0

Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 26, nummer 5, oktober 2019 magazine Thema: METSTRADE Show RAI Amsterdam, 19 – 21 november Shoppen anno 2019 De toekomst van de watersportwinkel Sportvissen vereist een goede visboot

Uw jachthavenspecialist Wereldwijdbegrip In de praktijk bewezen resultaat Standnummer 05.309 T: 038 30 30 315 info@w2support.com www.w2support.com ACTIE! Boat Show Steigers 20% korting OP=OP

VOORWOORD Iedereen doet wat Afgelopen week: van restjes groente een heerlijke hartige taart gemaakt. Kinderkleding naar een tweedehandswinkel gebracht. Een wasdroger gekocht met energielabel A+++. Want: iedereen doet wat. Ik heb het over de campagne www.iedereendoetwat.nl van de overheid. Centrale vraag daarin is: wat kun jíj doen? Op het gebied van energie, voedsel, vervoer of hergebruik. Allemaal bedoeld om met elkaar Nederland duurzamer te maken. Maar als er ergens een duurzame ontwikkeling gaande is, is het wel in de watersportindustrie. Nergens anders komt dat zo goed naar voren dan tijdens de METSTRADE Show die van 19 tot en met 21 november in RAI Amsterdam plaatsvindt. Nieuwe herbruikbare materialen, uitstootvrije voortstuwing en gifvrije verven bepalen het beursaanbod. Op pagina 20 leest u alles over dit walhalla voor ondernemers in de jachtbouw en watersport. Verderop komt importeur en dealer Frank Helming van IJsselsport Fishing Boat Experience aan het woord over visboten. Het steeds populairder wordende sportvissen vraagt om specifieke boten en materialen. Waar moet een goede visboot aan voldoen? U leest het op pagina 28. In dit nummer maakten we ook een rondje langs enkele watersportwinkels. Met de komst van internet in de jaren ’90 en de groei van webwinkels in de afgelopen tien tot vijftien jaar werd alles anders. Is er een toekomstperspectief voor de fysieke watersportwinkel? Ja, is het antwoord dat u vindt op pagina 24. Colofon HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA Vereniging. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Mooi om te merken: de watersportindustrie staat niet stil en is volop bezig met de toekomst. De één richt zich op innovaties, de ander op duurzaamheid en weer een ander op een nieuw businessmodel. Iedereen doet wat. Liane Jansen Hoofdredacteur Uitgever HISWA Vereniging Postbus 37111 1030 AC Amsterdam T 020 - 705 14 00 E communicatie@hiswa.nl I www.hiswa.nl Advertentieverkoop Roskam Media Frank van Gils T 06 - 53 88 82 66 E f.gils@roskammedia.nl Aan dit nummer werkten mee Hans Buitelaar, Dominique van Dam, Elise Nieveen, Eric van Staten, Paul Steenhoff. HISWA MAGAZINE 5 Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Vormgeving Drukwerkservice.Amsterdam Druk Zalsman Zwolle BV Foto cover METSTRADE Show 3

AL 40 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl

INHOUD Artikelen Marine Equipment Trade Show Alles draait er om herbruikbare materialen, uitstootvrije voortstuwing, gifvrije verven en varen op hoge snelheid. De METS is van 19 tot 21 november in RAI Amsterdam. Shoppen anno 2019 Met de komst van internet en de groei van webwinkels werd alles anders. Welk toekomstperspectief heeft de fysieke watersportwinkel? Sportvissen Sportvissers willen een speciale visboot voorzien van alle accessoires. Wat maakt een boot tot een goede visboot? Het Portret Dit keer: Jeroen van den Heuvel van HISWA Vereniging. Het nieuwe HISWA-RECRON bestuur Per 1 januari 2020 gaan zowel RECRON als HISWA op in HISWA-RECRON. De bestuursleden stellen zich voor. 38 36 28 24 20 Elk nummer HISWA Kalender Op Stapel Ondernemersnieuws Vraag & Antwoord Column Geert Dijks Column Peter Brussel Nieuws I Innovatie Nieuws I Mens & Bedrijf Beursnieuws HISWA Business Club Nieuws HISWA Business Club Overzicht 6 7 8 33 35 35 40 46 54 57 62 HISWA MAGAZINE 5 5

HISWA KALENDER Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA Vereniging en HISWA Holland Yachting Group. METSTRADE Show 2018 NOVEMBER Algemene Ledenvergadering 1 november HISWA-kantoor, Amsterdam www.hiswavereniging.nl/agenda Ledenbijeenkomst Jachtbouw & Handel 7 november Vyva Fabrics, Amsterdam www.hiswavereniging.nl/agenda Holland Get Connected Event METSTRADE Show 20 november RAI Amsterdam www.hollandyachtinggroup.com Jachthavensymposium 21 november RAI Amsterdam www.hiswavereniging.nl/agenda Algemene Ledenvergadering 26 november Sports Business Center, Leusden www.hiswavereniging.nl/agenda Training bedrijfshulpverlener (basis en herhaling) 26 november Praktijkcentrum Amersfoort www.hiswavereniging.nl/agenda Training keuren van gasinstallaties (basis) 26 - 27 november HISWA-kantoor, Amsterdam www.hiswavereniging.nl/agenda Training keuren van gasinstallaties (herhaling) 28 november HISWA-kantoor, Amsterdam www.hiswavereniging.nl/agenda DECEMBER Workshop Wet Arbeidsmarkt in Balans 3 december HISWA-kantoor, Amsterdam www.hiswavereniging.nl/agenda Workshop hoe schrijf je een goede vacaturetekst? 12 december HISWA-kantoor, Leusden www.hiswavereniging.nl/agenda HISWA-bijeenkomsten Check www.hiswavereniging.nl/agenda voor de data van alle bijeenkomsten, vergaderingen en trainingen die HISWA Vereniging organiseert. 6 HISWA MAGAZINE 5

Op stapel X-Craft Beachlander De 7.5m Beachlander-tender is een goed voorbeeld van een op maat gemaakte X-Craft. Het is een betrouwbare superjachttender met een hoog afwerkingsniveau. Een tender waar iedereen bij X-Craft trots op is en waar de klant 100% tevreden mee is. De tenders van X-Craft worden in eigen beheer ontworpen. Vervolgens wordt het gehele bouwproces in de Hoornse werf aan het Markermeer doorlopen. Vanaf de allereerste glasvezel tot de laatste finishing touch. Het bedrijf heeft oog voor detail dat zo goed past binnen de superjachtbranche www.xcraft.nl Lengte over alles Breedte over alles Hoogte over alles Motorvermogen Max. snelheid 7.50 m 2.48 m 1.57 m 220 – 300pk 45 knopen GAZINE 5

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA Vereniging telt vier nieuwe leden. Barnautica Yachting Barnautica Yachting in Alkmaar is sinds 2006 actief als gecertificeerd jachtmakelaar. Het bedrijf adviseert klanten bij de aankoop van een zeil- of motorboot en begeleidt ze tijdens het gehele koopproces. Daarnaast heeft Barnautica Yachting toegang tot een internationaal netwerk van jachtmakelaars zodat zowel in Nederland als daarbuiten informatie van boten wordt verzameld. www.barnautica.nl Vaarwijs.nl Vaarwijs.nl verzorgt klassikale cursussen op het gebied van Vaarbewijs 1 en 2 en basiscertificaat marifonie en Marcom B. Vaarwijs.nl maakt gebruik van het studiemateriaal van VBO en het slagingspercentage is 97%. De cursussen worden door het hele land gehouden. www.vaarwijs.nl CCA Watersport B.V. CCA Watersport B.V. in Bruinisse is een zusterbedrijf van CCA Yachtcleaners. CCA Watersport is het adres voor allround winterstalling in verwarmde hallen. Het bedrijf biedt naast stalling een totaal aanbod van onderhoud, reparatie en service erlenende werkzaamheden. Er kunnen boten geplaatst worden tot een lengte van 25 meter en gewicht van 47 ton. www.ccayachtcleaners.nl Zuiderzee Jachtmakelaars Zuiderzee Jachtmakelaars werkt samen met Wehmeyer Yacht Brokers in Naarden. Zuiderzee Jachtmakelaars is er voor booteigenaren die hun boot willen verkopen vanuit de eigen ligplaats, in Nederland of in het buitenland. Jachtmakelaars PietHein Wehmeijer en René Haarman zijn zelf ervaren watersporters. www.zuiderzee-jachtmakelaars.nl Fusieplan HISWA-RECRON goedgekeurd Op 12 september jl. organiseerde zowel HISWA Vereniging als RECRON een Algemene Ledenvergadering waarin de fusiedocumenten centraal stonden. Het betrof onder andere juridische documenten zoals het fusieplan, de nieuwe Statuten en het nieuwe Huishoudelijk Reglement van de nieuwe vereniging HISWA-RECRON. Tevens werd de geconsolideerde begroting 2020 van de nieuwe organisatie toegelicht. HISWA gaat een juridische fusie aan met de vereniging HISWA-RECRON op 1 januari 2020. Dat geldt ook voor RECRON. De voorbereidingen zijn in volle gang. Tijdens de vergaderingen gingen de leden van HISWA en van RECRON akkoord met de inhoud van de documenten. Op vrijdag 1 november organiseert HISWA Vereniging een speciale Algemene Ledenvergadering in Amsterdam waarbij de leden wordt gevraagd in te stemmen met de fusie. Gelet op het noodzakelijk statutaire quorum voor dit soort beslissingen wordt op dinsdagmiddag 26 november de grote jaarlijkse Algemene Ledenvergadering georganiseerd waar nogmaals de leden wordt verzocht in te stemmen met de fusie. Deze allerlaatste HISWA Algemene Ledenvergadering vindt plaats in Leusden en wordt afgesloten met een borrel in het nieuwe kantoor van HISWARECRON in Leusden. Aanmelden: www.hiswavereniging.nl/ agenda. 8 HISWA MAGAZINE 5

ONDERNEMERSNIEUWS Andere toekomst voor HISWA Holland Yachting Group In 2020 nemen meerdere superjachtwerven en suppliers afscheid van het exportprogramma Think Yachts Think Holland dat wordt uitgevoerd door HISWA Holland Yachting Group (HHYG). Een deel van deze bedrijven sluit mogelijk aan bij Netherlands Maritime Technology (NMT) die in 2020 een superjachtplatform opzet. De grote superjachtwerven waren tot dusver zowel bij HISWA als bij NMT aangesloten. De suppliers zijn gevolgd. Met het wegvallen van de grootste HHYG-deelnemers kunnen niet meer het complete exportpakket en de diverse campagneonderdelen worden uitgevoerd. HISWA betreurt dat haar aanbod om een samenwerkingsverband op te zetten in de vorm van een gecombineerd exportprogramma voor de superjachtbouw, scheepsbouw en maritieme toeleveranciers door NMT is afgewezen. HISWA onderzoekt de komende periode of het mogelijk is om met haar leden een aangepast exportprogramma onder de vlag van Think Yachts Think Holland op te zetten. De aanleiding voor de overstap vormde de twijfel die het HHYG-commissiebestuur had over de borging van het superjachtcluster in de nieuwe brancheorganisatie HISWA-RECRON. HISWA Vereniging gaat in 2020 fuseren met de brancheorganisatie voor vrijetijdsondernemers RECRON. “De positie van HHYG en de inhoud van het werk- en exportprogramma in de nieuwe fusieorganisatie staan nu en straks niet ter discussie”, stelt Geert Dijks, directeur van HISWA Vereniging. HISWA voerde samen met het HHYG-bestuur een ledentevredenheidsonderzoek uit, stelde een meerjarig Werkprogramma Superjachtcluster op en borgde de sector bestuurlijk met een zelfstandige positie. Desondanks zochten vertegenwoordigers van HHYG samenwerkingsmogelijkheden met NMT. Hieruit is een alternatief NMT-programma ontstaan: een andere versie van het HHYG-exportpakket en het werkprogramma van HISWA Vereniging. Medio oktober had het grootste deel van de 25 deelnemers opgezegd bij HHYG. Enkele van deze leden heeft dit pro forma gedaan omdat onzeker is hoe het alternatieve exportprogramma eruit komt te zien en in welk tempo dit wordt uitgevoerd. Dijks: “Dit jaar viert HISWA 50 jaar exportpromotie. Ook buiten de superjachtbouw. Onze kennis en ervaring op dit vlak is ongekend groot. We blijven dit inzetten voor onze leden. Er zijn vele tientallen jachtbouwers en toeleveranciers die steun kunnen gebruiken met hun exportambities en die gaan we organiseren.” Nieuw magazine Think Yachts, Think Holland Er verscheen een nieuwe editie van het internationale Think Yachts, Think Holland-magazine. Een speciale editie waar onder andere ‘50 years of export excellence’ wordt gevierd.In de uitgave komen diverse actuele onderwerpen voor het superjachtcluster aan bod zoals de Northern European Superyacht Route, Holland - your Superyacht destination, Sail2020 en meer. Het magazine is online te lezen op www.hollandyachtinggroup.com/magazine. HISWA MAGAZINE 5 9

ONDERNEMERSNIEUWS Succesvolle beursdeelnames SPECIAL GEZOND EN FIT ZO LANG MOGELIJK PLEZIER VAN JE PERSONEEL Cannes Yachting Festival Van 10 tot en met 15 september stonden de havens Vieux Port en Port Canto in het teken van het Cannes Yachting Festival. HISWA Holland Yachting Group organiseerde als onderdeel van de beurs een Press Tour. Hierbij kregen internationale journalisten van diverse vakbladen een update over de trends en ontwikkelingen in de Nederlandse superjachtbouw. De tour bestond uit seatrials en interviews. De journalisten waren enthousiast over de nieuwe jachten die ze bezichtigden zoals de Wajer 55S. HISWA Holland Yachting Group wacht met belangstelling de free publicity hierover af. VOORWOORD Je medewerkers zijn essentieel bij het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen. Uitval van medewerkers gooit roet in het eten. Hoe houd je medewerkers aan het werk en fit tot aan het pensioen? Ons advies: Investeer in vitaliteit. Uit onderzoek blijkt dat 100% van de werkgevers die vitaliteit omarmen, een stijging van inzetbaarheid van medewerkers en meer productiviteit realiseert. Genoeg reden om nu te starten met aandacht voor vitaliteit van je medewerkers. Houd je medewerkers inzetbaar. Investeer in vitaliteit. Dus: fit naar het werk, fit op het werk en fit naar huis. Je hebt er niets aan als een medewerker na een lange dag uitgeput naar huis gaat en de volgende dag weer moe op het werk verschijnt. Zeker voor de lange termijn is dit slopend. We moeten allemaal langer doorwerken. Daarom is het voor alle medewerkers belangrijk om te letten op hun eigen vitaliteit. Als ondernemer kun je dit stimuleren. Preventie van (langdurige) uitval is het sleutelwoord. Alleen hiermee vergroot je de vitaliteit en inzetbaarheid van de medewerkers op korte en lange termijn. Vakmensen zijn schaars. Daar moeten we zuinig op zijn. In deze brochure geven we een aantal handreikingen waarmee je direct aan de slag kunt. Met elkaar maken we zo het werken bij HISWA-bedrijven nóg leuker en nóg aantrekkelijker! We willen graag dat bij HISWA-bedrijven alles goed geregeld is voor medewerkers. Medewerkers moeten er graag willen werken en graag willen blijven werken. Gezond en fit tot aan de pensioenleeftijd! Heb je een vraag, opmerking of een goed idee? Laat mij dat dan weten: h.van.oord@hiswa.nl. drs. Herbert L. van Oord Manager Arbeidsmarkt, Training & Opleiding HISWA Vereniging 1 Nieuw: brochure Gezond en Fit Monaco Yacht Show Met ruim 30.000 bezoekers, Nederlandse primeurs, 125 superjachten waaronder onder andere ‘DreamBoat’ van Oceanco en ‘Syzygy 818’ van Feadship, 590 deelnemers, 1 Holland Paviljoen op de nieuwe en centrale locatie en een positief sentiment op de beurs, was de Monaco Yacht Show wederom een succes. De uitzonderlijke kwaliteit van de Nederlandse superjachtbouw werd wederom effectief op de kaart gezet. Het Holland-paviljoen op de nieuwe locatie in het hart van de beurs naast de T-central vormde het hart van de beurs. Het open-standconcept, de Maritime Gallery, de bar, het Holland Get Connected Event met meer dan 250 gasten, een online marketingcampagne, de distributie van het nieuwe magazine en de proactieve inzet van alle leden, partners en het team droegen hier aan bij. In totaal waren er dit jaar 17 deelnemers in het Holland Pavilion, een record. Alle activiteiten waren erop gericht om ervoor te zorgen dat de export van de Nederlandse superjachtbouw bevorderd werd. ICOMIA Statistiekboek 2018 beschikbaar In het ICOMIA Statistiekboek staan de watersportcijfers van alle belangrijke watersportlanden. Ook HISWA leverde statistieken in, waarmee de Nederlandse pagina is gemaakt. De kostprijs van het boek is 890 euro maar HISWA heeft dit afgekocht. Alle HISWA-leden kunnen het ICOMIA Statistiekboek 2018 gratis downloaden op www.hiswavereniging.nl/icomia. 10 HISWA MAGAZINE 5 Bij dit magazine vinden HISWA-leden een brochure over het belang van gezond en fit personeel. In de brochure staat handige informatie over bijvoorbeeld over het voorkomen van verzuim, duurzame inzetbaarheid, de aanschaf van een AED en het laten verrichten van een periodiek medisch onderzoek. De brochure staat ook op www.hiswavereniging.nl /brochurespersoneel.

