ExPress 1e jaargang nr. 1 Nieuws voor gepensioneerden van VVG-PGB April 2016 Dit is een uitgave van u In dit nummer: u Schaalvergroting pensioenfonds ook goed voor gepensioneerde u VVG gegroeid van een kleine club naar een grote gevarieerde vereniging u Toekomst voor VVG-PGB u Ledenvergadering 29 april
In dit nummer * Interview met scheidend voorzitter Victor Doorn pagina’s 3, en 4 * Ons op twee na oudste lid, Cornelis Raven pagina 5 * Interview met dhr. Bert Coenradie, bestuurder PGB pagina’s 6, en 7 * Enthousiaste mensen van Uitzendbureau 65plus pagina’s 8, en 9 * Interview met dhr. Hans Brader, voorzitter van het VO pagina’s 10, en 11 * Uitslag van onze enquete pagina 11, 12, en 13 * Informatie over belastingen pagina’s 14, en 15 Verder in dit nummer Actuele artikelen, Interview met dammer Fred Ivens, 65 plusser belangrijkste klant voor autodealer en diverse leden aan het woord Een blad voor de gevarieerde VVG-familie Voor u ligt ExPress, een nieuw magazine van de Vereniging van Gepensioneerden PGB. Met deze uitgave willen we onze leden het laatste nieuws bieden uit pensioenland en informeren over de vele aspecten van hun pensioenen. Daarnaast willen we u vooral ook met interviews en andere artikelen laten zien hoe de VVG is gegroeid van een kleine club van gepensioneerde grafici naar een grote en gevarieerde vereniging van zeevissers, baggeraars, handelaren in bloemen en planten, chemici, journalisten en natuurlijk ook nog altijd mensen uit de grafische sector. Na deze uitgave volgt een evaluatie en zullen wij besluiten hoe wij hiermee verder gaan. Omdat we zo’n groot aantal leden hebben, zoals voorzitter Victor Doorn elders in dit blad uitlegt, heeft de VVG-PGB ook daadwerkelijk invloed. Wat wij het liefste zouden zien, is dat de pensioenen in ieder geval niet gekort worden en zelfs omhoog gaan zodat wij als gepensioneerden de kosten van levensonderhoud een beetje bij kunnen houden. Helaas moeten we toegeven dat we daar eigenlijk weinig directe mogelijkheden voor hebben, zie ook wat voorzitter Hans Brader van het Verantwoordingsorgaan PGB daarover zegt. Dat neemt niet weg dat we wel zo veel mogelijk druk uitoefenen om korting op onze pensioenen te vermijden en vooral die pensioenen ook op langere termijn veilig te stellen. cOLOFON ExPress is een uitgave van VVG-PGB en verschijnt twee maal per jaar 1e jaargang nummer 1 Redactie: Theo Leoné, Ruud Peys, Geer Meershoek, Tonnie Klein Hemmink Geer Meershoek (Eindredactie) Vormgeving - DTP: Hans Brand Druk: Teesinkgroep Oplage: 12.000 stuks Reacties kunt u sturen naar: redactie@vvgpgb.nl 2 Dat doen we naar de politiek, meestal via onze koepel KNVG, maar dat doen we vooral ook als medebestuurders van het Pensioenfonds PGB zelf. Wij hebben op dit moment twee leden in het bestuur en nog eens twee leden in het Verantwoordingsorgaan. We gaan er zelf van uit dat dat het er in het Verantwoordingsorgaan meer zullen worden gezien de sterke groei van ons ledental. Wat we daar doen en beslissen, leest u in dit blad of in onze regelmatig verschijnende nieuwsbrieven. Ook tijdens de komende Algemene Vergadering op 29 april in Amersfoort brengen ´onze´ bestuurders en vertegenwoordigers verslag uit. Als u daar nieuwsgierig naar bent, dan raden we u aan die AV in uw agenda te zetten. Bij al die activiteiten willen we vooral niet uit het oog verliezen dat het bij pensioenen om de lange termijn gaat. In onze bestuurdersrollen staan de gepensioneerden op de voorgrond maar moeten we ook rekening houden met de belangen van de vele duizenden actieve deelnemers en slapers. Wie aan het begin van zijn carrière staat, realiseert zich meestal niet dat er over 40, misschien zelfs 50 jaar ook nog pensioen moet zijn. Voor ons gepensioneerden was dat heel gewoon maar dat blijkt tegenwoordig niet meer zo vanzelfsprekend te zijn. In die verwarring het juiste spoor blijven volgen, is niet altijd makkelijk maar dat is toch ons streven. Op die manier blijft er immers ook een toekomst voor uw VVG-PGB. Geer Meershoek Bestuurslid communicatie
Groei van belangenclub naar ruim 12.000 leden Alsof de gepensioneerden allemaal financieel op rozen zitten. Zelf heeft Victor Doorn (1945, oud-topman uitgeverij Wegener, bezoldigd heemraad Vallei en Veluwe) niets te klagen. Maar voor de meeste ouderen is het pensioen slechts een bescheiden extra bovenop de AOW. “Gemiddeld ontvangen de mensen uit het Pensioenfonds Grafische Bedrijven 7372 euro per jaar. Dat is zo’n 531 euro netto per maand. Let wel: gemiddeld. Je hebt ook een onderkant van een paar tientjes per maand.” De scheidend voorzitter van de Vereniging van Gepensioneerden van het PGB zag zijn club groeien van 800 naar 12.000 leden. Een reactie op groeiend onrecht. Waarom worden de pensioenen niet geïndexeerd en soms (niet bij het PGB) zelfs verlaagd? “Ik heb schrijnende brieven ontvangen. Onbegrijpelijk hoe sommige Kamerleden praten over de 65-plussers die het allemaal zo goed hebben. Ze vergeten de mensen aan de onderkant. Daarom heb ik me ingespannen voor de Vereniging Van Gepensioneerden. Waarom zouden de pensioenen niet mogen indexeren? Omdat momenteel de rentes zo laag zijn? Laat me niet lachen. Victor Doorn: “Onbegrijpelijk hoe sommige Kamerleden praten over de 65-plussers die het allemaal zo goed hebben. Ze vergeten de mensen aan de onderkant.” Bij pensioenen moet je dertig jaar vooruit kijken. Je denkt toch niet dat die rentes altijd zo laag blijven.” Victor Doorn kwam ter wereld op 7 mei 1945. Die middag juichte zijn moeder aan de Biltstraat te Utrecht de Canadese bevrijders toe. ’s Avonds volgde de bevalling. “Mijn moeder dacht blijkbaar: nu kan het wel. Op Victory Day. Vandaar de naam Victor. Letterlijk overwinnaar.” De jonge Victor groeide op in Utrecht. Als twaalfjarige volgde de verhuizing naar Zeist. Waar hij in het hotel van zijn ouders – Victoria natuurlijk – een stevige zakcent bijverdiende door het beheer van de kolenkelder op orde te houden. “Meestal had ik meer geld dan mijn vrienden. Ik werkte thuis hard mee. Pas 17,5 jaar, nog zonder rijbevoegdheid, kocht ik een lelijke eend.” De eerste ervaringen met het krantenbedrijf deed Doorn op in de onderneming van zijn stiefvader, uitgever van de twee keer per week verschijnende Zeister Nieuwsbode. Als beoogd opvolger moest Doorn eerst een jaar het diepe in bij de drukkerij. Met de belofte daarna ruimte te krijgen om de vleugels uit te slaan bij de krant. “Heel actief ben ik de krant gaan runnen. Direct heb ik mij gemanifesteerd bij winkeliersverenigingen. Ging adviseren over campagnes. Ben huis-aan-huis gaan verschijnen. Het gebied breidde uit tot Maarn en Doorn. Toen kwam in 1969 de president-directeur van Wegener langs. Die zei: “Ik wil je krant kopen.” Mijn reactie: “De krant is niet te koop”. “Maar als ik nou veel bied? En ik wil jou erbij hebben.” “Ja, dan is natuurlijk alles te koop”. Zo ben ik op 2 maart 1970 bij Wegener gekomen.” Schrijnende brieven over maar kleine pensioentjes Bij Wegener volgde een bloeiperiode. In 1978 kreeg Doorn alle huis-aan-huisbladen in de provincie Utrecht onder zijn hoede. Begin jaren tachtig naast die bladen ook het dagblad Utrechts Nieuwsblad. Tien jaar later de Apeldoornse Courant (met kopbladen), gevolgd door het Deventer Dagblad en de w 3
w Arnhemse Courant. Of dat nog niet genoeg was, kwam daar ook nog de Zwolse Courant bij. De dagbladen langs de IJsseldelta en op de Veluwe zouden De Stentor gaan heten. Even wennen natuurlijk, maar inmiddels een gevestigde naam. In 2006, slechts 62 jaar oud, nam Doorn afscheid van Wegener, kort voor de overname door de Britse investeringsmaatschappij Mecom, gebruik makend van de VUT-regeling. Zaal Orpheus in Apeldoorn stroomde vol met 600 gasten, die daarmee een basis legden voor zijn imponerende verzameling flessen whisky. “Die Engelsen. Ik dacht: dat gaat niet goed. Dat wordt ruzie. En ik wil niet met ruzie weg. Liever met vlag en wimpel. Dus ga ik in de VUT. Ik had 47 jaar gewerkt.” Tijd voor verveling kreeg Doorn Onder leiding van Victor Doorn is de Vereniging van Gepensioneerden van het PGB in ledental vervijftienvoudigd. De man uit Lierden doet een stap terug. Tijd voor een opvolger, een beetje meer rust. Een hoofdtaak van Doorn blijft – drie dagen per week - de rol van heemraad in het Waterschap Vallei en Veluwe. niet. Hij werd voorzitter van voetbalvereniging AGOVV en heemraad in het waterschap. Bovendien kregen de pensioenen zijn interesse. Werden de belangen van de ouderen niet al te gemakkelijk onder het vloerkleed geveegd? “Ik ging naar de ledenvergadering van de gepensioneerden