Best of BoZ

2 BEST OF BOZ

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM 3 Halverwege wereldsteden Waar Brabant Zeeland kust Ligt als eeuwenoude parel Aangenaam Bergen op Zoom Theater van het goede leven Bergen op Zoom heeft de aandacht. De laatste tijd ontvangen we vaak ministers en andere hoogwaardigheidsbekleders. Deze bestuurders komen hier niet als toerist, al valt op dat ze zich allemaal uitspreken over de schoonheid van de stad. De reden waarom deze bewindslieden de stad bezoeken is omdat we op verschillende onderwerpen een sleutelrol vervullen, bijvoorbeeld het waterbeheer in de Delta, veiligheid en werkgelegenheidsinnovatie. Het Koninklijk bezoek van 16 februari 2016 aan Bergen op Zoom was de overtreffende trap van hoog bezoek. Dit bezoek stond in het teken van veerkracht in onze samenleving. Bergen op Zoom is een aantrekkelijke stad en dat willen we graag zo houden en liever meer ontwikkelen. De sluiting van Philip Morris, onlangs de sluiting van V&D en een opvallende terugloop in het winkelbestand zijn onze hedendaagse uitdagingen. Maar ik ben vol vertrouwen. Door de eeuwen heen heeft Bergen op Zoom immers altijd veerkracht getoond. De weg terug naar boven vinden gaat niet vanzelf en vraagt veel. Het klimaat om er bovenop te komen is er. De nieuwe A4 biedt uitgelezen kansen. Deze weg verbindt ons met de kern van de Randstad en de grote economische centra in west Nederland en Vlaanderen. Daarmee is de A4 onze nieuwe levensader. Een van de iconen van Bergen op Zoom is voor mij Het Markiezenhof. Op een prettige manier vind ik dit gebouw overweldigend. De grandeur van dit gebouw nodigt uit tot bezoek en in toenemende mate is Het Markiezenhof hét decor van ontvangsten. Of het nu gaat om de gasten van ProefMei die verpozen op de pleinen en daar genieten van culinaire hoogstandjes, de gouverneur-generaal van Canada die onder de indruk was van de Hofzaal, waar hij een receptie aanbood ter gelegenheid van de grote Canadese herdenkingsplechtigheid in 2014 in Bergen op Zoom of professor Pieter van Vollenhoven, die genoot van de presentatie in de Franse Tuin tijdens de Landelijke Opening van de Open Monumentendagen 2015: allemaal geven ze hoog op over dit voormalige woonen werkpaleis van de heren en markiezen van Bergen op Zoom. ‘Als een eeuwenoude parel’ neemt Het Markiezenhof een prominente plek in. Parel heeft iets koninklijks. Het Koninklijk bezoek van 16 februari 2016 werd afgesloten met een gesprek met het Koningspaar in de Hofzaal van Het Markiezenhof. Dit gesprek op deze locatie was voor mij de parel aan de kroon van het Koninklijk bezoek, terwijl de inhoud van dit gesprek voor mij extra bevestigde dat Bergen op Zoom een aantrekkelijke stad is om te bezoeken, daar te wonen of als bedrijf gevestigd te willen zijn. Frank Petter, burgemeester van Bergen op Zoom

4 BEST OF BOZ AANGENAAM BERGEN OP ZOOM EEUWENOUDE PAREL OP DE BRABANTSE WAL Bergen op Zoom is één van de oudste steden van Nederland. Al in de Romeinse tijd was het gebied bewoond. De stad is ontstaan op de rand van de Brabantse Wal vlakbij de Schelde. Door de eeuwen heen ontwikkelde de stad zich tot een belangrijke handelsstad. Later werd Bergen op Zoom een bekende garnizoensstad en werden de bestaande vestingwerken ingrijpend gemoderniseerd door vestingbouwer Menno van Coehoorn. Door de komst van nieuwe bedrijven, de uitvoering van de Deltawerken en de aanleg van het Schelde-Rijnkanaal kreeg Bergen op Zoom in het midden van de vorige eeuw een belangrijke economische impuls. Bergen op Zoom groeide als stad en met de gemeentelijke herindeling van 1997 werden Halsteren en Lepelstraat aan de gemeente toegevoegd. Momenteel telt Bergen op Zoom ruim 66.000 inwoners. Gemeente, bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties werken samen aan het vitaal houden van de stad. Door de bijzondere geografische ligging op de Brabantse Wal, tussen het water en de bossen, is door de eeuwen heen een zeer divers pallet aan erfgoed en groen in Bergen op Zoom ontstaan. Het rijke verleden van de stad is nog goed af te lezen aan de vele fraai gerestaureerde gebouwen. In het compacte stadscentrum staan meer dan 800 monumenten met als iconen het unieke stadspaleis Het Markiezenhof, De Grebbe, Gevangenpoort en theater De Maagd. Een prachtige omgeving voor leuke winkeltjes, cafeetjes en sfeervolle restaurants. Op steenworp afstand van de gezellige binnenstad zit je midden in de natuur waar je heerlijk kunt wandelen, fietsen, kijken en genieten. Ook de watersporter kan prima terecht in Bergen op Zoom: de Binnenschelde, met strand, horeca en verschillende faciliteiten is een geliefde spot bij kitesurfers. www.aangenaambergenopzoom.nl Vorig jaar heeft Bergen op Zoom maar liefst twee prijzen in de wacht gesleept. Voor het tot in de puntjes verzorgen van haar straatbeeld, pleinenplan, stadstuinen en herbestemmingen won zij de ‘BNG Erfgoedprijs’. Ook de prijs voor ‘Groenste stad’ werd in ontvangst genomen. Bergen op Zoom werd winnaar vanwege haar rijke historie, landschappen, natuur, recreatieve voorzieningen en onderscheidende kwaliteiten met allure.

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM 5 6 14 22 28 FUNSHOPPEN UITGAAN EN EVENEMENTEN CULINAIR MONUMENTEN 32 WONEN WERKEN ACTIEF 36 42 50 54 ACCOMMO DATIES TOERISTISCH ABC

6

FUNSHOPPEN 7 ONDERNEMEN IN DE BINNENSTAD GENIET VAN HET LEVEN, GENIET VAN TAPAVINO Wie van lekkers houdt, weet zijn weg naar Tapavino waarschijnlijk wel te vinden; dé winkel voor wijnen en delicatessen in Bergen op Zoom. Vijf jaar geleden openden Femke (36 jaar) en Niels (37 jaar) de deuren van deze prachtige winkel in de Bosstraat. Sindsdien is het assortiment aan producten uitgebreid en afgestemd op de wensen van hun klanten. “In onze winkel vind je heerlijke wijnen, bijzondere kazen, lekkere tapas, delicatessen, relatiegeschenken en nog veel meer. Onze filosofie is dat we alleen de beste kwaliteit, een uniek product en de beste service willen aanbieden. Dat betekent overigens niet dat het duur is”, onderstreept Femke. Droom Toen Niels en Femke vijf jaar geleden interesse toonden voor dit pand, verklaarden iedereen hen vanwege economisch moeilijke tijden voor gek. “Ondanks de negatieve adviezen zijn we toch gaan kijken. De winkel bood precies de ruimte die we zochten en de gewelvenkelders onder de winkel gaven de doorslag. Deze hingen toen nog vol met spinnenraggen, de muren zaten onder de graffiti en het rook er ook niet echt fris”, lacht Femke. Na een flinke opknapbeurt is de kelder nu de ideale plaats voor het geven van verschillende proeverijen en wijncursussen. Wijn met een stekker Het reikt te ver om alle proeverijen toe te lichten, maar de nieuwste proeverij ‘Wijn met een stekker’ verdient meer tekst en uitleg. Tijdens deze proeverij proef je niet alleen van heerlijke wijnen met bijpassende hapjes. Ook word je wegwijs gemaakt in de wereld van de smarthome en streaming. Niels: “Dat lijkt misschien een rare combinatie, maar in de praktijk pakt deze proeverij super goed uit. De proeverij organiseren we bij en met onze buren ‘Pracht Electronica’, een winkel waar je ook je ogen uitkijkt. Tot nu toe zijn alle deelnemers razend enthousiast.” Toekomst muziek Dat Niels en Femke bol staan van de creatieve ideeën, blijkt wel als je hun winkel, website (www.tapavino.nl) of Facebookpagina bezoekt. Zo vind je er de zogenaamde Tapavino Thuistas: een tas gevuld met een maaltijd voor minimaal twee personen inclusief lekker wijntje. Of wat dacht je van het Wijnabonnement, waarbij je jezelf of een ander maandelijks trakteert op een door Tapavino uitgekozen wijnselectie. In de nabije toekomst wil het jonge echtpaar een Proeflokaal in de winkel beginnen. “Zo maar een paar tafeltjes waar mensen lekker gaan zitten om een aantal wijnen van de week te proeven. Uiteraard serveren we daar ook wat lekkers bij. Kleinschalig, gezellig en met advies op maat. Wij zien dit concept helemaal zitten”, besluit Femke.

