21 menseffecten. Niet alleen tussen mensen met een verschillend inkomen. Maar ook tussen mensen met hetzelfde inkomen, maar die alleenstaand of samenwonend zijn, alleenverdiener of tweeverdiener, of ze kinderen hebben of niet, of ze wel of geen gebruik maken van kinderopvang, enzovoorts. Over de wenselijkheid daarvan wil ik me als econoom niet uitlaten, maar iedereen die een echte vlaktaks bepleit, moet nadenken over de gigantische inkomensgevolgen.” Discussie “In plaats van de discussie over één tarief, ga ik liever de discussie aan over aftrekposten, toeslagen en heffingskortingen en hoe we die kunnen vereenvoudigen en stroomlijnen. Je zou de heffingskortingen moeten kunnen verzilveren. Dan heb je geen toeslagen meer nodig om arme huishoudens te bereiken. Je kunt dan mogelijk de heffingskortingen en toeslagen samenvoegen in één heffingskorting of toeslag op basis van individueel inkomen, partnerinkomen, vermogen, of mensen werken en of ze kinderen hebben,” geeft Jacobs aan. BTW De lastenverschuiving van arbeid naar de BTW stimuleert de werkgelegenheid ook niet, wat vaak wordt gedacht. Jacobs: “Mensen werken om te kunnen consumeren. De prikkel om te werken wordt bepaald door hoeveel mensen kunnen kopen als ze (meer) gaan werken. De prikkel om te werken neemt in beginsel niet toe als je arbeid minder zwaar belast en tegelijkertijd de BTW verhoogt, zolang je precies evenveel kunt kopen met je verdiende inkomen. Een lastenverschuiving is dan lood om oud ijzer.” ‘Box 3 is in internationaal opzicht een fiscaal curiosum’ “Tenzij je stiekem de belastingdruk afwentelt op de mensen die niet werken, wat nu deels gebeurt. De overheid verlaagt dan eigenlijk via de achterdeur de uitkeringen. Dat kan een politieke wens zijn, maar het is dan het verlagen van de uitkeringen dat de werkgelegenheid stimuleert, niet de lastenNOAB Activa | Nummer 4 - 2017 verschuiving van arbeid naar consumptie.Ik vind de hogere BTW op noodzakelijke goederen wel wenselijk, omdat er dan minder economische verstoringen zullen zijn in de goederenmarkt. Mensen worden minder door de fiscus gestuurd om meer goederen te kopen die onder het lage tarief vallen.” Belastingen op kapitaal Volgens de econoom is het een gemiste kans om de heffingen op sparen, beleggen, eigen huis, pensioen en onderneming niet consistenter en economisch minder verstorend te maken. “We moeten toe naar een uniform regime voor rente, dividend en vermogenswinst uit alle vormen van kapitaal. Dit betekent onder andere dat het eigen huis en het pensioen, wat beide vermogen is, naar box 3 gaat. Daarnaast zou in box 3 een echte vermogenswinstbelasting moeten worden ingevoerd waar werkelijke vermogensinkomsten worden belast, niet een vermogensbelasting. Box 3 is in internationaal opzicht een fiscaal curiosum. Nergens in de westerse wereld worden rente en dividend vrijgesteld bij huishoudens. De meeste landen belasten ook vermogenswinst. Dat we dat in Nederland niet doen, is niet iets om trots op te zijn.” Lange adem Al met al is de roep om de economie stabieler en minder fragiel te maken niet ter harte genomen. Jacobs: “De financiële inrichting van de economie is zo complex, het gaat over zoveel geld, dat grote hervormingen ingewikkeld zijn. Al was het maar omdat de systeemovergangen decennia kunnen kosten en daarom een zeer lange adem vereisen. Daarnaast moet de overheid systeemoverschrijdend denken. De woningmarkt, de pensioenen, de financiële sector, de fiscaliteit, het heeft allemaal met elkaar te maken. Maar we hebben het zo ingewikkeld gemaakt dat we het niet meer simpel kunnen maken. Het is daarom nog steeds een grote uitdaging om de financiële systemen in Nederland beter op elkaar in te regelen.” ■
22 Online Touch Home