op één lijn 32 3e uitgave 2008 Promotie: osteoporose ‘Fracture prediction in primary care: more than bone alone’ DOOR TINEKE VAN GEEL, GEPROMOVEERD OP 10 OKTOBER 2008 Het onderzoek gepresenteerd in het mijn proefschrift getiteld ‘Fracture prediction in primary care: more than bone alone’ laat zien dat fracturen clusteren in de tijd, dat wil zeggen dat de kans op een tweede fractuur binnen één jaar na de eerste fractuur vele malen hoger is dan wanneer er meer tijd is verstreken tussen een eerste en een tweede fractuur. Dit impliceert dat bij iedere postmenopauzale vrouw die wordt behandeld voor een fractuur zonder uitstel preventie van een volgende fractuur moet worden gestart. Als er te lang gewacht wordt met behandelen, krijgt bijna 1 op de 4 vrouwen een tweede fractuur binnen 1 jaar na de eerste fractuur en ruim 1 op de 2 vrouwen binnen 5 jaar. Voor adequate preventie is het vaststellen van het fractuurrisicoprofiel van een patiënt noodzakelijk. Het model gepresenteerd in mijn proefschrift voorspelt op patiëntniveau het 10-jaarsfractuurrisico van een willekeurige postmenopauzale vrouw. De betreffende risicofactoren zijn verschillend voor vrouwen met en zonder een fractuur in de voorgeschiedenis. Voor vrouwen met een fractuur in de voorgeschiedenis is de enige voorspeller van een volgende fractuur het tijdstip waarop de voorafgaande fractuur plaatsvond: korter of langer dan vijf jaar geleden. Voor vrouwen zonder een fractuur in de voorgeschiedenis spelen leeftijd hoger dan 60 jaar en osteoporose een belangrijke rol. Alle postmenopauzale vrouwen met een fractuur in de voorgeschiedenis lopen een sterk verhoogd risico op een nieuwe fractuur. De vrouwen met een voorafgaande fractuur in de afgelopen 5 jaar hebben zelfs een 10-jaarsfractuurrisico van ruim 40%! Dit is 2.5 keer hoger dan het gemiddelde risico in de populatie. Van de vrouwen zonder een fractuur in de voorgeschiedenis hebben alleen de vrouwen met osteoporose een verhoogde kans op een nieuwe fractuur. Op basis van dit model kan een huisarts voor een postmenopauzale vrouw met een fractuurvoorgeschiedenis direct berekenen wat de kans is op een tweede fractuur, terwijl voor een postmenopauzale vrouw zonder een fractuur in de voorgeschiedenis kan de arts de kans berekenen nadat er een botmeting heeft plaatsgevonden. 28 Een alternatief voor het vaststellen van het fractuurrisico is het FRAX model van de Wereldgezondheidsorganisatie. Per patiënt zal afgewogen moeten worden welk model het beste kan worden toegepast. Als een patiënt een verhoogd risico loopt op het krijgen van een fractuur, is het een mogelijkheid dat de praktijkondersteuner een uitgebreide anamnese afneemt betreffende fractuurrisico- en valrisicofactoren. Zo kan er voor iedere patiënt een behandeling op maat worden gestart. Het belangrijkste resultaat vermeld in het proefschrift is dat fracturen clusteren in de tijd en dat er dus zonder uitstel preventie van een volgende fractuur moet worden gestart. Stelling 11 bij dit proefschrift: “Voor het krijgen van osteoporose hoef je niks te doen”
29 Online Touch Home