nr. S85 - 117.19/P Code 8087150 INCL. 85-DELIGE GEDORE GEREEDSCHAPSET > Speciaal samengesteld voor de watersport > Stof- en waterdicht conform IP67 > Slagvaste koffer van polypropyleen (pp) > Super stabiel > Stapelbaar > Bodemschaal variabel door aluminium vakverdelingssyteem UITRUSTING > Ergonomische 2-componenten handgreep > Automatisch luchtddrukcompensatieventiel > Documentenvak in het deksel > Uitneembare gereedschapsborden met tool pockets en lussen > Eigendomsmarkering > Ogen tbv afsluiting met hangslot Levering geschiedt via de vakhandel. Voor info: GEDORE Technag BV Flemingweg 7, 2408 AV Alphen aan den Rijn Tel. +31 (0) 172 42 73 50 - www.gedore.nl € 631,00 excl. btw

Kwaliteitskeur voor jachtonderhoud Jachtservicebedrijven die een brede variatie aan diensten leveren kunnen het kwaliteitskeur ‘HISWA Gecertificeerd Allround Jachtservicebedrijf’ bemachtigen. Dankzij vaste protocollen en controles is de watersporter verzekerd van zorgvuldig werk volgens kwaliteitsnormen. Tekst: Hans Buitelaar Jachtservicebedrijven bieden vaak heel veel verschillende diensten: winterstalling, reinigen van de romp, motoronderhoud en reparatie, onderhoud en reparaties aan elektra- en gasinstallaties, onderhoud en reparaties aan de tuigage en nog meer. Elk van die werkzaamheden is een specialisme op zich. Toch weten veel jachtservicebedrijven al die diensten op professioneel niveau aan te bieden. “Onze jachtservicebedrijven leveren kwaliteit en dat willen we aantonen,” verduidelijkt Ronald van Enkhuizen, voorzitter van de afdeling jachtbouw binnen HISWA Vereniging. “Voor watersporters is het vaak niet duidelijk welke werkzaamheden wel en niet bij een onderhoudsbeurt horen. Bedrijven die kwaliteit van hun werk garanderen en in aanmerking willen komen voor het keurmerk, werken volgens vastgestelde protocollen. Zo is hun werkwijze controleerbaar en weet een klant wat hij krijgt.” Voor watersporters is het vaak niet duidelijk welke werkzaamheden bij een onderhoudsbeurt horen. 28 Specialismen Een aantal jaren is gewerkt aan het opstellen van de protocollen voor motoronderhoud, winterberging, gasinstallaties, tuigage-inspectie en onderhoud en nog veel meer van de diensten die allround jachtservicebedrijven aanbieden. “Ons type bedrijven is voor de watersporter ‘one stop shopping’,” zegt Leen Schaap, eigenaar van Schaap Shipcare. “De boot komt aanvaren en alles wat moet gebeuren doen wij. Het kan goed zijn dat van de tien benodigde specialismen, een bedrijf er acht zelf kan uitvoeren. De protocollen helpen natuurlijk ook om niets te vergeten en alle werkzaamheden op professioneel niveau uit te voeren. Voor het krijgen van het HISWAcertificaat is het ook nodig om erop toe te zien dat eventueel ingehuurde externe medewerkers ook volgens de protocollen van hun specialisme werken.” “We willen onze leden helpen hun concurrentiepositie te versterken en hun kwaliteit te waarborgen,” meldt Michaël Steenhoff, manager van de afdeling jachtbouw van HISWA Vereniging. “We kregen de vraag van onze leden: hoe kunnen we ons beter onderscheiden? Een keurmerk is een manier om dat te bereiken.” HISWA MAGAZINE 4

Inspectie De eerste 10 bedrijven die aan de proeffase van het keurmerk meededen, werden afgelopen juli en augustus gekeurd. Het ging om bedrijven die al drie jaar of langer lid zijn van HISWA Vereniging en die erop toezien dat alle werkzaamheden waarvoor een werkwijze of controlelijst is vastgesteld, volgens die regels van bekwaamheid worden uitgevoerd. De keuringen werden bij de eerste controle aangekondigd zodat een bedrijf zich kon klaarmaken voor het werken volgens strikte protocollen. In latere jaren kan een inspecteur zomaar op de stoep staan, om na te gaan of ook op een onbewaakt moment het bedrijf nog wel goed de vastgestelde werkwijze volgt. Daarnaast volgt ieder jaar een administratieve toets. De keuringen worden uitgevoerd door stichting Keurmerk Milieu, Veiligheid en Kwaliteit (KMVK). Die organisatie is gespecialiseerd in de toerisme- en recreatiebranche en voert ook de controles uit voor bijvoorbeeld de Blauwe Vlag, een milieukeurmerk voor havens en stranden. Arjan Krijger, servicecoördinator bij Delta Yacht bereidde zich goed voor op de keuring. “We kregen als deelnemend bedrijf in deze eerste ronde een uitnodiging om zelf een keuring vooraf uit te voeren. Met de controlelijsten in de hand, gingen we zelf na of we inderdaad klaar waren om een inspecteur te ontvangen. We werken al jaren volgens vastgestelde werkwijze, maar er is altijd op punten wel iets aan te passen om helemaal aan de HISWA-protocollen te voldoen.” Verzekeringsmaatschappijen vinden het prettig als er een waarborg is voor de kwaliteit van gepleegd onderhoud. Transparant “Ik hoorde klachten van klanten dat er in reparatie en onderhoud soms ‘piraterij’ is,” verkondigt Schaap. “Onprofessionele toestanden willen we voorkomen. Dat kunnen we alleen doen door zelf transparant te zijn over de diensten die we aanbieden, welke werkzaamheden daar bij horen en wat een klant mag verwachten. Ik heb HISWA duidelijk gemaakt dat er vanuit klanten behoefte is aan een keurmerk.” “Verzekeringsmaatschappijen reageren positief,” vult Van Enkhuizen aan. “Die vinden het prettig als er een waarborg is voor de kwaliteit van gepleegd onderhoud.” Campagne voor watersporters In het voorjaar van 2020 wordt het keurmerk nadrukkelijk aan de watersporters gepresenteerd op de beurzen Boot Düsseldorf en HISWA Amsterdam Boat Show. Naast de tien bedrijven die nu al in de proeffase meedoen als HISWA Gecertificeerd Allround Jachtservicebedrijf, zijn er nog ongeveer 80 HISWA-bedrijven die zich in de komende tijd kunnen aansluiten bij het keurmerk. Meer informatie bij Michaël Steenhoff: m.steenhoff@hiswa.nl of 020 705 14 19.

ZELFS DE PRIJS IS GEKROMPEN: DE NIEUWE COMBIMASTER Mastervolt introduceert de supercompacte en slimme CombiMaster serie, een acculader en omvormer in één. Stroomonderbrekingen? Verleden tijd! Met zijn hoge opstartvermogen voorziet deze krachtpatser zelfs de zwaarste apparaten moeiteloos van stroom. Eenvoudige bediening en vlotte installatie met de optionele SmartRemote. Werkt bovendien naadloos samen met MasterBus, CZone en NMEA 2000. Kijk voor alle details op www.mastervolt.nl/combimaster WWW.MASTERVOLT.NL 28 metres 65 tons no crane www.roodberg.com Choose the Original

COLUMN Het is nooit af We staat aan de vooravond van een paar prachtige beurzen: de HISWA te water, Cannes Yachting Festival en de Monaco Yacht Show om maar een paar te noemen. Naast advertenties waren beurzen hét medium om leads te genereren voor jachtbouw- en watersportbedrijven. En nog steeds is dit van groot belang om direct in contact te komen met de primaire doelgroep. Watersportbeurzen bereiken immers klanten die al een boot hebben of mogelijk veel interesse hebben om een boot te kopen. Die zijn al ver in het proces. Maar de noodzaak om ook online perfect vindbaar te zijn op de juiste plekken is groot. Zeker om ook een doelgroep te bereiken die nog niet weet dat watersport en varen het mooiste is dat er bestaat. Dat was het doel in 1933 toen HISWA begon met het organiseren van tentoonstellingen. Dat geldt ook voor de start van exportcampagnes voor de (super)jachtbouw in 1969. In 2010 kwam er een boekingssysteem voor bootverhuur en een verkoopmodule voor gebruikte boten. Welkom op het water maakte een start in 2016 met binnenlandse campagnes om nieuwe watersporters te vinden en dit jaar verbouwden we www.hiswa.nl als portal voor nieuwe en bestaande consumenten. Vanaf het begin van het internettijdperk werden al onze campagnes gedragen door online portals. Voor niet-watersporters, beginnende watersporters en ervaren watersporters. De markt HISWA te water blijft uniek Midden in de vakantie een column schrijven voor ons mooie blad. De hittegolf is net achter de rug. Op het water was er tenminste nog een beetje verkoeling. Fijn genieten van je motor- of zeilboot. Of iets kleiner je sloep of day-sailer. Nog een paar dagen en dan vindt de HISWA te water weer plaats in Lelystad. Na de zeer succesvolle editie vorig jaar met hoge waarderingscijfers van bezoekers en exposanten, zijn de verwachtingen hoog gespannen. Het is een uniek moment waarbij nagenoeg de hele watersportindustrie bijeen is. Een plek waar u alles kunt zien, aanraken en beleven. In het water aan het IJsselmeer. Een geweldige bootshow. Want waar anders kunnen watersporters in een HISWA MAGAZINE 4 dag alle boten zien en vergelijken? We hebben als sector nog steeds een geweldige kans om gezamenlijk ons te presenteren. Ik hoop dat u net als vorig jaar veel mooie prospects en leads kunt noteren. Zodat het in het najaar druk wordt met proefvaarten gevolgd door verkopen. De vorige keer schreef ik in mijn column over de milieudrammers in de gemeente Amsterdam. Inmiddels voegt ook Utrecht zich in dat rijtje. Het wordt hoog tijd voor een landelijke regie en realisme. Daar maakt HISWA zich in ieder geval sterk voor. Net als voor het maaien van waterplanten en de bediening van bruggen en sluizen. Er is veel werk te verzetten. Inmiddels werken we volop aan de fusie met RECRON. Dat proces verloopt in goede samenwerking. Er is inmiddels nieuwe huisvesting gevonden en de bureauorganisaties en besturen werken al goed samen. In de komende maanden geven we dit verder vorm zodat op 1 januari 2020 de nieuwe verenging een feit is. We houden u natuurlijk hiervan op de hoogte. Tot ziens op de HISWA te water! Peter Brussel Algemeen voorzitter HISWA Vereniging 31 van potentiële bootbezitters en -gebruikers is immers groter dan de huidige leert ondzoek. Die moeten we samen zien te bereiken met het kwaliteitskeurmerk van HISWA Daar hebben alle leden baat bij: van zeilschool tot jachtwerf, van verhuurder tot watersportwinkel. Check daarom nu www.hiswa.nl en laat weten wat u ervan vindt! Een site is immers nooit af. Geert Dijks Directeur HISWA Vereniging

Concept met merkenpaviljoens blijkt succes HISWA te water focust op succes exposanten Watersportbranche omarmt HISWA te water.

