mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 30e jaargang november 2015
M-november 2015
INHOUDSOPGAVE Met spoed, vers bloed! Nierstifting 3 Collectes Kankerbestriding Het derde van WWC MS Collecteweek start op 23 november Blinder! 10 jaar Blinder! In nij teater- en muzykselskip yn Fryslân Werkgroep Historie Mantgum Geschiedenis van straatnamen in Mantgum Bericht uit de huisartsenpraktijk van dokter Bergwerff Beste dorpsgenoten Collecte Fonds verstandelijk gehandicapten Is Koning winter alweer in aantocht? It is wer sa fier Actie4kids Nieuws van de cultuurcommissie Verenigingen Activiteiten Weekagenda Instellingen Geachte dorpsgenoot, kaatsliefhebber of belangstellenden Pleats Tsjeintgum 5 ... Filmhuis Nieuws Woninginbraak Hongarije en de speculaasactie de Bistedokter Fantastische opening van het culturele seizoen in Mantgum! Leeuwarder Courant 18-11-1972 Advertenties Politie Colofon FOTO VOORKANT OMSLAG Herfst de Vliegenzwam op zijn mooist Het volgende nummer verschijnt voor 1 december 2015. Kopij s.v.p. inleveren voor 15 november 2015 Foto: Hanny Visser www.mantgum.com november 2015 Mandeguod 1 3 3 5 5 7 8 10 17 19 19 21 21 23 24 27 28 29 30 31 32 35 37 43 51 53 55 56 56 56
onderhoud verbouw restauratie renovatie nieuwbouw advies Dr. Fokkewei 2, Mantgum www.klaversma.nl telefoon: 058 250 16 19 bouwbedrijf@klaversma.nl 2 Mandeguod november 2015
Met spoed, vers bloed! De redactie is op zoek naar nieuwe redactieleden! We willen graag voor u deze mooie dorpskrant blijven maken, maar hebben nieuwe aanwas nodig, misschien iets voor u/jou?? Er zijn eigenlijk zelfs 2 plekken vrij in de redactie: Voor de eindredacteur zijn de taken onder meer: doorgaans binnenkomt. Redigeren en verwerken van deze kopij (6-8 uur per maand); vormgever. Ook zijn we op zoek naar een hoofdredacteur, deze functie wordt op dit moment eveneens door de eindredacteur vervuld. Taken van de hoofdredacteur: 1 tot 2 uur voorbereidingstijd) Wie o wie wil de redactie van Mandeguod komen versterken? Voor informatie kunt u contact opnemen met Trudy Post (058) 2896678 of Redactie Mandeguod Nierstifting De kollekte foar de “Nierstifting” hat dit jier it moaie bedrach fan € 582,05 opbrocht. Tank hjirfoar oan alle ynwenners fan Mantgum. Jitske Agema-Bijlsma november 2015 Kollekte foar de Kankerbestriding De kollekte yn Mantgum hat dit jier € 875,- opbrocht. Tige tank! Djo Fopma en Fimmie Kirkenier Mandeguod 3
‘ELTS MINSKE IS OARS ELTS ÔFSKIE IS OARS’ www.uitvaartzorgbijlsma.nl 4 Mandeguod Anna Bijlsma Jorwert 06 10 33 03 37 november 2015
Het derde van WWC Het derde van WWC is dit najaar begonnen met een Evert van der Sluis, Bo Boterhoek, Hendrik Grunstra, Ymkje van der Hem, Geartsje van der Hem en, ook al hebben we hem dit veldseizoen niet in actie mogen zien, Hylke Faber uit het oude derde. Daar zijn aan toegevoegd uit de A1 Jouke en Reinder Bonekamp, Tom Trentelman, Rikst Cuperus, Marijke Sybrandy en Maaike Faber en als sterspeler uit de B2 Fardau van nieuw team, met als topcoach Jochum de Vries Dit was te merken bij de eerste twee wedstrijden. Iedereen speelde net weer wat anders, dan de ander was gewend. Gelukkig duurde het niet lang of iedereen vond zijn plekje op het veld en gedurende het seizoen wisten we ook punten te pakken. Helaas hebben we drie wedstrijden verloren, maar toen we de eerste keer tegen ODIS gelijk speelden en ons eerste punt pak De twee wedstrijden die er na kwamen wonnen we namelijk! Onze laatste wedstrijd speelden we in Veenwouden op 3 Oktober. Er stond veel op het spel want als we hier van verloren waren we laatste in de competitie en dat zagen we natuurlijk geen van allen zitten. Daarnaast had Jochum gezegd dat als we niet wonnen niemand naar de nacht van Bozum mocht en dat kan natuurlijk niet. Gelukkig wist het derde raad met deze wijze woorden en wonnen we met 6-7. Groot feest dus die avond! Wij hopen het in de zaal nog beter te doen, nu we steeds beter op elkaar ingespeeld raken. Dat hoort u dan wel weer van ons! Het derde van WWC november 2015 Mandeguod 5 MS Collecteweek start op 23 november Op maandag 23 november gaat de MS Collecte weer van start. Het Nationaal MS Fonds strijdt voor een beter leven met MS. Het opgehaalde collectegeld wordt besteed aan onderzoek (voor een beter leven nu en een toekomst zonder MS), begeleiding en voorlichting. Het is een hele uitdaging voor de collectanten om in dit jaargetijde, waarin het vroeg donker is en het de deuren te gaan. Laat de collectant niet in de kou staan! Wie de collectant mist, kan uiteraard ook een gift overmaken op NL92INGB 0000 00 50 57. Wilt u meer informatie? Kijk op www.nationaalmsfonds.nl
6 Mandeguod november 2015
Blinder! 10 jaar Blinder! Dit jaar is het tien jaar geleden dat er spontaan een gemengd koor, genaamd Blinder, werd opgericht met mensen uit Littensradiel onder leiding van Baukje Hoogstins. Drie jaar geleden is Blinder verder gegaan als vrouwenkoor. Dertig enthousiaste dames, niet meer alleen uit Littenseradiel, maar nog wel steeds onder leiding van Baukje, zingen drie- en vierstemmige nummers. Op 31 oktober is er een gratis jubileumconcert te beluisteren vanaf 19.30 uur in de St. Margryt kerk in Easterlittens. Met medewerking van: Bluesband Related Stuff en Frouljuskwartet Vink Wij hopen u dan te zien! november 2015 Mandeguod 7
In nij teater- en muzykselskip yn Fryslân! Mei grutskens presintearret ‘Hy en Sy’ de Frysktalige muzykfoarstelling ‘Alles op Oarder’. Op 28 novimber spylje wy ús foarstelling by Café Bonnema yn Mantgum. Untstean As ôfskie fan Friesland Bank dy’t oernaam is troch Rabobank, skreau âld-wurknimmer Hette van der Wal it muzikale programma ‘De Toscaanse Kapel’. Mei kollega’s, freonen en famylje hat er dit yn besletten kring sjen en hearre litten oan syn (âld)kollega’s. It waard in grut sukses en dêrom hat in oantal fan dizze minsken besletten om de wrâld yn te gean mei in nij programma foar in grutter publyk. Hy en Sy Mei de komst fan it nije programma ‘Alles op Oarder’ waard de namme fan ús selskip berne: Hy en Sy. Yn dizze formaasje wurde Mantgumer Hette van der Wal (teksten, spyljen en sjongen) en âld-Baarder Greetje Wiersma-de Groot (spyljen en sjongen) muzikaal begelaat troch Bert Ponjee (gitaar), Jelmer van der Wal (basgitaar), Piet Commandeur (akkordeon) en Klaas de Jong (slachwurk). Alles op Oarder ‘It is tiid om de souder ris goed op te rêden. Der leit fierste folle âlde rommel dêr boppe. Mar in souder opromje is noch sa maklik net. Dêr moat goed oer neitocht wurde, want mjitte is witte. Alles sil no op oarder en werom nei de basis. En tink der goed om, want foardatst it witst bringt dat âlde guod dy werom nei it ferline en dêr hat net ien wat oan!’ 8 Mandeguod november 2015
