Experiment Het Milgram experiment: wie durft tegen de autoriteiten in te gaan? Een van de meest bekende experimenten van de laatste eeuw: de experimenten van Stanley Milgram. In zijn experiment wou hij erachter komen hoe het kon dat mensen in staat waren tot gruweldaden zoals in de Joden-kampen in de Tweede Wereldoorlog. Het idee achter zijn experimenten (dat akelig genoeg ook echt zo blijkt te zijn) is dat mensen zeer geneigd zijn om een figuur te volgen dat autoriteit uitstraalt. In 1961 startte hij zijn gehoorzaamheidsexperiment. Ieder experiment bestond uit een leraar en een leerling, maar in feite was de leerling een geheime medewerker van de onderzoeker, en de leraar was de enige ‘echte’ deelnemer. De taak van de leraar was om de leerling (die in een aparte kamer zat, afgeschermd door een spiegelglas) vragen te stellen en elektrische schokken toe te dienen wanneer de antwoorden fout waren. De hoogte van de shocks zou geleidelijk hoger worden, naarmate de leerling meer fouten maakte. Het experiment begon, de leerling begon fouten te maken, en gaandeweg harder te schreeuwen van de pijn. Echter, op aandringen van de onderzoeker, die achter de leraar stond en hem stimuleerde om door te gaan (“het experiment vereist dat u doorgaat”) bleven de meeste deelnemers doorgaan met het toedienen van de shocks tot ver in het ‘rode’ gebied aan voltage op hun meter. Als het geen medewerker was in de andere kamer maar een echte persoon, met echte elektroshocks, dan zou de overgrote meerderheid van de leraren hun leerling daadwerkelijk hebben vermoord in dit experiment! Het bekendmaken van dit gegeven aan deelnemers, achteraf, zou emotioneel trauma kunnen veroorzaken. Immers, het vertelt mensen dat ze in theorie iemand zouden hebben kunnen vermoorden, simpelweg omdat een man in een witte lab-jas zei dat ze dat moesten doen! Overigens had Milgram vóór zijn experimenten begonnen aan een groep psychologen gevraagd om een inschatting te maken van hoeveel mensen tot het ‘levensgevaarlijk’ gebied zouden gaan met de shocks. Deze zogeheten experts op het gebied van mensenkennis schatten ongeveer 1 tot 3 % in. In werkelijkheid ging 65 % van de deelnemers hoger dan de 450 Volt. Eén laatste opmerking om deze choquerende bevindingen iets af te zwakken: de meeste leraardeelnemers hadden enorm te doen met hun slachtoffers en iedere deelnemer stopte halverwege tenminste één keer om te vragen of hij echt door moest gaan. Sommige deelnemers boden zelfs aan om het deelnemers-geld terug te geven als ze mochten stoppen. Maar de experiment-leider was onverbiddelijk, en uiteindelijk zwichtten dus meer dan de helft van alle mensen voor zijn autoriteit! 4
5 Online Touch Home