19 De Brandpunt-rapportage legt bloot hoe een gebrek aan controle de belastingmoraliteit ondermijnt. Een klokkenluider die bot vangt bij instanties als de Belastingdienst en de Inspectie SZW geeft inzicht over moderne slavernij in de horeca, waarbij werknemers het overgrote deel van het salaris zwart krijgen uitbetaald en ook nog eens onder het minimumloon. Kavelaars bevestigt het geschetste beeld in de rapportage. “Uit officiële cijfers blijkt dat gemiddeld 10% van de omzet van de horeca zwart is. Het zijn dus zeker geen incidenten. Hoe meer contant wordt betaald in de sector, hoe makkelijker het is om die gelden aan het oog te onttrekken.” De klokkenluider en anderen denken dat het percentage drie, vier keer zo hoog ligt bij sommige horecazaken. Door het personeel zwart uit te betalen, hoeven eigenaren onder meer geen loonbelasting te betalen. Kavelaars maakt een rekensom. De omzet in de horeca is ongeveer 15 miljard euro. Tien procent fraude betekent dat over 1,5 miljard euro geen btw en winst- en loonbelasting wordt betaald en geen sociale premies worden afgedragen. “Dat leidt tot een som van 275 miljoen euro op jaarbasis.” Het bedrag dat we als samenleving aan inkomsten mislopen. J.L.M. Gribnau 15e halfjaarsrapportage van de Belastingdienst. Hij houdt liever vast aan jaarlijkse steekproeven (bottom up-benadering) op de aangiften van particulieren en mkb-ondernemingen, om zo de nalevingstekorten in beeld te brengen. Toch is er wel degelijk een percentage voorhanden. Volgens internationale schattingen, onder meer in opdracht van de OECD, was in Nederland in 2015 sprake van een schaduweconomie van circa negen procent van het bruto binnenlands product (het gemiddelde voor de gehele EU: 18,3%). Het gaat om het bedrag waarover geen belastingen worden afgedragen en betaald. Het gaat hierbij om de heffingsgrondslag, niet het gemiste bedrag (tax gap) aan belastingen. Boekenonderzoek Terug naar de brandbrief van de VHMF. In 2015 deed de Belastingdienst 26.000 boekenonderzoeken, 12.000 minder dan in 2014 en bijna 58.000 minder dan in 1996. De pakkans is klein, constateert hoogleraar fiscale economie Peter Kavelaars in een Brandpunt-rapportage over de misstanden in de Amsterdamse horeca van 6 december 2016. “Feitelijk wordt bijna niet gecontroleerd. Tot mijn grote spijt en ergernis. Vroeger was het zo dat je om de vijf jaar een controle kreeg, maar die frequentie haalt de Belastingdienst niet meer. Kennelijk maakt de Belastingdienst daar een andere afweging.” Tot zijn grote ergernis. “Je weet dat er een zwarte sector is terwijl andere mensen keurig belasting betalen en feitelijk meer betalen dóór dat zwarte circuit.” NOAB ‘Feitelijk wordt bijna niet gecontroleerd’ Het Financieele Dagblad constateert in het hoofdredactionele commentaar van 18 januari 2017 dat de aanpak van belastingontduiking het sluitstuk is van het belastingstelsel. Aanleiding is de aankondiging van staatssecretaris Wiebes van Financiën dat het is gedaan met de coulance voor zwartspaarders. Het FD stelt in haar commentaar dat het rechtvaardigheidsgevoel erodeert door een groeiend verschil in belastingdruk. De krant geeft drie voorbeelden: belastingontwijking door multinationals en de maatschappelijke verontwaardiging die ontstaat als miljardenbedrijven nauwelijks bijdragen aan de overheidskas; het veronderstelde rendement op vermogen in box 3 en tot slot het groeiende verschil in belastingdruk tussen een- en tweeverdieners. Het eerste punt wordt ondersteund door onderzoek van Motivaction in opdracht van ActionAid. Hieruit blijkt dat 78% van de Nederlanders het onrechtvaardig vindt dat zij zelf netjes belasting betalen terwijl internationale bedrijven dat niet doen. ‘Fair share’ Prof. mr. dr. J.L.M. Gribnau gebruikt de term ‘fair play’ om de rechtvaardigheid van belastingen te omschrijven. In het artikel Activa | Nummer 1 - 2017
20 Online Touch Home