‘Alles op Oarder’ is in muzykfoarstelling oer de feroarings yn de hjoeddeiske maatskippij en wat dy feroaringen mei ús dogge. Mei nije teksten op bekende meldijen en ferhalen oer nostalgy en feroaring bringt ‘Hy en Sy’ it publyk yn ekstaze. De regy fan de foarstelling is yn hannen fan Wouter van der Wal. Wy noegje jim fan herte út om op 28 novimber mei ús “de souder op te rêden”. De foarstelling begjint om 20.30 oere, de seal is iepen fan 20.00 oere ôf. Kaarten kinne by Café Bonnema reservearre wurde, til. 058 - 2897578. Foar ynformaasje kinne jo kontakt opnimme mei: Hette van der Wal Til. 058 - 250 16 06 as mei Greetje Wiersma-de Groot Til. 06 13 30 41 85 Kaarten kinne reservearre wurde op iepeningstiden fan Woansdeis oant en mei Sneins fan 17.00 oere ôf op tillefoannûmer 058 - 2897578. november 2015 Mandeguod 9
WERKGROEP HISTORIE MANTGUM Geschiedenis van straatnamen in Mantgum Iedereen vindt het gewoon om een adres te hebben zoals de naam van een straat, laan, singel, gracht, plein of dijk, voorzien van een huisnummer, postcode en woonplaats. Vroeger was dat anders. Toen moest je uitleggen dat je woont in, naast, achter, tegenover of vlakbij een woning waarin een bepaald beroep wordt uitgeoefend, of dat herkenbaar is aan een gevelsteen of door een versiering aan dat huis, of een markant gebouw. Dat verandert, eerst door verschillende systemen van huisnummering en daarna door het geven van namen en huisnummers, aan de rechterkant van de straat - gezien vanuit het centrum of de kerk- oplopend een even nummer en aan de andere kant een oneven nummer. Het systeem van huisnummering is in Nederland in 1805 ingevoerd, in de zogenaamde Franse tijd (1795-1813). Vanaf 1830 zijn in het oudst bekende “Register van ingezetenen” van de gemeente Baarderadeel de huizen in Mantgum voorzien van een huisnummer. In 1830 waren er 45 huisnummers in Mantgum. Het systeem van huisnummering is sindsdien regelmatig herzien. Informatie daarover is te vinden in Ald Mantgum (zie www.Mantgum.com). In 1978 voerde PTT Post de postcode in. Sinds 1 maart 1966 hebben alle straten in Mantgum een naam. Een jaar daarvoor stelt Doarpsmienskip Mantgum het college van burgemeester en wethouders van de toenmalige gemeente Baarderadeel voor de straten een naam te geven. Op 18 oktober 1965 neemt de gemeenteraad de suggesties van Doarpsmienskip Mantgum over, op één voorgestelde naam na. Enige discussie is er over de naam Frijbuorren. Frijhôf of Frijbuorren is in de middeleeuwen een toevluchtsoord dicht bij kerk en pastorie dat bescherming biedt aan personen die worden vervolgd. De naam Frijbuorren wordt op advies van de Nammejowingskommisje van de Fryske Akademy overgenomen. Deze commissie raadt af om die naam ook te geven aan het verlengstuk. Dat staat bekend als de Oaljekoekshoeke of Oaljekoeksbuert. Deze namen zijn ontleend aan de geur van oliebollen die daar destijds vaak worden gebakken. De gemeenteraad vindt de naam Oaljekoekshoeke wat denigrerend, ja zelfs discriminerend voor de bewoners die er dan wonen. Uiteindelijk besluit de gemeen10 Mandeguod november 2015
teraad te kiezen voor de naam Fearhûshoeke, het alternatieve voorstel van Doarpsmienskip Mantgum. Deze naam verwijst naar het voormalige veerhuis (Fearhûshoeke 5). Enkele straten krijgen namen die zijn afgeleid van historische inwoners van Mantgum. Seerp van Galemawei. Deze grietman van Baarderadeel leefde van 1528 – 1581 en woonde op de ken tussen 1746 en 1748). Eerdere –officieuze-benamingen voor (gedeelten van) deze straat zijn o.a. Stationsweg, Stationslaan, Kunstweg, Villalaan, Waaigat, De Holte, His van Botnialeane (de vrouw van Seerp van Galema), Dokter Fokkewei (een voorname dokter uit de 19e eeuw) en Master Jansenstrjitte (schoolmeester in Mantgum van 1860 – 1907). Officieuze straatnamen, bijvoorbeeld Villalaan, komen wel voor in officiële aktes. De namen van de overige Mantgumer straten in 1966 worden al sinds lange tijd in de volksmond gebruikt en worden dan officieel De Kamp, It Bosk en De Wâl. De Kamp is een toponiem ( = plaatsaanduiding) waarvan bekend is dat die al in begin van de 19e eeuw werd gebruikt. It Bosk kreeg die naam omdat daar meer bomen stonden dan elders in het dorp. De Wal, herinnert aan de haven die daar tot halverwege de jaren zestig van de 20e eeuw was. De echtgenote van de toenmalige caféhouder Jellema wilde niet dat het straatnaambordje met de naam De Wâl werd bevestigd aan de muur buurt in Amsterdam, moesten worden voorkomen. De verbinding tussen de Master Jansenstrjitte en de Frijbuorren is een particulier pad en werd De Steeg of Het Steegje genoemd. Buiten de bebouwde kom van het dorp liggen Tsjeintgum, Skillaerd en de Hegedyk. Tsjeintgum, van oorsprong een aantal boerderijen op een terp ten westen van Mantgum. Deze terp is half afgegraven maar nog duidelijk zichtbaar. Skillaerderdyk, de weg naar het ten zuidwesten van Mantgum gelegen Skillaerd (Schillaard). Volgens een legende ontstond Skillaerd door een ruzie tussen twee zusters over de plaats van de te stichten kerk in Mantgum. De ene zuster wilde die kerk in het dorp. De andere zuster was daar tegen omdat haar uitzicht dan werd bedorven. De oudste zuster stuurde haar jongere zuster het huis uit onder de uitroep: “Gaat heen, gij zijt een schillaard” (= iemand die meningsverschillen veroorzaakt). De weggestuurde zuster liet toen een kerk november 2015 Mandeguod 11
12 Mandeguod november 2015
bouwen op de plek die zij Schillaard (Skillaerd) noemde. Hegedyk is de weg oostelijk van Mantgum over de dijk langs de tussen 1200 en 1300 dichtgeslibde Middelsee. In 1970 start een uitbreiding van het dorp. Tegenover het toenmalige gemeentehuis aan de Seerp van Galemawei komen 16 woningen. Het wordt gebruikelijk dat burgemeester en wethouders van Baarderadeel suggesties vragen aan Doarpsmienskip Mantgum voor het geven van namen aan nieuwe straten. Na de gemeentelijke herindeling in 1984, zet de nieuwe gemeente Littenseradiel deze gewoonte voort. Doarpsmienskip Mantgum stelt het college voor om aan het nieuwbouw gedeelte de naam Swannedrift te geven. Deze naam herinnert aan het sinds 1529 bewoners van de ten noordoosten van Mantgum gelegen state Hoxwier mochten wilde en gemerkte zwanen houden en er op jagen. Het jachtterrein strekte kerktoren hoorbaar is. De Friese versie van zwanenrecht is Swannedrift. Een volgend uitbreidingsplan maakt tussen 1974 en 1978 de bouw mogelijk van de OBS De Gielguorde en 81 woningen. De school en 22 van de woningen staan aan de Master Jansenstrjitte. Voor de overige 59 woningen komen tussen de Swannedrift en de spoorweg enkele straten die alle de naam Gibbeflecht woord voor duiventil (douwematte). zaten openingen die fungeerden als duiventil. Achteraf blijkt het geven van één naam voor meerdere straten problemen te geven bij het vinden van het juiste adres. Op 24 augustus 1976 besluiten gedeputeerde staten van Fryslân akkoord te gaan met de bouw van 60 woningen in Mantgum. De hiervoor aangelegde straten krijgen namen die zijn ontleend aan de namen van weilanden rondom Mantgum. Het gaat hierbij om: De Ponge, De Finne, Kolmar, It Spyk, en een deel van De Wide Hoeke. Voor de bouw van het gymnastieklokaal is in 1981 in het verlengde van de Swannedrift een gedeelte van een weg aangelegd. Dat gedeelte is in 1997 doorgetrokken tot aan It Bosk. De weg krijgt de naam Om ‘e Terp omdat deze met een wijde boog om het gebied van de dorpsterp loopt. november 2015 Mandeguod 13