8 BEST OF BOZ FIETSATELIER GULDEMOND & MANNUH BARBIERS —— STEENBERGSESTRAAT 12 WWW.FIETSATELIERGULDEMOND.NL Een fietsenmaker en een échte ouderwetse barbier onder één dak. Ruud Guldemond is verslingerd aan oerdegelijke fietsen en stapt graag op zijn bakfiets om aan huis je fiets te repareren. Maar ook het restaureren van een oud barrel in zijn werkplaats doet hij met veel passie. Bij kapper Jaap Leyte is alles vintage: de kapstoel, het spiegel dressoir, de flessen met haartinctuur en natuurlijk de snorcrème. Naast kappen is uiteraard scheren één van zijn specialiteiten. Een ouderwets klapscheermes hoort daar natuurlijk bij. FLORENCE —— Florence is het walhalla voor schoenenliefhebbers. Merken als Tosca Blu, Pons Quintana en Lisa Tucci doen je hart sneller kloppen. Ook de winkelinrichting en het advies op maat valt zeker in de smaak. Sinds enige tijd kun je er ook de sneakers, veterschoenen en ballerina’s van A.G.L. kopen. Beroemd vanwege hun frisse uitstraling en geweldige pasvorm. Combineer met een prachtige handtas en je wilt nooit meer anders! FORTUINSTRAAT 26 WWW.FLORENCESCHOENEN.NL

FUNSHOPPEN 9 MIJN LIEVELINGSKLEDING —— In deze kledingwinkel in hartje Bergen op Zoom vind je prachtige bombshell dresses, lieve jurkjes, schattige kettingen, mooie pumps, heerlijke vestjes en leuke hebbedingetjes. Alles met een vintage en retro randje, vrolijk, een tikkeltje uitdagend, verrassend, kleurrijk en vooral eigenzinnig! Naast de winkel in de Zuivelstraat kun je ook bestellen via de webshop. Lekker handig winkelen vanaf je luie bank. ZUIVELSTRAAT 7 WWW.MIJNLIEVELINGSKLEDING.NL DE BROODBAKKERS —— De desembroden van De Broodbakkers worden uitsluitend gemaakt van eerlijke grondstoffen. De bijna antieke winkeltoonbank, de gezellige tafeltjes waar je een belegde desemboterham met koffie kunt nuttigen en de heerlijke luchten uit de bakkerij maken dat je nergens anders je brood meer wilt halen. Naast volkoren, meergranen en wit desembrood, hebben De Broodbakkers ook worstenbrood, croissantjes en nog veel meer klassiekers in het assortiment. Er is ook desembrood te koop om thuis af te bakken. ARNOLDUS ASSELBERGSSTRAAT 9

10 BEST OF BOZ HOPMANS FIETSGIGANT —— In de ruim opgezette winkel met drie verdiepingen vind je naast een uitgebreide collectie fietsen, ook een ruim assortiment onderdelen, accessoires en toebehoren van alle bekende merken. Daarnaast biedt Hopmans Europees grootste assortiment zomer- en winterfietskleding voor racefietsers tot mountainbikers en voor jong tot oud. Ook voor fietsschoeisel ben je bij Hopmans aan het juiste adres. STEENBERGSESTRAAT 50 WWW.HOPMANSFIETSGIGANT.NL VISGILDE OOSTERSCHELDE —— Visgilde Oosterschelde staat al jaren in de Top 5 van de AD Haringtest. Maar er is natuurlijk meer dat een bezoekje aan deze speciaalzaak de moeite waard maakt. Uitleg over de bereiding van vis, schaal- en schelpdieren bijvoorbeeld. Plus goed advies wanneer je een nieuwe smaak wilt uitproberen. Natuurlijk kun je ook een broodje vis, versgebakken kibbeling of lekkerbek en kant-en-klare maaltijden meenemen. Dat wordt smullen! LOMBARDENSTRAAT 2 WWW.OOSTERSCHELDE.VISGILDE.NL INSTYLE —— InStyle is hét adres voor heren die net wat anders willen. Hier vind je pakken en casual kleding van merken als 10Days, Drykorn, Calvin Klein, Tommy Hilfiger en Jott. Met onopvallende en opvallende details waarmee jij je kunt onderscheiden. Wil je een maatpak of een eigen ontworpen shirt? Ook dat is mogelijk. Je bepaalt zelf het model, de stof, voering, knopen en stiksels. Maak wel even van tevoren een afspraak! FORTUINSTRAAT 25/27 WWW.INSTYLE.NU

FUNSHOPPEN 11 KOLDER —— Ben jij gek op vintagekleding? Loop dan eens binnen bij Kolder. Je vindt er leuke jaren ’70 blouses, leren tassen en jassen, broches en nog veel meer. Kies een bijpassende hoed en schoenen en vergeet niet een mooie ring en armbanden mee te nemen. Ook voor feestartikelen is Kolder de place to be. Of heb je binnenkort een jaren ’80, ’90 of ’00 feest? Koop hier de juiste outfit of huur een set. Zo maak jij helemaal de blits! STEENBERGSESTRAAT 28A WWW.KOLDER-VINTAGE.NL KREMERSTRAAT 24 WWW.TPAKHUIS-BOZ.NL ’T PAKHUIS —— Danny Vera draagt ze al: de stoere en stijlvolle pakken van ’t Pakhuis! Wedden dat ze jou ook staan? In deze kledingwinkel koop je kostuums van het merk Carter & Davis. Details als de mooie voeringen, contrasterende stiksels en leuke knopen maken het helemaal af. Twijfel je over een bijpassend overhemd of stropdas? De eigenaren van ’t Pakhuis helpen je graag. Ook met schoenen, riemen of een catchy horloge. Loop ook eens binnen bij ’t Rondje, gevestigd in ’t Vierkantje, dat dit jaar haar 45 jarig bestaan viert. BOEKHANDEL QUIST EN —— CAFÉ HELENE Boekhandel Quist is een algemene literaire boekhandel die al meer dan 25 jaar bestaat. Met ruim 10.000 verschillende titels op voorraad en een breed assortiment tijdschriften, kranten en klassieke cd’s is het hier heerlijk ronddwalen. Neem de tijd, want op de bovenverdieping vind je café Helene. Al lezend of pratend geniet je hier van zelfgebakken taarten, verse sappen, koffie, biologische thee en limonades! FORTUINSTRAAT 24 WWW.QUISTBOEKEN.NL WWW.HELENESKEUKEN.NL

12 BEST OF BOZ “Ruben komt uit Antwerpen en ik uit Bergen op Zoom. Ik werk in Breda en winkel daar ook het meest. Maar even shoppen en wat drinken op de Grote Markt doen we graag!” Monika (27) uit Bergen op Zoom en Ruben (25) uit Antwerpen “Onze favoriete plek in Bergen op Zoom is bij de ‘Dikke Boom’ op het Gouvernementsplein. Je kan er lekker zitten en genieten.” Ali (41) en Cengiz (45) uit Bergen op Zoom “Ik ben gezellig aan het winkelen met mijn vriendinnen en de kinderen. Bergen op Zoom is leuk, zeker met een zonnetje er bij. Een kopje koffie op een terrasje slaan we niet over!” Van (34, links op de foto) uit Yerseke “Vanuit Dinteloord is Bergen op Zoom de dichtstbijzijnde stad. Wij komen hier dan ook regelmatig. De orgelmuziek, de terrasjes, een lekker broodje: voor ons is het echt een middagje uit.” Helma (60) en Bram (70) uit Dinteloord STREET TALK “Bergen op Zoom heeft zoveel sfeer. Dat komt door de oude gevels. Het is niet alleen een mooie stad om te winkelen, maar ook om de historie te proeven. Verder vinden wij de Grote Markt met zijn terrasjes in de zomer heel uitnodigend.” Ella (67) en Rien (72) uit Steenbergen “Ik woon hier en winkel geregeld in mijn eigen stad. Bibelino en Mijn Lievelingskleding zijn favoriet. Ze hebben een heel ander aanbod dan de ketens. Wat mij betreft mogen er meer van zulke kleine winkeltjes komen!” Milja (41) uit Bergen op Zoom “Wij wonen in Bergen op Zoom en gaan vaak even naar de stad. De lievelingswinkel van mijn broertje Sebas is de Mediamarkt. Ik vind de kleine winkels juist leuk. Het is altijd gezellig om even te winkelen en daarna een ijsje te eten.” Brent (12 jaar) en Sebas (9 jaar) Dijksra “Wat Bergen op Zoom leuk maakt? Dat er op straat regelmatig van alles te doen is.” John (58) uit Bergen op Zoom

FUNSHOPPEN 13 Bergen op Zoom is een stad waar shoppen en geschiedenis hand in hand gaan. In de historische binnenstad tref je een bruisend winkelhart aan, waar het heerlijk shoppen is. Een compact en autovrij gebied met een aantrekkelijk winkel aanbod. Naast de bekende ketenbedrijven zijn er veel leuke en bijzondere winkeltjes. Veel van deze winkeltjes zijn gevestigd in een van de monumentale panden die Bergen op Zoom rijk is. Tussendoor even genieten op een van de gezellige terrassen of in een café, is een aangename onderbreking van de dag. De stad biedt voldoende parkeergelegenheid en je hoeft met je inkopen nooit ver te lopen. KOOPZONDAG Iedere eerste zondag van de maand is het koopzondag in Bergen op Zoom! Tijdens deze koopzondagen kun je overal in de binnenstad gratis parkeren. Ondernemersvereniging Sterck zorgt, in samenwerking met Aangenaam Bergen op Zoom, voor een creatieve invulling van deze zondagen. Stichting Bezichtiging Monumenten opent tijdens de koopzon dagen de deuren van de monumenten en je bent hier welkom voor een bezichtiging in de Sint Gertrudiskerk, de Gevangenpoort, Synagoge en het Stadhuis. www.aangenaambergenopzoom.nl AANGENAAM BERGEN OP ZOOM APP Haal meer uit je stad! De city app geeft je als inwoner of bezoeker een overzicht van alles wat er in Bergen op Zoom te doen is op het gebied van cultuur, winkelen, horeca en evenementen. Zo hoef je dus nooit meer iets te missen! En maak je een persoonlijk profiel aan dan profiteer je van extra’s en leuke tips. IEDERE EERSTE ZONDAG VAN DE MAAND KOOPZONDAG! KOOPZONDAGEN 2016 5 JUNI 3 JULI 7 AUGUSTUS 4 SEPTEMBER 2 OKTOBER 6 NOVEMBER 4 DECEMBER

