Zijn deze niet meer te verhelpen? ‘De spataderen zelf kunnen we wel verhelpen of verminderen. Maar bij mannen die te lang wachten zie je veel vaker dat er al een huidafwijking zichtbaar is: een bruine verkleuring of verharding van de huid. Dat soort huidveranderingen kunnen wij helaas niet meer terugdraaien. We kunnen er wel voor zorgen dat het stopt, maar dan heb je vaak al een hele paarse enkel bijvoorbeeld.’ De mannen moeten dus eerder aan de bel trekken.. ‘Ja, meestal hebben hun partners het al eerder gezegd, maar pas als de huid zo verandert dan wordt het écht een must. Het zal niet de eerste keer zijn dat iemand mij vertelt dat zijn partner niet meer naast hem wilde lopen omdat hij zulke lelijke benen had. Soms hebben ze geen klachten, maar dan komen ze vanwege cosmetische redenen toch op mijn spreekuur.’ FACTS • Meer dan de helft van alle volwassenen in de Westerse wereld heeft enigerlei vorm van spataderen. • Jaarlijks bezoeken slechts 4 op de 1.000 spataderpatiënten een huisarts. • De huisarts ziet ongeveer drie keer zoveel vrouwen als mannen met spataderklachten. • In 18% van de gevallen wordt verwezen naar een specialist. Kunnen mensen zelf iets doen om spataderen te voorkomen? ‘Niet echt, want meestal is het erfelijk. We vragen altijd naar de familie anamnese en bijna iedereen heeft dan wel een vader, moeder, oma of opa met spataderen. Het is wel zo dat als je bijvoorbeeld in de horeca werkt en dus veel op je benen staat, de spataderen eerder tot uiting kunnen komen. Maar dat komt niet altijd puur door het werken in de horeca, want je kunt er door erfelijkheid al aanleg voor hebben.’ En het krijgen van spataderen als je veel met je benen over elkaar zit, is dat ook een fabeltje? ‘Daar ontstaan de spataderen niet van, maar het is niet echt goed voor je circulatie. En zeker niet als je spataderen hebt. Als je lang stilzit, dan gebruik je je spierpomp niet, en dat is de pomp die ervoor zorgt dat het bloed weer netjes omhoog wordt gepompt. Bij spataderen gebeurt dat niet meer doordat de klepjes niet goed werken. Als je langere tijd zit of je benen kruist, heb je dus eigenlijk een soort van stilstaand bloed. En dat is niet bevorderlijk, zeker niet als je klachten hebt. Je kunt dan ook sneller een spataderontsteking krijgen.’ Jan van Goyen jubileummagazine 43 Wat is het ergste wat kan gebeuren als mensen zich niet laten behandelen? ‘Open benen. Dat is echt het laatste stadium en dit zijn wonden die heel slecht genezen. Gelukkig zie je dat over het algemeen in Nederland heel weinig, omdat mensen het niet zover laten komen.’ Klachten bij spataderen Spataderen kunnen klachten geven zoals vermoeidheid, kramp, onrust of jeuk. Mensen die al langer spataderen hebben kunnen ernstigere klachten krijgen zoals vochtophopingen en huidveranderingen: huiduitslag, huidverkleuringen en huidverharding. Hoe behandel jij spataderen? ‘Over het algemeen kijk ik met een echo, ook wel duplexonderzoek genoemd, hoe de klepjes werken. Ik ben dan met name geïnteresseerd in de stamvaten, want als die niet goed werken verwijs ik de patiënt door naar een vaatchirurg. Onze vaatchirurg doet dan een laserbehandeling. Met behulp van een echo prikt zij de spatader ter hoogte van de knie of kuit aan. Hierna schuift zij een laserdraad in de ader, die de ader met laserlicht dichtschroeit.’ Gebeurt dit vaak? ‘Ja, de laserbehandeling is de meest voorkomende behandeling bij mannen. Als ze vervolgens ook nog in cosmetische zin iets aan de spataderen willen doen, komen ze weer bij mij en kan ik de zichtbare spataderen inspuiten. Dit laatste kan ik natuurlijk ook al meteen doen, als de stamvaten wel nog intact zijn. Dan is laseren niet nodig en spuit ik ze direct in.‘
44 Online Touch Home