Ambachtsbakker Sybesma * Mantgumer Preamke, een heerlijk lekkernij maar ook een leuke tip als kado. * Kadomand gemaakt terwijl u wacht, in de zomer kunt u koffie of thee krijgen op ons terrasje. Openingstijden Mantgum: Dinsdag t/m donderdag: 8.30 - 18.00 uur Vrijdag: 8.00 - 18.00 uur Zaterdag: 8.00 - 16.00 uur www.ambachtsbakker.nl / email: bakkerijsybesma@hetnet.nl Mantgum tel.: 058-2502070 / Boksum tel.: 058-2541323 / 06-38770942 * Suiker of krentenbrood in elk cijfer welke u maar wilt. * Reklame’s staan in de Skille vermeld. * Ontbijtservice. * `s Maandags kunt u gebak afhalen op bestelling in onze winkel te Boksum. * Ook kunt u `s ochtends vroeg altijd in Boksum terecht om uw gebak af te halen of mee te nemen naar uw werk bijvoorbeeld. 14 Mandeguod november 2015
In 1989 krijgt op voorstel van Doarpsmienskip Mantgum het pad tussen de Nederlands Hervormde Kerk en It Foarhôf, de voormalige consistorie, (nu Seerp van Galemawei 5-7) de naam Waaigat. Het gedeelte van de Seerp van Galemawei tussen de kruising met De Kamp/Master Jansenstrjitte en de Frijbuorren zou begin 20e eeuw ook Waaigat zijn genoemd. Een andere naam voor dat gedeelte van de weg was De Holte. Op 8 december 1990 geeft Douwe van der Til, lid van het college van gedeputeerde staten van Fryslân, het officiële startsein aan de verkoopcampagne voor het woonplan Mantgumervaart. Hij onthult een paal met de namen van nieuwe aan te leggen straten: De Mêden, meervoud van It Mêd, het stuk land dat één man op één dag met de De Dobbe, een poel zonder aan- of afvoer, drinkplaats voor vee, De Barte, een losse houten brug over een sloot, It Stalt, een steigertje waarop vroeger melkemmers worden schoon gespoeld, De Jister, van een afscheiding voorzien stuk weiland waar koeien worden gemolken en It Soal, vaargeul. De straten van de tweede fase van het plan Mantgumervaart krijgen in 1998 de namen: De Skuorrereed (wagenpad in schuur langs hooi- of graanvakken), De Mielgong (looppad in het koehuis), It Hiem (erf of bedrijfsgedeelte van boerenerf), De Grêft (gracht) en De Golle (hooivak of graanvak). Tegenstanders van de naam De Skuorrereed voerden aan dat deze aanleiding kan geven tot misverstand. Het gaat hier niet om reed in de betekenis van pad maar om een straat of weg. Bovendien wekt reed bij niet-Friezen de associatie op van gat of achterste. De gemeenteraad heeft de bezwaren tegen de naamgeving De Skuorrereed verworpen. Geraadpleegde bronnen: Besluiten van de gemeenteraden van Baarderadeel en Littenseradiel die betrekking hebben op straatnaamgeving, Wikipedia en het Goïnga archief. Joost Lottgering november 2015 Mandeguod 15
16 Mandeguod november 2015
Geachte lezer van Mandeguod, De ‘R’ zit alweer in de maand en u bent natuurlijk allemaal weer begonnen met het gebruik van levertraan? “Oh, bah! ” hoor ik u denken: die vieze levertraan van vroeger. Maar tegenwoordig slikt u die in een softgel capsule en hoeft u er niets van te proeven. En zo gek waren de mensen vroeger niet: het barst natuurlijk van de vitamine A en D en het werd apart ingenomen omdat het in die tijd nog niet werd toegevoegd aan ons voedsel. Levertraan is een product dat gewonnen wordt uit de lever van kabeljauw, schelvis, soms ook uit de lever van heilbot. Deze vette olie bevat behalve vitamines A en D ook jodium en fosfor. Vanaf de zestiger jaren worden vitamine A en D toegevoegd aan margarine. Hierdoor verminderde de consumptie van levertraan. Visolie is echter een van de producten met het hoogste gehalte aan omega-3 vetzuren en dus is het effect ervan geen fabeltje! Gezuiverde vis olie is als voedingssupplement verkrijgbaar in de apotheek en zoals u al kunt vermoeden: zonder de ouderwetse levertraan smaak. Niet alleen het gebruik van levertraan hoort bij de tijd van het jaar: ook de jaarlijkse griepprik kunt u in oktober of november verwachten. Ieder jaar wordt door het RIVM een vaccin samengesteld dat een combinatie is van de griepvirussen van de afgelopen jaren. Het nut van deze prik wordt door criticasters gemaakt heeft dan twijfelt u niet en neemt u de griepprik. Als u boven de zestig bent of u behoort tot een risicogroep( hart-en vaatziekten, longziekten, diabetes, nieraandoeningen of mensen die weinig afweer hebben ) dan komt u voor een griepprik in aanmerking in het kader van de landelijke campagne. Voor meer informatie kunt u terecht op www.rivm.nl/ griepprik. In onze praktijk wordt er op 3 november gevaccineerd in Winsum en op 10 november in Mantgum, de Wide Hoeke 10B. Indien u van ons een uitnodigingsbrief heeft ontvangen dan verzoeken wij u om deze mee te nemen. Op beide locaties bent u tussen 17 en 19 uur welkom. Nieuw voor onze praktijk: vanaf 1 oktober 2015 is er voor patiënten die absoluut overdag niet naar het spreekuur kunnen komen een avondspreekuur in Winsum, Skans 4. U kunt met de praktijkassistente overleggen wanneer en hoe laat u daar terecht kunt. november 2015 Mandeguod 17
Anne de Jong Uitvaar tzorg Zorgvuldig en met aandacht 0566 - 602922 Dag en nacht bereikbaar www.dejonguitvaartzorg.nl 18 Mandeguod T 0566 - 60 29 22 Dag en nacht ber november 2015
tijkorganisatie als de medische praktijk worden kritisch bekeken door een onafhankelijke vertegenwoordiger van het nederlands huisartsen genootschap. Voor u en voor ons fijn om te weten dat er aan kwaliteit gewerkt wordt! Over een maand is het alweer een jaar dat onze dependance in Mantgum en we hopen onze patiënten in Mantgum en omgeving door de nieuwe praktijklocatie tegemoet te komen. U bent er van harte welkom! Met vriendelijke groet, namens het team van dokter Bergwerff Beste dorpsgenoten, Nu, na ruim vijftien jaar is de tijd gekomen om Mantgum te verlaten, het huis op It Bosk 3 krijgt nieuwe bewoners. Met veel plezier kijk ik terug op alle goede jaren in dit gezellige en mooie dorp. De laatste jaren waren ingewikkeld, maar juist in die tijd waren er veel kopjes koffie, thee, onverwachte maaltijden, en bovenal heel veel hartelijkheid en vriendschap. Ik wil langs deze weg iedereen daar Ik hoop dat de nieuwe bewoners zich net zo thuis zullen voelen als ik alle afgelopen jaren heb gedaan. Met een hartelijke groet van Berthe Aeijelts Collecte Fonds verstandelijk gehandicapten De collecte voor het Fonds Verstandelijk gehandicapten van de maand oktober heeft in Mantgum € 518,23 collectanten hartelijk dank hiervoor. Namens Trui Schots (Coördinator Fonds Verstandelijk gehandicapten) Gryt v.d. Wal & Roely v.d.Veen november 2015 Mandeguod 19
