mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 30e jaargang juni 2015
M-juni 2015
INHOUDSOPGAVE Dodenherdeking 4 mei 2015 (fotocollage) Nijs fan de Wiet Wetter Klup Gespot tijdens wandelelfstedentocht Oprjochtingsfergadering Wiet Wetter Klup Brânwacht Mantgum Collecte Jantje Beton Werkgroep Historie Mantgum Reisselskip Mantgum en Skillaerd Wie o wie? 12e Jonge Famme Partij Verenigingen Activiteiten Weekagenda Instellingen Gedicht “Mantgum” Bericht van de huisartsenpraktijk van H.B. Bergwerff 401 euro voor tafeltennisclub Loop Rûnom Mantgum, zondag 28 juni de Bistedokter Opbrengst plantenverkoop (HoxWiersterMerk) “Griene Sjippe” Doarpswurk is er voor jou! Advertenties Politie Colofon FOTO VOORKANT OMSLAG 5 mei 2015 defilé over de Hegedyk van legervoertuigen Het volgende nummer verschijnt voor 1 juli 2015. Kopij s.v.p. inleveren voor 15 juni 2015 foto: Hette van der Wal juni 2015 Mandeguod 1 www.mantgum.com 3 5 8 9 10 11 12 19 21 23 24 25 26 27 29 31 33 35 37 39 41 48 48 48
onderhoud verbouw restauratie renovatie nieuwbouw advies Dr. Fokkewei 2, Mantgum www.klaversma.nl telefoon: 058 250 16 19 bouwbedrijf@klaversma.nl 2 Mandeguod juni 2015
Dodenherdenking 4 mei 2015 juni 2015 Mandeguod 3
‘ELTS MINSKE IS OARS ELTS ÔFSKIE IS OARS’ www.uitvaartzorgbijlsma.nl 4 Mandeguod Anna Bijlsma Jorwert 06 10 33 03 37 juni 2015
Nijs fan de Wiet Wetter Klup Op freed 24 april jûns om 19.00 oere soe it heve: de iepening fan it wettersportjier 2015. It waar wie prachtich en benei wynstil, it koe net better. Der hiene har 7 ferienings opjûn om yn 'e beage te hingjen en de trekskûte sa gau as mooglik de rûte oan it binnepaad efter de Wjukken ôf te lizzen. It foel noch net ta yn 'e beage, inkele lûkers waarden nochal wat bleek om 'e noas. De snelste tiid waard makke troch de merkekommisje. Mei 1.45 min. stutsen hja der mei kop en skouders boppe út. Lokwinske der mei en mei de oranjekoeke dy't beskiber steld wie troch Bakkerij Sybesma. Hjirfoar ús tank. Tank ek foar de famylje Vos dy't it skip belangeleas beskikber steld hie. Under it sjongen fan de Mantgumer Maten smakke it skippersbitterke alderhearlikst. Ek tank oan de Maten en harren akkordeonisten Yvonne en Lys. Noch efkes neisitten yn de Wjukken en optein wêze oer de opkomst fan it publyk en it tal ploegen dy't harren opjûn hiene. Ek derfoar tank. Sa'n jûn, mei sok waar is in geskink. Allegear tige tank. juni 2015 Mandeguod 5
6 Mandeguod juni 2015
juni 2015 Mandeguod 7
gespot tijdens wandelelfstedentocht 8 Mandeguod juni 2015
Oprjochtingsfergadering Wiet Wetter Klup Op tiisdei 28 april om 20.00 oere hiene wy in oprjochtingsfergadering fan de WWK. De opkomst foel ús net ôf, wy sieten mei 21 man/frou oan tafel. Sytse iepene de fergadering en sketste de redenen fan de oprjochting fan it aksjekomitee: de Wiet Wetter Klup yn 2004. Teake fertelde oan de hân fan foto's oer de stappen dy't set binne yn de rin fan de jierren om de berikberens mei in boat yn Mantgum komme te kinnen en ek oanlizze te kinnen. Dat gie yn earste ynstânsje allinne oer Mantgumers. Doe't we by it Plattelânsprojekt Middelseerûte fan de Provinsje oankloppen foar it baggerjen fan de Mantgumerfeart fûn men dat nei in folslein goed plan. It moast in plan mei “meerwaarde” wêze mei oanlissteigers, trelerhelling op in gaadlik plak, elektrisch, wetter en in smoarchwetter ôfsûchpunt mar ek noch in brûs en W.C. Dy want hawwe wy oppakt sa as we mear wanten oppakt hawwe. Sa is der it kuierpaad fan Hoxwier nei it spoar, oanlisplakken foar lytse boatsjes, winterdeis in ferljochte skûte, iepeningen fan wettersportseizoen. Krewearjen foar in berchhaven hat noch net risseltaat opsmiten. Mei it oanfarringsskot yn de Mantgumersyl binne wy drok mei oan 'e gong. We binne dêr yn dwers sitten troch earst in lekke en doe sonken pream. Yn 2006 ha we foar in berchhaven de earste prikken yn it wurk steld en hiene doe al de winsk mar ek de needsaak om in stifting as in feriening te wurden. Yn 2009 is der in ûndersyk ûnder alle Mantgumer húshâldings west. Op in fraach oft se sympatisant fan de WWK wurde woene wiene der 66 minsken posityf. Wy binnen no yn oprjochting fan in feriening. Op 28 april hawwe har 21 minsken as lid opjûn en as fan de 66 sympatisanten har de helte oanmelde as lid binne wy yn ien klap in folwoeksen feriening yn Mantgum dy't der ta docht. In goede simmer tawinske en hâld ús yn de gaten: we komme wer by jimme. De skriuwer fan WWK Teake Oosterbos juni 2015 Mandeguod 9