ONDERNEMERSNIEUWS Omzetgroei en vacatures in de watersport In de stand op de afgelopen HISWA te water vroeg HISWA Vereniging aandacht voor de hoge vacaturegraad. Bezoekers konden er de beroepencheck doen, om erachter te komen welk watersportberoep het beste bij hen past. Vooral het jonge beurspubliek maakte hier gebruik van. De beroepencheck was bedoeld om de instroom van nieuwe medewerkers te bevorderen. Uit de conjunctuurenquêtes blijkt dat maar liefst 28% van de leden op zoek is naar medewerkers. Met name jachtbouwers zoeken personeel, bijna de helft heeft een vacature. Ook bij importeurs jachten en bij jachtservicebedrijven zijn vacatures niet ingevuld. Na een omzetgroei in 2018 (plus van 4,9%) is ook 2019 goed opgestart. In de eerste helft van 2019 groeide de omzet met 3,5% ten opzichte van de eerste helft van 2018. Met name de detailhandel en de onderhoudsbedrijven geven omzetgroei door. De brutowinst steeg in de eerste helft van 2019 met 2%. Het rapport staat op www.hiswavereniging.nl/conjunctuurenquetes. Nieuw standpunt identificatie en registratie pleziervaartuigen HISWA is al jaren voorstander om alle boten die er zijn, te registreren. Het wordt hoog tijd om identificatie en registratie van pleziervaartuigen snel in te voeren. Daarvoor zijn er directe aanleidingen: • De focus van politie en justitie op zaken over ondermijning, witwaspraktijken en belastingontduiking van eigenaren van pleziervaartuigen. • De groeiende problematiek van achtergelaten sloopboten in jachthavens en openbaar vaarwater waarvan de eigenaren niet te traceren zijn. • De wildgroei, en daarmee samenhangende administratieve lastendruk, van lokale identificatiedocumenten en lokale doorvaartsticker- of vignetsystemen. • Het gebrek aan duidelijkheid omtrent eigenaarschap en nationaliteit, waardoor opsporing na diefstal onnodig lastig blijkt. • Het gebrek aan duidelijkheid omtrent de fiscale status van het vaartuig. • Het gebrek aan inzicht in de juiste aantallen pleziervaartuigen als basis voor regelgeving en uitvoering beleid. Het wordt hoog tijd om identificatie en registratie van pleziervaartuigen snel in te voeren. Overheden vragen HISWA Vereniging regelmatig om haar standpunten toe te lichten. Op basis van die verzoeken zijn de standpunten nu beter geformuleerd. Het geactualiseerde position paper identificatie en registratie staat op www.hiswavereniging.nl/identificatie. HISWA MAGAZINE 5 11

ONDERNEMERSNIEUWS Rapport: verbeter de balans tussen toerisme en leefomgeving “Een aantrekkelijke leefomgeving kan alleen worden bereikt als er voldoende kansen blijven voor economische ontwikkeling van de gastvrijheidssector”, aldus Kees van Wijk, voorzitter Gastvrij Nederland, in een reactie op het rapport van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) over toerisme. Volgens Van Wijk is het een waardevol advies, omdat gevraagd wordt om meer coördinatie en regie op landelijk niveau. “Dat is broodnodig. Wel moeten we er voor waken dat juist sectoren als cultuur, horeca en recreatie, die belangrijk zijn voor veel buitengebieden, er niet allerlei regels en eisen bij krijgen waardoor de economische ontwikkeling en leefbaarheid verder onder druk komt. We moeten het kind niet met het badwater weggooien vanwege drukte op enkele ‘hotspots’.” HISWA Vereniging is aangesloten bij Gastvrij Nederland. Directeur Geert Dijks stelt in een reactie: “Op het water is nog ruimte genoeg voor recreanten en toeristen. Of het nu gaat om zelf varen, mee varen of overnachten op het water. Watersportondernemers spelen daarmee een rol in het verlichten van de druk in andere toeristische regio’s.” Nationaal Regisseur Toerisme De RLI doet in het advies suggesties om de groei van het toerisme in Nederland in goede banen te leiden en geeft overheden concrete handreikingen hiervoor. Centraal staan de vragen hoe de balans tussen (groei van) toerisme en leefomgeving te bewaken en welke rollen partijen daarbij spelen. Eén van de aanbevelingen van de Raad is om de Rijksoverheid Handig: Brexit Impact Scan Doet u zaken met het Verenigd Koninkrijk? Zorg ervoor dat uw bedrijf goed is voorbereid op de Brexit. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) maakte hiervoor een handige tool: de Brexit Impact Scan. De scan brengt in kaart welke effecten de Brexit heeft op uw bedrijf. Zeker voor importeurs van producten uit het Verenigd Koninkrijk met CE-markering is het van belang dat een CE-keur wordt aangevraagd voor deze producten in de EU. Uit het Verenigd Koninkrijk is deze straks niet meer van toepassing. De Brexit Impact Scan vindt u hier: www.brexitloket.nl/impactscan. Experts lithium-ion-accu’s gezocht ISO start met het ontwerpen van een nieuwe norm over lithium-ion-accu’s en de installatie daarvan. Experts op dit gebied zijn van harte welkom om de eerstvolgende werkgroepvergadering bij te wonen tijdens METSTRADE, van 19 tot en met 21 november in RAI Amsterdam. HISWA Vereniging is lid van de Nationale Normcommissie waarin ISO-normen worden besproken of initiatieven voor nieuwe normen worden genomen. Meer info bij Michaël Steenhoff (m.steenhoff@hiswa.nl) of Jeroen van den Heuvel (j.van.den.heuvel@hiswa.nl). 12 HISWA MAGAZINE 5 een sterkere regierol te geven. Gastvrij Nederland juicht dit toe. Al vaker heeft Gastvrij Nederland aangedrongen op het aanstellen van bijvoorbeeld een Nationaal Regisseur Toerisme. Dijks ondersteunt dit: “Binnen de waterrecreatie is al één organisatie verantwoordelijk voor de coördinatie en de publiek-private samenwerking, de Stichting Waterrecreatie Nederland. Dat kan een voorbeeld zijn voor hoe de samenwerking binnen de bredere sector van toerisme en recreatie georganiseerd moet worden.”

ONDERNEMERSNIEUWS Verzet tegen drijvende zonneparken IJsselmeer stroombehoefte kunnen opwekken, als alle bruikbare daken worden benut. Volgens de analyse beschikt Nederland over 892 vierkante kilometer dakoppervlak dat geschikt is voor zonnepanelen. In 2018 werd daar slechts 4,4 procent bedekt. Ook het gebruik van innovatieve toepassingen in dakbedekking, onder wegen of fietspaden is een betere keuze volgens HISWA. Ybema: “Focus op industriële gebieden waar het landschap toch al ondergeschikt is en de natuurof recreatiegebieden niet aangetast worden.” Het plan van de noordelijke provincies om grootschalige zonnevelden op het IJsselmeer – ter grootte van 5.500 voetbalvelden – aan te leggen, stuit op verzet van de watersportsector. HISWA Vereniging maakt zich zorgen en vindt dat er onvoldoende naar alternatieven wordt gekeken. Het platform Nationaal Consortium Zon op Water streeft er naar om Nederland tot één van de leidende landen in de wereld te maken op het gebied van duurzaamheid. De provincies Noord-Holland, Friesland, Overijssel en Flevoland lanceerden begin dit jaar een verkenning om 3.760 hectare aan zonnepaneelvelden in het IJsselmeer te realiseren. Een positief streven om Nederland duurzamer te maken maar veel te beperkt aangevlogen volgens regiomanager Jan Ybema van HISWA Vereniging: “We missen in deze discussie de effecten op de kwaliteit van het landschap, natuur en sectoren die afhankelijk zijn deze wateren zoals de waterrecreatie. Daarnaast staat de techniek niet stil en zijn er innovaties die veel minder impact op het landschap hebben. Deze worden volstrekt buiten beschouwing gelaten.” Daken benutten De watersportsector is zeker niet tégen verduurzaming, maar HISWA ziet liever andere oplossingen. In de eerste plaats is meer dan voldoende ruimte op daken in Nederland. In 2017 berekende Natuur & Milieu dat er in Nederland nog ruimte is voor 145 miljoen zonnepanelen. In 2018 was de conclusie van Deloitte dat zonnecellen de helft van de Nederlandse HISWA MAGAZINE 5 Afschaffing hoog btw-tarief op isolatiematerialen HISWA pleit ervoor dat financiële voordelen terecht komen bij inwoners en ondernemers en niet bij enkele energieleveranciers die veelal in buitenlandse handen zijn. Het economisch rendement is dan veel groter voor de Nederlandse economie. “Waarom is bijvoorbeeld isolatiemateriaal voor woningisolatie nog steeds belast met 21% btw en komt geen enkele energietafel met het idee om dit volledig af te schaffen? Dit stimuleert pas echt. De bouwbedrijven varen er wel bij en de overheid hoeft geen ingewikkelde subsidieregelingen op te tuigen”, aldus Ybema. Leer van het verleden In het verleden zijn veel historische fouten gemaakt door de ruimtelijke kwaliteit onder het mom van vooruitgang te verkwanselen. Grachten werden gedempt en prachtige oude stadsmuren zijn in grote getale neergehaald ten faveure van verkeer en extra woningbouw. HISWA wil voorkomen dat dezelfde fouten gemaakt worden bij het unieke recreatieve en natuurlijke landschap van Nederland, zoals het aanleggen van drijvende zonneparken voor historische kernen in het IJsselmeergebied. HISWA gaat de komende maanden in gesprek met provinciale overheden om te benadrukken dat een integrale benadering noodzakelijk is die rekening houdt met ruimtelijke kwaliteit. Samen optrekken met natuurorganisaties op dit dossier ligt volgens Ybema voor de hand aangezien hun kritiek overeenkomt met die van HISWA. 13

Bijeenkomst over opzetten innovatieprojecten ONDERNEMERSNIEUWS Bedrijven die concrete innovatieprojecten willen starten, zijn van harte welkom bij de bijeenkomst van het Maritieme Topconsortium Kennis en Innovatie (TKI Maritiem) van Nederland Maritiem Land op 19 november op het SS Rotterdam. Er wordt gewerkt in 4 verschillende themasessies waar het TKI Maritiem zich op richt: • Towards Zero Emissions • Blue Growth • Digital & Autonomous Shipping • Safety (Scheepvaartveiligheid) & Security (Maritieme hightech voor een veilige zee) De bijeenkomst is bedoeld voor iedereen die al in de maritieme sector actief is of juist op zoek is naar een nieuwe samenwerking bij het opzetten en uitvoeren van kennis- en innovatieprojecten. Dit kan met maritieme collega’s zijn of juist een onverwacht partnership met iemand uit een totaal andere branche. Ook studenten en young professionals zijn van harte welkom. Aanmelden en meer informatie: www.maritiemland.nl. Aanbieders pakketreizen: neem garantiemaatregelen HISWA Vereniging ontwikkelde in samenwerking met ANVR en het Ministerie van Economische Zaken een test waarmee bedrijven zelf kunnen testen of zij pakketreizen aanbieden. Bedrijven die pakketreizen aanbieden, moeten namelijk aan een aantal specifieke regels voldoen. Een pakketreis bestaat uit twee of meer reisdiensten die gecombineerd worden verkocht. Dit geldt bijvoorbeeld voor vaar- en zeilscholen met interne cursussen, voor chartervaart met schipper en ondernemers die verblijf met programma aanbieden dat meer dan 25% van de totale waarde vertegenwoordigt. De combinatie van de reisdiensten accommodatie, passagiersvaart, vaarcursus en/of verzorgd programma maakt dat deze bedrijven een pakketreis aanbieden. Hierbij moeten bedrijven aan een aantal wettelijke verplichtingen voldoen, zoals garantiemaatregelen nemen, consumenten compleet informeren voor de boeking en zorgen dat de reis verloopt zoals klanten mogen verwachten. Daarmee beschermen bedrijven hun klanten en geven ze hen zekerheid over de door hen vooruitbetaalde reissom. Het nemen van garantiemaatregelen die de klant beschermen tegen een faillissement moet een bedrijf extern organiseren. Dat kan bijvoorbeeld door aan te sluiten bij een bestaand garantiefonds voor reisondernemingen of klantbetalingen via een goedgekeurde derdengeldenrekening te laten verlopen. Een bedrijf moet hierin zelf een keuze maken en kiezen voor de oplossing die het beste past bij de eigen bedrijfsvoering. SGR is het bekendste fonds. Onlangs is de nieuwe onderlinge maatschappij VZR Garant opgericht. Een derde mogelijkheid is het gebruiken van een goedgekeurde derdengeldenrekening, zoals STO Garant. HISWA Vereniging adviseert bedrijven die pakketreizen aanbieden en nog niet zijn aangesloten om snel een aansluiting te regelen. Meer informatie bij Stijn Boode: s.boode@hiswa.nl. 14 HISWA MAGAZINE 5

ONDERNEMERSNIEUWS Bedrijfsnieuws nu ook HISWA.nl HISWA-leden kunnen voortaan nog meer informatie over hun bedrijf toevoegen aan hun profielpagina op HISWA.nl. Via www. mijnhiswa.nl kunnen bedrijven nu ook nieuwsberichten uploaden. Elk nieuwsbericht kan voorzien worden van beeldmateriaal. Met deze service kunnen HISWAleden extra traffic naar hun eigen website creëren. Gratis vacatures plaatsen Het plaatsen van vacatures was al mogelijk. Veel bedrijven zien de toegevoegde waarde van deze mogelijkheid en kregen succesvolle reacties op hun vacatures via HISWA.nl. Bedrijven met een vacature kunnen via www.mijnhiswa.nl eenvoudig en snel hun vacaturetekst uploaden. De vacature staat meteen online en kandidaten kunnen direct solliciteren. HISWA.nl staat op de eerste pagina van Google voor watersportvacatures en heeft een groot online bereik. Testers gezocht: boten op HISWA.nl Duizenden boten van HISWA Makelaars staan al op HISWA.nl. Op dit moment wordt gewerkt aan een applicatie waarmee álle HISWA-leden hun boten kunnen toevoegen. Om dit goed te kunnen lanceren, zoekt HISWA Vereniging testers. Geïnteresseerden kunnen een mail sturen naar communicatie@hiswa.nl. Instructievideo’s Op www.mijnhiswa.nl staan instructievideo’s over: • Bedrijfsprofiel aanpassen • Media beheren • SEO toepassen Handig voor HISWA-leden die willen weten hoe ze hun informatie op HISWA.nl kunnen optimaliseren. Nieuwe folder: Brandveiligheid aan boord Brandveiligheid aan boord Brand aan boord, je moet er niet aan denken! Of toch wel? Neem maatregelen om brand te voorkomen. Juist op schepen is brandpreventie belangrijk. Op het water is hulp van buitenaf immers niet altijd snel ter plaatse en een grote brand is dikwijls catastrofaal. Wat kun je doen om brand te voorkomen en als het dan toch gebeurt, hoe kun je je overlevingskansen te vergroten? Een brand aan boord begint klein, maar zal zich snel uitbreiden en is dan moeilijk te bestrijden. Drie O’s vergroten de kans op brand: • onwetendheid; • onverschilligheid; • onvoorzichtigheid. Verkeerd gebruik van gasflessen, onjuist aangelegde elektriciteit en onveilig barbecueën blijken veelvoorkomende oorzaken. Brand op een boot is extra gevaarlijk omdat vluchten vaak niet eenvoudig is. Met de tips uit deze brochure kan je je goed voorbereiden op een brandveilige vaartocht op de boot! Voor een brand zijn drie factoren van invloed: • brandstof; • zuurstof; • ontbrandingstemperatuur. Door het wegnemen van één van deze factoren zal vuur doven. Weet wat de risicoruimtes aan boord zijn: de machinekamer, de kombuis en de opslag van ontvlambare stoffen (verf, spuitbussen en dergelijke). Temperatuur Varen doe je Samen! bracht een nieuwe brochure Brandveiligheid aan boord uit. Juist op boten is brandpreventie erg belangrijk. Op het water is hulp van buitenaf immers niet snel ter plaatse en kan brand catastrofaal aflopen. In de brochure Brandveiligheid aan boord staat helder uitgelegd wat booteigenaren kunnen doen om brand aan boord te voorkomen. En mocht er onverhoopt toch brand uitbreken, wat kun je dan doen om de overlevingskans te vergroten? Met de tips uit de brochure kan iedereen zich goed voorbereiden op een brandveilige vaartocht. Naast de papieren editie is de brochure Brandveiligheid aan boord gratis te downloaden op www.varendoejesamen.nl. HISWA MAGAZINE 5 15 Brandstof Zuurstof

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA Vereniging genomineerd voor DNA Award HISWA Vereniging was dit jaar genomineerd voor de meest vernieuwende vereniging. Tijdens het DNA-jaarcongres op 26 september jl. won HISWA de derde prijs. Zorgnetwerk Aya werd uiteindelijk winnaar en nam de DNA Award in ontvangst. Tweede werd de Koninklijke Nederlandse Biljartbond (KNBB). Bij de voordracht overwoog de jury of het wijs was om een vereniging die bezig is met een fusietraject een award te geven. Dat HISWA bezig is met een grote veranderingsslag en zich meer wil gaan richten op het geven van impulsen aan de markt en de leden wil helpen om collectieve marketinginstrumenten te maken, sprak de jury aan. HISWA was blij met de aandacht en de nominatie. DNA (De Nederlandse Associatie) verenigt brancheverenigingen, beroepsverenigingen, federaties, paritaire organisaties, fondsen en ledenorganisaties. DNA zet zich in voor de ontwikkeling van verenigingen en verenigingsprofessionals. Geert Dijks was DNA-bestuurslid van 2015 tot medio 2019. Jachthavensymposium 21 november Op donderdag 21 november vindt de achtste editie van het HISWA Jachthavensymposium plaats, een succesvolle samenwerking tussen METSTRADE Show en HISWA Vereniging. Het symposium maakt onderdeel uit van het Marina & Yard Pavilion, dat geheel in het teken staat van toepassingen voor jachthavens en jachtwerven. Het thema van dit jaar is marktontwikkelingen en de toepassing van data voor jachthavens zoals klanttevredenheid van ligplaatshouders en bezoekers. Voorafgaand aan het symposium kunnen deelnemers de METSTRADE en het Marina & Yard Pavilion in hal 5 bezoeken. Het symposium is exclusief toegankelijk voor leden van HISWA en is Nederlands gesproken. Aanmelden en meer informatie staat op www.hiswavereniging.nl/jachthavensymposium. Nieuwe medewerker: Rianne Hartog Per 1 oktober 2019 is Rianne Hartog bij HISWA Vereniging begonnen als marketing- en communicatiespecialist. Ze stelt zich graag voor: “Mijn naam is Rianne Hartog, 25 jaar oud en ik kom uit Ermelo. Nadat ik mijn studie HBO communicatie heb afgerond ben ik in 2017 begonnen met de master communicatieen informatiewetenschappen aan de universiteit in Groningen. In juli heb ik deze studie afgerond en ben ik met veel enthousiasme op zoek gegaan naar een leuke baan. Die heb ik gevonden bij HISWA! Als marketing- en communicatiespecialist ben ik onder andere bezig met het beheren van de websites, social media en het creëren van diverse content. Erg leuk dat ik van mijn interesse in de watersport ook mijn werk kan maken. Naast mijn werk en de watersport vind ik het leuk om naar concerten te gaan en vooral veel tijd te spenderen met vrienden en familie.” Haar emailadres is r.hartog@hiswa.nl. 16 HISWA MAGAZINE 5

