mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 34e jaargang november 2019
Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl
INHOUDSOPGAVE Van de hoofdredacteur Nijs fan de Gielguorde Nieuws uit de Mariakerk Oproep aan onze adverteerders! Filmhuis Mantgum Tusken Tsjerke en Kroech 2020 Nieuws van het BijenFlinterLint Nederlandse Brandwondenstichting Station Mantgum biodiverse ontmoetingsplek Nijs fan Harmonie Weidum Doarpsmienskip Mantgum Kwis foar Kenia 3 5 7 9 11 12 13 MSfonds 15 Opbrengst collectes Nierstifting 15 15 16 19 23 26 Verenigingen 29 Activiteiten 30 Weekagenda 31 Instellingen 32 AED aanwezig Witte jim ..... dat??? Keunst in Kanaän BSO Kids First COP groep Mantgum Foar Inoar Europeeske fytstocht Ferslach reis nei Hongarije Stichting buurt service CPO Mantgum Go for Africa Vrijwilligers gezocht De Bistedokter Afmetingen advertenties Omslag foto Nieuwe bank/zitmeubel ‘folly for diversity’ bij het station onthuld op 10 november 2019. (foto Arriva) 32 33 35 37 40 43 45 51 53 54 55 56 60 Politie 60 Colofon Het volgende nummer verschijnt voor 1 december 2019. Kopij s.v.p. inleveren voor 15 november 2019 mandeguod@gmail.com www.mantgum.com Mandeguod 1 60
2 Mandeguod
Van de hoofdredacteur ‘De wierheid hat in skril lûd' sizze de Friezen. Hollanders zeggen ‘de waarheid is hard´. Maar Dé Waarheid wordt steeds zachter. Velen claimen tegenwoordig hun eigen waarheid als Dé Waarheid. Dit werd geïllustreerd toen Donald Trump na zijn inauguratie tot president van Amerika beweerde dat daar nog nooit zoveel toeschouwers bij aanwezig waren geweest. Hoewel foto’s het tegendeel overduidelijk aantoonden, hield het zelfbenoemde genie, met naar eigen zeggen een oneindige wijsheid, vast aan zijn alternatieve waarheid. Er zouden meerdere waarheden bestaan, waaruit iedereen naar behoefte kan putten. Ook daarvoor is Trump hét voorbeeld. Vandaag twittert hij een ‘waarheid’, om morgen een nieuwe, tegengestelde ‘waarheid´ te twitteren. Hoewel Trump de alternatieve waarheid vrijwel tot ‘kunstvorm’ verhief, heeft hij die niet uitgevonden. Alternatieve waarheden zijn zo oud als de mensheid. De theorie over het bestaan van meerdere waarheden werd voor het eerst beschreven door de bekende twintigste-eeuwse Franse filosoof en homofiel Michel Foucault (1926-1984). Hij leidde zijn theorie af uit hoe gedurende zijn leven tegen homofilie werd aangekeken. In zijn jeugd was dat een gruwel Gods, later werd het een geneesbare ziekte en aan het eind van zijn leven werd homofilie een aangeboren eigenschap. Daardoor zag de Fransman de waarheid als sociaal construct, waarin meerdere waarheden plaats hebben. Velen, waaronder Trump, namen die theorie graag over, om zo hun eigen gelijk te ´bewijzen´. Foucault had ongelijk. Ik laat dat met een ander voorbeeld zien. Ooit zagen we de platte aarde als middelpunt van het universum. Vervolgens werd de zon het middelpunt, waar een bolvormige aarde om heen draaide. Later werd de zon er een van vele in ons zonnestelsel en nog later bleken er ontelbare zonnestelsels in ons gigantische universum te bestaan. Volgens Foucaults theorie zou de waarheid over het universum in de loop der tijd zijn veranderd. Dat is onjuist. Sinds de big bang is de structuur van het universum onveranderd, alleen onze kennis daarover nam toe. Mogelijk ontdekken we ooit dat ons universum er ook een van vele is. Voor Foucaults homofilie geldt hetzelfde. Daarmee hebben we meteen hét probleem betreffende Dé Waarheid te pakken. We weten nooit helemaal zeker of onze huidige kennis volstaat om de volledige waarheid te kennen. We spreken dan over een probabilistische waarheid. Dat wil zeggen: Dé Waarheid bestaat, maar we zijn nooit helemaal zeker of we die volledig kennen. Afsluitend: iedereen heeft het recht op zijn eigen mening, maar niet op zijn eigen waarheid. Bram Brouwer Mandeguod 3
4 Mandeguod
Gielguorde krijt earste rymposter Yn it ramt fan de Berneboekewike 2019 ha de bern fan groep 8 fan i.b.s. De Gielguorde yn Mantgum op tiisdei 1 oktober besite op skoalle hân. Dichter Arjan Hut en tekenares Yke Reeder kamen op skoalle om de bern it earste eksimplaar fan de nijste Rymposter oan te bieden, dy't sy tegearre makke hawwe oer it tema 'Giest mei op reis?' De twatalige poster is in inisjatyf fan Stichting It Frykske Berneboek en wurdt dit jier foar de tredde kear tastjoerd oan alle Fryske basisskoallen. Op de iene side stiet it gedicht yn it Frysk, op de oare side itselde gedicht, mar dan yn it Nederlânsk. Mandeguod 5
6 Mandeguod
Nieuws uit de Mariakerk Voortgang visitatie Aan de gemeenteleden van de Protestantse gemeente te Mantgum Op de gemeenteavond van 9 september j.l. hebben we een paar afspraken gemaakt over hoe verder als gemeente. Wat we daaruit als visitatoren vooral hebben gehoord is dat de meeste gemeenteleden behoefte hebben aan herstel van de eenheid. Daarvoor zijn gesprekken nodig want er zijn mensen gekwetst, vertrouwen is beschadigd. Onze eerste doelstelling is dan ook: werken aan herstel. Inmiddels zijn we daar samen met de kerkenraad mee van start gegaan. Allereerst zijn er gesprekken binnen de kerkenraad nodig zodat men daar weer samen aan opbouw van de gemeente Mantgum kan werken. In elk geval is al duidelijk dat alle kerkenraadsleden het belang zien van kerk in het dorp zijn. Over de wijze waarop dit kan, ook binnen een fusie met de buurgemeente, zullen we verder spreken. Deze gesprekken binnen de kerkenraad zullen eerst afgerond moeten worden. Dan komt als tweede punt: gesprekken van gemeenteleden met de kerkenraad. Ook dit zal onder leiding van de visitatoren gebeuren. U hoort daar later van, zodra dit mogelijk is. Het derde punt is de aanvulling van de kerkenraad. Een en ander zal tijd vragen en geduld. We willen stap voor stap werken aan herstel van de goede verhoudingen die Mantgum altijd kende. Liever wat meer tijd er in steken en dan goed, dan te snel waardoor sommige zaken onopgelost blijven liggen. U ziet, er wordt aan gewerkt, ook al merkt u daar zelf misschien nu nog niets van. Als visitatoren zijn we vol vertrouwen dat ook Mantgum weer voluit gemeente van Christus zal zijn en wegen zal vinden om kerk in het dorp te zijn. H. Siegers en I. van der Pol (visitatoren) Volgens het dienstrooster zou Ds. W. Keuning op 10 november voorgaan bij ons in Mantgum. Omdat zij een dubbele afspraak had is Ds. A. Kobus bereid gevonden om in deze dienst voor te gaan. Zoals gebruikelijk begint de dienst om 9.30 uur. Mandeguod 7