Focus op exposanten. Bataviahaven Lelystad loopt langzaam vol met jachten. Op zowel de steigers als de kades neemt de bedrijvigheid toe. Ook op de nieuwe website is merkbaar dat het bij de watersportliefhebbers begint te kriebelen. De primeurs en andere nieuwtjes worden online uitgebreid bekeken. Op woensdag 4 september gooit de HISWA te water de trossen los. De in-water boatshow duurt tot en met zondag 8 september. Tekst: Eric van Staten ‘’Het gaat goed,’’ reageert beursdirecteur Arjen Rahusen op de vraag of alles in de aanloop naar de beurs naar wens verloopt. ‘’Natuurlijk zijn er altijd onverwachte gebeurtenissen die extra organisatorische inspanningen vergen en enige improvisatie vragen. Bijvoorbeeld als een boot die is aangekondigd door een werf, niet op tijd klaar blijkt te zijn. Of als de eigenaar, die zijn nieuwe jacht beschikbaar heeft gesteld, ineens andere plannen heeft. Andersom gebeurt het ook. HISWA MAGAZINE 4 Dat een werf last-minute belt of we nog een plek hebben. Het is mooi om te zien dat de grote merken steeds groter uitpakken en veel aandacht besteden aan de presentatie en hun stands. Ze zien onze beurs als een belangrijk podium. Ze begrijpen dat het een must is om hier te zijn.’’ Online presentatie Volgens salesmanager Alex Hoeve ligt de focus binnen de HISWA te water vooral op de exposanten. Die moeten succesvol zijn. ‘’Bij alles wat we doen stellen we de vraag: hebben de exposanten hier iets aan? Is dit verkoopbevorderend? Je kunt wel een hele mooie beurs in het water organiseren, maar tegenwoordig is de online presentatie minstens zo belangrijk. Vandaar dat we onze website in samenwerking met YachtFocus vernieuwden om alle boten op de beurs online tot in detail te kunnen presenteren. Dat werpt nu al zijn vruchten af. We zien steeds meer bezoekers op de site, die bezig zijn zich te oriënteren.’’ Om te zorgen dat de exposanten zich volledig kunnen focussen op hun core business: relaties ontvangen en mooie orders binnen halen, is Bataviahaven Lelystad tijdens de beurs in vier kwadranten opgedeeld. ‘’Ieder kwadrant heeft een eigen servicemedewerker, die 33

Merken pakken steeds groter uit. de exposanten in de breedste zin des woords bijstaat. Dat kan iets heel praktisch zijn zoals ‘mijn belangrijkste klant staat opeens voor de entree’. Een belletje naar de service-medewerker en het wordt geregeld. Maar dat kan ook voor allerlei andere dingen.’’ Ieder kwadrant heeft een eigen servicemedewerker die de exposanten met alles bijstaat. Nieuw dit jaar op de HISWA zijn de merkenpaviljoens. ‘’We hebben een stuk of vijftien van dit soort plekken, waarbij bedrijven zich heel nadrukkelijk onderscheiden met een unieke eigen plek om relaties te ontvangen en hun nieuwe modellen te tonen.’’ Performance Het organisatieteam hecht veel waarde aan de performance van de exposanten en probeert hierin niet alleen te adviseren, maar ook een voortrekkersrol te vervullen. ‘’Bij de grotere merken zien we dat vanuit een marketingproces een beurs wordt benaderd. Zij investeren vanuit een duidelijke visie veel tijd, geld en energie om zich op de HISWA te water te presenteren. Bij de kleinere bedrijven is de focus vooral op het bouwproces gericht. Het doet Hoeve goed om te zien dat de watersportbranche 34 de HISWA te water omarmt. Snapt dat je er vooral met elkaar een succes van moet maken. ‘’Iedereen is zeer enthousiast en begaan en wat we ook zien is dat exposanten doorpakken. Met andere woorden telkens met meer boten komen. We verwachten en stimuleren dat er actief met ons wordt meegedacht. Er is echt sprake van samenwerking. Een gevoel van: we doen dit met elkaar. Uiteindelijk is ons doel als organisatie om de grootste in-water boatshow in Noord-Europa te worden en dat kunnen we alleen met inzet en steun van de branche realiseren.’’ Ik schat in dat we voor een kleine miljard euro aan waarde in de haven hebben liggen. Een zorg heeft Alex Hoeve wel en dat is het weer, dat steeds extremere vormen aanneemt en invloed heeft op grote evenementen zoals de HISWA te water. ‘’We hebben het nooit uitgerekend, maar ik schat dat we voor een kleine miljard euro aan waarde in de haven hebben liggen. Als organisatie investeren we veel in de veiligheid met steigers en materialen die bestand zijn tegen extreme (weers)omstandigheden. We hebben een nieuw beveilingsconcept en alles naar een hoger niveau getild.’’ HISWA MAGAZINE 4

HISWA MAGAZINE 4 35

Exposanten HISWA te water Seafury Menken Maritiem Esthec Composite Decking Statement Marine Van Vossen Giethoorn Damarin jachtbouw Botenservice Tatje Dijkzicht Loosdrecht Pieterman Sloep Zuidwestersloep ZILVERMAN Crown Yachts Antaris / Makma / Maril Alumax Boats Isloep Interboat Prins Watersport Verschuur Watersport Bobsloepen Zinder Boats Rapsody Yachts Prins van Oranje Admirals Tenders Lekker Boats Mulder Shipyard Nick’s Boats Electro Sloep Janszoon Maritiem Domani Yachts Alufleet /Speedlounger Dufour zeiljachten Hanse Yachts Bavaria KM Yachtbuilders Gebroeders van Enkhuizen Sweden Yachts X-Yachts Holland Linssen Yachts Contest Yachts Saffier Maritiem C-Yacht Hanse Yachts 36 A02 A04 A06 A08 A10 A12 A14 A16 A20 A21 A22 A24 A26 A27 A28 B02 B04 B08 B10 B12 B14 B14 B19 B16 B18 B20 B21 B23 B24 B25 B26 B28 B30 B34 B36 B37 B38 B39 C02 C04 C05 C06 Dehler en Moody Yachts Bach Yachting Vaan Yachts Fountaine Pajot-Newpoint Moverbo Waterland YachtCharter Connect Yachtbrokers Azuree Yachts Benelux Jachtwerf Kuiper Pointer Yachts Nova Yachting Rossinante C08 C10 C12 C14 C16 C18 C20 C22 C26 C28 C30 J/Boats-Solaris Yachts-Nautor’s Swan C32 Messink Yachting Arcona Benelux / Nordic Marine Nova Yachting Pikmeerkruiser C32 C34 D02 D04 VMG Yachtbuilders-NAJAD Yacht Benelux D06 Aquanaut Tornado De Vaart Yachting | Nimbus Center Yamaha Motor Europe DutchCat Van den Hoven Jachtbouw Bmarine Jansma Jacht Jeanneau / Lagoon Super Lauwersmeer Greenline Nord Star Yachts Nederland Timeless Yachts DSA Yachts/ Vri-jon Vedette Jachtbouw Fjord Benelux Deep Water Yachts Jachtbouw Meppel De Boarnstream Sevensisters Jachthavens Jansen Yachts Melior Yachts IVA Driebergen Business School Pardo Yachts Wajer Yachts Long Island Yachts D08 D10 D12 D14 D16 D18 D20 DC02 DC04 E02 E06 E08 E08 E10 E12 E14 E16 E18 E20 E22 F01 F02 F03 F04 F06 F08 Moonday Yachts Smelne Yachtcenter Jachtmakelaardij Kappers Leffboats Elling ONJ Werkboten & Loodsboten Enkhuizer sloep Salutboats Cooper Yachts Havenlodge Gielissen Shipyard Jacht en Scheepsbouw De Alm Motorboot Magazine Lengers Yachts Jachthaven Lelystad Haven Princess Yachts Benelux Sturier Yachts Steeler Yachts Zeelander Yachts Keizer Yachts Fairline Benelux & West Germany Elling Contest Yachts Nimag B.V. / Suzuki Alumax boats Biesheuvel Ribowa/Revolt Bonnema Watersport Boatland Dannijs Nimarine Verschuur Watersport Yamaha Motor Europe Zodiac Nederland Honda Motor Europe Van Vossen Tender en Design Klop Watersport Outboardshop XO-Boats Van der Sanden Watersport Maritiem Centrum Rijnzicht Marine Sports Tender Center Mercury Marine Kempers Watersport 09 F10 F12 F13 F14 F16 F18 F20 F22 G02 G03 G04 G05 G06 G10 G12A G12B G12C G12D G12E G12F G12G G12H B06 B06 B06 B06 B06 B06 B06 D14 D14 G08 G08 G08 G08 G08 G08 G08 G08 G08 G14 G14 HISWA MAGAZINE 4