ONDERNEMERSNIEUWS Botentol in Amsterdam van de baan De nieuwe Nota Varen Amsterdam baart nog steeds grote zorgen. Hoewel na inspanningen van HISWA Vereniging een aantal maatregelen is teruggedraaid, blijven er knelpunten in het nieuwe beleid die de sector schaden. Daarbij vindt HISWA dat de sector onvoldoende is gehoord door de gemeente. In de eerste nota was sprake van emissieloos varen op al het Amsterdams binnenwater vanaf 2025. Uitgezonderd daarbij waren de Amstel, het IJ en de Kostverlorenvaart. In de nieuwe nota is het gebied beperkt naar het centrum. HISWA is van mening dat 2025 niet haalbaar is en dat deze datum zonder enig onderzoek, overleg of plan in het beleid van de gemeente is terechtgekomen. Jachthavens zijn namelijk niet ingericht voor het massaal elektrisch laden en forse investeringen zijn nodig om de benodigde capaciteit aan te leggen. Vaak is ook de infrastructuur naar de haven toe niet toereikend. Dit wordt lastig, zeker als er gelijktijdig afscheid genomen moet worden van vaste ligplaatshouders die gaan opzeggen omdat zij op fossiele brandstoffen blijven varen. Ombouw naar elektrisch is niet altijd gewenst of in veel gevallen te duur. Positief resultaat van de inspanningen van HISWA is dat de invoering van een ‘botentol’ van de baan is. Varen door Amsterdam blijft gratis. Alleen voor een ligplaats of tijdelijk aanleggen wordt betaald. Wel komt er een vignet voor iedere boot, die 15 euro kost en drie jaar geldig is. Ledenbijeenkomst jachtbouw en handel op 7 november Op 7 november is de HISWA-ledenbijeenkomst voor jachtbouwers en toeleveranciers. Thema van de bijeenkomst is duurzaamheid. Veel bedrijven denken na over duurzaam produceren. Hoe geef je dat vorm? Waar loop je tegenaan? 3D Printen en hergebruik van materialen zijn manieren om duurzamer (en slimmer) te produceren. Ervaringsdeskundigen vertellen hun praktijkverhaal. Een scan geeft inzicht over duurzaamheid in jouw eigen bedrijf. MVO Nederland geeft een toelichting. De bijeenkomst start om 16.30 uur en vindt plaats bij Vyva Fabrics in Amsterdam. HISWA-leden kunnen zich aanmelden bij Carlijn de Koning: c.de.koning@hiswa.nl. Holland Get Connected event in Florida Op dinsdag 29 oktober tijdens de 60e editie van de Fort Lauderdale International Boat Show organiseert HISWA Holland Yachting Group in samenwerking met de METSRADE het befaamde ‘Holland Get Connected’ event. Voor deze netwerkgelegenheid zijn leden en partners van HISWA uitgenodigd. Ook de internationale pers, alsmede vooraanstaande architecten, zijn van harte welkom. HISWA MAGAZINE 5 17

ONDERNEMERSNIEUWS Toiletwater zelf zuiveren aan boord toegestaan Na ruim tien jaar intensieve lobby van HISWA Vereniging is het watersporters toegestaan om toiletwater zelf te zuiveren aan boord van hun pleziervaartuig. Bootbezitters mogen toiletwater namelijk niet zo maar overboord pompen. Dat werd in 2009 vastgelegd in het Besluit Lozen Buiten Inrichtingen. Vuilwatertanks en droogkorrels waren tot nu toe de alternatieven. Daar komen nu zuiveringssystemen bij. Een zuiveringsinstallatie is eenvoudiger in aanschaf en geeft geen stankoverlast. Jeroen van den Heuvel, hoofd Ledenservice bij HISWA Vereniging: “Wij zijn blij dat de overheid de wet heeft aangepast. De Minister van Infrastructuur en Waterstaat hanteerde daarbij de belangrijkste eisen uit de Zwemwaterrichtlijn als norm voor het filteren. Als daar aan wordt voldaan, mogen watersporters voortaan gezuiverd toiletwater lozen.” Veel voordelen voor watersporters Hiervoor hebben watersporters een zuiveringssysteem aan boord nodig. Dit biedt grote voordelen in vergelijking tot bijvoorbeeld het inbouwen van een vuilwatertank. Een vuilwatertank is relatief duur en kan stankoverlast geven. Een zuiveringsinstallatie is eenvoudiger in aanschaf en geeft geen stankoverlast. Er wordt immers geen toiletwater opgeslagen aan boord. De nieuwe regeling staat toe dat urine ongezuiverd kan worden geloosd. In de nieuwe Omgevingswet die naar verwachting in 2021 ingaat, komt een regeling voor het verzegelen van afsluiters voor boordtoiletten en vuilwatertanks. Daarover wordt nog overleg gevoerd met de watersportpartijen waaronder Watersportverbond en HISWA Vereniging. Op dit moment zijn er nog weinig passende zuiveringssystemen op de markt. “Hier liggen kansen voor leveranciers in de watersportsector. Wij gaan direct met hen in gesprek om de ontwikkeling van dergelijke zuiveringssystemen te stimuleren. Onder de voorwaarde dat het gezuiverde water voldoet aan de Europese normen voor zwemwater. Daar zullen zwemmers ook blij mee zijn”, besluit Van den Heuvel. Workshop vacaturetekst schrijven Bedrijven die op zoek zijn naar personeel, en moeite hebben met het schrijven van een goede vacaturetekst, zijn van harte uitgenodigd voor de workshop vacaturetekst schrijven. De workshop is op donderdag 12 december van 10.00 tot 12.30 uur bij HISWA in Amsterdam. Het vinden van de juiste kandidaat begint bij een goede,aantrekkelijke en complete vacaturetekst. 18 Maar wat is een pakkende tekst voor vacatures? Welke formulering is handig en welke niet? In de workshop staan deze vragen centraal en gaan de deelnemers oefenen met het schrijven van een tekst voor een actuele vacature. Aanmelden en meer informatie: www.hiswavereniging.nl/agenda. HISWA MAGAZINE 5

GEÏSOLEERDE EN CONDENSVRIJE KUNSTSTOF PATRIJSPOORTEN TOPWINDOWS INTRODUCEERT CONDENSVRIJE PATRIJSPOORTEN Absoluut uniek. Bijzonder zelfs. Het design van de nieuwe TopWindows patrijspoorten maakt al vanaf de eerste aanblik zijn unieke innovatie duidelijk. Door zijn bijzondere specificaties rekent de poort compleet af met condensvorming in uw jacht, deze performance is uniek in zijn klasse en verhoogt de kwaliteit van leven aan boord gedurende alle jaargetijden. Gecombineerd met hoogwaardige materialen en vele innovatieve technologieën is hij de topper van deze tijd op het gebied van condensvrije patrijspoorten van TopWindows. Bent u er klaar voor? De profielen zijn van geïsoleerd, gegoten kunststof (zwart of grijs) met grijs getinte, PMMA kunststof ruiten. Leverbaar in vaste en klapbare uitvoering, met regenkappen en horren. Vanzelfsprekend voldoen de UV- en zeewaterbestendige patrijspoorten aan de geldende ISO en oceaanwaardige CE-A normen. www.topwindows.nl E f.roest@dgs-group.nl www.combinoord.nl E info@combinoord.nl T 06-50686031 SIDE-POWER Innovation & Experience DC Speed Control thrusters and Stabilizer Systems from Side-Power - Innovative products developed from unique experience! BENELUX-REPRESENTATIVE: asabootelectro.nl Bezoek ons op METS 2019 stand 07.526

Watersport viert de vooruitgang Industrie toont duur Nieuwe herbruikbare materialen, uitstootvrije voortstuwing, gifvrije verven en varen op hoge snelheid zijn de ontwikkelingen in de wereldwijde watersportindustrie, herkenbaar aan het productaanbod en in de conferenties tijdens de Marine Equipment Trade Show, van 19 tot 21 november in RAI Amsterdam. Tekst: Hans Buitelaar De grote vakbeurs is een graadmeter voor de staat en de koers van de hele watersportindustrie. Leveranciers van alle denkbare toebehoren voor boten, watersporters, superjachten en jachthavens verzamelen zich van over de hele wereld in Amsterdam. Ze tonen de nieuwste producten die inkopers van werven en watersportwinkels kunnen 20 opnemen in de collectie voor het volgende seizoen. Jachtbouwers maken kennis met de nieuwste materialen om hun boten mee te bouwen, maar ook met de nieuwste apparaten en snufjes om op hun eindproducten in te bouwen. Optimisme Vooruitkijkend naar de beurs mogen we een optimistische stemming verwachten: de sector boert goed. Een inventarisatie van de nieuwe producten en materialen die worden getoond maakt duidelijk dat de watersportindustrie eensgezind koerst naar een toekomst met minder uitlaatgas en energieverbruik, herbruikbare materialen en hogere snelheden op het water. Elektrisch varen, biocomposieten en draagvleugels definiëren het toekomstbeeld. HISWA MAGAZINE 5

op de METS zame ontwikkeling Elektrisch varen, biocomposieten en draagvleugels definiëren het toekomstbeeld. Strategie Snel verbeterende levensduur en prestaties van batterijen voor elektrisch varen, slimmere controllers die de energie uit accupakketten met zo min mogelijk verlies omzetten in het voortbewegen van een boot: de ontwikkelingen in dit segment gaan razendsnel. Leiders van toonaangevende bedrijven in het elektrisch en hybride varen, zoals Christoph Ballin van Torqueedo of Ken Wittamore van Triskel Marine delen hun kennis en visie op de markt in het E-nnovation Lab. Daar is een podium waar tijdens alle beursdagen experts vertellen over kilowatturen, batterijmanagement en stuwkracht naar de schroef. Wittamore vertelt welke strategische keuzes de watersportindustrie moet maken in het licht van aankomende wet- en regelgeving, vooral op het gebied van uitstootarme of uitstootvrije voortstuwing. Hij maakt deel uit van het Waterborne Technology Platform in Brussel, dat de de toekomstige belangen van de recreatievaart in Europa bestudeert en onder de aandacht brengt bij beleidsmakers in de Europese Unie. Naast het podium waar de presentaties worden gehouden, is in het E-nnoavtion Lab een lounge ingericht waar bezoekers van de beurs de sprekers kunnen ontmoeten en over de gepresenteerde noviteiten kunnen doorpraten. Wie voor het verzamelde publiek van elektrisch varen adepten iets te zeggen Holland Bar in Super Yacht Pavilion HISWA Holland Yachting Group richt met haar leden ook dit jaar een Holland-paviljoen in, inclusief een Holland Bar in het Super Yacht Pavilion. Nederlandse werven die superjachten bouwen, hun toeleveranciers en hun buitenlandse relaties onmoeten daar elkaar. Op woensdag 20 november vindt er een grote netwerkborrel plaats: het Holland Get Connected Event. Net als afgelopen editie staat de Holland Bar in hal 11. Aan het Holland-paviljoen nemen deel: Hydromar, Kuiper Holland, Maxwell Marine, Pon Power, RH Marine, Rondal, Cramm, Esthec, Huisfit, Van Berge Henegouwen, Vitters Service en Naiad Dynamics. Meer informatie: www.hollandyachtinggroup.com HISWA MAGAZINE 5 Sloopboten: bruikbaar materiaal? heeft, kan op de verhoging van de ‘speakers corner’ gaan staan. Collectieve kennisdeling is nadrukkelijk de bedoeling, verduidelijken de organisatoren. Staalkaart Een jury van jachtontwerpers, vertegenwoordigers van brancheverenigingen en watersportjournalisten kiest in de Design Award Marine Equipment winnaars in acht categorieën. Het best ontworpen nieuwe product voor aan boord wordt beloond. Er is een winnaar van de totale competitie, maar er zijn ook winnaars in elke categorie. Zo zijn er producten op het gebied van aandrijving, elektronica, veiligheid, kleding en meer. Die zijn niet altijd goed met elkaar te vergelijken. De winnaars en ook de producten die een eervolle vermelding krijgen, worden tentoongesteld in het Innovation Lab. Zo ontstaat een tentoonstelling van de nieuwste 21

een groeiende groep bedrijven het ontmantelen van jachten op en worden steeds meer bestemmingen gevonden voor het hergebruiken van het restmateriaal. De kringloop is mooi rond als van de glasvezel en polyester korrels van vermalen jachten steigerplanken voor nieuwe jachthavens worden gemaakt. Interactie met publiek in het Innovation Lab producten die ook nog eens door de jury als besten van dit jaar worden aangewezen: een staalkaart van de ontwikkelingen in de watersport. Ieder jaar trekt de DAME-prijsuitreiking veel bekijks en wordt de winnaar in de vakbladen uitgebreid besproken. Kringloop Naast de DAME-expositie bevindt zicht het podium waar sprekers uit de sector vertellen over de productontwikkeling waar ze mee bezig zijn. Iedere beursdag zijn hier bovendien ‘sustainability sessions’. Daar komen onder leiding van moderator Peter Franklin panels met experts vertellen over het ontwerpen van jachten en producten voor de watersport op zo’n manier dat het product en de materialen herbruikbaar zijn en aan het eind van hun gebruikscyclus meer waarde vertegenwoordigen dan afval. Ook het thema van het recyclen van oude jachten komt terug. Inmiddels pakt 22 Van glasvezel en polyester korrels van vermalen jachten worden steigerplanken voor nieuwe jachthavens gemaakt. Vulkanisch Filava is de naam van een herbruikbare kunststof composiet. Deze gloednieuwe grondstof voor jachtbouwers wordt op de METS gepresenteerd. De lichtgewicht zeilboot voor de Mini Transat oceaanrace – de Loop650 - is de eerste boot die is gemaakt uit dit materiaal. Het bestaat uit verrijkt basalt van vulkanische oorsprong (vandaar Lava in de naam) dat sterkte geeft, bijeengehouden door een biologische epoxyhars. Het composiet materiaal dat ontstaat door deze bestanddelen te mengen, is na jaren van gebruik van een jacht weer te ontmantelen en opnieuw te gebruiken. Filava is het resultaat van een jarenlang onderzoek van de Italiaanse botenbouwer Enrico Benco. In 2018 lukte het hem zijn project GS4C (Go Sailing for a Change) tot een goed einde te brengen door de Loop650 te bouwen als deelnemer aan de Mini Transat. Hij won de innovatieprijs van het grootste composietenconcern ter wereld: JEC. Dit jaar vond Benco een partner in de Franse werf Amel, die grote en comfortabele zeegaande zeiljachten bouwt. De werf wil hun rompen gaan vervaardigen uit Filava. Exoten In het Innovation Lab spreken experts uit de scheepvaart, verffabrikanten, mariene biologen en uitvinders over de voortgang van het project GloFouling van VN-scheepvaartautoriteit IMO. GloFouling is gestart om te verhinderen dat via schepen onbedoeld allerlei inheemse dieren plantsoorten naar compleet andere oorden worden gebracht. Die organismen komen in een andere ecologisch evenwicht dat op een andere continent leeft, waar de exotische planten en dieren heel verstorend kunnen werken. Voorbeelden van exoten dicht bij huis zijn de Amerikaanse rivierkreeft die in Nederlandse sloten woekert en de aquariumplant Cabomba, die in hele velden groeit in de Loosdrechtse plassen. Vaak komen dergelijke dier- en plantsoorten via het ballastwater van zeeschepen de oceaan over, maar ook als aangroei onder de romp. Recente studies van marien biologen tonen aan dat de verstoring van ecosystemen door dit probleem een bijzonder ernstige bedreiging is. Om die reden is IMO het project gestart. Voor pleziervaartuigen is vooral de ontwikkeling van gifvrije anti-aangroei oplossingen interessant. Een paneldiscussie over GloFouling wordt op woensdag 20 november gehouden. HISWA MAGAZINE 5