van Wegener in Enschede. Daar lag toch mijn toekomst? Ik vond dat het allemaal best wat actiever kon. Wilde ook in het bestuur. En haalde daarom handtekeningen voor mijn kandidatuur op. Voorzitter Jan Rabelink vond dat allemaal geen probleem en suggereerde kort daarna om het roer over te nemen.” In de beginjaren ontmoette Doorn stevige tegenwind van de vakbonden. Zij immers waren de belangenbehartigers, ook van de gepensioneerden? Nou, dat zag Doorn anders. En met de bestuurder ook de overheid, die in 2013 de wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen introduceerde. De VVG van het Pensioenfonds Grafische Bedrijven heeft momenteel twee vertegenwoordigers in het pensioenfonds: Victor Doorn en Tonnie Klein Hemmink. Die inbreng is wat Doorn betreft aan de te magere kant. “Onze vereniging is sterk groeiende. We komen van 800 en hebben nu bijna 12.500 leden. Binnenkort komen daar waarschijnlijk nog 500 mensen van Elsevier bij. Vakbond FNV zal in het bestuur van het pensioenfonds terug moeten naar twee leden. Of het CNV levert zijn plaats in. Dat vechten ze maar uit. Die strijd ligt nu op tafel. Onze vereniging verdient hoe dan ook een stem meer in het pensioenfonds.” Theo Leoné “Al die kortingen zetten je achter de geraniums” De Brabander Geert Toenders ergert zich dat zieken en bejaarden in een verdomhoek terecht komen. Nee, de man uit Boxmeer is geen oude knorrepot. Wel vraagt hij om actie. Ten gunste van een zwakke groep die over een lange reeks van jaren haar beste krachten heeft gegeven. “Korten, korten, korten. In en in triest hoe met zieken en bejaarden wordt omgegaan. Velen zijn al op veertien- of vijftienjarige leeftijd beginnen te werken. Ze hebben geleerd om een appeltje voor de dorst te hebben. Voor de oude dag. Om 4 aan het eind van de rit nog wat te kunnen genieten van het leven. Meer nee. Helaas wordt alles gejat.” Toenders had wel graag op wereldreis willen gaan. Wie niet? Maar als je wekelijks 45 tot 48 uur werkt om de boterham te verdienen, komt daar niet veel van. Nu dan eindelijk? Met al die kortingen, vergeet dat maar. “Gekort wordt op de zorg maar ook op het inkomen. Zo word je achter de geraniums gezet. Of misschien toch niet. Je kunt altijd nog de buren gaan verzorgen. Die hebben het dan helaas nog slechter dan jij.”
Cornelis Raven (1917): “Je moet de dingen in het leven niet overdrijven” Technicus Cornelis Raven (1917) geniet sinds 1980 van zijn pensioen. Medicijnen gebruikt hij niet. Alleen een pilletje voor de nacht. “Ik ga nog even door. In juli word ik al 99. Natuurlijk, ik ben een man van alledag. Daar kun je niet omheen. Tjonge, wat heb ik al een mensen overleefd.” Raven kwam ter wereld in Breda. Om precies te zijn: op 17 juli 1917. De Eerste Wereldoorlog was nog niet uitgewoed. In Arnhem voltooide hij zijn opleiding aan de Hogere Burger School. Om vervolgens af te reizen naar Amsterdam. Daar volgde Raven de Zeevaartschool. “Nooit heb ik gevaren. Dat kon wel. In 1940, voor de Duitsers. Ik wilde niet voor de rotmoffen werken. Moest je nog naar Moermansk toe ook. Vol risico.” In plaats van het schip koos Raven de vaste wal. Hij herinnert zich nog zijn eerste loon bij Pen en Bauduin in Dordrecht. Als voluntair ontving Raven bij de bruggenbouwer en machinefabriek een gulden per week. Dat waren nog eens tijden. Als bedrijfsleider werkzaam aan de Nieuwe Meer in Amsterdam rolde Raven de oorlog door. In 1945 verkaste hij naar de Vereenigde Glasbedrijven in Schiedam. Aan het bedrijf zou hij 17 jaar verbonden blijven. “Uiteindelijk ben ik technisch tekenaar geworden bij de geAltijd heb ik belangstelling gehouden voor techniek meente Vlaardingen, mijn huidige woonplaats.” Op 63-jarige leeftijd ging Raven met pensioen. De jaren daarna noemt hij een periode van rentenieren. “Ik ben munten gaan verzamelen. Die zijn inmiddels verkocht. Altijd heb ik belangstelling gehouden voor de techniek. Die werven aan het water, heerlijk. Ook ging ik vaak naar technische evenementen.” De computer? Dat is van voor zijn tijd. “Ik heb altijd aan de tekentafel gewerkt. Prachtig. Tegenwoordig heb je 3D. Geweldig wat je daar allemaal mee kunt. De techniek heeft zich enorm ontwikkeld.” Gewoon blijven ademhalen. Twee zonen heeft hij en twee meiden. Raven is hard op weg naar de honderd. Het geheim? “Mijn levensstijl. Ik rook niet en ik drink niet. Je moet de dingen in het leven niet overdrijven.” Theo Leoné Als voluntair ontving Cornelis Raven (nu 98) bij Pen en Bauduin in Dordrecht een loon van een gulden per week. 5 IN TeRVIeuW
Schaalvergroting Pensioenfonds PGB ook goed voor gepensioneerde ‘’We kunnen de beleggingsportefeuille verder diversificeren, wat tot hogere rendementen kan leiden. Ook hebben we scherpere contracten af kunnen sluiten met onze externe vermogensbeheerders. Dat heeft alleen vorig jaar al enkele miljoenen aan kostenvoordelen opgeleverd. Bovendien hebben we nu een toekomstbestendig pensioenfonds dat kan voldoen aan de laatste eisen en maatschappelijke ontwikkelingen. Je ziet dus dat de schaalvergroting die PGB nastreeft ook voordelen oplevert voor de gepensioneerden en actieve deelnemers.’’ Dat stelt Bert Coenradie, als bestuurder bij Pensioenfonds PGB onder meer belast met het aansluitingenbeleid. PGB is de laatste jaren snel gegroeid, met als ‘afspiegeling’ ook een sterke groei van het ledental van VVG-PGB. ‘’We hebben een aantal jaren geleden bewust gekozen voor groei. De grafische sector brokkelt al sinds het begin van deze eeuw snel af. Daardoor daalde het aantal actieve deelnemers in de jaren 2000 – 2010 met 25 procent. In de vijf jaar daarna ging er nog eens 25 procent af. Dat leidde er ook toe dat we erg veel gepensioneerden en slapers hadden met daar tegenover weinig vers bloed. Die kaalslag kon niet doorgaan.’’ ‘’Daar kwam bij dat de wetgever 6 en de toezichthouder steeds strengere eisen gingen stellen. Daarom heeft het PGB bewust gekozen voor schaalvergroting. We hebben onszelf opengesteld voor andere pensioenfondsen en voor bedrijven die hun pensioenregeling elders wilden onderbrengen. Wij zijn voor sociale partners een aantrekkelijke partner. Anders dan bijvoorbeeld de bouw of het transport kent de grafische sector al sinds het prille begin, in 1929, drie verschillende pensioenregelingen. Dat betekent dat PGB altijd al flexibel moest zijn en nu dan ook geen moeite heeft met het integreren van andere regelingen.’’ Bert Coenradie: “Die mengelmoes levert wel profijt op”. Foto: PGB Mengelmoes De ‘expansie’ begon met het toetreden van PCM Uitgevers in 2004, later gevolgd door de collega’s van Wegener. Waren dat nog aanverwante branches, met de komst van Boskalis, de Zeevisserij en de Groothandel in Bloemen en Planten is een ware mengelmoes van gepensioneerden en actieven ontstaan. ‘’Maar die mengelmoes levert wel profijt op. We kunnen bijvoorbeeld kiezen voor meer alternatieve We geven geen cadeautjes beleggingen. PGB is vorig jaar in de markt van de hypotheken gestapt. Ook kijken we momenteel naar de mogelijkheden van private equity, bijvoorbeeld in het midden- en kleinbedrijf. Daarmee hopen we uiteraard het rendement verder op te voeren. Voor dat soort zaken moet je wel de nodige kennis en ervaring in huis hebben, dat kun je je alleen veroorloven als je voldoende schaalgrootte hebt. Ook hebben we de kosten van het vermogensbeheer verder terug kunnen dringen. Dat ligt bij PGB nu op 0,3 procent, een relatief laag percentage in de pensioenwereld.’’ Coenradie benadrukt daarbij dat aan die toetreding altijd een prijskaartje hangt. ‘’We geven geen cadeautjes, vóór de poort zijn we streng. We kijken bijvoorbeeld aan de hand van actuariIN TeRVIeuW
