0

Gratis magazine van uw Service Apotheek Nr. 105 | Herfst 2020 | Seksualiteit en medicijnen Seksuele klachten? Praat erover! Feiten & Fabels Over anticonceptie Intervieww is namelijk zo onderbelicht.” He eleen van Royen an Royen “ Ik schrijf vaak over vrouwen en seks. Dat thema Volg Service Apotheek op Facebook

ALLEEN ZOVIRAX DU VERTROUW DE NR1 IN KOORTSLIPCRÈME 1 *** * REMT HET VIRUS, EN REMT DE ONTSTEKING** *Van alle vrijverkrijgbare koortslipcrèmes. **Bij gebruik bij de eerste tinteling. ***Nielsen t/m wk 48 2019 (omzet). Zovirax Duo is een geneesmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter. Handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan de GSK groep. © 2020 de GSK groep of de licentiegever. GlaxoSmithKline Consumer Healthcare B.V. CHNL/CHZOD/0001/19 KOAG-KAG: 309-1219-5442

Voorwoord • Serge van de Rijt Zorg op afstand We hebben hectische maanden achter de rug, maar het gaat op dit moment van schrijven, de goede kant op. Ook u heeft in uw apotheek vast met verschillende maatregelen te maken gehad. Zo werden er overal spatschermen geplaatst en looproutes afgetekend. Hier in de Zeeuwse Apotheek mochten klanten niet naar binnen en kregen zij hun medicijnen via de nachtsluis. We moesten op zoek naar andere manieren om in contact te blijven met onze patiënten om zo de goede farmaceutische zorg te blijven leveren die ze van ons gewend zijn. We hebben veel mensen nagebeld om het medicijngebruik goed te begeleiden. Ook gaven we de inhalatie-instructies telefonisch én verwezen we naar online-instructiefilmpjes. Bovendien bezorgden we de medicijnen van alle mensen boven de zeventig jaar automatisch thuis. We hopen dat bij het uitkomen van deze Leef! het leven inmiddels weer wat normaler is. “Merkt u dat medicijnen uw seksualiteit beïnvloeden? Vraag hierover gerust een gesprek aan bij uw Service Apotheek.” Serge van de Rijt, apotheker bij de Zeeuwse Apotheek Het thema van deze editie is seksualiteit en medicijnen. Seksualiteit hoort, net als eten en drinken, bij het leven. Leeftijd, stress, ziekte of het gebruik van bepaalde medicijnen kunnen invloed hebben op seksualiteit en de beleving ervan. Maar dat betekent niet dat seks niet meer leuk kan zijn. We spraken hierover onder anderen met huisarts en seksuoloog Peter Leusink. In onze apotheek komt het thema vooral ter sprake bij de uitgifte van antidepressiva. Maar ook sommige bloeddrukverlagers en anticonceptiemiddelen kunnen de seksuele prestatie en/of de beleving ervan beïnvloeden. Bespreek het met uw apotheker of huisarts wanneer u klachten ervaart op seksueel gebied. Zo kunnen we samen op zoek naar een oplossing. Veel leesplezier! Serge van de Rijt 3

Rubriek • Titel EEN BETER LEVEN VOOR EEN GEVOELIGE HUID NIEUW EFFACLAR ULTRA GECONCENTREERD SERUM ANTI-ONZUIVERHEDEN ANTI-RESTLITTEKENS DAGELIJKSE PEELING ZICHTBARE WERKZAAMHEID VANAF DE EERSTE OCHTEND

Inhoud • Leef! 105 Inhoud 6 3 Voorwoord Door Serge van de Rijt 6 Interview Met Heleen van Royen 9 Thema Vruchtbaarheid 10 Interview Met Peter Leusink 14 Feiten & fabels Over anticonceptie 22 Thema Medicijnen & seks 27 Puzzel Puzzel mee en win! 28 Als u het ons vraagt Ons antwoord op de door u gestelde vragen 32 Leestips Doe mee! 36 Op bezoek Denise Dijkstra, Marijke van Meeteren en Alejandra van Os 39 Dat slikt u toch niet? Mijn (medicatie)gesprek 10 Lees Leef! ook online via serviceapotheek.nl/sa-leef-magazine 22 32 10 28 36 Kortingsbonnen vindt u in het midden van het magazine. Shop deze korting ook in de webshop van uw Service Apotheek: shop.serviceapotheek.nl. 5 9

“Ik schrijf vaak over vrouwen en seks.”

Interview • Heleen van Royen Ik ervaar ontzettend veel vrijheid Schrijfster Heleen van Royen heeft al heel wat bestsellers op haar naam staan. In haar boeken komen thema’s zoals seks, liefde, relaties en het gezinsleven vaak terug. Vorig jaar schreef ze ‘Sexdagboek’ waarin ze een jaar lang haar seksleven bijhield. Dit jaar vier ik dat ik twintig jaar schrijfster ben. En nu is het ook nog een coronajaar. In het begin van de crisis maakte ik me veel zorgen. Ik bekeek continu de nieuwsberichten, waardoor ik ontzettend slecht sliep, en schrijven… dat ging echt even niet. Ik heb aanleg om geestelijk wiebelig te zijn. Na mijn zwangerschap in 1996 raakte ik in een psychose. Maar ik slik al jaren geen medicijnen meer. Op dit soort momenten moet ik mezelf wel goed in de gaten houden. Veel praten helpt en als het nodig is, heb ik medicijnen achter de hand. Mezelf uiten Het schrijverschap heeft me ontzettend veel gebracht. Na het uitkomen van mijn eerste boek ‘De gelukkige huisvrouw’, besefte ik dat ik verschillende mogelijkheden had om me te uiten op een manier die op dat moment bij me paste. Dat gevoel gaf zoveel vrijheid! Dat kan een boek zijn, maar net zo goed een fototentoonstelling, of een documentaire zoals ik twee jaar geleden maakte over mijn dementerende moeder. Moeder-dochterrelatie Ik filmde mijn moeder toen ze niet meer zelfstandig kon wonen. Dat deed ik een jaar lang. 7 Het was heel fijn om bij haar te kunnen zijn en daarmee ook een verhaal te vertellen. Nu mijn moeder is overleden, is er ruimte om weer te gaan schrijven. In mijn nieuwe boek staat de moeder-dochterrelatie dan ook centraal. Niet alleen de relatie met mijn moeder, maar ook die met mijn eigen dochter. Het boek bevat veel columns en persoonlijke verhalen, bijvoorbeeld over hoe ik de begrafenis van mijn moeder heb ervaren. “Ik heb altijd een sterke drang gehad om alles wat ik meemaak, vast te leggen.” Zinvol Ik heb altijd een sterke drang gehad om alles wat ik meemaak vast te leggen. Veel van mijn ervaringen zijn universeel en daardoor voor veel mensen herkenbaar. Het opschrijven van die ervaringen, of ze nu positief zijn of heel verdrietig, zorgt ervoor dat ze zinvol zijn.