Populair wetenschappelijk Diepgaande kennis over de nieuwste technieken wordt om het jaar gepresenteerd op het HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction. Wetenschappelijk opgeleide technici presenteren daar hun onderzoek naar hydrodynamica, materiaaleigenschappen, aerodynamica of chemie. Dit jaar is het HISWA Symposium niet, maar worden op het Innovation Lab ‘gepopulariseerde’ versies gepresenteerd van de lezingen uit het symposium van vorig jaar. Zo presenteert kennisinstituut MARIN het onderzoek dat ze deden naar de belastingen van draagvleugels onder wedstrijdzeilboten. Het onderzoek maakte deel uit van de campagne van Simeon Tienpont om met DutchSail mee te dingen naar de America’s Cup. Superjachtenbouwer Oceanco presenteert de werking van de zonnepanelen en sleepgeneratoren aan boord van het enorme zeiljacht Black Pearl. De flinke hoeveelheid elektrische energie die nodig is voor het verzorgen van alle huishoudfuncties op het grote jacht, wordt opgewekt zonder dat de hoofdmotor of een enkele dieselgenerator draait. Het HISWA Jachthavensymposium Op donderdag 21 november vindt de achtste editie van het HISWA Jachthavensymposium plaats, een succesvolle samenwerking tussen METSTRADE Show en HISWA Vereniging. Het symposium maakt onderdeel uit van het Marina & Yard Pavilion, dat geheel in het teken staat van toepassingen voor jachthavens en jachtwerven. Het thema van dit jaar is marktontwikkelingen en de toepassing van data voor jachthavens zoals klanttevredenheid van ligplaatshouders en bezoekers. Voorafgaand aan het symposium kunnen deelnemers de METSTRADE en het Marina & Yard Pavilion in hal 5 bezoeken. Het symposium is exclusief toegankelijk voor leden van HISWA en is Nederlands gesproken. Aanmelden en meer informatie: www.hiswavereniging.nl/jachthavensymposium. Marktaandeel elektrische aandrijving groeit HISWA MAGAZINE 5 23

Specialiseren is steeds belangrijker. De Zuidschor richt zich op bootschoenen en -laarzen. “Mensen weten: hier gaan ze slagen.” Shoppen anno 2019 Iets meer dan vierhonderd watersportwinkels telt Nederland*. Vooral in Friesland (90), Noord-Holland (85) en Zuid-Holland (90) zijn ze goed vertegenwoordigd, maar eigenlijk in heel Nederland zijn grote en kleine winkels die onderdelen voor boten, allerlei accessoires, kleding, schoenen, zwemvesten en nog veel meer benodigdheden voor watersporters verkopen. Wat houdt deze watersportwinkelier bezig? Wat voor invloed heeft de groothandelaar van artikelen die in de winkel liggen of te bestellen zijn? En welk toekomstperspectief hebben deze fysieke winkels nog? Tekst: Dominique van Dam Met de komst van internet in de jaren ’90 en de groei van webwinkels in de afgelopen tien tot vijftien jaar werd alles anders. In 2012 publiceerde HISWA Vereniging samen met Hoofdbedrijfschap Detailhandel het rapport ‘Visie op de koers van de 24 watersportdetailhandel’ waarin zij aangaven dat cross channel de enige route naar behoud en succes is. Offline en online kunnen niet meer zonder elkaar. De doorsnee watersporter is geen early adaptor die meteen vooroploopt in online kopen vanaf het moment dat dat mogelijk was. Maar toch, ook deze consument omarmt online shoppen. En dat betekent veel voor de groothandel, de winkelier en ook voor de consument zelf. ‘Het is best een spannende tijd voor de watersportwinkel en de groothandel’, zegt Jarno Berkhof van Lankhorst Taselaar uit Heerenveen. Als algemeen directeur van de internationaal opererende groothandel in watersportartikelen ziet hij de markt veranderen. ‘In Europa zien we dat de grote ketens en bouwmarkten aantrekkingskracht hebben op de consument. Ketens als Decathlon, Biltema, Motonet en Bauhaus bieden producten die van oudsher uitsluitend in waterportwinkels te krijgen waren. Er is een heel nieuw verkoopkanaal bij, naast online.’ HISWA MAGAZINE 5

Berkhof gelooft dat drie soorten watersportwinkels toekomst hebben: de winkel als onderdeel van een keten, de grote watersportwinkel waar je eigenlijk niet mis kunt grijpen op een A-locatie en de online winkel. ‘Zeker als het merk van het product eigenlijk niet uitmaakt, dan kopen mensen een huismerk of een product net zo makkelijk bij een andersoortige winkel. De kleinere winkels in Nederland hebben het al langer moeilijk en die zullen het vermoedelijk nog moeilijker krijgen.’ Makkelijk kiezen En er is nog veel meer verandering op komst. In Duitsland bijvoorbeeld is Amazon enorm groot. ‘We zien dat hier nu een beetje bij bol.com, maar het is nog geen vergelijking.’ In beide gevallen is de omzet nu via dealers en partners maar het kan in de toekomst een plek zijn waar merken direct zonder tussenkomst van dealer of winkel hun product kunnen aanbieden. In de winkel zelf verandert ook van alles. Berkhof signaleert in het algemeen vier trends: plezier op het water, gemak, elektrisch varen en luxe: ‘We zien het aan de stijgende verkoop van rubberboten, de accessoires voor sloepen en de duizenden elektrische buitenboordmotoren die over de toonbank gaan.’ Binnen in de winkel zijn mensen op zoek naar advies, beschikbaarheid en gedegen kennis. Online kunnen de winkelier en de groothandel samen hun slag slaan: ‘We moeten zorgen dat mensen heel makkelijk een keus kunnen maken, aan de hand van een goed overzicht met foto en film. Het wat en waarom moet gewoon meteen duidelijk zijn, daar kunnen wij als groothandel in helpen.’ Ook de groothandel zal moeten veranderen: ‘We moeten natuurlijk alles zo snel mogelijk leveren, de winkelier moet de consument bedienen. In B2B is de urgentie de techniek die we toepassen. Orderportals, integratie van voorraden in winkels en leveringen die daarop gebaseerd zijn, betere websites, we gaan slagen maken: we moeten de inkoper van de winkel benaderen als consument.’ We moeten de inkoper van de winkel benaderen als consument. Gericht winkelen Ook Petra Meijaard, eigenaar van de Zeeuwse watersportwinkel De Zuidschor, ziet de veranderingen en meerwaarde in de winkel. ‘Het koopgedrag is in de afgelopen 21 jaar dat wij de winkel hebben, veranderd. Mensen komen bij ons gericht winkelen, ze doen dan een goed voorbereide speciale koop. Bij ons vaak schoenen of laarzen, daar zijn we in gespecialiseerd. En bij onze collega’s voor bijvoorbeeld techniek of elektronica. Ze weten: ze hebben daar keus en heel veel kennis. Daar komen mensen voor.’ De winkel die de consument laat ervaren en goed adviseert, blijft, zegt ook Berkhof. ‘Pas, stap in, voel en ervaar’, zegt hij alsof het een slogan is. Als voorbeeld geeft hij de verkoop van zwemvesten: ‘Er zijn geen heel duidelijke trends, hoewel veiligheid wel steeds belangrijker wordt. Een vest moet lekker zitten, dan draagt iemand het tenminste ook. Daarvoor is de winkel belangrijk: de consument kan daarheen om te passen, te ervaren en te voelen hoe een vest zit. Het advies in de winkel is daarbij van groot belang.’ Plezier op het water wordt steeds belangrijker. Technisch varen is op zijn retour. HISWA MAGAZINE 5 * Cijfers CBS juni 2019 – de laatste cijfers van HISWA Vereniging tellen 650 winkels (2013). 25

van de winkel naar online. We voorkomen veel retourzendingen, doordat we bijvoorbeeld even nabellen als we weten dat een maat groot of klein valt en als een kleur vaak terug wordt gestuurd. Ik wil dat ook, dat contact met de klant, dat maakt het leuk.’ De klantenkaartbinding werkt niet meer Er worden steeds meer rubberboten verkocht in de watersportdetailhandel. Verwende consumenten Wat volgens Meijaard echt anders is door de komst van online verkoop, is dat de moderne consument enorm verwend is. Ze zijn gewend aan een enorm aanbod, gratis verzending én retour. ‘De webwinkel is de norm geworden. De prijs is daarbij in bijna alles doorslaggevend. Het internet geeft overzicht en voor de grote dingen gaan mensen voor de goedkoopste mogelijkheid.’ Hiermee loop je kans dat de consument in de winkel teleurgesteld is, door verkeerde verwachtingen die de online norm met zich meebrengt. ‘In de winkel bestellen we heel veel voor klanten, want we kunnen nu eenmaal niet alles hier op voorraad hebben, daar is de groothandel voor. Wat we bieden is service: we bestellen het voor de klant, ze mogen het proberen en ook nog eens terugbrengen als het niet naar wens is.’ Maar gratis bestellen en verzenden, wie kan dat volgen qua omzet en kosten? ‘Met service alleen kom je er ook niet meer, hoewel we deze wel doortrekken 26 HISWA MAGAZINE 5 ‘Onze toekomstvisie voor de komende tien jaar is veel breder dan alleen maar het zijn van een watersportwinkel’, legt Meijaard dan ook uit. ‘We hebben al mensen die in onze winkel weten wat ze willen hebben en nodig hebben. Dat is een goede combinatie met impulsieve kopers. Dat zijn mensen die bij ons mode kopen, bijvoorbeeld kleding en schoenen. De klantenkaartbinding is over. Modeshows en open dagen zijn echt niet meer de trekkers die het waren. We zoeken een andere manieren om de consument te bereiken, bijvoorbeeld via sociale media en online adverteren. Mensen kopen in hun eigen tijd en wij moeten daarin mee.’ Er zal nog meer veranderen bij De Zuidschor, dat weet Meijaard eigenlijk wel zeker: ‘Nog maar ongeveer vijf procent van de boten in Nederland is bevaren. Dat is weinig en wordt misschien wel nog minder. We gaan daarbij steeds meer toe naar gebruik in plaats van bezit, zeker bij de volgende generatie. Bij De Zuidschor kijken we naar een combinatie van varen en accommodatie. We willen verblijf op de wal, de huur van een boot en de watersportwinkel combineren. In die winkel is onze meerwaarde de uitleg die we kunnen geven, het technische advies. In combinatie met een webwinkel, een goede voorraad en een duidelijke specialisatie hebben we bestaansrecht, ook in de toekomst.’

Mobile living made easy. KIES DE COOLSTE KOELKAST ULTIEM RELAXEN MET EEN KOUD DRANKJE BIJ DE HAND VOLGENDE ZOMER? BEREID JE NU ALVAST VOOR. TOEPASSING TOEPASSING TOEPASSING VOORDEEL VOORDEEL INBOUW KOELBOX MET DE IDEALE OPENING VOOR DE COMPACTE BOOT KOELKAST MET VRIESVAK O OELKT THUIS VOORDEEL MAAK JE EIGEN KOELKAST CB CRX AANSLUITING TECHNIEK COMPRESSOR ONAFHANKELIJK VAN OMGEVINGSTEMPERATUUR 12/24 V OMVORMER VOOR GEBRUIK OP NETSTROOM 230 V MET ACCESSOIRES CU Volg je ons al? dometic.com

Beet! Sportvissen vraagt om specifieke boten en materialen Sportvissen is een hobby die groei kent. In Nederland gooien ongeveer twee miljoen mensen regelmatig een hengel uit. Dat kan vanaf de kant of vanaf een eenvoudig bootje, maar wie echt bevlogen is, heeft een speciale visboot voorzien van alle accessoires waar geen vis meer omheen kan zwemmen. We namen een kijkje bij de boten waarmee gevaren wordt tijdens de World Crank Cup 2019 waar een internationale elite roofsportvissers het drie dagen tegen elkaar opneemt. Tekst: Paul Steenhoff Ik val met mijn neus in de boter; op de helling van Jachthaven Crezee in Lage Zwaluwe, is de uit Antwerpen afkomstige vislegende Luc Coppens bezig zijn hagelnieuwe Lund-sportvisboot van bijna 17 foot te water te laten. Op de hek hangt een 100 pk zware Mercury die hem snel van de ene visstek naar de ander zal brengen tijdens deze internationale wedstrijd op roofvissen zoals snoek, baars, meerval en roofblei. 28 Gedurende de drie dagen van de derde editie van de World Crank Cup wordt er gevist op de Merwede, Amer en Oude Maas. De deelnemers komen uit Nederland maar ook Belgische, Franse en Poolse vissers schrijven zich in. Roofvissen is het neusje van de zalm als het om sportvissen gaat en de bedragen die in deze tak van sport omgaan zijn niet mis te verstaan. Organisator en beroepssportvisser Willem Stolk schat dat er per jaar tussen de 700 en 900 miljoen euro in deze branche wordt omgezet. “Er zijn vissers die een paar hengels van 1.000 euro of meer aan boord hebben”, zegt hij. Geklonken degelijkheid De boten worden een voor een te water gelaten. Opvallend is dat de meeste visboten van het Amerikaanse merk Lund zijn. Importeur en dealer Frank Helming van IJsselsport Fishing Boat Experience doet zelf ook mee en kijkt dan ook tevreden toe hoe ‘zijn’ boten vanaf de trailer het water inglijden. Helming: “Lund behoort tot de top als HISWA MAGAZINE 5

het om visboten gaat. De boten worden in Amerika al zeventig jaar gebouwd waar in 1948 G. Howard Lund de eerste Lundvisboot bouwde. Eigenlijk was dat geen visboot, maar een boot speciaal gemaakt voor het jagen op eenden tot de vissers deze boot ontdekten.” Opvallend is dat de boten allemaal van gepoedercoat aluminium zijn en niet gelast maar geklonken zijn. Helming: “Dat zorgt ervoor dat de boten stijf zijn maar frictie door rompbeweging toch goed kan worden opgevangen. Dat geeft niet alleen comfort maar zorgt ook voor een lange levensduur van de boot.” Alle Lunds hebben een diepe V-bodem: driften wordt zo moeilijker. Verder is opvallend dat alle modellen een laag vrijboord hebben. “Klopt”, zegt Helming. “Dat lage vrijboord zorgt ervoor dat je minder last hebt van zijwind waardoor de boot minimaal drift. Driften tijdens het vissen is namelijk vervelend. Om het driften verder tegen te gaan hebben alle Lunds een diepe V-bodem. Driften wordt zo moeilijker en het draagt natuurlijk ook bij aan de goede vaareigenschappen en rompstabiliteit van deze boten, zeker als het om hoger snelheden gaat.” De tijd van de pruttelende tweetakt vijf pk is echt voorbij in deze tak van vissport. Motoren van 100 pk zijn eerder regel dan uitzondering, een Lund van formaat – de grootste is bijna zeven meter – kan tot 350 pk hebben en snelheden van ver HISWA MAGAZINE 5 Viskampioen Willem Stolk Willem Stolk behoeft in de wereld van de sportvisserij geen introductie. Hij is het brein achter de World Crank Cups en vist al zijn hele leven in de wateren van het estuarium dat de Biesbosch heet. Hij heeft een duidelijke wensenlijst als het om een visboot gaat: “Hij moet open zijn met een groot werpdek, bergruimte hebben, stabiel zijn met een V-bodem, een laag vrijboord in verband met drift, een lithium accupakket van 36 volt voor langdurend vermogen en er moet een motor van minimaal 100 pk aanhangen om veilig en snel te kunnen varen. Je hebt hier immers te maken met stroom, wind, forse golven en snelvarende beroepsvaart. Daarnaast wil ik me snel door dit gebied kunnen bewegen. Mijn visboot heeft 250 pk en kan dat. Maar vergis je niet; je kunt evenveel plezier beleven aan vissen in een bootje waar vijf pk aanhangt. Het vissen, het moment van de aanbeet, dàt levert die kick op. Niet de boot. Die moet het je alleen makkelijker en veiliger maken.” over de 100 kilometer per uur zijn geen uitzondering. De Lund is op dergelijke krachten gebouwd. Maar waarom zoveel vermogen achter een relatief kleine boot? Helming: “Sportvissers willen natuurlijk vissen. Lukt het op de ene stek niet, dan gaan ze naar een andere stek. Met een vijf pk duurt dat even. Met 250 pk zijn ze er zo. Dat is de reden.” Helming heeft een goede sector in de watersport gekozen aangezien het visseizoen tien maanden kent. Per jaar zijn er twee gesloten maanden waarin de roofvis zich in alle rust kan voortplanten. “Alleen in de zomermaanden is het iets rustiger. Zodra de scholen weer beginnen en iedereen weer aan het werk gaat, is het voor ons doorwerken”, zegt Helming. Het visseizoen duurt langer dan het watersportseizoen: maar liefst 10 maanden. Veiligheid Belangrijke factor is natuurlijk ook de veiligheid. “Lund-visboten worden dubbelwandig gebouwd en zijn volgeschuimd waardoor ze 29

onzinkbaar zijn”, zegt Helming. “Verder hebben we natuurlijk volledige navigatieverlichting aan boord en worden lithium-accu’s gebruikt voor de voeding van de elektromotoren. Die houden de boot op positie tijdens het vissen en dat werkt volgens het principe van ‘dynamic positioning’ zoals je dat op veel schepen op de grote vaart aantreft waar pods het werk doen. Lithium-ion heeft niet alleen een zeer hoge energiedichtheid waardoor je vrijwel nooit met lege accu’s zit, maar zijn ook een stuk lichter. Dat heeft weer als voordeel dat als de boot omslaat, je meer drijfvermogen hebt door het ontbreken van zware lood/zuur accupakketten.” Bijna 75.000 vissers beschikken over een eigen visboot. Een andere veiligheidsmaatregel is het gaspedaal. Alle grotere visboten zijn daarmee uitgerust en met het gaspedaal wordt de dodemansknop op Cijfers De meerderheid van de twee miljoen sportvissers in Nederland blijft op het droge. Ruim een derde gebruikt de visboot bij het vissen op Nederlandse binnenwateren. Bootgebruikers gebruiken de boot gemiddeld 6,5 keer per jaar bij het vissen. Meestal varen ze met iemand mee, maar ruim een derde heeft zelf een boot, dan wel een visboot (20%) dan wel een andere soort boot (15%). Een kwart wil ook nog wel eens een boot huren om te gaan vissen. In het totaal hebben bijna 75.000 vissers de beschikking over een eigen visboot. Bron: Sportvisserij Nederland het andere vismateriaal. Om uitglijden te voorkomen wordt er watervast tapijt aangebracht. De meeste boten hebben ook een bun voor het bewaren van vis die niet wordt teruggezet. Een zelflozende kuip met automatische bilgepomp is meestal ook standaard, al was het alleen maar om het buiswater weer overboord te zetten. Verder zijn visboten die zijn uitgerust voor het vissen op roofvissen, ruim voorzien van alle denkbare elektronica zoals fishfinders en sonar. de stuurknuppel overbodig. Zodra het gaspedaal immers wordt losgelaten, valt de boot stil en keert terug naar stationair. Ook de ledverlichting die in de meeste gevallen aan de onderzijde van de stootrand zowel bakboord als stuurboord is gemonteerd, zorgt voor goed zicht tijdens schemering en nachtvissen. Spuds Eigenlijk is een visboot een werkboot. De boot moet stevig en veilig zijn, een ruim zogenoemd werpdek hebben, zonder obstakels. Ook moet er voorzien zijn in voldoende opbergruimte voor de hengels en al 30 Bijzonder is dat veel boten tegenwoordig ook ‘spuds’ op de hek hebben staan. Deze spuds komen oorspronkelijk uit de beroepsvaart en dienen als anker. In feite zijn het ankerpalen die in de bodem worden geprikt. In de sportvisserij zijn ze gemaakt van aluminium en epoxy. Allemaal dure apparatuur, de buitenboordmotor en al het vismateriaal niet meegerekend. Willem Stolk, de éminence grise van de Nederlandse roofvisserij, is zelf in het bezit van een Lund en schat dat met trailer de prijs van een goed uitgeruste visboot een ondergrens van 50.000 euro heeft en een bovengrens van 100.000 euro. Meer zien? Zelf de boten en het materiaal zien? De World Crank Cup is via livestreams te volgen op Facebook: www.facebook.com/worldcrankcup. Voor Lund-boten kijk op: www.lundboats.eu. HISWA MAGAZINE 5