20 Mandeguod november 2015
Is Koning winter alweer in aantocht? Beste dorpsgenoten, Op donderdagavond 26 November 2015 organiseert ijsclub “De Twa Doarpen” weer haar jaarlijkse vergadering. De bijeenkomst zal gehouden worden in Café Bonnema, aanvang 20.30 uur. We hopen als bestuur van de ijsclub dat er weer volop belangstelling is voor de jaarvergadering. Aan de orde komen de vaste agenda punten zoals jaarverslag, kas zaken, onderhoud aan de baan en andere wetenswaardigheden. Natuurlijk kunt u lid of donateur worden van onze ijsclub. Een mailtje naar Kosten van donateur en/of lidmaatschap staan vermeld op de website. Als bestuur zijn we opzoek naar vrijwilligers die overdag tijd en energie hebben om de ijsbaan te vegen. Om dit te kunnen doen behoeft u alleen te beschikken over kennis van en inzicht in de omgang met de veegmachine met sneeuwbord. Uiteraard krijgt u uitleg over de bediening en we bieden goede arbeidsvoorwaarden voor u als vrijwilliger. Parkeren bij de ijsbaan: We willen een ieder attenderen op het feit dat de auto’s niet geparkeerd mogen worden voor de uitgang van de brandweer!!!!!. Wilt u weten wanneer de ijsbaan geopend is dan kunt u dit zien op onze website en bij de ijsbaan zelf met behulp van een bord en de aloude vlag. Wij hopen u allen te ontmoeten tijdens de jaarvergadering in Café Bonnema op donderdag 26 November om 20.30 uur. Met vriendelijke groet, Johan v.d. Werf Voorzitter IISCLUB DE TWA DOARPEN www.detwadoarpen.nl It is wer sa fier It Winterwjukkefeest op sneon 19 desimber 2015 stiet wer foar de doar. Jonges en famkes, jongelju, heiten en memmen, pakes en beppes: allegearre binne jim wolkom op ús feest. Grytz en Grize mei folsleine besetting sille jim dan efkes optille út jimme deistige beslommerlingen. It motto is disse kear: The Rednosed Reindeer Ball Dus helje dy noas út de motteballen! Oant sjen op it feest. De desimber kommisje november 2015 Mandeguod 21
22 Mandeguod november 2015
Actie4Kids deelt voor de 21ste keer jaarlijks meer dan 50.000 schoenendozen uit aan kinderen in weeshuizen, vluchtelingenkampen, sloppenwijken of andere moeilijke omstandigheden. Naast een schoenendoos ontvangen de kinderen ook een kleurrijk boekje met bijbelverhalen. Doe mee! Versier en vul een schoenendoos met schoolspullen, toiletartikelen en speelgoed en lever hem in. Samen maken wij duizenden kinderen blij. De diaconie van de kerk van Mantgum betaalt de bijdrage per doos van € 5,- voor transport- en organisatiekosten. Alle kinderen van de basisschool in Mantgum krijgen een informatiefolder mee. De schoenendozen gaan dit jaar naar Roemenië, Oekraïne, Moldavië, Sierra Leone en Togo. Wat doe je wel in de doos? - Pennen, (kleur)potloden, schrijfblok, schriften, gummetje, puntenslijper, etui, liniaal, kleurboek - Pop, auto, kleine bal, jojo, pet, knuffel, puzzeltje, ballonnen, knikkers, springtouw, muziekinstrumentje - Haarspelden, tandpasta, tandenborstel, kam of borstel, zeep, washandje, toilettasje, t-shirt - Tas, slipper, plastic beker Wat doe je niet in de doos? - Eten, snoepjes, oorlogsspeelgoed , varkensknuffel of kapot speelgoed. Belangrijk! geen laarzendoos! Plak de doos niet dicht maar doe er een elastiek om heen. Je kunt een doos maken voor een jongen of een meisje in de volgende leeftijdscategorieën: 2-4 jaar, 5-9 jaar of 10-14 jaar. Extra oproep : graag extra schoenendozen voor jongens! Elk jaar zijn er te kort aan dozen voor jongens. Meer informatie: http://www.actie4kids.org Schoenendozen inleveren kan bij Suzan Rienstra, It Hiem 2, tot 16 november tussen 17.00-20.00 uur. november 2015 Mandeguod 23
Nieuws van de cultuurcommissie In november zijn er maar liefst twee voorstellingen te zien in MFC Wjukken, namelijk: 5 november: STERK STAALTSJE; J&M producties [Jan en Marijke Arends] Een vertelvoorstelling vol verhalen, anekdotes en grappen. Een mens zit vol verhalen; zelf meegemaakt of bewaard gebleven door overlevering. Waar gebeurde verhalen, die door de vertellers meestal nog wat mooier worden gemaakt: sterke verhalen of sterke staaltjes. Er was een tijd, dat mensen niet konden lezen en schrijven. Mensen vertelden elkaar verhalen, die daarna werden doorverteld, wel of niet een beetje veranderd of aangedikt. Toen de verhalen opgeschreven werden, verschenen de eerste boeken en zo bleven de verhalen bewaard. Maar hoeveel verhalen gaan er verloren, omdat ze niet zijn opgeschreven... Jan en Marijke hebben van veel mensen uit heel Fryslân bijzondere verhalen gehoord en aangeleverd gekregen en van dit mooie materiaal hebben zij samen 'Sterk Staaltsje' geschreven. het dorpshuis. Sterke staaltjes om je over te verwonderen, om bij stil te staan, maar vooral ook om te lachen. Donderdag 5 november 2015; aanvang 20.00 uur. Toegangsprijs incl. pauzedrankje: € 16,00 24 Mandeguod november 2015
En op 28 november: KLEZMERGROEP DI GOJIM met hun nieuwe theatervoorstelling Gein - Dagboek van een duivelskind In 1988 verenigen een club niet-Joodse muzikanten zich onder de geuzennaam Di Gojim. Het eerste professionele klezmerorkest van Nederland is een feit. Van meet af aan belichten zij de theatrale kant van de klezmer. De heren van Di Gojim maken furore met een geheel eigen versie, pittig gekruid met Balkantraditionals en zigeunerklanken, afgemaakt met een toefje jazz. Filmische beelden en circusachtige clownerieën maken de concerten tot een belevenis. De nieuwe muziektheatervoorstelling van Di Gojim Gein: Dagboek van een duivelskind is gebaseerd op verhalen van de Jiddische schrijver en Nobelprijswinnaar Isaac Bashevis Singer. Jaap Mulder heeft een aantal van deze verhalen omgezet in een satirische monoloog. In humoristische anekdotes voert hij een Jiddische Faust op, die de spot drijft en op sublieme wijze het menselijk onvermogen fileert. Foto: Patrick Meijboom Jiddische muziek, Gypsy en chanson. Verrassende beelden, Jiddische liedteksten en de vertrouwde humoristische virtuositeit van Di Gojim vormen de ingrediënten van een unieke voorstelling. Zaterdag 28 november 2015; aanvang 20.00 uur. Toegangsprijs incl. pauzedrankje: € 16,00 Voor beide voorstellingen geldt dat u kunt reserveren via de inschrijfmap in Of bel (058) 2501458 (Kees v.d. Bijl) november 2015 Mandeguod 25
26 Mandeguod november 2015
