Khorhurd Het derde sacrament van de Armeense Orthodoxe kerk is de Heilige Communie. Wat houdt dit eigenlijk in? Waar moet je aan voldoen om dit in te mogen nemen? De Heilige Communie is het meest heilige in de wereld. Het is het Lichaam en het Bloed van onze Heer Jezus Christus. De Heilige Communie is voor de vergeving van onze zonden en om eeuwig te leven met onze Heer Jezus Christus. Je mag elke dag Communie nemen. Mensen voelen zich niet waardig om Communie te nemen. Wij zijn het nooit waardig door de zondes die wij begaan, daarom nemen wij het. ‘Gezonde mensen hebben geen dokter nodig, maar zieke en zwakke mensen wel. Ik (Jezus) ben gekomen om zondaars uit te nodigen, niet degenen die Gods wil al doen.’ (Marcus 2:17) Een persoon die de Heilige Communie wil innemen moet, naast gedoopt te zijn, de volgende punten gedaan hebben. 1. Weten en geloven dat de Heilige Communie het Lichaam en het Bloed van Jezus Christus is. 2. Zich de hele week voorbereiden om het in te nemen. Je moet je bewust zijn van je fouten tegenover God en daarvoor Zijn vergeving vragen en Zijn hulp zodat het niet weer gebeurt. 3. Geen ruzie hebben en iedereen hebben vergeven. Als je zelf alles hebt gedaan om de ruzie recht te zetten, dan mag je het wel innemen. 4. Ervoor niet eten. Als je gezond bent en geen medicijnen inneemt, dan moet je het op een lege maag innemen. 5. Vergeving vragen voor jouw zonden. De priester zegt voor het geven van de Communie: ‘Dit is het Lichaam en Bloed van Jezus Christus. Dit wordt gegeven voor de vergeving van de zonden’. Voor het nemen van de Communie zeg je ‘Megha Asdoedzo’, wat betekent: ‘Ik heb gezondigd tegenover God.’ 2
Inhoudsopgave Badarak Parekhosutyamp Preken Symbolen Wist je dat & vraag en antwoord Gebed Wie zijn wij? Pagina 4 Pagina 6 Pagina 8 Pagina 29 Pagina 30 Pagina 31 Pagina 32
Badarak Nadat de eerste keer de gordijnen weer open gaan, lopen de priester en alle diakenen van het altaar af en lopen door het volk met het kruis (khach, խաչ) en het wierookvat (poerwar, բուրվառ). Waarom doen wij dit? Wat voor betekenis heeft dit? Dit stuk wordt Ashkharkalots (Աշխարհգալոց) genoemd. De priester en alle diakenen gaan van het altaar af, lopen door het volk en gaan het altaar weer op. De symbolische betekenis hiervan is dat God zelf, als onze Heer Jezus Christus, vanuit de hemel (het altaar) naar de wereld is gekomen (de schip van de kerk), tussen het volk heeft geleefd en gelopen (het lopen door het volk), is gestorven en begraven en drie dagen later is opgestaan. 40 dagen later is Hij opgestegen naar de hemel (oplopen naar het altaar). De priester loopt met het kruis en het wierookvat rond en laat de gelovigen in de kerk het kruis kussen. Elke gelovige hoort dit te doen als symbool dat hij/zij in Jezus Christus gelooft. Voordat het volk dit doet zeggen zij: Hichestsir yev zmez arachi anmah karin Asdoedzo (Յիշեսցիր եւ զմեզ առաջի անմահ գառինն Աստուծոյ), wat betekent: Herinner ook ons voor het machtige onsterfelijke Lam van God. Dit is naar de priester gericht wanneer hij voor het Lam van God, dus Jezus Christus, staat op het altaar. Ondertussen bewierookt de priester het volk met het wierookvat. Het wierook symboliseert onze gebeden die opstijgen en gehoord worden door God. Tijdens het bewieroken slaat het volk een kruis. Ondertussen zingt het koor samen met het volk over dat onze wensen geaccepteerd worden door God, net als de offers van Abel, Noah en Abraham (Genesis 4:4-5; Genesis 8:20-21; Genesis 22:9-13). 4
5
Parekhosutyamp (Բարեխօսութեամբ) Գրաբար Բարեխօսութեամբ մօր քօ եւ կուսին, ընկալ զաղաչանս քոց պաշտօնէից։ Որ գերագոյն քան զերկինս պայծառացուցեր Սուրբ զԵկեղեցի արեամբ քո Քրիստոս, եւ ըստ երկնայնոցն կարգեցեր սմա զդասս Առաքելոց եւ Մարգարէից, Սուրբ Վարդապետաց։ Այսօր ժողովեալ դասք քահանայից, սարկաւագաց, դպրաց եւ կղերիկոսաց, խունկ մատուցանեմք առաջի քո Տէր յօրինակ ըստ հնումն Ջաքարիայ։ Ընկալ առ ի մէնջ զխնկանուէր մաղթանս, որպէս զպատարագն Աբէլի, զՆոյի զԱբրահամու։ եւ Բարեխօսութեամբ վերին քո զօրացդ միշտ անշարժ պահեա՜ զաթոռ Հայկազնեայս։ Grapar Parekhosutyamp mor ko yew goesin, ingal zaghachans kots bashoneïs.Wor kerakuyn kan zergins baydzaratsutser surp zegeghetsi aryamp ko Krisdos, yew isd yergnaynotsn garketser i sma ztass arakelots yew markareïts, surp wartabedats. Aysor yoghowyal task kahanayits sargawagats tbrats yew gigherigosats khunk madutsanemk arachi ko Der horinag isd hnumn Zakaria. Ingal ar i mench zkhnganver maghtans, worbes zbadarakn Apeli, zNoeyi yew zAprahamu. Parekhosutyamp werin ko zoratst mishd ansharj bahya zator Haygaznyays. 6
ԱշԽարհաբար Քու կոյս մօրդ բարեխօսութեամբ ընդունէ՛ Քու ծառաներուդ աղաչանքները, ով Քրիստոս, Քու արիւնովդ պայծառացուցիր սուրբ Եկեղեցին առաւե՛լ քան երկիքը եւ ասոր մէջ երկնային էակներու նմանութեամբ կարգաւորեցիր Առաքեալներու, Մարգարէներու եւ Սուրբ Վարդապետներու դասաւորումը։ Ով Տէր, այսօր քահանաներու, սարկաւագներու, դպիրներու եւ ժառանգաւորներու դասերը հաւաքուած՝ խունկ կը մատուցանենք Քու առջեւդ, օրինակին մնանութեամբ։ Հին Ուխտի Զաքարիայի Ընդունէ՛ մեզմէ, մեր խնկանուէր աղօթքները, ինչպէս՝ Աբէլի, Նոյի եւ Աբրահամի պատարագը։ Քու վերին զօրութիւններուդ բարեխօսութեամբ, միշտ հաստա՛տ պահէ Հայ ազգիս Աթոռը։ Nederlands Aanvaard, door de voorspraak van uw maagdelijke Moeder, de gebeden van uw dienaren. O Christus, die met Uw Bloed de Heilige Kerk stralender hebt gemaakt dan de hemelen. In haar heeft U, naar het voorbeeld van de hemelse engelen, de rangen ingesteld van apostelen, profeten en heilige leraren. O Heer, de priester, diakenen, koor en de dienst hebbende zijn bij elkaar gekomen. Zoals Zacharia het in het Oude Testament heeft gedaan, offeren wij voor u wierook. Aanvaard samen met onze wierook, onze wensen, net als het offer van Abel, Noah en Abraham. Laat, door de voorspraak van uw hemelse engelen, de Zetel van de Armeniërs ongeschokt. 7