ele modellen naar het leeftijds- en sterfteprofiel van een potentiële nieuwkomer. Als er verschillen zijn met het bestaande profiel van PGB dan calculeren we dat in en brengen het in rekening. In principe moet een toetredende instelling de beleggingen ook te gelde maken. Kijk, beleggingen die prima in onze portefeuille passen nemen we natuurlijk over, het zou een verspilling zijn om dat niet te doen. Die waarde wordt dan van de inkoopsom afgetrokken. Verder brengen we ook de kosten voor het omzetten van de administratie naar onze Zeevissers horen nu ook bij PGB. systemen in rekening. Al met al waken we er dus voor dat de belangen van de huidige gepenKorten: PGB zegt iets als er wat te zeggen valt’’ ‘’Wij volgen de ontwikkelingen die zich rond de pensioenen voordoen uiteraard op de voet. We laten wekelijks de cijfers opmaken. Of we moeten korten in 2017, hangt af van de financiële situatie eind dit jaar. Als alles tegenzit, met een dalende rente en beurskoersen, dan kunnen we niet uitsluiten dat PGB moet korten. We zullen deelnemers en gepensioneerden hierover tijdig informeren. Zodra we weten of we zouden moeten korten op de pensioenen zullen we dat direct naar buiten brengen.’’ Dat zegt PGB-bestuurder Bert Coenradie naar aanleiding van de recente berichten van twee van de grootste pensioenfondsen, ABP en PFZW, dat bij hen nú al een korting dreigt in 2017. ‘’De zaken zien er op dit moment somber uit, met de sterke koersval op de beurzen en de aanhoudend lage rente. Maar we kunnen nu nog niet beoordelen of dat voor PGB zal leiden tot een ingreep in de pensioenen. We moeten over vijf jaar op ongeveer 104% zitten en volgens ons herstelplan over nu 11 jaar weer op ongeveer121% staan. Als de dekkingsgraad na de zomer nog zo laag is dat we niet tijdig kunnen herstellen, dan is het tijd om over een eventuele korting te praten. Maar nogmaals: op dit moment weten we dat gewoon nog niet.’’ sioneerden en deelnemers niet verwateren. Maar éénmaal door de poort, dan zijn we allemaal één en solidair. Dan geldt bijvoorbeeld dezelfde dekkingsgraad en dus ook hetzelfde regime voor eventuele kortingen of, hopelijk, indexatie.’’ PGB heeft de omvorming tot multisectoraal fonds per 1 januari dit jaar ‘bekroond’ met een naamsverandering waarbij de aanduiding ‘grafisch’ definitief is verdwenen. Maar wat Coenradie betreft, kan de groei nog wel een tijd doorgaan: ‘’We zitten nu op een vermogen van ruim 21 miljard. Daar zit nog groei in. We hebben geen streven, maar om een optimale omvang te bereiken kan het aantal actieve deelnemers in mijn visie van de huidige 65.000 naar zo’n 100.000. Er zijn nog voldoende ‘kandidaten’ in de markt die zich bij ons aan zouden kunnen sluiten. We zijn eigenlijk altijd wel met iemand aan het praten.’’ Ruud Peys 7
8 Golf babyboomers moet nog komen De gepensioneerden die met een betaalde baan de handen uit de mouwen willen steken, nemen sterk toe. uitzendbureau 65plus heeft al 1500 mensen aan de slag. en dan moet de grote golf van de babyboomers nog komen. “Vanaf de kant van de gepensioneerden zien we een enorme groeiende vraag om werk. Ook vanuit het bedrijfsleven neemt de interesse sterk toe”, constateert commercieel manager Conny Zwikker van 65plus. Het bureau heeft in het land acht vestigingen en beschikt over een databank met de namen van ruim 25.000 ervaren werklustige senioren. Geld is voor de meeste gepensioneerden niet de drijfveer. “De mensen willen betrokken blijven bij de arbeidsmarkt. Deelnemen aan de maatschappij. Ze hebben zo veel kennis. Die willen ze graag inzetten. Bovendien: de gepensioneerden zijn gewend om veel te werken. Vinden het lastig om geheel te stoppen. De meesten kiezen voor een gedeeltelijke baan. De fulltimers verbinden zich meestal aan een project of zijn mensen die het geld echt nodig hebben.” Zwikker noemt de gepensioneerden een heel gemotiveerde doelgroep. Bij hen is afspraak nog afspraak. “Ze verrijken het bedrijfsleven met hun kennis. Goed ook voor de balans. Werken met zowel jongeren als ouderen heeft een gunstig effect op de prestaties.” De vooroordelen jegens ouderen zijn volgens Zwikker grotendeels verdwenen. Dat was een jaar of vijftien geleden wel anders. “Oud Conny Zwikker: “Vanaf de kant van de gepensioneerden zien we een enorme groeiende vraag om werk.” Groeiende werkvraag van gepensioneerden betekende vaak ziek en slecht ter been. De werkelijkheid is dat ouderen juist heel weinig ziek zijn. Op termijn worden de mensen wellicht wat langzamer. Maar omdat ze een doorwerkmentaliteit hebben, compenseert dat weer. Door hun inzicht is de effectiviteit groot. Vergeet ook niet dat we altijd een goede screening doen.” Het merendeel van de senioren dat via Uitzendbureau 65plus aan de slag is, valt in de leeftijdscategorie van 65 tot 75 jaar. Het aantal actieve tachtigers neemt volgens Zwikker af. De aangescherpte regels voor tijdelijke contracten in de nieuwe flexwet en aanpassingen in de arbeidsovereenkomsten veroorzaken rompslomp waarin met name de oudere senioren geen trek meer hebben. Mensen die via 65plus aan het werk willen, moeten de pensioengerechtigde leeftijd bereikt hebben. Nu nog 65 en een paar maanden, straks 67 jaar. Veel vraag bestaat in de sectoren commercie, informatietechnologie, logistiek en takken van het onderwijs. Denk aan docenten wiskunde, natuurkunde en Duits. Ook de aantrekkende bouw roert zich. Aan technici – van monteur tot werktuigbouwkundige - is toenemend behoefte. Theo Leoné
Rubens schakelt tussen figurant en vriendelijk gastheer op stand Peter Paul Rubens (1949) is mensen op stand gewend. Ministers, ambassadeurs. Maakt niet uit. Toeristen, jongelui, ouderen. Vlot schakelt Peter van de een naar de ander. Grootouders hadden in Nijmegen een hotel. Nooit zou hij de branche meer verlaten. De receptie, de rol van gastheer, het management. Rubens is in zijn element. Met Wagon Lits treinde hij in de zeventig een jaar of zeven Europa door. Goed voor zijn talen. De Rotterdammer spreekt vloeiend Frans, Duits en Engels. Plus een beetje Italiaans. Tot zijn werkgevers behoorden de hotelketens Hilton en Carlton. De laatste halte voor het pensioen? Carlton Ambassador in Den Haag. “Na pensionering in een groot gat vallen? Dat mag me niet gebeuren.” Een half jaar voor het afscheid meldde Rubens zich aan voor een figurantenrol in de televisieserie Heer & Meester. Onder het motto: niet geschoten is altijd mis. “De dag na mijn pensioen stond ik voor de camera’s. Als figurant ontvang je een vergoeding voor de maaltijden en reisgeld. De onkosten zijn betaald maar je kunt er niet van leven. Wel heel leuk om te doen.” Een zoektocht via de computer leverde Rubens 65plus op. Laat het in ouderen gespecialiseerde uitzendbureau nou net een gastheer zoeken voor een groot gebouw van een multinational. Hartje Rotterdam, tegenover station Centraal. “Ik werk drie dagen in de week van 8.00 tot 13.00 uur. Peanuts. Peter Paul Rubens: “Ik werk drie dagen in de week van 8.00 tot 13.00 uur. Peanuts.” 9 De tijd van vijf dagen werken is voorbij De tijd van vijf dagen werken is voorbij. Je moet ook tijd overhouden voor andere leuke dingen. Het is heel plezierig om onder de mensen te zijn. Dat houd je geestelijk jong. Ik heb een goede band met de collega’s en val zo nodig in om hun dienst over te nemen. Andersom werkt hetzelfde, als ik vrij wil voor een begrafenis.” Rubens roemt het contact met de mensen van 65plus. “Ik zie ze elke week. Ze denken echt met je mee. Zoeken iets dat bij je past.” De Rotterdammer raadt alle mensen met een pensioen aan iets te gaan doen. “Lukt het niet? Dan volgende keer beter. Voor mij schijnt iedere dag de zon. Ik ben er nog. Dat klinkt een beetje dramatisch maar recent zijn twee familieleden weggevallen. Dus leef. Maak van iedere dag een feest. Je moet overal zelf induiken, niet afwachten. Wat ik me ook voorgenomen heb: ik laat alleen nog mensen tot me toe die iets toevoegen aan het leven. De anderen zijn zonde van je tijd.” Theo Leoné
niet-paritaire Raad van Toezicht en je hebt het Verantwoordingsorgaan. Als je het vergelijkt met een bedrijf, dan heeft die RvT een aantal trekjes van de Raad van Commissarissen en heeft het VO een aantal taken van de Ondernemingsraad en de RvC. Het VO is het toezichthoudende orgaan, het bestuur heeft de finale beslissingsbevoegdheid.’’ Voorzitter VO: interessant én onrustig ‘’Voorzitter zijn van het Verantwoordingsorgaan bij het PGB is erg interessant. Maar het is ook tamelijk onrustig. er komt steeds weer wat nieuws op je af, zeker in de huidige tijd met alle discussies rond de pensioenen. Het is geen dagtaak, dat zeker niet, maar je moet als lid van het VO wel steeds bij blijven.’’ Dat zegt drs. Hans Brader, dit jaar voorzitter van het Verantwoordingsorgaan van Pensioenfonds PGB. ‘’Het PGB is een paritaire organisatie en dat zie je ook terug in het VO. Dat bestaat uit 18 leden, zes namens de werkgevers, zes namens actieve deelnemers en zes namens de gepensioneerden. Van die laatste groep komen er momenteel drie van het FNV, één van CNV Media, dat ben ik, en twee van de VVG-PGB. Dat is echter nog gebaseerd op oude getalsverhoudingen; de VVG is zo snel gegroeid dat ze er volgende keer drie krijgen ten koste van CNV Media. We hebben dus drie ‘fracties’ maar we werken als één lichaam. Verder rouleert het voorzitterschap jaarlijks onder die fracties.’’ 