14

UITGAAN EN EVENEMENTEN 15 GETIPT DOOR LOCALS HET PROVOOSTHUIS “Als je een biertje wilt drinken dat nog niet in de winkels is te vinden, moet je bij Het Provoosthuis zijn. De eigenaar kan je er alles over vertellen, ook over wijn trouwens. Dit snooker-, pool- en carambolecafé heeft 80 soorten bier in huis. Er zijn ook regelmatig wijn- en bierproeverijen. Niet veel mensen weten dat er een heel leuk buitenterras is. Er zijn zo veel pooltafels dat spelen altijd mogelijk is. Voor kinderen zijn er zelfs speciale kleine keuen.” Chantal (31). POTTERSTRAAT 36 VISRESTAURANT BERGSDIEP “Als je lekker rustig buiten wilt eten, is Bergsdiep een aanrader. Het is net buiten het winkelcentrum en de auto parkeer je voor de deur. Het Wilhelminaveld ligt om de hoek en dat is ideaal voor onze kinderen, die na het eten lekker willen uitrazen. De menukaart is een krant waarin je meer kunt lezen over de ontstaansgeschiedenis van het restaurant en het Bergsche Diep. Het Bergsdiep plateau, met schaal- en schelpdieren, raad ik iedereen aan!” Cors (43). BLOKSTALLEN 2E WWW.BERGSDIEP.NL KUNST- EN PROEFLOKAAL DE WERELD “Dit is een kleine en knusse kroeg, die heel mooi is ingericht. Ze hebben heel veel verschillende soorten bier. Er komen altijd leuke bandjes, bijvoorbeeld tijdens de Bluesroute.” Wendy (51) GROTE MARKT 28 BRASSERIE DE BERK “De Berk is ideaal vanwege de mooie locatie en omdat ze heel goed grote groepen kunnen ontvangen. Je kunt er het hele jaar door buiten zitten: op het verwarmde terras of in de blokhutten, inclusief dekentje en houtblokken op het vuur. ’s Zomers is het genieten op de loungebanken. De bediening is er prima en het is er altijd gezellig druk.” Peter (26). BEMMELENBERG 21 WWW.BRASSERIEDEBERK.NL IJSSALON EMMA “Wij lopen nooit langs Emma zonder een ijsje te nemen. Die zijn echt verslavend lekker! Ze hebben ook pannenkoeken en luxe belegde broodjes. Pas hebben we een ijstaart besteld en die was ook al zo heerlijk. In de middeleeuwse kelder speelt geregeld een jazzbandje. Bijzonder, toch?” John (63) en Lydia (62). FORTUINSTRAAT 7 WWW.IJSSALONEMMA.NL

16 BEST OF BOZ GEBOUW-T —————————— Gebouw-T, het poppodium van Bergen op Zoom, bevindt zich aan de rand van het historische hart en is gevestigd in een monumentale militaire manege. In 2016 viert het poppodium alweer haar 5 jarig bestaan. In die vijf jaar hebben vele (inter)nationale artiesten op het podium gestaan. Bands als Bløf, Beth Hart, Earth, Wind & Fire Experience, Blaudzun, De Jeugd van Tegenwoordig en Jett Rebel heeft Gebouw-T reeds mogen ontvangen. Die laatste is inmiddels regelmatig te gast en tevens toegetreden tot het Comité van Aanbeveling van Gebouw-T. Tijdens het laatste optreden in Gebouw-T vertelde Jett Rebel aan het aanwezige publiek dat “Gebouw-T inmiddels als thuis komen voelt”. Dat is niet zo gek, Jett Rebel is bij Gebouw-T ook bijna kind aan huis. In 2014 bereidde hij er een week lang zijn aankomende tour voor, die tevens afgetrapt werd in het Bergse poppodium. Hierover schrijft hij in het voorwoord van het live album ‘Tight Like A Baby Tiger’: “De mogelijkheid om te kunnen voorbereiden in Gebouw-T was top. Gebouw-T gaf ons alles wat we nodig hadden, we hebben het erg goed naar ons zin gehad daar”. Zo goed, dat Jett Rebel eind 2015 terug kwam om zijn nieuwe album ‘Truck’ in de studio van Gebouw-T af te mixen. Deze studio bevat een analoge geluidstafel, welke door de BBC onder andere gebruikt is om het spectaculaire Live Aid mee op te nemen. Jett Rebel: “Ik mixte het album (echt waar) in Gebouw-T in Bergen op Zoom. Met heel veel coole spullen die ik thuis niet heb, zoals een enorme spring-reverb en ontzettend veel toffe pre’s”. Een paar maanden later was Gebouw-T tevens de plek waar Jett Rebel zijn tour naar aanleiding van het nieuwe album voorbereidde en aftrapte. Naast optredens zijn er in Gebouw-T regelmatig themafeesten, band- en DJ-wedstrijden, jamsessies en heeft het haar eigen festivals; Op De T en PopMonument. Tevens beschikt het pand over twee oefenruimtes voor bands. —————————— WILHEMINAVELD 96 / WWW.GEBOUW-T.NL VAN PODIUM TOT LEZING

UITGAAN EN EVENEMENTEN 17 THEATER DE MAAGD —————————— Dit middelgrote theater in het historische hart van Bergen op Zoom dankt zijn unieke sfeer aan de met diverse architectuurprijzen bekroonde transformatie van kerk tot stadsschouwburg. De foyers zijn recentelijk aangepast om de bezoeker extra warm welkom te heten. Overal in het gebouw zie je de schitterend gerestaureerde kerkornamenten zoals zuilen en glas-in-loodramen. De Maagd biedt een professioneel theaterprogramma met allerlei soorten voorstellingen en is daarnaast een inspirerend podium voor cultuur uit de regio en andere events. De Maagd programmeert ook in de Hofzaal van het Markiezenhof en CKB Theaterzaal. 100% beleving staat hoog in het vaandel in de Huiskamer van Bergen op Zoom, vandaar dat er allerlei arrangementen en regelmatig extra activiteiten in de foyer zijn. —————————— GROTE MARKT 32 / WWW.DEMAAGD.NL VESTZAKTHEATER HET ZWIJNSHOOFD —————————— Het Zwijnshoofd is een eeuwenoud café aan de Moeregrebstraat in Bergen op Zoom. Sinds 1880 zwaait de familie Denissen er de scepter. In 2008 werd achter het café een Vestzaktheater gerealiseerd. Met behoud van de karakteristieke binnenplaats is er een fraai gebouw neergezet. Je kunt hier o.a. genieten van muziekoptredens, toneeluitvoeringen, Vastenavend activiteiten en lezingen. Het bestaande gebouw, met het typisch bruin café, heeft volop ruimtes waar je kunt vergaderen en repeteren. —————————— MOEREGREBSTRAAT 18 / WWW.HETZWIJNSHOOFD.NL INSTORE WATERPUT —————————— Popspeciaalzaak de Waterput heeft een uitstekende naam opgebouwd wat betreft het live presenteren van artiesten in de winkel. Er is zelfs speciaal een podium voor ingeruimd. Dat heeft zijn uitwerking op zowel fans als artiesten niet gemist. Klanten grijpen de kans dicht bij hun helden te komen en in een intieme setting van de muziek te genieten. Artiesten waarderen het directe contact met hun fans. En altijd al op zoek geweest naar die ene speciale LP of CD? Grote kans dat je die hier vindt! —————————— BOSSTRAAT 36 / WWW.WATERPUT.NL

18 BEST OF BOZ DE ZEELAND INDUSTRIEEL ERFGOED MET BOWLINGBAAN EN EEN BIOSCOOP OP STEENWORP AFSTAND VAN SUIKERFABRIEK NAAR WINKELCENTRUM EN TRENDY UITGAANSPLEK Het imposante gebouw De Zeeland deed tussen 1917 en 1929 dienst als suikerfabriek en heeft haar naam te danken aan de vereniging Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek Zeeland die de fabriek in die tijd exploiteerde. De gemeente Bergen op Zoom is jaren bezig geweest voor een herbestemming van De Zeeland als onderdeel van ontwikkelingsproject De ScheldeVesting. Tussen 2012 en 2014 zijn de fabriekshallen gerenoveerd en is er een overdekt winkelcentrum gerealiseerd. Met in totaal drie verdiepingen biedt het gebouw ruimte voor een tiental winkels. Sinds de opening zijn er verschillende winkels gevestigd en op de bovenste verdieping is vorig jaar een bowlingcentrum met eetgelegenheid geopend. MODERNSTE BOWLINGHUIS VAN NEDERLAND Twaalf witte automatische wedstrijdbowlingbanen voorzien van LED-verlichting, audio en video faciliteiten. Welke bowler droomt er nou niet van om op een dergelijke baan via een schitterende curveball de pins omver te gooien. Bij voorkeur alle tien tegelijk natuurlijk! Bij de nieuwe Bowling & Resto Lounge in Bergen op Zoom kan het allemaal. Wie niet van bowlen houdt, is welkom in het grandcafé, restaurant of de loungehoek waar je kunt darten, poolen, tafelvoetballen of gewoon op je gemak een drankje kunt drinken. —————————— MARKIEZAATSWEG 25 WWW.BOWLINGBERGENOPZOOM.NL RANDSTEDELIJKE UITSTRALING MET EEN PERSOONLIJKE TOUCH Grote schermen, luxe stoelen met beenruimte, volop parkeergelegenheid en het allerbelangrijkste; de beste films. Vanaf zomer 2016 is het allemaal mogelijk bij Cinema Kiek in de Pot en behoort ‘het filmpje pakken’ in Antwerpen tot de verleden tijd. Met haar ligging ten zuiden van De Zeeland, aan de Markiezaatsweg, haar strakke uitstraling en moderne verlichting wordt het gebouw een heuse eyecatcher. De oude Cinem’Actueel aan de Potterstraat, die sinds 1975 draait, zal haar deuren sluiten. Het nieuwe complex telt zes zalen waarvan een met een scherm van 16 bij 18 meter, 800 stoelen, 200 eigen parkeerplaatsen en een foyer inclusief zonneterras met uitzicht op het water. Dringen voor de bar tijdens tien minuten pauze dat hoort er niet meer bij, want bij deze zogenoemde servicebioscoop kun je tijdens de film hapjes en drankjes bestellen. Optimaal genieten dus! —————————— WWW.CINE-SERVICE.NL