Pizza Food Truck Onze pizza`s worden ter plekke bereid met verse ingrediënten en gebakken in een steenoven. Iedere donderdagmiddag in Mantgum (bij de Poiesz). Van 17.00-19.00 uur. Bestellen kan telefonisch: 06-538 77 841 (v.a. 11.00 uur), of aan de wagen. www.sambrinipizzas.nl Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Verdura: tomatensaus, kaas, champignons, olijven, ui, knoflook, zongedroogde tomaatjes, mozzarella Quattro stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Vesuvius: tomatensaus, kaas, knoflook, olijven, jalapeño, pepers, spekreepjes, ei, mozzarella Salame: tomatensaus, kaas, salami Picanto: tomatensaus, kaas, salami, jalapeño pepers, champignons Pollo: tomatensaus, kaas, kipfilet, champignons, paprika, ui Della Casa: tomatensaus, kaas, zwarte olijven, knoflook, zongedroogde tomaatjes, spekreepjes, champignons, gorgonzola Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spekreepjes Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Pescatore: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui e 8,50 e 10,50 e 10,00 e 11,50 e 12,00 e 9,50 e 10,00 e 12,00 e 13,00 e 10,50 e 11,00 e 10,50 Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spekreepjes, ui e 13,00 Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees e 12,50 e 13,50 e 12,50 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra kaas, groente, olijven, ei e 0,75; extra vlees, gorgonzola e 1,25 / vis e 2,25; bakje knoflooksaus e 1,00. Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas e 12,00 Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons 8 Mandeguod
Wij zijn nog druk in gesprek met de visitatoren. Op 10 oktober is er weer een gezamenlijke nijsbrief uitgegeven. Hierin staat ook een bijdrage van de visitatiecommissie. Wilt u ook een nijsbrief maar heeft u die niet ontvangen laat het ons dan weten. Wij zorgen er dan voor dat u alsnog de nijsbrief ontvangt. Heeft u geen computer neem dan contact met ons op. Wij kunnen de nijsbrief uitprinten en bij u bezorgen. Het pastoraat in Mantgum In de bijeenkomst van 24 september van kerkenraad en visitatiecommissie is afgesproken dat iedereen in Mantgum, die op het gebied van het pastoraat iets wil melden of graag een bezoekje wil ontvangen dit vanaf heden kan melden bij de ouderlingen van de kerkenraad van Mantgum. Zij nemen de regie weer over. Dat wil niet zeggen dat zij, in deze tijd zonder pastoraal werker, ook alles zelf kunnen uitvoeren. We vragen dan ook aan iedereen om naar elkaar om te kijken. De gegevens van de ouderlingen vindt u in het jaarboekje van de gemeenten Westerwert en Mantgum. Voor het gemak ook hier: Bettie Bruijnzeel, T: 06-47992682 en E: bettie.jaap@ziggo.nl en Gea van Wieren 0582502020 E: geavanwieren@home.nl Oproep aan onze adverteerders! Er is door verschillende adverteerders aangegeven dat zij graag hun advertentie in de Mandeguod in kleur zouden willen plaatsen. Realisatie hiervan heeft naast financiële consequenties echter ook gevolgen voor het drukken van overige teksten en foto’s. Daarom wil de redactie nu eerst alle adverteerders die interesse hebben in een kleurenadvertentie inventariseren om hiermee de mogelijkheden en financiële consequenties in beeld te krijgen. De resultaten van deze inventarisatie worden dan in een later stadium met u kortgesloten. Hebt u interesse? Geef dit dan door voor 1 december 2019 aan de redactie via mandeguod@gmail com. De redactie van de Mandeguod Mandeguod 9
aanbieding iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur maand november 2 zoute haring + 1 makreel voor e5,10 Mandeguod
Filmhuis Mantgum Beste filmhuisbezoeker van MFC de Wjukken. In november draaien wij weer 2 films. 15 november One Chance (2013) Verenigd Koninkrijk, Biografie / Muziek,103 minuten Geregisseerd door David Frankel met James Corden, Alexandra Roach en Julie Walters De snelle opkomst van de Britse tenor Paul Potts tijdens Britain's Got Talent deed het publiek wereldwijd versteld staan in 2007. Hij luistert naar operaplaten van zijn ouders en ontdekt zijn vocale talent bij het zingen in lokale koren. Hij werd enorm gepest, wat een verwoestende uitwerking had op zijn zelfvertrouwen en alleen verlicht werd door zijn liefde voor het zingen. Wanneer hij via internet Julz ontmoet, raken ze hopeloos verliefd. Hij lijkt alles te hebben wat een mens wenst, maar toch mist er nog iets. Dit is het verhaal van een doodnormale man die verandert in een mediasensatie. 29 november Cold War (2019) Polen / Drama, 88 minuten Geregisseerd door Pawel Pawlikowski met Joanna Kulig, Agata Kulesza en Tomasz Kot In Polen ten tijde van de Koude Oorlog is het voor Wiktor en Zula liefde op het eerste gezicht. Ze beleven een gepassioneerde romance, maar worden gescheiden door politiek en tegenslagen. In zijn zoektocht naar jonge artiesten om een ensemble op te zetten dat Poolse folklore opvoert, valt het oog van muzikant Wiktor op de jonge en vrijgevochten Zula. De twee voelen zich direct tot elkaar aangetrokken, maar lijken voortdurend op de vlucht tussen oost en west. Ze kunnen niet zonder elkaar, maar ook niet met elkaar. Cold War toont een onmogelijke liefde in een onmogelijke tijd. De maand december houden wij een stop i.v.m. alle feestdrukte. Mandeguod 11
Op 17 januari beginnen wij weer met Un Amour Impossible. Informatie volgt nog. • Op de hoogte blijven? Geeft u dan ons uw mailadres via: filmhuis.mantgum@gmail.com • Entreeprijs: € 8 incl. consumptie • Aanvangstijd: 20.00 uur • Wjukken geopend: 19.30 uur • Plaats: MFC de Wjukken te Mantgum Wij hopen u weer te kunnen ontmoeten en samen naar deze mooie films te kunnen kijken. Tot ziens in de Wjukken met groet van de filmcrew Anne, Durk, Karin, Leo, Wiebe en Christa. Tusken Tsjerke en Kroech 2020 It kommende Tusken Tsjerke en Kroech-barren sil plakfine op sneon 4 april 2020 oftewol op 04-04-2020. Us doel is kommend jier safolle mooglik nije foarstellings foar it fuotljocht te bringen en wy binne al dwaande mei in pear prachtlokaasjes! Mar: as jo in leuk plan hawwe foar in optreden of as jo jo hûs wol as lokaasje beskikber stelle wolle, dan wolle wy dat graach hearre! Want Tusken Tsjerke en Kroech kin allinne in súkses wurde as it troch de Mantgumers droegen wurdt. Op'e jierfergadering hawwe wy jim frege oft wy as toanielklub mei dizze theaterrûtes noch wol op 'e goede wei binne en ek hjiroer binne reaksjes noch altiten wolkom, fia de mail op frisia1874@gmail.com It bestjoer fan Frisia1874 12 Mandeguod
Nieuws van het BijenFlinterLint BijenFlinterLint naar feestelijke avond ter gelegenheid van de Trouw Top 100 duurzame initiatieven. Op donderdag 10 oktober 2019 is een delegatie van zeven mensen van het BijenFlinterLint afgereisd naar Pakhuis de Zwijger in Amsterdam om de bekendmaking van de top 25 bij te wonen. Wij hadden de maandag daaraan voorafgaand al gelezen dat het BFL op nr 70 terecht is gekomen, een prachtige plek, waar we best trots op zijn! In het Pakhuis waren zo’n 500 mensen, allemaal verbonden aan één van de 100 initiatieven. Die 100 initiatieven zijn behalve duurzaam ook allemaal initiatieven van onderop. De sfeer was uitgelaten, sprankelend en feestelijk, iedereen was nieuwsgierig naar elkaar en naar elkaars ‘werk’. De avond was als een soort festival opgezet, in alle zalen waren korte presentaties onder leiding van een moderator met als kers op de taart aan het eind van de avond de bekendmaking van de nummers 25-1. Op nr 3 staat het Wormenhotel, op nr 2 de Klimaatspijbelaars en op nr 1 de Zwerfinator, zowel een persoon als een apparaat die op een goeie manier afrekenen met zwerfvuil. Nieuwsgierig geworden? Op https://verhalen.trouw.nl/duurzame100 is alles na te lezen. Natuurlijk hadden wij onze banner mee en heel veel zakjes zaad, die we royaal uit hebben kunnen delen. Daarbij ontstonden inspirerende gesprekken en deden we nieuwe contacten op. Mandeguod 13