10 Het Verantwoordingsorgaan is zo’n twee jaar geleden in de plaats gekomen van de toenmalige Deelnemersraad en het oude Verantwoordingsorgaan. Dat hing samen met de grondige verandering van de Pensioenwet die met name meer zeggenschap gaf aan de gepensioneerden en zwaardere bevoegdheden toekende aan het VO. ‘’Je hebt nu het bestuur, dat is ook paritair samengesteld. Dan is er een ‘’Wat ons het meest wordt gevraagd ? Hoe zit het met de indexatie en de kortingen, zeker dat laatste. Ik begrijp die vraag erg goed, er zijn nog al wat gepensioneerden die van 500 euro per maand rond moeten komen. Maar dat is nu net iets waar we maar in zeer beperkte mate iets over te zeggen hebben zolang de dekkingsgraad te laag is. Eigenlijk ook het bestuur niet. Indexeren of korten, het ligt allemaal vast, het is tot achter de komma geregeld door de overheid en de toezichthouder De Nederlandsche Bank. Hoe vervelend we dat ook vinden, helaas kunnen we er niets aan veranderen.’’ ‘’Wij beoordelen of het bestuur evenwichtig heeft gehandeld en voldoende rekening heeft gehouden met het belang van alle belanghebbenden bij het gevoerde beleid. Dat gebeurt ondermeer aan de hand van het jaarverslag van het bestuur dat altijd eerst met ons wordt besproken. In dat verslag leggen we zelf ook verantwoording af over wat we als VO hebben gedaan. Verder hebben we een adviesrecht over een aantal onderwerpen zoals overnames, de inrichting van het interne toezicht, het belonings- en het communicatiebeleid. Bovenop die in de wet opgenomen bevoegdheden staat in ons reglement dat we als VO ook aanbevelingen kunnen doen over andere onderwerpen. Een vangnet dus.’’ ‘’Dat alles betekent wel dat er aan de leden best hoge eisen ge
steld worden. De toezichthouder (De Nederlandsche Bank) verwacht ook een bepaald kennisniveau. Wij zijn echter geen pensioendeskundigen, als lid van het Verantwoordingsorgaan moet je ook en vooral je gezonde boerenverstand gebruiken. Dat geldt ook voor de voorzitter, je zit met 18 mensen en die moeten allen tot hun recht kunnen komen. Het is overigens niet altijd makkelijk om voldoende geschikte leden te vinden maar tot nu toe is het wel steeds gelukt.’’ Klinkt dat alles nogal formeel, in de praktijk gaan de verschillende organen soepel met elkaar om, benadrukt Brader: ‘’We hebben als VO adviesrecht, geen veto, we kunnen dus niet iets wegstemmen. Maar het bestuur luistert wel goed naar onze mening en houdt daar ook rekening mee. Conflicten tussen het bestuur en het Verantwoordingsorgaan komen eigenlijk niet voor. Het bestuur weet dat goed anticiperen en in goed overleg handelen versnellend werkt. Er moet een goede werkverhouding zijn, hoewel nog niet 100 procent is uigekristalliseerd wat ieders rol is. Het werkt ook goed omdat we elkaar vertrouwen. Dat is anders geweest, een aantal bestuurders komen uit de vakbond of juist van de kant van de werkgevers en dat stuitte wel eens op wantrouwen. Nu snapt iedereen dat we allemaal hetzelfde belang dienen.’’ Ruud Peys Enquête Totaal bezoeken Medio november vorig jaar hebben wij een enquête onder onze leden gehouden. 3134 Leden hebben de enquête bezocht. 1506 Leden hebben de enquête volledig ingevuld. De belangrijkste resultaten vindt u op volgende pagina’s (12 en 13). een groot aantal leden heeft de moeite genomen om ons ook nog van commentaar te voorzien. Het was voor ons niet verrassend dat u het eens bent met de hoogte van de contributie. Toch hebben wij gemeend deze te moeten verlagen. Nu ons aantal leden zo sterk is gegroeid stijgen onze inkomsten en menen wij dat € 0.75 per maand voldoende is om onze kosten te dekken. Het feit dat u heeft aangegeven te vinden dat wij uw belangen goed behartigen en aan uw behoeften tegemoet komen sterkt ons in de gedachte dat wij op de goede weg zijn. Op onze vragen over de ledenvergadering heeft 95 % van de respondenten aangegeven niet te komen en dit ook niet te zullen doen als wij uw reiskosten vergoeden. Toch hebben wij gemeend om een afspraak met de Nederlandse Spoorwegen te moeten maken om het voor u aantrekkelijker te maken. Juist omdat er de laatste tijd zoveel te doen is omtrent de pensioenen hopen wij dat u meer geïnteresseerd bent en met ons mee wilt denken en praten over de toekomst van ons pensioenstelsel. Wij hopen u dan ook te treffen op 29 april a.s. in Amersfoort. Een belangrijk onderdeel van onze enquête betrof communicatie. Daarbij gaat het met name over onze nieuwsbrieven en onze website. Wij realiseren ons dat wij lang niet al onze leden bereiken met onze website en e-mails. Een groot aantal van u benn Voltooid nn Gelezen nn Onvolledig schikt niet over een computer en/ of email. Wij blijven u dan ook op de traditionele manier via nieuwsbrieven op de hoogte houden. Slechts 28% van degenen die de enquête hebben ingevuld bezoekt de website regelmatig. Toch is dit voor ons de snelste manier om u van informatie te voorzien en zullen wij ons blijven inspannen om onze website zo actueel mogelijk te houden. Wij zijn voornemens een aantal aanpassingen te doen waardoor de website makkelijker leesbaar en toegankelijker wordt. Wat betreft de nieuwsbrieven; u heeft aangegeven tevreden te zijn over de frequentie van driemaal per jaar (89.9%) en ook over de inhoud (83.5). Een aantal van u wil naast de nieuwsbrieven nog graag een extra e-mail ontvangen als er iets bijzonders te melden is. Wij zullen uw opmerkingen ter harte nemen om de nieuwsbrief leesbaarder te maken. Daarom hebben wij besloten om een magazine te maken; dit biedt ons meer mogelijkheden. Tijdens de ledenvergadering komen wij terug op de enquête. Wij maken u er wel vast opmerkzaam op dat u de gehele enquête kunt vinden op onze website. Geer Meershoek Bestuurslid Communicatie 11
Enquête Vereniging van Gepensioneerden 12
13
Belastingen zorgpremie aan de belastingdienst. Dat komt door twee veranderingen: • De inkomensafhankelijke zorgpremie is gestegen met 0,65 tot 5,5%. • De belasting over de eerste schijf (het inkomen tot 19.923) is gestegen met 0,05%. Voor veel gepensioneerden gaat het aanvullend pensioen netto omlaag, maar het totale inkomen netto iets omhoog Vanaf 1 januari 2016 zijn de belastingtarieven en –regels veranderd. Dit heeft gevolgen voor uw netto inkomen als gepensioneerde. Welke gevolgen dat precies heeft, is afhankelijk van uw situatie. Voor veel gepensioneerden van Pensioenfonds PGB gaat het netto pensioen per maand iets omlaag, maar gaat het netto jaarinkomen toch iets omhoog. Dat komt door de hogere AOW en de combinatie van verschillende belastingmaatregelen. U merkt dat via de voorlopige aanslag van de Belastingdienst en/of via de naheffing. Wat verandert er voor u? • Uw AOW is per 1 januari 2016 omhoog gegaan. Uw bruto pensioen is gelijk gebleven. • De belasting over inkomen tussen 19.923 en 66.421 is vanaf 1 januari 2016 omlaag gegaan. De belasting over inkomen tot 19.923 is iets omhoog gegaan. • De inkomensafhankelijke zorgpremie is omhoog gegaan. • De ouderenkorting is omhoog 14 gegaan voor ouderen met een inkomen tot 35.949 euro per jaar (2015: 35.770 euro) en omlaag voor inkomens daarboven. De algemene heffingskorting is verder afgebouwd. Wilt u precies weten hoe het zit met uw netto inkomen? Hieronder vindt u een toelichting, rekenvoorbeelden en veelgestelde vragen. Toelichting: Netto pensioen van Pensioenfonds PGB in 2016 veelal lager Pensioenfonds PGB betaalt voor de meeste gepensioneerden meer belasting en inkomensafhankelijke Uit berekeningen van Pensioenfonds PGB blijkt dat het netto pensioen hierdoor lager uitvalt bij alle pensioenen tot ongeveer 2.500 euro per maand. Het verschil met 2015 varieert van minder dan 1 euro tot ruim 10 euro per maand. Pensioenfonds PGB heeft bij deze berekeningen geen rekening gehouden met de heffingskortingen. Per 1 april 2016 wordt nog een kleine verandering in het belastingtarief in de tweede en derde schijf doorgevoerd. Dat kan van invloed zijn op uw netto pensioen. Als dat het geval is krijgt u van Pensioenfonds PGB een brief en een nieuwe uitkeringsspecificatie. uw belastingaanslag over 2016 is in veel gevallen iets lager Voor veel mensen zal de belastinAOW’ers moeten eerder belasting betalen over spaargeld AOW’ers met vermogen (zoals bijvoorbeeld spaargeld) moeten vanaf 1 januari 2016 wellicht meer belasting betalen. Ze kunnen ook minder toeslag krijgen. Dat komt omdat de belastingregels voor ouderen met vermogen zijn veranderd. Het vermogen waarover ze geen belastingen hoeven te betalen is in 2016 verlaagd naar 24.437 euro per persoon. Dat komt omdat de aanvullende ouderentoeslag is vervallen. Lees hierover meer op de website van de Belastingdienst. U vindt de informatie onder ‘veranderingen’ bij fiscale informatie 2016.