Preken 02 April 2017: Zondag van de Advent De zesde zondag van het grote vasten wordt gewijd aan de komst van Jezus Christus. Op deze zondag wordt in de kerk eerst de eerste komst van de Verlosser herdacht, en daarna de tweede komst van Christus. Vandaag is de dag van de jaarlijkse herdenking van de grote Advent, de komst die “de redding van de dood is en onze zielen redt van helse miserie” (Grigor Tatevatsi). De tweede komst van Jezus heeft Hij benoemd tot de “laatste dag” (Johannes 6:39) “Dag des oordeels” (Mattheus 11:22-24), “dag van Zijn komst” (Lucas 17:24). En Paulus heeft deze dag benoemd tot “de dag dat God uw vonnis uitspreekt” (Romeinen 2:5). Wanneer de apostelen aan Jezus vroegen: “Meester zeg ons, wanneer en hoe zal dat gebeuren?”, antwoordde Jezus hen: “Niemand weet de dag en het tijdstip, niet de engelen en niet de Zoon, maar alleen de Vader”. De tweede komst van Jezus wordt in de Bijbel vergeleken met de komst van de dief, onverwachts en in de nacht (Mattheus 24:45). En Paulus laat zien dat de dief onverwachts komt en zo zal de komst van de Here onverwachts zijn (Tessalonicenzen 5:2). In de Bijbel wordt de tweede komst van de Here geschetst. “En terstond na de verdrukking dier dagen, zal de zon verduisterd worden, en de maan zal haar schijnsel niet geven, en de sterren zullen van den hemel vallen, en de krachten der hemelen zullen bewogen worden. 8
En alsdan zal in den hemel verschijnen het teken van den Zoon des mensen. En dan zullen al de geslachten der aarde wenen en zullen den Zoon des mensen zien, komende op de wolken des hemels, met grote kracht en heerlijkheid. Dan zal Hij Zijn engelen uitzenden, en onder luid bazuingeschal zullen zij Zijn uitverkorenen uit de vier windstreken bijeenbrengen, van het ene uiteinde van de hemelkoepel tot het ander (Mattheus 24:31). “Gelukkig de knechten die de Heer bij Zijn komt wakend aantreft. Ik verzeker jullie: Hij zal Zijn gordel omdoen, hen aan tafel nodigen en hen bedienen.” (Lucas 12:37). Met Zijn tweede komst roept Jezus de mens op om het voorbeeld van deze dienstknechten te volgen. “En wees als knechten die hun heer opwachten bij zijn komst wakend aantreft” (Lucas 12:36). De komst van de Here is onbekend en mysterieus. De eerste keer kwam Jezus als redder. Hij brak de helse bindingen en opende de deuren van de hemel. En met de tweede komst moet Hij over de schuldigen oordelen en de onschuldigen waardig maken aan het Koninkrijk der Hemelen. En zoals in de ‘geloofsbelijdenis’ wordt gezegd: “Komt in hetzelfde lichaam en in de glorie van de Vader om de vonnis uit te spreken over de levenden en de doden”. Op de zondag van de Advent wordt in de liederen herdacht hoe de Verlosser Zijn komst bekendmaakte aan de profeten en apostelen, zij vreesden hiervoor, praatten hierover met voorbeelden. Belangrijk is dat mensen beseffen dat de eerste komst van de Here een geschenk is en dat men op de Advent over de wederkomst van Christus moeten nadenken. 9
Daarom moet elke christen met zijn goede daden, oneindige gebeden, het vasten, prestaties van de geboden, bereid zijn om Christus te ontmoeten in gehoorzaamheid “Heerser van het heelal”. “Ook jullie moeten klaarstaan, want de Mensenzoon komt op een tijdstip waarop je het niet verwacht.” (Lucas 12:40). Evangelie: Mattheüs 23:1-39 1 Daarna richtte Jezus zich tot de menigte en tot zijn leerlingen 2 en zei: ‘De schriftgeleerden en de farizeeën hebben plaatsgenomen op de stoel van Mozes. 3 Houd je dus aan alles wat ze jullie zeggen en handel daarnaar; maar handel niet naar hun daden, want ze doen zelf niet wat ze jullie voorhouden. 4 Ze bundelen alle voorschriften tot een zware last en leggen die de mensen op de schouders, terwijl ze zelf geen vinger uitsteken om die te verlichten. 5 Al hun daden zijn erop gericht om door de mensen gezien te worden. Ze verbreden immers hun gebedsriemen en maken de kwastjes aan hun kleren langer, 6 ze verlangen een ereplaats bij feestmaaltijden en in synagogen, 7 en hechten eraan op het marktplein eerbiedig te worden begroet en door de mensen Rabbi te worden genoemd. 8 Jullie moeten je niet Rabbi laten noemen, want jullie hebben maar één Meester, en jullie zijn elkaars broeders en zusters. 9 En noem niemand op aarde vader, want jullie hebben maar één vader, de Vader in de hemel. hebben maar één leraar, de Messias. 10 Laat je ook niet leraar noemen, want jullie 11 De belangrijkste onder jullie zal jullie dienaar zijn. 12 Wie zichzelf verhoogt zal worden vernederd, en wie zichzelf vernedert zal worden verhoogd. 13 Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie versperren de mensen de toegang tot het Koninkrijk van de hemel. 14 Jullie gaan er zelf niet binnen, maar laten ook degenen die er willen binnengaan niet toe. 10