Biologische streekwinkel op De Him * vlees * kaas * eieren * aardappelen * brood Open op woensdagmiddag en vrijdagmiddag van 13.00 tot 18.00 uur Zaterdags van 10.00 tot 18.00 uur Auke en Rennie Stremler 14 Mandeguod De Him 4 - Jorwert 0582501327 www.opdehim.nl
Laat mensen met MS niet aan hun lot over Van 18 tot en met 23 november 2019 gaan in Mantgum collectanten met een collectebus langs de deur om geld in te zamelen voor mensen met multiple sclerose (MS). Dit is een ziekte van het centrale zenuwstelsel. Doordat er iets mis is in het afweersysteem wordt de laag om de zenuwen (myeline) aangevallen en beschadigd. Hierdoor komen zenuwen bloot te liggen en geven ze minder goed signalen van en naar de hersenen door. Soms gebeurt dit zelfs helemaal niet. Hierdoor kunnen plotseling verlammings- en uitvalsverschijnselen optreden. In Nederland hebben ongeveer 17.000 mensen MS. Hier komen jaarlijks zo’n 800 mensen bij. De eerste symptomen laten zich zien wanneer mensen tussen de 20 en 40 jaar oud zijn. Het is de meest invaliderende ziekte onder jonge mensen. Een oplossing voor MS is er niet. Er zijn medicijnen om de ziekte af te remmen, maar genezende middelen bestaan nog niet. Het Nationaal MS Fonds zet zich in op onderzoek, voorlichting en coaching. Daarvoor is geld nodig. Iedere donatie –groot of klein– is welkom! Collectant gemist? Ga naar www.mscollecte.nl en doneer online. Het is ook mogelijk om een donatie over te maken op NL 43 RABO 0340 3477 40 Opbrengst collectes Nierstifting De kollekte foar de Nierstifting brocht dit jier € 572,82 op. Kollektanten en doarpsgenoaten tige tank hjir foar. Eltse gift bringt de draachbere keunstnier, wer’t sa’n ferlet fan is, in stapke tichterby! Nochris myn tank. Jitske Agema-Bijlsma Nederlandse Brandwondenstichting De collecte van de Brandwondenstichting (in de week van 7 t/m 12 oktober) heeft in Mantgum € 513,13 opgebracht. Zowel de gevers als de collectanten hartelijk dank hiervoor. Roely van der Veen Coördinator Nederlandse Brandwondenstichting Mandeguod 15
Friese Station Mantgum: eerste biodiverse ontmoetingsplek van Nederland Duurzaamheid ontmoet sociale en lokale betrokkenheid Op 10 oktober, op de Dag van de Duurzaamheid, is aan de voorkant van station Mantgum de eerste biodiverse ontmoetingsplek van Nederland geopend. Dit is het resultaat van een samenwerking tussen gemeente Leeuwarden, Arriva Nederland, kunstenares Claudy Jongstra en architect Hans Achterbosch. Arriva Nederland is aanjager van deze samenwerking. De onthulling van zitmeubel ‘folly for diversity’ markeert de start. De stationsomgeving wordt als duurzame ontmoetingsplek ingericht waarbij tegelijk de biodiversiteit gestimuleerd wordt en er oog is voor lokale betrokkenheid. Wethouder Van Gelder van Leeuwarden is trots op het nieuwe project in Mantgum: “Wij zijn als gemeente graag betrokken bij dit bijzondere project. Bomen, struiken en planten leveren een grote bijdrage aan een prettige leefomgeving voor zowel mensen als dieren.” Samen met Anne Hettinga CEO van Arriva Nederland, kunstenares Claudy Jongstra en architect Hans Achterbosch verrichtte hij de openingshandeling door een zitmeubel van Achterbosch, de zogenaamde ‘folly for diversity’, te onthullen. 16 Mandeguod
Anne Hettinga, Arriva Nederland: “Wij zijn enorm blij dat we hiermee vandaag de dag van duurzaamheid kunnen starten. Dit is wat ons betreft ook de aftrap voor het meer biodivers maken van andere stationsomgevingen in Noord-Nederland.” Kunstenares Claudy Jongstra verzorgt de beplanting bij de stationsomgeving. Zij verwerkt de bloemen en planten later ook in een balsem die zij ontwikkelt voor het Farm Flower Fragrances project. Claudy Jongstra: “Station Mantgum is het eerste station dat we gaan vergroenen, verbloemen. Ik hoop dat dit project een impuls gaat geven om onze omgeving te veranderen in plekken waar de waardering voor onze aarde én mens zich laat zien.” Hans Achterbosch heeft voor de folly een vorm gekozen die ook geschikt kan worden gemaakt voor andere locaties met hulp van generatieve input. Dat wil zeggen dat het ontwerp locatie specifiek wordt door de inbreng van bijvoorbeeld bewoners, gebruikers, de buurt, de zon, de schaduw of de wind. “We willen de follies gaan maken met mensen met enige afstand tot de arbeidsmarkt en deels werken met materialen die worden hergebruikt. Hiermee verbinden we het project ook echt met de gemeenschap (mienskip) en de circulaire ambities in Friesland.’’ Dit project combineert verschillende doelen en initiatieven die elkaar zo versterken. Arriva Nederland heeft zich tot doel gesteld in 2025 CO2-neutraal te zijn. Dat doen zij met de omvangrijke projecten zoals de energietransitie in het busvervoer maar ook op deze kleinere schaal. Mandeguod 17
18 Mandeguod
Nijs fan Harmonie Weidum Play inn Littenseradiel Begjin oktober wie der wer de Play inn Littenseradiel. Organisearre mei 5 muzykferienigings út de eardere gemeente Littenseradiel. De muzikale lieding wie yn hannen fan Joke Krist en Menno Haantjes. Der wiene sa ‘n 45 dielnimmers, ek fan bûten Fryslân en sels boargemaster Buma kaam noch even del! Stipe Rabobank Coöperatiefonds It Coöperatiefonds fan Rabobank Heerenveen-Zuidoost Friesland lange 10 oktober in weardesjek fan leafst € 7.500,- oer oan muzykferiening Harmonie Weidum e.o. Tidens de útrikking waarden 10 organisaasjes út it oanbelangjende wurkgebiet bliid makke mei in jefte fan it koöperaasjefûns. Under de lokkigen ek It Fryske Gea, mei in projekt oangeande it droppingsfjild by it Ketliker Skar, basisskoalle De Akkers fan it Hearrenfean, yn it kader fan in nij en attraktyf skoalleplein en muzykferiening Crescendo Makkingea dy’t de bydrage brûke sil foar harren 100 jierrich jubileum. Beitske Boersma en Marijke Dijkstra, beide jeugdlid by de Weidumer feriening, wiene mei nei de festiviteiten; mei tank oan de finansjele stipe fan Rabobank HeerenveenZuidoost Friesland spylje sy ynkoarten op nagelnije bugels. Want mei it troch Harmonie Weidum e.o. ûntfongen bedrach kinne ferskate nije ynstruminten oanskaft wurde, njonken 4 nije bugels giet it ek om nije slachwurkynstruminten. De muzykferiening stelt de belutsenens en de finansjele stipe fan Rabobank Heerenveen-Zuidoost Friesland bot op priis; mei dizze stipe wurdt der ynvestearre yn jongeren en dêrmei ek yn de muzikalens en artistikens fan Harmonie Weidum e.o. Mandeguod 19
20 Mandeguod