Brânwacht Mantgum Na onze flyeractie waar leuke en serieuze reacties op kwamen, willen we als Brânwacht Mantgum toch nog een keer de aandacht vestigen op de mogelijkheid om je bij ons aan te sluiten. We zoeken jonge mensen tot +/- 40 jaar oud die vooral overdag, maar natuurlijk ook ’s avonds en ’s nachts ons team willen versterken. Wie zijn wij: Gewoon mannen en vrouwen uit Mantgum en omgeving die de brandweeractiviteiten als hobby naast de dagelijkse bezigheden hebben. De brandweeractiviteiten zijn allemaal op vrijwillige basis. Wat doen wij: We helpen bij brand en ongevallen, daarbij moet je denken aan branden zoals: schoorsteenbranden en keukenbranden, maar ook branden in 10 Mandeguod juni 2015
overdag is het moeilijk om de auto’s vol te krijgen. Lijkt je dit leuk en kijk je niet op tegen wat actie en natuurlijk een gedegen opleiding, laat dan wat van je horen! En denk niet te snel: “dit is niks voor mij”. Laat je vrijblijvend informeren door één van onze leden of kom gewoon langs. We oefenen op de 1e en 3e dinsdag van de maand om 19:30 uur. Of bel met Gosse v.d. Ende: Peter de Bruin: Johannes Fopma: Meinte Bonekamp: (058) 2501756 (058) 2501693 (06) 13303952 (058) 2501446 Collecte Jantje Beton bedrijfspanden. En dan zijn er ook de ongevallen met auto’s, trekkers enz. Tenslotte zijn we er ook voor de dieren in nood, bijvoorbeeld paarden of koeien in de sloot. We kunnen 24/7 worden opgepiept door de centrale in Drachten (1-1-2). Na een melding rijden we in de brandweerwagens naar het adres dat wordt opgegeven, liefst met alle 14 brandweermensen, maar vooral juni 2015 Wij willen alle dorpsgenoten bedanken voor hun financiële bijdrage aan de collecte van Jantje Beton. De totale opbrengst wat € 406,24. De helft hiervan is voor de peuterspeelzaal in Mantgum. We gaan dit gebruiken voor de aanschaf van nieuw speelgoed voor buiten. Jantje Beton stimuleert buiten spelen en dat vinden wij ook heel belangrijk. Vorig jaar is de zandbak verbeterd en daar genieten de peuters nu van. Groeten, Oudercommissie Pukkewjuk Mandeguod 11
WERKGROEP HISTORIE MANTGUM Reisselskip Mantgum en Skillaerd Onder deze naam stond deze “vereniging” de laatste jaren bekend. Maar eigenlijk was het helemaal geen vereniging. Hoe het precies zit zullen we, nu het Reisselskip is opgehouden te bestaan, uit de doeken doen. Dit doen we aan de hand van notulen- en kasboeken, die voor archivering zijn overgedragen aan de Werkgroep Historie Mantgum. De oorsprong ligt in 1909. Uit het kasboek blijkt, dat er op 22 sept. 1909 contributie is opgehaald bij 44 leden. Dit waren leden van “De Bond voor Staatspensioneering”, afdeling Baarderadeel, of ook wel omschreven als: Mantgum en omstreken. Deze landelijke bond was opgericht in 1900 en streefde naar een staatspensioen voor iedereen. Er waren landelijke afdelingen, het hoofdbestuur zat in Den Haag en de afdelingen betaalden afdracht. Met de invoering van de AOW in 1956, is de doelstelling van de bond eindelijk bereikt. “De Bond voor Staatspensioneering” is in 1977 opgegaan in de ANBO. Van de eerste jaren zijn er geen notulen e.d. gevonden. Alleen een kasboek, dat met fraai handschrift, uitgebreid en tot op een halve cent nauwkeurig, werd bijgehouden. Het is hoofdzakelijk dit kasboek, dat de bron is om de geschiedenis te achterhalen. De uitgaven in 1911 12 Mandeguod In 1911 lezen we, dat er inkomsten en uitgaven zijn geweest voor een toneelstuk op 28-2-1911. Inkomsten entree: 33 x fl. 0,25= f. 8,25. juni 2015
De uitgaven: Verteringen toneelver. Frisia, kapper Kindermans uit Leeuwarden en J. Klaver voor drukwerk. Totaal 27,20 + 4,50 + 1,10 = f. 32,80. Dit betekent dus, dat de Bond de kosten voor een avond toneel voor z’n rekening nam. Ook kom je een aantal malen vergoedingen tegen voor Dominees en Humanisten. Kennelijk zijn dit sprekers op bijeenkomsten. Ondertussen zijn er in 1915, 76 en in 1917 al 88 leden. In 1917 worden er boekjes aangeschaft voor het toneelstuk “Wikkerdewik”. Door wie en Ouden van dagen reisje van 30 juni 1962 wanneer dit toneelstuk is opgevoerd, is niet te achterhalen. (Wellicht kan hier het archief van Frisia uitkomst bieden, of Frisia dit zelf opgevoerd heeft). Een paar jaar niets en dan in 1920 het optreden van een pianist en humorist. Optreden en vertering kost f. 49,15. In 1922 wordt er voor het eerst melding gemaakt van een jaarvergadering. Op 29 febr. 1929 wordt er een Reciteerwedstrijd georganiseerd, waarvoor prijsmedailles worden aangeschaft voor f. 30,10. De entree-inkomsten bedragen 21 x f. 1,-- = f. 21,--. De Bond lijkt dus ook als een soort Cultuurcommissie te fungeren, want de boekhouding bestaat verder alleen maar uit contributies, afdracht aan Den Haag en de aanschaf van brochures, folders en scheurkalenders van de Bond. Maar dan, in 1935. Bij de uitgaven: Betaald aan dhr. Visser te Leeuwarden voor een autorit met Ouden van dagen, f. 44,--. Dit is dus het eerste reisje en dat ging naar Oranjewoud, Olterterp en Zwartewegsend. In die plaatsen: koffie, thee en versnapering voor f. 27,50. Een bijzondere uitgave komt er nog bij, voor 100 sigaren wordt f. 4,-- betaald. De dag eindigt met een Fanfarekorps dat voor f. 4,25 komt spelen bij de thuiskomst in Mantgum. Er is voor dit uitje voldoende geld in kas. De 62 leden betalen in 1935 f. 1,-- contributie per jaar. Kennelijk is dit goed bevallen, want in 1936 weer een reisje, nu naar Olterterp en Frederiksoord (De Tuinbouwschool). Ze gaan met 2 autobusjes van Sypersma. Voor het eerst gaat een lijst door het dorp en er wordt f. 42,50 opgehaald. In ‘37, ‘38 en 1939 ook reisjes en steeds gaan de 100 sigaren ook mee. juni 2015 Mandeguod 13