15 Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie bereizen landen en zeeën om één enkele proseliet te winnen, en wanneer je hem eenmaal voor je gewonnen hebt, wordt hij dankzij jullie tot een hellekind in het kwadraat. 16 Wee jullie, blinde leiders, jullie zeggen: “Wanneer iemand zweert bij de tempel, is dat niet geldig. Alleen wie zweert bij het goud van de tempel, is aan die eed gebonden.” 17 Dwaas zijn jullie en blind, wat is nu van meer waarde: het goud of de tempel die het goud geheiligd heeft? 18 Zo zeggen jullie ook: “Wanneer iemand zweert bij het altaar, is dat niet geldig. Alleen wie zweert bij de offergave die daarop ligt, is aan die eed gebonden.” 19 Blind zijn jullie, wat is nu van meer waarde: de offergave of het altaar dat de offergave heiligt? 20 Wie dus zweert bij het altaar, zweert daarbij en bij alles wat daarop ligt. 21 En wie zweert bij de tempel, zweert daarbij en bij degene die hem bewoont. 22 En wie zweert bij de hemel, zweert bij de troon van God en bij hem die daarop gezeten is. 23 Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie geven tienden van munt, dille en komijn, maar veronachtzamen wat in de wet zwaarder weegt: recht, barmhartigheid en trouw, terwijl men het een zou moeten doen zonder het andere te laten. 24 Blinde leiders zijn jullie, die uit hun drank de muggen ziften, maar een kameel wegslikken. 25 Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, de buitenkant van bekers en schalen spoelen jullie af, maar de binnenkant blijft vol roofzucht en onmatigheid. 26 Blinde farizeeër, spoel eerst de binnenkant van de beker om, dan wordt de buitenkant vanzelf ook schoon. 11
27 Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie lijken op witgepleisterde graven, die er vanbuiten wel fraai uitzien, maar vol liggen met doodsbeenderen en andere onreinheden. 28 Zo lijken ook jullie voor de mensen uiterlijk op rechtvaardigen, terwijl jullie innerlijk vol huichelarij en wetsverachting zijn. 29 Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie bouwen grafmonumenten voor de profeten en versieren de graven van de rechtvaardigen, 30 en jullie zeggen: “Als wij geleefd hadden in de tijd van onze voorouders, zouden wij ons niet zoals zij schuldig hebben gemaakt aan de moord op de profeten.” 31 Daarmee erkennen jullie zelf dat jullie kinderen zijn van hen die de profeten vermoord hebben. 32 Maak de maat van jullie voorouders dan maar vol! 33 Slangen zijn jullie, addergebroed, hoe denken jullie te kunnen ontkomen aan een veroordeling tot de Gehenna? 34 Dat is de reden waarom ik profeten en wijzen en schriftgeleerden naar jullie zal sturen. Jullie zullen sommigen van hen doden, kruisigen zelfs, en anderen in jullie synagogen geselen en van stad tot stad vervolgen. 35 Al het onschuldige bloed dat op aarde is vergoten zal jullie worden aangerekend, vanaf het bloed van Abel, de rechtvaardige, tot het bloed van Zecharja, de zoon van Berechja, die jullie vermoord hebben tussen het heiligdom en het brandofferaltaar. 36 Ik verzeker jullie: op deze generatie zal dit alles neerkomen. 37 Jeruzalem, Jeruzalem, dat de profeten doodt en stenigt wie naar haar toe zijn gestuurd! Hoe vaak heb ik je kinderen niet bijeen willen brengen zoals een hen haar kuikens verzamelt onder haar vleugels, maar jullie hebben het niet gewild. 38 Jullie stad wordt eenzaam aan haar lot overgelaten. 39 Ik verzeker jullie: vanaf nu zullen jullie mij niet meer zien, tot de tijd dat je zult zeggen: “Gezegend hij die komt in de naam van de Heer!”’ 12
09 April 2017: Palmzondag “Vrees niet Sion, je koning is in aantocht, en Hij zit op een ezelsveulen” (Johannes 12:15). De week waarin Jezus verraden zal worden, zal lijden en naar het graf zal gaan nadert. De eerste dag van deze week is voor Jezus een overwinning. Veel pelgrims die uit de regio Judea waren gekomen om Pasen te vieren in Jeruzalem, waren niet eens op de hoogte van de grote Profeet. De leerlingen vertelden over de wonderen van het leven van de Here, die indirect de mensen voorbereidde op de grote en beroemde betoging. Men legde kledij op de weg, ze sneden takken van de bomen om de grond mee te dekken, anderen hielden palmtakken vast en gingen om Hem te ontmoeten. Lovend schreeuwden zij; “Hosanna is de grootste”. Die kwam om iedereen te redden. Op deze heerlijke dag was deze bijeenkomst slechts een deel van het Goddelijk plan, dat de profeten hadden aangekondigd. Zes eeuwen geleden zei één van hen, Zacharia: “Verheug u zeer, gij dochter Sions! Juich, gij dochter Jeruzalems! Ziet, uw Koning zal u komen, rechtvaardig, en Hij is een Heiland: arm, en rijdende op een ezel, en op een veulen, een jong der ezelinnen. En Ik zal de wagens uit Efraïm uitroeien, en de paarden uit Jeruzalem: ook zal de strijdboog uitgeroeid worden, en Hij zal den heidenen vrede spreken. Zijn heerschappij zal van zee tot aan zee zijn en van de rivier tot aan de einden der aarde” (Zacharia 9:9-10). Jezus verwezenlijkt de profetie en doet Zijn Vaders wil. Wetende dat deze overwinning Zijn dood kan zijn en Hij weet ook dat dit niet zonder lijden zal zijn. Toen Hij Jeruzalem binnen kwam, ging Hij direct naar de tempel. Na het bidden keek Hij lang naar de morele ellende van Zijn volk en dit in de tempel, waar alles Heilig moest zijn. 13
Jezus zag mensen vol van valse vroomheid, zelfzucht en hypocrisie, werd boos en zei tot hen: “Er is geschreven: Mijn huis moet een huis van gebed zijn, maar jullie maken er een rovershok van!” (Mattheus 21:13). Echter, op hetzelfde moment dat Hij de criminelen en onwaardige mensen bestrafte, heerste er vrede wanneer de zieken en de armen naar Hem gingen voor hulp. In de avond toen Hij met Zijn volgelingen op weg was naar Bethanië, zagen de volgelingen de vervloekte vijgenboom van de dag ervoor die met wortels en al was uitgedroogd. De vervloekte en uitgedroogde vijgenboom leek angst te hebben gewekt bij de volgelingen voor het woord en de hoedanigheid van de Heer. Om dit te voorkomen en hen een volmaakt geloof te geven, zei Hij: “Heb geloof in God”. De manier hoe Jezus was, zo wilde Hij dat zijn leerlingen zouden zijn. Alleen dan zullen zij gehoorzamen en voegt Hij er verder aan toe: “Wie in Judea is moet dan de bergen in vluchten, wie in Jeruzalem is moet er wegtrekken, en wie op het land is moet niet naar de stad gaan, want in die dagen wordt de straf voltrokken, waardoor alles wat geschreven staat in vervulling zal gaan.’’(Lucas 21:21-22). Zo een gebed impliceert volmaakte liefde, een oprecht en goed hart. Wanneer je je gebed begint en je hebt iets tegen je broer, vergeef hem, zodat de Hemelse Vader ook jou vergeeft. Genade van onze Hemelse Vader is een oneindige beloning. Genade van de Heer zal bewegen in de richting van degenen die medelevend zijn. Hij zal lief hebben jegens degenen die ook liefhebben, zal naar alle verzoeken luisteren en deze accepteren. De oorsprong van bovennatuurlijke kracht is het sterke geloof in God. Degene die gelooft, zal horen van God en diegene zal voor altijd een volmaakt en machtig persoon zijn. Moge de genade, liefde en vrede van onze Here Jezus Christus altijd met ons zijn, Amen. 14