Vereniging Vereni g ingen Contactpersoon Âldereinsoas Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Harmonie en Malletband Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen R. Heide M. Dusselaar J. W. Verhoef A. Muller E. van der Hem K. Bosma C. Punter S. Cnossen J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Runom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum D. Lont P.R. van der Kooi A. Meijer A. Tymersma Ondernemersvereniging Mantgum W. Fopma Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed E. Langes Stichting Wjukken Tafeltennisclub MTV’14 Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup november 2015 L. Weijer-Nutma J. Arendz P. Wijnja J. Anema J. Vogelzang G. Terpstra D. Ottema R.W. Steensma T. Oosterbos B. Stienstra M. Kuipers Telefoonnummer (058) 250 26 75 (058) 253 16 11 (058) 250 18 13 (058) 250 14 41 (058) 251 96 81 (058) 251 93 93 (058) 251 92 64 (058) 250 15 97 (058) 250 11 44 (058) 251 97 17 (06) 130 43 474 (06) 144 11 680 (06) 512 21 165 (058) 250 15 02 (058) 250 15 29 (058) 250 20 26 (058)-288 32 98 (058) 850 63 92 (058) 250 12 75 (06) 532 781 62 (058) 250 17 50 (058) 289 44 32 (058) 250 14 34 (058) 250 13 09 (058) 250 10 38 (058) 250 13 76 Mandeguod 27
Activiteiten zo. 1 nov do. 5 nov vr. 6 nov vr. 6 nov za. 7 nov vr. 13 nov zo. 15 nov vr. 20 nov do. 26 nov vr. 27 nov za. 21 nov za. 28 nov za. 28 nov zo. 29 nov volgende maand zo. 6 dec vr. 11 dec Kerkdienst Jan en Marijke Arends - Sterke staaltjes Knutselclub groep 5 en 6a Jaarvergadering Merke Commisje Mantgum Jeu de boules Stâltoernooi Knutselclub groep 6b en 7 Kerkdienst Knutselclub groep 8 Jaarvergadering IJsclub De Twa Doarpen Knutselclub groep 5 en 6a Feestelijke receptie Di Gojim 11.00 uur, Mariakerk 20.00 uur, MFC Wjukken 19.00 uur, Freedkelder 20.00 uur, Café Bonnema (bovenzaal) 20.00 uur, bij Doeke 19.00 uur, Freedkelder 09.30 uur, Mariakerk 19.00 uur, Freedkelder 20.30 uur, Café Bonnema 19.00 uur, Freedkelder Kaatsvereniging Jacob Klaver 20.00 uur, MFC Wjukken Hy en Sy : “Alles op oarder” 20.30 uur, Café Bonnema 20.00 uur, MFC Wjukken 14.00 uur, MFC Wjukken Koersbaltoernooi Kerkdienst Knutselclub groep 6b en 7 zo. 13 dec Wereldlichtjesdag 11.00 uur, Mantgum 19.00 uur. Freedkelder 18.30 uur, Mariakerk Waar zijn in Mantgum AED aanwezig : MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: Eerst 112 bellen. 28 Mandeguod november 2015
Weekagenda maandag bloedprikken huisartsenlaboratorium AMV fanfare ’Harmonie Weidum’ Mantgumer Maten Tafeltennisclub MTV’14, 12 t/m 18 jaar volwassenen dinsdag lytse byb biljarten 60+ judo, 4 t/m 7 jaar judo, 7 t/m 8 jaar judo, 8 t/m 9 jaar judo, 10 jaar en ouder inloopspreekuur politie tossen tennis jeugd bridgen tossen tennis volwassenen 09.00 - 09.15 uur, mfc Wjukken 15.30 uur, OBS de Gielguorde 19.30 - 21.00 uur, dorpshuis Weidum 20.00 uur, mfc Wjukken 18.30 - 20.00 uur, mfc Wjukken 20.00 - 21.30 uur,mfc Wjukken peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 13.15 - 15.30 uur, mfc Wjukken viskraam 13.00 - 18.00 uur, De Dobbe 14.00 - 16.00 uur, de Gielguorde (m.u.v. schoolvakanties) 14.00 - 16.00 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 18.05 - 19.00 uur, gymzaal 16.30 - 17.30 uur, Gemeentehuis Wommels 18.30 - 20.00 uur, tennisbanen 20.00 - 23.00 uur, mfc Wjukken 20.00 - 23.00 uur, tennisbanen woensdag peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 08.30 - 10.45 uur, mfc Wjukken verlengde opvang ‘de Pukkewjuk’ 10.45 - 11.45 uur mfc Wjukken âldereinsoos (vanaf 7 okt) bodyfit pilates bodyshake donderdag pianoles kids swing 4 t/m 7 jaar funky kids 7 t/m 10 jaar 14.00 uur mfc Wjukken 18.30 - 19.25 uur, gymzaal 19.30 - 20.15 uur, gymzaal malletband ‘Harmonie Weidum’ 19.30 - 21.30 uur, dorpshuis Weidum 20.20 - 21.20 uur, gymzaal 14.50 uur - 21.30 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal modern dance 10 jaar en ouder 17.15 - 18.05 uur, gymzaal ophalen oud papier v.a. 18.30 uur, laatste do. v.d. maand november 2015 Mandeguod 29
Weekagenda jeu de boules (competitie) loopgroep Rûnom Mantgum yoga vrijdag 19.30 uur, jeu de boulesbanen 19.30 uur, bij mfc Wjukken 19.00 uur én 20.00 uur, De Gielguorde peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 08.30 - 10.45 uur, mfc Wjukken verlengde opvang ‘de Pukkewjuk’ pilates 10.45 - 11.45 uur mfc Wjukken 09.00 - 09.45 uur, gymzaal vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) biljartcompetitie zondag groepstraining hardlopen jeu de boules (instuif) 09.15 -10.15 uur, mfc Wjukken 10.30 -11.30 uur, mfc Wjukken 19.30 uur, Café Bonnema 10.00 uur 14.00 uur, jeu de boulesbanen Instelling Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Huisartspraktijk Bergwerff Huisartspraktijk Lukkes Gastouderopvang It Swânnennest Instellingen Telefoon Contactpersoon Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters (088) 035 04 38 W. Lameris Diëtistenpraktijk Mantgum (0566) 65 33 88 T. Kuperus (0900) 112 71 12 (058) 250 14 14 (0517) 34 12 72 (058) 251 92 24 (058) 250 15 23 J. Sybesma H.B. Bergwerff L.J. Lukkes G. van der Heide Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten (058) 250 19 52 J. Wijnia Gastouderopvang Us Wouterkes Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal Peuterspeelzaal De Pukkewjuk Protestantse Gemeente www.ruimgeloven.nl (0566) 65 36 35 Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum 30 Mandeguod (058) 250 13 63 R. van der Veen (088) 035 04 38 W. Lameris (06) 270 649 94 A. Wijnstra (06) 420 122 03 M. Ypma (058) 250 16 80 I. Bosma Ds. G. Knol (0515) 42 56 12 V. Akkermans (058) 250 17 81 november 2015
Geachte dorpsgenoot, kaatsliefhebber of belangstellende Woensdag 29 juli was het feest in Mantgum. GertAnne van der Bos uit Mantgum, Teake Triemstra uit St. Jacobiparochie en Daniël Iseger uit Huizum wonnen de belangrijkste kaatswedstrijd van het seizoen: de PC te Franeker. Gert-Anne werd koning van de partij. Op deze dag hebben we dit, na een rondrit door het dorp, gevierd in de Wjukken. Nu willen wij iedereen de gelegenheid geven hen te feliciteren met dit geweldige succes! Ook zal er aandacht worden geschonken aan behaalde successen van Jacob Nederlandse kampioenschap kaatsen wonnen en de Jeu de peloters die dit seizoen erg succesvol waren. Ook worden de prijzen van het competitie kaatsen uitgereikt en er is live muziek. Het belooft een fantastische afsluiting van het kaatsseizoen te worden, die u niet mag missen! Graag nodigen wij u uit voor een feestelijke avond/receptie op: Zaterdag 21 november om 20.00 uur in M.F.C. Wjukken, de Terp 21 te Mantgum. Wij hopen u die avond te mogen begroeten! Het bestuur van Kaatsvereniging Jacob Klaver Mantgum november 2015 Mandeguod 31