In 1940 geen tocht en ook geen activiteiten, wel zijn er 84 leden. Dat is anders in 1941. Een propaganda avond met toneel en muziek in Oosterwierum. De jaarvergadering en dan toch nog met de auto weg én voor de eerste keer een boottocht. In 1942 nog bijdragen aan muziek en toneel en dan stopt het kasboek, om pas in 1946 weer verder te gaan. Waarschijnlijk heeft de Nazi bezetter de Bond en haar activiteiten verboden. Het kan ook zijn dat men er of geen zin in had, geen vervoer meer was, of omdat men het geld er niet voor had. Het aantal leden is dan 113. Onduidelijk is, of die leden nu lid zijn van de Bond, of lid zijn vanwege de reisjes. Hoe dan ook, vanaf 1946 wordt er weer gereisd. Er is flink ingetekend op de lijst en de tocht gaat naar Zwartewegsend, Stania State, Olterterp en Oude Schouw. Het muziekkorps uit Oosterwierum is bij de thuiskomst in Mantgum ook weer van de partij. De jaren erna: altijd een lijst langs de deur en een reisje, maar ook zo nu en dan toneel, of een gezellige avond. 2005. In de punter te Giethoorn. 14 Mandeguod juni 2015
In 1949 wordt de boekhouding gesplitst en de activiteiten ook. De Bond v S., die in de 50-er jaren de cultuur- en toneelavonden verzorgt en de Commissie Ouden van dagen die de reisjes regelt. Elk jaar op stap, tot aan Schiphol toe. De kosten voor rond de 40 deelnemers worden gedekt uit lijsten, waar door het dorp fors op wordt ingetekend. In 1951 wordt bij ca. 450 inwoners f. 460,-- opgehaald, in 1974 zijn er 35 deelnemers en wordt f. 1320,-- opgehaald bij ca. 470 inwoners. In 1954 verschijnt een nieuw item in de boekhouding. Naast sigaren, sigaretten en af en toe droge worst en/of sinaasappelen, gaat er ook Eau de cologne mee. Waarschijnlijk staat de bus regelmatig blauw van de sigarenrook en willen de dames ook wel eens lekker ruiken. De Eau de cologne, of ook wel geboekt als Boldoot, gaat vanaf nu regelmatig mee. 1961 is het laatste boekjaar van de Bond voor Staatspensioen. Na 8 mei 1961 houdt de boekhouding op. Kennelijk is op die datum besloten de kring Mantgum e.o. op te heffen. Er is een saldo en eerst is het niet duidelijk wat daarmee is gebeurd. Het lijkt er later op, dat dit in 1964 naar de reiscommissie is overgeboekt. De reiscommissie gaat door en elk jaar is het ongeveer hetzelfde stramien: lijst langs de deuren, autobus, ergens naar toe, versnaperingen, eten en thuiskomst met muziek. Deze muziektraditie eindigt overigens in 1973. Er worden tenminste geen kosten aan muziekverenigingen meer geboekt. Vanaf 1968 wordt er een notulenboek bijgehouden. Daarin wordt van de reisjes en ook van de jaarvergaderingen verslag gedaan. Sommige reisverslagen zijn gemaakt door Neeltje Bosch en worden tijdens de vergadering door haar voorgelezen (wat bij een ieder geweldig in de smaak viel), maar zijn niet bewaard juni 2015 2006. Op het zonnedek Mandeguod 15
16 Mandeguod juni 2015
gebleven. Tijdens de vergaderingen vaak ook een spreker met dia’s, of ook wel Juul Schuil met z’n Mantgumer films. Om onduidelijke reden wordt in 1975 niet gereisd en vanaf 1976 een grote verandering, geen lijst meer door het dorp, maar de deelnemers gaan zelf betalen. Bijdrage f. 25,-- en er gaan 38 personen mee. Het 1e kasboek eindigt met het reisje in 1986. De bijdrage is dan voor 34 deelnemers: f. 55,-- p/p. Daarna wordt een 2e kasboek bijgehouden en gaat er steeds meer via de bank. De reisverslagen worden keurig bijgehouden, tot 1971 in het Hollands, vanaf 1972 in het Frysk met nog en enkele keer een Hollands verslag. Merkwaardig genoeg zijn er tussen 1982 en 1985 geen notulen of reisverslagen gemaakt. Het reisje van 1989 vertrekt bij de Wjuk (die dag stembureau) en dat kwam goed uit, want het verslag begint met: “Maar voor we vertrokken, moesten we onze plicht doen en onze stem uitbrengen voor verkiezing van het Europees parlement”. In 1991 geen reisje wegens te weinig belangstelling. Dit herstelt zich de volgende jaren met respectievelijk 40, 33 en 51 deelnemers. Reisjes met de boot krijgen de voorkeur. Toch loopt de belangstelling terug en boot en bus worden steeds