Evangelie: Lucas 19:29-48 29 Toen hij Betfage en Betanië bij de Olijfberg naderde, stuurde hij twee van de leerlingen vooruit 30 en zei tegen hen: ‘Ga naar het dorp 31 Als daarginds. Daar zullen jullie een vastgebonden veulen vinden, dat nog nooit door iemand bereden is. Maak het los en breng het hier. iemand jullie vraagt: “Waarom maken jullie het los?” moeten jullie antwoorden: “De Heer heeft het nodig.”’ 32 De beide leerlingen gingen op weg en vonden het veulen, precies zoals Jezus had gezegd. 33 Toen ze het dier losmaakten, vroegen de eigenaars hun: ‘Waarom maken jullie het los?’ 34 Ze antwoordden: ‘De Heer heeft het nodig.’ 35 Daarna brachten ze het veulen naar Jezus. Ze wierpen hun mantels over het dier en lieten Jezus erop zitten. mantels voor hem op de grond uit. 36 Onderweg spreidden de leerlingen hun 37 Toen hij op het punt stond de Olijfberg af te dalen, begon de hele groep leerlingen vol vreugde en met luide stem God te prijzen om alle wonderdaden die ze hadden gezien. 38 Ze riepen: ‘Gezegend hij die komt als koning, in de naam van de Heer! Vrede in de hemel en eer aan de Allerhoogste!’ 39 Enkele farizeeën in de menigte zeiden tegen Jezus: ‘Meester, berisp uw leerlingen.’ 40 Maar hij antwoordde: ‘Ik zeg u: als zij zouden zwijgen, dan zouden de stenen het uitschreeuwen.’ 41 Toen hij Jeruzalem voor zich zag liggen, begon hij te huilen over het lot van de stad. 42 Hij zei: ‘Had ook jij op deze dag maar geweten wat vrede kan brengen! Maar dat blijft voor je verborgen, ook nu. 43 Want er zal een tijd komen dat je vijanden belegeringswerken tegen je oprichten, je omsingelen en je van alle kanten insluiten. 44 Ze zullen je met de grond gelijkmaken en je kinderen verdelgen, en ze zullen geen steen op de andere laten, omdat je de tijd van Gods ontferming niet hebt herkend.’ 45 Hij ging naar de tempel, waar hij de handelaars begon weg te jagen, 46 terwijl hij hun toevoegde: ‘Er staat geschreven: “Mijn huis moet een huis van gebed zijn,” maar jullie hebben er een rovershol van gemaakt!’ 47 Dagelijks gaf hij onderricht in de tempel. De hogepriesters, de schriftgeleerden en de leiders van het volk wilden hem uit de wegruimen, 48 maar ze wisten niet hoe ze dat moesten doen, want het hele volk hing aan zijn lippen. 15
13 april 2017։ Witte Donderdag Heilige Liturgie “Neem en eet, dit is Mijn lichaam”. “Neem ervan u allen, want dit is Mijn bloed, die zal voor velen vloeien als vergeving van hun zonden” (Mattheus 26:26-28). Vandaag tijdens de Heilige Liturgie evolueert ons geestelijk leven in het bewustzijn dat wij allen, de gelovigen van de kerk, erfgenamen worden van het Nieuwe Testament. Het Nieuwe Testament (de Evangeliën, het leven van onze Heer Jezus Christus) nodigt ons uit om deel te nemen aan dit leven, want het christendom is een manier van leven. Het resteert ons alleen om te kiezen voor deze manier van leven en het christelijk leven voortzetten. Ieder mens, in welke positie en status diegene zich ook bevindt, of het een ouder of een opvoeder is, een geestelijke of een overheidsfunctionaris, is verplicht om te leven op een geestelijke manier. Want als Christus’ Liturgie en opstanding niet een nieuw leven zal inblazen in onze woorden en daden, dan is ons geloof ijdel. De kerk van Christus is een wonder der wonderen, die we geërfd hebben van Christus. Deze grote wonder is door de apostelen en de Kerkvaders ontwikkeld en onderdeel van hun leven gemaakt. Daarom is de huidige Heilige Liturgie een nieuwe uitnodiging voor ons allen om deel uit te maken van het Lichaam en het Bloed van Jezus. Jezus zegt: 'Dit is Mijn lichaam, dat voor u gesplitst en aan u aangeboden wordt. Neem dit om Mij te herinneren’. 'Deze beker is Gods Nieuwe Testament, verzegeld in Mijn bloed. Neem dit te allen tijde en iedere keer bij het drinken ervan, herinner Mij.’ (1 Korintiërs 11:24-25) 16
Apostel Paulus waarschuwt ons, bij het spreken over dit Heilige Sacrament, dat we moeten vrezen voor het aanvaarden van het Lichaam en Bloed van Jezus. 'Laat ieder mens zichzelf afvragen en dan pas van dit brood eten en uit de beker drinken. Want wie onwaardig is aan dit eten en drinken, dan zal dit als vonnis tegen zichzelf worden gebruikt. Dit betekent dan dat mens geen verscheidenheid kan vertonen tussen een gewoon brood en het lichaam van Jezus’ (1 Korintiërs 11:28-30). Kniel voor dit Sacrament en bid om onze zielen te verlichten met God’s licht, zodat wij in deze paar dagen met veel vertrouwen de aanwezigheid van Jezus in ons leven en in ons wezen zullen voelen. Evangelie: Marcus 14:1-16 1 De volgende dag zou het feest van Pesach en het Ongedesemde brood beginnen. De hogepriesters en schriftgeleerden zochten naar een mogelijkheid om hem door middel van een list gevangen te nemen en te doden. 2 Ze zeiden bij zichzelf: Tijdens het feest kan dat niet, want dan komt het volk in opstand. 3 Toen hij in Betanië in het huis van Simon – degene die aan huidvraat had geleden – aanwezig was bij een feestmaal, kwam er een vrouw binnen. Ze had een albasten flesje bij zich dat gevuld was met zeer kostbare, zuivere nardusolie. Ze brak het flesje en goot de olie uit over zijn hoofd. 4 Sommige aanwezigen zeiden geërgerd tegen elkaar: ‘Waar is deze verkwisting goed voor? 5 Die olie had immers voor meer dan driehonderd denarie verkocht kunnen worden, en dat geld hadden we aan de armen kunnen geven.’ Ze voeren tegen haar uit. 6 Maar Jezus zei: ‘Laat haar met rust, waarom vallen jullie haar lastig? Ze heeft iets goeds voor mij gedaan. 7 Want de armen zijn altijd bij jullie, en jullie kunnen weldaden aan hen bewijzen wanneer je maar wilt, maar ik zal niet altijd bij jullie zijn. 17