UITGAAN EN EVENEMENTEN 19 KUNSTEN IN DE MONUMENTEN & POPMONUMENT UNIEKE LOCATIES, BIJZONDERE ACTS, PRACHTIGE VERHALEN EN OVERWELDIGENDE KUNSTVORMEN! KUNSTEN IN DE MONUMENTEN 10 EN 11 SEPTEMBER 2016 Inspirerend en overtuigend. Zo noemde Prof. mr. Pieter van Vollenhoven vorig jaar de landelijke opening van de Open Monumentendagen in Bergen op Zoom. Hoewel de landelijke schijnwerpers dit jaar op een andere stad gericht zullen zijn, is er ook in het tweede weekend van september van alles te beleven op de Brabantse Wal. De Brabantse Wal gemeenten (Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht) organiseren de landelijke Open Monumentendagen onder de noemer ‘Kunsten in de Monumenten’. Een jaarlijks terugkerend evenement dat bol staat van historie, hedendaagse kunst en cultuur. Zoals elk jaar is er weer een speciaal thema. In 2016 is dat Iconen en symbolen. Cultuurhistorische verenigingen, koren, harmonieën en kunstenaars zorgen tijdens Kunsten in de Monumenten voor een levendig programma vol cultuur en vermaak dat jong en oud zal aanspreken. Enthousiaste gidsen geven toelichting in en over de vele historische monumenten op de Brabantse Wal. Ze laten je de geschiedenis van deze monumenten proeven. Daarnaast laten de Brabantse Wal gemeenten de meest uiteenlopende kunstvormen in hun prachtige erfgoed tot leven komen. Erfgoed, muziek, ambacht, theater, dans en kunst! POPMONUMENT 10 SEPTEMBER 2016 PopMonument samengevat in één zin: bijzondere artiesten op bijzondere locaties in Bergen op Zoom. Van een intiem optreden in een eeuwenoud monument tot een opkomend bandje in een bruine kroeg dat het publiek van z’n sokken blaast. PopMonument combineert bekende namen met local heroes. Tijdens PopMonument wordt op unieke locaties, zoals de Gevangenpoort, Heerenkamer, Synagoge en Het Markiezenhof, een podium geboden aan beginnende en gevestigde (inter)nationale popacts. Door middel van deze acts, rondleidingen en storytelling wordt beleving en sfeer gecreëerd op plekken waar de bezoeker normaal niet komt. In 2015 won PopMonument de Brabantse Erfgoedprijs, vanwege de frisse en originele aanvulling op het aanbod in Cultureel Brabant. INFORMATIE Kijk voor het programma en meer informatie op: www.kunstenindemonumenten.nl en www.popmonument.nl

20 BEST OF BOZ JAZZBOZ Stichting Bergse Jazz Evenementen heeft weer tal van topartiesten vastgelegd om op te treden op diverse locaties in het centrum. Tijdens een streetparade geniet zelfs het winkelend publiek van vrolijke jazzklanken. Van 20 t/m 22 mei 2016 barst het feest weer los. Kom luisteren naar de prachtige gospelstem van Madeline Bell, zie hoe leerlingen van het voortgezet onderwijs de strijd met elkaar aangaan tijdens een jazzbattle of laat je overdonderen door de imposante klanken van het orkest van de Koninklijke Luchtmacht Kapel. Liever lekker swingen? Strek dan je benen en leef je uit op de springlevende dansmuziek van de Cream Colored Ponies. Dit en nog veel meer tijdens dit muzikale weekend vol soul en jazz. Jaarlijks weekend na Pinksteren. www.jazzboz.nl BRABANTSE WAL DAG Geniet van het gulle leven tijdens de Brabantse Wal Dag op zondag 22 mei 2016 van 11:00 tot 17:00 uur. Alle activiteiten staan in het teken van recreatie, natuur, cultuur, culinair en educatie. De Brabantse Wal Dag vindt plaats op Landgoed Lievensberg en omgeving. Als bezoeker word je verrast met nog meer nieuwe activiteiten en aanbod, dat het gebied rijk is. Een beleving voor jong & oud. Kom naar buiten en ontdek de Brabantse Wal. Jaarlijks mei/juni www.vvvbrabantsewal.nl CULINAIR FESTIVAL PROEFMEI Van 26 t/m 29 mei 2016 kun je op de binnenpleinen van stadspaleis Het Markiezenhof genieten van culinaire hoogstandjes van toprestaurateurs uit de omgeving. Ze laten je proeven van de lekkerste streekproducten zoals ansjovis, asperges en aardbeien. Verder kun je er genieten van koffie, wijn, chocolade en vele specialiteiten uit bevriende Vlaamse steden. Binnen de muren van Het Markiezenhof vinden ook de finales van de internationale Fissler Kookwedstrijden plaats. Ook voor het muzikale vertier zit je hier goed met optredens van tal van muzikanten en bands. Op vrijdag is er een pop-up tour, een culinaire tour langs verrassende locaties. Nieuw dit jaar is een kinderkookgebeuren op de Grote Markt. Zaterdag en zondag kun je een tour maken langs verschillende belevingspunten in en om Bergen op Zoom. Proef, beleef en geniet van de Brabantse Wal! Jaarlijks mei/juni www.proefmei.nl MARIA OMMEGANG Op 26 juni 2016 zal de 72-ste Maria Ommegang door de straten van Bergen op Zoom trekken: een religieuze dankstoet ter ere van Maria. De Maria Ommegang wordt jaarlijks uitgevoerd omdat Bergen op Zoom tijdens de Tweede Wereldoorlog groot oorlogsleed bespaard is gebleven. Het thema van dit jaar is: ‘Maria Moeder van Barmhartigheid’. Historische groepen, Bijbelse taferelen, praalwagens en zang- en dansgroepen wisselen elkaar af. De Maria Ommegang is een prachtig en typisch Bergs schouwspel. Jaarlijks laatste zondag in juni www.mariaommegang.nl

UITGAAN EN EVENEMENTEN 21 KIJK VOOR ALLE EVENEMENTEN OP WWW.VVVBRABANTSEWAL.NL ROVERS RUN BEACHWEEK Van 1 t/m 9 juli 2016 wordt de Grote Markt omgetoverd tot één grote zandbak. Deze hele week worden er voor verschillende doelgroepen allerlei sportactiviteiten georganiseerd op het tijdelijke strand midden in de stad. Denk aan beachvolleybal clinics en beachtennis, maar ook een workshop Caribische dans staat op het programma. De beachweek wordt traditioneel afgesloten met het beachvolleybaltoernooi, georganiseerd door volleybalvereniging Sic Pugno. Op 2 juli 2016 vindt voor de eerste keer deze uitdagende obstakel run plaats op het terrein van Fort de Roovere. Aan de deelnemers de taak om het fort als ware rovers te veroveren. Je trotseert het parcours wat voor 95 % bestaat uit bospaden, mul zand en andere natuurlijke obstakels met de nodige hoogteverschillen. Onderweg word je verrast door uitdagende hindernissen zoals hoge trappen, steile hellingen, obstakels van autobanden en schuttingen. Zowel kleine rovertjes als volwassen rovers kunnen individueel of in teamverband deelnemen. www.roversrun.nl COLOR RUN Op 16 juli 2016 wordt Bergen op Zoom weer de kleurrijkste stad van het land. Naast kleur staat deze vijf kilometer run ook voor heel veel fun! Iedereen, jong, oud en zelfs de allerkleinsten, beginnen geheel gekleed in het wit en bij elke kilometer word je ondergedompeld in een andere kleur. Na vijf kilometer te hebben gerend, gedanst, gehuppeld of gewandeld word je als een kleurrijke held onthaalt. www.coloryourliferun.com KRABBENFOOR Van 29 t/m 31 juli 2016 vindt voor de 52-ste keer de Krabbenfoor plaats. Drie dagen lang kan iedere levensgenieter zijn of haar hart ophalen in de vrolijke drukte van de pleinen en winkelstraten. Slenter bijvoorbeeld langs honderden kramen met leuke koopjes. Geniet van demonstraties en extra kortingen in winkels. Of bezoek de marktjes met boeken, curiosa en kunst. Wie graag in Oosterse sferen verkeert, gaat naar de Pasar Malam. En voor lekker eten kun je werkelijk overal terecht. Voor de kids zijn tal van leuke attracties geregeld. Eten, drinken, swingen van ’s middags tot in de kleine uurtjes... Het kan allemaal, in een stad die lijkt te ontploffen van Bourgondische feestvreugde. Jaarlijks laatste do/vr/za in juli www.dekrabbenfoor.nl

