1 e uitgave 2012 Over de grens Huisarts in België DOOR INGRID VAN DER HEIJDEN, HUISARTSSTAFLID HUISARTSOPLEIDING Op 8 november 2011 vond een uitwisseling plaats tussen Belgische en Nederlandse aios. 6 Belgische aios deden mee aan een terugkomdag op de huisartsopleiding in Maastricht en 4 Nederlandse collega’s gingen naar het ‘seminarie’ in Diepenbeek. Alle aios en de groepsbegeleiders uit beide landen kwamen ’s avonds in Maastricht bijeen voor een gezamenlijke evaluatie. Onderwijs Het grootste verschil werd meteen duidelijk: Belgische aios hebben 40 uur terugkomdagonderwijs per jaar. Dat wil zeggen dat ze normaal gesproken maar een middag per twee weken onderwijs hebben. Ze hebben een drukke werkweek en maken lange dagen, het is vaak al moeilijk om op tijd te komen voor onderwijs en hierna zullen sommigen ook nog huisbezoeken moeten doen. In Belgische opleidingspraktijken zou het inplannen van een hele dag onderwijs logistieke problemen opleveren. Een aantal Belgische aios verbaasde zich over frequentie en duur van de terugkomdagen hier. Ze vroegen zich af of de Nederlandse aios zichzelf zo niet buitenspel zetten bij de patiënten in verband met hun beperkte bereikbaarheid en beschikbaarheid voor patiëntenzorg. Daarnaast waren ze benieuwd wat de toegevoegde waarde was van zoveel onderwijstijd buiten de praktijksetting. Er bestaat in België een beperkte relatie tussen de huisartsopleiding en universitaire afdelingen huisartsgeneeskunde. Diagnostisch landschap Belgische aios moeten tijdens het onderwijs om de beurt een voorbereide patiëntcasus presenteren. De aios beschrijft dan klachten en symptomen, vervolgens uitgebreid het diagnostisch landschap en het beleid. Collega-aios stellen hierbij kritische vragen ter voorbereiding op het theorieexamen. Een andere aios heeft de opdracht een verslag ervan te maken. Toetsing en beoordeling aios Om de 2 tot 3 maanden is er een evaluatie. Driekwart van de beoordeling vindt plaats door de opleider, een kwart door de onderwijsbegeleider. Er is een verplichte kennistoets in het 8e jaar en in het 9e jaar worden er twee videoconsulten beoordeeld en is er een beoordeling van een simulatiepatiëntcontact. Daarnaast moet de aios een thesis maken en die verdedigen. Meester-gezel Belgische aios hebben een 2-jarige huisartsopleiding. Het basiscurriculum duurt in België 7 jaar, waarbij ze in het laatste jaar al hebben moeten kiezen voor de specialisatie huisartsgeneeskunde. Na het basiscurriculum solliciteren ze bij een opleidingspraktijk voordat ze kunnen starten met de huisartsopleiding. Ze blijven gedurende de 2-jarige opleiding meestal verbonden aan dezelfde praktijk en zelfde huisartsopleider. In veel gevallen wordt van hen verwacht dat ze zich na de opleiding in de praktijk vestigen. Ook in België is ruim driekwart van de huisartsen in opleiding vrouw en tijdens de opleiding mag eenmalig gebruik gemaakt worden van het recht op bevallingsverlof. Belgische aios zien vanaf de eerste werkdag zelfstandig patiënten. Ze hebben een meester-gezel verhouding met hun opleider en ze leren vooral van ‘learning by doing’. Er is vaak dagelijks een overleg met de opleider ingepland om patiënten te bespreken en een keer per week wordt het leerplan besproken. Er is een financiële relatie tussen opleiders en aios in België: de huisartsopleiders betalen mee aan de salarissen van de aios. Ze worden hiervoor grotendeels gecompenseerd. Opleiders en HAB’s Een opleidercurriculum zoals wij dat kennen, bestaat in België niet. Opleiders komen verplicht 3 maal per jaar gedurende 3 uur bij elkaar voor een planningsvergadering. Er bestaat geen didactische bij- of nascholing specifiek voor opleiders. De Belgische onderwijsbegeleider (HAB) werkt solistisch. Hij heeft geen secretariële ondersteuning en ook geen de collegiale ondersteuning. Hij werkt grotendeels in zijn eigen huisartsenpraktijk en doet de planning en beoordeling van aios en superviseert eens per twee weken het onderwijs. Vier keer per jaar komt de begeleider bijeen met collega begeleiders uit de regio voor intervisie en het bespreken van probleem-aios. Een keer per jaar is er een training en een keer per jaar bezoekt hij de opleidingspraktijken. Organisatie en financiering van de huisartsenzorg Het grote verschil in organisatie van huisartsgeneeskunde tussen België en Nederland is dat de organisatie in België berust op een verrichtingensysteem zonder poortwachterrol terwijl men in Nederland een gemengd systeem heeft 31 op één lijn 42
32 Online Touch Home