Interview • Heleen van Royen Vrouwen en seks Ik schrijf vaak over vrouwen en seks. Dat thema is namelijk zo onderbelicht! Ik heb er veel moeite mee dat mannen worden gewaardeerd als ze veel sekspartners hebben, terwijl vrouwen in zo’n geval voor slet worden uitgemaakt. Dat was al zo toen ik jong was, maar dat is nu nog steeds zo. Negatieve zaken Rondom vrouwen en seks hangt veel negativiteit. De opvatting dat een vrouw onderdanig moet zijn aan de man en eigenlijk niet van seks hoort te genieten, is in sommige delen van de wereld nog steeds overheersend. De berichtgeving over vrouwelijke seks is vaak gekoppeld aan negatieve zaken, zoals aanranding en verkrachting. En informatie aan vrouwen over seks is vaak ook gericht op het niet zwanger worden. Minder zin in seks De anticonceptiepil kan de zin in seks verminderen, daar wordt soms te weinig aandacht aan geschonken. Vandaar dat ik het benoem! Want vrouwen slikken die pil soms jarenlang en het is goed om bij een verminderde zin in seks naar een andere pil of anticonceptiemiddel te zoeken. Hoe zonde is het als je in je jonge jaren niet optimaal van seks kunt genieten? In mijn boek ‘Godin van de jacht’ krijgt de hoofdpersoon te maken met het verlies van lustgevoelens doordat zij de pil gebruikt. Stopt ze met de pil dan ervaart ze weer een ontzettende lust. Ik hoop daarmee mensen aan het denken te zetten. “Seks kan ontzettend leuk zijn.” Seks is leuk Ik wil laten weten dat seks ontzettend leuk kan zijn en dat je als vrouw ook van seks kunt en mag genieten. Schaam je vooral niet en geef je eigen wensen en grenzen aan. Zo kwam ik op het idee om ‘Sexdagboek’ te schrijven. Een jaar lang hield ik mijn seksleven met mijn vriend Bart bij en noteerde mijn gedachten en gevoelens. Daar bleek veel behoefte aan te zijn, want waar lees je nu over ‘gewone’ seks tussen man en vrouw? Toen het boek uitkwam zat ik in de talkshow van Eva Jinek. Ik vond het best spannend hoe het boek ontvangen zou worden, maar ik heb er ontzettend veel positieve reacties op gehad. Wat ik vooral terugkreeg was dat het vrouwen hielp om het gesprek met hun partner aan te gaan. Dat geeft mij dan onwijs veel voldoening. De overgang Of ik last heb van de overgang? Op wat vaginale droogheid na heb ik eigenlijk geen klachten. Ik gebruik hormoontherapie omdat ik gevoelig ben voor stemmingswisselingen. Misschien dat dat ook scheelt. Ik word natuurlijk ouder, maar mijn vriend is twintig jaar jonger. Dat houdt me jong. Ik kan nog ontzettend genieten van een leuke vrijpartij. We geven 5 gesigneerde exemplaren van ‘Sexdagboek’ weg! k’ ! Kans maken op een gesigneerd exemplaar van ‘Sexdagboek’ van Heleen van Royen? Mailen kan tot en met 31 december 2020 naar leef@serviceapotheek.nl met als onderwerp ‘Sexdagboek’ of schrijf naar Leef!, postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch, onder vermelding van ‘Sexdagboek’. Vermeld ook uw adresgegevens. De winnaars ontvangen na sluitingsdatum persoonlijk bericht. 8 win actie

Thema • Vruchtbaarheid De menstruele cyclus Om zwanger te worden moet een eicel worden bevrucht door een zaadcel. Is er een kinderwens? Dan is kennis van de vruchtbare periode in de cyclus van een vrouw handig. Timing is belangrijk! Menstruele cyclus Menstruatie: slijmvlies en onbevruchte eicel worden afgestoten. Gele lichaam Luteale fase: follikel zonder eicel (geel lichaam) produceert een hormoon waardoor het baarmoederslijmvlies zich klaarmaakt voor een bevruchte eicel. Rijpende follikel Eisprong Folliculaire fase: eicel rijpt. Eisprong (ovulatie): follikel barst, eicel gaat naar eileider. Zwanger worden? De menstruele cyclus duurt ongeveer een maand. Elke cyclus gaat er een rijpe eicel naar de eileider die daar bevrucht kan worden door een zaadcel. De vrucht beweegt dan door de eileider naar de baarmoeder. Vindt er binnen 48 uur geen bevruchting plaats? Dan sterft de eicel af. Tips bij een kinderwens • Slik foliumzuur! Foliumzuur ur ind verkleint de kans op een kind met geboorteafwijkingen. • In de zes dagen vóór de eisprong is de kans om zwanger te w het grootst. Het beste is om r de dag van de eisprong te vr spr w m r vr 9

Interview • Peter Leusink Goede seks bestaat niet, leuke seks wel! Een levensverandering zoals ouderdom of een chronische ziekte heeft meestal ook invloed op de beleving van seksualiteit en intimiteit. Ook bepaalde medicijnen kunnen de zin in seks beïnvloeden. “Maar dat wil niet zeggen dat de seks dan niet meer leuk kan zijn”, zegt huisarts en seksuoloog Peter Leusink. Leusink: “Praten over seksualiteit en intimiteit is normaler en gemakkelijker dan twintig jaar geleden. En dit geldt ook voor het bespreken van seks met de huisarts. De komst van de erectiepil heeft hieraan bijgedragen, maar ook in de media is er steeds meer aandacht voor dit onderwerp. Toch vinden veel patiënten en ook huisartsen het vaak nog lastig om over seksualiteit te praten. Om die reden adviseer ik huisartsen in opleiding om zo nu en dan eens te vragen hoe iemand de seksualiteit ervaart. Bijvoorbeeld tijdens de diabetescontrole. Dan weet iemand ook dat je met seksuele problemen altijd bij de huisarts of praktijkondersteuner terecht kunt. Schrijf uw vragen op Maar ook patiënten wil ik meegeven: neemt u vooral ook zelf het initiatief als er iets speelt. Bereid u bijvoorbeeld voor door vragen van tevoren op te schrijven, of ga samen met uw partner naar de huisarts om het te bespreken. Steek gewoon van wal met uw klacht of uw vraag. De huisarts vindt niets gek of raar en kan u zo nodig doorverwijzen. Seksuele problemen Welke seksuele problemen het meeste besproken worden in de huisartspraktijk? Dan kunt u denken aan pijn bij het vrijen, erectieproblemen en geen zin hebben in seks. Vaak veroorzaakt door een (chronische) ziekte zoals diabetes, hart- en vaatziekten of prostaat- of borstkanker. 10

Interview • Specialist “Blijf vooral met elkaar in gesprek over uw wensen en behoeften. Dan wordt de intimiteit vanzelf weer leuk.” 11

Interview • Peter Leusink Ook aandoeningen van het zenuwstelsel, zoals een herseninfarct, Parkinson en MS hebben een grote invloed op de seksualiteit. En er zijn medicijnen, zoals antidepressiva en sommige bloeddrukverlagers die de zin in seks kunnen verminderen. Een veelvoorkomend probleem bij oudere vrouwen is lichen sclerosus. Dit is een huidaandoening rondom de intieme delen. De huid rondom de vagina verschrompelt en wordt erg dun. De ziekte is door een behandeling af te remmen en soms te genezen. Het is raadzaam om bij klachten snel naar uw huisarts te gaan, zodat verergering voorkomen kan worden. Neem de tijd Het is een fabel dat ouderen geen behoefte meer hebben aan seks en intimiteit. Wel vraagt het soms enige aanpassing om fijn te kunnen vrijen. Zo hebben ouderen, zowel vrouwen als mannen, meer tijd nodig om opgewonden te raken. Vrouwen hebben nog weleens de neiging zich aan te passen aan de ouder wordende man met erectieproblemen, die wanneer hij eenmaal een erectie heeft, snel wil vrijen, terwijl de vrouw dan nog niet voldoende opgewonden en vochtig is. Ik adviseer mijn patiënten om vooral de tijd te nemen en elkaar goed te stimuleren. Gebruik daarbij vooral uw mond en handen. Opluchting Wanneer iemand zijn problemen met mij heeft besproken, lucht dat vaak enorm op. Veel mensen zijn al geholpen als ik ze kan uitleggen dat het heel normaal is dat door invloed van ziekte of medicijnen de seks verandert en dat het niet meer wordt zoals vroeger. En ik benadruk ook dat er vele manieren zijn om van seks te genieten. Seks is echt niet alleen maar goed of geslaagd als je geslachtsgemeenschap hebt. Ook door elkaar te knuffelen, te zoenen, te strelen of te masseren of elkaar (of jezelf) met de hand te bevredigen kun je hele leuke seks hebben. “Seks is meer dan alleen geslachtsgemeenschap.” Het allerbelangrijkste is dat je als partners met elkaar in gesprek gaat en samen op onderzoek uitgaat om nieuwe manieren te vinden om intiem te zijn. Een leuk seksleven kan je op verschillende manieren bereiken. Leuke seks is zeker ook mogelijk wanneer je wat ouder bent, diabetes hebt, kampt met erectieproblemen of een borst moet missen.” Lees alles over mogelijke bijwerkingen van uw medicijn in de handige Service Apotheek-app. Op de website www.apotheek.nl kunt u ook nagaan of uw medicijnen mogelijke bijwerkingen geven die uw seksualiteit beïnvloeden. 12 tip