Holland Sport Boat Centre Beekman Watersport Jan Kortland Watersport Bernico International XO-Boats Cees Bakker Services Outboard Shop Rotterdam Ekris BMW en Mini Flevoland Nick’s Boats YachtFocus L. J. Harri Batavia Stad Fashion Outlet HISWA Vereniging Nova Yachting VanClaes Trailer Parking I VETUS Mastervolt G14 G14 G14 G14 G14 G14 G14 I002 I003 I006 I008 I009 I010 I012 012 KB02A KB02B Webasto Thermo/Comfort Benelux KB02C WhisperPower Kuiper Verzekeringen Raymarine Benelux International Paint (AkzoNobel) Juweliershuis Aalbers Watersport Verbond Lijnenspecialist.nl Lankhorst Taselaar Dormai De Gier Jachtservice A+ Rigging Volvo Penta Ofar B.V. Optical Quality Post Marine Heating Navico Botentekoop.nl Marine Audio Schaap ShipCARE Vyva Fabrics Neptune Zit- en Slaapcomfort Jety Koninklijke van Twist SailSelect Zeilmakerij Veno Heating Systems Zwaan Sails HISWA MAGAZINE 4 KB02D KB02E KB02F KB02G KB02H KB02I KB006 KB008 KB010 KB012 KB014 KB016 KB018 KB020 KB022 KB024 KB026 KB028 KB030 KB032 KB034 KB036 KB042 KB044 KB046 Henri Llloyd TVM verzekeringen Elvstrom Sails Benelux Seldén Mast UK-De Vries Sails Hyde Sails Nederland True Heading Varen doe je Samen! Roschmarine Permateek International Bootveiling.com Maritime Booster SLAM On Deck Victron Energy Sleeuwijk Yachting European Yachting Network Pallhuber RobWink Serious Seatools De Toerzeilers RS-Jachttechniek.nl Mariteam Shipyard Asa Boot Electro / Dockmate KWA - Dodge and RAM trucks Yamaha Center Amsterdam Dormio Investments Pantaenius EHBO YachtFocus Stichting Vaarwens Nationale-Nederlanden HIGHFIELD aluminium RIB’S Daemes & Heeren Hutting Yachts Makkum X-Yachts Holland Waterland YachtCharter Linssen Yachts Seijsener Rekreatietechniek Inter Boat Marinas Distributeur Seajet Paint KM Yachtbuilders Hagoort Sails Rake Rigging KB048 KB050 KB052 KB054 KB056 KB058 KB060 KB062 KB064 KB066 KB068 KB070 KB072 KB076 KB080 KB082 KB084 KB086 KB088 KB089 KB092 KB094 KB098 KB100 KB102 KB110 KB112 KB114 KB116 KB120 KB122 KO3 KO5 KO7 KO09 KO09 KO11 KO13 KO15 KO19 KO21 KO23 KO25 MYS Total Yacht Care Contest Yachts Contest Brokerage Zeilen Magazine Quantum Sails KARYVO Jachttechniek & Expertise OCC Yachting Bomarine /Sailspecials / Winchrite North Sails AP Marine Deko Marina Lelystad Schepenkring Nova Yachting Technautic Rotorswing Marine Flexima Topdek Movida Telecom & Telematica Epifanes Yacht Coatings Zeezeilers van Marken Hull Vane Holland Nautic Apeldoorn Lalizas Yacht Controller Yamaha Motor Europe Yachtcontrol Motorboot Magazine KNRM Boot aan Stroom Boot Akkrum Boot4.nl De Stille Boot Bonnema Watersport Isloep Omtzigt Watersport Pointer Yachts Saffier Maritiem ZuidWesterSloep Hiswa Village Motorboten Outboard Zeilboten KO27 KO29 KO31 KO32 KO33 KO35 KO37 KO39 KO41 KO43 KO45 KO45 KO51 KO53 KO55 KO57 KO59 KO61 KO63 KO65 KO67 KO69 KO71 KO73 KO75 KO77 KO79 KO81 B22 B22 B22 B22 B22 B22 B22 B22 B22 Tenders en Sloepen Multihull Boot aan Stroom Kade exposanten HISWA TE WATER 2019 37

Duidelijk op koers Motorboten en -jachten · speedboten n n s rubberboten · uitrusting · pontons · charters en nog veel meer! BOOT FUN & GALA OF BOATS 20 november · vanaf 18 uur 21–24 NOVEMBER 2019 boot-berlin.com Een enorme selectie op 65.000 m² drijvende steigers & turn key marinas golfbrekers - complete jachthavens - industriële steigers speciale roeisteigers - drijvend maatwerk - huursteigers Prins Bernhardlaan 1 NL-3297 CB PUTTERSHOEK 38 T +31 (0)78 67 77 000 E info@interboatmarinas.nl I www.interboatmarinas.nl HISWA MAGAZINE 4

Mariette Blaauwhof en Loek Clarijs. Het Portret In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is. In dit nummer is dat: Mariëtte Blaauwhof. Zij is eigenaar van Blaauwhof Jachtmakelaardij in Wemeldinge en recent lid geworden van HISWA Vereniging. Tekst: Liane Jansen Welke trends signaleren jullie in de jachtmakelaardij? “Er is sprake van vergrijzing, maar gelukkig zijn er nog voldoende jonge mensen die ook graag willen varen. Verder zien we dat de afgelopen jaren er veel boten naar het buitenland zijn gegaan. En wat we vooral merken: goed onderhoud is van belang voor een vlotte verkoop.” Welke trends signaleren jullie in de jachtmakelaardij? “We zitten hier op een goede locatie dichtbij België. Onze klantenkring is heel divers. Maar bij alle klanten kiezen we voor een HISWA MAGAZINE 4 persoonlijke aanpak. We besteden heel veel aandacht aan potentiële kopers en geven altijd snel antwoord op vragen. Dat vinden klanten prettig. We hebben meer dan vijfentwintig jaar ervaring in de jachtmakelaardij en dat helpt.” We merken: goed onderhoud is van belang voor een vlotte verkoop. Jullie bedrijf bevindt zich op een bedrijventerrein in een watersportregio. Werken jullie samen met andere bedrijven? “We werken vooral samen met bedrijven in de jachthaven van Wemeldinge. Alle vormen van reparatie kunnen hier worden uitgevoerd. Verder zijn er een watersportwinkel, twee restaurants, een watersportbedrijf in bijboten en een watersportvereniging. Daarnaast werken we veel samen met Unigarant Verzekeringen.” Biografie Mariëtte studeerde aan de Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer (NHTV) weghalen. Daarna volgde ze de opleiding tot jachtmakelaar. Sinds 1992 werkt ze als beëdigd en EMCI-gecertificeerd jachtmakelaar en taxateur. Eerst voor Jachtmakelaardij HWO en daarna zelfstandig. Bij Blaawhof Jachtmakelaardij werkt ze samen met collega Loek Clarijs. www.blaauwhofjachtmakelaardij.nl Mariëtte Blaauwhof Welke activiteiten organiseren jullie zoal om de verkoop te stimuleren? “We organiseren elk jaar de Blaauwhof Bootshow. Een extra impuls voor de verkoop van boten van bestaande opdrachtgevers maar ook voor nieuwe klanten. Het is elk jaar een succes. We hebben een verkoophaven in Wemeldinge met ligplaatsen in het water maar ook op de kant aan de walsteiger liggen boten te koop. Maar we kunnen de boot ook vanaf de eigen ligplaats verkopen.” Jullie zijn net lid geworden van HISWA Vereniging. Waarom? En wat wil je dat HISWA gaat betekenen voor jullie? “We hopen door HISWA goed op de hoogte te blijven van brancheen marktinformatie die voor ons van belang is. De gezamenlijke website van HISWA en NBMS – NLYachts.com – en de contracten vormen belangrijke pluspunten.” 39

DO YOU KNOW... ... that IMCI`s rtification experience is based on more than 20.000 products certified from more than 2.800 manufacturers? Gespecialiseerd in juridische dienstverlening aan de watersportbranche Concurrerende tarieven, centraal gevestigd en gratis parkeren Wilt u meer weten? Neem vrijblijvend contact op of bezoek onze website info@imci.org www.imci.org Scan QR Code for IMCI`s contact data INTERNATIONAL MARINE CERTIFICATION INSTITUTE ...we r you. Oud-Loosdrechtsedijk 112 1231 ND Loosdrecht 085 – 877 09 45 secretariaat@scheepsrechtadvocaten.nl mr. Joris Klompé mr. Maeike Woelinga www.scheepsrechtadvocaten.nl Benieuwd naar ons messcherpe tarief voor taxatie of verkoop? Bel ons voor meer informatie www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63 F.A. Molijnlaan 28 8071 AG Nunspeet DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR

Vraag & Antwoord Ik heb onenigheid met een van mijn ligplaatshouders. De huurder beroept zich op de oude HISWA-voorwaarden omdat hij de nieuwe nooit heeft ontvangen. Hoe zit dit? Antwoord van HISWA Bij algemene voorwaarden is het uitganspunt is dat degene die algemene voorwaarden wil gebruiken de andere partij de gelegenheid moet geven om van die voorwaarden kennis te nemen. Dat dit is gebeurd moet de gebruiker van de voorwaarden bewijzen. Het gaat er niet om dat de voorwaarden ook daadwerkelijk door de wederpartij zijn gelezen. Het bieden van de gelegenheid om ze te kunnen lezen is voldoende. Dit moet vóór het sluiten van de overeenkomst gebeuren, maar in ieder geval uiterlijk bij het sluiten van de overeenkomst. De algemene voorwaarden zijn niet van toepassing als ze pas achteraf ter beschikking worden gesteld, zoals bij toezending van de voorwaarden samen met de factuur. Ditzelfde geldt min of meer ook als de algemene voorwaarden tussendoor door de gebruiker worden gewijzigd. Ook in dat geval moet de gebruiker de andere partij hierover tijdig informeren. De wederpartij is niet verplicht de gewijzigde voorwaarden te accepteren, hij kan de overeenkomst ook opzeggen. Wat vaak wordt gedaan is dat de gebruiker van de voorwaarden de nieuwe voorwaarden aan de wederpartij toezendt met daarbij de vraag of hij daarmee kan instemmen en zo niet dat de overeenkomst dan vóór datum X dient te worden opgezegd. Wordt er niet opgezegd, dan mag worden aangenomen dat de wederpartij akkoord is met de gewijzigde voorwaarden. Het antwoord op uw vraag is dus: als u de huurder niet hebt geïnformeerd over de wijzigingen, dan blijven de oude voorwaarden van kracht. Dit antwoord kwam tot stand met medewerking van Scheepsrecht Advocaten, HISWA Supplier. Scheepsrecht Advocaten HISWA MAGAZINE 4 41 Vraag van een HISWA-lid

