2e uitgave 201 1 AIOS referatendag 24 mei 2011 Jury en publiek op 1 lijn! DOOR FRANS SCHMEETZ, HAB JAAR 3 Het is een tamelijk bekend fenomeen, dat derdejaars AIOS vlak voor het afronden van hun opleiding een presentatie geven van hun onderzoek, dat zij in kleine groepen uitgevoerd hebben. AIOS zoeken een onderwerp dat relevant is voor de dagelijkse praktijk. Doorgaans betreft het een literatuuronderzoek, maar ook wordt gebruik gemaakt van eigen onderzoekmateriaal. De literatuurgegevens worden verkregen via Pubmed, Cochrane Library en (Google) Scholar. De jury werd (weer) gevormd door Jelle Stoffers, huisarts en onderzoeker, Raymond Leclercq, gepensioneerd huisarts en onderzoeker, Paul Ram, hoofd toetsen en beoordelen en Geert-Jan Dinant, hoogleraar huisartsgeneeskunde. De publieksjury bestond uit mijn groep enthousiaste 3e jaars AIOS, die later dit jaar zelf aan bod komen. Ik zou graag bij een breder publiek de aandacht willen vestigen op het bijwonen van die referatendag. Het is een getuigenis van noeste arbeid van de AIOS in een toch al drukke eindfase, en tevens is de relevantie voor de dagelijkse praktijk groot. Het eerste onderzoek betrof het meten van de waarde van gabapentine bij opvliegers in de menopauze. Oestrogenen zijn hierbij uiteraard effectief, maar gecontra-indiceerd bij mammacarcinoom in de voorgeschiedenis of bij verhoogd risico hiervoor. Gabapentine blijkt een vergelijkbaar groot effect te hebben als de oestrogenen, maar geeft frequent als bijwerking slaperigheid. Rekening houdend met de bijwerking kan gabapentine voor de genoemde indicatie ingezet worden, waarbij na 12 weken behandelen een beoordeling gemaakt kan worden. Er is veel te doen over het nut van extra toediening van vitamine B12 en de toedieningsvorm, oraal of intramusculair. Geschat wordt, dat 5-10% van de mensen een vitamine B12 deficiëntie heeft. Dat geldt met name voor diabetespatiënten. Het gedane onderzoek toont aan, dat bij in het laboratorium bewezen vitamine B12 deficiëntie de orale toedieningsvorm een acceptabele en efficiënte methode is. Het gaat dan om 1000 mg per dag, kosten zijn ongeveer 5 euro per maand. Blepharitis is een hinderlijke aandoening, die soms een chronisch karakter kan krijgen, zeker wanneer seborrhoïsch eczeem of rosacea meespeelt. Het onderzoek betrof het meten van het effect van schoonpoetsen met water en babyshampoo versus het extra toevoegen van locale antibiotica. Het onderzoeksresultaat is weinig richtinggevend. De huidige NHG richtlijn blijft best care: ontvetten met babyshampoo en in hardnekkige situaties locale antibiotica inzetten. Een volgend onderzoek handelde over het belang van pregabaline bij fibromyalgie. Fibromyalgie is een uitermate lastig probleem voor de patiënt, maar ook voor de dokter. Er is nog geen NHG standaard voor de behandeling. In een normpraktijk komen naar schatting circa 40 patiënten voor met fibromyalgie. Er lijkt een genetische factor in het spel te zijn, er is sprake van een afwijkende pijnregulatie. Juiste diagnosestelling en goede voorlichting lijken effectief, bewegingsprogramma’s en cognitieve therapie zijn ondersteunend. Er zijn veel uitlopende geneesmiddelen geprobeerd, waaronder NSAID, SSRI en morfinepreparaten. Pregabaline, zo blijkt uit dit onderzoek, kan een duidelijk positieve bijdrage leveren. Aangetekend moet worden, dat bij dit middel hinderlijke bijwerkingen kunnen optreden en dat al het gedane onderzoek door de fabrikant zelf is gedaan. De behandeling van actinische keratose had een aardige subtitel ‘ het kan vriezen, het kan dooien’. Actinische keratose betreft een verhoornde uitrijping van plaveiselcellen. Bij een kwart van de mensen boven de 40 jaar komt actinische keratose voor. Uiteindelijk kan dat in 10% van de dragers uitgroeien tot PCC. Behandeling gebeurt meestal met cryotherapie of fluouracil. De behandelresultaten in verschillende studies zijn lastig vergelijkbaar, omdat 1e en 2e lijnspatiënten zijn betrokken en ook geen goed oordeel over de recidiefkans afleesbaar is. Een aanbeveling voor de eerste lijn zou kunnen zijn kleine laesies te behandelen met cryo, grotere laesies met fluouracil, maar deze wellicht beter te verwijzen. 22 op één lijn 40
23 Online Touch Home