21 ‘Fiscale ethiek in de boardroom’, gepubliceerd in het vakblad Taks Assurance, noemt hij het niet bijdragen, niet een ‘fair share’ betalen, een gebrek aan fair play jegens andere belastingplichtigen, mkb-ondernemers en burgers: ‘De maatschappij is immers een samenwerkingsverband. (…) De meeste mensen zullen er (…) geen moeite mee hebben als een onderneming de fiscaal voordeligste weg bewandelt. Maar waar zij wel moeite mee hebben is als het resultaat is dat de onderneming niets of bijna niets betaalt, dat er volstrekt geen fair share wordt bijgedragen.’ Eerlijke belastingheffing gaat niet alleen over of een constructie legaal is en theoretisch te verdedigen, betoogt econoom Martin van Geest en auteur van Het Belastingparadijs in een opiniestuk in de Volkskrant: “Het betekent ook dat een bedrijf meebetaalt aan de overheidsdiensten waar het van profiteert in plaats van gratis mee te liften. Want als Starbucks niet betaalt, moeten wij, Jan Modaal, en het Nederlandse bedrijfsleven meer betalen.” Als de verschillen tussen belastingplichtigen te groot worden, gaat dit kortom ten koste van de bereidheid om belasting te betalen. Belastingmoraal De fiscus meet de belastingmoraal aan de hand van een drietal stellingen: • Nederlanders vinden belastingontduiking over het algemeen niet acceptabel. • Mensen in mijn omgeving zouden het sterk afkeuren als ik mijn belastingverplichtingen niet zou nakomen. • Ik zou me schuldig voelen als ik niet mijn volledige deel aan belastingen zou betalen. Op een schaal van nul (zwak) tot vijf (sterk) scoort de belastingmoraal 3,9. Gemiddeld vindt 85% het (volstrekt) onaanvaardbaar als iemand doelbewust fraudeert en belasting ontduikt of een te hoog bedrag aan toeslagen probeert te krijgen. Veruit de meeste belastingplichtigen ervaren het Nederlandse belastingstelsel als rechtvaardig. Dit is nodig voor een goede belastingmoraal. Uit onderzoek van de Belastingdienst blijkt dat 43% van de belastingplichtigen vindt dat men vooral iets bijdraagt door belasting te betalen, 36% dat men vooral iets afstaat. Ruim één op de vijf (21%) is van mening dat er iets wordt afgenomen. Dit komt overeen met cijfers van onderzoeksbureau Motivaction. De helft van de Nederlanders heeft geen moeite met het betalen van belasting. Een gelijk percentage van de mensen probeert zo min mogelijk belasting te betalen. Zelfregulering Terug naar de horeca en de uitzonderingspositie voor internationale bedrijven. Brancheorganisatie Koninklijke Horeca NeNOAB derland moet knarsetandend aanzien dat voor Airbnb andere regels lijken te gelden, laat KHN-woordvoerder Joris Prinssen aan het AD weten. Hij noemt het ‘gewoon een multinational uit San Francisco waar miljarden in gepompt zijn’: “Ze betalen in Nederland geen belastingen, trekken zich niets aan van vergunningen, voegen nauwelijks iets toe aan de werkgelegenheid en blijven buiten de regels voor hygiëne of brandveiligheid.” De bouw, een andere branche waar een deel van de bedrijven het niet zo nauw neemt met de (fiscale) regels, neemt het heft zelf in handen. Enkele grote bouwbedrijven vragen de koepel Bouwend Nederland om aangescherpte zelfregulering. De bedrijven willen een eigen ‘nalevingspolitie’ oprichten, die moet optreden tegen cao-ontduiking en uitbuiting van zzp’ers. Belastingopbrengsten De belangrijkste aanbeveling van de Commissie onderzoek Belastingdienst betreft het borgen van de continuïteit van de uitvoering van de belastingwetten. De commissie constateert dat de vertrekregeling niet synchroon loopt met de beoogde wijzigingen in de dagelijkse werkprocessen als gevolg van de Investeringsagenda. Wat dat betreft is er niets nieuws onder de zon. In haar onderzoek naar Horizontaal Toezicht waarschuwde de Commissie Stevens in 2012 in haar conclusie al dat ‘nieuwe taakstellingen, zolang ze niet gepaard gaan met wezenlijke taakverlichting voor de Belastingdienst, afbreuk doen aan de mogelijkheden van toezicht door de Belastingdienst, met mogelijke gevolgen voor de belastingopbrengsten.’ ‘Nieuwe taakstellingen doen afbreuk aan de mogelijkheden van toezicht’ Tegen het platform voor onderzoeksjournalistiek Investico, stelt Tjibbe Joustra, een van de leden van de Commissie onderzoek Belastingdienst, dat de Belastingdienst eerlijk en efficiënt belasting moet heffen en belastingbetalers gelijk moet behandelen. “Dat mag wat kosten. Je moet ook inspectiebezoeken doen die misschien niet zo veel opleveren, maar wel belangrijk zijn om de belastingmoraal hoog te houden.” Het is een mooi voornemen. Voorlopig kan de Belastingdienst de werkdruk nauwelijks aan en staat het aantal controles zwaar onder druk, blijkt uit de brandbrief van VHMF. ■ Activa | Nummer 1 - 2017
22 Online Touch Home