JOUW DAGELIJKSE BOOSTER VOOR EEN STERKERE HUID [PO4 3-] 89% VULKANISCH WATER + HYALURONZUUR [Mn] [Mg] [Na] [Ca] [Fe] [K] ZONDER PARFUM - HYPOALLERGEEN MINÉRAL 89 Herstelt de huidbarrière voor een sterkere huid. Nieuwe klinische studie gedaan op 15 verschillende huidcondities, bij alle huidtypes en huidtinten. ONDER 1 600 VR OUWEN 17 5 DERMA T OL OGEN EFFECTIVITEIT GETES T DOOR WERELD WIJD NIEUWE KLINISC HE S TUDIE

Feiten & fabels • Anticonceptie Feiten Fabels & Al eeuwenlang proberen mensen zwangerschappen te voorkomen. Pas sinds de jaren zestig van de vorige eeuw lukt dit goed. Toen werd de anticonceptiepil uitgevonden. Weet u welke onderstaande uitspraken over de anticonceptie een feit of fabel zijn? FEIT • Anticonceptie is er in allerlei soorten en maten Tegenwoordig kan een vrouw kiezen uit verschillende methoden van anticonceptie, zoals het gebruik van een condoom, pil, pleister, ring, spiraal, injectie, staafje, sterilisatie en methoden zonder middelen. Ook voor mannen zijn er verschillende mogelijkheden. Laat u goed informeren over de voor- en nadelen van elke methode en kies een methode die bij u past. FABEL • Zolang een vrouw borstvoeding geeft, wordt ze niet zwanger. Alle anticonceptiemethoden zijn even effectief FABEL • Het geven van borstvoeding verkleint de kans op een zwangerschap. Maar alleen als de moeder en baby aan alle voorwaarden voldoen: de baby is jonger dan zes maanden, krijgt alleen borstvoeding met maximaal zes uur tussen de voedingen en de moeder kolft geen melk af en menstrueert niet. De kans op zwangerschap is dan mogelijk maar twee procent. Anticonceptiemethoden verschillen in betrouwbaarheid. Dit is al het geval als je ze perfect zou gebruiken. In de praktijk kunnen de verschillen nog groter zijn. 14

Feiten & fabels • Anticonceptie FEIT • FEIT • Door overgeven of diarree werkt de pil minder goed Gebruikt u de pil en heeft u binnen drie uur na inname van de pil overgegeven of binnen vier uur waterdunne diarree? Neem dan enkele uren later een nieuwe pil in, uit een reservestrip. Wacht daar het liefst mee tot de misselijkheid wat is afgenomen. Voor persoonlijke vragen kunt u terecht bij uw eigen Service Apotheek. Is een vrouw 52 jaar? Dan kan ze stoppen met anticonceptie 52 jaar wordt aangehouden als leeftijd waarna vrouwen met anticonceptie kunnen stoppen. De kans op zwangerschap is dan minimaal. Als de menstruatie één jaar uitblijft, is een vrouw niet meer vruchtbaar. De pil beschermt tegen soa's en AIDS FABEL • De pil beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen, zoals Chlamydia en hiv. Het enige anticonceptiemiddel dat hiertegen beschermt, is het condoom. Gebruik bij wisselende contacten daarom naast de pil altijd een condoom. FABEL • Bij ongeplande zwangerschappen wordt er geen anticonceptie gebruikt Uit onderzoek blijkt dat bij twee op de vijf ongeplande zwangerschappen wel anticonceptie werd gebruikt. Hier speelde foutief gebruik, zoals de pil vergeten of een afgegleden condoom vaak een rol. FEIT • De meeste vrouwen in vruchtbare leeftijd gebruiken anticonceptie 60% van de Nederlandse vrouwen tussen de 15 en 49 jaar gebruikt anticonceptie. De helft van deze vrouwen gebruikt de anticonceptiepil en daarmee is de pil de meestgebruikte anticonceptiemethode. 15

Bent u ouder dan 70 jaar? Dan wordt vaccinatie tegen pneumokokken geadviseerd.1 De Gezondheidsraad adviseert 70- tot en met 79-jarigen te vaccineren tegen pneumokokken.1 worden nu eerst 73- tot en met 79-jarigen opgeroepen.2 Weten of u in aanmerking komt voor vaccinatie tegen pneumokokken? Check www.prikwijzer.nl/pneumokokken MSD B.V. | Postbus 581 | 2003 PC Haarlem | www.msd.nl | 023-5153153 | info@msd.nl 16 Op basis van vaccin beschikbaarheid 1. Gezondheidsraad, COVID-19 en vaccinatie tegen pneumokokken, april 2019. 2. RIVM, Nieuwsbrief Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinatie Volwassenen, juni 2020. NL-NON-00795 Juni 2020

O.R.S. Sticks Met citroensmaak Speciaal voor u! 10 €5,50 Nu voor • O.R.S. is een mengsel van zouten en suikers. • Voorkomt uitdroging bij waterdunne diarree en overgeven. • In kleine zakjes verpakt; makkelijk mee te nemen op reis. Geldig t/m 31 december 2020 Hygiëne Handgel Bevat 75% alcohol 15% korting • Werkt desinfecterend. • Ideaal in situaties waar u geen water of zeep voorhanden heeft. • Handig voor onderweg of op reis. Geldig t/m 31 december 2020 Multivitamine Eén tablet per dag-formule • Aanvulling op de dagelijkse voeding. • Uitgebreide formule met vitaminen en mineralen. • In strips verpakt; hygiënisch en makkelijk mee te nemen. Geldig t/m 31 december 2020 Magnesium Geeft meer energie • Helpt bij vermoeidheid. • Goed voor de spieren en het zenuwstelsel. • Voor het behoud van sterke botten en tanden. Geldig t/m 31 december 2020 €6,95 Nu voor €9,50 Nu voor Kortingsbonnen

Shop deze korting ook in de webshop shop.serviceapotheek.nl Of scan de QR-code O.R.S. Sticks 10 zakjes Wist u dat O.R.S.… • het beste bereid kan worden met kraanwater of bronwater zonder prik? Nu voor €5,50 Algemene Voorwaarden • Geldig t/m 31 december 2020 • Maximaal 1 bon per persoon • Niet inwisselbaar voor geld • Deze bon is niet geldig in combinatie met andere promoties en/of acties • Enkel in te leveren bij een Service Apotheek • in een bereide oplossing maximaal 24 uur in de koelkast houdbaar is? • een aangename citroensmaak heeft? Vragen over O.R.S. Sticks? Vraag het uw apotheker. Wist u dat Hygiëne Handgel… Hygiëne Handgel 50 of 75 ml 15% KORTING Algemene Voorwaarden • Geldig t/m 31 december 2020 • Maximaal 1 bon per persoon • Niet inwisselbaar voor geld • Deze bon is niet geldig in combinatie met andere promoties en/of acties • Enkel in te leveren bij een Service Apotheek Vragen over Hygiëne Handgel? Vraag het uw apotheker. Wist u dat Multivitamine… Multivitamine 60 tabletten Nu voor €6,95 Algemene Voorwaarden • Geldig t/m 31 december 2020 • Maximaal 1 bon per persoon • Niet inwisselbaar voor geld • Deze bon is niet geldig in combinatie met andere promoties en/of acties • Enkel in te leveren bij een Service Apotheek Vragen over Multivitamine? Vraag het uw apotheker. Wist u dat Magnesium... Magnesium 60 capsules Nu voor €9,50 Algemene Voorwaarden • Geldig t/m 31 december 2020 • Maximaal 1 bon per persoon • Niet inwisselbaar voor geld • Deze bon is niet geldig in combinatie met andere promoties en/of acties • Enkel in te leveren bij een Service Apotheek • ook in banaan, noten, peulvruchten, broccoli, avocado en kraanwater zit? • gunstig is voor een goede geestelijke balans en een positieve invloed heeft op de werking van het zenuwstelsel? • goed kan worden gebruikt tijdens het sporten? • geen gluten, lactose en suiker bevat? • geschikt is voor vegetariërs? • bijdraagt aan het behoud van een gezond en fi t lichaam? • zowel in 50 ml als 75 ml tube verkrijgbaar is? • snel opdroogt en niet plakt? • na opening nog maar liefst 12 maanden houdbaar is? Vragen over Magnesium? Vraag het uw apotheker.