NIEUWSINNOVATIE Fluistermotor met GPS-anker Nieuwe elektrische motoren van Motorguide - de Tour en Tour Pro - hebben een voetbediend gaspedaal voor vissers met een hengel in hun handen en zijn uitgerust met een gps-anker die een open boot op dezelfde geografische positie kan houden. De nieuwe modellen zijn vanaf voorjaar 2020 in heel Europa verkrijgbaar. Met een voetpedaal kan de hengelaar die voorop zijn boot staat te vissen, de fluistermotor activeren om achter een vis aan te varen. De nieuwe fluistermotoren kunnen worden gekoppeld aan een sonar, die scholen vis op een beeldscherm projecteert. Gekoppeld aan een satellietontvanger, kunnen de Tour en Tour Pro fungeren als een gps-anker. De ontvanger leest de exacte positie van de boot, en registreert iedere beweging weg van de plek waar de visser actief is. www.motorguide.com Motorjacht zonder stuur De Braziliaanse werf Schaefer Yachts lanceerde een nieuw model zonder stuurwiel. Het 17,70 meter lange snelvarende motorjacht is uitgerust met Volvo IPS-motoren, die worden bediend met een joystick. Het pientere pookje voert een koerswijziging door van 1 graad als er een tikje bovenop wordt gegeven. Door de draaischijf rond de kop van de pook te draaien, verandert de boot 5 graden van koers in de draairichting. Voor grotere koerswijzigingen, bij langzaam varen en manoeuvreren, wordt de joystick naar links of rechts geduwd. Draaien aan de knop bij weinig of geen snelheid, zorgt ervoor dat de boot om zijn as draait.Schaefer volgt hiermee naar eigen zeggen als eerste jachtbouwer het voorbeeld van veel vaartuigen in de beroepsvaart. Overigens heeft het jacht nog wel een stuurwiel op de flybridge. www.schaeferyachts.com.br Snelle schroevenfabriek Ontwerp op maat, productie en levering van scheeps- en jachtschroeven binnen twee weken is mogelijk geworden via de nieuwe fabriek van CJR Propulsion in Southampton. De snelle service is bedoeld voor gevallen waarin snelle vervanging nodig is. Voor een nieuw te bouwen jacht is meestal voldoende tijd om het juiste type schroef te ontwerpen. Wanneer een schroef beschadigd is geraakt of wanneer sprake is van te veel cavitatie of tegenvallende prestaties, levert CJR op korte termijn een nieuwe schroef. Vaak maken werven gebruik van de standaardoplossingen van motorenfabrikanten die niet voor alle jachten optimale overbrenging leveren. CJR ontwerpt een schroef die bij het gewicht, het motorvermogen, de rompvorm en het gebruik van een jacht past door gebruik te maken van CFD-computerprogramma’s, waarin de waterstroom rond romp en schroef wordt nagebootst. Op basis van het ontwerp dat op basis van de berekeningen wordt gemaakt, wordt een mal gemaakt met CNC frezen, waarna de schroef in brons wordt gegoten en daarna gefreesd en gepolijst. www.cjrprop.com 42 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSINNOVATIE Elektrische sturende saildrive Saildrives van de Duitse fabrikant ZF zijn aangepast aan de andere belasting die een elektromotor oplevert voor de eindoverbrenging. De SPP (steerable pod propulsion) van ZF is geschikt voor zeiljachten en waterverplaatsende motorjachten. De sturende voortstuwing wordt geleverd in combinatie met een joystick. Elektromotoren in de slanke saildrive zorgen voor de stuurbeweging. SPP maakt het mogelijk veel kortere bochten te varen of om in combinatie met een boegschroef letterlijk overdwars naar een aanlegplek aan een steiger te varen. De sturende saildrives van ZF waren tot nu toe geschikt voor dieselmotoren als krachtbron. Tandwielen en overbrengingsverhoudingen zijn aangepast aan de andere karakteristieken van elektromotoren. www.zf.com Snelladen voor elektroboten Volvo Penta, maritiem technologiebedrijf ABB en de Chalmers Universiteit van Göthenborg onderzoeken de mogelijk toepassing van snellaadtechniek voor elektrische vaartuigen. Het Volvo-concern deed al ervaring op met snellaadstations voor elektrische stadsbussen in Zweden. De drie partijen onderzoeken hoe snelladen past binnen de maritieme regelgeving, welke aanpassing technisch nodig is en welke investeringen in infrastructuur nodig zijn. Zodat jachten van haven naar haven kunnen varen en onderweg steeds een snellaadpunt vinden. Doel van de onderzoekspartners is om in het éénjarige project te ontdekken welke techniek het meest veelbelovend is, welke industriestandaard ontwikkeld kan worden en hoe de transitie van fossiele brandstof naar elektrisch varen in een stroomversnelling kan raken. www.volvopenta.com Instrumentenbouwers maken fluistermotor Garmin en Lowrance, bekend van dieptemeters, fishfinders, plotters en meer nautische instrumenten, presenteerden tegelijkertijd beiden een nieuw product: een fluistermotor met montagebeugel voor sportvissers. Zowel de Garmin Force als de Lowrance Ghost kan worden aangesloten op een 24 volt of 36 volt boordnet. De motoren zijn ontworpen om volledig te worden geïntegreerd met de plotters en fishfinders van de beide merken. Zo kunnen de fluistermotoren een route varen langs waypoints. Bediening van de motor kan met een voetpedaal. Bij de Garmin Force kan ook een drijvende afstandsbediening worden geleverd. Daarop hoeven geen HISWA MAGAZINE 4 knoppen te worden bediend, handgebaren maken met de afstandbediening in de hand volstaat om de motor aan te sturen. www.garmin.com / www.lowrance.com 43

NIEUWSINNOVATIE Online bootbeveiliging Vanaf hun smartphone kunnen eigenaren van een jacht van de Hanse Groep hun boot van afstand in de gaten houden of aan boord de toestand van de systemen controleren. Het Duitse jachtbouwconcern (zeiljachten Hanse, Dehler, Varianta en Moody, motorjachten Fjord, Privilege en Sealine) presenteerde in juli de My Hanse Security Cloud. Daarin worden een aantal apps gecombineerd die de positie van het jacht vinden, de afgelegde route in beeld brengen, bilge- en ankeralarm weergeven en brandstof- en accuniveau tonen. De apps ‘boat monitoring’, ‘e-logbook’ en ‘e-service book’ helpen de eigenaar en bemanning om voortdurend in de gaten te kunnen houden hoe het met de boot gesteld is, of onderhoud nodig is of wanneer nieuwe brandstof of drinkwater moet worden gebunkerd. Op zee worden alle data aan boord opgeslagen, om met internet te worden uitgewisseld zodra het jacht weer binnen bereik van een mobiel netwerk komt. www.yachts.group/gb Kajuitventilator gaat lang mee De nieuwste kajuit- of stuurcabin ventilator van elektronicaleverancier Belship gaat volgens de fabrikant vier keer zo lang mee als een conventionele ventilator dankzij de toepassing van een borstelloze elektromotor: minimaal 20.000 bedrijfsuren. Het model Sirocco II Elite van de Canadese fabrikant Caframo is vanaf zijn bevestigingspunt alle kanten op te draaien dankzij de volledig cardanische ophanging met twee ringen. Bovendien detecteert de ventilator zelf of hij wordt aangesloten op een 12- of 24 volts boordnet en past zich daarop aan. De sterkte van de luchtstroom wordt aangepast langs vier verschillende standen. www.caframolifestylesolutions.com/marine Nieuw matrassenschuim van Neptune Matrassenfabrikant Neptune uit Zwaagdijk Oost, tegenwoordig ook met een vestiging op Palma de Mallorca, heeft een nieuw type schuim ontwikkeld voor hun matrassen: Pantera Nautic. Het schuim voldoet aan de eisen van brandvertragendheid zoals die worden gesteld door IMO en het is antibacterieel. De matrassen uit dit schuim met maritiem keurmerk blijken populair in de bemanningsverblijven van grote jachten. De schuimlaag, die bovendien stabieler is en zo zorgt voor een matras dat niet snel vervormt, kan worden gecombineerd met nog comfortabelere toplagen zoals de traagschuim Vita-Talalay latexlaag. www.neptune.n 44 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSINNOVATIE Door kinderen ontworpen schip getest bij Marin Een schip in de vorm van een vis, met een wrijvingsarme romp met de structuur van een haaienhuid en een zeil voor voortstuwing, werd de winnaar van de wedstrijd ‘Ontwerp jouw schip voor de toekomst’ die maritiem research instituut Marin uitschreef onder basisschoolleerlingen. Het winnende ontwerp werd getest in een bassin van het instituut in Wageningen. Ruim honderd schoolklassen deden mee aan de wedstrijd. De jury selecteerde uiteindelijk vier klassen. Naast minder wrijving en windvoortstuwing heeft het visvormige containerschip netten langszij die eventueel afvallende containers opvangen. Het geteste model is vanaf september te zien in het Maritiem Museum in Rotterdam. www.marin.nl Wereldwijd zicht op nieuwbouw of refit Teams van nautisch architecten, exterieur- en interieurontwerpers, leveranciers van apparatuur en de werf gaan een intensieve samenwerking aan bij een nieuwbouw of refitproject. Maritiem consultants David Nabarro en Ian Yates lanceren ‘Yachtware Management’: een softwarepakket waarin alle betrokkenen, vaak opererend vanuit verschillende delen van de wereld, online alle voor hen relevante informatie kunnen inzien en via het platform met elkaar kunnen overleggen of aan details van het ontwerp werken. Gebruiksgemak en overzichtelijkheid staan centraal. Een licentie voor het pakket is per maand verkrijgbaar. https://yachtware.management HISWA MAGAZINE 4 45