n n veranderd vanaf 1 januari 2016 Het futuristisch ogende kantoorgebouw Duo in Groningen, ontworpen door Ben van Berkel, waarin de belastingdienst is gehuisvest en dat in de volksmond “het cruiseschip” wordt genoemd. gaanslag iets lager uitvallen. Dat komt door 2 veranderingen: • De belasting over het inkomen in de tweede en derde schijf – het inkomen tussen 19.923 en 66.421 euro – is gedaald met 1,6%. • De ouderenkorting is verhoogd tot 1.187 euro (in 2015: 1.042 euro). Maar dat geldt niet voor iedereen. Als gepensioneerden met een bruto pensioen tussen 1.500 en 3.500 euro per maand straks de balans opmaken dan kan het zijn dat zij er op achteruit zijn gegaan in vergelijking met 2015. Dat komt omdat de ouderenkorting omlaag gaat voor hogere inkomens en ook de algemene heffingskorting omlaag gaat bij hogere inkomens. Wie er op voor- of achteruit gaat, is afhankelijk van het inkomen en de gezinssituatie. Wist u dat? • Het gemiddelde netto pensioen dat Pensioenfonds PGB uitkeert per maand 531 euro is. Let op: dit zijn algemene voorbeelden. Uw eigen situatie kan afwijken. Rekenvoorbeelden inclusief naheffing Alleenstaande AOW-er • € 1.138,15 AOW bruto per maand. • € 1.000 pensioen bruto per maand. Het netto maandinkomen zal in 2016 een paar euro hoger zijn dan in 2015. Gehuwde AOW-er zonder toeslag • € 783,87 AOW bruto per maand. • € 500 pensioen bruto per maand. Het netto maandinkomen zal ongeveer 5 euro hoger zijn dan in 2015. Gehuwde AOW-er met volledige toeslag • € 1.542,26 AOW bruto per maand. • € 2.000 pensioen bruto per maand. Het netto maandinkomen zal enkele tientjes minder zijn dan in 2015. Veelgestelde vragen: Hoe zit het precies met de belastingaanslag? De Belastingdienst telt uw AOW op bij uw pensioen (en eventueel andere inkomen) en berekent daarover belasting. Van dit bedrag worden de heffingskortingen afgetrokken. Het bedrag dat overblijft staat op uw aanslag. Het bedrag dat u moet betalen kan hoger zijn dan het bedrag dat u al via de Sociale Verzekeringsbank en uw pensioenfonds heeft betaald. Dan moet u nog een bedrag rechtstreeks aan de Belastingdienst overmaken. Dat heet de naheffing. Veel mensen krijgen hiervoor een voorlopige aanslag van de Belastingdienst. Na de belastingaangifte wordt het te betalen bedrag definitief gemaakt. Zijn de nieuwe belastingtarieven 2016 in de voorlopige aanslag verwerkt? In de voorlopige aanslag over 2016 zijn de veranderingen van de belastingtarieven in 2016 al meegenomen, aldus de Belastingdienst. Waar vind ik meer informatie over het vervallen van de ouderentoeslag bij vermogen? De Belastingdienst geeft op zijn website meer informatie over de gevolgen. Er staan rekenvoorbeelden. En er wordt uitgelegd wat u moet doen als u denkt dat dit gevolgen voor u heeft, bijvoorbeeld voor uw zorgtoeslag. U kunt ook bellen met de belastingtelefoon: 0800 05 43. 15
“Huilend naar de wc, ik kan nog dammen” Laat Fred Ivens (1944) maar schuiven. Grootmeester Auke Scholma noemt de Betuwse dammer ondanks zijn grijze haren een jonge hond. Oppassen! Geen enkele speler is veilig voor de man uit Ingen. Wekelijks brengt Ivens thuis een uur of tien door achter het dambord. Snuffelt in boeken, gebruikt de computer. Zorgvuldig worden de komende tegenstanders geanalyseerd. Want in de weekenden wachten weer zware wedstrijden. Iets verder in het verschiet liggen bovendien de grote toernooien. In Bulgarije werd Ivens zowaar tweede in het Europees kampioenschap voor veteranen. “Drie jaar geleden zijn we vanuit Naaldwijk naar Ingen verhuisd. We wonen nu dicht bij onze dochter in Wageningen. Onze kleindochter is vijftien maanden. De kleinzoon van onze dochter in Meppel telt acht jaren. De derde dochter woont in Portugal. Heerlijk om twee keer per jaar naar de Algarve te gaan. Zij heeft alleen 16 kleindogs: zes honden en een paar katten.” Weg uit de drukke Randstad geniet Ivens in de Betuwe van de ruimte. In de tuin staat een kas, de Westlandse tuindersdochter waarmee hij getrouwd is kan niet zonder. De damclub bevindt zich aan de overkant van de Rijn, in Wageningen. “Een vereniging met visie, waar veel aan jeugdopleiding wordt gedaan. Ik hou van een warme club. Je wordt een beetje familie. Het grote talent Jan Groenendijk – als zeventienjarige plotseling tweede tijdens het wereldkampioenschap – geldt als exponent van het Wageningse dammen.” Fred is de zoon van de bekende dambestuurder Ad Ivens. Vanouds kwamen alle kopstukken uit de damwereld bij de familie Topjaar veteranenkampioen Fred Ivens Ivens over de vloer. “Ga jij maar lekker voetballen”, zei pa tegen de vijftienjarige Fred. Die als reactie natuurlijk fanatiek begon te dammen. In 1961 proefde hij voor de eerste keer de smaak van het nationale clubkampioenschap. In totaal zesmaal was Ivens met wat toen nog heette Residentie Dam Genootschap (en zijn opvolgers) alle Nederlandse damclubs te slim af. Veertien keer werd hij Westlands kampioen. Decennialang werkte Ivens op tal van redacties bij de Haagsche Courant. Aan de lange reeks van jaren sinds 1966 kwam in 2002 emotioneel een einde. Twee jaar eerder was de journalist getroffen door een pittige burn-out. Hij volgde groepstherapie, knapte weer op. Keek in de spiegel en accepteerde samen met twintig, dertig collega’s een gunstige prepensioenregeling op basis van 92,5 procent van het laatst verdiende loon. “Ik was net 58. We hadden het voordeel pre-babyboomer te zijn. IN TeRVIeuW
Ons werd ook nog eens de helft van de ziektekostenverzekering uitgekeerd. Later wilde uitgever Wegener dat niet meer betalen. We zijn met ons allen naar de rechter gegaan en kregen ieder een afkoopsom van 10.000 euro. Toch mooi meegenomen.” Na het vertrek bij de krant maakte Ivens een pas op de plaats. Keek om zich heen. “Een valkuil is om direct van alles aan te pakken. Een jaar heb ik de tijd genomen. Ik wilde iets gaan doen waar ik met mijn hart helemaal achter sta. Iets zinvols in het leven. Ik ben belijdend christen. Niet zo’n zware jongen, hoor, wel diaken bij de Protestantse Kerken Nederland. Wat te doen? Greenpeace? Artsen zonder Grenzen? In Utrecht kwam op mijn pad het vrijwilligerswerk voor de Novib. Ik heb zelfs een lesprogramma gemaakt om op scholen te laten zien hoe alles verdeeld is in de wereld. Les gegeven. Waar ik me ook voor inzet, is de stichting tegen zinloos geweld. Wapen je met woorden, probeer je verbaal te redden. Dat zijn nuttige dingen. Ik wilde niet alleen maar wat doen voor mijn eigen ego.” Opgekrabbeld na burn-out en saneringsperikelen vroeg Ivens zich kort na de eeuwwisseling af of hij nog goed kon wedstrijddammen. Of zou recreatief spel het hoogst gegrepene zijn? Als test nam hij deel aan toernooi Open Den Haag in hotel Carlton Beach in Scheveningen. Wat bleek? Hij eindigde direct na vier internationale grootmeesters, waaronder wereldkampioen Alexei Tsjizov, als nummer vijf. “Het toernooi was heel emotioneel voor mij. Na de laatste ronde ben ik huilend naar de wc gegaan om weer tot mezelf te komen.” Ivens bleek nog steeds te kunnen dammen. En hoe. Vorig jaar promoveerde de in de Betuwe verzeilde Hagenaar met Wageningen naar de ereklasse en werd voor de eerste keer algemeen veteranenkampioen van Nederland. “Een topjaar. Ik ben de oudste speler van de ereklasse. In de clubcompetitie behaalde ik tegen vier grootmeesters vijf punten.” Theo Leoné Nieuwe website Pensioenfonds PGB De website van Pensioenfonds PGB ‘pensioenfondspgb.nl’ gaat veranderen. u kunt als gepensioneerde straks meteen naar de informatie die voor u belangrijk is. Dat maakt het vinden van de juiste informatie een stuk gemakkelijker. heeft? Dat is direct te vinden onder het kopje ‘Ik krijg pensioen’ op de startpagina van de nieuwe website pensioenfondspgb.nl. Beter leesbaar op tablets en Bent u op zoek naar de betaaldata van uw pensioen van PGB? Wilt u weten wat u moet doen als u verhuist, gaat trouwen of een ander rekeningnummer smartphones De nieuwe website wordt ook meteen aangepast aan de nieuwe naam en huisstijl van Pensioenfonds PGB. Én de informatie is beter te lezen op tablets en smartphones. Want daarvan maken steeds meer mensen gebruik. De vernieuwde website wordt deze maand gelanceerd. Digitale post op mijnpgbpensioen.nl Uw persoonlijke pensioeninformatie blijft u terugvinden via de website ‘mijnpgbpensioen. nl’. Daar kunt u naartoe met de inlogcode die u van Pensioenfonds PGB heeft gekregen. U vindt er ook uw digitale post van Pensioenfonds PGB. Bent u uw inlogcode kwijt of vergeten? Via www.mijnpgbpensioen.nl kunt u eenvoudig een nieuw wachtwoord aanvragen. 17