Speciaal voor u! 10 Een gezonde stoelgang met Wapiti voor Natuurlijke, regelmatige stoelgang Op basis van krachtige kruiden of milde vruchten ‘s ochtends opgelucht dagelijks gebruik 25% korting Geldig t/m 31-12-2020. Actie geldt voor Wapiti Darmfunctie Complex en Wapiti DarmMild. Geen limiet en combineren mag. EEN BETER LEVEN VOOR EEN GEVOELIGE HUID ONTDEK HET NIEUWE EFFACLAR ULTRA GECONCENTREERD SERUM ANTI-ONZUIVERHEDEN ANTI-RESTLITTEKENS DAGELIJKSE PEELING Geldig t/m 31 december 2020 Calcium / Vitamine D3 In een kauwtablet • Als aanvulling op de dagelijkse voeding. • Calcium draagt bij aan het behoud van sterke botten en soepele spieren. • Vitamine D speelt een rol bij de botaanmaak en verhoogt de opname van calcium in de botten. Handcrème Verbeterde formule en vernieuwde geur • Parabeenvrij. • Beschermt, verzorgt en verzacht. • Bevat onder andere lanoline, bisabolol en vitamine E. ht. t. isaabolol Geldig t/m 31 december 2020 Leefit Intiem Hygiëne Verzorgende wasemulsie • Voor volwassen vrouwen. • Geschikt voor dagelijks gebruik. • Vrij van parfum. • Verrijkt met aloë vera en panthenol. Dit kalmeert de geïrriteerde huid. Geldig t/m 31 december 2020 €5 KORTING* €10,50 Nu voor Geldig t/m 31 december 2020 €2,50 Nu voor €3,50 Nu voor Kortingsbonnen

25% korting Geldig t/m 31-12-2020. Actie geldt voor Wapiti Darmfunctie Complex en Wapiti DarmMild. Geen limiet en combineren mag. Een gezonde stoelgang met Wapiti voor Natuurlijke, regelmatige stoelgang Op basis van krachtige kruiden of milde vruchten ‘s ochtends opgelucht dagelijks gebruik EEN BETER LEVEN VOOR EEN GEVOELIGE HUID €5 KORTING* Geldig t/m 31 december 2020 Wist u dat Calcium / Vitamine D3… Calcium / Vitamine D3 90 kauwtabletten Nu voor €10,50 Algemene Voorwaarden • Geldig t/m 31 december 2020 • Maximaal 1 bon per persoon • Niet inwisselbaar voor geld • Deze bon is niet geldig in combinatie met andere promoties en/of acties • Enkel in te leveren bij een Service Apotheek • in allerlei melkproducten zit, zoals melk en kaas? Maar ook in bepaalde groenten en noten zit? • een aangename tutti-frutti smaak heeft? • deelbaar is in twee of vier delen? ONTDEK HET NIEUWE EFFACLAR ULTRA GECONCENTREERD SERUM ANTI-ONZUIVERHEDEN ANTI-RESTLITTEKENS DAGELIJKSE PEELING Vragen over Calcium / Vitamine D3? Vraag het uw apotheker. Wist u dat Handcrème… Handcrème 75 ml Nu voor €2,50 Algemene Voorwaarden • Geldig t/m 31 december 2020 • Maximaal 1 bon per persoon • Niet inwisselbaar voor geld • Deze bon is niet geldig in combinatie met andere promoties en/of acties • Enkel in te leveren bij een Service Apotheek Vragen over Handcrème? Vraag het uw apotheker. Wist u dat Intiem Hygiëne… Leefit Intiem Hygiëne 200 ml Nu voor €3,50 Algemene Voorwaarden • Geldig t/m 31 december 2020 • Maximaal 1 bon per persoon • Niet inwisselbaar voor geld • Deze bon is niet geldig in combinatie met andere promoties en/of acties • Enkel in te leveren bij een Service Apotheek • extra zacht is en verrijkt met aloë vera? • een reinigend en hydraterend effect heeft? • de verzorgende wasemulsie dezelfde pH-waarde heeft als het intieme gedeelte van het lichaam en daarmee de natuurlijke balans behoudt? • speciaal ontwikkeld is om uw handen optimaal te verzorgen? • niet vet aanvoelt en snel wordt opgenomen door de huid? • geschikt is voor de dagelijkse verzorging van uw handen? Vragen over Intiem Hygiëne? Vraag het uw apotheker. Shop deze korting ook in de webshop shop.serviceapotheek.nl Of scan de QR-code

Actie • Maaltijdbox De maaltijdbox helpt u met het avondeten! De maaltijdbox van Marley Spoon geeft antwoord op die altijd terugkerende vraag ‘Wat eten we vanavond?’ Wekelijks kiest u online uit minstens twintig recepten. Marley Spoon bezorgt vervolgens alle verse ingrediënten in precies de juiste hoeveelheden gewoon bij u thuis. Zo kookt u dus altijd iets bijzonders, zonder dat u naar de supermarkt hoeft. Met het fl exibele lidmaatschap plant u tot wel acht weken vooruit, of slaat u een weekje over als u niet thuis bent. Korting voor Leef! lezers! Als lezer van Leef!-magazine krijgt u in totaal € 45 korting bij bestelling van de eerste drie maaltijdboxen. Ga naar www.marleyspoon.nl, gebruik de kortingscode LEEF45 en ontvang in totaal € 45 korting* op uw eerste drie boxen. Kans maken op een Marley Spoon maaltijdbox voor vier personen? Leef!-magazine geeft in samenwerking met Marley Spoon tien keer een maaltijdbox voor vier personen weg, ter waarde van € 49,95! Schrijf tot en met 31 december 2020 naar Leef!, postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch, of stuur een e-mail naar leef@serviceapotheek.nl, onder vermelding van ‘Marley Spoon’. Vermeld ook uw adresgegevens. De winnaars ontvangen persoonlijk bericht. * U ontvangt € 15,- korting op de eerste bestelling. De overige twee keer € 15,- worden toegepast op de volgende bestellingen. Alleen voor nieuwe klanten en geldig tot en met 31-12-2020. Kan niet met andere acties gecombineerd worden. De algemene voorwaarden van Marley Spoon BV zijn van toepassing. 21 win actie

Thema • Medicijnen en seks Medicijnen &seks Minder of meer zin in seks, erectiestoornissen, orgasmeproblemen, vaginale droogheid... Soms kunnen medicijnen onbedoeld problemen op seksueel gebied veroorzaken. Hoe weet u of het probleem een bijwerking van uw medicijnen is? Wij leggen het u uit. Verschillende oorzaken Seksuele problemen kunnen veel verschillende oorzaken hebben; zowel lichamelijk als psychisch. Ook ziekte kan van invloed zijn. Sommige ziekten hebben een direct effect waardoor het lichaam niet goed meer reageert op seksuele prikkels. Ze beïnvloeden bijvoorbeeld de zenuwen, bloedvaten of hormonen. Maar een aandoening kan ook indirect van invloed zijn. Bijvoorbeeld wanneer iemand door een ziekte vermoeid is, pijn heeft of in gewicht is aangekomen. Dergelijke bijkomende effecten kunnen van invloed zijn op de seksualiteit. Ook bepaalde medicijnen kunnen zorgen voor problemen. “Seksuele problemen worden meestal veroorzaakt door een combinatie van lichamelijke, psychische en sociale factoren.” Welke medicijnen? In de bijsluiter van uw medicijn kunt u opzoeken of het middel een seksuele bijwerking kan veroorzaken. Dit wil niet zeggen dat u deze bijwerking ook daadwerkelijk krijgt. Geneesmiddelgroepen en medicijnen die bekend staan om eventuele seksuele bijwerkingen zijn: bloeddrukverlagers, digoxine, antidepressiva, antipsychotica, benzodiazepines (rustgevers), anti-epileptica, cholesterolverlagers, prostaatmiddelen en hormonen (zoals de anticonceptiepil). 22

