WHITEPAPER LAGETEMPERATUURVERWARMING Duurzaam wonen = duurzaam verwarmen
2 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming
INHOUDSOPGAVE Inleiding Duurzamer wonen = duurzaam verwarmen 1 Wat is lagetemperatuurverwarming? 2 Waarom LTV? De voordelen op een rij 3 Vloerverwarming of radiator? 4 Jaga Low-H₂O radiatoren: de zuinigste van Nederland 5 Conclusie Informatie Handige links 15 16 18 19 08 11 06 05 JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 3
4 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming
Duurzamer wonen = duurzaam verwarmen Omdat de woningen steeds beter geïsoleerd zijn en daardoor de warmte dus beter vasthouden, wordt verwarmen op lage temperaturen steeds interessanter en aantrekkelijker. En dat is niet vreemd! Lagetemperatuurverwarming, kort gezegd LTV, verwarmt de woning namelijk gelijkmatiger, constanter en milieuvriendelijker dan een traditionele centrale verwarming. Dit zorgt voor meer comfort in huis en een besparing voor het milieu en de portemonnee. Wie wil dat nou niet. LAGETEMPERATUURVERWARMING = LTV Om deze whitepaper leesbaar te maken, wordt de afkorting LTV gebruikt voor lagetemperatuurverwarming. Momenteel werkt in bijna alle bestaande woningen de verwarming nog op aardgas en is verwarming de grootste energieverbruiker in huis. Bijna de helft van de energierekening wordt gevormd door de kosten voor verwarming. Om klimaatveranderingen te beperken of binnen veilige grenzen te houden, moeten we proberen om het gebruik van fossiele energie (zoals aardgas) tot nul terug te dringen. De vertrouwde cv-ketel op gas zal steeds meer gaan verdwijnen en als er gekozen wordt voor een ander verwarmingsconcept (bijvoorbeeld voor een warmtepomp, een zonneboiler of stadsverwarming) is ook de keuze voor lagetemperatuurverwarming voor de hand liggend. Helaas is de bekendheid van lagetemperatuurverwarming nog laag in Nederland. Uit onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld woningcorporaties en architecten nog niet voldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden en toepassingen. Ontwerp- en adviesbureaus hebben meer kennis die ze regelmatig toepassen in de praktijk, maar dit is vooral in utiliteitsprojecten en nieuwbouw. Door het gebrek aan kennis, maar ook door de hogere aanlegkosten en vooroordelen wordt de LTV nog te weinig toegepast bij verbouwingen of renovaties. De cv-ketel wordt dan wel vervangen door een hrketel, maar de bestande radiatoren blijven vaak hangen, waardoor het optimale rendement niet wordt bereikt. Deze whitepaper geeft meer inzicht in LTV; wat is het nu eigenlijk, wat zijn de voordelen en nadelen en wanneer kan het toegepast worden. JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 5
1 Wat is lagetemperatuurverwarming? Bij het verwarmen van een woning of gebouw stroomt er warm water vanuit een cvketel (of ander verwarmingstoestel) via leidingen naar alle ruimtes en weer terug. Radiatoren geven de warmte van dit water af aan de omgeving, waardoor de woning opwarmt. Als het water weer terugkomt bij de ketel is het afgekoeld en stookt de ketel het weer warm als de gewenste temperatuur in de woning nog niet is bereikt. Het verschil tussen de traditionele cv-systemen en LTV is dat bij LTV het water op een veel lagere temperatuur door de woning wordt geleid. ZLTV Naast LTV is er ook zeer-lage-temperatuur-verwarming (ZLTV). Bij deze systemen wordt met een nog lagere temperatuur gewerkt. De aanvoertemperatuur van het water ligt hier onder 35 graden Celsius. Bij LTV is de aanvoertemperatuur van het water dat naar de