20 “We praten inmiddels al bijna tien jaar over de hervorming van het pensioenstelsel. Ik acht de kans nog altijd groot dat deze hervorming niet gaat lukken. De werkgevers- en vooral de werknemersorganisaties willen hun invloed op de pensioenfondsen niet opgeven. Het probleem van alle maatschappelijke instituties die over heel veel geld gaan is dat ze gaan denken dat het geld van hen is. Dat is natuurlijk niet zo.” Financiële sector Jacobs vindt dat we gegijzeld worden door de financiële sector. “Onze banken zijn nog steeds te groot, te complex, te ondoorzichtig en politiek te invloedrijk om te falen. Als de politiek daar iets aan dreigt te doen, wordt er meteen geroepen dat de kredietkraan dichtgaat of dat men naar het buitenland vertrekt.” “De meeste economen vinden dat de kapitaaleisen van banken naar 15 procent moeten,” gaat hij verder. “Het regeerakkoord suggereert nu dat als Europa niet naar 4 procent gaat, wij teruggaan naar 3 procent. Dat is lachwekkend. We durven het nog altijd niet aan om de banken te confronteren met veel hogere kapitaaleisen. Wat dat betreft hebben we niets geleerd van de crisis.” Knoppen Jacobs constateert dat het kabinet tegelijk aan alle belastingknoppen draait, zonder dat dit tot noemenswaardige resultaten leidt. “Netto levert het vrijwel niets op.” Met 6,4 miljard lastenverlichting, onder andere als gevolg van de invoering van het tweetarievenstelsel, zou de werkgelegenheid moeten groeien. Echter, het tegendeel is waar. “Gezien de lastenverlichting is het verbazingwekkend dat de structurele werkgelegenheid helemaal niet toeneemt,” stelt Jacobs. “Dat heeft twee oorzaken. Ten eerste komt er nauwelijks structurele lastenverlichting. De regering haalt de geplande lastenverlichting – om de geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek terug te geven – naar voren. Maar op de lange termijn waren de belastingen sowieso omlaaggegaan. Ten tweede worden er nauwelijks maatregelen genomen die het belastingstelsel doelmatiger maken. De invoering van het tweeschijvenstelsel heeft nul effect op de werkgelegenheid. Enerzijds gaan de tarieven in de eerste drie schijven omlaag. Anderzijds komen er tegelijkertijd veel meer mensen terecht in het hoogste tarief. Deze effecten heffen elkaar op.” NOAB Vlaktaks “Het tweeschijvenstelsel maakt het belastingsysteem zelfs ondoelmatiger,” vindt Jacobs. Het behoeft geen nader betoog dat de econoom tegenstander is van een vlaktaks. En het maakt volgens hem niet uit vanuit welke politieke signatuur je dit bekijkt. “Stel dat je echt één tarief zou invoeren, met een algemene heffingskorting. Als je de lage inkomens gemiddeld evenveel belasting wilt laten betalen als nu, dan moet je de belastingtarieven hoger zetten. Die gaan omhoog, omdat iedereen de heffingskorting ontvangt. Kun je de heffingskorting daarentegen uitfaseren met het inkomen, waardoor de effectieve tarieven per inkomensniveau kunnen variëren, dan gaan de belastingtarieven gemiddeld omlaag, terwijl de laagste inkomens toch dezelfde belasting betalen.” ‘De vlaktaks is een economisch onzinnig idee’ “Het gevolg van een vlaktaks is dat je altijd gemiddeld hogere belastingtarieven hebt bij iedere maatschappelijke voorkeur voor inkomensherverdeling. Een vlaktaks veroorzaakt daarmee meer economische schade dan een niet-lineair stelsel. Daarom is de vlaktaks een economisch onzinnig idee.” “Het belangrijkste voordeel van een echte vlaktaks is dat er niet langer belastingarbitrage optreedt tussen personen, tussen verschillende perioden en tussen verschillende belastinggrondslagen. Maar dit voordeel treedt alleen op wanneer de effectieve marginale tarieven, inclusief de effecten van de inkomensafhankelijke regelingen, heffingskortingen en toeslagen hetzelfde zijn voor alle mensen, alle perioden en alle grondslagen. Maar, zolang de inkomensafhankelijke regelingen, heffingskortingen en toeslagen blijven bestaan, zullen de effectieve belastingtarieven nooit gelijk worden en leidt een vlak statutair tarief niet wezenlijk tot minder belastingarbitrage.” “Zouden we daarentegen alle aftrekposten, toeslagen en heffingskortingen afschaffen, dan zou dit leiden tot enorme inkoActiva | Nummer 4 - 2017
21 Online Touch Home