22 Afval groeit in waarde Maar liefst 80% van het Nederlandse afval krijgt na verwerking een nuttige toepassing. Wat vroeger als waardeloos afval en als kostenpost gold, verandert in waardevolle grondstof voor hergebruik. Door: Chris Wolters Volgens experts moeten zin en onzin, werkelijke winst en kosten worden onderscheiden. Om in toepasselijke termen te blijven ‘het is niet alles goud wat er blinkt’. Afval scheiden, de verschillende componenten gereedmaken voor hergebruik, kost ook geld en energie. kansen voor het oprapen “Door een transitie aan te gaan naar een circulair systeem kunnen we aanzienlijke economische winst halen, banen creëren en de vernietiging van onze leefomgeving sterk reduceren. Onderzoek na onderzoek van gerenommeerde instellingen toont dit potentieel aan.” Dit zegt Michel Schuurman, programmamanager Circulaire Economie, MVO Nederland. Hij waarschuwt ook doordat iets een hype wordt, uitholling van het begrip dreigt. Naar zijn mening is de circulaire economie dan ook meer dan ‘slim omgaan met afval’. ‘De circulaire economie is meer dan slim omgaan met afval’ Niet alleen Schuurman maakt korte metten met opvattingen dat dit soort vraagstukken uitsluitend op nationaal en internationaal niveau aan te pakken zijn en dat overheden hierin leidend moeten zijn. De reactie dat eerst ‘de anderen’, dus klanten, financiers, beleidsmakers, actie moeten ondernemen om daarna zélf in actie te komen, wordt ook onderuitgehaald. Het idee dat een circulair systeem uitsluitend relevant zou zijn voor maakbedrijven, moet eveneens de wereld uit. Op het platform circulairondernemen.nl staan praktische voorbeelden hoe mensen en (zowel grote als kleine) organisaties succesvol samenwerken. De economische kansen liggen volgens een aantal deskundigen voor het oprapen. NOAB Levenscyclusverlenging Thomas Rau, onder meer auteur van het boek Material Matters, geeft aan dat een circulaire economie weliswaar belangrijk is als uitgangspunt, maar eigenlijk nog niet ver genoeg gaat. Volgens Rau moet er een alternatief voor onze ‘roofbouwmaatschappij’ komen. Kern van zijn benadering is een wereld waarin de consument niet langer ‘eigenaar’ maar ’gebruiker’ is, materialen rechten krijgen en afval verleden tijd is. ‘Onze smartphone is na twee jaar al niet meer up-to-date, een printer begeeft het in het algemeen na een vast aantal kopieën en met onze schoenen van vorig jaar lopen we dit jaar voor gek.’ (p.15 Material Matters). Rau propageert een heel ander economisch systeem, in ieder geval een systeem waar niet veroudering als vervangingscriterium geldt. Een minder drastische benadering is uitval te voorkomen van diverse stromen aan producten en grondstoffen. In de praktijk zijn er andere oplossingen. SNEW Circular Telecom & IT in Boxtel is een bedrijf dat gespecialiseerd is in de levenscyclusverlenging. Het bedrijf hanteert een geregistreerd concept (Recollect, Re-use en Recycle). Kort gezegd: een inzamelsysteem dat filtert op bruikbaarheid om producten vervolgens in te zetten voor hergebruik. Lukt dat niet, dan is de laatste optie recycling tot grondstoffen. Vaak is er technische en cosmetische revisie nodig, maar het einddoel is en blijft een product dat weer up-to-date en 100% werkend is. Martijn van Engelen, CEO van SNEW: “Na revisie is het apparaat weer als nieuw. Onze klanten maken hier veel gebruik van om apparatuur zo lang mogelijk in de levenscyclus te houden en de waarde ervan te behouden.” Winst naar twee kanten Een iets andere benadering van hergebruik is te zien bij industriële symbiose. Hier wordt geprobeerd om bedrijven samen te brengen waarbij afvalstoffen van het ene bedrijf grondstoffen kunnen zijn voor het productieproces van de ander. “Lokale of ruimere samenwerking in industriële symActiva | Nummer 2 - 2019
23 Online Touch Home