65-plusser belangrijkste klant voor de autodealer Meer dan een kwart van de nieuwe auto’s wordt gekocht door een 65-plusser. Daarmee zijn ze de belangrijkste doelgroep voor de autobranche. Jongeren tot 25 jaar kopen juist steeds minder een nieuwe auto. De gemiddelde leeftijd van een autokoper is daarmee opgelopen naar bijna 57 jaar. Dat blijkt uit cijfers van brancheorganisatie VWE. In 2009 ging 21 procent van alle nieuw verkochte auto’s naar een ‘pensionado’, nu is dat al bijna 28 procent. OudeAutofabrikanten maken auto’s met een hoge instap voor de oudere klant. Opel Doctors Car uit 1909. ren zijn ook nog de enige categorie die meer nieuwe auto’s kopen en daarmee de beperkte groei in de autobranche op gang houden. Dat alles zou te maken hebben met het feit dat de meeste ouderen er aan gewend zijn om een eigen auto voor de deur te hebben. Jongeren hechten daar minder aan. Zij besteden hun geld liever aan elektronica en vinden wel een leen- of huurauto als ze er dan een keer echt één nodig hebben. ‘’De grote autofabrikanten van de wereld zijn zich daar terdege van bewust’’, zegt Paul de Waal, hoofd pers en communicatie bij de BOVAG. ‘’Dat ouderen vaker VVG-PGB zoekt een secretaris die deel uitmaakt van het bestuur De hoofdtaken zijn: • Voorbereiden van de vergaderingen van het bestuur en de besluitenlijst maken; • Namens de vereniging corresponderen met de leden of externe instanties; • Vragen van de leden beantwoorden of hen verwijzen; • Artikelen, rapporten en persberichten laten publiceren door de webmaster; • Archivering van bestuurlijke stukken. Het betreft een onbezoldigde functie die gemiddeld een halve dag per week in beslag neemt en ongeveer acht bestuursvergaderingen per jaar vergt. Voor vragen kunt u zich wenden tot vice voorzitter, Hans Brader, 06 54995873 18 een nieuwe auto kopen is niet iets van de laatste jaren, dat is al heel lang zo. Het zou dan ook heel gek zijn als autofabrikanten geen rekening zouden houden met die hele grote doelgroep. En dat doen ze dus ook. Als er nou een groep producenten is die zich uitput in marktonderzoek, dan is het de auto-industrie wel.’’ Een goed voorbeeld van de ouderen-trend is de opkomst van auto’s met een hoge zit/instap, suv’s en midi-suv’s, mini-suv’s en cross-overs dus, zegt De Waal. Maar, zegt de BOVAG-man, de autobedrijven zetten zelden of nooit een auto in de markt specifiek voor de doelgroep 55 of 65 plus. ‘’Waarom? Omdat ouderen vaak niet op hun leeftijd willen worden aangesproken. Ze willen zich jonger voelen en ze willen zich jonger gedragen dan ze zijn. Auto’s worden daarom vaak voor een jongere doelgroep gepromoot dan de doelgroep in werkelijkheid is.’’ Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom de meeste dealers niet of nauwelijks speciale aandacht besteden aan de oudere klanten. De Waal: ‘’Dat is lastiger, want die groep is veel diffuser. Ik zou zeggen: als ze slim zijn wel, want het is – zoals vastgesteld – een hele belangrijke doelgroep. Misschien wel de belangrijkste.’’ Dan is er nog één interessant aspect aan het fenomeen: de grijze autokoper kiest vaak voor grijs. Zeker de helft van de 65-plussers die een nieuwe auto aanschaft, laat de keus vallen op een grijze. Een aantal jaren terug was dat vaak zilvergrijs, nu is donkergrijs of het toch wat grijsachtige maroon een populaire kleur. Ruud Peys
Kortingen van de baan, snelle indexatie pensioenen De gezamenlijke ouderenorganisaties eisen dat er voor 2017 niet gekort wordt op de pensioenen en dat er ruimte komt voor indexatie en koopkrachtherstel voor gepensioneerden. Het jarenlange achterblijven van de indexatie, soms gepaard gaand met forse kortingen, en het steeds weer buiten de boot vallen van gepensioneerden bij lastenverlichtingen zijn niet langer te accepteren. Dat schrijven de koepelorganisaties NVOG en KNVG – waarbij de VVG-PGB is aangesloten – in een gezamenlijk manifest. Zij roepen het kabinet met klem op om zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval binnen het kader van de begroting 2017, maatregelen te treffen teneinde kortingen op pensioenen te voorkomen en ruimte te creëren voor indexatie en koopkrachtherstel. KNVG en NVOG vinden het ook moeilijk uit te leggen dat het vermogen van de pensioenfondsen in de crisisjaren van 2008 tot heden bijna verdubbeld is van 650 naar 1200 miljard euro en dat er desondanks geen geld zou zijn voor indexatie. ´´Indexatie is zowel voor werkenden als voor gepensioneerden van groot belang.´´ De organisaties noemen zelf al een reeks maatregelen, zoals: • Voorkomen van pensioenkorting • Het creëren van indexatieperspectief waar mogelijk • Verruiming van de mogelijkheden tot indexatie voor de pensioenfondsen • Geen verdere verhoging van de “lage” inkomensafhankelijke zorgpremie (IAB) en terugdraaien van de verhoging van deze IAB met 0,65%-punt in 2016; • Structureel maken van de incidentele verhoging van de ouderenkorting in 2016; • Herstellen van de ongelijke fiscale behandeling van de ouderen door de belastingvoordelen die de werkenden hebben gekregen, ook aan de ouderen toe te kennen. Renterisicobeleid PGB Rente-afdekking is afhankelijk van niveau 30 jaars euroswaprente Het beheersen van het renterisico dat PGB loopt, neemt een belangrijke plaats in het balans- en beleggingsbeleid van het fonds in. Ingeval PGB namelijk geen maatregelen zou nemen om het renterisico van het fonds te beheersen, dan zou elke mutatie in de rente van 1% leiden tot een mutatie van de nominale dekkingsgraad van ca. 17 à 18%. enkele concrete voorbeelden: 1) De nominale dekkingsgraad is 100% en de rente-afdekking is 0%, dan betekent een daling van de rente van 1% dat de dekkingsgraad daalt tot 82 à 83%; 2) De nominale dekkingsgraad is 100% en de rente-afdekking is 100%, dan betekent een daling van de rente van 1% dat de dekkingsgraad 100% blijft; 3) De nominale dekkingsgraad is 100% en de rente-afdekking is 0%, dan betekent een stijging van de rente van 1% dat de dekkingsgraad stijgt tot 117 à 118%; 4) De nominale dekkingsgraad is 100% en de rente-afdekking is 100%, dan betekent een stijging van de rente van 1% dat de dekkingsgraad 100% blijft. Kortom: rente-afdekkingsbeleid is belangrijk! Het doel van het rente-afdekkingsbeleid van PGB is om het genoemde renterisico dusdanig te beheersen dat het resterende renterisico na rente-afdekking zo goed als mogelijk aansluit bij het ambitie en risicoprofiel van het fonds. PGB heeft hiervoor de volgende rentestaffel ontwikkeld (zie staatje), waarbij de hoogte van de rente-afdekking afhankelijk is van de hoogte van de rente. Bij een hogere rente dekt PGB het renterisico dus meer af dan bij een lage rente. Anders gesteld, bij een lage rente kan de rente ook minder dalen dan bij een hoge rente en is het renterisico ook lager. En het omgekeerde geldt ook, bij een hoge rente kan de rente meer dalen dan bij een lage rente en is het renterisico ook hoger. 19
