soonlijke vlak. René Moor: ‘Het was en is heel hard werken, maar tegelijkertijd ook heel leuk. Je moet er wel balans in vinden en soms zaten we wel op het randje als het gaat om de drukte en de lengte van de werkweken. Maar we hebben altijd opgepast met zestigurige werkweken. Uiteindelijk hou je dat niet vol.’ Bert Wilbrink: ‘We hebben veel projectgroepen gehad die parallel aan elkaar werkten, zoals voor de wet Stroom, voor ruimtelijke inpassing, voor de routekaart en voor de Wet windenergie op zee. Een hele drukke tijd, eerst om het systeem op te zetten en daarna alles tegelijk: kavels I tot en met V in gebied Borssele en het verkennen van de volgende kavels in Hollandse Kust. In feite lopen er voor ons nu vijf tenders tegelijk.’ Toekomst van wind op zee Bert Wilbrink schetst wat mogelijke lijnen naar de toekomst: ‘In de energieagenda staan doelstellingen voor meer windenergie op zee. Moet windenergie op zee bij verdere opschaling nog een nationale aangelegenheid blijven? Het potentieel van de Noordzee is zo groot dat een Europese benadering voor de hand ligt, wellicht voor het realiseren van de Europese duurzaamheidsdoelstellingen? Maar door de institutionele gevolgen is dit zeker niet eenvoudig.’ Hoe dan ook, in de energieagenda staat in ieder geval een verdere opschaling van windenergie op zee met tenders van 1 Gigawatt per jaar vanaf 2020. Streven is daarbij dat windparken op zee vanaf 2026 geen subsidie meer nodig hebben. En zoals René het verwoordt: ‘Windenergie wordt een nieuwe icoon op de Noordzee!’ Interview met Anne-Marie Taris, momenteel interfacemanager net op zee Borssele voor de offshore windparken en Johan Dekkers, momenteel projectmanager vergunningen en ruimtelijke ordening net op zee Hollandse Kust (zuid). Anne-Marie Taris is nu een dikke 10 jaar betrokken bij windenergie op zee en Johan Dekkers bijna 20 jaar, beiden in verschillende rollen vanuit diverse organisaties. Hoogspanning op zee TenneT werkt hard aan de uitrol van Wind op Zee Wind op zee in Nederland begint eind jaren negentig met de ontwikkeling van een nearshore windpark. Op moment van schrijven van dit artikel staan we vlak voor het vaststellen van de Rijksstructuurvisie Windenergie op Zee waarbij de aanwijzing van de 10-12 nautische mijlszone voor de Hollandse Kust een van de belangrijke besluitvormingspunten is. De cirkel is bijna rond en het is tijd voor een blik op de routekaart na 2023. Wind op zee Avant la lettre Johan Dekkers vertelt dat hij in 1998 kennismaakte met wind op zee. Het consortium NoordzeeWind, bijeengebracht door WEOM met Nuon en Shell, wilde het eerste nearshore windpark bouwen. Er is uiteindelijk besloten om hiervoor een tender uit te Hoogdspanning op zee 59
60 Online Touch Home