duurder. Dus wordt het moeilijker om met een sluitende begroting te werken. De laatste jaren schrijft Teake Oosterbos de verslagen, in 2013 schrijft niemand wat. Niet zo vreemd, want vanwege te weinig deelname wordt op het laatste moment het reisje afgeblazen. En op de 60 + avond op 30 jan. 2015 leest Teake het verslag voor van het reisje van 2014, dat NIET doorging. Er klinkt spijt door het verhaal, eigenlijk is het een oproep aan iemand om (net als indertijd Ids van der Ende bij het kaatsen) deelnemers persoonlijk te benaderen om mee te gaan. Er is niemand, die deze uitdaging aangaat en zo komt er dan een einde aan de reistraditie. Het bestuur: Djo Fopma, Eelkje van der Veen en Jantsje Kramer heft het “Reisselskip Mantgum en Skillaerd” op en ze schrijven op de laatste bladzijde van het 2e kasboek : “Ook na een oproep in de Aldereinsoos zijn er te weinig deelnemers. Het is jammer dat na zo’n lange periode van 80 jaar een einde komt aan onze gezellige reisjes”. Het batig saldo wordt overgemaakt naar de organisatie van de 60+ avond en de boeken en documenten gaan naar de Werkgroep Historie Mantgum voor een correcte archivering en opbergen in het Gemeente archief. Mei 2015, Werkgroep Historie Mantgum, Willem van Eif. juni 2015 Mandeguod 17
Start volgende mindfulnesstraining 20 augustus Steeds meer werkgevers en ziektenkostenverzekeraars vergoeden deze trainingen Gekwalificeerd categorie 1 trainer mindfulness MBSR & MBCL 8je praktijk voor mindfulness Dokter Fokkewei 10 - 9022 BS Mantgum - T: 0612822712 - www.8je.nl 18 Mandeguod juni 2015
WERKGROEP HISTORIE MANTGUM Wie o wie ? Wie o wie, weet het ware verhaal dat schuil gaat achter de 100 die op het dak van de OBS school (de Gielguorde) staat in Mantgum. Gaarne uw verhaal zenden aan redactie van Mandeguod of fritssieperda@gmail.com juni 2015 Mandeguod 19
Anne de Jong Uitvaar tzorg Zorgvuldig en met aandacht 0566 - 602922 Dag en nacht bereikbaar www.dejonguitvaartzorg.nl 20 Mandeguod T 0566 - 60 29 22 Dag en nacht ber juni 2015
juni 2015 Mandeguod 21
22 Mandeguod juni 2015
Vereniging Vereni g ingen Contactpersoon Âldereinsoas Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Harmonie en Malletband Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen R. Heide M. Dusselaar J. W. Verhoef A. Muller E. van der Hem K. Bosma C. Punter S. Cnossen J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum B. Stienstra M. Kuipers P.R. van der Kooi A. Meijer A. Tymersma Ondernemersvereniging Mantgum W. Fopma Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed E. Langes Stichting Wjukken Tafeltennisclub MTV’14 Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup L. Weijer-Nutma J. Arendz P. Wijnja J. Anema J. Vogelzang G. Terpstra D. Ottema R.W. Steensma T. Oosterbos Telefoonnummer (058) 250 26 75 (058) 253 16 11 (058) 250 18 13 (058) 250 14 41 (058) 251 96 81 (058) 251 93 93 (058) 251 92 64 (058) 250 15 97 (058) 250 11 44 (058) 251 97 17 (06) 130 43 474 (06) 144 11 680 (058) 250 15 02 (058) 250 15 29 (058) 250 20 26 (058)-288 32 98 (058) 850 63 92 (058) 250 12 75 (06) 532 781 62 (058) 250 17 50 (058) 289 44 32 (058) 250 14 34 (058) 250 13 09 (058) 250 10 38 (058) 250 13 76 juni 2015 Mandeguod 23
Activiteiten zo. 31 mei zo. 31 mei zo. 31 mei zo. 31 mei vr. 5 juni zo. 7 juni zo. 7 juni zo. 7 juni di. 9 juni vr. 12 juni do. 18 juni za. 20 juni zo. 21 juni zo. 21 juni za. 27 juni zo. 28 juni zo. 28 juni Keatsen: Ledepartij jeugd, Fiifdoarpen partij Keatsen: Ledepartij Senioaren, Fiifdoarpen partij Garagesale Wjukslach ‘Op stap” Ofdielingskompetysje Fed. Littenseradiel Keatsen: Ledepartij Jeugd, Barbecuepartij Kerkdienst Keatsen: Ledepartij Senioaren, Barbecuepartij Keatsen: Ledepartij Jeugd, Strjittekeatsen Keatsen: Ledepartij Senioaren, Familjekeatsen Keatsen: Ledepartij Senioaren, Strjittekeatsen Jeu de boules: Midzomernachttoernooi Kerkdienst Keatsen: Ledepartij Jeugd, Pankoekpartij Keatsen: KNKB, Jong Famme Partij, froulju jûn ofd. Loop Rûnom Mantgum Keatsen: Ledepartij Senioaren, Keetpartij 20.00 uur, banen bij de Wjukken 09.30 uur, Mariakerk 10.00 uur, sportveld 10.00 uur, sportveld 11.00 uur 12.00 uur, sportveld 09.30 uur, Easterwierrum, sportveld 13.00 uur, Easterwierrum, sportveld 10.00 - 15.00 uur volgt 17.00 uur, sportveld 10.00 uur, sportveld 11.00 uur, Mariakerk 12.00 uur, sportveld 18.00 uur, Om ‘e Terp/ Master Jansenstrj. 18.30 uur, sportveld 18.30 uur Om ‘e Terp/ Master Jansenstrj. 24 Mandeguod juni 2015