Rendement geen graadmeter voor pensioenfondsen Dat pensioenfondsen in de praktijk een hoger rendement realiseren dan de risicovrije rente is geen argument om dat rendement ook te gebruiken voor de waardering van de verplichtingen. Pensioenfondsen beleggen niet alleen in risicovrije titels maar bijvoorbeeld ook in aandelen. Dat soort beleggingen kent een hoger verwacht rendement maar ook hogere risico’s. Dat schrijft staatssecretaris Klijnsma van SZW in antwoord op schriftelijke vragen uit de Tweede Kamer. Die zijn gesteld naar aanleiding van de aanpassing van de ultimate forward rate (uft) – door de Nederlandsche Bank en van het onderzoek naar de gevolgen van de lage rentestand en de uft voor de financiële positie van de pensioenfondsen. Bij waardering van de pensioenverplichtingen met verwacht rendement zou een omvangrijk deel van het pensioenvermogen dat nu is gereserveerd voor de financiering van het toekomstig pensioen van jongeren op de korte termijn gebruikt kunnen worden voor de indexatie van het pensioen van oudere deelnemers. Als dat verwachte rendement later dan niet blijkt uit te komen, dan staan mensen die over bijvoorbeeld dertig jaar aan hun pensioen toe zijn met lege handen terwijl ze wel jarenlang premies hebben betaald, aldus Klijnsma. De bewindsvrouw herhaalt dat het kabinet vindt dat de rente waar pensioenfondsen mee moeten rekenen zo realistisch mogelijk is. De rente moet op een objectieve en onafhankelijke manier worden vastgesteld zodat het vermogen van de pensioenfondsen evenwichtig over de ver20 schillende generaties deelnemers wordt verspreid. Daarom wordt die rente vastgesteld door de onafhankelijke toezichthouder, de Nederlandsche Bank (DNB). Omdat fondsen de pensioenen met een grote mate van zekerheid moeten kunnen uitkeren, moet een risicovrije rente worden gebruikt voor het waarderen van de verplichtingen. De staatssecretaris verwijst ook naar nieuwe financiële regels voor de pensioenfondsen. Die zijn tegenwoordig verplicht om jaarlijks ook de reële dekkingsgraad te melden aan de toezichthouder. Bij die dekkingsgraad wordt niet alleen rekening gehouden met de nominale aanspraken maar ook met de toekomstige indexatie. Een reële dekkingsgraad van 100% houdt dus in dat een fonds voldoende middelen in kas heeft om niet alleen de nominale verplichtingen maar ook de voorwaardelijke indexatie daarover te kunnen financieren. De fondsen zullen hun reële dekkingsgraad over 2015 later dit jaar aan DNB melden. Klijnsma stelt daarbij nog dat het realiseren van de indexambitie zeer fonds specifiek is. ‘’Gegeven de huidige economische omgeving is het voor veel fondsen, zeker als de huidige lage rente voor langere tijd aanhoudt, niet te verwachten dat zij hun indexatie-ambitie kunnen waarmaken. Het kabinet is zich er van bewust dat bij een aanhoudend lage rente de situatie voor sociale partners en pensioenfondsen steeds moeilijker wordt. Het kabinet zal dan ook samen met de andere betrokken partijen de ontwikkelingen van de rente in de gaten blijven houden. Voor de lange termijn is het zaak verder na te denken over de toekomst van het pensioenstelsel.’’ INGeZONDeN BRIeF Nederland inmiddels domste jongetje van de klas?? Het wordt steeds moeilijker te begrijpen. Onze pensioenfondsen, de rijkste van Europa, worden opgezadeld met binnen Europa en mogelijk zelfs wereldwijd de strengste en meest behoudende rendementsprognoses voor wat betreft toekomstige rendementen, door die te koppelen aan de historisch laagste rentepercentages uit de geschiedenis. Hierdoor is niet alleen een koopkrachtverlies voor pensioenen van 30 – 50 % voor de periode 2005 - 2020 onafwendbaar geworden, nee sterker nog, er dreigen vanaf 2017 ook nog kortingen voor onze grootste pensi
oenfondsen (zoals ABP en Zorg en Welzijn). Ook onze verzekeringsmaatschappijen kampen met dit probleem. Gevolg sterke waardedalingen in de beurskoersen en dus ook de waarde van deze maatschappijen. Delta Lloyd verloor 80% van zijn waarde in 2 jaar, Aegon het afgelopen jaar bijna de helft. Het wachten is op weer zo’n Amerikaans fonds dat voor een koopje onze bedrijven gaat “opschonen “ op kosten van de belastingbetaler. Hoe doen ze dat? Steek deze bedrijven flink in de schulden (Zie Hema en V&D) en ga vervolgens vrolijk de rentekosten bij de Nederlandse fiscus in rekening brengen. Strip het bedrijf, verkoop winstgevende delen. De kosten van verlies aan bedrijvigheid en werkgelegenheid (WW), mag de Nederlandse staat, ergo de argeloze belastingbetaler ook weer ophoesten. De laatste stunt van ons ministerie van Financiën was “aangepaste” wetgeving rond Coco‘s, waar de banken “behulpzaam” waren in het schrijven van de wettekst. Wat is het geval: De Banken moeten hun eigen vermogen versterken om minder kwetsbaar te worden. Tot zover een goed idee. Maar nu worden er Coco’s op de markt gebracht, waarbij men de onnozele burger een aardig rendement voorspiegelt. Maar zodra de banken weer in de problemen komen kunnen deze Coco’s door de banken omgezet worden in eigen vermogen en wordt deze zelfde onnozele burger geconfronteerd met een directe waardedaling van zijn investering en verdwijnt het eerder in het vooruitzicht gestelde rendement als sneeuw voor de zon. Jammer voor de investeerder, had die maar niet zo dom moeten zijn. Maar de Banken profiteren wel!! Zij kunnen via deze truc hun eigen vermogen versterken maar de kosten van de uitgekeerde rente voor de obligaties worden mooi fiscaal afgetrokken. Op deze wijze gaan weer honderden miljoenen aan belastinggeld naar de banken die de laatste jaren al genoeg zijn ondersteund, en die op deze wijze gestimuleerd worden weer meer van deze producten op de markt te zetten. Je vraagt je af: Staat er nog iemand aan het stuur? MFR Muzikale Rotterdammer geniet onder Spaanse zon kreeg vijf cent per plaat. Dat was natuurlijk wel mooi meegenomen.” Henk Numeijer (1937) is een Rotterdammer waar muziek in zit. In 1970 gingen maar liefst 75.000 platen van hem over de toonbank. Feyenoord won als eerste in Nederland de Europacup en dat wilde heel het land met Numeijer meevieren. “Mijn eerste plaat was meteen een klapper. Niet dat ik aan dat succes veel verdiend heb. Je Numeijer woont met zijn Jannie, partner sinds 1958, voor een groot deel van het jaar in de buurt van Alicante. Daar waar 340 dagen per jaar de zon schijnt. “Kom allemaal naar Spanje. Dat is gezond en scheelt veel zon en centen.” Zoon Bram – makelaar van beroep - knikt instemmend. Het gezin heeft ook een dochter: Sandra. De Rotterdammer voltooide een technische opleiding tot instrumentenmaker en spijkerde in de avonden handels-hbs bij. Onder het motto: als je wat wilt leren, moet je daar iets voor doen. Hij werkte bij Ruys Handelsvereniging. Als achttienjarige wachtte de militaire dienst, de luchtmacht. Op naar Nijmegen. Nooit was hij zo ver van huis geweest. Spitsspeler Henny Oonk van Sportclub Enschede zag wel wat in de jonge Rotterdammer en haalde hem het luchtmacht elftal binnen. “Gingen we naar Fontainebleau! Ik was nooit verder dan Schiedam geweest.” Aan de slag als vertegenwoordiger bij Oranjeboom, kwamen Henk en Jannie op het idee om in Kralingen een slijterij annex wijnhandel te beginnen. Met succes. Na het loslaten van de verticale prijsbinding nam de concurrentie heftig toe en werd de zaak verkocht. Toen weer vertegenwoordiger. Om met 59 jaar de VUT in te gaan. Met nieuwe ruimte voor het Rotterdamse lied en volop tijd voor de Spaanse zon. Theo Leoné 21