Foto: LC - Catrinus van der Veen Pleats Tsjeintgum 5 … Yn 'e Ljouwerter Krante fan tongersdei 18 juny 2015 seach ik de foto fan 'e pleats dêr't ik mei myn beide bruorren Jan en Wiebe hikke en tein bin. Tegearre mei ús mem Akke Dantuma-Bouma hat ús heit Tsjerk Jans Dantuma jierren op dy pleats buorke, oant der yn juny 1972 troch in tige slim bedriuwsûngemak in ein oan syn libben kaam en dêrtroch tagelyk in ein oan de tiid dat wy op de pleats wennen. Yn 'e 30er jierren fan 'e 20e ieu binne ús pake en beppe Jan Tsjerks Dantuma en Folkertje Dantuma-de Boer fan Eastrum nei Mantgum tein, nei de pleats op Tsjeintgum 5. Yn 'e tiid dat sy dêr kamen, moat de pleats gjin stjelp, mar in kop-hals-romppleats west hawwe. De pleats is doe ek yngreven ferboud, wêrby't net it bedriuwsgedielte, mar de huzinge ôfbrutsen waard. De huzinge waard doe wer opboud nei de styl fan dy tiid, de 'Amsterdamse Schoolstijl'. Foardat dit lykwols syn beslach krige, waard neffens oerlevering it foarste part fan it bedriuwsgedielte útwreide. In foto fan 'e pleats sa't dy der oant de tritiger jierren fan 'e 20e iuw útsjoen hawwe moat, fine jo by dit stikje. Ik winskje de famylje Kaastra noch in protte moaie jierren op de pleats Tsjeintgum 5. Sjoerdtje Dantuma 32 Mandeguod november 2015
Foto: Fotografie Jan Bollegraaf, Winschoten november 2015 Mandeguod 33
34 Mandeguod november 2015
Filmhuis Nieuws Vrijdag 13 november 2015 Brozer (2014) Drama, Regie: Mijke de Jong Cast: Leonoor Pauw, Marnie Blok, meer Drama van Mijke de Jong waarin de vier zussen uit de film Broos proberen om te gaan met het feit dat een van hen ongeneeslijk ziek is geworden Als Muis hoort dat ze ongeneeslijk ziek is, krijgt voor haar het leven een totaal andere betekenis. Op haar weg naar het onbekende brengt ze regelmatig de zondagen door met haar zussen Lian, Ted en Carlos. Snoeihard, met gevoel voor humor, boos, angstig en met liefde zoeken zij elkaar op tot de dood hen scheidt. Vrijdag 27 november 2015 Still Alice (2014) Drama Regie: Richard Glatzer, Wash Westmoreland Cast: Julianne Moore, Alec Baldwin, meer Drama met Julianne Moore als een hoogleraar die de grip op haar leven langzaam kwijtraakt nadat de ziekte van Alzheimer bij haar wordt geconstateerd Alice Howland, gelukkig getrouwd en moeder van drie volwassen kinderen, is een gerenommeerd hoog schok te verduren als de ziekte van Alzheimer bij haar wordt vastgesteld en ze beseft dat haar zorgvuldig opgebouwde leven drastisch zal veranderen. Langzaam maar zeker begint ze de regie over haar eigen wereld te verliezen, terwijl de onderlinge banden binnen de familie steeds meer onder druk komen te staan. november 2015 Mandeguod 35
Start volgende mindfulnesstraining 28 oktober Steeds meer werkgevers en ziektenkostenverzekeraars vergoeden deze trainingen Gekwalificeerd categorie 1 trainer mindfulness MBSR & MBCL 8je praktijk voor mindfulness Dokter Fokkewei 10 - 9022 BS Mantgum - M: 0612822712 - www.8je.nl 36 Mandeguod november 2015
Woninginbraak De laatste jaren is er een stijging van de woninginbraken in de gemeente Littenseradiel. In 2012 waren er 14 - in 2013, 15 - en in 2014, 18 woninginbraken. De meeste inbraken vinden in de periode oktober tot april plaats in de zogenaamde donker dagen periode. Veelal gaat het dan om avondinbraken. De politie, ook in Littenseradiel, zet in die periode meer mensen in en doet o.a. samen met de gemeente preventieacties. Hoe voorkomt u een inbraak in uw woning? Een woninginbraak kan een grote impact hebben op uw gevoel van veiligheid. Het idee dat iemand zonder toestemming door uw huis heeft gelopen, met zijn vingers aan uw spullen heeft gezeten en de boel vervuild of vernield heeft, is voor veel mensen heel moeilijk te verdragen. Daarbij komt de ergernis door schade, aangifte doen, regelen via verzekering, ontdekken dat spullen met emotionele waarde niet meer terugkomen, schade laten herstellen, etc. Helaas komt woninginbraak regelmatig voor. De politie doet er veel aan om gen dat inbreken in uw woning niet gemakkelijk is. De meeste inbrekers gaan voor een snelle buit. Hoe langer ze bezig zijn om uw woning binnen te komen, hoe groter de kans dat ze het opgeven. Inbrekersmethoden De methoden die inbrekers hanteren om binnen te komen verschillen nogal. Het varieert van het ingooien van een raam met een steen tot het opentrappen insluipen, met een koevoet of schroevendraaier een deur of raam forceren, deur openen door te hengelen met een kleerhanger o.i.d. via de brievenbus). Is er toch bij u ingebroken? Doe altijd aangifte! Doe altijd aangifte als er bij u is ingebroken! De politie kan de daders en uw gestolen spullen alleen opsporen als u aangifte doet. Maak een afspraak via november 2015 Mandeguod 37
* Nieuwe en gebruikte fietsen * Luxe en huishoudelijke artikelen * Speelgoed en schrijfwaren * Gereedschap * Verf en hout * Tuinartikelen * Veehouderijbenodigdheden * Diervoeders en -accessoires * Werkkleding en schoeisel * Schaatsen KLEASTERDYK 46, WINSUM TEL. 0517-341556 DE WINKEL VOOR ALLES EN ... 38 Mandeguod november 2015
telefoonnummer 0900 – 8844 voor het doen van aangifte. De politie komt dan ter plaatse, bekijkt de situatie en neemt de aangifte op. Wat doet de politie? De politie neemt de aangifte van de woninginbraak op. U als aangever krijgt een afschrift van de aangifte. Dat kunt u voor uw verzekering gebruiken. Een technisch rechercheur doet een sporenonderzoek. Daarom is het belangrijk dat u alles zo laat liggen als hoe u het aantrof bij het ontdekken van de inbraak en nergens uw vingerafdruk op achterlaat. De politie zal in veel gevallen ook een buurtonderzoek houden, want misschien hebben buurtbewoners iets gezien of gehoord. De politie zal haar best doen de inbraak op te lossen, maar lang niet altijd leidt een politieonderzoek tot een positief resultaat. Bij onvoldoende aanknopingspunten of daderindicatie zal uw aangifte zogenaamd ‘op de plank’ komen te liggen, oftewel opgeslagen worden in de administratie. Maar dan wil het nog wel eens voorkomen dat bij een aanhouding blijkt dat er verband bestaat tussen de modus operandi, de werkwijze van een verdachte, en een serie inbraken. Dan worden er in één keer tientallen woninginbraken opgelost. In dat geval ontvangt u hiervan bericht. Slachtofferhulp Woninginbraak veroorzaakt vaak psychische schade bij slachtoffers. Het bureau Slachtofferhulp geeft emotionele ondersteuning. Ook begeleiden zij slachtoffers bij een bezoek aan politie, justitie, advocaat, rechtbank of arts. Het bureau zorgt verder voor informatie over het invullen van papieren en advies over bijvoorbeeld schadevergoeding. De hulp van Slachtofferhulp is gratis. Meer informatie vindt u op de website, www.slachtofferhulp.nl Betrapt u een dief? Bel altijd 112 als u in de buurt iets verdachts ziet. Noteer het kenteken van de verdachte auto of het signalement van de verdachte persoon. Geef dit door aan de politie. Blijf rustig. Neem geen risico’s! Meld uw naam, uw woonplaats, het pakken. Aanvullende preventietips website van het Politiekeurmerk Veilig Wonen® voor advies. www.politiekeurmerk.nl openmaken. Haal de sleutel altijd uit het slot. Hiermee voorkomt u dat november 2015 Mandeguod 39
HERFST 40 Mandeguod november 2015