Weekagenda maandag bloedprikken huisartsenlaboratorium fanfare ’Harmonie Weidum’ Mantgumer Maten Tafeltennisclub MTV’14, 12 t/m 18 jaar volwassenen dinsdag lytse byb biljarten 60+ judo, 4 t/m 7 jaar judo, 7 t/m 8 jaar judo, 8 t/m 9 jaar judo, 10 jaar en ouder inloopspreekuur politie tossen tennis jeugd loopgroep bridgen tossen tennis volwassenen 09.00 - 09.15 uur, MFC Wjukken 19.30 - 21.00 uur, dorpshuis Weidum 20.00 uur, mfc Wjukken 18.30 - 20.00 uur, mfc Wjukken 20.00 - 21.30 uur,mfc Wjukken peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 13.15 - 15.30 uur, mfc Wjukken viskraam 13.00 - 18.00 uur, De Dobbe 14.00 - 16.00 uur, de Gielguorde (m.u.v. schoolvakanties) 14.00 - 16.00 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 18.05 - 19.00 uur, gymzaal 16.30 - 17.30 uur, Gemeentehuis Wommels 18.30 - 20.00 uur, tennisbanen 20.00 uur, bij mfc Wjukken 20.00 - 23.00 uur, mfc Wjukken 20.00 - 23.00 uur, tennisbanen woensdag peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 08.30 - 10.45 uur, mfc Wjukken verlengde opvang ‘de Pukkewjuk’ 10.45 - 11.45 uur mfc Wjukken âldereinsoos bodyfit hardloopclinic pilates bodyshake donderdag pianoles AMV kids swing 4 t/m 7 jaar funky kids 7 t/m 10 jaar 14.00 uur mfc Wjukken 18.40 - 19.25 uur, gymzaal 19.30 uur 19.30 - 20.15 uur, gymzaal malletband ‘Harmonie Weidum’ 19.30 - 21.30 uur, dorpshuis Weidum 20.20 - 21.20 uur, gymzaal 15.30 uur, mfc Wjukken 16.10 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal modern dance 10 jaar en ouder 17.15 - 18.05 uur, gymzaal juni 2015 Mandeguod 25
Weekagenda ophalen oud papier jeu de boules yoga vrijdag v.a. 18.30 uur, laatste do. v.d. maand 19.30 uur, jeu de boulesbanen competietie 19.00 uur én 20.00 uur, De Gielguorde peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 08.30 - 10.45 uur, mfc Wjukken verlengde opvang ‘de Pukkewjuk’ 10.45 - 11.45 uur mfc Wjukken pilates vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) biljartcompetitie zondag groepstraining hardlopen jeu de boules 09.00 - 09.45 uur, gymzaal 09.15 -10.15 uur, mfc Wjukken 10.30 -11.30 uur, mfc Wjukken 19.30 uur, Café Bonnema 10.00 uur 14.00 uur, jeu de boulesbanen instuif Instelling Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Huisartspraktijk Bergwerff Huisartspraktijk Lukkes Gastouderopvang It Swânnennest Instellingen Telefoon Contactpersoon Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters (088) 035 04 38 W. Lameris Diëtistenpraktijk Mantgum (0566) 65 33 88 T. Kuperus (0900) 112 71 12 (058) 250 14 14 (0517) 34 12 72 (058) 251 92 24 (058) 250 15 23 J. Sybesma H.B. Bergwerff L.J. Lukkes G. van der Heide Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten (058) 250 19 52 J. Wijnia Gastouderopvang Us Wouterkes Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal Peuterspeelzaal De Pukkewjuk Protestantse Gemeente www.ruimgeloven.nl (0566) 65 36 35 Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum 26 Mandeguod (058) 250 13 63 R. van der Veen (088) 035 04 38 W. Lameris (06) 270 649 94 A. Wijnstra (06) 420 122 03 M. Ypma (058) 250 16 80 I. Bosma Ds. G. Knol (0515) 42 56 12 V. Akkermans (058) 250 17 81 juni 2015
“Mantgum” Eagjend oer it wide fjild Leisto dêr moai yn ’t sicht De toer sjocht fier de greiden oer Yn waarme sinnepracht Dyn klokken klinke blier en fier Oer dakken read en swart Dyn hoanne hâldt alle dagen wer hiel trou oer ús de wacht Boatsjes dobberjend yn ’e sinne By de Wjukken lâns de kant Fakânsjegongers yn it gers, En ’t keatsen op it fjild It winkelsintrum oan de Dobbe De skoalbern, blier en frij van Galemawei, de Wâl, of Jister Mantgum âld en Mantgum nij Rinnend by de Swette lâns Fytsend oer de dyk ‘t fertier Jorwert om of binnenpaad It makket minsken blier Mantgum yn it sinneljocht Mantgum yn ’e nacht By ’t maaitiid, simmer, hjerst en winter Mantgum bist in pracht Hette van der Wal juni 2015 April 2015 Mandeguod 27
28 Mandeguod juni 2015
‘Geen bericht is goed bericht’ wordt wel gezegd als mensen een reis maken en niets te melden hebben aan de achterblijvers. Maar om nu helemaal niets van ons te laten horen…. Daarom nu wat ‘oud’ nieuws. “Sinds 1815 is er in het dorp Baard, gelegen aan de Bolswarder Trekvaart een heelmeester ten plattelande gevestigd. Niet alleen als chirurgijn, maar ook als vroedmeester zijn deze geneesheren actief. Tevens werd een apotheek beheerd en werd de dokter door de kerk (de armvoogdij of diaconie) betaald als geneesheer voor de armen. Andere functies die de geneesheren in die tijd hadden betrof de zorg voor baby’s en kleuters (o.a.vaccinaties), de medische zorg voor schoolkinderen (vanaf 1917) en de doodschouw. Het doktershuis heeft op verschillende plekken in Baard gestaan. Vanaf 1864 wordt op de huidige plek het doktershuis gebouwd, waarna het nog verschillende verbouwingen zal ondergaan. In 1988 neemt dokter Bergwerff de praktijk over van dokter Mauser. Het inpandige koetshuis werd verbouwd tot apotheek, maar is nu niet meer als zodanig in gebruik. Dokter