radiatoren, vloer- of wandverwarming gaat maximaal 55 graden Celsius. Bij een traditionele centrale met hrketel (hogetemperatuurverwarming) ligt deze temperatuur tussen 65 en 75 graden. Door deze lagere temperatuur wordt er dus minder gas verbruikt en dat scheelt op de gasrekening maar het zorgt ook voor minder uitstoot van broeikasgassen. Het rendement van de LTV-systemen is dus een stuk hoger. Isoleren en ventileren Een voorwaarde om LTV in huis toe te passen, is dat de woning voldoende geïsoleerd is om de temperatuur op peil te houden. Een goed geïsoleerd bewoond huis heeft maar weinig warmte nodig om behaaglijk aan te voelen. Als er warmteverlies is door b.v. kieren en zogenaamde koudebruggen (verbinding in de constructie waardoor koude lucht van buiten de woning in komt), kan LTV nooit zorgen voor een aangename warmte. Als een goed geïsoleerd huis verwarmd wordt, is het belangrijk dat het ook geventileerd wordt. Er moet voldoende verse lucht de woning in kunnen en vocht en vervuilde lucht moet afgevoerd worden. Verwarmen, isoleren en ventileren zijn een noodzakelijke drie-eenheid bij een comfortabel en gezond binnenklimaat. 6 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming
Warmtebronnen LTV kan toegepast worden met verschillende ‘warmtebronnen’: HR-KETEL: Een hr-ketel werkt op aardgas, het is echter een zuinigere ketel dan de traditionele cv-ketels die op gas werken. Door met de hr-ketel een LTV-systeem te maken, behaalt deze een hoger rendement. Hoeveel hiermee bespaard wordt, hangt af van de manier van stoken, de isolatie en de grootte van de woning. LTV vereist wel een hr-ketel die modulerend stookt en een bijbehorende modulerende thermostaat. WARMTEPOMP: Een warmtepomp onttrekt warmte uit de grond of de buitenlucht en gebruikt deze warmte voor het verwarmen van een woning. Een grondgebonden warmtepomp kan aanvoertemperaturen realiseren van 35 tot 38 graden. Met een luchtwarmte pomp ligt deze temperatuur hoger tot zo’n 45 graden. Er zijn elektrische warmtepompen of pompen die werken in combinatie met een hr-ketel. Bij het toepassen van een warmtepomp is ook passieve koeling (verfrissing) mogelijk. ZONNEBOILER: Een zonneboiler verwarmt water met behulp van zonlicht. Een zonneboiler geeft een lagere warmte af, dus is uitermate geschikt voor LTV-toepassingen. Als er niet voldoende zonlicht is, zal er echter bij verwarmd moeten worden. STADSVERWARMING: Stadsverwarming is een van de alternatieven die steeds meer voet aan de grond krijgt. Door fabrieken, centrales en verbrandingsinstallaties opgewekte warmte, die normaal gesproken verloren gaat, wordt gebruikt om huizen in de omgeving te verwarmen. Er wordt dus geen aardgas gebruikt. Bij stadsverwarming is er geen eigen cv-ketel. Het warme water wordt via een netwerk van waterleidingen naar een wijk of blok aangevoerd. Stadverwarming is geen keuze, het is voor een buurt of blok woningen bepaald. Bij LTV kunnen de verschillende systemen ook gekoppeld worden. JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 7