HIGH GLOSS — DURABLE & REPAIRABLE — TRUE COLOR NEXT GENERATION TOPCOAT Find us at Hall 7 Stand 323 awlgrip.com facebook.com/awlgripfinishes twitter.com/awlgrip All trademarks mentioned are owned by, or licensed to, the AkzoNobel group of companies. © AkzoNobel 2019. 10148/0919 instagram.com/awlgripfinishes

B&W INTERNATIONAL TOUGH CASE Afm. 610 x 430 x 265 mm Art.nr. S85 - 117.19/P Code 8087150 INCL. 85-DELIGE GEDORE GEREEDSCHAPSET > Speciaal samengesteld voor de watersport > Stof- en waterdicht conform IP67 > Slagvaste koffer van polypropyleen (pp) > Super stabiel > Stapelbaar > Bodemschaal variabel door aluminium vakverdelingssyteem UITRUSTING > Ergonomische 2-componenten handgreep > Automatisch luchtddrukcompensatieventiel > Documentenvak in het deksel > Uitneembare gereedschapsborden met tool pockets en lussen > Eigendomsmarkering > Ogen tbv afsluiting met hangslot Levering geschiedt via de vakhandel. Voor info: GEDORE Technag BV Flemingweg 7, 2408 AV Alphen aan den Rijn Tel. +31 (0) 172 42 73 50 - www.gedore.nl € 631,00 excl. btw

Vraag & Antwoord Bij ons liggen een aantal elektrisch aangedreven boten in de winterstalling. Welk advies hebben jullie hierin in verband met het risico op brand of ontploffing van accu’s en waar moet ik rekening mee houden als stallingsbedrijf? Antwoord van HISWA Met betrekking tot de technische staat van de accu’s kunt u het beste doorverwijzen naar het instructieboekje van de leverancier. Voor vaartuigen die onder de Wet Pleziervaartuigen vallen, is een dergelijk instructieboekje verplicht. Deze wet schrijft daarnaast ook andere technische eisen voor, zoals voldoende ventilatie in de accukast. In de HISWA Algemene Voorwaarden Lig- en Bergplaatsen (artikel 10, lid 1) wordt verwezen naar het HISWA Haven- en Werfreglement. De HISWA Algemene Voorwaarden zijn vastomlijnd, een jachthaven mag deze niet herschrijven, tenzij in het voordeel van de consument. Een haven- en werfreglement is niet vastomlijnd. Dit reglement kan per jachthaven anders zijn. HISWA-bedrijven moeten verplicht een reglement hebben. Er is wel een standaard: het HISWA Haven- en Werfreglement. Hierin staat dat de accu’s niet mogen worden opgeladen zonder direct toezicht (artikel 8, lid 3). De havenmeester heeft daarnaast het recht om de walstroom af te sluiten. Wij raden u dus aan om het HISWA Haven- en Werfreglement te hanteren, zodat de regels voor uw klanten duidelijk zijn. Het Haven- en Werfreglement van HISWA Vereniging vindt u op www.hiswavereniging.nl/ havenreglement. Het reglement is beschikbaar in het Nederlands, Engels en Duits. HISWA MAGAZINE 5 33 Vraag van een HISWA-lid

Kwaliteit weerspiegelt. Perfection® Pro is een twee-componenten polyurethaan aflak speciaal ontwikkeld voor professioneel gebruik. Perfection Pro levert een spiegelglad en hoogglanzend eindresultaat aan ieder vaartuig en elke ondergrond en is geschikt voor spuitapplicatie en kwast- & rolapplicatie. Perfection Pro heeft een uitzonderlijk kleur- en glansbehoud en wordt geleverd in een uitgebreide kleurenrange. U kunt de gewenste kleur bij uw lokale distributeur bestellen; deze kleur kan ter plekke worden gemengd wat u tijd en geld bespaart. Perfection Pro: ontwikkeld door professionals voor professionals. international-yachtpaint.com facebook.com/InternationalYachtPaint Alle in deze publicatie genoemde handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan, het AkzoNobel concern. © AkzoNobel 2019. 10149/0919 Find us at Hall 7 Stand 323

COLUMN Silo’s en schijven Nederland is gek geworden. Er is een enorm begrotingsoverschot en het gaat ondanks de lage rente goed met Nederland. Er komt een gigantisch investeringsfonds. Rutte stelt dat het lobby-proof is maar weet nog niet waar de investeringen moeten plaatsvinden. Voor je het weet zijn het weer ondoordachte luchtballonnen waar niemand wat aan heeft. Het probleem is dat een goed plan en strakke regie ontbreekt. De diverse departementen in Nederland werken onafhankelijk van elkaar. Deze rijkssilo’s staan mijlenver uiteen. Maar ook de verbinding tussen de schijven van Europa, Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen is op grensoverschrijdende onderwerpen ver te zoeken. Dat zien we onder andere terug in losse flodders zonder integrale visie in het IJsselmeergebied waar zes provincies en het Rijk het voor het zeggen hebben. Over zonneparken met een omvang van 5.500 voetbalvelden, windturbineparken hoger dan de Euromast, waterpeilbesluiten en enorme waterplantvelden. Visieloos. Of Nederland die de zelfbedachte Vogelrichtlijn te laat uitvoert en van Brussel maar één jaar de tijd krijgt omdat Nederland te traag was. Gevolg is dat we op basis van technocratische rekenregels die niks met natuur te maken hebben, 160 veel te Een nieuw begin Het waren visionairs die in 1932 in hotel Krasnapolsky in Amsterdam besloten de krachten te bundelen en HISWA op te richten met als doel een tentoonstelling te organiseren voor de watersportindustrie. De start van een ontwikkeling van een industrie die nu uniek in de wereld is en past bij een volwassen watersportland als Nederland. 50 jaar geleden werd besloten om de krachten ook op andere terreinen te bundelen dan alleen het tentoonstellen van boten. Zo ontstond de branchevereniging HISWA. En nu op 1 januari 2020 zetten we als bedrijfstak een nieuwe stap door te fuseren met RECRON. En stap die past bij de verdere professionalisering van de belangen van onze branche. Door HISWA MAGAZINE 5 de fusie ontstaat er een grote brancheverenging die de gehele vrijetijdsindustrie op het land en in het water vertegenwoordigt. Een organisatie die zich bezighoudt met tal van dossiers die van belang zijn voor u als ondernemer. En die de gesprekspartner is voor overheden en instanties als het in Nederland gaat om de vertegenwoordiging van de watersport- en vrijetijdsindustrie. De overheid trekt zich steeds vaker terug en delegeert naar lokale overheden taken. Versnippering en gebrek aan duidelijk eigenaarschap vragen om een duidelijk antwoord en koers van onze bedrijfstak. Door de fusie ontstaat nu een vereniging met 2.400 bedrijven. We zetten op 26 november a.s. op de Algemene Ledenvergadering een unieke stap in de ontwikkeling van onze branche en tegelijkertijd komt er een einde aan 87 jaar HISWA. Natuurlijk gaat dat gepaard met nostalgische gevoelens maar net als toen in 1932, is dit een stap waarmee we onze branche een boost geven. Een stap waarmee we de watersport en landrecreatie met elkaar verbinden. Ik ontmoet u graag op deze laatste Algemene Ledenvergadering van HISWA Vereniging in Leusden, om vervolgens het glas te heffen op de nieuwe vereniging HISWA-RECRON. Peter Brussel Algemeen voorzitter HISWA Vereniging 35 grote zwaarbeschermde gebieden hebben waar geen stikstof mag zijn. Dat doen ze in België en Spanje echt anders. Om over het vermeende ‘overtoerisme’ en de ‘zero-bootemissie’ in Amsterdam nog maar te zwijgen. De silo’s en schijven moeten een netwerk worden met goede verbindingen onderling en naar bewoners en bedrijven. Als je daar eerst in investeert, komt er vast iets goeds uit. Geert Dijks Directeur HISWA Vereniging

Het Portret Jeroen van den Heuvel In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit METS-nummer is dat: Jeroen van den Heuvel. Hij werkt als manager van de afdeling Handel bij HISWA Vereniging. Tekst: drs. Liane Jansen HISWA Vereniging gaat op 1 januari 2020 fuseren met RECRON. Welke rol krijg je binnen de nieuwe organisatie en wat zijn de belangrijkste zaken waar je je mee bezighoudt? “In de nieuwe organisatie word ik verantwoordelijk voor de lobby en producten die we aan de watersportbedrijven aanbieden. Het HISWA-merk blijft bestaan en zal, net als nu, goed worden geladen. De watersporter zal niets van de fusie merken. De leden 36 zien dezelfde producten en lobbydossiers maar dan vanuit HISWA-RECRON.” Er verandert dus niets voor de watersport- en jachtbouwbedrijven? “Sterker nog: het wordt beter. De afdeling Jachtbouw en Watersport bestaat natuurlijk uit de specialisten die nu bij HISWA werken. Daar waar HISWA en RECRON samen optrekken komt straks één medewerker. Dat kan een huidige HISWAregiomanager zijn of een RECRON-regiomanager. Vanuit de afdeling worden de contacten met de watersportspecifieke organisaties, zoals ICOMIA op internationaal gebied en de watersportersbonden op nationaal gebied, net als anders onderhouden. Wat ik vooral zie, is een belangrijke verbetering in de lobby. De contacten van HISWA en RECRON worden HISWA MAGAZINE 5

straks samengevoegd en voor een deel is dat overlappend. RECRON is nu vooral sterk in de regio en op politiek niveau. HISWA is nu vooral sterk op ministerieel niveau. Daardoor zijn we straks beter in staat een groot netwerk op regionaal en landelijk overheidsniveau te onderhouden.” Je bent verantwoordelijk binnen HISWA voor de afdeling Handel. Welke hot issues spelen daar op dit moment? “Het huidige bestuur van de afdeling Handel komt ongeveer vier keer per jaar bijeen. Daarin bespreken we knelpunten die de leden raken. Van Brexit en handelsoorlog tussen de VS en de EU tot oneerljke concurrentie door BTW-regelgeving. En van toiletwaterzuivering tot een standpunt over vaartuigregistratie. Maar ook wordt op aangeven van het bestuur een module proefvaren toegevoegd aan de RI&E die HISWA aan de leden aanbiedt. In de nieuwe organisatie zullen die onderwerpen niet veranderen.” We bespreken allerlei issues zoals de Brexit en de handelsoorlog tussen de VS en de EU, maar ook oneerljke concurrentie door BTW-regelgeving. Blijft het Afdelingsbestuur Handel bestaan? “Formeel kent HISWA-RECRON straks geen afdelingen meer, maar bedrijven kunnen zich op eigen initiatief groeperen. De bestuursleden van de huidige afdeling HISWA MAGAZINE 5 Handel gaven al aan bijeen te blijven komen, waarbij ik dit organiseer. Nu zit de voorzitter van de afdeling, Alexander Jonkers, in het Algemeen Bestuur. Straks zit hij in het nieuwe Algemeen Bestuur. De belangen van de huidige afdeling zijn daarmee goed geborgd in de nieuwe organisatie.” Een recent succes is de doorbraak op het gebied van toiletwater zuiveren. Je deed een oproep aan fabrikanten om goede zuiveringssystemen/installaties te ontwikkelen. Hoe staat het hier mee? “We hebben 10 jaar geleden al gevraagd om zuiveringssystemen toe te laten. De eisen die toen op tafel kwamen waren onhaalbaar voor het gebruik aan boord. Daarna brachten we het onderwerp regelmatig ter sprake, maar zonder resultaat. Totdat ruim een jaar geleden de overheid bereid was om de eisen te bepreken. In de net gepubliceerde regelgeving staan alleen een maximum aan bacteriën genoemd. Dat zou technisch haalbaar moeten zijn. Er ligt dus een uitdaging bij de toeleveranciers. Er zijn nu twee systemen, maar we verwachten een breder aanbod. Ik zet me in om deze regeling ook in andere EU-lidstaten geaccepteerd te krijgen. Daarmee wordt de markt voor toeleveranciers groter en de investeringsbereidheid dus ook.” De METSTRADE Show moet een walhalla voor jou zijn. Naar welke zaken gaat specifiek je aandacht uit? “De METS is een maritieme snoepwinkel. Het grootste deel van de tijd zit ik in overleg met internationale partijen, binnen en buiten ICOMIA – de koepel van watersportbrancheorganisaties – om. In de Technical Committee werken we aan de opvolger van de huidige Recreational Craft Directive, ofwel de Wet Pleziervaartuigen. HISWA heeft nogal wat wensen voor deze richtlijn. In de Environment Committee komen veel Nederlandse onderwerpen aan de orde, zoals antifouling, vuilwater en baggerproblemen. Bij de Market Intelligence Committee wordt data uitgewisseld en dat vormt de opmaat voor het ICOMIA Statistics Book. HISWA koopt de rechten af, zodat leden dit statistiekboek gratis kunnen downloaden. Daarnaast spreek ik op enkele panels. En uiteraard ben ik vooral geïnteresseerd in innovaties. Al met al zijn het intensieve dagen en kom ik thuis met een bak huiswerk, maar het is zeer effectief.” Biografie Jeroen groeide op in een watersportbedrijf (HISWA-lid) en ging naar de Zeevaartschool. Daarna werkte hij als maritiem officier (navigatie en scheepswerktuigkunde) bij de koopvaardij. Vervolgens was hij schadeen keuringsexpert voor pleziervaartuigen en woonschepen actief. Sinds 2001 werkt Jeroen bij HISWA Vereniging. 37

Wie komen er in het HISWA-RECRON bestuur? Het is bijna zover: over een kleine twee maanden worden HISWA Vereniging en RECRON één. Het beoogd bestuur is vrijwel compleet en in Leusden wordt een pand verbouwd om het nieuwe HISWA-RECRON te huisvesten. In dit artikel stellen de bestuursleden van HISWA-RECRON zich voor. Tekst: Maarten Bokslag Per 1 januari 2020 gaan zowel RECRON als HISWA op in HISWA-RECRON. Afgelopen jaar is achter de schermen hard gewerkt aan de praktische consequenties van de fusie: hoe wordt alles geregeld en wat gaat er veranderen? Om te voorkomen dat na de fusie alle afspraken met partners weer opnieuw gemaakt moeten worden, gaan HISWA en RECRON integraal op in een nieuwe rechtspersoon. Alle verplichtingen en (interne) afspraken van beide brancheverenigingen blijven daarbij bestaan. Ze worden overgenomen door de nieuwe rechtspersoon. Dat scheelt een hoop geregel. Tijdens de Algemene Ledenvergaderingen van zowel HISWA Vereniging als RECRON op 12 september werden de fusieplannen door de leden bekrachtigd. Inmiddels is er een bestuur gevonden voor HISWARECRON dat de fusie komend jaar in goede banen gaat leiden, samen met het dagelijks bestuur. Dat gaat bestaan uit directeur Geert Dijks en plaatsvervangend directeur Martin Maassen. Het bestuur telt twaalf mensen, waarbij HISWA en RECRON ieder de helft van de mensen leveren. In het beoogd bestuur – pas op 1 januari 2020 zijn ze definitief in functie – vinden we diverse ‘oude bekenden’ uit de huidige besturen van RECRON en HISWA, naast nieuwe gezichten. 38 Peter Brussel Peter Brussel: “De fusie van HISWA en RECRON is een geweldig moment voor beide verenigingen. Hierdoor ontstaat er een grote sterke vereniging die noodzakelijk is om de vraagstukken van nu en morgen te beantwoorden. De samenwerking met de collega’s van RECRON en in het bijzonder met mijn collega-voorzitter Cees Slager in de aanloop naar de fusie, heb ik als zeer constructief en open ervaren. Ook mooi is het om te zien dat de beide bureauorganisaties inmiddels goed samenwerken en dat ons nieuwe HISWA-RECRON-kantoor in november klaar is. Het geeft mij alle vertrouwen voor een goede start. Maar we hebben nog veel te doen. Daar zet ik mij graag de komende jaren samen met het nieuwe bestuur voor in.” Cees Slager: “De afgelopen anderhalf jaar heeft het bestuur samen met staf en medewerkers van RECRON deze fusie met HISWA voorbereid. Het zou niet netjes zijn om nu alles uit mijn handen te laten vallen, dus ik neem graag ook zitting in het bestuur van HISWA-RECRON als beoogd vice-voorzitter. Ik denk dat mijn ervaring daar nog goed van pas komt. Ik zie nu dat bij de medewerkers en staf van HISWA en RECRON de neuzen dezelfde kant op staan. HISWA MAGAZINE 5

