op één lijn 42 1 e uitgave 2012 Gezondheidsrechterlijke kwesties Dwang en drang in de geneeskunde? DOOR MR. ARIE DE JONG, HUISARTS IN GOIRLE ‘Wat heb ik nou met dwangbehandeling te maken’, zal menig huisarts denken. ‘Dat is toch voor Bopz instellingen?’ Maar een alarmmatje voor een onrustige patiënt, een beetje sedatie omdat anderen last hebben van een roepende patiënte in een verzorgingshuis of een bedhekje; je wordt wel gevraagd even een briefje te tekenen of om een receptje te schrijven. Is er samenloop, overlap of aanvulling tussen deze twee wetten? Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst WGBO Wat is het? Wet op geneeskundige behandelingsovereenkomst, een onderdeel van het burgerlijk wetboek, boek 7. Regelt alle verrichtingen (handelingen) rechtstreeks betrekking hebbende op een persoon, ongeacht waar (denk aan de wandelende internist in Nepal) Voorwaarden dwangbehandeling, vrijheidsbeperking Zowel bij somatische als psychische behandelingen. De dwangbehandeling mag de facto niet leiden tot vrijheidsbeneming Alleen bij wilsonbekwame patiënten met toestemming van de vertegenwoordiger of obv inschatting ‘goed hulpverlenerschap’ door hulpverlener Alleen bij kennelijk ernstig nadeel voor patiënt zelf2 onvermijdelijk om lichamelijk lijden te verhelpen of te voorkomen Beschreven en verantwoord in het behandelplan van de patiënt Regelmatig noodzaak tot continuering beoordelen 1 Afzondering, Separatie, fixatie, dwang voeding en dwang medicatie, gebonden aan voorschriften. Daarnaast zijn er huisregels mogelijk om het gedrag binnen de perken te houden. 2 WGBO gaat i.t.t. Bopz niet over belangen van anderen, maar erkenning van dit belang kan in praktijk onvermijdelijk zijn. Het is aan de arts om dit te beoordelen naar de omstandigheden van het geval en dit goed te onderbouwen en documenteren. Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen Bopz Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen. In die zin een speciale wet die boven een algemene wet gaat (zoals de WGBO). Deze wet is niet bepaald door handelingen maar door een combinatie van een bepaalde categorie instelling en de criteria voor dwangopneming Ter genezing of wegneming van de stoornis waardoor de patiënt gevaar veroorzaakt. Er mogen dan middelen en maatregelen1 gebruikt worden Zowel wilsbekwame als wilsonbekwame patiënten Ook voor nadeel (gevaar) voor anderen Tot zover lijkt de scheiding duidelijk, maar er vinden ook vrijwillige opnames plaats in een Bopz instelling en Bopz opgenomen patiënten worden ook wel eens gewoon ziek in de zin van een pneumonie of lijden tevens aan een chronische ziekte zoals diabetes. Daarnaast zien we via een artikel 60 indicatie1 dat verzorgingshuizen een Bopz afdeling creëren in het verzorgingshuis. Dit kan tot verwarrende situaties leiden. 28 1 Artikel 60-indicatie; de Bopz-afdeling in het verzorgingshuis is bedoeld voor ouderen met ernstige psychogeriatrische problematiek die daarom door het CIZ geïndiceerd zijn voor verpleeghuiszorg én die in het bezit zijn van een artikel 60-indicatie. Zo’n indicatie houdt in dat de noodzaak tot opname als gevolg van een geestesstoornis aanwezig is (o.a. lijdend aan een dementiesyndroom), dat het gevaarcriterium geldt, en dat de persoon in kwestie geen blijk geeft van bereidheid tot, noch van verzet tegen die opname.
29 Online Touch Home