Wistest dat..? • Kees Romers ús saksofoanlessen fan no ôf oan yn it Weidumer doarpshûs jout. • Ria Fennema ús nije koperdosint is. • Johannes Terpstra it op’t heden smoardrok hat mei nije learlingen, 14 mar leafst! • Sawol ús fanfare as ús malletband groeit; nije leden skowe oan! Meidwaan? info@harmonieweidum.nl | 058 251 9402 Op de aginda: 3 novimber – Live-útstjoering Omrop Fryslân oangeande 100 jier Radio – Radiopionier en âld-Weidumer Hans Henricus Schotanus à Steringa Idzerda, doarpshûs Weidum 8 novimber – Yn gebrûk nimmen klokken Johannestsjerke, Weidum 23 novimber – Sinteklaasyntocht, Goutum 30 novimber – Oktoberfest, doarpshûs Weidum Mandeguod 21
22 Mandeguod
Doarpsmienskip Mantgum De ôfrûne wiken hat Mantgum goed yn 'e belangstelling stien fan it bestjoer fan ús gemeente. De nije boargemaster, de hear Buma, hat yn septimber al in slach troch it doarp makke, by de (ryks)monuminten del. Begjin oktober wie de hear Buma op toernee troch Nij Baarderadiel en kaam hy hjir al wer. Doe hat er him foarljochtsje litten oer in tal saken wer 't we hjir yn ús doarp mei dwaande binne. Sijbren van der Heide hat it ien en oar út de doeken dien oer Duorsum Mantgum, Jan Heida oer it plan fan it werynrjochtsjen om 'e Wjukken hinne. Dernei is der it ien en oar ferteld oer de nijbouplannen fan it CPO troch Tjepko Jansen. En ta beslút ha Siebolt en Aukje Dijkstra ferteld oer it doel en de aktiviteiten fan Mantgum Foar Inoar. En mei it Mantgumer pûdsje (fol mei ynformaasje oer Mantgum), it boekje "Notabele Woningen in Mantgum" fan Peter Karstkarel en in lekker Mantgumer preamke fan bakker Sybesma ha we ús boargemaster útswaaid. Noch net in wike letter, op 'de dag van de duurzaamheid' stie wethâlder Herwil van Gelder (duorsumens) moarns om healwei achten hjir yn it doarp. En mocht hy tegearre mei Anne Hettinga (direkteur Arriva), keunstneres Claudy Jongstra en arsjitekt Hans Achterbosch in keunstwurk ûntbleate. Dizze 'folly for diversity' is it begjin fan in fleurich, blomryk moetingsplak. It docht ús goed dat Mantgum by de gemeente Ljouwert en Arriva goed op de kaart stiet! Boargemaster Buma krijt it Mantgumer pûdsje út hannen fan Aukje en Siebolt Dijkstra. Mandeguod 23
24 Mandeguod
Even voorstellen In de Mandgoud van vorige maand werd ik al aangekondigd als nieuw bestuurslid (als penningmeester) van Doarpsmienskip Mantgum. De naam is Bert van der Weide, ruim 19 jaar woonachtig in dit mooie dorp en dat doe ik samen met Ellen en onze kinderen Dylan en Kaylee. 53 jaar geleden geboren als tukker in de stad waar het stoplicht op rood springt en op groen, u weet het al wel: Almelo daar is altijd wat te doen. Waarom mijn inzet voor Doarpsmienskip? Omdat ik mij hier thuis voel en zoals het nu gaat hier ook nog wel een tijd blijf wonen en ook daar waar dat kan de dorpsgemeenschap wil helpen met het behouden van het mooie leefklimaat en de voorzieningen in ons dorp. En het penningmeesterschap past dan wel bij mij. Ruim 15 jaar als officier bij de Koninklijke Luchtmacht gewerkt, daarna overgestapt naar de gemeentelijke overheid waar ik ook ruim 15 jaar voor werk als adviseur en manager. Dat doe ik momenteel vanuit Wolvega voor de gemeenten Weststellingwerf, Ooststellingwerf en Opsterland. Hobbies: gezin, onze hond Simba, onderhoud huis en tuin, motorrijden, sporten en muziek. Meer weten: altijd bereid om daarvoor het gesprek aan te gaan. Graag tot ziens. Mandeguod 25
Earste ‘Kwis foar Kenia’ grut súkses Op 12 oktober waard troch de stifting ‘Doch Dyn Dream’ in pubquiz organisearre yn de Wjukken, mei as doel: in gesellige jûn foar it doarp en jild ynsammelje foar de bou fan harren skoalle yn Kenia. Yn febrewaris 2020 sil in groep fan 3 Mantgumers yn ’e mande mei 5 Easterwierrumers nei Kenia om te bouwen. De lokale befolking sil de fundearring lizze en de muorren bouwe en de Friezen sille it dak der opsette, is it doel. It wie in folle bak mei 155 dielnimmers ferdield oer 28 teams en it iene team wie noch fanatiker as it oare. De helte fan groep dy’t yn febrewaris bouwe sil yn Kenia, betsjinne de kwissers en de oare helte foarme de stringe sjuery. Under lieding fan quizmaster Skelte die bliken dat it in pittige kwis wie, mei fragen foar jong, âld, man en frou. Dêr’t it iene team heech skoarde op it ûnderdiel ‘skiednis’, wie it oare team wer hear en master by de ôfbyldingsronde. Nei de muzykronde ûnder lieding fan Sytse Haaima, waarden de winners bekend makke. ‘Henks Sterretjes’ wiene de slimsten fan ‘e jûn, mar ek nûmers twa oant en mei fiif giene mei in priis nei hûs. De Powerrangers besetten it lêste plakje, wêrmei’t sy in fergees yntreebewiis foar de Pubquiz yn Easterwierrum yn de wacht sleepten. De kwis yn Easterwierrum sil plak fine op 9 novimber en opjaan kin fia info@dochdyndream.nl Op www.dochdyndream.nl of Facebook fan Stichting Doch Dyn Dream / K’s foar Kenia kinne jo de foto’s en folsleine útslach fine. Ut namme fan Stifting Doch Dyn Dream, tank foar jimme komst en stipe, Wytske Vermeulen-Anema 26 Mandeguod
Mandeguod 27
28 Mandeguod
Vereniging Verenigingen Contactpersoon Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen M. Visser J. W. Verhoef S. Dijkstra E. van der Hem K. Bosma Muziekvereniging Harmonie Weidum J. de Boer J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum B. Stienstra G. van der Hem D. Lont J. Noorman P. Kuipers Fam. Nutma Ondernemersvereniging Mantgum W. Fopma Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup G. Terpstra D. Ottema R.W. Steensma R. de Groot R. Heida J. Nijboer Telefoonnummer (06) 100 579 01 (058) 250 18 13 (06) 423 242 06 (058) 251 96 81 (058) 251 93 93 (058) 251 94 02 info@harmonieweidum.nl S. Cnossen (058) 250 15 97 (058) 250 11 44 (058) 250 40 97 (06) 130 43 474 (06) 156 376 37 (06) 512 21 165 (06) 150 47 798 (058) 250 22 41 (058) 850 63 92 (058) 250 20 26 ocgielguorde@gmail.com Frisia1874@gmail.com (058) 250 26 75 (058) 255 25 58 (058) 250 1090 (058) 250 10 78 (058) 250 14 34 (058) 250 13 09 (058) 250 10 38 (058) 254 20 51 Mandeguod 29
Activiteiten Maand november zon 3 nov Kerkdienst, voorganger ds. W.J. Keuning zat 9 nov Pubquiz foar stichting Doch Dyn Dream zon 10 nov Kerkdienst, voorganger Ds A. Kobus zon 10 nov Ferhaal oer it fytsaventoer fan Ydwine Scrase en Geart Tigchelaar vr 15 nov Filmhuis, One Cchance (2013) zon 17nov Kerkdienst, voorganger ds. W.J. Keuning zat 23 nov Keunst yn Kanaän zon 24 nov Kerkdienst, voorganger ds. W.J. Keuning zon 24 nov Koffiecafé en aansluitend Keunst yn Kanaän 29 nov Filmhuis Cold War (2019) vr zon 1 dec Mantgum Foar innoar, meiinoar iite 9.30 uur Mariakerk Mantgum 20.00 uur De Tysker, Easterwierrum 9.30 uur Mariakerk Mantgum 15.30 uur Wjukken 20.00 uur Wjukken 9.30 uur Mariakerk Mantgum 13.00 -17.00 uur Wjukken 9.30 uur Mariakerk Mantgum 11.00 - 16.00 uur Wjukken 20.00 uur Wjukken 16.00 uur Wjukken Oud papier wordt 13 keer per jaar opgehaald. U kunt deze data terugvinden op de afvalkalender 2019 van Omrin. De data zijn ook te vinden op de Omrin-website. https://www.omrin.nl/bij-mij-thuis/services/afvalkalender. Of Googlen naar Afvalkalender Mantgum. Urker Vishandel Pizzabakker iedere dinsdag iedere donderdag 15.30-18.00 uur, bij de Poiesz 16.30 uur, bij de Poiesz 30 Mandeguod