De relatie tussen de beide besturen is prima. Maar dan nog verloopt zo’n fusie niet vanzelf. De komende tijd gaan we werken aan één slagvaardige organisatie en daar draag ik graag mijn steentje aan bij. Dat kan een jaar duren of langer, maar ik wil de belofte die we aan de RECRON-leden hebben gedaan wel waarmaken. En zodra alles goed op de rit staat maak ik graag plaats om jonge mensen verder aan het roer te laten.” Het beoogd HISWA-RECRON-bestuur Voorzitter Peter Brussel, de huidige HISWA-voorzitter Vice-voorzitter Cees Slager, de huidige RECRON-voorzitter Leden Ronald van Enkhuizen - Jachtwerf Gebroeders Van Enkhuizen - Jonkers Yachts Alexander Jonkers Jan IJben Willemieke de Waal Riné van Dingstee Niels de Wildt Jeroen Kassing - Ottenhome Heeg - Kennemer Duincampings - RCN - Libéma - Huski Reizen Marie Janine Oostdijk - Elly Oostdijk Recreatie Cees Slager Er zijn nog twee vacatures aan ‘HISWA-zijde’. Meer informatie: info@hiswa.nl. TER OVERNAME AANGEBODEN Watersportbedrijf Van der Wansem Service Center, Buitenkaag Al 40 jaar een begrip in de regio, direct aan de Kagerplassen Kenmerken Dealerschappen van diverse A merken Verkoop & onderhoud van in- en outboard motoren Watersportwinkel incl. tankstation Winterstalling mullermakelaardij.nl MEER INFORMATIE: 0515 - 43 06 23 BEL ONS info@mullermakelaardij.nl MAIL ONS

NIEUWSINNOVATIE Takel voor motor bijboot Een roestvrijstalen hijsarm met daaraan een houten bord waarop een buitenboordmotor kan worden geklemd, kan de schipper met een bijbootje veel gewiebel en gesjor besparen. De buitenboordmotorlift van Maru Watersport & Industrie maakt het veel makkelijker om de buitenboordmotor van een tender op te hijsen. Als het jacht het anker ophaalt, moet de motor van de bijboot weer aan het hek van de grote boot worden geborgd. Het principe van de buitenboordmotor-lift is simpel: aan het hek van het jacht wordt het staande deel van de lift vastgezet. Het kantelende deel wordt met een lijn met vertraging tussen een aantal katrollen neergelaten. Als de motor is losgeschroefd van de spiegel van de bijboot, kan die zonder tillen op het plankje van de lift. Het is handig om de bijboot zo te positioneren dat de spiegel van de tender vlak naast het neergelaten plankje van de lift is. Vervolgens is het een kwestie van het inhalen van de vertraagde hijslijn en de buitenboordmotorlift brengt de motor naar een veilige plek aan het hek. Daar kan die geborgd op het plankje van de lift blijven zitten. www.watersportdirect.com 40 Touchscreen marifoon Cortex, een marifoon met geïntegreerde AIS-transponder van Vesper Marine, moderniseert de kortegolfradio aan boord van jachten ingrijpend. De Cortex heeft een aanrakingsgevoelig kleurenscherm en kan draadloos worden gekoppeld aan een smartphone. Het scherm toont de boten in de omgeving die via de AIS worden herkend. Door op een boot in beeld te klikken, komen de gegevens ervan in beeld. Daarbij is ook de optie ‘call’, door daarop te klikken start de Cortex marifoon automatisch een DSC-oproep: een telefoongesprek via de kortegolfzender. Via het NMEA-protocol integreert de Cortex ook gegevens van andere apparatuur aan boord. Via AIS berekent de slimme marifoon of met andere boten aanvaringsgevaar bestaat. Ook heeft de Cortex een ingebouwd ankeralarm. www.vespermarine.com Schuivende opbouw Het systeem Switch Roof schuift de hele kajuitopbouw op een motorjacht met ramen en al naar voren, tot over het lagere dak van de voorhut, en laat het dan ruim een halve meter naar beneden zakken. Zo krijgt het jacht minder doorvaarthoogte, dat op kanalen in het binnenland een voordeel kan zijn. Jachthaven Meppel, die ook stalen motorjachten in de serie Drentse Kotter bouwt, paste Switch Roof voor het eerst toe op hun model de DK 1160. De constructie van het dak werd gebouwd door Hendriks Maritiem uit Hendrik Ido Ambacht. De compleet wegschuivende opbouw kan op meer motorjachten worden toegepast, al zal zo’n aanpassing wel al bij het ontwerpen van het snijpakket moeten worden ingecalculeerd. www.switch-roof.nl HISWA MAGAZINE 5

NIEUWSINNOVATIE Elektrische waterscooter Taiga Motors uit Canada presenteerde de eerste productierijpe elektrisch aangedreven waterscooter. De Taiga Orca PWC (personal water craft) is behalve uitstootvrij ook krachtig: 180 pk (134 kW) bij een gewicht van 263 kg. Dat geeft de waterscooter de beste vermogens-gewichtsverhouding van alle waterscooters. De topsnelheid ligt dan ook op een beangstigende 104 km/uur. Bij normaal gebruik kan twee uur ononderbroken met de Taiga Orca worden gevaren voordat de accu moet worden geladen. Dat kan heel snel gaan, in 20 minuten bereiken de accu’s aan een snellader 80 procent van hun maximale lading. www.taigamotors.ca Verstelbare spiegelspoiler Hull Vane, de onderwaterspoiler van het Nederlandse ontwerpbureau Van Oossanen Naval Archticts, is er in steeds meer verschijningsvormen. De horizontale vleugel die onder de spiegel van een jacht de stroming van het water langs de schroeven en het achterschip verbetert, is sinds september als semi-custom product beschikbaar voor kleinere motorjachten van 10 tot 20 meter in lengte. Dit model werd op de HISWA te water gepresenteerd. Doordat de vleugel die afstroming verbetert, al in een aantal formaten is ontwikkeld, hoeft deze niet voor ieder afzonderlijk jacht opnieuw te worden ontworpen. Zo blijft de investering beter in verhouding met de maat van de jachten en resulteert het verbeterde vaargedrag en brandsstofbesparing ook in financiële winst. Daarnaast is in samenwerking met leverancier van stabilisatiesystemen Naiad een bewegende HISWA MAGAZINE 5 Dieselbuitenboordmotor in carbonstijl In het segment van de grote buitenboordmotoren presenteert de Britste fabrikant Cox Powertrain een diesel aangedreven variant. Het eerste model, de CXO 300, een 8 cilinder dieselmotor met een inhoud van 4,4 liter levert 300 paardenkrachten aan de schroefas. De fabrikant belooft 25 procent brandstofbesparing in vergelijking met andere 300 pk sterke buitenboordmotoren. Of dat is gemeten in liters verbruik of in kosten, wordt niet vermeld. De CXO300 weegt 380 kilogram. Het industriële imago van dieselmotoren gaat voor de buitenboordmotor niet op: het blok is gebouwd in aluminium en de behuizing is van carbonvezel kunststof. www.coxmarine.com versie ontwikkeld, die op de Monaco Yacht Show debuteerde. Deze Dynamic Hull Vane zorgt naast verbeterde prestaties en verminderd brandstofverbruik ook voor het dempen van schommelingen en bokken op de golven. Het roldempende effect wordt bereikt doordat de hele beugel onder water tegen de bewegingen van het jacht in beweegt, aangestuurd door een gyroscoop en de machinerie. www.hullvane.nl 41

NIEUWSINNOVATIE Efficiënte batterijschakelaar TBS Electronics ontwikkelde een op afstand bedienbare schakelaar waarmee een accu wordt gekoppeld aan laadstroom en in- of uitgeschakeld kan worden in de stroomvoorziening aan boord. De nieuwe DC Modular Remote Battery Switch (RBS) is een slim bistabiel relais, geschikt voor hoge stromen tot 500A continu. De RBS kan eenvoudig worden geïnstalleerd in een technische ruimte of accucompartiment, terwijl deze vanuit een andere locatie kan worden bediend door een kleine paneelschakelaar. Maar de RBS kan bijvoorbeeld ook worden bestuurd door een batterijmonitor, lithium-accu of accumanagementsysteem. Dankzij het bistabiele relais is er geen lekstroom. De RBS is ongeveer 50% kleiner dan concurrerende producten. www.tbs-electronics.nl Lichtgewicht reddingsvlot voor racers Compact en licht van gewicht, is het Lazilas ISO Racing Liferaft speciaal bedoeld voor wedstrijdzeilers die mee doen aan offshore races, waarbij reddingsvlotten verplicht zijn. De vlotten, voor zes, acht, tien of twaalf personen zijn compacter dan eerdere zelfopblazende reddingsvlotten voor die hoevbeelheid bemanning. Daardoor zijn ze makkelijker te stouwen in een wedstrijdboot waar de ruimte vaak beperkt is en bemanning zoveel mogelijk bewegingsruimte wil hebben. De vlotten zijn bovendien 25% lichter dan vergelijkbare vlotten, zodat ze volgens de Griekse fabrikant makkelijk te hanteren zijn door één persoon. De overlevingskansen van drenkelingen worden vergroot dankzij de oranje kap met reflectiestrepen en door de thermisch geïsoleerde dubbele vloer in het vlot. De term ISO in de naam verwijst naar een goekeuring door dit kwaliteitsinstituut, daarnaast heeft het vlot een maritiem typegoedkeur van Bureau Veritas. www.lalizas.com Turbinegenerator: stil en schoon elektriciteit Scheepsautomatiseringsbedrijf RH Marine, jachtbouwer Feadship, Boskalis en Seven Turbine Power ontwikkelden de Capstone DC-65D microturbine voor trillingsarme, stille en brandstofzuinige opwekking van elektrische energie. Bijkomend voordeel is dat de turbinegenerator erg weinig onderhoud nodig heeft: er is maar één bewegend onderdeel, dat op hoge toeren ronddraait en dit is luchtgesmeerd. De turbine kan draaien op diesel of LNG. In combinatie met gespecialiseerde batterijpakketten en het energiemanagementsysteem van RH Marine kan een brandstofbesparing van 10 procent worden gerealiseerd voor het opwekken van de nodige stroom 42 voor alle functies aan boord. Het eerste jacht dat de Capstone DC65-D aan boord krijgt, is motorjacht Istros, in 1954 gebouwd op de werf De Vries Lentsch en momenteel in refit bij Feadship. www.rhmarine.com HISWA MAGAZINE 5

NIEUWSINNOVATIE Fonteinkruid: van plaag naar grondstof Millvision, producent van kunststoffen op basis van herbruikbare materialen, maakt al enige tijd papier van de waterplanten die uit het Markermeer en de Randmeren worden gevist. Met name fonteinkruid, dat in lange slierten groeit, blijkt een grondstof die mogelijkheden biedt om er grotere constructies van te maken dankzij de sterke vezels. Zo blijken de waterplanten goed geschikt om betonconstructies van vezels te voorzien en glad af te werken. Dat kan leiden tot dunwandige composiet constructies met bijvoorbeeld cement en fonteinkruidvezels. Treffend voorbeeld is de bagagekar die de firma Seijsener liet maken voor gebruik op de steigers van een jachthaven. Zo wordt de plaag van watersporters een grondstof voor hun gemak in de haven. Het maaien van de waterplanten, voorheen enkel kostenpost, dient nu ook als winning van grondstoffen voor composieten uit herbruikbaar en composteerbaar materiaal. www.millvision.eu Directeur Geert Dijks van HISWA Vereniging met de fonteinkruidkar van Seijsener. Parallelle generatoren Fabrikant van generatoren en schakelapparatuur Whisper Power lanceert onder de naam Twin Power een installatie waarmee twee generatoren van hetzelfde vermogen eenvoudig, zonder schakelkast, aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Hiermee wordt het piekvermogen van de stroomopwekkers verdubbeld. Piekvermogens zijn over het algemeen aan boord maar korte tijd nodig, terwijl een generator wordt geïnstalleerd die dit vermogen kan leveren. Die grote motor draait zodoende het grootste deel van de tijd inefficiënt op een fractie van zijn vermogen. Twee kleinere generatoren kunnen afzonderlijk van elkaar worden ingeschakeld, maar voorheen was daarvoor een grote schakelkast nodig. Met Twin Power is nu een compact systeem gerealiseerd, voor aan boord van middelgrote jachten. Als piekvermogen nodig is, schakelen beide generatoren op hoog toerental in. Als alleen de koelkast en wat verlichting elektriciteit vragen, regelt de slimme koppeling dat één generator op laag toerental die stroom levert. HISWA MAGAZINE 5 43 Twin Power is ontwikkeld voor gebruik met de variabele toerental dieselgeneratoren Genverters van Whisper Power, maar is ook op maat te maken voor variabele toerental generatoren van een ander type. www.whisperpower.com

NIEUWSINNOVATIE Locatiezender ingebouwd in zwemvest Zwemvestleverancier Survitec en fabrikant van locatiezenders (personal locator beacons) Marine Rescue Technologies ontwikkelden samen de Seacrewsader 290N sMRT. Dat is een zwemvest met ingebouwde apparatuur die een signaal uitzendt over de locatie van de drenkeling en dit doorgeeft aan hulpdiensten en de AIS-ontvanger aan boord. Zowel het vest als de PLB’s voldoen aan SOLAS-eisen. De combinatie hiervan in het nieuwe reddingvest krijgt eveneens de goedkeuring van de instanties voor veiligheid op zee. Met ritsen in de behuizing van het opblaasbare gedeelte van het vest, zijn de PLB’s te inspecteren maar ook aan- of uit te zetten. Te water gaan ze vanzelf aan. www.survitecgroup.com Zelfvarende patrouilleboot De werf Metal Shark, bouwer van werkboten en motorjachten, ontwikkelde samen met Sea Machines een autonoom varende patrouilleboot: de Sharktech 29 Defiant. De boot kan op afstand bestuurd worden, maar ook op eigen kracht de vaart voortzetten of zorgen dat hij juist stationair blijft, zodat de bemanning de handen vrij heeft om zich op andere taken te richten. De koppeling van camera’s, AIS, boordapparatuur als log, dieptemeter, oliedruk- en temperatuurmeters, roerstandindicator en meer, levert de stroomgegevens op op basis waarvan het systeem aan boord zelfstandig aanvaringen kan vermijden en de weg kan vinden. Bij gevaarlijke operaties kunnen technici op de wal de boot op afstand besturen. Dat kunnen ze doen met de boot in zicht, maar ook – 44 zolang de verbinding in stand blijft – buiten het zicht. De Amerkaanse werf is de eerste die een motorboot met mogelijkheid om autonoom te varen op de markt brengt. www.metalsharkboats.com HISWA MAGAZINE 5

YOU’RE INVITED! HOMEPORT OF THE LEISURE MARINE COMMUNITY The Metstrade Show is the happening meeting place in Amsterdam where the international leisure marine community gathers. In a hospitable environment, we make you feel at home to meet and mingle with the entire industry. Feel connected and charge yourself to optimise your business. METSTRADE FEATURES 19 - 20 - 21 NOVEMBER 2019 RAI AMSTERDAM THE NETHERLANDS ORGANISED BY POWERED BY MEMBER OF OFFICIAL METSTRADE MAGAZINE OFFICIAL SYP MAGAZINE OFFICIAL MYP MAGAZINE GET YOUR FREE TICKET METSTRADE.com

NIEUWSMENS&BEDRIJF Britse distributeur voor Exalto Solar Technology gaat de Hollex Electric Propulsion-motoren van Exalto verkopen bij hun Lifos litium-ion accu’s, die worden opgeladen door zonnepanelen, al dan niet in combinatie met walstroom. De batterijen en zonnepanelen van Solar Technology blijken succesvol in het groeiende segment van elektroboten. Met de Hollex-motoren erbij, kan het bedrijf een complete set voor elektrische aandrijving leveren. www.solartechnology.co.uk Watersportkoepels gaan samenwerken European Boating Industry (EBI) en het International Council of Marine Industry Associations (ICOMIA) hernieuwen hun samenwerking in de lobby bij de Europese Unie. Terwijl de EBI als Europese koepel van nationale watersportbrancheorganisaties sterk gericht is op lobby bij de Europese instanties, is de internationale koepel ICOMIA veel meer een kennisorganisatie. De technische kennis, bijvoorbeeld als het gaat over emissies, materiaalgebruik of recycling, deelt ICOMIA met EBI, zodat de kennis paraat is bij het pleit voor goede regelgeving rond zaken waarmee de watersport te maken heeft in Europa. HISWA Vereniging is lid van ICOMIA. www.icomia.org www.europeanboatingindustry.eu Britse werven op personeelsjacht De productie van de nieuwe modellen van het Engelse motorjachtenmerk Fairline kan pas aan de vraag voldoen als 180 nieuwe jachtbouwers aan de werf worden toegevoegd. Het bedrijf kondigt in september een grote wervingscampagne aan om deze 180 timmerlieden, electrotechnici, motorinstallateurs, composietspecialisten en monteurs te vinden. Het nieuwe personeel is nodig op de werf in Oundle, Northamptonshire. De wervingsactie komt een maand nadat Fairline liet weten dat 40 banen worden geschrapt in Hythe, vlak bij Southampshire aan de zuidkust. Deze ontslagen waren een gevolg van de beslissing niet op die locatie nieuwe jachten te gaan bouwen, maar de productie te concentreren bij het hoofdkantoor, 240 kilometer noordwaarts. 46 Ook Princess Yachts breidt zijn personeelsbestand uit: dit bedrijf uit Plymouth gaat de komende jaren 42 trainees aannemen van het South Devon College, waar een speciale Marine Academy wordt ingericht om studenten te onderwijzen in de specifieke vaardigheden van de jachtbouw en watersportbranche. www.fairline.com / www.princessyachts.com HISWA MAGAZINE 5