8 Wat ze kon, heeft ze gedaan: ze heeft mijn lichaam nu al met olie gebalsemd, met het oog op mijn begrafenis. 9 Ik verzeker jullie: waar ook maar ter wereld het goede nieuws verkondigd wordt, zal ter herinnering aan haar verteld worden wat zij heeft gedaan.’ 10 Toen ging Judas Iskariot, een van de twaalf, naar de hogepriesters om hem aan hen uit te leveren. Het pesachmaal 12 Op de eerste dag van het feest van het Ongedesemde brood, wanneer het pesachlam wordt geslacht, zeiden zijn leerlingen tegen hem: ‘Waar wilt u dat wij voorbereidingen gaan treffen zodat u het pesachmaal kunt eten?’ 13 Hij stuurde twee van zijn leerlingen op pad en zei tegen hen: ‘Ga naar de stad. Daar zal een man die een kruik water draagt jullie tegemoet komen; volg hem, 14 en wanneer hij ergens binnengaat, moeten jullie tegen de heer des huizes zeggen: “De meester vraagt: ‘Waar is het gastenvertrek waar ik met mijn leerlingen het pesachmaal kan eten?’” 15 Hij zal jullie een grote bovenzaal wijzen, die al is ingericht en waar alles gereedstaat; maak daar het pesachmaal voor ons klaar.’ 16 De leerlingen vertrokken naar de stad, en alles gebeurde zoals hij gezegd had, en ze bereidden het pesachmaal. 11 Toen zij dit hoorden, waren ze opgetogen en beloofden ze hem geld te zullen geven. En hij zon op een mogelijkheid om hem op een geschikt moment uit te leveren. 18
16 april 2017: Pasen: Heilige Opstanding Het Grote Vasten is een spirituele reis in het leven van de christelijke gelovige, die zijn leven vult met gebeden en met vasten, zodat hij zichzelf in staat stelt om met een sterke ziel in zijn stem van het geloof te kunnen zeggen: 'Christus is verrezen'. De moed hebben om een dergelijke daad te verrichten kan alleen een christen die de duisternis van zijn ziel heeft weggenomen en zijn ziel heeft geopend voor Jezus, om in Hem zijn nieuwe manier van leven te bevestigen. De opstanding van Christus is de nieuwe manier van leven. Wat betekent het om de opstanding van Christus te vieren? Het is geen eenvoudige viering, wanneer we de meest fundamentele waarheid van ons geloof aankondigen. Christenen vieren de opstanding van Christus door de oude persoon uit zichzelf te verwijderen en vervolgens ervoor te zorgen dat het nieuwe manier van leven rondom de opstanding van Christus verloopt. In feite willen wij met deze visie de spirituele reis van het vasten maken, omdat wij ons volledig bewust zijn dat deze unieke periode een voorbereiding is dat leidt tot Pasen. Tijdens het hele proces leidt het gebed ons ernaartoe, dus hoe meer wij ons verdiepen in ons geloof, hoe meer waardering wij uit Christus zullen halen. De opstanding van Christus is de nieuwe manier van leven. De opstanding van de Heer Jezus Christus onze Verlosser is de deur tot een nieuwe manier van leven. Degene die zijn hart open stelt voor de opstanding van Christus, wordt een nieuw mens, verlicht zichzelf en zijn omgeving met het Heilig Licht. Het feest van de Heilige Opstanding is het feest van het Nieuwe Testament. Het verleden van ons geloof maakt een deel uit van het feest. Het is een brug die leidt van het ene leven naar het andere. Het is de deur naar het eeuwige leven. Het is een verademing en dient als vrede en activering van broederschap tussen de volkeren. 19
Het is een nieuwe verbond tussen ons en de mensen in ons vaderland. Het leidt tot de liefde van Jezus die te horen is in de muziek van de klokken die luiden in de Heilige Etchmiadzin. Laten wij het feest van de opstanding van Christus het grote feest van ons leven maken. De opstanding van Christus is een geschenk voor een nieuw leven, waarvoor we onze dank moeten uiten aan God. De christenen die geloven in de opstanding van Christus, verzekeren zichzelf voor de weg naar het nieuwe leven. Op deze weg verwerpt de gelovige christelijke de duisternis en richt zijn zicht op de scheppende De opstanding van Christus is een uitnodiging voor een nieuw leven. Een leven dat zichzelf waardeert en waarin God de hoop maakt voor het creëren van een nieuw leven. Krisdos haryaw i merelots, orhnyal e haytnutyoene krisdosi (Christus is verrezen, gezegend is de verrijzenis van Christus) Evangelie: Lucas 24:13-35 13 Diezelfde dag gingen twee van de leerlingen op weg naar een dorp dat Emmaüs heet en zestig stadie van Jeruzalem verwijderd ligt. 14 Ze spraken met elkaar over alles wat er was voorgevallen. 15 Terwijl ze zo met elkaar in gesprek waren, kwam Jezus zelf naar hen toe en liep met hen mee, herkenden. 16 maar hun blik werd vertroebeld, zodat ze hem niet 17 Hij vroeg hun: ‘Waar loopt u toch over te praten?’ Daarop bleven ze somber gestemd staan. 18 Een van hen, die Kleopas heette, antwoordde: ‘Bent u dan de enige vreemdeling in Jeruzalem die niet weet wat daar deze dagen gebeurd is?’ 19 Jezus vroeg hun: ‘Wat dan?’ Ze antwoordden: ‘Wat er gebeurd is met Jezus uit Nazaret, een machtig profeet in woord en daad in de ogen van God en van het hele volk. 20 God.