NIEUWSINNOVATIE Stabiele laadstroom Nieuw in het productaanbod van WhisperPower zijn vier acculaders van 40, 60, 80 of 100 Ampère die een bijzonder stabiele laadstroom leveren vrijwel zonder pieken en dalen onder de serienaam Supreme Pro. Daarmee kunnen de accu’s van complexe systemen worden geladen, waaraan navigatie-apparatuur is gekoppeld, een gps-ontvanger, een stuurautomaat en zendapparatuur. Steeds complexer worden de boordinstallaties met een grote variatie aan elektronische apparatuur. Storingsgevoeligheid door interferenties of spanningswisselingen neemt daardoor toe. De Supreme Pro acculaders komen met een type certificaat van klassebureaus DNV/GL en ABS, die systemen voor de beroepsvaart keuren op veiligheid en bedrijfszekerheid. Voor grote jachten en beroepsvaart die onder keur worden gebouwd en uitgerust, een noodzaak. Voor schippers van kleinere jachten een aangename zekerheid. www.whisperpower.com Krachtpatser aan de spiegel 8 cilinders in V-opstelling bieden gezamenlijk een motorinhoud van 4,5 liter en dankzij hogedrukinjectie zorgt die opstelling voor 450 pk aan motorvermogen. Mercury Marine presenteert deze zomer een topmodel, de 450R. De fabrikant biedt met de grote en sterke motor, met uitzonderlijk groot koppel, de mogelijkheid voor bouwers van grotere jachten om buitenboordmotoren te installeren. Voor veel snelvarende jachten vanaf 30 voet was tot nu toe een hekschroef noodzakelijk om met een inboordmotor voldoende vermogen aan boord te kunnen hebben. https://450r.mercuryracing.com Dempende producten bij geluidsadvies Adviesbureau Van Capellen Consultancy is gespecialiseerd in het dempen van geluid en trillingen die optreden aan boord van jachten en schepen. Naast deze adviestak is Van Capellen Sound Solutions opgericht, die geluiddempend isolatiemateriaal en trillingsbeperkende montagematerialen produceert. Het bedrijf lanceerde recent de Flex Cap Isolator Mounts. Dat zijn trillingsverminderende bevestigingssteunen voor motoren, generatoren en andere installaties die beweging en geluid veroorzaken en dat bij tekortschietende montage doorgeven aan de hele structuur van een jacht. www.vancappellensoundsolutions.com 46 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSINNOVATIE Prijswinnende recycleboot Biohars met schuim uit gerecyclede petflessen versterkt met vlasvezels is het bouwmateriaal voor een roeisloep die studenten Jurjen Beeker en Ids Bonga bouwden in het kader van hun opleiding Scheeps- en Jachtbouwkunde aan de ROC Friese Poort in Sneek. De twee bouwden de boot om erin deel te nemen aan de Vogalonga, een prestigieuze roeiwedstrijd bij Venetië. Het bijzondere project werd bekroond met de eerste prijs in de categorie MBO van de LC Award, een prijs voor innovatieve, technische projecten door studenten uitgevoerd, uitgereikt door de Leeuwarder Courant. www.rocfriesepoort.nl Nieuw zeildoek voor wedstrijd en toer De Engelse zeildoekfabrikant Bainbridge ontwikkelde de doeksoort HSXp, bedoeld voor zeilen van sportieve toerzeilers en degenen die regelmatig aan een wedstrijd deelnemen. Het doek bestaat uit polestervezels, die zo dicht mogelijk op elkaar in een weefsel verwerkt zijn. Door de compacte structuur geeft het doek weinig rek en zijn geen toegevoegde harsen nodig om het doek vormvast en luchtdicht te maken. Een ruitjesstructuur van donkere strengen markeert de ripstopeigenschap van het doek. Een beschadiging scheurt niet verder uit dan tot de donkere vezel. Voor zeilers is het doek te kwalificeren als een doek dat zichtbaar sterker en vormvaster is dan conventioneel dacron-doek en dus betere zeilprestaties biedt. www.bainbridgeint.com HISWA MAGAZINE 4 47

NIEUWSMENS&BEDRIJF Boer in BOB De Nederlandse watersportjournalist Alfred Boer is lid geworden van de BOB-jury 2019. De Best Of Boats (BOB) wordt jaarlijks uitgereikt aan jachten die op dat moment volgens de juryleden excelleren in praktische bruikbaarheid voor verschillende typen watersporters: beginners, gezinnen, avonturiers of vissers. Journalisten uit 16 landen testen jaarlijks vele jachten, ingedeeld in zeven verschillende categorieën. Alle juryleden zijn watersportjournalisten, allen met ruime ervaring in het testen van jachten. Alfred Boer is de zesde van links op de groepsfoto. www.bestofboats.com Tieners bouwen 6 boten in 4 dagen In de heetste week van het jaar bouwden vijf jongens en een meisje, allemaal tussen de 10 en 12 jaar oud, zes bootjes. Tijdens een speciale cursus van zeilschool De Vuurtoren konden de jonge tieners bij jachtwerf en bootbouwschool Scherpel in Loosdrecht hun eigen boot bouwen. Het bootje van type Thimo, ontwikkeld als bouwpakket door Caspar ten Berge, kwam als een stapel voorgezaagde Okoumé-platen aan bij de werf. Op maandag begonnen de kinderen, vrijdagmiddag gingen de boten te water. De Thimo kan als zeil- of roeiboot worden gebruikt. De bootbouwweek bij Scherpel wordt sinds 2015 jaarlijks georganiseerd. Jonge watersporters krijgen voor 640 euro de materialen, mogen de gereedschappen gebruiken en krijgen begeleiding. Aan het eind van de week hebben ze een eigen boot, waarmee een nieuwe groep watersporters is gevormd. www.scherpel.nl Interieurbouwloods uitgebreid De hallen van het voormalige timmerbedrijf Oortgiese in Winterswijk, sinds de overname in het jaar 2000 de afdeling van superjachtbouwer Heesen waar de interieurs worden vervaardigd, zijn uitgebreid met 2240 vierkante meter naar een totaal van 8100 vierkante meter. Ook het kantoor van de bouwers van luxe jachtinterieurs wordt uitgebreid met 332 vierkante meter tot een totaal van 1000. Dat heeft een positief effect op de werkgelegenheid in de Achterhoek: Heesen wil 30 extra werknemers aannemen om dan een personeelsbestand van 130 mensen te hebben op de interieurbouw. De officiële opening van het uitgebreide bedrijfspand is in september 2019. www.heesenyachts.com 48 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF DMS Holland verhuisd DMS Holland is verhuisd. Het nieuwe adres is Uitingweg 20b, 5331 JE Kerkdriel. Op de foto sales & marketing directeur Patrick Noor voor het nieuwe pand. www.dmsholland.com In HISWA Magazine nr.3 van juni jl. meldden we dat Arti Marin de nieuwe Turkse distributeur is van DMS Holland. Daarbij werd vermeld dat het bedrijf - tevens Mastervoltvertegenwoordiging in Turkije - het jacht van ontwerper Dick Boon heeft voorzien van Mastervolt-apparatuur. Maar het was de Magnus Master van DMS die Arti Marin installeerde: dat was mede aanleiding de samenwerking te intensiveren. Mr en Mrs Baxter Charterbedrijven investeren in vlootvernieuwing Bootverhuurconcern Travelopia Yachts, eigenaar van onder meer charterbedrijven The Moorings, Sunsail en Footloose, kondigt een investering aan van 130 miljoen dollar (115 miljoen euro) in nieuwe jachten. Dit is goed nieuws voor jachtbouwers Jeanneau, Beneteau, Lagoon en Robertson & Caine (catamarans uit Zuid-Afrika). Ook het Nederlandse Linssen Yachts profiteert: het Franse jachtverhuurbedrijf Locaboat Holidays bestelde er nog eens 10 boten voor tochten door de kanalen. Het type Pénichette Evolution werd ontwikkeld door Linssen in samenwerking met Locaboat. Sinds 2017 leverde Linssen er al 28, nu komt een order van 10 ineens. www.locaboat.com www.travelopia.com Doorstart Moonen na val van aandeelhouder Moonen Shipyards vond in het Australische echtpaar Matthew en Louise Baxter een nieuwe investeerder. De werf wil de productie verder opvoeren en zelfs jachten op voorraad gaan bouwen, om te beginnen een jacht van 36 meter en een van 44 meter. Dit naast de nieuwbouw projecten die op de werf al gaande zijn. De nieuwe eigenaren kochten het meerderheidspakket aandelen van staalfabrikant Altos Hornos de Mexico. De directeur-eigenaar van de Mexicaanse staalfabrieken Alonso Ancira werd eind mei gearresteerd op verdenking van fraude. Toen de schulden van de zakenman werden geïnventariseerd, werd duidelijk dat de Mexicaan die niet kon betalen. Onder zijn eigendommen ook de Nederlandse werf Moonen. De val van de grootaandeelhouder betekende het faillissement van Moonen Shipyards op 11 juli jl. Dit is nu opgeheven. De nieuwe eigenaar is oprichter van de AM Group, een internationaal conglomeraat dat roldeuren, ventilatie, afsluiters en beveiligingssystemen levert. www.moonen.com HISWA MAGAZINE 4 49

