6 Gebrek aan controle tast belastingmoraal aan De Belastingdienst int per werkdag gemiddeld 1 miljard euro, maandelijks worden 8 miljoen toeslagen uitbetaald en de Douane controleert jaarlijks circa 12 miljoen containers. Indrukwekkende getallen, maar volgens deskundigen is er veel te weinig mankracht om de belastingmoraal op peil te houden met regelmatige controle. Door: Chris Wolters Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie in Rotterdam en wetenschappelijk directeur bij belastingadvieskantoor Deloitte, nam krachtig stelling in het Financieele Dagblad (dec. 2016): “Het is heel slecht voor de belastingmoraal als er nog minder controles komen.” Laagtepunt Een aantal deskundigen vindt al dat de controle op een dramatisch laagtepunt is aangeland. Een boekenonderzoek in een bedrijf vindt gemiddeld eens in de 15 of 20 jaar plaats. Op basis daarvan zijn er ondernemers die het risico nemen belastingen te ontduiken. De Belastingdienst kijkt vijf jaar terug. Zijn er onregelmatigheden, dan kan vanaf het gevonden punt verder worden teruggezocht naar onduidelijkheden. Er zijn echter ondernemers die bereid zijn het risico te nemen. Navordering over vijf jaar, plus rente en boete, weegt volgens hen op tegen niet-betaalde belasting. De Vereniging van Hogere ambtenaren bij het Ministerie van Financiën (VHMF) gaf al aan dat het terugbrengen van het personeelsbestand van circa 30.000 naar 23.000 deelnemers al problematisch was. ‘De oude situatie is zeker te herstellen en móet ook hersteld worden’ Strenge financiële kaders waaraan de Belastingdienst zich moet houden lieten een verdere teruggang gewoonweg niet toe. Volgens de VHMF komen controles en dienstverlening in het gedrang. De vertrekregeling bij de Belastingdienst maakte dat veel mensen wegliepen die bij de controle node gemist worden. NOAB Een ongewenste situatie. De belastingmoraal in Nederland was hoog en de Belastingdienst was een instituut waar het credo leek te zijn ‘wij maken geen fouten’. Peter Kavelaars meent dat de situatie kan worden hersteld en dat we niet hoeven te accepteren dat de situatie verder verslechtert. Kavelaars: “De oude situatie is zeker te herstellen en móet ook hersteld worden. Daarvoor is vereist dat we meer geld stoppen in de uitvoering van de belastingwetgeving. Zowel in menskracht − kwalitatief én kwantitatief − als in de automatisering. Die investeringen verdienen zich stellig terug.” Overzicht De algehele controle is op zich al lastig genoeg, maar enig digitaal graafwerk roept andere vragen op. Bijvoorbeeld dat regels in veel situaties naar de hand gezet kunnen worden. Actievoerders die complottheorieën aanhangen, menen bijvoorbeeld dat grote bedrijven de regels naar hun hand zetten, internationaal en plaatselijk. Kondigt een belangrijke werkgever aan te overwegen te willen verkassen, dan zijn er in veel gevallen ineens financiële regelingen mogelijk om werkgelegenheid te garanderen. Uit politiek oogpunt begrijpelijk, maar wel een uitdaging ten aanzien van handhaving. Begrijpelijk dat in deze situatie een aantal politici, met name kopstukken, gewild zijn als adviseur. Multinationals nemen politici aan om ze te besturen. Het uitgebreide netwerk van een aantal politici en de kennis om lucratieve regelingen te benutten, waaronder belastingontwijking, kunnen in dat kader van pas komen. Overigens kunnen lang niet alle regelingen de goedkeuring van de EU-Commissie wegdragen. Een opmerkelijk detail, onthuld door de Volkskrant in 2015, was dat de Belastingdienst geen overzicht heeft van de omvang en inhoud van gemaakte belastingafspraken. Van deze ‘rulings’ door inspecteurs wordt geen overzicht bijgehouden. Deze interpretatie past in de Nederlandse traditie van belastingheffing. Waren heffingen oorspronkelijk incidenteel, uiteindelijk werden ze een structurele verplichting. Vanaf de twaalfde eeuw groeiden dorpen uit tot steden die zelf belasting onder hun bewoners gingen heffen. Zo Activa | Nummer 2 - 2017
7 Online Touch Home