20 Onze hogepriesters en leiders hebben hem ter dood laten veroordelen en laten kruisigen. 21 Wij leefden in de hoop dat hij 22 Bovendien hebben enkele vrouwen degene was die Israël zou bevrijden, maar inmiddels is het de derde dag sinds dit alles gebeurd is. uit ons midden ons in verwarring gebracht. Toen ze vanmorgen vroeg naar het graf gingen, 23 vonden ze zijn lichaam daar niet en ze kwamen zeggen dat er engelen aan hen waren verschenen. De engelen zeiden dat hij leeft. 24 Een paar van ons zijn toen ook naar het graf gegaan en troffen het aan zoals de vrouwen hadden gezegd, maar Jezus zagen ze niet.’ 25 Toen zei hij tegen hen: ‘Hebt u dan zo weinig verstand en bent u zo traag van begrip dat u niet gelooft in alles wat de profeten gezegd hebben? 26 Moest de messias al dat lijden niet ondergaan om zijn glorie binnen te gaan?’ 27 Daarna verklaarde hij hun wat er in al de Schriften over hem geschreven stond, en hij begon bij Mozes en de Profeten. 28 Ze naderden het dorp waarheen ze op weg waren. Jezus deed alsof hij verder wilde reizen. 29 Maar ze drongen er sterk bij hem op aan om dat niet te doen en zeiden: ‘Blijf bij ons, want het is bijna avond en de dag loopt ten einde.’ Hij ging mee het dorp in en bleef bij hen. 30 Toen hij met hen aan tafel aanlag, nam hij het brood, sprak het zegengebed uit, brak het en gaf het hun. 31 Nu werden hun ogen geopend en herkenden ze hem. Maar hij werd onttrokken aan hun blik. 32 Daarop zeiden ze tegen elkaar: ‘Brandde ons hart niet toen hij onderweg met ons sprak en de Schriften voor ons ontsloot?’ 33 Ze stonden op en gingen meteen terug naar Jeruzalem, waar ze de elf en de anderen aantroffen, 34 die tegen hen zeiden: ‘De Heer is werkelijk uit de dood opgewekt en hij is aan Simon verschenen!’ 35 De twee leerlingen vertelden wat er onderweg gebeurd was en hoe hij zich aan hen kenbaar had gemaakt door het breken van het brood. 21
23 april 2017: Nieuwe zondag ‘Krknazadik’ Onze kerk heeft de zondag na Pasen genoemd naar herhaalde Pasen (of Nieuwe Zondag) ‘Krknazadik’. Nieuwe zondag gaat over de reconstructie, ofwel vernieuwing, van het menselijk leven. Het leven op aarde zet zich niet alleen voort door bevruchting en voortplanting, echter door vooral jezelf te vernieuwen en te verbeteren. Vernieuwingen zijn net als mooie verschijnselen in de natuur, dat is het belangrijkste van het menselijk leven. Onze cellen en zowel onze lichaamsdelen zijn onderhevig aan slijtage en dood. Onze ideeën, onze overtuigingen, onze liefde, ons geloof die onzichtbaar zijn maar ons innerlijk vormen, die verlangen en behoefte hebben aan een nieuwe injectie, nieuw vocht, nieuwe zon en regen. Jezus Christus is de ultieme vernieuwer van het menselijk leven. Hij vernieuwde het Oude Testament, die versleten was en zijn doel niet diende, beter gezegd was het Oude Testament niet meer voldoende voor het nieuwe doel van God. Jezus Christus heeft de behoefte gezien om een Nieuwe Testament op te stellen en dat heeft hij verzegeld met Zijn eigen bloed. Hij vernieuwde de oude geboden, met als nieuwe wijn in nieuwe vatten. Iedereen die Zijn preken hoorde of Zijn bovennatuurlijke daden hebben gezien reageerden verbaasd of boos: ‘Wat is hier aan de hand? Iemand met een nieuwe leer! Iemand met gezag!’ (Marcus 1:27). Jezus Christus heeft een nieuwe gebod voorgedragen aan de mensheid, het liefdegebod. 22
De Apostelen, die geestelijk gewijd waren tot Jezus Christus Zijn preken, verrijzing en vooral de werking van de Heilige Geest, hebben dezelfde vernieuwingen aanbevolen voor iedereen. Apostel Paulus die rechtstreeks en voor altijd onder de invloed van Jezus Christus was, heeft in zijn brieven en schriften nadrukkelijk gezegd: ‘Doe de oude gist weg en wees als nieuw deeg.’ (1 Korintiërs 5:7). En met klem gezegd dat het belangrijk is om een nieuw mens te zijn: ‘Het doet er niets toe, of men besneden is of niet het gaat erom of men een nieuwe schepping is!’ (Galaten 5:7). ‘Laat daarom uw vroegere manier van leven varen en leg de oude mens af die, geleid door bedrieglijke verlangens, de ondergang tegemoet gaat. Vernieuw de geest die uw denken beheerst. Doe de nieuwe mens aan die naar het beeld van God geschapen is in ware gerechtigheid en heiligheid. Ontdoe u daarom van de leugen en spreek de waarheid tegen elkaar, want we zijn allemaal als delen van eén lichaam met elkaar verbonden.’ (Efeziërs 4:22-25). ‘U hebt immers de oude mens met zijn praktijken uitgetrokken en de nieuwe mens aangetrokken, die voortdurend vernieuwd wordt, naar het beeld van zijn Schepper, tot hij de ware kennis bereikt.’ (Colossenzen 3:10). ‘Daarom verliezen we de moed niet. Want onze uiterlijke gestalte vergaat wel, maar onze innerlijke mens vernieuwt zich van dag tot dag.’ (2 Korintiërs 4:16). Het Nieuwe Testament komt tot zijn einde wanneer de schrijver/auteur zegt: ‘Toen zag ik een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. De eerste hemel en de eerste aarde waren verdwenen en ook de zee bestond niet meer. En uit de richting van de troon hoorde ik luid een stem zeggen: ‘Nu heeft God zijn tent onder de mensen opgeslagen!’ (Openbaring 21:1). 23
Zalig voor degene die vol zitten met enthousiasme, geloof en de wil voor vernieuwing, deze mensen lijken op een adelaar die elk jaar zijn veren vernieuwt en symbool staat voor lang leven en oneindige macht. Deze mensen moeten lijken op appels die elk jaar met nieuwe bladeren en bloemen bloeien en met nieuwe oogst worden beloond. Evangelie: Johannes 1:1-17 1 In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. 2 Het was in het begin bij God. 3 Alles is erdoor ontstaan en zonder dit is niets ontstaan van wat bestaat. 4 In het Woord was leven en het leven was het licht voor de mensen. 5 Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen. 6 Er kwam iemand die door God was gezonden; hij heette Johannes. 7 Hij kwam als getuige, om van het licht te getuigen, opdat iedereen door hem zou geloven. 8 Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om te getuigen van het licht: naar de wereld kwam. door hem ontstaan en toch kende de wereld hem niet. 9 het ware licht, dat ieder mens verlicht en 10 Het Woord was in de wereld, de wereld is 11 Hij kwam naar wat van hem was, maar wie van hem waren hebben hem niet ontvangen. 12 Wie hem wel ontvingen en in zijn naam geloven, heeft hij het voorrecht gegeven om kinderen van God te worden. 13 Zij zijn niet op natuurlijke wijze geboren, niet uit lichamelijk verlangen of uit de wil van een man, maar uit God. 14 Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader. 15 Van hem getuigde Johannes toen hij uitriep: ‘Hij is het over wie ik zei: “Die na mij komt is meer dan ik, want hij was er vóór mij!”’ 16 Uit zijn overvloed zijn wij allen met goedheid overstelpt. 17 De wet is door Mozes gegeven, maar goedheid en waarheid zijn met Jezus Christus gekomen. 24
