MATERIAAL FRANK JOL 85 Tijdens de EK atletiek in Amsterdam zullen in een apart programma ook enkele Europese paralympische atleten de strijd met elkaar aangaan. Velen van hen hebben een carbonvoet, die hen helpt in steeds snellere tijden de finish te bereiken. Maar welke voet met welke afstellingen past het best? Prothesekoning Frank Jol legt uit hoe hij te werk gaat. In de wereld van de paralympiërs gaat het over vering sche atleten die hij begeleidt – waaronder Marlou van Rhijn – terecht kunnen, maar ook ieder ander met een hoog-activiteitsvraag. et was de perfecte generale repetitie voor de Paralympische Spelen in Rio de Janeiro: de twee gouden medailles die Blade Babe Marlou van Rhijn in oktober 2015 in Doha (Qatar) in de wacht sleepte tijdens de WK Para-atletiek, inclusief een wereldrecord. Niet alleen voor de atlete zelf. Van Rhijn was op dat moment in de vorm van haar leven en dus was de afstelling van haar blades anders dan toen ze eerder na een welverdiende vakantie het trainen weer oppakte. Met welke blades een paralympisch atleet loopt en hoe deze staan afgesteld, is een kwestie van trial-and-error, legt Frank Jol uit. Zelf noemt hij zich bescheiden de materiaalman van Oranje, maar anderen geven hem de titel ‘prothesekoning’. Zijn officiële beroep is orthopedisch instrumentenmaker. Jol weet als geen ander hoe hij de blades zó moet afstellen dat de atleten maximaal profijt van dit hulpmiddel hebben. Hij begon met een eigen praktijk in Hoorn en werkt inmiddels samen met OIM Orthopedie aan de oprichting van een hoog-activiteitmobiliteitscentrum, waar de vele paralympiEen sportief leven Sinds gymnast George Eyser – in het bezit van een houten been – in 1904 op de Olympische Spelen van St. Louis op één dag zes medailles won, is er veel veranderd in de wereld van de sportprothesen. Na het hout werd geëxperimenteerd met aluminium, maar het is vooral de introductie van de carbonvoet eind jaren negentig die de paralympische sport op zijn kop zette. Vijftien orthopedische instrumentenmakerijen waren in 1998 uitgenodigd door een handelsmaatschappij die een ‘koolstofvoet ten behoeve van een sportief leven’ wilde introduceren. Slechts eentje zag er wel wat in en dat was het bedrijfje van Frank Jol. “De eerste voet had geen handleiding of inbouwinstructie, maar ik ben ermee aan de slag gegaan. Het was een grote ontdekkingsreis.” Sindsdien is er behoorlijk wat veranderd. Er zijn verschillende fabrikanten en nog veel meer verschillende soorten blades: voor elke sport en voor elke gewichtsklasse een ander type. De vorm van de blade staat vast: een soort gebogen L. Het onderste deel heeft een bolling die de functie van de voorvoet van een atleet met benen moet nabootsen. De blade heeft geen hak en onder de blades zitten zooltjes en spikes, waarmee ook gevarieerd kan worden zodat elk looptype voorzien kan worden. Stijfheid en vering Om uit te leggen wat zijn werk inhoudt, gebruikt Jol de motorwereld als analogie. “Daar staan twintig jongens aan de start met allemaal verschillende banden, verschillende veringen
86 Online Touch Home