Weekagenda zondag Instuifboulen fanfare ’Harmonie Weidum’ Mantgumer Maten Yoga Zenmeditatie dinsdag Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Bootcamp Medische fitness woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Kaartmiddag Biljarten 60+ Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal Malletband ‘Harmonie Weidum’ donderdag Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Funky kids 7 t/m 10 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Jeu de boules competitie Loopgroep Rûnom Mantgum Yoga Yoga, YogaRutger vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Bridgen Pilates, Studio Fitaal 14.00 uur, jeu de boulesbanen bij de Wjukken maandag Bloedprikken huisartsenlaboratorium 09.00 - 09.15 uur, mfc Wjukken AMV 15.30 uur, OBS de Gielguorde 19.30 - 21.00 uur, dorpshuis Weidum 20.00 uur, mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma 19.45-21.30 uur, Dokter Fokkewei 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 18.05 - 19.00 uur, gymzaal 19.30 uur start bij het plein van MFC De Wjukken 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma 08.15 - 11.45 uur, mfc Wjukken 14.00 - 16.00 uur, mfc Wjukken 14.00 uur mfc Wjukken 18.45 - 19.40 uur, basisschool De Gielguorde 19.45 - 20.40 uur, basisschool De Gielguorde 19.30 - 21.30 uur, dorpshuis Weidum 14.50 uur - 21.30 uur, mfc Wjukken 15.45 - 16.30 uur, gymzaal 16.30 - 17.15 uur, gymzaal 17.15 - 18.05 uur, gymzaal 19.30 uur, jeu de boulesbanen bij de Wjukken 19.30 uur, bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur, fysiopraktijk Sybesma 20.00 - 21.00 uur, basisschool De Gielguorde 08.15 - 11.45 uur, mfc Wjukken 14.00 - 17.30 uur, mfc Wjukken 09.00 - 09.55 uur, gymzaal Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 09.15 -10.15 uur, mfc Wjukken Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 10.30 -11.30 uur, mfc Wjukken Biljartcompetitie 19.30 uur, Café Bonnema zaterdag Bootcamp 19.30 uur start bij het plein van mfc De Wjukken Mandeguod 31
Instellingen Instelling Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Diëtistenpraktijk Leuk op Gewicht Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Telefoon Contactpersoon (088) 035 04 38 (06) 18 33 90 61 (0900) 112 71 12 (058) 250 14 14 W. Lameris C. Bruinsma J. Sybesma Apotheekhoudende praktijk H.B.Bergwerff, huisarts 0517-341272/0517342726 H.B. Bergwerff praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl (058) 763 45 13 Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gastouderopvang Us Wouterkes Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal YogaRutger Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ Protestantse Gemeente: www.pkn-westerwert.frl Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum Mindfulnesstraining en zenmeditatie Gemeente Leeuwarden, klein leed K.lycklemaennijeholt@upcmail.nl (058) 250 15 23 (058) 250 19 52 (058) 250 13 63 (088) 035 04 38 (06) 270 649 94 (06) 420 122 03 info@yogarutger.nl (058) 250 16 80 (06) 479 926 82 (0515) 42 56 12 (058) 250 17 81 (06) 128 227 12 (058) 257 66 66 G. van der Heide J. Wijnja R. van der Veen W. Lameris A. Wijnstra M. Ypma Rutger Feitsma I. Bosma Bettie Bruynzeel V. Akkermans Eef Heinhuis Gezondheidscentrum It Kleaster Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen. 32 Mandeguod
Witte jim dat… Der twa tûnen achter de Wjukken stiene foar it ôffal? Stiene, ja, want spitigernôch binne se fernield. Stikken skopt miskien? Mids septimber is it bard, en it soe moai wêze as dyjinge dy’t hjir mandélich yn binne der foar soargje dat der wer twa kreaze tûnen op it achterterras en by de banken fan de keatsklub komme te stean. Dat soe moai wêze… Witte jim dat.... Dizze swan syn swannesang wierskynlik al songen hie en nei alle gedachten dêrnei yn de sleat lizzen bleaun is? Mar it is fansels wol wat sneu foar sa’n moaie fûgel om dêrnei tusken de hekkelseadden te bedarjen…. Dizze foto is nommen oan de Hegedyk op nei Easterwierrum ta. Mandeguod 33
Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum 34 Mandeguod
Witte jim dat .... … it BijenFlinterLint nûmer 70 is op ‘e list fan Trouw Top 100 2019 duurzame initiatieven? https://verhalen.trouw.nl/duurzame100/ Keunst yn Kanaän, KyK zaterdag 23 november 2019 van 13.00 - 17.00 uur en zondag 24 november 2019 van 11.00 - 16.00 uur in de Wjukken, Om ‘e Terp, Mantgum. Meer dan dertig deelnemers, allemaal uit Mantgum, kom kijken, meedoen, kopen, verschillende workshops Zondag start met koffie en verhalen Iedereen, alle Mantgumers, familie en vrienden, welkom!!! We zijn nog op zoek naar droogrekken (rak) en schildersezels, heb je zoiets en wil je dat uitlenen voor dit weekend, dan horen wij het graag, Anke van Eif, 058 2501557 of Anna Christien Piebenga, 06 46 084 772 Mandeguod 35
36 Mandeguod
Workshop BSO Kids First COP groep Zo nu en dan wordt er op de BSO van Kids First COP groep iets extra’s aan activiteiten aangeboden, zoals workshops. We hebben al eens een timmerworkshop gehad op de locatie. De kinderen vonden dit geweldig: onder begeleiding van een workshopbegeleider een werkstuk maken. In dit najaar was er een workshop pottenbakken. Deze keer niet bij ons in Mantgum maar op locatie in Boksum, bij het Klaaiwurk. Vol enthousiasme gingen we op pad met onze eigen bus. Het leek wel een schoolreisje, dat gevoel en die gezelligheid was er onderweg. Daar aangekomen waren de kinderen vol spanning: wat gaan we maken? We werden enthousiast ontvangen door twee vrijwilligers van Klaaiwurk die de workshop gingen geven. Eerst kregen we uitleg over wat er gemaakt kon worden: een egel die tevens een pennenbakje kon worden, een vlinder of een naambordje. Alle kinderen waren er al snel uit Mandeguod 37
38 Mandeguod
en aan de slag ging iedereen! In opperste concentratie werd er gewerkt onder begeleiding van de vrijwilligers zodat de kinderen wel goed wisten wat ze moesten doen. Hoe maak je de neus van een egel? Hoe zorg je dat de pootjes er goed aan blijven zitten? Hoe maak je de letters van je naam goed vast op je naambordje? En iedereen was hard aan het werk. Nadat het werkstuk klaar was, kon het direct geverfd worden. Niet met plakkaatverf, maar met speciale verf dat eigenlijk voor een gedeelte ook uit klei bestaat en met een poeder een kleur krijgt. Ondertussen kregen de kinderen wat drinken en een lekker koekje. Nadat iedereen klaar was, gaf één van de vrijwilligsters uitleg over het vervolgproces. De klei moet goed droog zijn voordat het in de oven kan. Dat duurt een week of vier. Wanneer de klei is afgebakken, komt er een glazuurlaag overheen. Dat geeft je werkstuk een prachtige glans. Ook dan moet het nog in de oven en goed afkoelen. Het duurt dus nog even voordat de kinderen de werkstukken ook echt thuis hebben, maar dan hebben ze ook echt iets moois! Feest Bij het schrijven van dit artikel heeft het feest van het 20-jarig bestaan van MFC Wjukken nog niet plaatsgevonden. Kids First COP groep zal ook een bijdrage leveren aan deze feestelijke dag dus we zijn op de locatie druk bezig met de voorbereidingen! Zo kunnen de kinderen pannenkoeken versieren en (natuurlijk!) eten en zal er een dansworkshop zijn. In de volgende Mandeguod zal hiervan een kort verslag te vinden zijn. Mandeguod 39
