DATA GEST UU R DE B ESL U IT VORMING DATASTURING IN DE PRAKTIJK ALPHEN AAN DEN RIJN WERKT MET DATALAB AAN INFORMATIEGESTUURDE GEMEENTE Digitalisering dwingt overheden om anders te kijken naar de groeiende hoeveelheden data. De datagestuurde overheid lijkt de nieuwe hype te zijn. Het biedt kansen, maar er kleven ook risico’s aan. In Alphen aan den Rijn heeft een en ander geleid tot de oprichting van een DataLab, als eerste stap richting een meer datagestuurde gemeente. Tekst: Ron Meijer, CIO van de gemeente Alphen aan den Rijn D W E OP Digitalisering dwingt ons om anders te kijken naar de enorme hoeveelheden data, waarvan de betrouwbaarheid en kwaliteit grotendeels wordt bepaald door de logica die op deze informatie van toepassing is. Ook informatiebeveiliging is een belangrijk aspect voor gemeenten. 24 als eerste stap richting een meer datagestuurde gemeente. ALPHEN DIGITAAL Halverwege 2015 zijn wij Alphen Digitaal gestart, een uit zes projecten bestaand programma dat als doel had om de e digitalisering van onze overheidsdiensten neemt steeds volwassener vormen aan. Gedreven door de doelstellingen van de Digitale Overheid 2017 zijn alle gemeenten druk bezig om hun standaardproducten en -diensten in een rap tempo te digitaliseren. De uitdagingen hierbij zijn vaak behoorlijk groot, ook al omdat digitalisering gepaard gaat met (Lean) procesoptimalisaties, een andere manier van werken, confrontaties met de digivaardigheden van ambtenaren, burgers en ondernemers en applicaties en bijbehorende data die lang niet altijd op orde zijn om digitaal te ontsluiten. Zeker vanuit het oogpunt van proces- en ketenintegratie, waarbij data steeds meer gedeeld wordt met externe partijen. Het is niet verwonderlijk dat deze explicietere blik op data ook nieuwe mogelijkheden en kansen aan het licht brengt. De datagestuurde overheid lijkt, in navolging tot concepten als de digitale overheid en smart cities, nu de nieuwe hype te zijn. Maar wat is nu de functionele behoefte? Welke mogelijkheden biedt data-analyse ons? Welke kansen zijn er, welke risico’s kleven er ook aan datasturing en hoe kun je dit organiseren? Vragen die bij ons onder andere hebben geleid tot de oprichting van een DataLab, externe dienstverlening en de interne samenwerking te digitaliseren. Binnen afzienbare tijd werd de organisatie voorbereid om zaak- en procesgericht werken te implementeren, inclusief bijbehorende e-dienstverlening. Verder werd een groot deel van de interne basisinformatievoorziening gemigreerd naar de cloud, werd de DIV-afdeling getransformeerd tot een ‘digitaal postkantoor’, werd een nieuw social intranet ingevoerd en kon een start worden gemaakt met de realisatie van het digitaal stelsel in het kader van de Omgevingswet. Het zesde project, aanvankelijk bedoeld om de basisregistraties op orde te brengen, is inmiddels uitgegroeid tot een DataLab. Missie van het DataLab is om te werken aan een slimme informatiegestuurde gemeente door buiten de bestaande kaders en integraal (over de afdelingen heen) te experimenteren, te combineren, te inspireren en vooral te leren. Leren van elkaar, leren van de markt en leren van de data die gemeenten in huis hebben. Het DataLab Alphen is dé plek waar we meer uit onze data halen door allereerst te experimenteren. In het DataLab worden databronnen en –sets van verschillende afdelingen, bronnen én externe partijen gecombineerd. Op die manier
25 Online Touch Home