22

CULINAIR 23 DE HELD VAN DE CULINAIR GENIETEN Gedurende het hele jaar zijn er in Bergen op Zoom verschillende culinaire events waarbij inwoners en bezoekers de kans krijgen om allerlei nieuwe hapjes te proeven of van heerlijke drankjes te genieten. Of het nu gericht is op eten en drinken of puur gaat om het proeven van lokale producten, bij deze evenementen draait het om genieten van het eten en van het gezelschap. Wij hebben een selectie gemaakt van de komende culinaire events. TGIF Thank God it’s Friday, met elkaar het weekend inluiden met deze openluchtborrel op wisselende locaties in Bergen op Zoom. Voor ondernemers en gezelligheidsmensen, iedereen is van harte welkom. Noteer alvast de data in je agenda: 13-05, 17-06, 15-07, 02-09 en 04-11. Dit zijn de vrijdagen die je niet wilt missen! Houd de facebookpagina van TGIF in de gaten voor de locaties en de laatste nieuwtjes. PROEFMEI Genieten van culinaire hoogstandjes van toprestaurateurs, streekproducten, muziek, fietstochten en meer. Dit zijn de ingre diënten voor een geslaagd bezoek aan hét culinaire evenement van het jaar; ProefMei. In 2016 vindt het evenement plaats op 27 t/m 29 mei. Proef, beleef en geniet van de Brabantse Wal. www.proefmei.nl BUITENGEWOON BERGEN OP ZOOM Een pop-up Foodmarket event op het Korenbeursplein in Bergen op Zoom. Met een diversiteit aan deelnemers is er voor ieder wat wils! Op een aantal zaterdagen vanaf 16 uur geniet je van fantastische deelnemers, heerlijk weer en de juiste klanken. En samen met de gezellige bezoekers is het een evenement waar je bij moet zijn. Houd de facebookpagina van Buiten gewoon Bergen op Zoom in de gaten voor de data. De Europese Unie heeft in 2016 de Brabantse Wal Asperges op haar lijst met beschermde producten geplaatst. De “witte asperge met een licht zoute en niet-bittere smaak” is toegevoegd aan een register dat streekproducten beschermt tegen namaak. Kijk op www.vvvbrabantsewal.nl waar je dit heerlijke streekproduct kunt kopen. ANSJOVISVANGST Cor van Dort is een echte Brabantse Held die zich tot op hoge leeftijd inzet voor het behoud van de weervisserij in Nederland. Met de Bergse Ansjovis levert hij een uniek, duurzaam en smaakvol product. Nadat hij eerst werd uitgekozen tot Brabantse Held van de Smaak, sleepte hij ook nog eens de landelijke publieksprijs Held van de Smaak in de wacht! Cor van Dort, inmiddels 83 jaar oud, was de laatste echte ‘weervisser’ van Nederland en zelfs van Europa. Hij heeft het vak als 15-jarige geleerd en is nog altijd actief in de visserij. De zaak is inmiddels overgedragen aan de volgende generatie, maar Cor gaat in het seizoen nog dagelijks mee om te vissen en de weren te onderhouden. Dankzij Cor bestaat de weervisserij op Bergse Ansjovis nog en wordt zijn kennis via de Stichting Behoud Weervisserij (SBW) overgedragen op jonge weervissers. Zo wordt het ambacht in stand gehouden. SBW organiseert ieder seizoen (mei en juni) vaartochten naar de weervisserij. Het komende seizoen staan maar liefst dertien excursies op het programma. Ben er snel bij want vol=vol. www.behoudweervisserij.nl

24 RESTAURA BEST OF BOZ KOEJ Waar ooit de schepen aanen afmeerden, daar waar de vrachtwagens en transportkarren met druivensuiker, staal en verhuiskisten in- en uitreden, daar worden nu heerlijke (rund) vleesgerechten op eigen wijze geserveerd. Pop-up restaurant Koej is een restaurant gevestigd in een historisch en industrieel pand. Koeienvellen, slagersmessen, hakblokken, vitrines en kachels zorgen voor een hippe en uitdagende beleving, iets wat je eigenlijk alleen in de grote stad tegenkomt. Koej is stoer, robuust en sympathiek ruig. — ZUIDZIJDE HAVEN 39 0164 820 391 WWW.KOEJ.NL ’T ZUSJE Een avondje Bourgondisch genieten van lekkere tapas. Bij ’t Zusje gaat het niet alleen om lekker eten, maar ook om de beleving daarbij. Voor een vaste prijs kun je de hele avond van alles proeven. Het tapasconcept maakt eten tot een sociale happening. Zowel groepen als stelletjes kunnen zich hier uitstekend vermaken. Avondvullend genieten doe je bij ‘t Zusje! — BLOKSTALLEN 2 0164 726 999 WWW.ZUSJE-TAPAS.NL EL MUNDO DE CARLITA BERGSDIEP Wanneer je binnenstapt in dit authentiek ingericht Mexicaanse restaurant krijg je meteen dat warme zomerse gevoel van op vakantie zijn. Je wordt overspoeld door vrolijke kleuren, sombrero’s, lampjes en tal van tierlantijntjes. De geur van het verse eten komt je tegemoet als je in het restaurant of op het terras zit. El Mundo de Carlita ligt aan het sfeervolle Beursplein met uitzicht op voormalig stadspaleis Het Markiezenhof. Een uitstekende plek om een lekker hapje te eten voor een betaalbare prijs. — BEURSPLEIN 7 0164 234 760 WWW.EL-MUNDO.NL Een uitgesproken visrestaurant in industriële sfeer met veel verwijzingen naar de Weervisserij. Eerlijke dagverse producten met een enorme variatie aan vis, schelp- en schaaldieren op het menu. Met je handen kreeft eten, oesters naar binnen slurpen, Zeeuwse mosselen, een perfect gebakken schol, Oosterschelde paling... Verser dan vers door directe eigen inkoop op de visafslag in Yerseke! En uiteraard van het seizoen, vooral uit de Oosterschelde en natuurlijk ansjovis. — BLOKSTALLEN 2E 0164 858 243 WWW.BERGSDIEP.NL PROEF, RUIK VAN AL DIT L

CULINAIR 25 K EN GENIET LEKKERS LE BOULEAU Op deze prachtige locatie midden in de bossen van Bergen op Zoom geniet je van luxe gerechten. Bij Le Bouleau worden de tafels gesierd door oesters, vis, vlees, wild en gevogelte. Vers! En met heerlijke wijnen. Le Bouleau staat bekend om zijn bijzondere wildrecepten. Een assortiment uit Scandinavië, Europa en Afrika. Je kunt er uitgebreid tafelen of in een van de hoekjes van de loungebanken wegkruipen met tapas en een goed glas wijn. — BEMMELENBERG 16 0164 258 782 WWW.LEBOULEAU.NL LA GROTTA In een kelder aan de westkant van de Grote Markt ligt Ristorante La Grotta. Hier kun je genieten van authentieke Zuid Italiaanse gerechten met pure smaken en verse ingrediënten. Aan ervaring en opleiding geen gebrek, want de chef koks en pizzaiolo hebben alles geleerd in Zuid Italië. Met mooie wijnen is het echt genieten van alles dat deze Zuid Italiaanse keuken te bieden heeft. Op de wisselende menukaart tref je dagelijks verse vlees-, vis-, en streekgebonden producten aan. Italiaanser kan het niet en dat proef je! — GROTE MARKT 30A 0164 855 665 WWW.LAGROTTABERGENOPZOOM.NL RESTAURANT HEMINGWAY Restaurant Hemingway ligt aan de sfeervolle Grote Markt met zicht op de monumenten. Het restaurant draagt de naam Hemingway, gezien Ernest Hemingway bekend stond als een levensgenieter die goede spijzen en wijnen kon waarderen. Ze werken hier het liefst met lokale producten en met eerlijke, verantwoorde producten. Verse grondstoffen worden dagelijks geleverd en het beste van de Brabantse Wal vind je hier. Chef Sander Doggen creëert spannende combinaties en vernieuwt Franse klassiekers op een niet voor de hand liggende manier. Culinair genieten in een historische ambiance! — GROTE MARKT 36 0164 252 050 WWW.RESTAURANTHEMINGWAY.NL DE TEERKAMER Al in de 15e eeuw werd de Teerkamer geopend als herberg en was het een levendig trefpunt in het hart van de middeleeuwse stad. Een halve eeuw later ging de herberg ten onder aan het krijgsgewoel van de tachtigjarige oorlog, maar met de Teerkamer van nu heeft Bergen op Zoom haar oude trefpunt terug. Het concept van de Teerkamer past bij elke doelgroep; van de oudere jongeren tot de jongere ouderen. Je kunt er in een rustige en ongedwongen sfeer genieten van een heerlijk ontbijt, een lunch, een borrel met vrienden of een diner met familieleden. — GROTE MARKT 13 0164 239 345 WWW.TEERKAMER.NL ANTS