Het eerste Eetcafé! Zondag, 29 september jl.: Het eerste Eetcafé! Georganiseerd door Mantgum Foar Inoar. Voor € 5.- konden dorpsgenoten aanschuiven in de Wjukken en genieten van een drie-gangenmaaltijd, gekookt door dorpsgenoten! Dat bleek een lekker succes, zoals op de foto’s is te zien. Oud en jong, nieuw of al jaren Mantgumer, alleen of als stel zaten aan. Het menu bestond uit een voorafje (ham mousse), keuze uit 3 hoofdgerechten (Kip Tandoori, Marokkaanse Stoofschotel of Pasta Bolognese). En een Trifle als nagerecht. Smullen dus! En… voor herhaling vatbaar! Herhaaldelijk werd gevraagd: Kan dat voor € 5.- pp? Ja zeker! 27 oktober was het volgende diner. Een stamppotbuffet met voorafje en nagerecht. De avond was al snel volgeboekt! Ook hier werd weer smakelijk meegegeten! 1 december worden verschillende maaltijdsoepen geserveerd en op 29 december is er een Captains Dinner. Mee eten? (of Mee koken!). Meldt u dan aan bij de coördinatiegroep (bij onderstaande nummers) of via de mail foarinoar@mantgum.com Wij verwelkomen u graag! 26 november is er een bijeenkomst voor de Antennes en Sympathisanten met onder meer een voorlichting over de nieuwe Wmo en de rol van vrijwilligers hierbij. Uitnodiging met agenda wordt binnenkort verstuurd. Siebolt en Aukje (0651058186), Antje (0623301207), Ank (0582501557), Marja (0612068900), Pieter (0683713210). 40 Mandeguod
Mandeguod 41
42 Mandeguod
Europeeske fytstocht Ydwine Scarse en Geart Tigchelaar hawwe in flinke fytstocht makke fan Fryslân nei Albanië en wer werom. Mei hast achttûzen kilometer op ’e teller yn 4,5 moanne troch 18 Europeeske lannen. De fytsen binne wer yn ’e stalling, mar oer harren wjerfarren wolle sy graach it ien en it oar fertelle: oer harren beweechredenen, de praktyske kant en wat hja belibbe hawwe. Elk is fan herten wolkom op 10 novimber om 15:30 oere yn MFS Wjukken. Tagong is fergees, mar stipe foar it goede doel Cycling out of Poverty (www.coop-africa.org) is wolkom. Fytsbloch: www.gearttigchelaar.wordpress.com Mantelzorgers en vrijwilligers Mantgum telt vele vrijwilligers, mantelzorgers en mensen die zich inzetten voor verenigingen of belangengroepen. In de Leeuwarder Courant wordt een website vermeld die misschien van waarde kan zijn voor bovengenoemde personen: https://www.lc.nl/friesland/leeuwarden/Vraag-en-aanbod-vrijwilligerswerkkomen-samen-op-nieuwe-website-24920218.html Mandeguod 43
44 Mandeguod
Ferslach reis nei Hongarije Fan 12 o/m 20 septimber wiene wy yn Hongarije om de klean rûn te bringen. Nei in reis fan twa dagen kamen we tongersdeitemiddei oan yn Kisléta. It wie in grutte ferrassing foar ús dat wy dochs wer yn ‘ús hûs’ sliepe koene. Foarich jier wie der ynbrutsen en wie it in grutte binde. Se hiene ús skreaun dat wy der ek dit jier net yn koene (fanwegen it plysjeûndersyk), mar se hiene no dochs mar ris frege by de plysje oft se opromje mochten. Fansels wie der wol in protte stellen, dus moasten we earst nije pannen, bestek ensfh. oanskaffe. Freed hawwe wy dan ek in part fan de tiid trochbrocht mei winkeljen. Dêrneist moasten fansels de doazen sortearre wurde en moasten we in skema meitsje. Letter op de middei koene we de karre ophelje. Deselde karre as foarich jier, in hiele grutte sadat we foar twa tehuzen yn ien kear meinimme koene. It skeelt in stik as dat kin, dit jier moatte wy yn 5 dagen dochs wer 444 doazen rûnbringe. Fanwegen de privacywetjouwing meie wy sels gjin foto’s mear meitsje fan de bewenners fan de tehuzen dêr’t wy komme. Dat is spitich, want soms seit ien foto mear as tûzen wurden. Dêrom hjir mar in oersjoch fan de tehuzen dêr’t wy west hawwe en it nijs dat we dêr hearden: Nyírbátor (tehûs foar bern dy’t net thús wenje kinne) De meiwurkers joegen oan dat se hieltyd swierdere gefallen binnen krije. As Mandeguod 45
Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u. 46 Mandeguod
bern yn in pleechgezin sitte en it wurdt dêr te lestich dan geane se (werom) nei dit tehûs. Der binne in soad bern mei swiere psychyske problemen. Terapy wurdt hast net jûn. De meiwurkers hawwe ek gjin spesjale oplieding folge en kinne dus net mear dwaan as der foar de bern wêze en hoopje dat it goed giet (dat wol sizze dat se net op strjitte bedarje mei alle problemen dy’t dêrby hearre). Fierder is it meubilêr yn de húskeamers âld en fersliten en is der gjin jild foar nij guod. Nyírbéltek (tehûs foar âldere psychiatryske pasjinten) Alle kearen as wy hjir troch it tehûs rinne, skrikke wy fan de âlde en ferfallen keamers dêr’t minsken mei har fjouweren of seizen yn wenje moatte. Guon bewenners wurkje noch wat yn de tún of binne oan it skjinmeitsjen, mar fierder wurdt der net in soad dien oan deibesteging. De measte minsken krije medikaasje, want ek hjir gjin jild foar terapy. Fan de staat krije se wat bûsjild. In soad is dat net, se binne dan ek altyd o sa bliid mei de klean dy’t wy bringe. De meiwurkers dy’t ús hjir rûnliede soene hiel graach in kear yn Nederlân sjen wolle. Wa wit kinne wy noch ris in útwikseling organisearje. Wy hawwe noch in skoftke mei in frou praat dy’t Dútsk studearre hie, mar no troch psychyske problemen hjir wenje moat. Se fûn it moai om wer even dy taal prate te kinnen. Tiborszálas (bejaardetehûs) Dit tehûs is sûnt dit jier net mear eigendom fan de staat, mar wurdt no oanstjoerd troch de reformatyske tsjerke. It personiel fertelt dat der op it finansjele flak net safolle feroare is. Se fine wol dat se frijer binne yn hoe’t se de saken oanpakke. Op dit stuit binne se dwaande mei it isolearjen fan de gebouwen en hawwe se it oer sinnepanelen. Wy sjogge dit by mear tehuzen, blykber wurdt dêr subsydzje foar jûn. Mérk (bejaardetehûs + opfang psychiatryske pasjinten) Dit jier net in soad bekenden op de haadlokaasjes. Alle minsken dêr’t wy yn foargeande jierren goede kontakten mei hiene, wurkje no op de oare lokaasjes of yn oare tehuzen. Oare jier sil Júlia wer mei ús mei, sy praat Nederlânsk, sadat wy ek wer sjen kinne op de oare lokaasjes. Nábrád (dei-opfang gehandikapte bern) Omdat de meiwurkers klean útdiele oan de earme gesinnen yn de regio kinne hjir wol 50 doazen hinne. Twaddehâns klean foar alle leeftiden, nije breiden klean, in babybedsje en in widze. Se binne der tige wiis mei. It ôfrûne jier hawwe se hjir it dak en de goaten fernijd. Gönc (tehûs foar bern dy’t net thús wenje kinne) It túnark dat wy foarich jier brocht hawwe, wurdt goed brûkt. In oantal bern hawwe yn de fakânsje by in gastgezin yn Nederlân west. De learares Ingelsk hat foarich jier in oare baan krigen. Foar har yn it plak is in man kommen. Hiel goed foar de jonges dy’t wol wat gesach brûke kinne. Mandeguod 47