Thema • Medicijnen en seks Wat is de oorzaak? Het is soms lastig te bepalen wat nu de echte oorzaak van het probleem is. Is het de ziekte waarvoor een medicijn wordt gebruikt, het medicijn zelf of de manier waarop iemand omgaat met de situatie? In het volgende geval is het waarschijnlijk dat het medicijn de oorzaak is: De seksuele stoornis treedt vrij snel op nadat u met het medicijn bent gestart en was voorheen niet aanwezig. Het probleem verdwijnt nadat u bent gestopt met het medicijn en begint weer nadat u bent gestart. Probeer dit niet zelf uit en stop nooit zelfstandig met het gebruik van uw medicijnen, maar overleg eerst met uw apotheker of arts. Ik vermoed een bijwerking; wat moet ik doen? Heeft u de indruk dat uw medicatie seksuele bijwerkingen veroorzaakt? En wilt u van dit probleem af? Blijf dan niet tobben met uw klachten, maar neem contact op met uw apotheker of arts. Stoppen met het medicijn is soms mogelijk en ook overstappen naar een ander middel kan een optie zijn. Uw apotheker of arts zoekt voor u uit wat de mogelijkheden zijn. “Stop nooit zelfstandig met het gebruik van uw medicijnen, maar overleg eerst met uw apotheker of arts.” Ik vind het lastig om over seksuele klachten te praten; wat moet ik doen? Stop nooit zonder overleg met het gebruik van een medicijn dat bedoeld is voor chronisch gebruik. Daar is uw gezondheid de dupe van. Vindt u het lastig om met uw apotheker te praten over seksuele klachten? Wij zijn gespecialiseerd in medicijnen. Het bespreken van het gebruik van medicijnen en het optreden van bijwerkingen hoort bij ons werk. Schroom daarom niet om ons te benaderen. Elke Service Apotheek heeft een spreekkamer waar een gesprek in alle rust mogelijk is. En indien gewenst kan het contact met uw apotheker tegenwoordig ook digitaal. Tip: U kunt ook gebruikmaken van onze online services, zoals de Service Apotheek-app. Zie hiervoor pagina 34. 23

Advertorial Wat doet u het liefst? Wat het ook is, laat urineverlies u er niet van weerhouden! Attends beschermt. Altijd en overal. Vertrouw op Attends Het is de normaalste zaak van de wereld en ieder mens doet het; naar het toilet gaan. Maar stel dat u het niet meer kunt ophouden en u dus ongewild urine verliest? Ongewild urineverlies veroorzaakt vaak een gevoel van ongemak en onzekerheid. Deskundig advies en het juiste product kunnen een hoop problemen voorkomen. Daarom werkt Attends al jaren intensief samen met Apotheken en Medisch Speciaalzaken. Zij helpen u graag bij het vinden van de juiste producten die uw leven vergemakkelijken. De producten hebben een onderscheidende kwaliteit en vallen binnen de vergoeding van de zorgverzekeraar Het juiste product voor een gezonde huid Attends streeft naar oplossingen voor iedere vorm van incontinentie en richt zich op het behouden van een droge en gezonde huid. Of u nu ongewild druppels, scheutjes of grotere hoeveelheden urine verliest, het is uitermate belangrijk om uw huid in goede conditie te houden. Een vochtige huid kan resulteren in een geïrriteerde of zelfs beschadigde huid. Het Attends assortiment is getest en goedgekeurd door proDERM, Instituut voor toegepast dermatologisch onderzoek. Deze test onderschrijft dat de Attends producten zeer goed worden verdragen door de huid. De producten nemen snel op en houden vanwege de speciale kern de bovenlaag droog waardoor problemen met de huid worden voorkomen. Attends is het enige incontinentiemerk dat het proDERM kwaliteitszegel mag dragen! Geniet met zelfvertrouwen Kleinere producten die tóch droger zijn? Nieuwe gebruikers van Attends merken vrijwel altijd op dat de producten kleiner en discreter zijn. Dit komt omdat de kracht van Attends in de kern zit: de vochtopname is geconcentreerd daar waar het daadwerkelijk nodig is. Bovendien blijft het product door de dubbele absorptiekernen uitzonderlijk droog aanvoelen. Een groter (en minder discreet) product is daarom vaak niet meer nodig. Probeer Attends gratis! Vraag een gratis Attends proefpakket aan en overtuig uzelf! Let daarbij wel op de juiste maat en absorptiecapaciteit. Heeft u vragen? Bel ons voor vrijblijvend advies. Het pakketje sturen wij altijd in een discrete verpakking toe. U kunt ook een gratis proefpakket aanvragen via onze website: www.attends.nl Heeft u vragen? Aarzel dan niet en bel ons! 088-220 88 22 Wij helpen u graag! www.attends.nl Volg ons op Facebook! Attends Zorg en Welzijn

Rubriek • Titel URINEVERLIES... wist u dit eigenlijk? 1 2 3 4 5 1 op de 4 vrouwen heeft gedurende een periode in haar leven wel eens last van urineverlies. U bent dus niet alleen! Oefeningen ter versterking van de bekkenbodem kunnen een zeer goed effect hebben tegen urineverlies. Maandverband is niet ontworpen voor het absorberen van urine – gebruik dus een product die daar voor bedoeld is, zoals het Attends assortiment. Attends Soft is verkrijgbaar bij uw apotheek of medisch speciaalzaak. Daar kunt u goed advies krijgen met betrekking tot uw medische achtergrond en uw persoonlijke situatie. Bekijk alle producten op attends.nl. Vul de er in en v Productkiezer in en vind het juiste product voor u. Uiters ortabele en zachte inleggers geschikt voor lichte tot zware urineverlies Uiters rs ortabe ortabele en zac Ervaar het zelf en vraag een gratis proefpakket aan. Ga naar: www.attends.nl/leef of scan de QR-code. Attends Zorg en Welzijn Attends Zorg en Welzijn VAN HEEK MEDICAL Onderdeel van Mosadex Groep Macroweg 10 | 5804 CL Venray | T 088-22 088 22 E info@attends.nl | www.attends.nl 25

Een gezonde stoelgang Darmfunctie Complex krachtige kruiden e Natuurlijke stoelgang Stimuleert de darmwerking voor een betere passage oor DarmMild milde vruchten Regelmatige stoelgang voor dagelijks gebruik www.wapitinatuur.nl 26 Natuurlijk gezond Helpt de ontlasting zachter te maken Diagnose kanker? Voor iedereen die de diagnose kanker krijgt is er de Kikkeropfl eurdoos. Met praktische informatie, tips van lotgenoten, ervaringen en adviezen van medepatiënten en een leuke verrassing. Meer informatie en de aanvraagkaart vindt u op www.kikkeropfl eurdoos.nl. Met een ingevulde aanvraagkaart haalt u de doos gratis op in een Service Apotheek. ‘s ochtends opgelucht

Puzzel • Win! Win! 2x een midweekarrangement in Dormio Resort Maastricht SPORTVROUW GEDORSTE HALMEN NOTA SOEPGROENTE HERT WEZENLIJKHEID 3 DEEL VAN DE RUG TOVERGODIN PROTEÏNE VERSCHIET USA GELOVIG GEWORDEN SUCCESVOLLE FILM 1 OPPAKKEN MONDELING VERVOLGENS WERK PROEF SPAANSE VLOOT SLOT VOLMAAKT VERTROKKEN MALLOOT RIV. IN FRANKRIJK TAK DE TWEEDE 8 PRIJZIG IN GEBRUIK AFSTAAN GAATJE VOGEL STRIJDPERK 7 © DENKSPORT PUZZELBLADEN Breng de letters uit de genummerde vakjes naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk. 1 2 3 4 5 6 7 8 NOOT IEL ZWAK 2 EEN ZEKERE KETEN HALLO De meeropbrengst is bestemd voor Alzheimer Nederland. (€ 1,30 ct. per gesprek). 4 SANITAIR VESTING SNAARINSTRUMENT 0909 – 501 01 99 GEESTELIJKE COMPUTERTOETS 6 ZUURDEEG EVENMIN LICHTBLAUWPAARS LOON DEEL V.E. KACHEL MET HET BEDOELDE INDIVIDUALITEIT 5 CHEFFIN KIENSPEL HORIZON OOIT LANGE HOOFDSIERAAD DUNNE STOK Los het Zweedse raadsel op. De letters in de genummerde vakjes vormen de oplossing. Die oplossing kunt u vanaf dinsdag 1 september t/m donderdag 31 december 2020 doorbellen via: Midweekarrangement in Dormio Resort Maastricht t.w.v. € 449,Verblijf drie dagen in het luxe Dormio Resort Maastricht. Op tien minuten fietsen van het centrum van Maastricht ligt het luxueuze resort. Dé plek om te genieten van rust en ruimte, met alle gezelligheid van de stad binnen handbereik. Het resort heeft een binnenbad en een gezellig Proeflokaal, waar u geniet van heerlijke streekproducten. Op het gehele Resort is gratis en supersnel wifi beschikbaar. Deze prijs is voor maximaal vier personen, drie dagen/twee nachten, op basis van logies. www.dormio.nl/maastricht 27 2 t.w.v. € 449,00