26 Sander is chef-kok bij restaurant Hemingway, gevestigd in Grand Hotel De Draak en hij stelde speciaal voor dit magazine een heerlijk diner samen. Hij gebruikt hierbij zo veel mogelijk seizoensgebonden producten en streekproducten van de Brabantse Wal. Thuis genieten met vrienden en familie. Eet smakelijk! BEST OF BOZ STREEKGERECHTEN DINER VAN SANDER DOGGEN VOORGERECHT Bitterbal van Bergse oesterzwammen met koffie mayonaise INGREDIËNTEN (4 PERSONEN) – 250 gram oesterzwammen – 1 grote ui – 3 tenen knoflook – 0,4 liter groentebouillon – 60 gram bloem – 60 gram boter – Gehakte peterselie – Zout – Peper – Bloem – Eiwit – Paneermeel – Olijfolie INGREDIËNTEN KOFFIEMAYONAISE – 0,25 dl koude espresso – 2 verse eidooiers – 1/2 theelepel mosterd – Snufje zout – 2 dl zonnebloemolie – 0,5 dl olijfolie extra vierge – Citroensap BEREIDINGSWIJZE BITTERBALLEN Snijd de oesterzwammen fijn. Snipper de ui en de knoflook. Verhit wat olijfolie in een bakpan. Fruit de ui en de knoflook aan en voeg de oesterzwammen er aan toe. Bak dit alles gedurende 5 minuten rustig aan tot de massa droog aanvoelt. Voor de roux, de boter smelten (niet laten verkleuren) en voeg hierna de bloem er in één keer bij. Houd het vuur laag, blijf roeren en laat de bloem even garen. Dat kun je zien als er een doffe gloed over de roux ontstaat. Voeg de bouillon al roerende geleidelijk toe aan de roux waardoor er een dikke pap ontstaat. Al roerende dit door laten koken. Voeg de gebakken oesterzwammen, ui en knoflook toe en de gehakte peterselie. Breng het geheel op smaak met zout en peper. Laat het geheel tot een solide massa afkoelen in de koelkast. Draai van de opgesteven massa kleine balletjes. Paneer de balletjes met bloem, eiwit en paneermeel en herhaal dit 2x met alleen eiwit en paneermeel. Frituur de bitterballen op 180 graden Celsius tot goudbruin, circa 5 minuten. BEREIDINGSWIJZE KOFFIEMAYONAISE Voeg de espresso, eidooier, zout, mosterd bij elkaar in een maatbeker. Gebruik een staafmixer om het geheel glad te mixen. Voeg geleidelijk de olie toe tot er een mayonaise ontstaat. Om de smaak te intensifiëren voeg je een paar druppels citroensap toe. TIP: Bergse oesterzwammen en olijfolie extra vierge zijn verkrijgbaar bij Tapavino, Bosstraat 7 HOOFDGERECHT Gegratineerde “Oosterschelde" kreeft met lamsoor en Belgische kruidenboter INGREDIËNTEN (4 PERSONEN) – 1 Oosterschelde kreeft van 500 gram – 250 gram zachte roomboter – 1/2 ui – 1 teen knoflook – 1/4 bos peterselie – Snufje zout – 50 gram lamsoren BEREIDINGSWIJZE Was en pluk de peterselie en laat de peterselie goed uitlekken bijv. in een slacentrifuge. Maak de ui en de knoflook schoon. Doe de peterselie, ui en de knoflook in een maatbeker en maak hier een gladde pasta van met een staafmixer. Roer vervolgens de boter luchtig met de mixer en voeg hierna het ui mengsel toe aan de boter. Maak de boter lekker door er nog wat zout aan toe te voegen. Kook de Oosterschelde kreeft 3 minuten af in een een grote pan kokend water, waarin ruim peper en zout is toegevoegd. Laat de kreeft vervolgens in ijs/koud water afkoelen. Verwijder de 2 scharen en knieën van de kreeft en haal het vlees eruit. Let op de baleinen in de scharen. Snijd de kreeft over de lengte doormidden en verwijder de hersenpin en het maagzakje. Vergeet ook niet het darmkanaal te verwijderen uit de staart. Vul de kop van de kreeft met kort gekookte lamsoren. Leg op de lamsoren het vlees uit de scharen en de knieën. Beleg de kreeft met de kruidenboter en gratineer de kreeft op 200 °C ongeveer 3-4 minuten in de oven. Dit gerecht is goed te combineren met asperges, frisse rauwkostsalade, maar ook met verse gebakken dikke frieten. TIP: de heerlijkste Oosterschelde kreeft haal je bij Visgilde, Lombardenstraat 2

Illustratie: Petra Kwaadgras CULINAIR 27 NAGERECHT Mousse van boerenyoghurt met “stadshoning” en citroen INGREDIËNTEN (4 PERSONEN) – 225 gram room – 25 gram room – 25 gram suiker – 4 blaadjes gelatine – 250 gram boerenyoghurt – 25 gram stadshoning – 1 citroen (rasp en sap) BEREIDINGSWIJZE Klop de room op met een garde tot yoghurtdikte. Leg ondertussen de blaadjes gelatine in koud water en laat ze weken tot de blaadjes slap zijn. Voeg de honing, suiker en de 25 gram room toe in een steelpan en verwarm dit tot net onder de kook op matig vuur. Haal de pan van het vuur en voeg de uitgeknepen geweekte gelatine hier aan toe en laat door te roeren dit in elkaar oplossen. Doe de boerenyoghurt in een beslagkom. Voeg de warme room (suiker, honing en de gelatine) toe aan de yoghurt en roer dit direct glad met een garde. Spatel vervolgens er de opgeslagen room door tot de totale massa glad is. Hierna voeg je met een spatel de rasp en de sap van de citroen toe aan de mousse. Vul daarna de bakjes. Dit gerecht valt goed te combineren met rabarber, aardbeien, frambozen of bramen. TIP: ga voor de heerlijke boerenyoghurt naar Kaasboerderij De Zuidgeest, Zandven 68b

28

MONUMENTEN 29 HET MARKIEZENHOF PAREL VAN BERGEN OP ZOOM Het voormalige woonpaleis van de heren en markiezen, is vandaag de dag een van de fraaiste stadspaleizen van West­Europa. Achter de imposante gevel met felrode vensterkorven vind je een intrigerend complex van zalen, stijlkamers, galerijen, traptorens, binnenplaatsen en tuinen. Tegenwoordig doet Het Markiezenhof dienst als museum en regionaal archief. Je komt er alles te weten over de geschiedenis van stad en streek. Ontdek bovendien de rijke historie van de kermis en de wisselende exposities. STADSPALEIS In de vijftiende en zestiende eeuw behoorden de heren van Bergen op Zoom, die in 1533 de titel van Markies verwierven, tot de invloedrijkste en machtigste edelen van de Nederlanden. Het Markiezenhof was de residentie van de markiezen in de stad. Behalve als woning fungeerde het ook als bestuurscentrum. Sinds het eind van de TENTOONSTELLINGEN 21 JUNI — 31 JULI I’M ALIVE, EXPO JACQUES BAKKER 11 AUGUSTUS – 11 SEPTEMBER EXPO ARSIS achttiende eeuw had het complex lange tijd een militaire functie. In de jaren vijftig werd het complex overgedragen aan de gemeente Bergen op Zoom en zijn de zalen, gangen, galerijen, torens, binnenplaatsen en tuinen van Het Markiezenhof zorgvuldig gerestaureerd en in oude staat teruggebracht. De pronkstukken van het paleiscomplex zijn de Grote Galerij aan de Grote Binnenplaats en de Hofzaal met zijn laatgotische Christoffelschouw. Na de restauratie kreeg Het Markiezenhof een culturele bestemming. BUSINESSEVENTS IN EEN HISTORISCH DECOR Het stadspaleis, is het aangewezen decor voor een geslaagd business event. Van grote bijeenkomsten met enkele honderden gasten tot juist intiemere gelegenheden met een kleiner gezelschap. Het Markiezenhof herbergt een schat aan bijzondere (museum) zalen, kamers, tuinen en binnenpleinen. Elk met een eigen sfeer en mogelijkheden. Steenbergsestraat 8 0164 277 077 www.markiezenhof.nl 30 SEPTEMBER – DECEMBER MAAND VAN DE GRAFIEK 20 MEI 2017 – OKTOBER 2017 BERGEN OP ZILVER Kijk op www.markiezenhof.nl voor de activiteiten voor jong en oud

30 BEST OF BOZ ESCAPE THE GATE! DE GEVANGENPOORT EEN BELEVING VOOR JONG EN OUD De Lievevrouwepoort is de enige bewaard gebleven middeleeuwse stadspoort van Bergen op Zoom. Het is zelfs één van de oudste nog bestaande stadspoorten in Nederland. De poort is gebouwd rond 1350 als onderdeel van de stenen stadsmuur. Doordat het ommuurde gebied aan het einde van de vijftiende eeuw werd uitgebreid met het Havenkwartier ten westen van de Lievevrouwepoort, verloor het de functie van toegangspoort. Omdat de poort inmiddels werd gebruikt als bewaarhuis bleef het gebouw bewaard en werd het ‘De Gevangenpoort’ genoemd: een plek waar dronkenlappen, dieven, een heks en overig gespuis moesten wachten op hun uiteindelijke (lijf)straf. Tot 1925 bleef De Gevangenpoort dienst doen als bewaarplaats. Na een restauratie werd de poort begin jaren dertig van de vorige eeuw omgedoopt tot gemeentemuseum en maakt het sinds 2015 onderdeel uit van het stadspaleis en museum Het Markiezenhof. KONINKLIJK BEZOEK Omdat de Gevangenpoort in 2015 volledig is gerestaureerd, besluiten we om ons met een select gezelschap mee te laten voeren met de ‘geheimen’ van de stad. Onze gids Jesse van Tetterode, projectleider bij Cultuurbedrijf Bergen op Zoom, fluistert ons bijvoorbeeld in dat prins Hendrik – de echtgenoot van koningin Wilhelmina – vermoedelijk heeft vastgezeten in De Gevangenpoort en wel voor dronkenschap. Hopelijk hoefde hij niet het monsterlijke masker te dragen, dat met veel bravoure door onze jongste deelnemers wordt gepast. BELEVING Andere indrukwekkende verhalen zijn die van de Schande van Sanne – een moeder genaamd Josine Perenboom, die blijkbaar haar pasgeboren kind vermoordde. Of wat dacht je van Cornelia Simons, een kruidenvrouwtje dat werd beticht van tovenarij. Al haar spullen werden verbrand, maar de magie hield niet op …. ze werd maar liefst 96 jaar. Behalve de prachtige verhalen maken de eeuwenoude massief houten gevangenisdeuren, de steile ronde torentrappetjes en de origineel in hout gesneden namen van gedetineerden de beleving compleet. SPEKTAKEL Maar er is ook van alles te doen en dat maakt een bezoek aan De Gevangenpoort leuk. Drie ‘jonge mannen’ kerfden naar hartenlust hun namen in hout, mochten pijlen schieten en als klap op de vuurpijl de Escape the Gate bezoeken. “De Escape the Gate is zenuwslopend omdat je met een groep van maximaal vijf personen binnen een uur de ruimte moet zien te verlaten. Dat lijkt misschien makkelijk, maar dat is het zeker niet. Lukt het niet om de puzzels op te lossen, dan krijg je hulp van ‘bovenaf’, legt Jesse uit. Het verhaal van de Escape the Gate is niet gebaseerd op horrorverhalen, maar op de verhalen die te maken hebben met De Gevangenpoort. Dat maakt deze activiteit spannend, maar ook heel leerzaam”, besluit Jesse. Escape the Gate, ga jij de uitdaging aan? Kijk voor info en reserveringen op www.gevangenpoortboz.nl