NIEUWSMENS&BEDRIJF Vetus breidt uit in Amerika De opslagcapaciteit en de kantoorafdeling op de hoofdvestiging van Vetus-Maxwell in de Verenigde Staten is flink uitgebreid. Het nieuwe, 1625 vierkante meter grote magazijn biedt meer ruimte zodat de ruim 4000 verschillende producten overzichtelijker en in grotere hoeveelheden kunnen worden gesorteerd. Na het winnen van de presigieuze Innovation Award op de Miami Boat Show van vorig jaar met de Bow Pro Thrusters, is de vraag naar die producten toegenomen en ook de bekendheid van Vetus en Maxwell onder Amerikaanse watersporters. Dankzij het grotere magazijn kan de Amerikaanse dochteronderneming sneller leveren. Ook het kantoorgedeelte uitgebreid zodat ruimte is ontstaan voor een trainings- en vergadercentrum voor de Amerikaanse distributeurs en watersportwinkels. www.vetus-maxwell.com Nano-folie voor schepen Rijkswaterstaat Aangroeiwering onder de RWS81, een patrouilleboot van Rijkswaterstaat van 19 meter lang, bestaat sinds eind juli uit een antifoulingfolie die dankzij nanotechnologie zo glad is dat aquatische flora en fauna zich er niet aan kan hechten. Het bedrijf Nautical Foil Solutions kreeg de opdracht voor het aanbrengen van hun folie onder het schip. De folie weert aangroei door te voorkomen dat er hechting kan plaatsvinden, terwijl conventionele antifoulings daar biociden gebruiken. Rijkswaterstaat wil met de gifvrije aangroeiwering de milieulast van hun schepen verminderen. Bovendien zorgt de supergladde afwerking van het schip voor minder weerstand in het water en daarmee minder brandstofverbruik. De folie maakt het jaarlijks verversen van de antifouling ook overbodig. Naast de beroepsvaart richt Nautical Foil Solutions zich ook op de pleziervaart. www.nauticalfoil.nl METS steunt Water Revolution Foundation Vakbeurs METS (Marine Equipment Trade Show), ieder najaar in de RAI Amsterdam, ging een strategisch partnerschap aan met de Water RevolutionFoundation. Deze stichting wil duurzame technologie bevorderen en de vervuiling verminderen die wordt veroorzaakt door superjachten. www.waterrevolutionfoundation.org 50 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF Integratie van systeembouwers Installatiebedrijf Van Berge Henegouwen (VBH), gespecialiseerd in het aanleggen van audio, entertainment, beveiliging, internettoegang en elektronische bediening van allerhande huishoudelijke functies, sloot een ‘framework agreement’ met Creston. Dit is een van oorsprong Amerikaanse leverancier van apparaten die signalen van verschillende afstandsbedieningen omzetten in het aansturen van verschillende functies. De activiteiten van beide bedrijven overlappen, waarbij in het geval van Creston de nadruk iets meer ligt op het leveren van de apparatuur en bij VBH op het inbouwen en aansluiten daarvan. Creston richt een speciale divisie op voor de maritieme markt, waarin VBH zich al specialiseert. VBH won dit de Creston Award voor de geïntegreerde inbouw van apparatuur aan boord van het 87 meter lange jacht Lonian gebouwd bij Feadship. De bedrijven gaan intensiever samenwerken waarbij vanuit beider expertise nieuwe producten ontwikkeld worden die entertainment en domotica aan boord nog efficiënter en gebruiksvriendelijker maken. Op de foto Robin van Meeuwen, directeur van Crestron EMEA en directeur Michiel Haverkorn van Rijsewijk van VBH. www.vbhi.com Productontwikkeling Vetus en Dockmate Ingenieurs en productontwikkelaars van Vetus en Dockmate werken voortaan nauw samen. Ze willen de werking en functies van een afstandsbediening zoals Dockmate die maakt, optimaal laten aansluiten op de werking van de boeg- en hekschroeven die Vetus ontwikkelt. Beide bedrijven gaan gedetailleerde technische specificaties uitwisselen om te zorgen voor een vlekkeloze werking van de stuwers in combinatie met de afstandsbediening. www.dockmate.eu www.vetus.com Breurs wint Rik Bruers van Micanti, die de aangroeiwerende folie Finsulate ontwikkelde, was genomineerde voor de European Inventors Award, zoals we in het vorige nummer meldden. De jury koos hem als winnaar. Gefeliciteerd Rik Bruers. HISWA MAGAZINE 4 51

Beleef de HISWA te Water Beleef de HISWA te Water Beleef de HISWA te Water Beleef de HISWA te Water ® Tecma toiletten Fusion audio De toiletten van Tecma zijn absoluut state of the art en een juweel voor aan boord. Gemaakt van hoogwaardig licht materiaal en een genot om op te zitten. Met de audioapparatuur van Fusion haal je de beleving van goed muziek luisteren aan boord. Onverwacht vol geluid en elke ruimte afzonderlijk aan te sturen. PowerVision optica Inspectie van het onderwaterschip is nog nooit zo makkelijk geweest. Haal de onderwaterwereld boven water. Bekijk onze productvideos en vraag naar een demonstratie. Albin Pompen De toiletten van Albin zijn zo ontworpen dat ze zelfs in de kleinste ruimtes nog passen. Eenvoudig in te bouwen en een gegarandeerde lange levensduur. Profi teer van het unieke beursvoordeel en bezoek Technautic tijdens de Hiswa te Water in Lelystad. Bewonder het uitgebreide assortiment topmerken als Albin Pump, Fusion, Powervision & Tecma. ervision & Tecma. E T I INFO@TECHNAUTIC.NL +31 (0) 75 6474545 WWW.TECHNAUTIC.NL stand K 053

NIEUWSMENS&BEDRIJF Tevredenheid watersporters onderzocht Langs drukke vaarroutes en op plekken waar veel watersporters komen, worden flyers uitgedeeld met daarop de vraag om online een enquête in te vullen. De digitale vragenlijst meet de tevredenheid van watersporters over de merktekens, route-informatie, voorzieningen en recreatieve waarde van de waterwegen in Nederland. De enquête is te vinden op www.dimensus.nl/WOW Stalling en poetsbedrijf fuseren CCA Yachtcleaners uit Bruinisse neemt de loodsen van het naburige Bal & Co winterberging en opslagbedrijf over, om vanaf 1 september verder te gaan als CCA Watersport. Het aanbod aan diensten breidt van het schoonmaken en poetsen van jachten uit naar stalling en overig onderhoud. Het gecombineerde bedrijf telt 3000 vierkante meter stalling voor jachten tot 25 meter lang en 60 ton gewicht. De specialisten waarmee Johan Bal samenwerkte aan technisch onderhoud, blijven hun werk doen via het loket dat CCA biedt om alle mogelijke onderhouds- en reparatiewerk te bieden aan jachteigenaren. www.ccayachtcleaners.nl DAME kiest goede doelen Sailing 4 handicaps en The Little optimist zijn gekozen als de goede doelen waar het inschrijfgeld voor de Design Award Marine Equipment (DAME Award) dit jaar naar toe gaat. De ontwerpprijs in verschillende categorieën wordt jaarlijks uitgereikt tijdens de METS. Beide organisaties zetten zich in voor gehandicapte of anderszins achtergestelde kinderen door ze te leren zeilen. www.thelittleoptimist.org www.sailing4handicaps.de HISWA MAGAZINE 4 53

NIEUWSMENS&BEDRIJF Studenten zeilen naar klimaattop Vier Nederlandse studenten zeilen vanaf 1 oktober met de driemastschoener ‘Regina Maris’ naar Rio de Janeiro in Brazilië. Daar vandaan reizen ze per bus verder naar Santiago de Chile, om daar de klimaattop van de Verenigde Naties bij te wonen, de COP25. Met deze actie willen ze pleiten voor het realiseren van veilig vervoer zonder schadelijke uitstoot, bereikbaar voor iedereen. Naast de vier initiatiefnemers uit Nederland, varen studenten mee uit Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Engeland en België: in totaal 26 jongeren. Onderweg werken ze aan oplossingen voor de stijgende uitstoot door reizen, met name veroorzaakt door de toeristenindustrie. Hun voorstellen willen ze tijdens de klimaattop aan de verzamelde wereldleiders presenteren. www.sailtothecop.com Hanse Yachts koopt catamaranwerf Privilège Marine, de werf die al ruim 30 jaar kajuitcatamarans bouwt in de Franse kustplaats Les Sables d’Olonne, werd recent eigendom van Hanse Yachts, het Duitse jachtbouwconglomeraat uit Greifswald. De groep, die al twee merken motorjachten en vier merken zeiljachten omvat, kan nu ook kajuitcatamarans aan het gamma toevoegen. In 2017 werd Privilège Marine SAS al opgekocht door investeerder Aurelius. Inmiddels lijken de cijfers van de catamaranwerf weer uit het rood te komen. Het pakket aandelen van Aurelius, dat de meerderheid bedraagt van de werf, werd na het regime van de investeringsmaatschappij aan Hanse Yachts verkocht. Met de koop is naar verluidt een bedrag van (slechts) 500.000 euro gemoeid. De jachtbouwgroep ziet kajuitcatamarans als een kansrijk marktsegment de komende jaren. www.yachts.group/gb/privilege Veiligheidswaarschuwing accu’s Torqueedo De accubehuizing van twee typen elektrische motoren van het merk Torqueedo is in sommige gevallen niet helemaal waterdicht. De Duitse elektromotorenfabrikant roept verkopers en gebruikers op dit te laten controleren. Wanneer een accu met niet volledig waterdichte behuizing wordt ondergedompeld, kan dat (vertraagd) leiden tot brand of scheuren in de accubehuizing. Het gaat om de motortypen Travel – serienummers 1001 tot 1752 en om type Ultralight – serienummers 1117 tot 1826. De plaats waar de serienummers te zien zijn, is weegegeven op de tekening. Handelaars en eigenaren van de motoren kunnen hun accu aanmelden voor inspectie en zonodig gratis vervanging op: www.torqueedo.com/ safety. 54 HISWA MAGAZINE 4

NIEUWSMENS&BEDRIJF Supermarkt met ‘drijf in’ Het is de eerste Spar-supermarkt ter wereld met een eigen aanlegsteiger: de Spar bij Jachthaven Biesbosch in Drimmelen. Watersporters kunnen voortaan hun boot aanleggen aan een steiger voor de supermarkt. Een stuk steiger, waar zeker acht tot tien boten kunnen aanmeren, is vrij gemaakt voor de Spar. Renate Ilmer, directeur van Jachthaven Biesbosch in Drimmelen: “Het was het ontbrekende puzzelstukje voor de haven. Je merkt dat iedereen blij verrast is over de mogelijkheid om nu ook in de haven inkopen te doen. We hebben al veel passanten gehoord die de volgende keer minder meenemen nu ze weten dat ze onderweg kunnen inkopen.” De haven is volop in ontwikkeling. Naast de supermarkt komt er een hotel bij, worden er steeds meer evenementen gehouden en rijdt er tijdelijk een zelfrijdend busje rond. Ilmer: ,,Van tussenhaven naar reisbestemming. We willen steeds meer kunnen bieden. Zo hebben we sinds deze zomer ook een kidsclub voor de kinderen van toeristen en de ondernemers in de haven.” www.jachthavenbiesbosch.nl Het zál maar gebeuren... Onderneem op zeker Onze watersportdesk adviseert u graag. Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 info@kuiperverzekeringen.nl www.kuiperverzekeringen.nl