Apothekerspost • Als u het ons vraagt Als u het ons vraagt In deze rubriek beantwoordt het apothekerspanel vragen over medicijnen of gezondheid. We bedanken de panelleden die de voorgaande edities voor hun rekening hebben genomen en we verwelkomen een nieuwe panel voor uw vragen! Heeft u ook een vraag? Daarvoor kunt u ook terecht in uw Service Apotheek. Wist u dat u een afspraak kunt maken voor een rustig gesprek in de spreekkamer? Ik ben mijn anticonceptiepil vergeten in te nemen. Wat moet ik doen? Boris Tyndall | apotheker Service Apotheek van Thoor Deze vraag krijgen wij in de apotheek heel vaak. Het advies hangt af van de soort anticonceptiepil, het aantal pillen dat is vergeten en in welke week dit is vergeten. “Neem direct contact op met uw eigen Service Apotheek wanneer u advies wilt over de betrouwbaarheid van uw anticonceptiepil, nadat u deze bent vergeten in te nemen.” Sue Ling Wong | apotheker Service Apotheek Olst Raoul Wols | apotheker Service Apotheek Zoomwijck De meest gebruikte pil is de combinatiepil met levonorgestrel 150 microgram en ethinylestradiol 30 microgram. Gebruikt u deze pil en bent u één pil vergeten? Neem dan alsnog de vergeten pil zo snel mogelijk in. Meestal is er dan niets aan de hand, behalve als dit direct na de stopweek gebeurt, of tijdens de eerste maand van gebruik. Dan zijn er wel aanvullende maatregelen nodig! Neem in dat geval, of als u meer pillen bent vergeten, direct contact op met uw Service Apotheek voor advies. Frans Derks | apotheker Service Apotheek Oostermoer 28

Apothekerspost • Als u het ons vraagt Gezonde huid Droge huid Ik heb met name in de winter een droge huid. Wat raadt u mij aan? Bij een droge huid bevat de bovenste laag van de huid te weinig lipiden (vetten). Hierdoor ontstaan er in de huid kleine scheurtjes. De huid kan dan onvoldoende vocht vasthouden en droogt uit. In het winterseizoen komt daar nog bij dat de verwarming binnen aangaat en de luchtvochtigheid daalt. Het gevolg is dat de huid nog meer uitdroogt. Ons advies? Smeer de huid elke dag in met een crème of zalf. Door de afdekking verliest de huid minder water door verdamping en raakt van binnenuit weer gehydrateerd. Extra tips • Douche niet te lang en niet te heet. • Gebruik een zeepvrij wasproduct. • Kan ik medicijnen na de houdbaarheidsdatum nog gebruiken? Op elke medicijnverpakking staat een houdbaarheidsdatum. Sommige medicijnen hebben ook een uiterste gebruiksdatum. Bijvoorbeeld medicijnen die water bevatten, zoals oogdruppels of crèmes. Deze zijn na openen maar beperkt houdbaar, omdat ze dan gevoelig zijn voor bederf. Tabletten in strips zijn, mits goed bewaard, minder kwetsbaar en te gebruiken tot de houdbaarheidsdatum. Hierna kan de hoeveelheid werkzame stof die in het medicijn zit, niet meer gegarandeerd worden. Een verminderde werking kan gevaarlijke situaties opleveren. Gebruik daarom nooit medicijnen na de houdbaarheidsdatum of uiterste gebruiksdatum. Heeft u medicijnen over? Breng direct na het drogen een crème of zalf aan. Gebruik bij voorkeur geen bodylotion, -gel of -milk. • In ons assortiment vindt u goede en vriendelijk geprijsde basiscrèmes en -zalven van ons Service Apotheek-huismerk. Zorg ervoor dat ze niet via het restafval in het milieu terechtkomen! Lever uw medicijnafval in bij het verzamelpunt voor klein chemisch afval (KCA) van de gemeente of bij uw apotheek. De kartonnen verpakkingen en bijsluiters kunnen bij het oud papier. Verwijder etiketten van flesjes en tubes voor uw privacy en stop gebruikte naalden in een naaldencontainer. Meer weten over de impact van medicijnresten op onze natuur? Kijk op pagina 30. Ik wil mij graag laten testen op soa’s. Waar kan dit anoniem? Testen op soa’s kan via de huisarts of de GGD. De GGD test gratis en anoniem, maar niet iedereen kan daar terecht. Online soa-testen zijn daarom populair. Echter, niet alle soa-zelftesten zijn betrouwbaar! Dit is gebleken uit onderzoek van het RIVM en Soa Aids Nederland. In de webshop van uw Service Apotheek vindt u de testen van Soapoli-online. Zij bieden betrouwbare laboratorium soa-zelftesten aan; inclusief testadvies en nazorg. 29 Scan de QR-code, kies uw Service Apotheek en bestel een soa-test online.

Medicijnresten? Lever ze in! 50% van de mensen brengt overgebleven medicijnen terug naar de apotheek. Wist u dat? Medicijnresten zijn klein chemisch afval. 30 jaar lang hebben we nog last van de vervuiling die we nu veroorzaken. Medicijnresten komen voornamelijk via onze ontlasting en urine in het afvalwater en in ons drinkwater. In Nederland verdwijnt er per jaar 140.000 kilo aan medicijnresten in het grondwater. Medicijnresten zijn schadelijk voor dieren in het water. Pijnstillers beschadigen het weefsel van vissen. Anticonceptiemiddelen zorgen voor geslachtsverandering bij vissen. Antipsychotica veranderen het gedrag van kleine waterkreeftjes en vissen. Gedreven door gezondheid 30 Bron: knmp.nl en beschermjedrinkwater.nl

Weet u wat uw huid nodig heeft? Colofon Wij geven u graag advies! Normale huid Droge huid Zeer droge huid Geïrriteerde huid Jeukende huid Aan dit nummer werkten mee Heleen van Royen, Serge van de Rijt, Peter Leusink, Sue Ling Wong, Boris Tyndall, Frans Derks, Raoul Wols, Alejandra van Os, Denise Dijkstra, Marijke van Meeteren, Marcel Meeuwissen, Lolita Havinga, Karen Höhner, Bianca ten Velde, Emma Vogels, Marleen Jansen, Nanne Oomkens, Anita Kranenbarg, Maaike Star, Nick Zoontjens, Sanne de Rooij en Volle Maan. Hoe ziet mijn huid eruit? Geen bijzonderheden. Een beetje schilferig. Fotografie Feriet Tunc, Eelkje Colmjon, Margot Scheerder (NHG), Mandy Brander, Grietje Mesdag, Robert van der Molen, Peter van Es, Shutterstock. Zeer droog met grote schilfers, soms ook kloven en rood. Hoe voelt mijn huid aan? Zacht en glad. Wat trekkerig en ruw na douchen of baden. Ruw en stroef, na het douchen oncomfortabel. Ruw en mijn huid voelt prikkelend/ brandend aan. Jeuk is niet altijd aanwezig. Welke verzorging past bij mijn huid? Jeukend en soms pijnlijk. Bevat insectenbeten, galbulten en/of waterpokken. Rood en opgezet. Rode plekken en/of bulten. Ontwerp en vormgeving Mosadex Groep afdeling Communicatie en Kampert-Nauta. Informatie In Nederland zijn ruim 475 Service Apotheken. Voor adressen en meer informatie kunt u terecht bij: Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V., postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch. T 088 276 84 84 E leef@serviceapotheek.nl Leef! is een gratis magazine van Service Apotheek en verschijnt vier keer per jaar. Verschijningsdata 2021: 1 januari, 1 april, 1 juli en 1 oktober. Oplage: 1.448.594 Druk Koninklijke drukkerij E.M. de Jong. Uitgever Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V. Redactie-/postadres: Leef!, postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch. SAM Cetomacrogolcrème FNA SAM Lanettecrème FNA SAM Vaseline Cetomacrogolcrème FNA SAM Vaseline Lanettecrème FNA SAM Vaseline SAM Koelzalf FNA SAM Koelzalf zonder rozenolie SAM Levomentholgel 1% Aan de inhoud van Leef! wordt de grootste mogelijke zorg besteed. Aan de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Advertenties en hun inhoud komen volledig ter verantwoording van de betreffende organisatie c.q. juridische entiteit. Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden verveelvoudigd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever en andere auteursrechthebbenden. Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met uw Service Apotheek. Gedreven door gezondheid 31