2 Waarom LTV? De voordelen op een rij Een nieuwe woning wordt tegenwoordig duurzaam gebouwd. Huizen moeten zoveel mogelijk energieneutraal zijn en voldoen aan verschillende aspecten die de gezondheid en het milieu op een positieve manier beïnvloeden. LTV is dan vaak een onderwerp vooraan de agenda. Maar ook bij het renoveren van de woning of een verbouwing in huis loont het om eens kritisch na te denken over de mogelijkheden van LTV. De voordelen van LTV op een rijtje: Kostenbesparing Bij LTV is er minder warmteverlies dan bij een traditioneel verwarmingssysteem. Bovendien kost het ook minder energie om de verwarming op een lagere temperatuur te houden. Het rendement van een LTV ligt dus hoger. Hoe groot de besparing is, hang af van veel factoren zoals de keuze voor het systeem, de grootte van de woning en de mate van isolatie. LTV bespaart minimaal 5% op het energieverbruik. Doordat de temperatuur in de woning aangenaam constant is, kan ook de thermostaat een of twee graden lager. Dit levert dus ook een besparing op. De verbruikskosten kunnen wel tot 30% lager liggen dan bij een traditionele cv. Een huishouden met een hr-ketel op LTV en een Low-H2O radiator bespaart het meest ten opzichte van een systeem met traditionele radiatoren; zo’n € 100,- per jaar (160m3 gas). Een LTV-installatie met wand-of vloerverwarming bespaart minder; ongeveer 90m3 of te wel € 55,- per jaar. Verwarming van het huis is de grootste KOSTENPOST wat betreft energieverbruik. 8 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming FEIT F
De meeste besparing wordt behaald als een elektrische warmtepomp het LTV-systeem aandrijft en niet een gasgestookte cv-ketel. Een warmtepomp gebruikt elektriciteit om warmte te halen uit de bodem, de buitenlucht of het grondwater. Hierdoor daalt de gasrekening en zal de totale energierekening voor verwarming en warmwater bij een nieuwbouwwoning met LTV en warmtepomp ong. 15% lager zijn dan bij een soortgelijke woning met een hr-combi ketel op gas. Comfort Het huis verwarmen met LTV zorgt voor meer comfort in de woning. Bij LTV wordt de temperatuur in huis namelijk constant en gelijkmatig verdeeld. Hierdoor is de temperatuur in het hele vertrek bij het plafond hetzelfde als bij de vloer. Zo is de binnentemperatuur veel aangenamer en is er minder sprake van koude hoeken of tocht. LTV verwarmt een goed geïsoleerd huis GELIJKMATIGER, CONSTANTER en MILIEUVRIENDELIJKER dan gewone centrale verwarming. LTV in huis zorgt voor meer comfort en een zichtbare energiebesparing. Gezondheid Bij LTV is er geen sprake van sterke luchtstromen door opstijgende warmte. Hierdoor ontstaat er nauwelijks zwevend stof in huis. Daarnaast is er ook minder sprake van stofschroei doordat stof niet op heet metaal komt te liggen, zoals bij traditionele radiatoren het geval is. De lucht irriteert de luchtwegen dus minder. Heel fijn voor mensen met klachten aan de luchtwegen. Praktisch Omdat LTV de ruimte zeer gelijkmatig en zuinig verwarmt en de ruimte goed geïsoleerd is, is het niet noodzakelijk om de thermostaat steeds aan te passen in de nacht of bij het verlaten van de woning. Er gaat namelijk nauwelijks warmte verloren. Dit geldt overigens bij LTV met vloer-, wand-, of plafondverwarming. Bij LTV radiatoren is het wel slim om de thermostaat te verlagen omdat deze systemen sneller reageren en dus ook eenvoudiger, sneller en zuiniger de ruimte weer terug kunnen opwarmen, mocht deze afgekoeld zijn. JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 9 FEIT
Milieu De LTV werkt op minder hoge watertemperaturen, dus er is minder gas, elektriciteit of stadwarmte nodig om een ruimte te verwarmen. Daarom bespaart LTV op fossiele brandstof en is de uitstoot van broeikas (CO2) lager. Dit betekent dus een belangrijke winst voor het milieu. . 10 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming
3 Vloerverwarming of radiator? Een voorwaarde om LTV te installeren is dat er een verwarmingselement is met een groot oppervlak, zodat er voldoende warmte aan de lucht kan worden afgegeven. Alleen op die manier kan de woning rendabel en voordelig verwarmd worden. Wandvloer- of plafondverwarming lijken hierbij ideaal, maar er zijn ook speciale lage temperatuurverwarmingen en superzuinige Low-H2O radiatoren die eenvoudig geplaatst kunnen worden. Vloer-, wand-, of plafondverwarming Tegenwoordig zijn er veel nieuwe woningen met vloer-, wand-, of plafondverwarming. De belangrijkste reden hiervoor is een esthetische: het ziet er mooi uit, omdat je geen radiatoren of leidingen ziet. Daarnaast zorgt vloerverwarming voor een comfortabele vloertemperatuur; de voeten voelen behaaglijk, waardoor de kamertemperatuur niet hoog hoeft te zijn om het aangenaam warm te hebben. In Nederland wordt vooral vloerverwarming toegepast. Wand-, en plafondverwarming zien we nog niet veel. Daarom lichten wij in deze whitepaper voor het gemak alleen de vloerverwarming toe. Voor de wand-, en plafondverwarming geldt ongeveer hetzelfde. Bij vloerverwarming wordt warm water (max. 55 graden Celsius) door buizen in de vloer gepompt. Deze buizen houden de warmte vast en verspreiden deze via straling over de hele ruimte. De warmte stijgt op deze manier heel geleidelijk met slechts minimale temperatuurverschillen en verwarmt een ruimte dus gelijkmatig. VOORDELEN: Met vloerverwarming is er sprake van een gelijkmatige warmteverspreiding, er zijn dus geen koude hoeken in een ruimte. Deze warmte voelt prettig en comfortabel aan. Verder is er geen stofverplaatsing zoals bij de traditionele radiatoren. JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 11
NADELEN: LTV met vloerverwarming is over het algemeen wel een stuk duurder in aanschaf dan radiatoren en is meestal alleen een optie als er sprake is van nieuwbouw. In een bestaande woning is het erg ingrijpend en kostbaar om vloer, of wandverwarming aan te leggen. De wand of vloer moet helemaal opengebroken worden. Verder is het met vloer-, of wandverwarming niet mogelijk om snel een ruimte op te warmen of de verwarming ‘uit te zetten’. De temperatuur reageert heel traag. Het kost dus veel tijd om een ruimte te koelen of op te warmen. LT radiator en Low-H2O radiatoren Een lage temperatuur radiator is wat groter dan een traditionele radiator, zodat ze bij een lage watertemperatuur toch genoeg warmte af kunnen geven. Deze radiatoren zijn over het algemeen minder zuinig dan vloerverwarming en veel mensen vinden ze niet mooi en te veel plaats in nemen in een ruimte. De Low-H2O radiatoren zijn een nieuw soort LTV radiatoren, waarbij de warmtewisselaar niet van staal is maar van ultra-geleidend koper en aluminium. Hierdoor wordt de warmte direct doorgegeven aan de ruimte. De voordelen van de gebruikte materialen wordt groter naarmate de watertemperatuur daalt. Al vanaf een watertemperatuur van slechts 28 graden Celsius geeft de Low-H2O radiator meetbaar warmte af aan de omgeving. Deze innovatieve radiatoren bevatten minder water en geleiden de warmte beter (omdat ze geen dikke stalen platen hebben), hierdoor warmen ze niet alleen sneller op, maar ze geven de warmte ook beter af en is er dus minder energie nodig om dezelfde omgevingstemperatuur te bereiken. Omdat de Low-H2O radiatoren uitgerust zijn met een speciaal Dynamic Boost Effect kunnen zij 2 tot 3 maal meer warmte leveren en kan het toestel dus in een kleinere uitvoering toch hetzelfde rendement behalen. Deze radiatoren zijn dus ook heel mooi voor het oog en worden vooral veel toegepast in bestaande woningen bij verbouwingen en renovaties om te voorkomen dat een vloer opgebroken moet worden. 12 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming
