het voorlezen interactie is tussen de ouder en het kind, aldus Bosma. Je gebruikt dan samen de taal en dat werkt het beste. Bij tv-programma’s is die interactie er meestal niet. Er wordt alleen maar gezonden. Uit ander onderzoek blijkt wel dat dit ook van het programma afhangt. ,,Dora the explorer nûget bern wol út aktyf te wêzen.’’ Zo moet bij het voorlezen ook gelet worden op boeken die bij de leeftijd passen. ,,Kinst net betiid genôch begjinne by lytsere talen.’’ Sowieso is aandacht voor een kleinere taal binnenshuis van belang, omdat kinderen buitenshuis veel input in het Nederlands krijgen, stelt Bosma. Zij vergeleek specifiek voorlezen in het Nederlands en in het Fries. Bij het Fries bleek het meer voordeel op te leveren voor de taalontwikkeling van het kind dan bij het Nederlands, waarschijnlijk doordat kinderen voor de ontwikkeling van het Fries meer afhankelijk zijn van wat er thuis gedaan wordt met de taal. Onderzocht is het niet, maar Bosma veronderstelt dat voorlezen daarom helemaal belangrijk is voor immigrantenkinderen, zoals Turkse families, van wie de kinderen buiten de deur amper Turks horen. Verder bleek dat kinderen beide talen gebruiken om de woorden te kunnen begrijpen. Leerden ze in het Nederlands lezen, dan maakten ze gebruik van hun Nederlandse woordenschat om het Fries te kunnen begrijpen. ,,Dan sjochst dat se mear muoite ha mei de dakjes en oare lêstekens, om’t dy wurdfoarm net bekend is. Mar wa’t goed lêze kin yn it Nederlânsk, kin it ek goed yn it Frysk.’’ Bosma won in 2017 de van de RUG/Campus onderzoek naar tweehoe tweetalig je moet van te hebben. Ze keek ontwikkeling van en acht jaar. UiteinBelangrijk bij het voorlezen is interactie tussen ouder en kind eerste Wetenschapsprijs Fryslân voor haar taligheid. Ze zocht uit zijn om daar voordeel daarbij naar de cognitieve kinderen tussen de vijf delijk vond ze maar een heel klein cognitief voordeel van tweetaligheid. Het geld dat ze met de prijs won, gebruikte ze onder andere voor het vervolgonderzoek waarover ze nu een wetenschappelijk artikel gepubliceerd heeft. Ook is het onderzoek gefinancierd met gelden uit het Europese project Advancing the European Multilingual Experience. Uit de Leeuwarder Corant van maandag 25 maart 2019 Mandeguod 15
18 Online Touch Home