Leestips • Winacties Leestips De bijbel van de Indonesische keuken Maureen Tan De bijbel van de Indonesische keuken is hét naslagwerk voor wie alle geheimen van de Indonesische keuken wil leren kennen. Van saté kambing tot gado gado en van soto ayam tot rendang. Een smakelijke reis langs de bijzondere eilandkeukens van onder andere: Sumatra, Kalimantan, Java en Bali. Aan de hand van duidelijke aanwijzingen, stap-voorstap-fotografie en uitleg over basisingrediënten, culinaire begrippen en technieken, bereidt uzelf de lekkerste Indonesische gerechten. ISBN 978-904-885-381-6 Leef! geeft in samenwerking met uitgeverij Carrera Culinair 5 exemplaren weg t.w.v. € 31,99. Boekje waar je blij van wordt Guido Weijers Vergeet alle zelfhulpboeken over geluk! Laat je niet verleiden tot broccolidiëten, chakrareinigingen of meditatie! Guido Weijers gooit het over een andere boeg. In dit tegendraadse boek blijft hij ver van zweverig gedoe en belicht hij juist de wetenschappelijke kant van geluk. Via uitdagende quotes, sterke anekdotes, korte verhalen en rake cartoons laat hij zien wat ons gelukkig maakt en hoe we ons geluk kunnen beïnvloeden. ISBN 978-902-259-034-8 Leef! geeft in samenwerking met uitgeverij Boekerij 10 exemplaren weg t.w.v. € 15,99. Een zomer lang geleden Fiona Valpy ISBN 978-946-296-062-6 Leef! geeft in samenL werking met uitgeverij Anderz 10 exemplaren weg t.w.v. € 15,99. w A w In 1938 verandert het leven van de zeventienjarige Ella volledig als ze verblijft op het prachtige Franse eiland Île de Ré. Daar ontmoet ze de charismatische en creatieve Christophe. Ze worden onafscheidelijk en voor het eerst voelt Ella zich echt vrij. Maar die vrijheid is van korte duur: de Tweede Wereldoorlog staat op het punt van uitbreken. Ella wordt teruggeroepen naar Schotland en voelt zich steeds verder verwijderd raken van de zorgeloze dagen op Île de Ré. Ze wordt gedwongen een beslissing te nemen die haar leven drastisch zal veranderen. 32

Leestips • Winacties Het zal je moeder maar wezen Karin Bruers De onderlinge verhoudingen binnen Karins familie komen op scherp te staan wanneer haar moeder naar een verzorgingshuis moet. Ze is vierentachtig en dementerend, waardoor ze plots terechtkomt op een gesloten afdeling tussen zwaar verwarde en luierdragende ouderen. Als Karin haar daar helemaal in paniek aantreft, besluit ze haar moeder te ontvoeren en in haar eigen huis onder te brengen. De familie is woest en Karin komt erachter dat de 24-uurszorg voor haar dementerende moeder alles behalve gemakkelijk is. Het zal je moeder maar wezen is een tragikomische, maar ook ontroerende roman over een gezin dat uit elkaar valt en over de verwoestende kracht van dementie. 4 experts + 11 specialisten slaan de handen ineen Gezondvan kop tot teen De Poepdokter Nienke Gottenbos De Hormoonfactor Ralph Moorman Pure Pascale Pascale Naessens aHealthylife Juglen Zwaan ISBN 978-902-258-374-6 Leef! geeft in samenwerking met Splint Media B.V. 10 exemplaren weg t.w.v. € 27,95. Gezond van top tot teen Nienke Gottenbos, Ralph Noorman, Pascale Naessens en Juglen Zwaan ISBN 978-904-882-686-5 Leef! geeft in samenwerking met uitgeverij Lebowski 10 exemplaren weg t.w.v. € 21,99. Ons lijf bestaat uit miljoenen verbindingen en netwerkjes. Samen zorgen zij ervoor dat ons hart klopt, dat we kunnen ademhalen, denken, voortplanten en slapen. Zodra alle radertjes van deze systemen goed in elkaar grijpen, is ons lijf een geoliede machine. In dit boek leest u over de elf lichaamssystemen, krijgt u een heldere uitleg over gezondheid en ziekten, ontvangt u praktische leefstijladviezen en smakelijke recepten waarmee u uw lijf gezonder eet. Doe mee! Wilt u kans maken op één van deze titels? Schrijven kan tot en met donderdag 31 december 2020 naar Leef!, postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch, of stuur een e-mail naar leef@serviceapotheek.nl. Vermeld hierbij enkel de betreffende titel in de onderwerpsregel. Vermeld ook uw adresgegevens. De winnaars krijgen na de sluitingsdatum persoonlijk bericht. 33 win actie

Uw medicatieoverzicht altijd bij de hand met een persoonlijk dossier Weet u dat u vanaf 1 juli 2020 wettelijk* recht heeft op elektronische inzage en afschrift van uw medisch dossier? Maak met uw DigiD eenvoudig een online persoonlijk dossier aan door uzelf te registeren via de Service Apotheek-app of via serviceapotheek.nl en krijg direct inzage in uw medicatiedossier. Service Apotheek-app Download de handige Service Apotheek-app en bekijk uw medicatieoverzicht waar en wanneer u maar wilt! App Store Google Play Gedreven door gezondheid *Wet aanvullende bepalingen verwerkingpersoonsgegevens in de zorg.

Zorgthema • CVRM Date en weet! Maak een afspraak met uw apotheker. Wat is CVRM? Veel Nederlanders hebben een verhoogd risico op een hart- of vaataandoening. CVRM staat voor Cardio Vasculair Risico Management: het voorkomen of verminderen van hart- en vaatziekten bij mensen met een verhoogd risico daarop. Hart- en vaatziekten ontstaan vaak door een vernauwing van de bloedvaten. Er stroomt dan niet genoeg bloed naar het hart of de hersenen, met allerlei problemen als gevolg. Roken, een hoog cholesterol, diabetes, stress en overgewicht zijn factoren die zorgen voor een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Een gezonde leefstijl kan het verschil maken Door een gezonde leefstijl kan het risico op hart- en vaatzieken soms zo sterk dalen, dat medicijnen niet noodzakelijk zijn. Daalt uw risico toch onvoldoende? Dan kan het nodig zijn om één of meerdere medicijnen te gebruiken, zoals cholesterolverlagers of bloeddrukverlagers. Bijwerkingen van hart- en vaatmedicijnen Elk medicijn kan bijwerkingen veroorzaken. De kans op bijwerkingen is kleiner als u uw medicatie volgens voorschrift gebruikt. Start u met een nieuw medicijn? Daar moet uw lichaam soms aan wennen met bijwerkingen tot gevolg. Deze bijwerkingen verdwijnen meestal na een aantal weken. Ernstige bijwerkingen komen zelden voor. Toch kan een bijwerking vervelend zijn, zoals gewichtstoename bij gebruik van bepaalde bètablokkers of verminderde behoefte aan seks bij gebruik van statines. Date en weet! Het volgen van een gezonde leefstijl en medicatiegebruik is niet altijd even makkelijk. Uw Service Apotheek helpt u graag hierbij. Date met uw apotheker en leer meer over uw medicijnen en een gezonde leefstijl. Ook als u bijwerkingen ervaart of andere zorgen heeft, zoeken we samen naar een oplossing. Indien nodig overleggen we met uw arts. Vijf tips voor een gezonde leefstijl Stop met roken Eet gezond Beweeg voldoende Zorg voor een gezond gewicht Ontspan voldoende €10 KORTING ERVAAR HET COMFORT VAN WOLKY! Bezoek onze winkel met deze bon of gebruik code LEEF10 op wolkyshop.com en ontvang €10,- korting! (Geldig tot 01/12/20). –-–-–-–--––-–-––--–-–-––-–-––-–-––-– GRATIS VERZENDEN & RETOURNEREN –-–-–-–--––-–-––--–-–-––-–-––-–-––-– De apotheek heeft hart voor u ✃

