3

Redactioneel Inhoud 10 Met een magnifiek uitzicht vanaf een hoge berg klaar staan om daarna op de skies de sneeuwhellingen af te roetsjen. Terecht vinden vele duizenden wintersporters dit de mooiste manier om hun vakantie door te brengen. Toch verruilen steeds meer wintersporters hun skies voor wandelschoenen. In 2014 was wandelen voor 10 procent van de wintersporters de belangrijkste activiteit en twee jaar later al voor 16 procent. En het eerste gecertificeerde winterwandeldorp in Oostenrijk speelt daar handig op in: de nieuwe routes door het sneeuwlandschap worden voortdurend onderhouden. In deze winterse editie van ‘te voet’ zette Wim ten Brinke een eigen route uit van Olst, langs de IJssel naar Deventer. Vanaf de dijk zijn daar over de uiterwaarden soms aparte beelden te zien, want in de verte zag hij hoe een stuurhut door het land schoof. Wandelen op het meest verse stuk Nederland. Dat deed Tialda Hoogeveen op de Marker Wadden in het IJsselmeer. Een paar jaar geleden was hier alleen nog maar water, maar de nieuwe eilanden zijn al voorzien van wandelpaden en een uitkijktoren. Lichtvoetig ONDER KRAANVOGELS Als alle collegiale trekvogels weer op het werknest zijn teruggekeerd, is het eindelijk ónze beurt. Vakantie. Tussen de bedrijven van alledaagsheid en sociale verplichtingen gaan we een weekje wandelen op meerdere plekken. Maar dan neemt mijn broer afscheid als hoogleraar. Zijn afscheidsrede staat gepland in de Sint­Janskerk aan het Vrijthof te Maastricht. Voorwaar geen saaie locatie. En hoe vaak komt zoiets langs in je leven? Dus Marijke en ik passen ons reisschema aan. Doordeweeks gezeten in de Maastrichtse kerk genieten we van het orgelspel en het prachtige plafondgewelf. Even later bevinden we ons onder professoren. Nog nooit zag ik zo’n lange stoet geleerden. Ze schrijden waardig binnen, gehuld in rode satijnen mantels, minzaam glimlachend en knikkend onder hun zwarte baret. Niet alleen onder, maar ook achter hen bevinden we ons. Pal voor mij zetelt zich een groot professoraal zwaargewicht. Niet alleen gemeten in geleerdheid maar ook in gestalte. Zijn indrukwekkende aanwezigheid – hij blijkt de voorzitter van het College van Bestuur – is in staat zowel Marijke als mij het zicht te belemmeren op mijn speechende broer. Die avond verwerken we onze indrukken in Hotel Gulpen, last minute geboekt. In onze suite zo groot als een tennisbaan, zink ik weg in een antieke canapé met een leuning drie keer zo lang als mijn rug. We gaan meteen naar bed, ook vanwege het sierlijk gesluierde hemelbed dat ons sinds onze entree onophoudelijk uitnodigend toelacht. Elvira Werkman ging noordwaarts naar het Lauwersmeer op zoek naar vogels uit Siberië die ons land ’s winters aandoen tijdens hun lange reis. In het spoor van de Schotse Hooglanders was het vaak stilstaan: luisteren naar het Baardmannetje en turen door de verrekijker naar de brandganzen in V­vorm. Ook ten zuiden van Nederland is in deze editie veel te ontdekken op wandelgebied. In de Ardennenspecial staan onder meer de vallei van Amblève en het grote routepad van de trappistenabdijen in de spotlights. En een route die stilstaat bij de gevechten rond Bastogne tijdens het Ardennenoffensief, volgend jaar precies 75 jaar geleden. Toen vroor het er 20 graden. Als er dit jaar sneeuw valt, is ook hier een indruk wekkende wande ling te maken in het heuvel achtige winterlandschap. 