NIEUWSMENS&BEDRIJF Zonneboten varen lange afstand Twee draagvleugelboten die de energie voor hun voortstuwing zelf opwekken met zonnepanelen, staken in september het IJsselmeer over van Enkhuizen naar Stavoren. Deze oversteek op redelijk ruig water, met tegenwind en voor dergelijke kleine boten behoorlijk golfslag, was bedoeld om te zien hoe deze boten de elementen weerstaan op ruim water over een grotere afstand. Daarnaast was het een goede test voor de wedstrijd tussen DB-20 Solar Boat Racing en New Nexus Solar Racing Team. DB-20 won en zette de tijd voor de overstek op 82 minuten. De boten starten met een opgeladen accu. De kunst van het racen in een zonneboot is om zo te varen dat tijdens de race alle beschikbare accucapaciteit wordt gebruikt voor de optimale snelheid, maar wel zo dat er tot aan finish vermogen uit de accu beschikbaar blijft. Afhankelijk van het weer wordt de accu onderweg ook sneller of minder snel bijgeladen door de zonnepanelen. Nexus had een kleine tegenvaller en had kort voor de eindstreep een lege accu en moest dus alleen op de energie van de zon doorvaren die op dat moment beschikbaar was. Dat was niet genoeg om op de draagvleugels te kunnen varen. Zonnebootracen is een sport die wordt gedomineerd door teams die bezig zijn met de ontwikkeling van boten die zonder energiebronnen van buitenaf op zonne-energie kunnen varen. De sport is aanjager van innovatie. www.solarsportone.org App voor jachtspotters Grote jachten trekken bekijks en een groeiende groep fans maakt er een hobby van om deze boten op te zoeken, te fotograferen en te determineren welk jacht ze in het vizier hebben. Wervenconsortium Feadship maakt het de spotters makkelijk: een app op de telefoon herkent de gefotografeerde boten. In de app staat een overzicht van alle Feadships ooit gebouwd, inclusief afmetingen en andere specificaties. De Feadship Fleet Spotter’s Guide is te downloaden voor Android en iOS via de Appstore of Google Play. www.feadship.nl HISWA MAGAZINE 5 Westside Sailing dealer van Bali Catamarans Westside Sailing wordt dealer voor Bali Catamarans, het nieuwe merk van de Franse werf Catana. De modellen van Bali onderscheiden zich door de unieke combinatie van binnen- en buitenruimte. Over de centrale kajuitbinnenruimte tussen de beide rompen loopt een dak, dat doorloopt over de open kuip er achter. Dankzij een scharnierende ‘garagedeur’ onder dat dak, is de hele kuip bij de binnenruimte te betrekken door die af te sluiten. Dat ziet de nieuwe importeur als een voordeel voor lange seizoenen in de koelere klimaten in NoordEuropa. Westside Sailing, dealer van Bavaria-jachten in de Benelux en Noord-Duitsland, bestrijkt met de verkoop van Bali Catamarans hetzelfde gebied. Terwijl het Bavaria-concern de andere Franse kajuitcatamarans van Nautitech in het gamma heeft, kiest Westside voor Bali. De concurrerende dealer in ons land heeft de verkoop van Nautitech bemachtigd. Vanaf april 2020 is de eerste Bali Catamaran te bezichtingen en kunnen geïnteresseerden testzeilen in Nederland, via Enjoy Sailing in Lemmer. www.westside-sailing.nl 47

NIEUWSMENS&BEDRIJF Opvallende genomineerden prijzengala De Nederlandse maritieme industrie viert elk jaar begin november een feest waarbij vijf verschillende prijzen worden uitgereikt. Tijdens de 14e editie van dit Maritime Awards Gala op 4 november in Rijswijk, zijn er prijzen voor onder meer schip van het jaar en de maritieme innovatie van het jaar. Opvallend dit jaar zijn de nominatie voor de prijs van de redersvereniging, de KVNR Shipping Award, waarbij de kamerfracties van VVD en CDA zijn genomineerd voor hun wetsvoorstel Wet ter Bescherming van de Koopvaardij. Nooit eerder waren complete fracties van de Tweede Kamer voor deze prijs genomineerd. Daarnaast valt op dat ook in de maritieme industrie de mogelijkheid van windvoortstuwing voet aan de grond krijgt: scheepsontwerpbureau Conoship veroverde een nominatie met hun eConowind-unit: ondersteuning van de voortstuwing met vleugelzeilen, die uitvouwen uit een eenvoudig te installeren 40 voets container op het dek van een zeeschip. www.maritime-awards.nl Dorpje op Markerwadden Op de eilandgroep De Markerwadden, tussen Enkhuizen en Lelystad in het Markermeer, wordt een dorpje gebouwd. Er komt een werkschuur voor de beheerders, een klein kantoor voor eilandwachters en de havenmeester, een onderzoeksstation voor natuuronderzoekers, een bescheiden paviljoen voor bezoekers en vier eilandhuisjes voor recreatieve verhuur. De gebouwen krijgen geen aansluiting op openbare nutsvoorzieningen zoals elektriciteit, water en riolering. Alles wordt ter plekke opgewekt, opgepompt en gezuiverd. De gebouwen krijgen elektriciteit door zonnepanelen en een lokale bron gaat in drinkwater voorzien. Ook de waterafvoer en zuivering vindt op de eilandengroep plaats. De gebouwen zijn gebouwd van hout uit eigen bossen van Natuurmonumenten. De bouw ervan heeft al grotendeels elders plaatsgevonden en is op transport gezet zodat er zo min mogelijk verstoring is van de natuur ter plekke. Natuurmonumenten breidt de toeristische exploitatie van de eilanden uit en experimenteert daarbij met de mogelijkheden voor zelfvoorzienende nederzettingen. www.natuurmonumenten.nl Zonnestroom bij makelaars Op het dak van de boothuizen van de vestigingen Sneek en Loosdrecht heeft De Valk Yachtbrokers zonnepanelen. De installaties van 5.000 m² wekken zo’n 455.000 kWh aan stroom op per jaar. Dat is meer dan alle 17 verkoophavens van De Valk in Europa samen verbruiken. De gezamenlijke duurzaam opgewekte energie van beide locaties levert een besparing aan CO2-uitstoot op van 236 ton per jaar, in vergelijking met conventionele stroomopwekking. Uiteraard voorzien de zonnepanelen de twee overdekte 48 verkoophavens volledig van groene stroom. De extra opgewekte energie wordt geleverd aan het elektriciteitsnet. www.devalk.nl HISWA MAGAZINE 5

NIEUWSMENS&BEDRIJF Maritieme ambassadeurs gekozen Promotiefilm Amsterdamse superjachten Het Havenbedrijf Amsterdam wil de hoofdstad bekend maken als een bestemming voor superjachten. Met werven als Feadship, Royal Huisman en veel toeleveranciers, reparatiewerven en servicebedrijven, is Amsterdam een plek waar grote jachten goed verzorgd kunnen worden. Met ligplaatsen aan de kade bij de passagiersterminal is de stad ook als te bezoeken trekpleister interessant, betoogt het havenbedrijf. Daarom is een promotiefilm gemaakt: Superyachts, handcrafted in Amsterdam. De film in vier delen is onder meer te zien op YouTube, een trailer staat op de site van het havenbedrijf. www.portofamsterdam.nl Keuringsexperts betrokken bij jachtbouwcursus Het Maritiem Instituut Willem Barentsz verzorgt een introductiecursus in het ontwerpen van motorjachten, zeiljachten en in de certificering van pleziervaartuigen op HBO-niveau. Tijdens deze cursus van drie maanden delen drie experts van IMCI – het International Maritime Certification Institute – hun kennis over het keuren en certificeren van jachten. Deze deelcursus CE-certificering is gestart in september maar wordt jaarlijks gegeven. Dit is onderdeel van een driedelige cursus jachtontwerp. De module zeiljachtontwerp start in november. De deelcursussen kunnen ook los van elkaar worden gevolgd, aanmelden voor het deel over zeiljachten is nog mogelijk. www.nhlstenden.com HISWA MAGAZINE 5 49 In september zijn de Young Maritime Representatives gekozen voor het komend academisch jaar. De studenten die een opleiding in de scheepvaart of jachtbouw volgen, brengen een jaar lang op allerlei gelegenheden over hoe het is om te studeren en werken in de maritieme wereld. Dit jaar zijn er drie ambassadeurs: Jesper Poppe, 21 jaar en student Maritiem Officier aan de Hogeschool Zeeland in Vlissingen. Naast hem op de foto staat Danique Horstmeier, 20 jaar en student Maritieme Techniek op de TU Delft. De jongste YMR is Bas Peeters, 16 jaar en in een leertraject voor schipper/kapitein bij STC Group.

NIEUWSMENS&BEDRIJF BestBoats importeert Autralische jachten Internationaal jachtmakelaarsbedrijf Best Boats uit Roermond is importeur van de merken Rivièra Yachts en Belize Yachts voor de Benelux. Beide merken brengen snelvarende polyester motorjachten op de markt en komen van dezelfde werf in Coomera, aan de oostkust van Australië. Dewerf levert grote en luxe jachten vanaf 12 meter lengte, met of zonder flybridge, en in lijn met de automobielmarkt ook een SUV-modellenlijn. De jachten van het merk Belize zijn iets klassieker van karakter. www.bestboats.nl Zeven merken gebundeld Watersportconcern Brunswick Marine voegt zeven verschillende merken aluminium boten samen in de Alu Boat Group. Het gaat om de merken Lund, Harris, Lowe, Crestliner, Princecraft, Cypress Cay en Thunder Jet. Door de merken samen te voegen, kan de productie van verschillende modellen op elkaar worden afgestemd. Daarnaast kan de inkoop, logisitiek en verkoop efficiënter worden gemaakt. Deze bundeling van gelijksoortige merken in een centrale groep volgt op eerdere aanpassingen in het Brunswickconcern: ook de vier merken snelvarende polyester jachten van het bedrijf werden samengevoegd in de Venture Group eerder dit jaar. De ontwerpafdelingen werden eerder al samengevoegd in het Brunswick Boat Group Technology Center en de productie werd gebundeld in het Integrated Manufacturing Center. www.brunswick.com Zeilende veerboot Vanaf mei volgend jaar is de Fair Ferry tussen Rotterdam en Londen in bedrijf. Vakantiegangers en andere reizigers kunnen de oversteek van de Noordzee uitstootarm maken per zeilend passagiersschip. De veerdienst vaart met drie schepen: de driemastbark Artemis, het tweemast schoener Twister en de zeillogger Iris. Passagiers kunnen een vijfdaagse mini-cruise boeken voor 935 euro, of een overtocht zonder eigen hut zo snel als de wind de schepen brengt naar de overkant van de Noordzee. www.fairferry.com Vaarbewijs bij CBR Vanaf 1 januari worden de examens voor het Klein Vaarbewijs 1 en 2 niet meer afgenomen door Vamex, maar is die taak overgenomen door het CBR. Vanaf oktober kunnen vaarscholen en cursusleiders reserveringen doen bij het CBR om hun pupillen op gewenste tijden hun proef van bekwaamheid te laten doen. www.cbr.nl 50 HISWA MAGAZINE 5

NIEUWSMENS&BEDRIJF Agenda 11 november De KNRM bestaat 195 jaar. www.knrm.nl Innovatiecenter Bolidt Leverancier van kunststofdekken Bolidt – bekend van hun merk Esthec – nam een innovation center in Hendrik Ido Ambacht in gebruik. De officiële opening volgt in het voorjaar van 2020. www.bolidt.com Havenmeester van het Jaar Kimm Timmermans, havenmeester van de Passantenhaven in Delft, is uitgeroepen tot Havenmeester van het Jaar. Dit gebeurde tijdens het jaarlijkse congres van de Vereniging van Havenmeesters in Nederland, 26 september in Delfzijl. De titel Havenmeester van het Jaar wordt door deze VHN jaarlijks uitgereikt aan een lid dat zich extra heeft ingezet om het vak van havenmeester positief onder de aandacht te brengen of die zich bijzonder heeft ingezet voor de VHN. Kimm Timmermans werd gelauwerd om haar jarenlange inzet voor de VBH ook in Duitsland Systeemintegrator Van Berge Henegouwen (VBH) die elektronica op grote jachten koppelt voor een integrale en inituitieve bediening, opende een kantoor in Duitsland, aan de Feldrestrasse 2 in Bredenbek bij Hamburg. HISWA MAGAZINE 5 51 15 & 16 november DMS experience days, Uitingstraat 20 in Kerkdriel. Ervaar zelf de werking van roldemping via de verschillende systemen daarvoor die DMS Holland levert. www.dmsholland.com vereniging, haar kennis van wet- en regelgeving en haar probleemoplossende werkwijze. www.havenmeesters.nl 25 & 26 november Yacht Racing Forum in Bilbao, Spanje. Professionals uit de wedstrijdzeilerij, organisatoren, marketingmensen en jachtbouwers maken plannen voor de toekomst van het wedstrijdzeilen. www.yachtracingforum.com

NIEUWSMENS&BEDRIJF IJmuider servicebedrijf ook in Palma Zeiljachtmakelaar en Seaport Sailing Yachts, dealer van Nautor’s Swan, J/boats en Solaris, opende een servicepunt in de haven van Palma de Mallorca. Ernst-Jan van Housselt, al jaren medewerker van Seaport Sailing Yachts en oud-medewerker van Team Brunel in de Volvo Ocean Race, bestiert het servicepunt op de Balearen. www.seaportsailingyachts.nl Personalia Philip Easthill is de nieuwe secretaris-generaal van European Boating Industry, een koepelorganisatie van bedrijven in de watersport die zich vooral richt op lobby bij de Europese instituten. Alex Dijkstra is begonnen als projectmanager bij Hydromar Marine Systems BV. Melvin van Campenhout is de nieuwe COO bij Balk Shipyards. Als operationeel directeur gaat hij zich bezighouden met de uitbreiding van de werf en het realiseren van de bouw van casco’s en een eigen lijn van 50 meter lange superjachten. Op de foto staat Van Campenhout in het midden. Moving forward Find our E-novations at booth 05.407 www.roodberg.com om The Original

drijvende steigers & turn key marinas golfbrekers - complete jachthavens - industriële steigers speciale roeisteigers - drijvend maatwerk - huursteigers Prins Bernhardlaan 1 NL-3297 CB PUTTERSHOEK T +31 (0)78 67 77 000 E info@interboatmarinas.nl I www.interboatmarinas.nl IN TERN AT IONAL BV info@JLDinternational.com +31 (0)299 820 002 SPECIALIST IN DRIJVENDE STEIGERS & MARINE ANKERS JLD MARINE ANKERS DE OPLOSSING VOOR AL UW ECOLOGISCHE MOORING EXCLUSIEF DEALER www.JLDinternational.com stand MYP 05.301

Record aantal watersportliefhebbers bezoeken HISWA te water Bijna 30.000 watersportliefhebbers bezochten in de Bataviahaven in Lelystad de 36e editie van de HISWA te water. Samen met de 320 boten in het water en ruim honderd exposanten op de kades was het niet alleen druk, maar werden ook goede zaken gedaan. Tekst: Eric van Staten HISWA te water directeur Arjen Rahusen: "Hoewel we het liefst kijken naar de echt geïnteresseerde bezoekers, zijn we natuurlijk heel trots op deze grote toeloop. Gezien de grote belangstelling van zowel publiek als exposanten blijkt dat Lelystad de terechte thuishaven van de HISWA te water is geworden." Enthousiaste exposanten Vanaf de steigers waren de geluiden eveneens positief. Het 54 blijkt dat Nederland weer meer wil besteden. Het weer bleek voor de water sportende bezoekers geen belemmering te zijn. Of zoals Hans Webbink van Steeler Yachts constateerde: "Mensen die een boot willen, komen echt wel." "Het was een fantastische beurs, als 10 procent van mijn leads uitkomt, heb ik een jaar werk", aldus Huub Kortlevens van Havenlodge. "Het komt gewoon aanwaaien", lachte Klaas Schiphof van Aquatec, die deze beurs acht boten verkocht. "We zagen veel nieuwe gezichten, nieuwe watersporters met gerichte belangstelling. Velen met plannen om de wereld rond te gaan varen", aldus Thijmen van de Loo van Newpoint Moverbo. De HISWA te water is volgend jaar van 2 tot en met 6 september 2020 in de Bataviahaven in Lelystad. Meer informatie op www.hiswatewater.nl. HISWA MAGAZINE 5

HISWA Amsterdam Boat Show viert feest Schrijf nu in voor de jubileumeditie Van 11 tot en met 15 maart 2020 vindt de HISWA Amsterdam Boat Show in RAI Amsterdam plaats. Het wordt het komende jaar een bijzondere, feestelijke editie want HISWA viert haar 65e editie. Tekst: Elise Nieveen Viert u het jubileum mee? Neem voor meer informatie en mogelijkheden contact op met Tom Mous (salesconsultant HISWA) via t.mous@rai.nl of 020 549 31 19 / 06 - 31 77 25 98. Of kijk op www.hiswarai.nl/exposeren. 4.000 m2 Hal 5 komt erbij: extra beursruimte! Wat kunt u verwachten aankomend jaar? • De HISWA betrekt de vernieuwde en vergrote hal 5 bij de beurs. Wegens groei in een aantal segmenten krijgt de halindeling tijdens HISWA 2020 een andere opzet. Daarnaast is hal 5 vernieuwd. Zo wordt de hal verlengd waardoor er zo'n 4.000m² bij komt! • Er wordt maar liefst 100 meter aan steigers aangelegd. • Vanwege het 65-jarige bestaan wordt er eigen HISWA-bier gebrouwen en geschonken. HISWA MAGAZINE 5