MONUMENTEN 31 NOG MEER PARELTJES Bergen op Zoom is met ruim 800 jaar geschiedenis een levend monument. Vele veldslagen vonden hier plaats. Meer dan 800 monumenten, waarvan er ruim 200 op de rijksmonumentenlijst staan, leveren het bewijs voor dit bewogen verleden. Wij hebben er een aantal voor je uitgelicht. De Synagoge, Gevangenpoort, Stadhuis, Sint Gertrudiskerk en de Peperbus kun je tegen betaling van mei t/m oktober bezoeken. Van dinsdag t/m zondag ben je welkom tussen 13.00 en 16.30 uur. Rondleidingen in de Grebbe vinden plaats van 30 april t/m 29 oktober 2016 op zaterdag om 13.00 en 15.00 uur. Reser - veringen via www.vvvbrabantsewal.nl. Groepen kunnen op afspraak met VVV Brabantse Wal de monumenten ook buiten genoemde tijden bezoeken. HET STADHUIS GROTE MARKT Het Stadhuis is een samenvoeging van drie afzonderlijke panden. De spreuk op de gevel ‘Mille Periculis Supersum’ – duizend gevaren kom ik te boven – herinnert aan de rol van de stad in de Tachtigjarige Oorlog. Het Stadhuis wordt tegenwoordig gebruikt voor raads- en commissievergaderingen en er wordt nog steeds getrouwd. ST. GERTRUDISKERK GROTE MARKT Een kerk met een veelbewogen geschiedenis. Bij binnenkomst valt de indrukwekkende inrichting op. De kunstwerken, monumentale orgels en 17e eeuwse biechtstoelen met prachtig Mechels houtsnijwerk, maken een bezoek aan deze kerk meer dan waard. En hou je van een uitdaging? Beklim dan de Peperbus, de toren van de kerk. Je wordt beloond met een prachtig uitzicht over de stad. DE GREBBE LIEVEVROUWESTRAAT Na Parijs en Antwerpen is het nu ook mogelijk het voormalige riool de Grebbe bezoeken. De Grebbe is een gerestaureerde watergang en stadsriool. Het verbindt de historische stad met het omliggende water en is een uniek ondergronds monument. Je zal er geen afvalwater meer in aantreffen want dat wordt via een modern systeem afgevoerd. In de Grebbe komt nog wel regenwater terecht, daarom is die bij zware regenval niet toegankelijk. RAVELIJN OP DEN ZOOM KORNEEL SLOOTMANSLAAN De vesting ‘Het Ravelijn’ is een ontwerp van Menno van Coehoorn en dateert uit 1702. Het eiland wordt omringd door aarden wallen en stenen muren en is door een gracht met water omgeven. Dit laatste restant van het uitgebreide vestingstelsel bleek een ingenieus staaltje werk. Niet te trotseren, dacht men toen. Helaas werd in 1747 Bergen op Zoom toch door Franse troepen ingenomen. SYNAGOGE KOEVOETSTRAAT De synagoge stamt uit 1832 en de middeleeuwse kelders met het mikwe (het rituele bad), het waterbassin en de twee waterputten behoren tot de mooiste in Nederland. Op de vrouwengalerij vind je een aantal originele documenten van Walter Süskind. Hij was een Joodse verzetsheld die honderden Joodse kinderen uit de crèche van de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam wist te redden.

32

WONEN 33 ‘STRALEND’ STEL KIEST VOOR BERGEN OP ZOOM NOMI EN ERIK GAAN VOOR CENTRAAL EN GEZELLIG Nomi Hermus (30 jaar) werkt als onderzoeksmedewerkster op de afdeling radiologie en nucleaire geneeskunde in het Erasmus Rotterdam. Haar vriend Erik van der Linden (32 jaar) werkt als ingenieur bij een elektriciteitscentrale in Zeeland. Ze kennen elkaar een jaar en wonen sinds begin 2016 samen in het huis van Erik in Goes. “Samenwonen bevalt ons zo goed, dat het tijd werd om op zoek te gaan naar een ‘toekomstproof’ huis. We hebben gekozen voor een nieuwbouwwoning, project Nieuwe Kaai fase 2, in Bergen op Zoom”, legt Nomi uit. CENTRAAL EN GEZELLIG Het verliefde koppel had nogal wat noten op hun zang: hun toekomstige huis moest centraal liggen, zodat Erik binnen het uur naar zijn (studenten)vrienden in Delft/ Leiden kan rijden. Nomi vindt het fijn om haar vrienden en familie in Dordrecht te bezoeken. “Daarnaast wilden we absoluut wonen in een leuk stadje, waar veel te doen is. Het liefst in of vlakbij het centrum. Ons nieuwe huisje, dat eerste kwartaal 2017 wordt opgeleverd, voldoet aan al onze wensen”, beaamt Nomi. Als fervent zeiler ging er voor Erik nog een wens in vervulling. “Ik heb tijdens mijn studententijd altijd fanatiek gezeild en heb nu ook een klein sportbootje. Waarschijnlijk kan ik deze stallen in de haven vlakbij ons nieuwe huis. Voor het maken van tochten is Bergen op Zoom een prima uitvalsbasis.” ZOEKTOCHT Tijdens de zoektocht naar het ideale huis bezochten Nomi en Erik oude en nieuwe huizen in tal van steden. “Dat we het liefst in Bergen op Zoom wilden wonen, stond voor ons al snel als een paal boven water. Bergen op Zoom ligt centraal, is echt een leuke stad waar veel evenementen worden georganiseerd, met veel faciliteiten zoals de nieuwe bioscoop en een aantrekkelijk winkelgebied. Slenteren door het centrum of een ijsje eten bij ’t Strandhuys op de Boulevard, voelt gewoon goed”, aldus Nomi. “Wel hadden we allebei een ander idee over het soort woning. Nomi valt op oude huizen, van die verbouwprojecten. Ik wilde liever een ‘kant-en-klare’ woning inclusief goede isolatie”, onderstreept Erik. Nomi: “Ons nieuwe huis aan het ‘Hof van Wana’ heeft een typisch jaren 30-uitstraling met leuke witte gekeifde muren, is perfect geïsoleerd, we mogen het naar eigen inzicht indelen én we kunnen er volgend jaar zo in. Perfect dus!” PLANNEN Nomi en Erik hebben het voornemen om zich onder te dompelen in het sociale leven van Bergen op Zoom. “Ik heb al veel gehoord over bijvoorbeeld carnaval ofwel Vastenavend, ProefMei, JazzBoZ en andere leuke evenementen. Ik heb er zo’n zin in”, lacht Nomi. “We gaan ook samen op dansles zodat we naast onze nieuwe buren, snel andere nieuwe mensen leren kennen.”

34 BEST OF BOZ BERGEN OP ZOOM: WAAR VOOR IEDEREEN EEN ´ AANGENAAM´ HUIS IS Bergen op Zoom is een groene gemeente, die haar inwoners veel te bieden heeft. Naast uitgestrekte natuurgebieden op de Brabantse Wal staat Bergen op Zoom bekend om de mooie oude binnenstad met tal van monumenten en historische bezienswaardigheden. In het centrum vind je een breed winkelaanbod, gezellige cafés, restaurants en een theater. Het verenigingsleven bruist, zowel op sportief als cultureel gebied. Sinds de komst van de A4 sta je binnen 30 minuten in het centrum van Antwerpen of Rotterdam. STADSMAKELAAR Op www.stadsmakelaarboz.nl vind je alles over vastgoed, wonen en ontwikkelingen in Bergen op Zoom. “We onderzoeken ruimdenkend de mogelijkheden en kunnen eventueel alternatieven aandragen. Ons advies reikt verder dan het aanbod van onze eigen panden en (bedrijfs)gronden. We onderhouden namelijk nauw contact met makelaars, projectontwikkelaars en overige partijen”, legt Patrick van de Watering, Stadsmakelaar Bergen op Zoom, uit. “Stadsmakelaar weet als geen ander wat er binnen de gemeente op vastgoedgebied speelt en dus ook wat de mogelijkheden zijn. Zo kan een informatief gesprek over vastgoed of een van onze nieuwbouwprojecten heel verhelderend zijn. Waarna wij je direct kunnen doorverwijzen naar de juiste makelaar”, aldus Patrick. AANGENAAM WONEN De verschillende nieuwbouwprojecten in de gemeente Bergen op Zoom bieden fraaie woningen in steeds een andere, karakteristieke setting met alle voorzieningen binnen handbereik. Wat dacht je van een moderne grachtenwoning in het project ScheldeVesting of een parkvilla in het Groene Gordijn? Behalve nieuwbouw is er veel aandacht voor ontwikkeling van de bestaande wijken. DE MARKIEZATEN Een van die nieuwbouwprojecten is ‘De Markiezaten’, een ruim opgezette wijk aan de zuidkant van Bergen op Zoom. Het totale plan omvat vijf deelplannen die in het teken staan van water, robuust groen, markante hoogteverschillen en in de nabijheid van natuur en voorzieningen. Er worden villa’s, patiobungalows, rijwoningen en appartementen gerealiseerd. Er is in deze wijk veel aandacht voor groen, water en speelplekken voor kinderen. HET GROENE GORDIJN Wat deze wijk speels en gezellig maakt, is dat de nieuwbouw te midden van karakteristieke gebouwen zoals de voormalige kazerne ligt. Een nieuwe buurt waar oud en nieuw elkaar ontmoeten. Het woningaanbod van het Groene Gordijn is divers en varieert van eengezinswoningen tot vrijstaande villa’s.