30 april 2017: Groene zondag ‘Waarachtig, ik verzeker u: alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien’ (Johannes 3:5). De benaming ‘groen’ komt van de aangename fenomenen van moeder natuur tijdens de paascyclus (de periode van 50 dagen tussen Pasen en Pinksteren). Het groen staat voor de wijdverspreide, smaragdgroene grasvelden die de natuur sieren tijdens deze dagen. De lente heeft ook een religieuze betekenis. Het is een periode van wedergeboorte. In ons perspectief is de mens volgroeid, maar in Gods perspectief nog niet. Een mens ontwikkelt zich tot de dood en ook na de dood ontwikkelt de mens zich, want de dood is een ontwikkeling op zich. De ontwikkeling van een mens zal doorgaan zolang een mens niet gelijkt op het volmaakte Lichaam van de Heer Jezus Christus, en geen volmaakt mens is. Als wij in dit lichaam ons ontwikkelen samen met God, dan zal de geboorte van de geest in dit lichaam plaatsvinden. Zoals een boom die in de lente volgens het natuurlijke proces ontkiemt, vervolgens door de warmte van de zon bloeit en uiteindelijk vruchten werpt. De Heer Jezus Christus zegt dat er zulke ontkiemingen in de mens plaatsvinden. Dus in ons moet een geestelijke geboorte plaatsvinden, zodat die ons kan terugkeren naar het Koninkrijk Gods. Wij weten namelijk niet hoe het Koninkrijk Gods er in werkelijkheid uitziet. De geestelijke geboorte geeft ons leven in de atmosfeer van God. Alvorens onze geboorte, bestond deze wereld met zijn bergen, bomen, vogels, mensen, beschaving en alles wat er al was, maar hier wisten wij niks van af totdat wij geboren werden. Zo ook, bestaat God, de Heilige Drie-eenheid, de engelen en geestelijke gaven maar voor iemand die nog niet geestelijk geboren is bestaan deze dingen niet. 25
Nikodemus begreep Jezus’ woorden niet, omdat hij deze letterlijk nam. Met andere woorden vertelde Jezus Nikodemus, jij weet veel over God maar jij kent God niet. Hij zei niet dat Nikodemus ongelovig was maar dat hetgeen dat hij wist over God hem niet tot het niveau bracht waarin hij contact had met God. Ofwel de kennis van Nikodemus was nutteloos. De wedergeboorte van een mens vindt plaats op deze aarde. Here Jezus zegt dat alleen met de wedergeboorte onze menselijke ontwikkeling met God kan voortduren. Wanneer iemands geest de Geest ontmoet, begint iemand op Gods evenbeeld te lijken. Hoe gebeurt dit? De geboorte uit God is een belofte en is niet afhankelijk van onze gedachten of zintuigen. Deze geboorte wordt ons gegeven door de Doop. Als het een waarlijke geboorte is, zal iemand het waarschijnlijk niet direct beseffen maar achteraf. Wie van ons realiseerde het zicht op de dag dat die geboren werd? Als iemand ons op 1 of 2 jarige leeftijd zou vertellen dat je geboren bent, zouden we niet eens een idee kunnen vormen hierover. Daarom hebben we meer criteria nodig over de wedergeboorte. Apostel Paulus geeft ons criteria aan de hand waarvan we kunnen nagaan of iemand is wedergeboren door de Heilige Geest ofwel de Heilige Geest in hem te werk gaat. “ 22 Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, 23 zachtmoedigheid en zelfbeheersing.” - Galaten 5:22-23. Hiervoor moeten wij onszelf deze vragen stellen: Welke vruchten werp ik af, waarvan ik kan zeggen dat die voortvloeien uit de Heilige Geest. Hier worden natuurlijke dingen opgesomd, liefde, geduld, zelfbeheersing en dergelijke. Deugdzaamheden, waarover ieder mens spreekt, maar niet ieder mens bezit. Jezus zei dat het zeer makkelijk is om een vriend lief te hebben en een vijand te haten, dit is natuurlijk. Maar het onnatuurlijke is je vijand liefhebben, voor hen bidden, hen vergeven. Dit kunnen wij 26
niet vanuit onszelf doen, onze natuur brengt dit niet voort. Maar als de Geest van God in ons komt, zal dit onmogelijke mogelijk worden gemaakt in ons. “Bid met regelmaat” – zei de Heer, maar onze natuur is hiertegen. Wij bidden soms, bezoeken soms de kerk, maar als wij wedergeboren zijn, zijn alle dingen met betrekking tot God als zuurstof voor ons en niet meer om alleen tijd door te brengen. Onze wedergeboorte moet op deze aarde plaatsvinden. Dat is de ontkieming van onze geest. Voor onze geboorte leerden wij niet, gingen wij niet naar school, lazen wij geen boeken, maar na onze geboorte begonnen wij deze dingen te doen. Dus iemand die geboren is uit God, heeft het verlangen om van God te leren. Iets drijft hem om Gods Woord te lezen, om het Woord te luisteren. Dit zijn gevolgen van de wedergeboorte en getuigen dat de wedergeboorte in ons heeft plaatsgevonden. Er bestaan twee soorten geloven, eerstegraads en tweedegraads. Eerstegraads is als de mens moet leren van Gods Woord, moet leren om met God te communiceren, leren om te bidden, de rituelen leren, dit zijn allemaal voorbereidingen om de waarlijke God te ontmoeten. God is bereid in contact te komen met ons maar vaak zijn wij niet bereid. Zelfs op de momenten dat wij geïnteresseerd zijn in God, willen wij ons bezighouden met het Schrift en de religie. We willen het een of het ander doen en vragen ons af om op de een of andere manier hiermee om te gaan. Dat wij dit onszelf afvragen is goed, maar als dit geen voorbereidingen zijn voor ons om God te ontmoeten, wat voor nut hebben onze inspanningen dan? Dus wij moeten rekening houden dat het geschreven Woord van God bestaat en ook het levende Woord van God, de levende God. Deze hebben met elkaar te maken maar zijn niet hetzelfde. Wij moeten de weg naar een relatie met de levende God zoeken. Dat is de natuurlijke ontwikkeling van een mens. Pas dan zal er daadwerkelijk verandering optreden in de mens, krijgt de mens een andere waarde en een andere bevrediging. God is bereid ons te vullen met Zijn 27