VOORDELEN: Low-H2O radiatoren zijn energiezuinig, klein en verwarmen een ruimte zeer snel en flexibel. Low-H2O radiatoren zijn in staat om alleen de ruimte te verwarmen waar het nodig is en de overige ruimtes niet te beïnvloeden. De radiatoren zijn eenvoudig in een bestaande situatie toe te passen en zijn er in alle maten, vormen en kleuren. Indien de Low-H2O radiator wordt voorzien van DBE is er ook passieve koeling (verfrissing van de ruimte) mogelijk. NADELEN: Low-H2O radiatoren blijven wel radiatoren die je plaatst in een ruimte; je ziet ze hangen of staan. De LTV radiatoren zijn veel kleiner en fraaier dan traditionele radiatoren, maar er moet nog steeds rekening gehouden worden met de indeling van de ruimte. DBE Jaga heeft het Dynamic Boost Effect (DBE) ontwikkeld. Dit is een speciaal voor Low-H2O radiatoren ontwikkeld systeem dat het vermogen 2 tot 3 maal VERGROOT. Dit systeem wordt ingeschakeld bij een grote warmtevraag, bijvoorbeeld bij het gebruiken van een niet-verwarmde kamer of bij extreme kou. Na 15 minuten schakelt de BOOSTFUNCTIE zichzelf weer uit. Vloerverwarming versus Low-H2O radiatoren LTV met vloer-, wand-, of plafondverwarming werkt traag omdat de warmte wordt afgegeven door een materiaal dat veel massa heeft. Dit betekent dat het lang duurt voordat een ruimte op temperatuur is en dat er bij plotselinge extra warmte (door de zon) gewoon warmte afgegeven blijft worden. Het wordt dan erg warm in de woning. Zonwering is dus noodzakelijk en regelmatig mist de woning hierdoor warmtecomfort: het is te koud of te warm. In het laatste geval wordt er bovendien ook nog energie verspild. LTV met vloerverwarming is daarom vooral geschikt voor ruimten die veel gebruikt en constant verwarmd worden (woonkamer) maar niet voor de slaapkamer, deze kunnen beter met Low-H2O radiatoren worden uitgerust. Een Low-H2O radiator (zonder DBE) is al NA 2 MINUTEN volledig opgewarmd en verspreidt dan deze warmte in de kamer. JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 13 FEIT FEIT
LTV met vloerverwarming lijkt een energiezuinige oplossing. Echter Low-H2O radiatoren werken met dezelfde watertemperatuur als vloerverwarming. En bij vloerverwarming moet een aantekening dat het slechts werkt met de juiste vloerbedekking: een tegel- of stenenvloer, aangezien de warmte dan het best doorgelaten wordt. Vaak wordt een vloer afgedekt met een vloerkleed en over het algemeen wordt de vloerverwarming niet overdag of ’s nachts uitgezet. Dit alles zorgt niet voor een optimale werking en een lagere energierekening. Ook vloerisolatie is bij vloerverwarming een voorwaarden, anders gaat er te veel warmte verloren. De optimale combinatie De combinatie van vloerverwarming met een kleine Low-H2O radiator biedt de hoogste warmtecomfort (doordat de radiator snel kan reageren op temperatuurschommelingen) met minder verbruik. De vloerverwarming kan ingesteld worden voor een constante basistemperatuur van 17 of 18 graden Celsius. De Low-H2O radiatoren zorgen daarbij voor een perfect geregelde, stabiele comforttemperatuur. 14 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming
