3e uitgave 2011 In de leer Huisarts in spé(culum) DOOR SOPHIE VAN DER VOORT, EERSTEJAARS AIOS Als pas begonnen huisarts in opleiding denk ik te begrijpen wat artsen bedoelen met de uitspraak: ‘je hoeft niets te leren, alleen áf te leren’. In onderstaand geval; de sterke drang naar diagnostische zekerheid. In het eerste leergesprek met mijn opleider kreeg ik de waarschuwing vooral geen voorbeeld aan zijn ‘tijdsefficiënte’ consulten te nemen. Ik moest de ruime tijd die je als AIOS krijgt benutten om patiënten uitgebreid te onderzoeken. Pech voor het 15-jarige meisje dat na dit advies op mijn spreekuur verscheen met fluorklachten. Ze dacht er waarschijnlijk met mondelinge diagnostiek vanaf te komen, maar was niet gewaarschuwd voor de huisarts in opleiding. Ik durfde bij de nabespreking met de opleider niet aan te komen zonder haar goed te hebben onderzocht. Waarbij kwam dat ik tegen een enorme onzekerheid aanliep. De klacht van het meisje paste anamnestisch volledig bij een candida-infectie. Tóch wilde ik precies weten wat het probleem was, waar het exact vandaan kwam en ik wilde alle 38 differentiaaldiagnoses die door mijn hoofd vlogen, volledig uit kunnen sluiten. En dat alles liefst binnen een week: cito diagnose aub. Zo maakte dit meisje prematuur kennis met de eendebek. En tot overmaat van ramp volgden ook de swab en cervixbrush, want deze dokter in spé vond het aspect van de portio verdacht. Waarop ik mezelf moet becommentariëren dat ik niet weet hoe ik het in mijn hoofd haalde om met mijn minieme cervicale voorervaring te denken dat ik deze portio kon beoordelen? Wat vond ik het vervelend toen mijn opleider me naderhand suggereerde dat ik 'best een wat stapsgewijzere aanpak had mogen hanteren'. Mijn benadering was niet verkeerd (lang leve de Maastrichtse gouden regel: eerst positieve feedback voor je iemand de grond in boort), maar het speculum had ook op een later tijdstip uit de kast getrokken kunnen worden. Bijvoorbeeld wanneer de klachten zouden persisteren na behandeling. De les: 'behandel naar de persoon die je voor je hebt'. Vol schuldgevoel betrapte ik mezelf er achteraf op te hopen dat er uit de kweek een afwijking zou voortvloeien. Dan had ik haar dit alles niet voor niets aangedaan. Helaas. Oh nee, ik bedoel: gelukkig. Ze mankeerde niets verontrustends. Maar die zal wel nooit meer terugkomen bij de AIOS dacht ik. Stomverbaasd was ik dan ook toen ze een week later opnieuw bij me op consult verscheen. Notabene voor een buikklacht! Misschien heb ik haar in mijn overdreven behoefte aan zekerheid dan toch minder afgeschrikt dan ik dacht. Of zou ze niet weten dat een correct lichamelijk onderzoek bij buikpijnklachten ook een rectaal toucher omvat? Boek verschenen De redactie kreeg een exemplaar onder ogen van het boek 'De dokter is ook maar een mens; 30 jaar huisarts op het platteland.' De auteur is Joep Jansma, voormalig huisarts te Velden. Zijn praktijk maakte jarenlang deel uit van het netwerk van academische praktijken van de UM. In het kader van zijn afscheid als huisarts schreef hij zijn belevenissen op. Het zijn persoonlijke, soms anekdotische verhalen, die voor veel huisartsen zeer herkenbaar zullen zijn. Het boek heeft ISBN nummer 978-94-90826-00-0. 31 op één lijn 41
32 Online Touch Home