Geest, wat voor andere gave bestaat er? God is onze eeuwige Vriend, onze eeuwige Trooster en onze eeuwige Leraar. Evangelie: (Johannes 3:1-12) 1 Zo was er een farizeeër, een van de Joodse leiders, met de naam Nikodemus. 2 Hij kwam in de nacht naar Jezus toe. ‘Rabbi,’ zei hij, ‘wij weten dat u een leraar bent die van God gekomen is, want alleen met Gods hulp kan iemand de wondertekenen doen die u verricht.’ 3 Jezus zei: ‘Waarachtig, ik verzeker u: alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien.’ 4 ‘Hoe kan iemand geboren worden als hij al oud is?’ vroeg Nikodemus. ‘Hij kan toch niet voor de tweede keer de moederschoot ingaan en weer geboren worden?’ 5 Jezus antwoordde: ‘Waarachtig, ik verzeker u: niemand kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en geest. geboren is uit de Geest is geestelijk. 6 Wat geboren is uit een mens is menselijk, en wat 7 Wees niet verbaasd dat ik zei dat jullie allemaal opnieuw geboren moeten worden. 8 De wind waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest geboren is.’ 9 ‘Maar hoe kan dat?’ vroeg Nikodemus. 10 ‘Begrijpt u dit niet,’ zei Jezus, ‘terwijl u een leraar van Israël bent? 11 Waarachtig, ik verzeker u: wij spreken over wat we weten en we getuigen van wat we gezien hebben, maar jullie accepteren ons getuigenis niet. 12 Wanneer jullie me niet geloven als ik over aardse dingen spreek, hoe zouden jullie me dan geloven als ik over hemelse dingen spreek? 28
Symbolen Wanneer je naar de kerk gaat steek je meestal een kaars aan. Waarom doen we dit eigenlijk? Wat voor betekenis heeft dit? De reden waarom wij kaarsen branden in de kerk is omdat het een symbool is van licht. Zoals je weet gebruikt onze kerk veel symbolen. Een reden hiervoor is omdat wij ze nodig hebben om grotere onderwerpen te begrijpen. We begrijpen de symboliek van ‘licht’ waardoor wij beter zullen begrijpen wat Jezus bijvoorbeeld bedoelde met ‘Ik ben het licht van de wereld’. De kaars staat ook symbool voor de aanwezigheid van God in ons en dat Hij de duisternis laat verdwijnen uit ons leven. Een symbool zorgt er bijvoorbeeld voor dat wij deze grote onderwerpen (bijv. licht) in termen kunnen brengen, zodat deze onderwerpen beter kunnen worden begrepen. Wij moeten ons realiseren dat wij God niet kunnen omschrijven. Hij is groter dan ons verstand. Maar wanneer we symbolen gebruiken kunnen we de betekenis van bijvoorbeeld het licht beter begrijpen en waarderen. Elke kaars die wij branden verwijdert een stukje van het donker in de wereld. Nadat wij de kaars hebben aangestoken, bidden wij tot God en vragen wij om Zijn licht in ons leven. Wanneer wij in Christus (het Licht) leven zal het donker in ons verdwijnen en zullen wij de persoon worden die God wil dat wij zijn. Het branden van een kaars heeft een mooie en diepe betekenis. Het herinnert ons bijvoorbeeld wie het Licht in ons leven is en dat dat Licht (Jezus) hoort te stralen in ons. 29
Wist je dat & vraag en antwoord Wist je dat het ei een betekenis heeft bij ons paasfeest? Pasen is het meest belangrijke feest in het Christendom. Met Pasen vieren wij de wederopstanding van Jezus Christus. In de kerk wordt dan ook gezegd ‘Kristos haryav i merelots’(Jezus is uit de dood herrezen). Jezus leert ons dat de dood niet het einde is, het leven is oneindig. De wederopstanding van Jezus Christus is hier het teken van. Met het vieren van Pasen vieren wij het leven. Net als wij met kerst, de kerstman en cadeautjes hebben, hebben wij met Pasen ook symbolen die ons doen denken aan de wederopstanding van Jezus. Met Pasen hebben wij het ei. Dit symbool staat voor de wedergeboorte. Het ei staat voor het graf waarin Jezus was. Uit een ei komt een kuiken, er komt dus leven uit een ei. Net als in het graf is Jezus opgestaan uit de dood en herrezen. Dit symbool doet ons denken aan de wedergeboorte. Tegelijkertijd is dit symbool ook een gevaar, omdat we het echte verhaal al snel vergeten en met Pasen alleen aan het ei denken. Vergeet dus niet de boodschap van Jezus Christus, dat het leven oneindig is en dus dat er leven is na de dood! Hoe wisten de mensen dat het lichaam van Jezus niet gestolen was maar dat hij is opgestaan uit de dood? In de Bijbel is er een duidelijk bewijs waaruit blijkt dat het lichaam van Jezus niet is gestolen. Als Maria bij het graf is en ziet dat het graf leeg is, haalt zij de andere discipelen erbij. Ook zij zien dat de doeken waarin het lichaam van Jezus was, netjes op een aparte plek waren opgevouwen. Dit wordt gezien als het bewijs dat het lichaam van Jezus niet gestolen is, dan hadden de doeken er namelijk niet zo netjes bijgelegen. Wil je dat verhaal terug lezen? Dat kan dan in Johannes 20. Heb jij vragen die je graag beantwoord wilt hebben? Stel ze dan aan ons via de mail: khorhurd@ajo-amsterdam.nl 30
Gebed van St. Nerses de Begaafde (Nerses Shnorhali) Գրաբար Աշխարհաբար Իմաստութիւն Հօր Յիսուս, տուր ինձ զիմաստութիւն, զբարիս խորհիլ եւ խօսիլ եւ գործել առաջի Քո յամենայն ժամ. Ի չար Խորհրդոց՝ ի բանից եւ ի գործոց Փրկեա զիս. Եւ ողորմեա քո արարածոց Եւ ինձ՝ բազմամեղիս: Grabar Imasdoetyoen Hor Hisoes, doer indz zimasdoetyoen, zparis khorhil yev khosil yev kordzel araji ko hamenayn jam. i char khorhrtots i panits yev i gortsots prkhea zis. Yev woghormea ko araradzots yev indz pazmameghis 31 Հոր իմաստություն Հիսո՛ւս, տո՛ւր ինձ իմաստություն՝ ամեն ժամ Քո առջև բարին խորհելու, խոսելու և գործելու: Փրկի՛ր ինձ չար խորհուրդներից, խոսքերից և գործերից. և ողորմի՛ր Քո արարածներին և ինձ՝ բազմամեղիս: Nederlands Jezus, wijsheid van de Vader, verleen mij de wijsheid, om ieder uur voor U, het goede te denken, te spreken en te doen, en bevrijd mij van slechte gedachten, woorden en daden. En ontferm U over Uw Schepselen, en mij, een groot zondaar.
Wie zijn wij? Wij zijn het redactieteam Khorhurd van AJO Amsterdam (Armeense Jongeren Organisatie). Wij horen vaak dat mensen, wanneer zij naar de kerk komen, bepaalde delen van de dienst niet begrijpen. Dit zijn bijvoorbeeld de preken, omdat zij het Armeens niet verstaan of de eeuwenoude symboliek van de kerk niet begrijpen. Hierop vonden wij een oplossing, namelijk het boekje Khorhurd. Dit is een maandelijks boekje waarin de dienst (badarak) wordt uitgelegd. Ook worden de preken (karozner) die de priester geeft, vertaald naar het Nederlands. Verder wordt de symboliek van de kerken nader uitgelegd, veelgestelde vragen beantwoord en nog veel meer. Wij hopen hiermee meer inzicht te geven op deze onderwerpen. Ook jij kan een bijdrage leveren aan dit boekje. Heb jij vragen die je graag beantwoord zou willen hebben of andere opmerkingen, dan kan je ons mailen: khorhurd@ajo-amsterdam.nl Edities teruglezen kan via www.onlinetouch.nl/khorhurd Groetjes het team: Ani Manukjan Grigor Ayvazyan Nova Markarian Vani Markarian Armenoehie Alaverdyan Laetitia Demirbacak Serge Demirbacak Wartan Manukjan 32
1 Online Touch