48 Mandeguod
Nyíregyháza (blijf van mijn lijf huis) It falt ús op dat se hjir altyd dwaande binne mei nije projekten. Se meitsje mei de froulju dy’t hjir ferbliuwe prachtige produkten op de naaimasine. Sûnt koart is der in crèche op it terrein dêr’t op de bern past wurdt sadat de froulju wurkje kinne en dêr’t ek bern út ‘gewoane’ húshâldingen komme. De meiwurkster dy’t ús rûnliedt hat sels in jonkje dat autistysk is. It is dreech om de goede help te krijen foar sokke bern. Terapeuten binne der hast net of se binne te djoer foar in Hongaar dy’t modaal fertsjinnet. Tafallich is der yn Nyíregyháza wol in spesjale skoalle, mar de leararen wikselje faak en dat is fansels net goed foar sokke bern. Berettyoújfalu (tehûs foar bern dy’t net thús wenje kinne) Op dit stuit ferbliuwe der yn dit tehûs 95 bern mei faak ek swiere psychyske problemen. We prate mei twa psychologen dy’t hjir wurkje. Sy hawwe har hannen fol, tiid om echt goed terapy te jaan is der net en mar al te faak wurdt de oplossing socht yn medikaasje. Se binne bliid mei ús help en de sportklean dy’t wy út Boalsert krigen hawwe, komme hjir goed fan pas. Nyíregyháza (Reade Krús) Dizze kear krijt it Reade Krús in soad húshâldtekstyl en klean foar âlderen fan ús. In soad klean wurde útdield oan de dakleazen. Fierder binne se aktyf yn de flechtlingekampen. As we it goed begrepen hawwe, hâlde se har net altyd strikt oan de regeltsjes fan de regearing. Gelokkich mar! Op it kantoar hawwe se nij meubilêr krigen, dat wie ek wol oan ferfanging ta. Kisléta (tehûs foar gehandikapte bern) De bern fan dit tehûs binne altyd bliid om ús wer te sjen. Soms kin ik hast net fuortkomme omdat der wol 10 bern oankrûpe wolle en wat fertelle wolle. It is altyd in feest om even oer de ôfdielingen te rinnen, mar tagelyk ek faak wer even slokken. Safolle bern dy’t de hiele dei allinne mar op bêd lizze en eins noait besite krije. Guon fan de bettere bern hawwe wer geweldich holpen mei it ynladen fan de karre. Yn Kisléta litte wy hast 50 doazen achter mei klean foar alle leeftiden, mei útsûndering fan de 50+. Faak sjogge wy in oare jier dat se de klean út Nederlân oan hawwe. Freedtemiddei koene wy de karre wer ynleverje en rjochting hûs. In wurd fan tank oan alle minsken dy’t klean brocht hawwe en oan alle minsken dy’t it hiele jier wer klean sortearre hawwe, spekulaas ferkocht hawwe en de frachtauto ynladen hawwe. Jelle en Renske van der Meer Spekulaasaksje Om it ferfier fan de doazen nei Hongarije te bekostigen komme wy yn de wiken 46, 47 en 48 wer by de doarren del om spekulaas en smulkoek te ferkeapjen. Mandeguod 49
50 Mandeguod
Locatie Grou BSP-inloopspreekuur: Woensdagmiddag 13:30 uur tot 16:00 Oedsmawei 18A 9001 ZJ Grou T: 0566 625151 U kunt bij ons terecht met alle vragen over wonen, werken en welzijn. Onze medewerkers zijn aanwezig om alle vragen te beantwoorden. Zij volgen regelmatig cursussen en trainingen. Indien onze medewerkers u niet verder kunnen helpen, dan zoeken zij naar een oplossing. Of zij verwijzen u door naar een andere instantie zoals het sociale wijkteam of een andere organisatie. Wij bieden wijkbewoners praktische ondersteuning bij onder andere: • het aanvragen van een uitkering • aanvragen van bijzondere bijstand • aanvragen van inkomens verruimende maatregelen • het indienen van een bezwaar • het invullen van de belastingaangifte • aanvragen van toeslagen • aanvragen van kwijtschelding • het verlengen van een verblijfsvergunning • vragen over de WMO De vrijwillige medewerkers van stichting Buurtservicepunt zetten zich als ervaringsdeskundige met veel enthousiasme en daadkracht in voor de wijk/ dorpsbewoners. Dorpenteam Grou, Oedsmawei 18A Woensdag van 13:30-16:00 uur Mandeguod 51
52 Mandeguod
CPO Mantgum CPO Mantgum en stand van zaken, Het is een tijdje geleden dat wij u via de Mandeguod hebben geïnformeerd over het Collectief Particulier Ondernemen (CPO) initiatief in Mantgum. Nadien zijn er een paar stappen gezet waar wij u graag over bijpraten. Belangstelling Inmiddels hebben 17 belangstellenden zich gemeld voor het CPO initiatief. Met name de belangstelling vanuit Mantgum en omliggende dorpen is groot. Onderzoeken De oplettende kijker is het misschien opgevallen, maar afgelopen zomer hebben een aantal verschillende onderzoeken plaatsgevonden. De eerste onderzoeken betroffen het onderzoek naar bodem, water, fauna en een archeologisch onderzoek. Bovendien zijn er verkeerstellingen uitgevoerd. Eerste schetsontwerp Met plan- en (erfgoed)landschapsbureau Noordpeil uit Sneek zijn de eerste schetsontwerpen gemaakt voor het nieuwe uitbreidingsplan. De basisuitgangspunten, zoals deze aangegeven zijn in onze vorige nieuwsbrief, vinden we terug in het eerste schetsontwerp. Bezoek Burgemeester Afgelopen zaterdag, 5 oktober 2019, was burgemeester Sybrand Buma op bezoek in Mantgum. Op uitnodiging van Doarpsmienkip zijn wij in de gelegenheid gesteld om een korte toelichting te geven over het CPO-initiatief en de stand van zaken. Zodra er meer nieuws te melden is zullen wij u hierover informeren. Met vriendelijk groet, CPO Mantgum Elmer de Wit, Rein Veenstra, Arjen Klaversma en Tjepko Jansen Mandeguod 53
Help Go for Africa 2020 team Dylan en Wout Wij, Dylan en Wout, vragen u bij deze om aandacht. Wij zijn 2 jonge studenten die willen bijdragen aan het goede doel Go for Africa. Zondag 2 Februari 2020 gaan wij voor dit goede doel 10 weken naar Afrika (Gambia) om daar les te geven in toegepaste techniek aan lokale Gambiaanse studenten. Dit gaan we doen door middel van theoretische lessen en praktijklessen in het Engels. Daarnaast gaan wij ook nog lokale projecten doen om de bevolking en kinderen daar te helpen. Wij reizen met een eigen voertuig naar Gambia. Het voertuig (zie foto onderaan) wordt daar gedoneerd om gebruikt te kunnen gaan worden voor lokaal vervoer van kinderen en ouderen, of te worden omgebouwd tot brandweer- of ambulancevoertuig. De auto waarmee we de reis zullen afleggen moeten we vooraf zelf prepareren op de reis van ruim 7800 km. De materialen en alle benodigdheden welke we nodig hebben voor het voltooien van dit project moeten we zelf bekostigen en aanschaffen. Om ons budget rond te krijgen vragen wij u bij deze om hulp! Wij hebben uw bijdrage hard nodig! Wilt u ons sponsoren met een bijdrage? Ga dan naar: https://www.whydonate.nl/fundraising/wout-en-dylan-go-forafrica-2020 Mocht u als bedrijf willen sponsoren dan kan dat ook. Wij hebben speciale sponsorpakketten waarbij wij u media aandacht geven en fysiek op de auto met een sticker uw bedrijf zullen promoten. Op ons Instagram account en bij andere gelegenheden zullen wij uw bedrijfsnaam ook noemen. Dylan van der Weide en Wout Spaargaren Voor meer informatie zie: - Site: http://goforafrica.nl/ - Instagram: @GoTeamWoDy - Contactgegevens: Tel: 0620561976 Mail: dylanvanderweide@ziggo.nl 54 Mandeguod