Steven Frederik Hoekstra was de eerste dokter in Baard die een automobiel aanschafte; in 1908 ontving hij een bewijs tot rijbevoegdheid. Artsen die in Baard gepraktiseerd hebben: Addeko Johannes Blom van 1815 tot 1830 Suffridus Nauta Binksma van 1830 tot 1856 Pieter Sijdses van Goinga van 1856 tot 1906 Steven Frederik Hoekstra van 1906 tot 1937 J. Boersma van 1937 tot 1946 H. G. Meier van 1946 tot 1951 H. W. Mauser van 1951 tot 1988 H. B. Bergwerff van 1988 tot heden. Wist u dat Jan Jacob Slauerhoff, de grote friese dichter/scheepsarts tussen twee scheepsreizen door nog enkele weken de praktijk heeft waargenomen van dokter Hoekstra in Baard? Van hem wordt verteld dat hij zijn patiënten behandelde in de wachtkamer. Hij reed op zijn motorfiets door het gebied van de Greidhoeke, iets dat zijn 'tere' gestel geen goed deed. ” (Citaat van onze website.) Tot zover dit historische inkijkje. juni 2015 Mandeguod 29
Fj * Nieuwe en gebruikte fietsen * Luxe en huishoudelijke artikelen * Speelgoed en schrijfwaren * Gereedschap * Verf en hout * Tuinartikelen * Veehouderijbenodigdheden * Diervoeders en -accessoires * Werkkleding en schoeisel * Schaatsen KLEASTERDYK 46, WINSUM TEL. 0517-341556 DE WINKEL VOOR ALLES EN ... 30 Mandeguod juni 2015
Een oplettende lezer heeft opgemerkt dat de dokterspraktijk in Baard dus dit jaar twee honderd jaar bestaat. Ook al komen er in het doktershuis in Baard geen patiënten meer, de regie vindt nog wel plaats vanuit het pand uit 1868. Recentelijk kwamen twee namen uit het verre verleden voorbij: een nazaat van dokter Binksma klampte mijn man aan en de echtgenote van de zoon van dokter Hoekstra reed door Baard en keek even naar het huis waar haar man geboren was. Hoe toevallig. Misschien zijn er mensen die nog herinneringen aan deze dokters hebben, dan houd ik me aanbevolen voor deze verhalen. Met de familie van dokter Mauser hebben wij nog altijd contact en regelmatig komen zij even herinneringen ophalen in Baard. En dan nu naar het heden. Zoals ik al aangaf wordt er in Baard niet meer gepraktiseerd, de patiënten komen naar Winsum en Mantgum. Het pand aan de Wide Hoeke is sinds kort duidelijk herkenbaar door nieuwe belettering op de ramen. De vijzel en de aesculaap op de voordeur geven aan dat er zich een apotheekhoudende huisarts bevindt in het pand. Op 29 en 30 mei- tijdens de Dobbedagen- houden wij OPEN HUIS. U bent dan van harte welkom om eens te komen kijken op onze nieuwe praktijklocatie. Bent u toch mooi even bijgepraat….al waren het dit keer oude koeien uit de Baarder Sleat! Baard, mei 2015 Aukje Bergwerff- de Boer 401 euro voor tafeltennisclub MANTGUM - De actie met speciale moederdag-oranjekoeken heeft MTV'14, de tafeltennisvereniging van Mantgum, 401 euro opgeleverd. De leden zijn in Mantgum en een deel van Weidum langs de deuren gegaan en hebben de oranjekoeken er vlak voor Moederdag afgeleverd. De speciale oranjekoeken - met een hart van marsepein - werden gemaakt door Ambachtsbakker Sybesma. MTV'14 gaat het geld gebruiken voor de aanschaf van materiaal. MTV'14 gaat vanaf september in MFC Wjukken met een team volwassenen competitiewedstrijden spelen op vrijdagavond. De wekelijkse trainingen voor jeugd en volwassenen op maandagavond beginnen maandag 7 september weer. Meer informatie is te vinden op www.mtv14.wordpress.com. Alle gulle gevers: hartelijk dank! juni 2015 Mandeguod 31
Bootsma Bouwbedrijf B.V. Voor al uw: Onderhoud Agrarische bouw Verbouwingen Restauratie Woningbouw Utiliteitsbouw Werkplaats/kantoor: Doarpsstrjitte 8 9021 CL Oosterwierum Tel. (058) 250 13 25 Fax (058) 250 14 15 info@bootsmabouwbedrijf.nl www.bootsmabouwbedrijf.nl 32 Mandeguod juni 2015
Loop Rûnom Mantgum, zondag 28 juni Op zondag 28 juni om elf uur is de loop Rûnom Mantgum, een gezellige loop over 2½, 5 en 10 kilometer. Start en finish zijn bij MFC De Wjukken. Het parcours van de 10 kilometer loopt via Hoxwier en langs de Zwette naar Easterwierrum en over de Hegedyk en het Bosk terug naar Mantgum. De 2½ en 5 kilometer gaan langs De Kamp, His van Botnialeane, Seerp van Galemawei , Gibbeflecht, Finne, Jister, Wide Hoeke, Golle, Greft. De vijfkilometerlopers doen deze ronde twee keer. Voor de basisschoolkinderen is om half elf de kidsrun. Papa of mama mogen ook meelopen bij de kidsrun. Alle kinderen krijgen een medaille! Als voorbereiding organiseert Rûnom Mantgum in samenwerking met de Gielguorde kidsrunclinics tijdens de gymnastieklessen. Doe je niet aan hardlopen? Kom dan langs en moedig de hardlopers aan. Publiek langs de route en bij start en finish maakt het een mooi evenement voor de lopers en voor het dorp. Wij gaan er bij de Wjukken een feestelijke boel van maken. Inschrijven en meer informatie via runom.mantgum.com. Vrijwilligers gevraagd Voor de loop Rûnom Mantgum zijn er nogal wat taken zoals tijdwaarnemen, verkeer regelen, wegwijzen, slotfietser, video of foto’s maken, parkeerwacht, inschrijven en startnummers verstrekken, medailles uitdelen, parcours uitzetten, water en sponzen aangeven, enzovoort. Je raadt het al: daarvoor hebben we vrijwilligers nodig. Wil je een helpen bij deze nieuwe sportieve activiteit in Mantgum? Laat het ons dan even weten via runommantgum@mantgum.com of 06 5122 1165. De organisatie bestaat uit Marian Sterk, Anne Dijkstra, Dick Lont en Mirjam Boomsma in samenwerking met buurtsportcoach Lammert Harkema van de gemeente Littenseradiel. juni 2015 Mandeguod 33