een inbreker met een handigheidje de sleutel aan de binnenkant kan bedienen. struiken of haal ze weg. Plaats buitenlampen. inbreker als opstapje kan gebruiken. adres verliest, kan iedereen uw huis in. Bijvoorbeeld onder een bloempot. Inbrekers kunnen gemakkelijk bedenken waar u uw sleutel verstopt. andere dure spullen liggen. Leg ze het liefst in een kluis. eens aan een alarmsysteem of een kluis. ziet alsof er iemand thuis is. Gebruik een tijdschakelaar voor uw verlichting. Facebook of andere sociale media dat u met vakantie bent. Uw wijkagent Voor meer informatie kunt u terecht bij uw wijkagent voor de gemeente Littenseradiel is dat Trinus Hoekstra. De gegevens van uw wijkagent staan op www. politie.nl. Door in het menu Mijn buurt uw postcode in te toetsen, vindt u de naam van uw wijkagent en het dichtstbijzijnde politiebureau. Als elke seconde telt, kunt u 112 bellen, maar als het ook zonder zwaailicht kan, belt u 0900-8844 (lokaal tarief). november 2015 Mandeguod 41
42 Mandeguod november 2015
Hongarije en de speculaasactie Foardat wy yn novimber/desimber wer mei de sinteklazekoekjes en smulkoek by de doarren delkomme earst noch even in ferslach fan ús reis nei Hongarije yn de simmerfakânsje. Mei de opbringst fan de ‘speculaasactie’ fan foarich jier koenen wy wer sa’n 530 doazen mei klean, boartersguod en oar guod rûnbringe. Tige tank foar jimme stipe en wy hoopje dat jimme dat dit jier wer dwaan sille. Maandag 20 juli Gisteren hebben we de kar opgehaald. Dezelfde als vorig jaar. We zijn de hele morgen zoet geweest met de verlichting. Op de een of andere manier deden de lichten van de kar het wel, maar weigerden ze dienst toen de kar aan onze auto hing. Er zijn vijf mannen mee bezig geweest, en uiteindelijk is het goed gekomen. En nu zijn we begonnen met de rondreis. Deze ochtend eerst naar Berettyóújfalu gereden. De directeur vertelde dat er op dit moment veel problemen zijn met jongeren die drugs gebruiken. Gelukkig is het niet alleen maar kommer en kwel. Er was net een groep vertrokken voor een kamp in de bossen bij Miskolc. Broodjes gekocht in de Tesco zodat we konden lunchen in de auto. Met een kleine omweg terug gereden, vanwege een brand. Voordat we het wisten, reden we op een weg die eindigde in het bos. Toen we terug waren, hebben we dozen ingeladen voor Nyírbéltek. Een tehuis met oudere mensen met beperkingen. De kar was snel weer uitgeladen, ze stonden in de rij om te helpen. Na het boodschappen doen, de kar alvast ingepakt voor morgen. Nu nog even genieten van de rust. Woensdag 22 juli Dinsdagochtend eerst een rit gemaakt naar Matészalka. Hier hadden ze een an november 2015 Mandeguod 43 wandelen met de kinderen van het tehuis
UW ADRES VOOR: FIETSEN NIEUW EN GEBRUIKT · ELEKTRISCHE SCOOTERS · SERVICE EN REPARATIE (OOK AAN HUIS) · FIETSVERHUUR · FITNESS TOESTELLEN · SLEUTELSERVICE · FIETSVERZEKERINGEN · FIETSKLEDING · HEEL VEEL ACCESSOIRES De iisbaan 2 · 8731 DW Wommels · Tel. 0515 - 332 565 www.tweewielersdejong.nl 44 Mandeguod november 2015
ren wel erg blij met de kleding die we brachten. Er wonen in dit internaat/tehuis jongens en meisjes. Een deel van hen was nu op vakantie in Dokkum en Kollum. De directrice sprak een beetje Engels en op mijn vraag of die kinderen dan ook een beetje 'Dutch' spraken, was het antwoord: Nee, geen Duits. Nederlands! 's Middags hebben we het tehuis bezocht dat het verst weg was. Het blijf van mijn lijf huis in Gödöllö. De directeur was met vakantie. De medewerkster die ons te woord moest staan, vond dit wel een beetje Engels, maar was erg verlegen. We hebben een kort gesprek een deel van de 530 dozen gevoerd over de problemen in dit tehuis. Na een jaar moeten de mensen vertrekken uit de opvang. Werk is er in de omgeving wel te vinden (dichtbij Budapest), maar de huizen zijn dan weer erg duur. In de praktijk betekent dit dat de meesten of naar een andere opvang vertrekken of na een bepaalde tijd in dit tehuis terugkomen. Vandaag ging de eerste rit naar een opvangtehuis voor jongere kinderen in verhuizen. Er wordt een nieuwe woning gebouwd in Nyírbógát. Goed nieuws, want dit tehuis is inderdaad zeer oud en slecht onderhouden. In Mérk ontmoetten we Sándor. Hij werkte als financieel directeur in Kisléta, we hadden hem al gemist. Hij vond het erg leuk om ons weer te zien. Vorig jaar vertelden ze hier al dat zij ook nieuwe woningen wilden bouwen. Ook deze moeten in oktober klaar zijn. Het is een soort pilot project. Nu slapen de bewoners met 8 personen op een kamer. Straks worden dit 2 personen per wij misschien noch spullen kunnen regelen voor de inrichting. We gaan Júlia vragen om ons te helpen met de vertaling. Als wij precies weten wat ze nodig hebben, kunnen we gericht gaan zoeken. De laatste bestemming voor vandaag was Nábrád. De dagopvang voor gehandicapte kinderen. We zijn met de directrice en de tolk op bezoek geweest bij één van de families. In het Wumkeshûs in Sneek hebben een aantal vrouwen een november 2015 Mandeguod 45
46 Mandeguod november 2015
waren er heel blij mee. De vrouw des huizes had de hele dag op ons gewacht. beetje ongemakkelijk. Maar het is wel heel fijn om te zien dat het cadeau zo gewaardeerd wordt. En voor de mensen thuis ook mooi om te zien waar alles terechtkomt. Freed 24 july De earste reis fan tongersdei gong nei in opfangtehûs foar âldere bern yn Nyírbátor. In part fan de bern hjir, is op dit moment yn Nederlân foar fakânsje. De oaren meitsje sa no en dan útstapkes of geane op kamp. Doe't wy wer op 'e nij laden hienen, binne we nei Nyíregyháza riden. It blijf van mijn lijf huis dêr't we altyd hinne geane, is ferhuze. Se sitte no yn in nij gebou. Wy hawwe in rûnlieding krigen, en it sjocht der prachtich út. Wol spitich dat de keamers ûnder noch net brûkt wurde kinne omdat it wetter hjir omheech komt. De klean binne hjir bot nedich. De froulju/famyljes dy't hjir wenje, komme faak mei neat oan. Se krije wol in soarte fan útkearing foar, mar ien fan de froulju krijt hielendal neat. Sy hat in bern krigen yn it bûtenlân, en it duorret hiel lang foardat de papieren regele binne. Oant dy tiid is se folslein ôfhinklik fan wat se krijt fan oaren. It binne tryste ferhalen! Nei it middeisiten yn Kisléta noch in rit makke nei Tiborszálas. Hjir hienen se ús mail wol krigen, mar dozen uitdelen met het Rode Kruis omdat dy yn it Dútsk wie, tochten se dat it spam wie. Oare kear mar yn it Hongaarsk besykje. Rûn fjouweren wer thús. Bliid ta, want it is noch altyd waarm! Freed mar ien rit op it programma. Nei it Reade Krús yn Nyíregyháza. Omdat we in hiel soad doazen foar harren hienen, beaen se oan om mei in buske te kommen. Om healwei njoggenen wie sawol de bus as de karre goed fol. Earst Julia ophelle en doe nei in opfanghûs foar froulju riden. In breiklup út Hurdegaryp hie in hiel soad truien, sjaals, mûtsen en sokken breide. Dy hawwe wy november 2015 Mandeguod 47