12 LANGS SALLANDSE LANDGOEDEREN EN DOOR IJSSELUITERWAARDEN INTERNATIONAAL WANDELEN IN HET NEDERLANDSE VERLEDEN 14 Wintertocht in zonnig Andalusië VANAF DE ZEE DOOR DE WOESTIJN NAAR DE SNEEUW 16 Koffie met Melk DROMEN, DURVEN EN DOEN IN LANDERIJ DE PARK ■ Frank Hamdorff ■ Hoofdredacteur ‘te voet’ 18 Neerlands nieuwste wandelpaden UITWAAIEN OP DE MARKER WADDEN 20 De volgende ochtend brengt ons nieuwe energie en een wandeling langs de nevelige Gulp en een mistig kerkhofje, dwars door weilanden vol koeienvlaaien. Midden op de middag arriveren we in de Noord Eifel waar onze pensionhouder Helmut Hahn ons herzlich Willkommen heet. De volgende dag beginnen we ondanks de waterige kou en een temperatuur van 2 graden aan een wandeling naar de Wackerberg. Halverwege de klim vermengt het geluid van mijn piepende longen zich met hogere klanken. We richten onze ogen ten hemel en daar zien we een stuk of veertig kraan vogels in V­vorm overvliegen. Terwijl we de berg afdalen, bieden de wolken steeds meer ruimte aan de zon. Vluchten kraanvogels trekken aanstekelijk keuvelend in wisselende formaties en aantallen over in zuidwestelijke richting. We kunnen het niet nalaten ze te tellen. Vlakbij ons pension aangekomen staat de teller op ruim vierduizend. In het park staren wandelaars, net als wij, naar de luchtshow. Als apotheose cirkelt een groep van vierhonderd vogels hoog boven onze hoofden. Ze lijken te twijfelen welke richting ze zullen inslaan. Dan volgen ze de fiere leider en trekt een lange sliert statig weg richting de ondergaande zon. Niet alleen de aarde is vervuld van hoogwaardigheidsbekleders. ■ George Knottnerus BOSWACHTERSPAD BALLOOËRVELD 22 Geflapper en gespetter rond het Lauwersmeer WANDELEN LANGS WINTERGASTEN 31 12 pagina’s WANDELEN IN DE ARDENNEN 53 Heerlijke overnachtingsplekken voor wandelaars SFEERVOL OVERNACHTEN VERDER IN DIT NUMMER: NIEUWS 5/6 WANDELPRODUCTEN 8 LOOPBAAN 24 HET GEPELDE LAND 29 UITGELEZEN 45 COLUMN JOHN JANSEN VAN GALEN 46 FOTOWEDSTRIJD 47 ‘te voet’ is een uitgave van Hobri Pers Uitgeverij BV, Tuindorpweg 25, 3951 BD Maarn, tel. 0343­449499 • e­mail abonnee administratie: abo@wandelkrant.nl • e­mail redactie: redactie@wandelkrant.nl • website: www.tevoetonline.nl • Vanuit België: tel. 00­3130­6910138. redactie@wandelkrant.nl • Advertenties: Tarieven op aanvraag bij bovenstaand adres • Uitgever: Eef van den Brink • Hoofd redactie: Frank Hamdorff • Vormgeving: Punt Grafisch Ontwerp Utrecht, www.puntgrafischontwerp.nl • Foto voorpagina: Shutterstock • Aan dit nummer werkten mee: Wim ten Brinke, Koos Dijksterhuis, John Jansen van Galen, Tialda Hoogeveen, Femke Kazemier­Rongen, Tessa Klooster, George Knottnerus, Vladimir Mars, Els Spanjer, Elvira Werkman, Roel Zerner • ‘te voet’ nummer 6, vierentwintigste jaargang. Het volgende nummer van ‘te voet’ – nummer 1, vijfentwintigste jaargang – verschijnt eind februari 2019. ‘te voet’ januari 2019 3

4 Online Touch Home