34 Mandeguod juni 2015
Nieuws onder de zon Er zijn een paar ontwikkelingen te melden in diergeneeskundeland. Allereerst is er voor honden een nieuw veelbelovend middel op de markt gekomen tegen vlooien en teken. We hebben een jaartje de kat uit de boom gekeken, maar het werkt echt fantastisch. Het bijzondere is het toedieningsgemak en de uitstekende, langdurige werking. Het betreft een smakelijke tablet die met de maaltijd moet worden toegediend en die vervolgens drie maanden lang de hond tegen de irritante kriebelende kruipers en akelige bloedzuigers beschermt. Ondertussen kan de gastheer zonder bezwaar zwemmen, gewassen en geaaid worden door Jan, Jans én de kinderen. Heel veel hondeneigenaren laten hun hond jaarlijks enten. De belangrijkste reden om dit te doen is om de geliefde viervoeter te beschermen tegen de Ziekte van Weil. Deze ziekte is echter slechts één van de verschijningsvormen van de complexere ziekte leptospirose. Een hond kan besmet raken doordat leptospiren (de bacterie die o.a. de Ziekte van Weil kan veroorzaken) vanuit de leefomgeving via wondjes of de slijmvliezen het lichaam binnen-dringen. In sommige gevallen blijven de symptomen beperkt tot algemene ziektesymptomen zoals verminderde eetlust, braken en koorts. Maar het ziektebeeld kan ook zeer agressief verlopen met spiertrillingen, gele slijmvliezen, diarree en ernstige nierproblemen. Kortom een doodzieke hond die intensieve medische zorg nodig heeft. En als een hond niet ingeënt is zelfs meestal met dodelijke afloop. Via urine scheiden geïnfecteerde honden leptospiren uit en zo besmetten ze daarmee de leefomgeving. Met name uitlaatplaatsen, grasvelden en stilstaand (zwem)water zijn beruchte besmettingshaarden. Kleine knaagdieren, zoals muizen en ratten, spelen een rol bij de verdere verspreiding en instandhouding van leptospiren in het milieu. Elke hond kan besmet raken, in de stad net zo goed als op het platteland. Door jaarlijks te enten bouwt een hond de noodzakelijke weerstand op en vermindert de kans op ziekte. Leptospiren komen over de hele wereld voor. Er bestaan diverse varianten die verschillende ziektebeelden bij dieren én mensen kunnen veroorzaken. De ziekte van Weil is daarvan de bekendste en beruchtste, maar ook andere verschijningsvormen van leptospirose zijn beschreven. Denk aan melkerskoorts. Omdat besmette dieren ook mensen kunnen infecteren is een goede bescherming tegen leptospirose gewenst. juni 2015 Mandeguod 35
36 Mandeguod juni 2015
Tot voor kort veroorzaakten vooral de twee serogroepen (canicola en icterohaemorrhagiae) ziektegevallen in West-Europa. De huidige vaccins beschermen uitstekend tegen deze twee varianten. Steeds vaker echter worden ook andere varianten in West-Europa aangetroffen behorend tot de serogroepen australis en grippotyphosa. De oude vaccins beschermen hier niet tegen. Om bescherming te bieden tegen deze nieuwe serogroepen beschikken we sinds kort over een nieuw vaccin. Op het spreekuur brengen wij dit bij de eerstvolgende enting zeer zeker ter sprake. menno@bistedokter.nl Opbrengst plantenverkoop (HoxWiersterMerk) Op de zonnige donderdagavond 23 april jongstleden heeft de 11e editie van de HoxWiersterMerk (Plantenverkoop) ruim € 1580,- opgebracht. Een zeer goede verkoop met een ongekend goede opbrengst. Dit jaar hebben we 100 stuks meer besteld en ook meer verkocht: inmiddels weten nagenoeg alle dorpsgenoten dat de planten (via onze vaste leverancier D. Boonstra) van goede kwaliteit zijn en dat we dit voor het goede doel doen. Dit zien we terug in de opbrengst, waarvoor onze grote dank. De opbrengt wordt door MFC Wjukken besteed aan nieuwe tafels voor in de grote zaal. De overgebleven planten zijn in de bloembakken bij de Wjukken gepoot, wat een gezellige en fleurige uitstraling biedt. Alle kopers en vrijwilligers bedankt! Met oog op de organisatie is voor volgend jaar een extra paar handjes nog steeds welkom in de commissie. HWM-commissie, Ruerdtsje Kuperus, Patricia Kuipers, Miranda v.d. Poel juni 2015 Mandeguod 37