VRIJWILLIGERS GEZOCHT Nij Stapert/Nij Dekama levert al vele jaren lang warme maaltijden in de gehele gemeente Littenseradiel. Voor het rondbrengen en transport van deze maaltijden zijn wij dringend op zoek naar nieuwe vrijwilligers die deze belangrijke taak op zich willen nemen. Maaltijden worden bezorgd vanuit Nij Stapert in Wommels. Er wordt gewerkt met 4 verschillende routes, en voor alle routes worden vrijwilligers gezocht. Neem voor meer informatie contact op door een email te sturen naar receptie. nijstapert@patyna.nl of neem contact met ons op via telefoon 0515-334141. Ondergaande zon bij Tsjeintgum. Foto gemaakt door Jelmer Jonker. Mandeguod 55
56 Mandeguod
Lyts kolleezje yn ‘e iglo Doe’t ik it boerehiem opried, seach ik de beide bruorkes strie tôgjen nei de kealle-iglo. Dêr sil it ‘slachtoffer’ dan ek wol lizze, tocht ik. Ik hie hoedsum riden en hold foarsichtich ho om’t ik de ynfuzen op it byridersplak stean hie yn in amer dampend wetter om se alfêst op lichemstemperatuer te krijen. Ik hâld net sa fan griemerij yn myn praktykwein; bûtendoar wie it oars al wiet genôch troch in oanhâldende storein. Bepaald net oanloklik foar de aksje der’t ik foar kaam, ’k Hie it kealtsje leaver yn de skuorre hân... Ate en syn broer kamen op my ta wylst ik myn ark byinoar socht. Ik smiet in slang en in skjirre by it ynfús yn de amer waarm wetter en in nudletsje stuts ik, yn it hâlderke, tusken myn kiezzen. Sa doch ik dat meastentiids, krektlyk as in smoker. Myn toskedokter riedt my soks ôf, mar it is wakker noflik as jo hannen tekoart komme. Ate drobbele foar my út nei de iglo: “Sjoch, it is al hast dea...” “Kinsto my helpe?” Jawis, en de lytse man dûkte troch it gat nei binnen ta; ik folge him en siigde op myn wrakke knibbels yn it strie njonken it sike kealtsje mei in smoarge kont fan skiterij. It earme bist lei útdrûge en fersuorre, heal yn koma noch súntsjes te sykheljen. In ynfús is de iennichste remeedzje yn soksoarte fan gefallen. Ik knipte it hier yn de hals fuort om de ier sjen te kinnen en ynstruearre Ate de kop fan it keal stabyl te hâlden. Mei syn trijen wie it aaifol en suver smûk yn de wite koepel, wylst it reinwetter súntsjes op it dak klettere. Wy misten noch immen om de flesse heech te hâlden en Ate syn bruorke wie yntusken wat oars oan’t dwaan. Lokkich kaam Heit krekt Mandeguod 57
58 Mandeguod
om ‘e hoeke: “Jimme binne al drok dwaande!” “Ha goeie, jawis.” Ik keppele de slang oan de ynfúsflesse en joech dy oan de boer, stuts de nudle yn de ier fan it kealtsje en ferbûn it spul oan elkoar. It rûn fuortendaliks as in tierelier. Soks docht my dan deugd! No moasten wy geduld hawwe, al gau in tweintich minuten ear’t in liter floeistof yn it keal sit. Tiid om in pypfol te praten. “Wolsto ek boer wurde?", frege ik oan Ate. No nee, leaver bistedokter. “Just! Kinsto in bytsje leare?” No, dat foel net ta want Ate is dyslektysk, sa sei er tsjin my. Lêstich, sa wit ik út ûnderfining mei myn eigen soannen. “Haw mar gjin noed”, sa besocht ik, “asto it wier wolst, moast gewoan ferskuorrend dyn bêst dwaan.” Underwylst stie de boer yn de rein de flesse fêst te hâlden njonken dy iglo. Hy sei dêr gjin hinder fan te ûnderfinen om’t it foar it goeie doel wie. Mar hy hie bûtendoar ek net yn ‘e rekken hokker praat wy hiene. “Hasto de fee-arts al ferteld watsto wurde wolst?” No, dêr hiene wy it al oer hân. Myn stive skonken moast ik efkes ferskikke om’t ik murk dat de knibbels wiet waarden. Wy leine wol yn skjin strie, mar de ûnderlaach wie sodzich troch de skiterij. Dit binne altyd och sokke lekkere, frisse putsjes... Net dus! De flesse rekke hieltyd fierder leech en no waard it tiid foar in twadden ien. Dizze earste is frâl om it tekoart oan focht oan te foljen, dy twadde is mear tsjin de fersuorring. Ik joech Ate ynstruksjes om no net allinne it kopke goed fêst te hâlden, mar ek de nudle en de slang. Sels gûchele ik dy folgjende flesse oan de oare ein fan myn flutter. Dat stekt nau om’t d’r gjin luchtbel yn komme mei. Ek dizze flesse begûn mei faasje leech te brobbeljen en ik joech him de boer wer oer. Doe wie d’r tiid om Ate in lyts kolleezje te jaan hoe’t it kin dat in keal it iene momint sels noch út de amer stiet te sûpen en in oerke letter foar pampus lizze kin troch slimme skiterij. Hokker lytsebeesjeboel yn de terms húsmannet dy’t wy net mei it bleate each sjen kinne en dêr debet oan wêze kin. En wat jo dwaan kinne om soks foar te kommen. Fansels lústere Ate mei in protte nocht en hy knikte begryplik mei syn heldere kikers. Ek de eagen fan it keal begûnen te kniperjen. De twadde flesse rûn op syn ein en meastentiids komt sa’n kealtsje troch de bikarbonaat dy’t dêryn sit ynienen folle mear wer by sûpe en stút. Dat wie in goed teken! Ik keppele de slang los, joech it keal noch twa spuitjes medisinen troch de nudle yn it bloed en treau dy doe wer yn de hâlder dy’t ik noch hyltiten tusken myn kiezzen sitten hie. Tegearre stuollen wy it slachtoffer yn sithâlding yn it strie omheech en it keal begûn daliks wakker helderder om him hinne te koekeloeren. Dat like d’r op! Ik bespruts de neisoarch mei de boer en liet noch wat guod achter. Doe’t alles wer yn de auto siet, stie de hiele húshâlding achter op it hiem my tankber út te swaaien. Myn lêste boadskip foar’t ik ynstapte: ‘En do wist it, Ate, goed dyn bêst dwaan op skoalle, jonge!’ Hy knikte oertsjûgjend. menno@bistedokter.nl Mandeguod 59
Colofon Afmetingen advertenties hele pagina halve pagina kwart pagina staand kwart pagina liggend 180 x 128 mm 128 x 87,5 mm 87,5 x 61,5 mm 128 x 41,25 mm Iedere advertentie heeft standaard een rand, tenzij het design van de advertentie dit niet toelaat. Aanleveren advertenties en afbeeldingen Aanleveren van een advertentie kan in elk gewenst grafisch formaat zoals bijvoorbeeld BMP, TIFF, JPG, JPEG, PNG, etc. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar. Doarpsmienskip Mantgum Sipke Dijkstra, voorzitter. Dayna de Boer, secretaris. Bert van der Weide, penningmeester. E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Bram Brouwer hoofdredacteur, Frits Sieperda vormgever, Sita Wijnia redacteur, Maaike Kuipers redacteur, Lys Scarse redacteurverslaggever. Financieel beheer Hotze Bonnema, penningmeester. Bankrek. Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verslaggever Siebolt Dijkstra korrektor Fryske teksten, Verspreiding Yme en Ary Meintema coördinatie. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum. Druk: CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina www.mantgum.com e 155,00 e 82,50 e 45,00 Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Hele pagina Halve pagina Kwart pagina e 25,00 e 14,00 e 10,00 Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage e 27,50 Oplage: 505 exemplaren. Inleveren kopij, uiterlijk de 15e van elke maand mandeguod@gmail.com. Algemeen Politie Service Centrum (0900) 88 44 © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 60 Mandeguod In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum. com geplaatst wordt. e-mailadres mandeguod@gmail.com
1 Online Touch