Op bezoek • In de apotheek In gesprek met... Denise Dijkstra en Marijke van Meeteren zijn apotheker bij Service Apotheek Koert in Utrecht. Deze apotheek is één van de Service Apotheken die zelftesten aanbiedt voor soa’s. Samen met huisarts in opleiding Alejandra van Os gaf Denise een presentatie in het regio-overleg met huisartsen om het onderwerp op de kaart te zetten. Waarom ik mij meteen heb aangemeld voor een proef waarbij we soa-testen in ons assortiment opnemen? Utrecht is net als andere grote steden een echte studentenstad en soa’s komen hier veel voor. Als er ergens behoefte is aan deze testen, is het hier wel. Het werkt heel eenvoudig. Klanten kunnen bij ons een soa-test kopen om zelf thuis uit te voeren. Ze sturen deze dan per post op naar het laboratorium. Het voordeel? Onze klanten hoeven niet langs de huisarts of te wachten tot een online bestelde test binnenkomt. Binnen drie dagen kunnen zij online de uitslag inzien, daarvoor krijgen ze een unieke inlogcode. Dat gaat snel en is geheel anoniem! Iemand die zich zorgen maakt, kan zich vooraf inlezen op Soapoli-online. Klanten kunnen hier bekijken welke 36 “Een soa-zelftest via Service Apotheek gaat snel en is geheel anoniem!“ test ze nodig hebben en aan de balie discreet om het testnummer vragen. Elke test heeft namelijk een unieke code. Noem je de code aan de balie? Dan weten wij genoeg. Bij twijfel of een test nodig is, kunnen klanten ook een gesprek aanvragen met een van de assistentes. In de spreekkamer nemen we dan de soa-testwijzer met hen door. Samen met Alejandra gaf ik een tijd geleden een presentatie aan huisartsen in de regio. De meeste huisartsen zijn blij dat de soa-test ook via de apotheek verkrijgbaar is. Het bespaart hen veel werk. Ook tijdens de piek van de coronacrisis, toen de GGD en de huisartsen beperkt bereikbaar waren, was het fijn dat mensen deze test thuis konden doen. Het belangrijkste is dat het testen op soa’s voor iedereen zo laagdrempelig mogelijk is. Door deze soa-testen aan te bieden hopen we hier als Service Apotheek verder aan bij te dragen.

Op bezoek • In de apotheek Alejandra van Os is huisarts in opleiding en was afgelopen jaar werkzaam in een huisartsenpraktijk in Utrecht. Momenteel is zij werkzaam als huisarts in opleiding op de spoedeisende hulp. Zij zet zich net als apothekers Denise en Marijke in voor goede en toegankelijke soa-testen. Van links naar rechts: apothekers Denise Dijkstra, Marijke van Meeteren en huisarts in opleiding Alejandra van Os Alleen jongeren tot vijfentwintig jaar en personen die vallen in één van de risicogroepen – zoals mannen die seks hebben met mannen – kunnen zich tegenwoordig nog gratis laten testen bij de GGD. Daardoor zien we in de huisartsenpraktijk steeds meer mensen die zich op een seksueel overdraagbare aandoening (soa) willen laten testen. We organiseren daarom steeds vaker soa-spreekuren. Bij de huisarts kun je altijd terecht voor een soa-test. Maar soms willen mensen dit niet uit ongemak, vanwege de kosten of omdat iemand anoniem wil blijven. Dan is het heel fijn om online of via de apotheek een zelftest aan te schaffen en die vervolgens zelf naar het laboratorium te sturen. Ik vind het een goede zaak dat de testen nu ook via een aantal Service Apotheken verkrijgbaar zijn. Zo doen we er alles aan om het testen op soa’s zo gemakkelijk mogelijk te maken. Daarmee voorkomen we dat mensen onnodig met een soa blijven doorlopen, met het risico anderen te besmetten. “We doen er alles aan om het testen op soa’s zo makkelijk mogelijk te maken." De testen van Service Apotheek komen van Soapoli-online en zijn erg betrouwbaar. Ze maken namelijk gebruik van dezelfde laboratoria als waar wij huisartsen het testmateriaal naartoe sturen. Het allerbelangrijkste is dat iemand goed uitgelegd krijgt hoe je zo’n test moet uitvoeren. Op hun site zijn daarvoor duidelijke instructiefilmpjes te vinden en zo nodig kan de apotheker hier ook uitleg over geven. Om aandacht te vragen voor soa’s hebben Denise en ik een tijd geleden een presentatie gehouden voor alle huisartsen in de regio. De belangrijkste boodschap? Dat het heel belangrijk is om seksualiteit bespreekbaar te maken. Een open houding is belangrijk voor alle zorgverleners. Seks is toch nog altijd een taboe en veel mensen vinden het spannend om erover te praten. 37

Rubriek • Titel NIEUW PUUR VOOR JE KIND A.Vogel Junior - producten die puur voor je kind zijn. Met natuurlijke ingrediënten, vers uit eigen tuinen op de Veluwe. Keelsiroop 1 ✓ Verzachtend voor keel en luchtwegen1* ✓ Brengt de keel tot rust1* Echinaforce Weerstand + Vitamine C Voor extra weerstand2* ✓ Geeft dagelijks extra weerstand2* ✓ Helpt opgroeiende kinderen te beschermen tegen invloeden van buitenaf2* ✓ Stimuleert het immuunsysteem2* ✓ Versnelt herstel na ziekte2* Neusspray 3 Opluchting bij verstopte kinderneusjes ✓ Verweekt hinderlijke korstjes ✓ Verdunt ingedikt slijm ✓ Met hyaluronan ✓ Zacht en verzorgend Echinaforce bij onvoldoende Weerstand, Griep en Verkoudheid4 Het bevat Echinacea purpurea. Deze plant stimuleert de werking van het immuunsysteem. Dit verhoogt de weerstand tegen bacteriële en virale infecties. ✓ Helpt bij onvoldoende weerstand ✓ Helpt bij griep en verkoudheid ✓ Stimuleert het immuunsysteem 1Gezondheidsproduct o.b.v. Fijnspar 2Gezondheidsproduct o.b.v. Echinacea *Gezondheidsclaim in afwachting van Europese toelating 3 4 Medisch hulpmiddel, lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing Traditioneel kruidengeneesmiddel op basis van Echinacea Purpurea. De toepassing is uitsluitend gebaseerd op traditioneel gebruik koag/kag nummer 11-0620-2505

Dat slikt u toch niet? • Mijn (medicatie)gesprek Kantje boord Hoe ik COVID-19 heb gekregen? Ik heb geen idee. Opeens kreeg ik koorts, minder eetlust en moest ik hoesten. Omdat ik twee jaar geleden al eens een longontsteking, kinkhoest en longembolieën heb gehad, kreeg ik eerst antibiotica voorgeschreven. Maar ik knapte niet op. Na een test bleek ik besmet te zijn met het coronavirus. Ik werd opgenomen op een COVID-afdeling. Vier dagen later werd ik in coma gebracht en ging ik aan de beademing. Daar weet ik niets meer van. Vervolgens werd ik overgebracht naar een ander ziekenhuis. Na elf dagen in coma kwam ik weer bij. Het duurde even voor ik weer helemaal wakker en aanspreekbaar was. Er was veel drukte om mij heen, ik had gekke dromen en er stonden veel apparaten naast mijn bed. Pas later drong het tot me door dat ik tijdens mijn coma aan al die apparaten heb gelegen. Lichamelijk heb ik echt een jasje uitgedaan. Ik ben tien kilo afgevallen. In de eerste week kon ik zelfs mijn telefoon niet vasthouden. Nu ben ik een maand thuis en kan ik weer kleine stukjes lopen en fietsen. Ik slaap, eet en drink goed en vandaag heb ik mijn eerste sudoku gemaakt. Het zal wel even duren voordat ik weer de oude ben. Ik doe het stap voor stap. Marcel Meeuwissen, 52 jaar Kreeg COVID-19 en lag vijftien dagen op de intensive care 39

1 Online Touch

Index

  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
  10. 10
  11. 11
  12. 12
  13. 13
  14. 14
  15. 15
  16. 16
  17. 17
  18. 18
  19. 19
  20. 20
  21. 21
  22. 22
  23. 23
  24. 24
  25. 25
  26. 26
  27. 27
  28. 28
  29. 29
  30. 30
  31. 31
  32. 32
  33. 33
  34. 34
  35. 35
  36. 36
  37. 37
  38. 38
  39. 39
  40. 40
Home


You need flash player to view this online publication