38 Mandeguod juni 2015
“GRIENE SJIPPE” BINNE JO AL FREON FAN "GRIENE SJIPPE"? Foar € 20.- yn it jier binne jo al freon fan Teater Kollektief "Griene Sjippe'. Wy hâlde jo op'e hichte fan ús dwaan en litten, ek krije jo foarrang by de premjêre en dat mei in fikse koarting op de yntree priis. JO DOGGE WAT FOAR ÚS--- WY DOGGE WAT FOAR JO!!!! Foar mear info nei; ynfo@grienesjippe.nl of skilje nei Rikky Nagel 0612289002. Of meitsje it bedrach oer op bankrekkennummer; NL17RABO0190551399 mei al jo gegevens. ÚS TANK IS GRÚT Freonlike groetnis it bestjoer fan "Griene Sjippe" juni 2015 Mandeguod 39
Ambachtsbakker Sybesma * Mantgumer Preamke, een heerlijk lekkernij maar ook een leuke tip als kado. * Kadomand gemaakt terwijl u wacht, in de zomer kunt u koffie of thee krijgen op ons terrasje. Openingstijden Mantgum: Dinsdag t/m donderdag: 8.30 - 18.00 uur Vrijdag: 8.00 - 18.00 uur Zaterdag: 8.00 - 16.00 uur www.ambachtsbakker.nl / email: bakkerijsybesma@hetnet.nl Mantgum tel.: 058-2502070 / Boksum tel.: 058-2541323 / 06-38770942 * Suiker of krentenbrood in elk cijfer welke u maar wilt. * Reklame’s staan in de Skille vermeld. * Ontbijtservice. * `s Maandags kunt u gebak afhalen op bestelling in onze winkel te Boksum. * Ook kunt u `s ochtends vroeg altijd in Boksum terecht om uw gebak af te halen of mee te nemen naar uw werk bijvoorbeeld. 40 Mandeguod juni 2015
Doarpswurk is er voor jou! Doarpswurk stimuleert initiatieven die de leefbaarheid op het Friese platteland versterken. Wij doen dit door dorpsbelangen, dorpshuizen en initiatiefgroepen te ondersteunen bij hun werk. Zo helpen wij bijvoorbeeld bij het aanvragen van subsidies, het verduurzamen van een dorpshuis, het ontwikkelen van een dorpsvisie en ook het opzetten van een wooncoöperatie. We begeleiden, maar nemen het proces niet over. De ideeën en ontwikkelingen zijn van het dorp zelf en passen hierdoor binnen de gemeenschap. We zijn net even dat steuntje in de rug dat je soms nodig hebt en bieden de kennis die wellicht niet aanwezig is in het dorp. We bundelen en koppelen initiatieven aan elkaar en brengen dorpen die in dezelfde processen zitten met elkaar in contact. Dat is de kracht van Doarpswurk. Kortom heb je een idee of initiatief op het gebied van duurzaamheid, leefbaarheid of sociale innovatie? Neem dan contact met ons op! Kijk wie er actief is in jouw regio via www.doarpswurk.frl. juni 2015 Mandeguod 41
42 Mandeguod juni 2015
UW ADRES VOOR: FIETSEN NIEUW EN GEBRUIKT · ELEKTRISCHE SCOOTERS · SERVICE EN REPARATIE (OOK AAN HUIS) · FIETSVERHUUR · FITNESS TOESTELLEN · SLEUTELSERVICE · FIETSVERZEKERINGEN · FIETSKLEDING · HEEL VEEL ACCESSOIRES De iisbaan 2 · 8731 DW Wommels · Tel. 0515 - 332 565 www.tweewielersdejong.nl juni 2015 Mandeguod 43
44 Mandeguod juni 2015
juni 2015 Mandeguod 45
46 Mandeguod juni 2015
juni 2015 Mandeguod 47
Advertenties hele pagina halve pagina kwart pagina staand kwart pagina liggend Colofon 180 x 128 mm 128 x 87,5 mm 87,5 x 61,5 mm 128 x 41,25 mm Iedere advertentie heeft standaard een rand. Behalve als het design van de advertentie dit niet toelaat. Aanleveren advertenties en afbeeldingen Aanleveren van een advertentie kan in elk gewenst grafisch formaat zoals bijvoorbeeld BMP, TIFF, JPG, JPEG, PNG, etc. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar. Doarpsmienskip Mantgum Anne Muller, voorzitter. Dayna de Boer, secretaris. Geert-Jan Goedhart, penningmeester. Roelie Rozenberg, bestuurslid. E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod (vacature) hoofdredacteur. Frits Sieperda, vormgever. Trudy Post, eindredacteur en waarnemend hoofdredacteur. Anna Christien Piebenga, redactielid. Financieel beheer Hotze Bonnema, penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verslaggevers Siebolt Dijkstra (en korrektor fryske teksten), Lys Scarse, Hette van der Wal. Verspreiding Karelien van Sluis, coördinator. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum. Druk Copy Service Leeuwarden Tarieven Mandeguod www.mantgum.com Jaaradvertentie (binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina € 150,€ 77,50 € 43,50 Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina € 24,€ 13,€ 9,Politie Service Centrum (0900) 88 44 Buurtagent: trinus.hoekstra@friesland.politie.nl © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 48 Mandeguod Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage Oplage € 26,500 exemplaren. Inleveren kopij, uiterlijk de 15e van elke maand Trudy Post, It Hiem 25, 9022 CG Mantgum, mandeguod@gmail.com. Algemeen Uw bijdrage dient voorzien te zijn van naam, adres en telefoonnummer. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. e-mailadres mandeguod@gmail.com juni 2015
M-juni 2015
M-juni 2015
1 Online Touch