D ankzij KENNIS DATA E en e BETER ONDERNEMEN Elke dag stelt Aon wereldwijd ondernemers in staat om succesvol te ondernemen. Dit doen wij met onze expertise, scherpe analyses en creativiteit. Zo helpen wij u bij het nemen van doordachte beslissingen op het gebied van risicomanagement, (her)verzekeringen en human resources. Ontdek op www.aon.nl hoe Aon u kan ondersteunen. Nautische Advocaten – Legal support in stormy times Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche kan worden geconfronteerd waaronder het opstellen van contracten op maat en jachtbouw-, jachtverkoop-, jachtverhuur-, jachthaven- en incassoperikelen. Mr. Ivo van Emstede geldt als de grondlegger/opsteller van de 13 sets HISWA algemene voorwaarden en de bijbehorende standaardcontracten. Mr. Edwin H.J. Slager e.slager@vanemstede.nl Mr. Ivo M.F. van Emstede Lid van Verdienste van HISWA Vereniging imf@vanemstede.nl Leidseplein 33-2 • 1017 PS Amsterdam • 020 675 69 30 • www.vanemstede.nl 18.0047-13-HISWA-V1

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HBC NIEUWS LEEST U NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA BUSINESS CLUB. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. Nieuw: fiets op leasebasis HISWA Vereniging startte samen met AON (HISWA Partner in Business) een nieuw gezamenlijk project: Een Viets voor (bijna) niets. In dit Vietsplan kunnen werkgevers van HISWA-bedrijven hun medewerkers faciliteren door het aanbieden van een fiets op leasebasis. Geert Dijks, directeur HISWA Vereniging, en Marc van Nuland, directeur AON Nederland, gaven hiervoor samen de aftrap. Ieder op hun eigen e-bike. Het aanbieden van een fiets op leasebasis is een leuke extra arbeidsvoorwaarde. De medewerker mag een fiets uitzoeken naar eigen wens. Dit kan een gewone stadsfiets zijn, een hippe bakfiets of een snelle e-bike. Vervolgens bespreken werkgever en medewerker de voorwaarden voor de lease. Als de medewerker de fiets gaat gebruiken voor woon-werkverkeer, dan kan de werkgever hiervoor een km-vergoeding geven. De werkgever kan eventueel meer bieden door de werkkostenregeling te betrekken. HISWA en AON startten dit project in het kader van duurzame inzetbaarheid. Medewerkers moeten lang doorwerken tot aan de AOW-leeftijd. Het is belangrijk dat zij gezond en fit deze eindstreep halen. Dat gaat niet vanzelf. Elke dag een stukje fietsen naar en van het werk draagt bij aan gezond en fit op het werk tot aan het pensioen. N.B. Viets is niet fout geschreven. Het is een combinatie van het Franse woord velo en fiets. Een grapje, waardoor de projectnaam beter blijft hangen. www.vietsplan.nl/hiswa Maas recreatie bedrijfsmakelaardij 40 jaar Thomas Maas overleed in april 2011. Jappe Eggink nam het aandeel van Thomas over, waarna Klaas, Ralph en Jappe het bedrijf voortzetten in het gedachtegoed van Thomas Maas. Er volgden turbulente tijden. In het jaar 2015 kwam de markt van vraag en aanbod van recreatiebedrijven weer schoorvoetend op gang. In september van dit jaar is het 40 jaar geleden dat Maas recreatie bedrijfsmakelaardij (HISWA Supplier) van start ging. De oprichter van het kantoor Thomas Maas begon in 1979 als woningmakelaar, maar ontwikkelde zich al snel tot recreatie bedrijfsmakelaar. In 2001 werd Klaas van Erp partner en startte hij de vestiging in Huizen, waardoor Maas recreatie bedrijfsmakelaardij een nog betere spreiding kreeg in Nederland. Het bedrijf ontwikkelde zich op het gebied van deskundigheid, commercie, kennis en relaties. HISWA MAGAZINE 4 Momenteel zitten we weer in een echte bloeimarkt. Grote buitenlandse partijen willen graag in Nederland recreatie- en watersportbedrijven kopen. Daarnaast is er meer bereidheid van banken, financiële instellingen en particulieren om recreatie- en watersportbedrijven te financieren. Maas recreatie bedrijfsmakelaardij gaat er vanuit dat de komende jaren het vertrouwen van de markt kan vast worden gehouden. HISWA Vereniging feliciteert Maas met het 40-jarig jubileum! www.maasrbm.nl 57

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Gezondheidscheck speciaal voor watersportbranche Het werken in de watersportbranche kan fysiek en mentaal zwaar zijn. De eisen die klanten stellen zijn hoog en kwaliteit moet snel geleverd worden. Aandacht voor de gezondheid voor de mensen die werken in de watersportbranche is hierbij essentieel. Een goede manier om dit te realiseren, is het Preventief Medisch Onderzoek (PMO) dat ArboNed (HISWA Supplier) samen met HISWA Vereniging ontwikkelde. Dit is een unieke gezondheidscheck speciaal voor de watersportbranche. Het PMO is een wettelijk verplicht middel om werknemers actueel inzicht te geven in hun gezondheid en eventuele gezondheidsrisico’s. ArboNed en HISWA sloegen de handen in voor een PMO dat zich specifiek richt op het werk in de watersportbranche: het PMO HISWA. Ervaring van een HISWA-bedrijf Bart Kempers, eigenaar van Kempers Watersport: “Ik vind het belangrijk om het PMO HISWA aan te bieden. Je wilt toch dat je mensen gezond de eindstreep halen. Daarom investeer ik in mijn werknemers, en zo investeer ik ook in mijn bedrijf.” Mike Broxterman, vitaliteits- en gezondheidsdeskundige van ArboNed en inhoudelijk betrokken bij het PMO HISWA vult aan: “In de watersportbranche is een aantal specifieke risico’s. Denk bijvoorbeeld aan fysieke belasting in de werkplaats. In de kantooromgeving is beeldschermwerk en werkstress een belangrijk onderdeel. Door aandacht te besteden aan deze onderwerpen, kun je als ondernemer sneller eventuele risico’s bij de werknemers signaleren en eerder vervolgacties plannen. Hiermee voorkom je verzuim en dat wil toch uiteindelijk iedereen?” Wat vinden werknemers? Werkgevers zijn verplicht periodiek een PMO aan te bieden, maar meedoen is voor werknemers vrijwillig. “Er zijn twee verschillende motieven. Het kan voor de een voelen als een verplichting, maar de ander gaat echt met een bepaalde intentie naar de fysieke onder58 zoeken. Die willen er ook echt iets uithalen,” zegt Wilma Pannenkoek-van de Meer, office manager bij Kempers Watersport. “Je gaat niet zonder aanleiding naar de huisarts. Op deze manier kun je toch je gezondheid in de gaten houden. Ik zou het collega’s in de watersportbranche aanraden. Het is hier op de werkvloer als erg positief ervaren, vooral die fysieke onderzoeken. Je krijgt een terugkoppeling hoe het met je gezondheid gaat en ook hoe je dat kunt verbeteren.” De privacy van de werknemers is gewaarborgd, de resultaten worden alleen met de werknemer zelf gedeeld. Wat houdt het PMO HISWA in? Het PMO HISWA bestaat uit twee onderdelen: een digitale vragenlijst en fysieke onderzoeken. Beide zijn afgestemd op de functie-inhoud, wat betekent dat een medewerker op kantoor een ander PMO HISWA heeft dan een werknemer in de werkplaats. Het PMO HISWA wordt eventueel afgesloten met een adviesgesprek met een vitaliteits- en gezondheidsdeskundige van ArboNed over de bevindingen en eventuele opvolgingen. Dit kan de reguliere zorg zoals de huisarts of diëtist zijn of een specifieke interventies zoals een werkplekonderzoek. Mike Broxterman: “Wij adviseren altijd om af te sluiten met een persoonlijk gesprek. Juist omdat je hier in gesprek gaat over de uitkomsten en hoe je de gezondheid en vitaliteit kunt bevorderen. Want door op tijd in te grijpen, voorkom je juist verzuim en zorg je voor fitte en dus blije werknemers.” Kempers Watersport, aangesloten bij HISWA Vereniging, beet – vooruitlopend op de officiële lancering van het PMO HISWA – het spits af. Ruim 12 werknemers namen deel aan het onderzoek. Dankzij hun ervaringen is het PMO HISWA nog verder verbeterd. www.arboned.nl/hiswa HISWA MAGAZINE 4

Specialistische taxatie steeds belangrijker De interesse in de watersportbranche neemt toe. De sector is sinds 2016 al voorzichtig optimistisch, maar de trend zet gestaag door. Een specialistische taxatie is dan ook steeds meer van belang. “De sector is in beweging: wij merken significant meer vraag naar watersportgebonden objecten”, aldus Anniek Visser, makelaar bij Muller Makelaardij (HISWA Supplier). Muller Makelaardij is specialistische taxateur op het gebied van watersportgebonden bedrijven en onroerend goed. “Om de juiste balans tussen vraag en aanbod te creëren en een goede verkoopprijs vast te stellen is een gespecialiseerde taxateur zeer belangrijk.” Er verandert momenteel veel in de watersportbranche. Een specialist weet precies wat er op dit moment speelt. Zo weet hij welk object in welke regio goed loopt of de regio geschikt is en is de taxateur op de hoogte van de huidige wet- en regelgeving. www.mullermakelaardij.nl Nieuwe steiger voor Grashaven in Hoorn Het hardhouten dek van de Walcon-golfbreker die al 20 jaar in de Grashaven in Hoorn ligt, was aan vervanging toe. Om tot een goede duurzame oplossing te komen is gekozen voor een glasvezel versterkt kunststof dek. Dit product kent een lange levensduur en is verkrijgbaar in elke gewenste maatvoering en kleur. In samenwerking met W2 Support (HISWA Supplier) heeft Grashaven het dek verwijderd, zijn de onderlinge verbindingen nagekeken en waar nodig vervangen. Hierna is in eigen beheer het nieuwe dek geplaatst door de werkploeg van de Grashaven. Deze steiger is weer klaar voor de komende 30 jaar waarbij er minimaal onderhoud nodig is. W2 Support is exclusief dealer van Walcon drijvende steigers. www.w2support.nl HISWA MAGAZINE 4 59