Nautische Advocaten – Legal support in stormy times Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche kan worden geconfronteerd waaronder het opstellen van contracten op maat en jachtbouw-, jachtverkoop-, jachtverhuur-, jachthaven- en incassoperikelen. Mr. Ivo van Emstede geldt als de grondlegger/opsteller van de 13 sets HISWA algemene voorwaarden en de bijbehorende standaardcontracten. Mr. Edwin H.J. Slager e.slager@vanemstede.nl Mr. Ivo M.F. van Emstede Lid van Verdienste van HISWA Vereniging imf@vanemstede.nl Leidseplein 33-2 • 1017 PS Amsterdam • 020 675 69 30 • www.vanemstede.nl Het zál maar gebeuren... Onderneem op zeker Onze watersportdesk adviseert u graag. Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 info@kuiperverzekeringen.nl www.kuiperverzekeringen.nl

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HBC NIEUWS LEEST U NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA BUSINESS CLUB. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. Studiereis naar Monaco Yacht Show Dertien studenten van de mbo- en hbo-opleiding Nautisch Business Management vertrokken 24 september jl. naar de grootste superjachtbeurs ter wereld. IVA Driebergen (HISWA Supplier) organiseerde voor het tweede jaar op rij deze studiereis naar de Monaco Yacht Show. Daar kregen de studenten een inkijkje in de bijzondere wereld van de superjachtbouw. Het bezoek werd mede mogelijk gemaakt door HISWA Holland Yachting Group. De groep werd eerst in het Holland Paviljoen ontvangen, daarna waren de studenten welkom bij Oceanco en Feadship. Ook konden de studenten door een tenderservice van Oceanco en Lekker Boats een rondje maken door de baai. Al met al een unieke ervaring, waarbij de ogen van studenten zijn geopend voor een toekomst in de superjachtbouwwereld. Een branche waar inmiddels diverse oud-studenten van de nautische opleiding werkzaam zijn. In november bezoeken eerstejaars nautische IVA-studenten de METS. Zo kunnen zij zich verdiepen in de toeleveranciersmarkt voor de watersport- en jachtbouwwereld. www.iva-driebergen.nl Elektrische palen langs Haarlemse vaarroute Watersporters kunnen sinds deze zomer in Haarlem hun elektrische boot opladen. De eerste zeven palen zijn in gebruik. Seijsener (HISWA Partner in Business) fabriceerde en plaatste de oplaadpalen langs routes waar veel boten varen. Haarlemmers en bezoekers met een boot kunnen vootaan hun accu’s tijdens een vaartocht door Haarlem opladen. Gedurende de laadtijd mogen zij de boot afmeren om bij de laadpaal op te laden. Met de app van Aanuit.net kunnen watersporters laden en betalen zij achteraf voor het daadwerkelijk verbruik. Seijsener ontzorgt meer dan vijftig gemeenten met AanUit.net. De app heeft inmiddels tienduizenden gebruikers. Booteigenaren kunnen makkelijk afrekenen en hoeven geen kaarten meer op te waarderen. Gebruikers ontvangen achteraf een factuur. Daarnaast voorkomt de app dat elektrakastjes worden gesloopt omdat daar nog contant geld inzit. AanUit.net is te downloaden via de App Store en Google Play. www.seijsener.com HISWA MAGAZINE 5 57

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Workshop over juist gebruik ladders Jaarlijks zijn er nog steeds dodelijke ongevallen door het (onjuist) gebruik van trappen en ladders. De grote vraag is: wie is er aansprakelijk? In de RI&E-workshops van Perspectief (HISWA Supplier) is dit een terugkerend onderwerp. Binnen de watersportbranche laten bedrijven regelmatig bezoekers ladders en trappen gebruiken om boten te betreden. Hier zitten zijn nogal wat risicio’s aan verbonden. Belangrijk is dat eigenaar van de ladder of trap voorlichting krijgt volgens artikel 8 van de Arbowet over het juiste gebruik van deze arbeidsmiddelen. Een aantal zaken zijn hierbij van belang: • Plaats de ladder in een hoek van 75 graden (tenen tegen de onderkant ladder en met gestrekte armen vooruit neerzetten) • Zet de ladder aan de bovenzijde vast • Laat de ladder één meter aan de bovenkant uitsteken • Zorg dat ladderdelen elkaar minstens twee sporten overlappen • Laat de ladder jaarlijks keuren Meer weten over dit onderwerp? Neem dan deel aan de RI&E-workshop. www.perspectief.eu Scheepsrecht Advocaten breidt team uit Mr. Victor Vandersmissen begon als advocaat bij Scheepsrecht Advocaten (HISWA Supplier) in Loosdrecht. Vandersmissen richt zich binnen het kantoor vooral op civielrechtelijke kwesties. Hij is bijna als watersporter geboren en in zijn vrije tijd nog steeds een enthousiast zeiler. Het team bestaat nu uit oprichter Joris Klompé en Maeike Woelinga. Woelinga is opsteller van de meest recente versie van de HISWA Algemene Voorwaarden. Scheepsrecht Advocaten is een op de pleziervaartbranche 58 gericht advocatenkantoor. HISWA-leden krijgen tien procent op het uurtarief. www.scheepsrechtadvocaten.nl HISWA MAGAZINE 5

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Marina Rijnhaven presenteert plan Deal Drecht Cities (HISWA Partner in Yachtbuilding) is een van de initiatiefnemers uit de maritieme sector die werkt aan een jachthaven voor superjachten in de Rotterdamse Rijnhaven. Zij presenteerden hun plannen voor de Marina Rijnhaven tijdens de Wereldhavendagen 2019 begin september. Het initiatief werd eerder dit jaar aan de media en het stadsbestuur gepresenteerd. Nu konden ook de bezoekers van de Wereldhavendagen kennismaken met de plannen. Het zal niet alleen de omgeving nog aantrekkelijker maken, maar ook zorgen voor extra arbeidsplaatsen en versterking van horeca en dienstverlening. Ook het creatieve collectief van ‘De Rotterdamse Dromers’ boog zich over de toekomst van de Rijnhaven. De afgelopen periode keken zij hoe het stedenbouwkundige plan en de haven elkaar kunnen versterken. Tijdens de expositie waren ook de bijdragen van ‘De Rotterdamse Dromers’ te zien voor een aansprekende stedelijke inpassing van het initiatief. Daarbij presenteerden zij vergezichten van bijvoorbeeld Drijvende steiger in de Leie De laatste twintig jaar is de rivier de Leie in België op veel plaatsen rechtgetrokken en uitgediept voor binnenvaartschepen. Bij Harelbeke is het havengebied ingrijpend vergroot en vernieuwd. W2 Support (HISWA Supplier) is gevraagd om bij Harelbeke een drijvende steiger van Walcon in het kanaal de Leie te plaatsen om de verbinding met het water te verbeteren. Dit in opdracht van de combinatie THV Leieland, Herbosch-Kiere en Jan De Nul Group. W2 Support verzorgde dit project van advies, ontwerp tot realisatie en maakte daarbij gebruik van duurzame en onderhoudsarme materialen. De honderd meter lange drijvende steiger is aan beide zijden voorzien van een trapconstructie met loopplank, die een verschil in waterstand kan opvangen van tweeënhalve meter. Bij Harelbeke ligt een afgedamde arm van de Leie. Alle kades waren hoog en hard, waardoor de mensen met hun rug naar de rivier leefden. De toegang tot het water werd afgezet met vangrails en ruimte om te parkeren tot aan de kade. Nadat de oude kademuur was opgeknapt en voorzien van een nieuwe schil, werd het tijd om de verbinding met het water terug te brengen. www.W2support.com een speelhaven voor kinderen, een watertheater, een drijvend natuurzwembad en een uitkijkpunt over het gebied. Dit alles wordt gerealiseerd op een strook met landaanwinning met ongeveer 4.500 woningen, publiek commercieel programma en een stadspark. Tijdens de expositie op de Wereldhavendagen waren op het ponton onder andere ook bijdragen van Super Yacht Times, Oceanco, Feadship en Amels. www.dealdrechtcities.nl HISWA MAGAZINE 5 59

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Vitaliteitsplan helpt voorkomen verzuim Als het gaat over verzuim, dan ligt de focus meestal op de verzuimende medewerkers. Zonde want volgens AON (HISWA Partner in Business) moeten bedrijven zich juist focussen op de 93,9% van het personeelsbestand dat (nog) niet verzuimt. In de praktijk blijkt vaak dat veel medewerkers al rondlopen met klachten als gevolg van een te hoge werkdruk en stress. Met een beleid gericht op vitaliteit focussen werkgevers beter op duurzame inzetbaarheid. In het vitaliteitsbeleid is aandacht voor de loopbaan, maar ook voor fysieke, emotionele, sociale en financiële gezondheid van de medewerkers. Zo kan de werkgever ingrijpen op het moment dat de medewerker begint te wankelen in plaats van pas op het moment dat hij of zij al is omgevallen. Investeren in vitaliteit hoeft niet kostbaar te zijn. Een voorbeeld is het onlangs gelanceerde fietsplan in samenwerking met HISWA Vereniging. AON ziet in de praktijk dat organisaties niet altijd aan de juiste knoppen draaien, gebruikmaken van de budgetten die zorgverzekeraars beschikbaar stellen of de aansluiting maken met de arbodienstverlener. Zo is er vaak veel relevante HR-data beschikbaar die niet of onvoldoende wordt ingezet voor het vitaliteitsbeleid. Volgens AON een gemiste kans, want op die manier kunnen werkgevers de randvoorwaarden faciliteren waarbinnen medewerkers ook zélf medeverantwoordelijk worden voor vitaliteit en inzetbaarheid. AON wil HISWA-bedrijven hierbij graag adviseren. www.aon.nl DID YOU KNOW... Benieuwd naar ons messcherpe tarief voor taxatie of verkoop? Bel ons voor meer informatie www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63 ... that IMCI`s rtification experience is based on more than 20.000 products certified from more than 2.800 manufacturers? F.A. Molijnlaan 28 8071 AG Nunspeet DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR www.imci.org Scan QR Code for IMCI`s contact data INTERNATIONAL MARINE CERTIFICATION INSTITUTE booth 01.201 booth booth 09 / A13 18.- 26.01.20

DOUBLE COAT Beschermt en verfraait DOUBLE COAT is een hoogwaardige twee componenten polyester DD Lak, geschikt voor toepassingen waar hoge eisen gesteld worden aan krasvastheid, kleurechtheid en glansbehoud. Double Coat kenmerkt zich door zijn uitstekende vloei en de gemakkelijke verwerking met kwast, rol of spuit. Voor meer informatie zie: www.doublecoat.nl.

HISWA BUSINESS CLUB IN BUSINESS PARTNERS De HISWA Business Club bestaat uit bedrijven die diensten of producten leveren aan de water sportindustrie, maar zelf niet tot de sector behoren. Ze zijn specialist in hun vakgebied, hebben aantoonbare ervaring in de branche. Door dit criterium ontstaat binnen de HISWA Business Club een groep van professionals, die niet alleen toegevoegde waarde aan HISWA-bedrijven kunnen bieden, maar ook aan elkaar. Inmiddels heeft de HISWA Business Club circa veertig deelnemers als Partner HISWA te water, HISWA Partner in Business, HISWA Partner in Yacht building of Supplier HISWA Vereniging. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. SUPPLIERS HISWA VERENIGING Abelleisure T 0573 280 772 E info@abelleisure.nl Arboned T 030 299 64 444 E marty.de.groot@arboned.nl DHK Tax Lawyers T 010 205 36 10 E dijkstra@dhk-taxandlegal.nl Endurance Partners in Hospitality B.V. T 033 450 83 33 E info@endurance.nl EnergyProof T 020 233 38 21 E info@energyproof.nl GoodFuels Marine T info@goodfuels.com E 085-8000 238 Hilversum Mediation T 035 203 00 00 E info@mediationhilversum.nl PARTNERS IN YACHTBUILDING BBC Yacht Transport T +31 (0)020 894 7514 E sander.schuurman@ bbc-yachttransport.com Con Questa T +31 (0)88 033 18 88 E janneke@con-questa.com Critical Minds T +31 (0)348 72 45 17 E hello@criticalminds.nl Holland Promotion T +31 (0)252 52 77 01 E info@hollandpromotion.nl Inter Boat Marinas T 078 677 70 00 E info@interboatmarinas.nl IVA Driebergen Nautisch Business Management T 0343 51 27 80 E info@iva-driebergen.nl JLD Contracting T 0299 622396 E info@jldinternational.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Den Bosch) T 073 640 88 88 E info@maasrbm.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Huizen) T 035 623 62 12 E info@maasrbm.nl Meijer Mediation T 0546 53 84 26 E wim@meijer-mediation.nl Muller Makelaardij/Mediation T 0515 43 06 23 E info@mullermakelaardij.nl Perspectief Groep B.V. T 0341 438 700 E info@perspectief.eu Projectbureau Vrolijks T 076 533 98 50 E info@vrolijks.nl Scheepsrecht Advocaten T 085 87 70 945 E secretariaat@ scheepsrechtadvocaten.nl Schulte Mediation T 06 14 31 58 10 E info@awschulte.nl The Business Company T 0514 56 01 66 E info@businesscompany.nl Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars T 0341 25 23 63 E info@vandeloosdrechtrbm.nl Van der Spek Stolwijk T 0182 34 25 90 E info@keesvanderspek.nl Venntiv Group B.V. T 055 843 48 15 E siegfried.doetjes@venntiv.com W2 Support/Walcon T 038 303 03 15 E info@w2support.com YachtFocus T 020 456 09 95 E info@yachtfocus.com Zuurzoet HR advisering T 06 14 89 83 88 E HISWA-HR@zuurzoet.nl Kuiper Verzekeringen Kuiper Verzekeringen ontwikkelt unieke verzekeringsproducten voor de pleziervaart. Het bedrijf heeft een grote portefeuille in het verzekeren van eigenaren van pleziervaartuigen maar biedt ook speciale verzekeringen voor watersportbedrijven aan. Zoals een aansprakelijkheidsverzekering voor watersportbedrijven, jachtwerf- en dealerverzekeringen, charterverzekeringen en transportverzekeringen. Contactpersoon: Jacco Kuiper Breedpad 21 • 8442 AA Heerenveen T 0513 61 44 44 F 0513 62 37 42 E info@kuiperverzekeringen.nl I www.kuiperverzekeringen.nl Van Emstede & Slager Advocaten Advocatenkantoor Van Emstede & Slager Advocaten te Amsterdam geeft gespecialiseerd juridisch advies in kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche wordt geconfronteerd. Contactpersoon: mr. Edwin Slager Leidseplein 33-2 • 1017 PS Amsterdam T 020 675 94 94 F 020 665 24 68 E e.slager@vanemstede.nl I www.vanemstede.nl Aon Aon is een toonaangevend adviseur in risicomanagement, employee benefits en verzekeringen. In samenwerking met HISWA Vereniging heeft Aon een ziekteverzuimverzekering met arbodienstverlening ontwikkeld. Een uniek product dat de verplichte administratie rondom ziekteverzuim en wet Poortwachter gemakkelijker en sneller maakt. Contactpersoon: Jos Kuhl Grote Voort 247 • 8041 BL Zwolle T 088 34 34 500 E jos.kuhl@aon.nl I www.meeus.com/hiswa Laarhoven Design T +31 (0)88 525 55 00 E info@laarhovendesign.nl Lanka Marble Interiors T +31 (0)297 76 17 97 E maaike@lankamarble.nl Pon Power B.V. (Caterpillar Holland) T +31 (0)78 642 05 51 E power.nl@pon-cat.com Port of Amsterdam T +31(0)20 620 98 21 E alma.prins@portofamsterdam.nl Rotterdam Maritime Capital of Europe / Deal Drecht Cities T +31 78 30 32 032 E brigitte@dealdrechtcities.nl www.dealdrechtcities.nl SAIL Amsterdam T +31(0) 20 237 16 88 E info@sail.nl Het Scheepvaartmuseum T +31 (0)20 523 22 56 E bvsteinvoorn@hetscheepvaartmuseum.nl Tuuci T +31 13 522 0471 E jborremans@tuuci.eu Seijsener Rekreatietechniek Seijsener Rekreatietechniek is een kwaliteit en service gerichte organisatie, al 40 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen en inrichten van kampeerterreinen, bungalow parken en jachthavens. De marktleider op het gebied van technische infrastructuur voor de recreatie. Contactpersoon: Bas Durieux Noorder IJ- en Zeeweg 11 • 1505 HG Zaandam T 075 681 06 10 F 075 612 32 76 E bas.durieux@seijsener.nl I www.seijsener.nl

Dé makelaar en taxateur voor watersportgebonden bedrijven en onroerend goed Ook op LinkedIn linkedin.com/company/muller-makelaardij VIND ONS mullermakelaardij.nl 0515 43 06 23 BEL ONS info@mullermakelaardij.nl MAIL ONS

DE TOEKOMST VAN DUURZAAM VAREN EN JACHTHAVENS Elektrisch varen is sterk in opkomst. Het sluit aan op de duurzaamheidsdoelstellingen van de overheid, het voorkomt geluidsoverlast en uitstoot. Terwijl Amsterdam streeft naar een duurzaam gebruik van het water ontstaat voor haar gebruikers een tekort aan ligplaatsen i.c.m. krachtige oplaadfaciliteiten. En zo opent de gemeente Haarlem dit jaar zeven openbare laadpunten voor elektrische boten om duurzaam varen te stimuleren. E-Harbour voorziet in de nieuw ontstane behoefte; de jachthaven van de toekomst met hoogwaardige ligplaatsen voor elektrisch aangedreven vaartuigen. Hoe kunnen wij u begeleiden in deze ontwikkeling? Seijsener levert efficiëntie, intelligente, veilige en duurzame oplossingen voor uw haven. Bezoek ons tijdens de METSTRADE 2019 in de Marina & Yard Pavilion Stand Nr: 05-052 Noorder IJ- en Zeeweg 11, 1505 HG Zaandam +31 (0)75 6810 610

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64

Home