4 Jaga Low-H2O radiatoren: de zuinigste van Nederland Al ruim 50 jaar levert Jaga verwarmingsconcepten over de hele wereld. Daarbij wordt niet alleen vanuit technisch oogpunt geredeneerd, ook de esthetische waarde maar vooral ook de duurzaamheid van producten is belangrijk. De organisatie is voortdurend op zoek naar verantwoorde en vernieuwende technieken om te verwarmen, koelen en ventileren. Low-H2O; weinig water, veel voordelen In 1960 lanceerde Jaga de eerste Low-H2O warmtewisselaar. Sindsdien is er steeds geïnvesteerd in nieuwe technieken en productiemethoden om deze technologie te optimaliseren. Door uitgebreid wetenschappelijk onderzoek is Jaga erin geslaagd om de Low-H2O warmtewisselaar geschikt te maken voor LTV. Samen met diverse universiteiten is de huidige generatie Low-H2O radiatoren ontwikkeld: weinig water; veel voordelen. De zuinigste De Low-H2O radiator van Jaga scoort verbluffend goed. Kiwa Technology heeft onderzoek gedaan en concludeert dat deze radiatoren BETER PRESTEREN dan alle andere systemen en het hoogst mogelijke afgifterendement heeft bij lage en hoge watertemperaturen. De Low-H₂O radiatoren van Jaga zijn klein en energiezuinig. Sterker nog: ze zijn de zuinigste radiatoren van Nederland. Jaga Low-H₂O radiatoren dragen de ‘kwaliteitsverklaring’ van keurmerk Kiwa. Door hun kleinere waterinhoud dan traditionele radiatoren bereiken ze sneller hun volle vermogen, warmen sneller op en blijven dezelfde warmte afgeven. Zodra de temperatuur binnen optimaal is (doordat de zon bijvoorbeeld schijnt of omdat de oven aanstaat) stopt de radiator meteen en wordt er niet onnodig door verwarmd. Het energieverbruik is maximaal 16 procent lager dan normaal en zorgt voor een lagere CO2 uitstoot. Doordat de radiatoren alleen de lucht in de ruimte verwarmen, hebben ze bovendien altijd een veilige, lage aanraaktemperatuur. En zijn dus ook ‘save’. JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 15
Conclusie: Het moet anders We moeten anders omgaan met fossiele brandstoffen en materialen om er voor te zorgen dat we de aarde door kunnen geven aan generaties na ons. Verwarming is een belangrijk gebied waarop grote milieuresultaten bereikt kunnen worden. Op dit moment worden de meeste woningen in Nederland nog gestookt door middel van aardgas. Om de uitstoot van CO2 terug te dringen hebben we afgesproken dat het gasverbruik in 2030 fors minder moet zijn. Andere verwarmingsconcepten worden dus steeds interessanter. Daarnaast zien we ook dat woningen steeds beter geïsoleerd worden en we dus minder warmte nodig hebben om dezelfde comfortabele binnentemperatuur te creëren. Duurzame verwarming, verwarming zonder de uitstoot van CO2, doet meer en meer zijn intrede in de Nederlandse woningen. De traditionele cv-ketel en traditionele radiatoren zullen gaan verdwijnen en plaats maken voor lagetemperatuurverwarming. LTV is een verwarmingsconcept waarbij de aanvoertemperatuur van het water veel lager is dan bij de traditionele verwarming (55 i.p.v. 90 graden Celsius). Hierdoor besparen we dus veel energie en energiekosten. Minder energieverbruik betekent direct minder uitstoot van CO2. De LTV zorgt bovendien voor een zeer gelijkmatige verdeling van de warmte, waardoor deze ook comfortabeler aanvoelt. Alleen maar positieve effecten. Er zijn verschillende vormen om LTV toe te passen en er dient bovendien een keuze gemaakt te worden voor de warmtebron (hr-ketel, warmtepomp of zonneboiler). LTV kan uitgevoerd worden in een vloerverwarming of Low-H2O radiator. Vloerverwarming wordt vaak gekozen omdat mensen geen radiatoren in huis willen. Vloerverwarming zorgt voor zeer behaaglijke warmte. Het nadeel echter is dat de vloerverwarming traag opwarmt en afkoelt. Er kan dus niet snel gereageerd worden op temperatuurwisselingen. 16 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming
