EFFECTEN VAN GROEN Onderzoek laat zien dat contact met groen, via afbeeldingen, uitzicht uit het raam, of een wandeling door een tuin of andere natuurlijke omgeving, kan helpen om stress te reduceren, pijn te verminderen, en de stemming en aandachtcapaciteit te verbeteren (Hartig e.a., 2014; Kuo, 2015; Van den Berg & Van den Berg, 2014; Weerasuriya e.a., 2018). Deze effecten zijn ook meetbaar met objectieve gezondheidsindicatoren, zoals fysiologische reacties en een sneller herstel na een operatie. Eén van de eerste onderzoeken op dit gebied liet bijvoorbeeld zien dat patiënten na een galblaasoperatie minder sterke pijnstillers nodig hadden en sneller uit het ziekenhuis werden ontslagen wanneer ze herstelden in een kamer met uitzicht op bomen dan wanneer ze herstelden in een kamer met uitzicht op een stenen muur (Ulrich, 1984). Deze resultaten lijken ook relevant voor kankerpatiënten. Er is echter nog weinig maar onderzoek gedaan bij deze populatie (zie voor een overzicht Cutillo e.a., 2015). Een Amerikaans gerandomiseerd onderzoek onder 157 vrouwen bij wie recent de diagnose borstkanker was vastgesteld laat zien dat contact met natuur kan helpen om mentale vermoeidheid tegen te gaan (Cimprich & Ronis, 2003). Patiënten die in de periode rond hun operatie (gemiddeld 5 weken) minimaal 2 uur per week natuuractiviteiten uitvoerden, zoals kijken naar natuur vanuit het raam, of een boswandeling maken, vertoonden een groter herstel van hun aandachtcapaciteit dan patiënten in de nietinterventiegroep. Er is nog geen gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek naar effecten van groen in de ziekenhuisomgeving op kankerpatiënten. Enkele zorgvuldige uitgevoerde beschrijvende en evaluatieve onderzoeken leveren wel sterke aanwijzingen voor een meerwaarde van groen voor deze patiëntgroep (zie voor een overzicht Blaschke, 2017). Zo blijkt uit semigestructureerde interviews met 12 patiënten die waren opgenomen op de afdeling oncologie dat uitzicht op natuur, naast de houding van het personeel, het aantal bedden op een kamer, en de inrichting van de kamer, één van de vier belangrijkste aspecten is die van invloed zijn op de ervaren kwaliteit van de ziekenhuisomgeving (Rowlands & Noble, 2008). 7 De vergroening van een wachtkamer op de afdeling oncologie van een Australisch ziekenhuis leidde tot veel positieve reacties van gebruikers (Blaschke e.a, 2017). Ruim 80% van de 147 ondervraagden merkte de planten gelijk bij binnenkomst op, waarbij 67% ook wel gelijk zag dat de potten, wanden, en tafels waren gevuld met kunstplanten in plaats van echte planten. Desalniettemin gaf 81% dat de wachtkamer was verbeterd door de planten, en 71% dat ze er positief door beïnvloed werden. 62% had wel liever echte planten gezien. Hierbij waren er geen verschillen tussen patiënten, hun begeleiders en personeel. Een ander recent onderzoek onder een Delphi-panel van 38 experts uit 7 landen (VS, VK, Australie, NieuwZeeland, Canada, Zweden en Denemarken) geeft inzicht in de kansen en belemmeringen voor toepassing van groen op de afdeling oncologie (Blaschke, O’Callaghan, e.a., 2017). Het panel noemde als belangrijkste kansen: uitzicht op natuur, tuinen en andere natuurlijke plekken die makkelijk toegankelijk zijn, en bewegingsprogramma’s in een natuurlijke omgeving die aangepast zijn op de eisen van patiënten. Als belangrijkste belemmeringen voor toepassing van groen werden genoemd: gebrek aan kennis en bewustzijn van de positieve effecten van natuur, ontoegankelijkheid van groen rond het ziekenhuis, en onvoldoende rekening houden met de beperkingen van zieke en kwetsbare mensen.
8 Online Touch Home