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Seijsener recyclet waterplanten Om gek van te worden: waterplanten die complete meren overwoekeren. Deze zomer is er weer druk gemaaid om watersporters vrije doorgang te verlenen. Maar wat gebeurt er met het maaisel? Deze vraag kwam ook ter sprake in een gesprek tussen Lisan Kox, bedrijfsleider Marina Muiderzand, en Bas Durieux, directeur van Seijsener (HISWA Partner in Business). Samen bekeken ze de mogelijkheden en dit resulteerde in de ontwikkeling van een bagagewagen waarin de waterplanten worden verwerkt. De waterplanten worden geoogst en fijngemalen tot vezels. Deze vezels worden vervolgens verwerkt in het kunststof van de bagagewagens. Lisan Kox: “Duurzaamheid staat bij ons hoog in het vaandel. Met de productie van de bagagewagens werken wij aan een structurele oplossing voor de overlast van de waterplanten.” Bas Durieux: “Seijsener is al ruim 55 jaar technisch specialist voor havens. Als de sector kampt met een probleem waardoor het plezier in watersport afneemt, denken we graag mee. Zo kwamen wij op het idee om nu waterplanten als grondstof te gebruiken.” De bagagewagen is momenteel in productie. Tijdens de HISWA te water presenteert Seijsener de bagagewagen. www.seijsener.com Delta Marina stapt in bij HISWA Energie Delta Marina sluit per 1 januari 2020 aan als deelnemer van HISWA Energie. De Zeeuwse jachthaven is uitermate tevreden over de samenwerking met EnergyProof (HISWA Supplier) die het inkoopcollectief namens HISWA Vereniging begeleidt. Directeur Ad Geelhoed: “We gaan duizenden euro’s besparen.” Geelhoed hoorde twee jaar geleden bij een HISWA-bijeenkomst over HISWA Energie. Hij had direct vertrouwen in de mensen van EnergyProof en wilde overstappen maar zat vast aan een contract van vijf jaar met energieleverancier Main Energie. “We hebben alles door EnergyProof laten doorrekenen en opzeggen was geen optie”, zegt Geelhoed. EnergyProof had drie jaar geleden al een zeer aantrekkelijke besparing van duizenden euro’s gerealiseerd voor Delta Marina na een onderzoek op de capaciteit- en meetdiensten. Deze besparing staat los van de energie-inkoop. Delta Marina in Kortgene aan het Veerse Meer is een gevestigde naam in Zeeland. De jachthaven met service center, caravanterrein, 60 restaurant, winkel en makelaardij is in meer dan 50 jaar uitgegroeid tot een belangrijke bestemming voor toeristen. Delta Marina is al heel lang lid van HISWA Vereniging. Geelhoed vindt de vereniging belangrijk als belangenbehartiger van de watersportsector: “Het nieuwe bestuur is goed bezig, daar heb ik veel bewondering voor. Maar als individueel bedrijf profiteer je ook van de voordelen van het lidmaatschap. Het inkopen via HISWA Energie bewijst dat.” www.hiswaenergie.nl HISWA MAGAZINE 4

YOU’RE INVITED! REGISTER YOUR FREE VISIT METSTRADE 2019 will welcome more than 1600 exhibitors and thousands of your marine industry peers from around the world to Amsterdam. Join us this November to broaden your network and learn about the latest innovations from the industry at the biggest and most visited B2B leisure marine equipment show. METSTRADE FEATURES 19 - 20 - 21 NOVEMBER 2019 RAI AMSTERDAM THE NETHERLANDS ORGANISED BY POWERED BY MEMBER OF OFFICIAL METSTRADE MAGAZINE OFFICIAL SYP MAGAZINE OFFICIAL MYP MAGAZINE

HISWA BUSINESS CLUB IN BUSINESS PARTNERS De HISWA Business Club bestaat uit bedrijven die diensten of producten leveren aan de water sportindustrie, maar zelf niet tot de sector behoren. Ze zijn specialist in hun vakgebied, hebben aantoonbare ervaring in de branche. Door dit criterium ontstaat binnen de HISWA Business Club een groep van professionals, die niet alleen toegevoegde waarde aan HISWA-bedrijven kunnen bieden, maar ook aan elkaar. Inmiddels heeft de HISWA Business Club circa veertig deelnemers als Partner HISWA te water, HISWA Partner in Business, HISWA Partner in Yacht building of Supplier HISWA Vereniging. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. SUPPLIERS HISWA VERENIGING Abelleisure T 0573 280 772 E info@abelleisure.nl Arboned T 030 299 64 444 E claudia.sedney@arboned.nl DHK Tax Lawyers T 010 205 36 10 E dijkstra@dhk-taxandlegal.nl Endurance Partners in Hospitality B.V. T 033 450 83 33 E info@endurance.nl EnergyProof T 020 233 38 21 E info@energyproof.nl GoodFuels Marine T info@goodfuels.com E 085-8000 238 Hilversum Mediation T 035 203 00 00 E info@mediationhilversum.nl PARTNERS IN YACHTBUILDING Con Questa T +31 (0)88 033 18 88 E janneke@con-questa.com Critical Minds T +31 (0)348 72 45 17 E hello@criticalminds.nl Holland Promotion T +31 (0)252 52 77 01 E info@hollandpromotion.nl Laarhoven Design T +31 (0)88 525 55 00 E info@laarhovendesign.nl Inter Boat Marinas T 078 677 70 00 E info@interboatmarinas.nl IVA Driebergen Nautisch Business Management T 0343 51 27 80 E info@iva-driebergen.nl JLD Contracting T 0299 622396 E info@jldinternational.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Den Bosch) T 073 640 88 88 E info@maasrbm.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Huizen) T 035 623 62 12 E info@maasrbm.nl Meijer Mediation T 0546 53 84 26 E wim@meijer-mediation.nl Muller Makelaardij/Mediation T 0515 43 06 23 E info@mullermakelaardij.nl Perspectief Groep B.V. T 0341 438 700 E info@perspectief.eu Projectbureau Vrolijks T 076 533 98 50 E info@vrolijks.nl Scheepsrecht Advocaten T 085 87 70 945 E secretariaat@ scheepsrechtadvocaten.nl Schulte Mediation T 06 14 31 58 10 E info@awschulte.nl The Business Company T 0514 56 01 66 E info@businesscompany.nl Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars T 0341 25 23 63 E info@vandeloosdrechtrbm.nl Van der Spek Stolwijk T 0182 34 25 90 E info@keesvanderspek.nl Venntiv Group B.V. T 055 843 48 15 E siegfried.doetjes@venntiv.com W2 Support/Walcon T 038 303 03 15 E info@w2support.com YachtFocus T 020 456 09 95 E info@yachtfocus.com Zuurzoet HR advisering T 06 14 89 83 88 E HISWA-HR@zuurzoet.nl Kuiper Verzekeringen Kuiper Verzekeringen ontwikkelt unieke verzekeringsproducten voor de pleziervaart. Het bedrijf heeft een grote portefeuille in het verzekeren van eigenaren van pleziervaartuigen maar biedt ook speciale verzekeringen voor watersportbedrijven aan. Zoals een aansprakelijkheidsverzekering voor watersportbedrijven, jachtwerf- en dealerverzekeringen, charterverzekeringen en transportverzekeringen. Contactpersoon: Jacco Kuiper Breedpad 21 • 8442 AA Heerenveen T 0513 61 44 44 F 0513 62 37 42 E info@kuiperverzekeringen.nl I www.kuiperverzekeringen.nl Van Emstede & Slager Advocaten Advocatenkantoor Van Emstede & Slager Advocaten te Amsterdam geeft gespecialiseerd juridisch advies in kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche wordt geconfronteerd. Contactpersoon: mr. Edwin Slager Leidseplein 33-2 • 1017 PS Amsterdam T 020 675 94 94 F 020 665 24 68 E e.slager@vanemstede.nl I www.vanemstede.nl Aon Aon is een toonaangevend adviseur in risicomanagement, employee benefits en verzekeringen. In samenwerking met HISWA Vereniging heeft Aon een ziekteverzuimverzekering met arbodienstverlening ontwikkeld. Een uniek product dat de verplichte administratie rondom ziekteverzuim en wet Poortwachter gemakkelijker en sneller maakt. Contactpersoon: Jos Kuhl Grote Voort 247 • 8041 BL Zwolle T 088 34 34 500 E jos.kuhl@aon.nl I www.meeus.com/hiswa Lanka Marble Interiors T +31 (0)297 76 17 97 E maaike@lankamarble.nl Pon Power B.V. (Caterpillar Holland) T +31 (0)78 642 05 51 E power.nl@pon-cat.com Port of Amsterdam T +31(0)20 620 98 21 E alma.prins@portofamsterdam.nl SAIL Amsterdam T +31(0) 20 237 16 88 E info@sail.nl BBC Yacht Transport T +31 (0)020 894 7514 E sander.schuurman@ bbc-yachttransport.com Rotterdam Maritime Capital of Europe / Deal Drecht Cities T +31 78 30 32 032 E brigitte@dealdrechtcities.nl www.dealdrechtcities.nl Het Scheepvaartmuseum T +31 (0)20 523 22 56 E bvsteinvoorn@hetscheepvaartmuseum.nl Tuuci T +31 13 522 0471 E jborremans@tuuci.eu Seijsener Rekreatietechniek Seijsener Rekreatietechniek is een kwaliteit en service gerichte organisatie, al 40 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen en inrichten van kampeerterreinen, bungalow parken en jachthavens. De marktleider op het gebied van technische infrastructuur voor de recreatie. Contactpersoon: Bas Durieux Noorder IJ- en Zeeweg 11 • 1505 HG Zaandam T 075 681 06 10 F 075 612 32 76 E bas.durieux@seijsener.nl I www.seijsener.nl

Dé makelaar en taxateur voor watersportgebonden bedrijven en onroerend goed Ook op LinkedIn linkedin.com/company/muller-makelaardij VIND ONS mullermakelaardij.nl 0515 43 06 23 BEL ONS info@mullermakelaardij.nl MAIL ONS

Al 56 jaar de HAVENINRICHTING SPECIALIST Innovatief assortiment, installatie & advies Elke haven, groot of klein, met eenvoudige of geavanceerde installaties, is bij Seijsener in goede handen. Of het nu gaat om elektra, drinkwater, verlichting, toegangscontrole, internet, beveiliging of vuilwater, Bijvoorbeeld met betaling via AanUit.net. Uw gasten betalen liggeld, stroom en water met een app en dit wordt automatisch met u verrekend. Dat noemen wij ontzorgen! Bezoek ons op HISWA te water STANDNR. KO-013 Noorder IJ- en Zeeweg 11, 1505 HG Zaandam +31 (0)75 6810 610

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64

Home