LOW-H2O vs VLOERVERWARMING ISSO, het kennisinstituut voor de installatiesector, heeft na verschillende kwaliteitsonderzoeken de Low H2O-radiator de ingestelde maximum score van 1.00 gegeven. Ter vergelijking: vloerverwarming krijgt van ISSO een gemiddelde score van 0.95. Low-H2O radiatoren van Jaga zijn dus minimaal 5% zuiniger dan vloerverwarming. * score nu steeds minimaal 1.00 ( 100% ) voor Low-H2O volgens kwaliteitsverklaring en gemiddelde score 0.95 ( 95% ) voor vloerverwarming volgens NEN7120 tabel 14.1, afgifterendement tot 8 m. LOW-H2O vs PANEELRADIATOREN Onlangs heeft Kiwa Technology de kwaliteitsverklaring voor de Low-H2O warmtewisselaar van Jaga bekendgemaakt. Het resultaat is verbluffend. De Low-H2O radiator presteert beter dan alle andere systemen en heeft het hoogst mogelijke afgifterendement bij lage én hoge watertemperaturen. Dit geldt voor zowel nieuwe als bestaande woningen. In dit onderzoek scoren de LOW-H2O radiatoren scoren 9% tot 16% zuiniger. Low-H2O radiatoren kunnen dit wel. Deze kunnen binnen twee minuten warmte afgeven. Lekker snel dus. De innovatieve radiatoren zijn in alle maten, vormen en kleuren verkrijgbaar en daardoor toepasbaar in bijna alle interieurontwerpen. Vooral bij renovatie is de toepassing van Low-H2O radiatoren een goede oplossing. Een combi van vloerverwarming en Low-H2O radiatoren is ook een hele goede optie: best of both worlds. Op deze manier is er altijd een aangename basistemperatuur in de woning en kan er daarnaast ook snel gereageerd worden op temperatuurdaling of stijging. Dit is een zeer energiezuinige keuze: fijn voor de portemonnee en voor het milieu. Bij interesse in LTV is het altijd belangrijk om goede informatie in te winnen. Deze whitepaper kan daarbij helpen, maar het is goed om de persoonlijke situatie door een installatiespecialist te laten beoordelen, zodat de beste oplossing gekozen wordt. Het vervangen van een traditionele cv-installatie met radiatoren door een LTV in de vorm van Low-H2O radiatoren van Jaga levert een gemiddelde woning een BESPARING op van 84 m3 gas per jaar. JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 17
Informatie JAGA levert al ruim 50 jaar binnenklimaatconcepten over de hele wereld. Daarbij wordt niet alleen vanuit technisch oogpunt geredeneerd, ook de esthetische waarde en vooral de duurzaamheid van producten is belangrijk. De organisatie is voortdurend op zoek naar duurzame en vernieuwende technieken om te verwarmen, koelen en ventileren. BENIEUWD naar de Jaga Low-H₂O radiatoren? De Low-H₂O radiatoren (de energiezuinigste van Nederland) hebben een kleinere waterinhoud en een betere warmtegeleiding waardoor ze sneller hun volle vermogen bereiken, opwarmen en dezelfde warmte blijven afgeven én bovendien minder energie verbruiken. Meer comfort en minder energieverbruik. Kijk op www.jaga.nl voor meer info. Als alle Amsterdamse woningen Jaga Low-H2O radiatoren zouden gebruiken, dan levert dat een besparing op van minimaal 58.482 ton CO2 per jaar en minimaal 29,2 miljoen m3 gas per jaar. 18 | JAGA | Lagetemperatuurverwarming
Handige links Brochure over Jaga Strada Brochure over Low-H2O radiatoren Brochure over Jaga Tempo Brochure over Jaga Vertiga (de nieuwste Low-H2O radiatoren) www.jaga.nl: informatie over verwarmen, koelen en ventileren www.jagapro.nl : informatie over Jaga-oplossingen voor professionals KIWA kwaliteitsverklaring www.milieucentraal.nl: een onafhankelijke voorlichtingsorganisatie die consumenten praktische informatie biedt over milieu en energie in het dagelijks leven Persoonlijk advies over LTV? info@jaga.nl JAGA | Lagetemperatuurverwarming | 19
Jaga De Meerheuvel 6 5221 EA ’s-Hertogenbosch T: +31 73 631 23 60 E: info@jaga.nl www.jaga.nl
1 Online Touch