cOLuMN Tegenvallers Ik denk dat ik ga helpen in het vluchtelingencentrum om die mensen Nederlands te leren.’ Ze keek er daadkrachtig en opgewekt bij. ‘Kijk maar uit dat ze je niet aanranden daar,’ reageerde haar man, weinig enthousiast. ‘Wat is dat nou voor een opmerking? Leren ze je dat soms op die managementcursus? Mensen ontmoedigen als ze zelf een leuk idee hebben?’ Verwachtingsmanagement Vermoeid schudde hij het hoofd: ‘Dat heet verwachtingsmanagement. Ervoor zorgen dat mensen geen te hoge verwachtingen hebben. Iets kan altijd tegenvallen.’ Ja, vertel mij wat, dacht ze. Ze reageerde niettemin vrolijk: ‘Maar het kan toch ook meevallen? Misschien krijg ik daar wel sjans met een knappe leuke jongeman! Een donkere prins.’ ‘Dat bedoel ik,’ zuchtte hij, ‘verwachtingsmanagement.’ Dat woord schoot me ook te binnen toen ik onlangs las wat de grootste pensioenfondsen hadden laten weten. Namelijk dat de kans bestaat dat ze volgend jaar misschien de pensioenen moeten korten, verlagen dus. Ik voorvoelde al de vraag: en Pensioenfonds PGB dan? Te vroeg Voorlopig blijft PGB op het standpunt dat er de komende tijd geen indexering in zit. De komende jaren zullen de pensioenen waarschijnlijk niet worden verhoogd, ook al stijgen de prijzen enigszins. Maar als alles tegen blijft zitten? Als de rente blijft dalen, als de beurs alleen maar omlaag gaat, dan kun je natuurlijk niet uitsluiten dat ook Pensioenfonds PGB op dat punt komt. Dat we ons wettelijk verplicht zien voor het eerst te korten op de pensioenen. Maar voor dat soort mededelingen is het volgens mij echt nog te vroeg. Laten we die balans in de herfst eens opmaken. Verwachtingsmanagement is goed, maar dat hoeft niet onnodig vroeg. De beurs kan zich herstellen, de rente kan opkrabbelen. Dat is voor een pensioenfonds even aantrekkelijk als voor die levenslustige vrouw een leuke taalles en misschien een nieuwe prins op zijn witte paard. Arnold Verplancke bestuurder PGB 22 Strijd om goud van glasfonds gaat door De al jaren lopende juridische strijd over de verkoop van goud door het toenmalige pensioenfonds voor de Vereenigde Glasfabrieken, tegenwoordig opgenomen in Pensioenfonds PGB, gaat opnieuw een nieuwe fase in. Toezichthouder de Nederlandsche Bank (DNB) vindt de schadevergoeding van € 4,8 miljoen die betaald zou moeten worden aan het fonds te hoog, terwijl het fonds dat juist te laag vindt. Beide partijen zijn daarom in beroep gegaan bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Het glasfonds vergrootte in 2009 zijn belang in goud tot 13%. DNB vond echter dat dit niet meer dan 3% mocht zijn en verplichtte het fonds een groot deel van zijn goud te verkopen. Doordat goud daarna flink duurder werd, liep het fonds potentieel rendement mis. Het glasfonds is daarop naar de rechter gestapt en heeft tot aan de hoogste rechter gelijk gekregen. De rechter oordeelde dat DNB onvoldoende hard had gemaakt dat er onverstandig was belegd. Dat betekent impliciet ook dat de macht van de toezichthouder op de pensioenfondsen niet onbeperkt is. Nu staat nog wel de vraag hoeveel schadevergoeding DNB aan het glasfonds moet betalen. De rechter bepaalde eind 2014 dat het fonds € 4,8 miljoen is misgelopen door de verplichte goudverkoop. Het fonds zelf vindt echter dat het € 7,8 miljoen meer had kunnen verdienen. Media half april doet het College voor het Bedrijfsleven uitspraak. De pensioenen van het pensioenfonds voor de glasfabrieken zijn in 2014 overgezet naar het PGB. Het oude fonds voert nog wel de rechtszaken en de schadevergoeding zou ook ten goede komen aan de werknemers en gepensioneerden die destijds waren aangesloten bij het glasfonds.
Oud worden in deze tijd Het is gewoon niet voor te stellen, Je moet met een mobieltje bellen, Je kunt er ook een tekst op lezen Je moet altijd bereikbaar wezen En dat kan dus niet gewoon met een vaste telefoon. Wil je een treinkaartje kopen, Nee, niet naar de balie lopen, Daar is niemand meer te zien, je kaartje komt uit een machien. Je moet dan overal op drukken in de hoop dat het zal lukken. Pure zenuwsloperij, achter jou zie je een rij kwaad en tandenknarsend staan, want de trein komt er al aan. Bij de bank wordt er geen geld netjes voor je uitgeteld. Want dat is tegen de cultuur, nee je geld komt uit de muur. Als je maar de code kent, anders krijg je nóg geen cent. Om je nog meer te plezieren, mag je internetbankieren Allemaal voor jouw gemak, alles onder eigen dak. Niemand die er ooit om vroeg: blijkbaar is het nooit genoeg. Man, man, man wat een geploeter, alles moet met een computer Anders doe je echt niet mee. Op www en punt nl vind je alle informatie, wie behoed je voor frustratie? Als dat ding het dan niet doet, dan word je toch niet goed. Maar dan roept men dat je boft, je hebt immers Microsoft. Ach, je gaat er onderdoor, je raakt gewoonweg buiten spoor. Nee het is geen kleinigheid, oud worden in deze tijd. Een gepensioneerde Nuttige links (pensioeninformatie op internet) Koepel van Nederlandse Verenigingen van Gepensioneerden (KNVG): www.knvg.nl Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen (ANBO): www.anbo.nl Koepel van ouderenorganisaties CSO: www.site-supply.nl/cso Katholieke Bond van Ouderen (KBO) : www.uniekbo.nl Nederlandse Vereniging van Organisaties van Ouderen (NVOG): www.gepensioneerden.nl Protestants Christelijke Ouderen Bond (PCOP): www.pcob.nl De Nederlandsche Bank (DNB): www.dnb.nl Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW): www. rijksoverheid.nl/ministeries/szw Tweede Kamer: www.tweedekamer.nl Sociaal Economische Raad (SER): www.ser.nl Stichting van de Arbeid (STAR): www.stvda.nl Mijn Pensioenoverzicht: www.mijnpensioenoverzicht.nl Ombudsman Pensioenen: www.ombudsmanpensioenen.nl Pensioen Federatie: www.pensioenfederatie.nl Rijksoverheid: Pensioenen: www.rijksoverheid.nl/pensioen Een initiatief van de pensioenfederatie: http://www.samenstajijsterk.nl/index.php?vid=6 Alles over pensioenen: http://www.pensioenkijker.nl/home http://www.pensioenkijker.nl/home/veelgestelde-vragen/begrippen http://www.pensioenweblog.nl/ Sociale verzekeringsbank http://www.svb.nl Pensioen-informatie-startpagina http://www.mijn-pensioen.nu/ Pensioengat Jaarruimte berekenen http://www.berekenhet.nl/ pensioen/pensioengat-jaarruimte.html http://www.loonvoorlater.nl Pensioenleugen: http://www.pensioenleugen.nl Stichting pensioenregister: http://www.pensioenregister.nl Wist u dat? • Ons oudste lid 102 jaar is en ons een na oudste lid 100 is (beiden vrouwen) • Dat onze oudste man 97 jaar is. Hij is geboren op 17-071917. Meer over hem leest u op pagina 5 • Wij 9352 mannelijke leden hebben en 2350 vrouwen 23 • Wij leden hebben verspreid over 38 landen • Het gemiddelde netto pensioen dat Pensioenfonds PGB uitkeert per maand 531 euro is.
Ledenvergadering Enige tijd geleden heeft u van ons een uitnodiging ontvangen voor onze jaarlijkse ledenvergadering. Deze wordt gehouden op vrijdag 29 april a.s. van 14.00 tot 16.00 uur in congrescentrum de eenhoorn, Barchman Wuytierslaan 2, 3818 LH te Amersfoort (tegenover het station). De agenda, de jaarrekening en de begroting hebben wij u reeds toegestuurd. Wij hebben tevens aangekondigd dat onze voorzitter, Victor Doorn en onze secretaris, Frits Lahnstein, aftreden. Omdat beiden zich niet herkiesbaar hebben gesteld komt ook de bestuursverkiezing aan de orde. Mocht u zich kandidaat willen stellen dan kunt u zich tot aan het begin van de vergadering aanmelden. U kunt u zich ook vooraf melden tot onze vicevoorzitter, Hans Brader tel. 06 54995873. Tijdens de vergadering vertellen wij u ook meer over de uitslag van de door een groot aantal van u ingevulde enquête. Voor meer informatie over een gratis treinkaartje voor u en uw partner en of begeleider kunt u contact opnemen met ons bestuurslid Thijs Reuder, telefoon 06 52616833. VVG-PGB Bestuur: Voorzitter: Victor Doorn, tel. 055 - 3604796 victor@victordoorn.nl Tweede voorzitter: Hans Brader, tel. 076 - 565 75 97 jhmbrader@tiscali.nl Secretaris: Frits Lahnstein, tel. 024 - 641 99 71 f.lahnstein@telfort.nl Postadres secretariaat: Schellingshof 8, 6573 DK Beek Ubbergen Penningmeester: Piet Rietkerk, tel 06- 23340815, p.rietkerk@kpnmail.nl Bestuurslid/ledenadministratie: 24 Tonnie Klein Hemmink, tel. 06 - 51605411 kleinhemmink@home.nl Postadres ledensecretariaat: Hunzestraat 18, 7555 WB Hengelo Mailadres ledenadministratie: ledenadministratie@vvgpgb.nl Bestuurslid/communicatie: Geer Meershoek, tel. 06 - 13199587 gmeershoek@planet.nl Bestuurslid: Thijs Reuder, tel. 06 - 52616833 reuder@upcmail.nl Website: www.vvgpgb.nl Algemeen mailadres: info@vvgpgb.nl
1 Online Touch