48 Mandeguod november 2015
hjir brocht en de froulju en bern mochten spul útsykje. Dêr hawwe wy foto's fan makke, sadat de froulju thús sjen kinne dat it spul goed teplak kommen is. Ien fan de lytse famkes fûn it prachtich, sy hat in hiele modeshow holden. De oaren doarden noch net sa goed. It is hjir eins ek net sa beleefd om kadootsjes út te pakken dêr't dejinge dy't it jout by is. Nei in rûnlieding nei it gebou fan it Reade Krús riden. Hjir stie iten foar ús klear. In hiel petear hân mei de direktrise. Sy hie krekt in gearkomste hân oer dal. Fierder Nei dizze wike noch in kear mei it Reade Krús meiwest om doazen út te dielen. En petearen hân mei de direksje fan it tehûs yn Mérk. Foar wa’t it aardich fynt om dêr mear oer te lêzen: www.vdmeeryntongerslan.waarbenjij.nu rondleiding kleinschalig wonen Mérk november 2015 Mandeguod 49
50 Mandeguod november 2015
Het gedragsconsult Aan alle goede dingen komt een eind. Maar soms is dat verdraaide jammer. Dat geldt ook zeer zeker voor de hondenschool de Gehoorzame Huishond in Leeuwarden. Ooit begonnen op het schoolplein in Jirnsum en later uitgegroeid tot een zeer succesvolle formule bij het dierenasiel De Wissel aan het Kalverdijkje onder leiding van Robert en Ineke van der Meer. Samen met hun volledig gediplomeerd team stonden zij elke week weer klaar om puppy’s hun voortschrijdende schuchtere dan wel onstuimige pootjes op het socialisatiepad te laten zetten. Door middel van geduldig oefenen, trainen en uitleggen kregen baasjes handvaten om hun mormels gehoorzaam te krijgen en beter te laten functioneren in allerlei situaties. Rode draad in de cursussen is altijd geweest dat je een goede band met je eigen huisdier moet zien op te bouwen. Voor heel veel viervoeters uit deze regio heeft dat uitstekend gewerkt. Des te meer is het jammer dat de hondenschool stopt. Op de site vermeldt het team dat ‘het niet vrijblijvende vrijwilligerswerk niet langer te combineren valt met andere werkzaamheden en verplichtingen’. Helaas… Mijn eigen vrouw Lia heeft een groot aantal jaren met heel veel plezier deel uitgemaakt van het team van de hondenschool. Ook draait ze nu en dan elders mee in het trainen van honden. Op 1 oktober heeft ze echter haar laatste les gegeven aan het Kalverdijkje. Alle ervaring die ze de afgelopen jaren heeft opgedaan wil ze met genoegen inzetten om diereigenaren te helpen bepaalde gedragsproblemen met hun hond de baas te worden. Daarvoor heeft onze praktijk het ‘Gedragsconsult’ in het leven geroepen. Ondanks puppycursus, ondanks november 2015 Mandeguod 51
Bootsma Bouwbedrijf B.V. Voor al uw: Onderhoud Agrarische bouw Verbouwingen Restauratie Woningbouw Utiliteitsbouw Werkplaats/kantoor: Doarpsstrjitte 8 9021 CL Oosterwierum Tel. (058) 250 13 25 Fax (058) 250 14 15 info@bootsmabouwbedrijf.nl www.bootsmabouwbedrijf.nl 52 Mandeguod november 2015
jarenlange ervaring met honden of ondanks intensief trainen wil het maar niet lukken bepaalde onhebbelijkheden onder controle te krijgen. Denk aan trekken aan de riem, niet bij het baasje komen als er onwijs aantrekkelijke soortgenootjes in de buurt zijn dan wel juist uitvallen naar minder aangename types. Of denk domweg aan de vreselijk vieze gewoonte om eigen, anderhonds - of kattenstront op te vreten. Maar ook bij de meer huiselijke probleempjes zijn soms eenvoudige oplossingen te bedenken. Vaker zal er echter ruim de tijd voor ingeruimd moeten worden om intensief te trainen en te oefenen. Voor de dominante bullebak zullen weer heel andere wegen moeten worden bewandeld dan voor de bange schijtlijster. Dat zal duidelijk zijn. Reken maar dat de variatie aan karakters onder onze vierpoters minstens zo groot is als bij ons tweevoeters. Niet alles is daarentegen op te lossen, dat zal ook helder zijn. Bovendien is Lia geen gedragstherapeut. Wel weet zij wegen aan te geven voor eventuele vervolgbehandeling. In ieder geval is er eerst een consult aan te wagen. Meer weten? Bel of kom gerust eens langs bij de balie of kijk verder op www.dierenartsgrou.nl Fantastische opening van het culturele seizoen in Mantgum! Muzikale duizendpoot Wiebe Kaspers uit Jorwert zorgde samen met zijn bandleden Florian en Daan voor een spetterende show vol mooie muziek, prachtige liedjes, humor en nostalgie, waarbij de zin : “beeld je een beeld in dat je je niet kunt inbeelden” als een rode draad door het programma liep. Het onderlinge plezier van de 3 heren spatte eraf en zorgde voor een muzikaal verrassend, vermakelijk en ontwapenend optreden. In de pauze koffie met likeur en bonbons, een gezellige nazit op de Clincke waarbij ook de 3 muzikanten aanschoven en een spontane toegift ten gehore brachten…...wat een leuke avond!! Mocht u deze eerste avond gemist hebben, kijk dan eens in het programma van cultuurcommissie en filmhuis en kom genieten van cultuur, gezelligheid en contact met dorpsgenoten; hoe meer zielen, hoe meer vreugd! Annemiek Smit november 2015 Mandeguod 53
54 Mandeguod november 2015
Leeuwarder Courant 18-11-1972 november 2015 Mandeguod 55
Advertenties Colofon Iedere advertentie heeft standaard een rand. Behalve als het design van de advertentie dit niet toelaat. Aanleveren advertenties en afbeeldingen Aanleveren van een advertentie kan in elk gewenst grafisch formaat zoals bijvoorbeeld BMP, TIFF, JPG, JPEG, PNG, etc. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar. Doarpsmienskip Mantgum Anne Muller, voorzitter. Dayna de Boer, secretaris. Geert-Jan Goedhart, penningmeester. Roelie Rozenberg, bestuurslid. Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod (vacature) hoofdredacteur. Frits Sieperda, vormgever. Trudy Post, eindredacteur en waarnemend hoofdredacteur. Anna Christien Piebenga, redactielid. Financieel beheer Hotze Bonnema, penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verslaggevers Siebolt Dijkstra (en korrektor fryske teksten), Lys Scarse, Hette van der Wal. Verspreiding Karelien van Sluis, coördinator. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum. Druk Copy Service Leeuwarden Tarieven Mandeguod www.mantgum.com Jaaradvertentie (binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina € 150,€ 77,50 € 43,50 Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina € 24,€ 13,€ 9,Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage € 26,Politie Service Centrum (0900) 88 44 Buurtagent: trinus.hoekstra@friesland.politie.nl © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 56 Mandeguod Oplage Inleveren kopij, uiterlijk de 15e van elke maand Trudy Post, It Hiem 25, 9022 CG Mantgum, Algemeen Uw bijdrage dient voorzien te zijn van naam, adres en telefoonnummer. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. e-mailadres mandeguod@gmail.com november 2015
M-november 2015
M-november 2015
1 Online Touch