WONEN 35 BLOEMENDAAL IN LEPELSTRAAT Welstandsvrij bouwen in een landelijke en kindvriendelijke omgeving dat kan in het plan Bloemendaal te Lepelstraat. Je kunt er je eigen vrijstaande woning bouwen op een kavel van minimaal 482 m. De kavels liggen aan de rand van het dorp langs een cultuurhistorische waardevolle bomenrij. Buiten wonen met de faciliteiten van het dorp om de hoek. SCHELDEVESTING ScheldeVesting is binnenstedelijke nieuwbouw, passend bij de historie van Bergen op Zoom. Er wordt letterlijk in de binnenstad van Bergen op Zoom gebouwd, waarbij water een belangrijk thema vormt. Water komt namelijk in allerlei vormen terug van grachten tot de jachthaven en het open, zilte water daarachter. Het plan omvat verschillende deelgebieden: NIEUWE VESTING Nieuwe Vesting is wonen in een nieuw stuk binnenstad. Doordat de straten worden doorgetrokken, sluit deze nieuwe wijk straks naadloos aan bij het stadscentrum. Het nieuwe woongebied begint al aardig vorm te krijgen. In juni 2016 worden de eerste kadewoningen, eengezinswoningen en herenhuizen opgeleverd. De randweg is aangelegd, de waterpartijen en kademuren zijn zichtbaar gemaakt en het stratenpatroon krijgt vorm. De komende jaren zal het gebied in zuidelijke richting uitbreiden. Er komen nog eengezinshuizen, appartementen complexen aan de Ham en het Smitsvestje en een zorgcomplex. KIJK IN DE POT Kijk in de Pot is een villawijk tussen het centrum van Bergen op Zoom en het water van de Binnenschelde. Op de nog beschikbare vrije kavels kun je het huis van je dromen bouwen en het complex Bastion Orange biedt 22 ruime levensbestendige appartementen. BERGS LICHT / HAVENKWARTIER Aan de rand van het Havenkwartier tegenover de Woonboulevard wordt een nieuwe wijk ontwikkeld. De ontwikkeling voorziet in eengezinshuizen, appartementen en levensloopbestendige woningen. Het Havenkwartier is de afgelopen jaren sterk in populariteit gestegen, dankzij de fraaie nieuwe huizen die moeiteloos mengen met de historische bebouwing. Maar natuurlijk zorgen ook de nabijheid van het water, het knusse winkelplein met bijzondere speciaalzaken en de unieke ligging tussen de historische binnenstad, park “Kijk in de Pot” en de boulevard langs de Binnenschelde voor extra aantrekkingskracht bij nieuwe bewoners. Kort gezegd; Het Havenkwartier en de ligging van BergsLicht is een uitstekende plek om straks te wonen en te genieten. www.stadsmakelaarboz.nl

36

WERKEN 37 CUBICCO VINDT IN BERGEN OP ZOOM DE PERFECTE LOCATIE Bedrijven geloven in Bergen op Zoom als vestigingsplaats. Dat is niet verwonderlijk. Er zijn legio mogelijkheden voor bedrijfsmatige activiteiten en met lokale partijen is het goed samenwerken. Cubicco, fabrikant en leverancier van energieneutrale woningbouwpakketten voor eenpersoonshuishoudens, beaamt dit. OP DE KAART Natuurlijk heeft Bergen op Zoom qua ligging en bereikbaarheid een pré. Belangrijke havens en industriegebieden zijn vlakbij en de weg er naartoe, over de snelweg en via het water, is kort. De Theodorushaven is nagenoeg gereed voor een toekomst van meer vervoer via het water. Er wordt geïnvesteerd in renovatie en vernieuwing van de bedrijventerreinen. Tegelijk groeit de biobased industry. Op de Green Chemistry Campus vind je hoogwaardige faciliteiten voor onderzoek, specialistische technologische kennis en een sterk biobased netwerk. Daarnaast is Bergen op Zoom een aangename plaats waar je kunt genieten. Zakendoen, goed eten en drinken gaan hier hand in hand. GOODWILL Na ruim vier jaar onderzoek, analyse en testen was voor social enterprise Cubicco de tijd rijp om op zoek te gaan naar een locatie voor de fabricage van haar zogenaamde Flat Packs. Er werd gekeken in West-Brabant en Zeeland. Philip Morris Holland B.V., de gemeente Bergen op Zoom en regionale ontwikkelingsmaatschappij NV Rewin West-Brabant hebben zich vanaf het begin ingezet om Cubicco naar Bergen op Zoom te halen, aldus CEO Randy Riteco. “Er is open gesproken over kansen en bedreigingen. Dat zorgde voor begrip voor elkaars posities. Bovendien waren alle partijen in de positie om voldoende tijd voor het proces te nemen. Dat heeft enorm bijgedragen aan een convergerend en constructief verloop. Uiteindelijk heeft ieder getracht te faciliteren daar waar mogelijk.” CUBICCO IN HET KORT Duurzaamheid en een groeiende behoefte aan een-tot tweepersoons huishoudens gaan prima samen volgens het Brabantse bedrijf Cubicco. Sinds kort fabriceren zij alle materialen voor een zelfdragende, energieneutrale eenpersoonswoning. Klaar om geassembleerd te worden, nauwkeurig tot op de millimeter. De productie van deze Flat Packs is initieel ingericht op 150 stuks per jaar. Door het toevoegen van de Engelse en Amerikaanse markt in de toekomst kan dit aantal oplopen tot 350 – 450 stuks. Cubicco is te vinden in een van de voormalige fabriekshallen van Philip Morris aan de Wattweg op bedrijventerrein Lage Meren. Dit jaar wil het bedrijf twintig medewerkers aan de slag hebben. De bedoeling is om het personeelsbestand verder uit te bouwen naar circa 70. Meer informatie op www.cubicco.com.

38 BEST OF BOZ AGRO MEETS CHEMISTRY BIOBASED ECONOMY GEEN TOEKOMSTMUZIEK MAAR WERKELIJKHEID Overal vliegen termen als duurzaam, eco, energiebesparend, biologisch en biobased je om de oren. Ook in dit magazine. Want wist je dat het bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen in Zuidwest­Nederland onder de noemer Biobased Delta samenwerken aan een biobased economy? “Met de slogan ‘Agro meets Chemistry’ profileren we de Delta als de biobased economy hotspot van Europa. De Green Chemistry Campus, gelegen op het terrein van SABIC in Bergen op Zoom, vormt daarvan een belangrijk onderdeel”, legt Dietmar Lemmens, projectleider Economie, gemeente Bergen op Zoom uit. www.aangenaaminbusiness.nl WAT IS EEN BIOBASED ECONOMY In een biobased economy wordt alleen nog gebruik gemaakt van groene grondstoffen. Fossiele grondstoffen, zoals olie en gas, raken namelijk op en worden steeds duurder. Daarom zijn bedrijven als SABIC dat plastic produceert, naarstig op zoek naar alternatieven. Biomassa zoals suikerbietenloof, aardappelschillen of maïsafval blijken namelijk uitermate geschikt als grondstof voor de productie van (afbreekbaar) plastic. Het afval van het ene productieproces, dient als grondstof voor het andere. Afval behoort dus tot de verleden tijd. GREEN CHEMISTRY CAMPUS Op de Green Chemistry Campus kunnen biobased ondernemers en starters gebruik maken van de faciliteiten, kennis, netwerk en business development programma’s, die nodig zijn om een innovatie-, product- en procesontwikkelingstraject te doorlopen. “De campus vergroot de slagingskans van deze vaak kleine startende ondernemingen’’, vertelt Dietmar. WIN-WIN In Zuidwest-Nederland is er een concentratie van agrarische en chemische bedrijven die meetelt in Europa. In Bergen op Zoom zie je dat terug. Voor de ondernemingen die zich nu toeleggen op productieprocessen met groene grondstoffen, liggen de kansen voor het oprapen. De Biobased Delta en de Green Chemistry Campus fungeren daarbij als belangrijke motor. “Wanneer we onze regio (inter)nationaal goed op de kaart zetten als centrum van topkennis en bedrijvigheid, trekt dit ook weer andere bedrijven aan. Dat heeft vanzelfsprekend een gunstig effect op bestaande en nieuwe werkgelegenheid en daarvan profiteert iedereen”, verzekert Dietmar. INITIATIEFNEMERS Partners en initiatiefnemers van de Green Chemistry Campus zijn de Provincie Noord-Brabant, de gemeente Bergen op Zoom, SABIC en de regionale ontwikkelings maatschappij NV REWIN West-Brabant. Ook Avans Hogeschool en de HZ University of Applied Sciences en TNO zijn nauw betrokken. BIOBASED REIKT VERDER... Poppodium Gebouw-T in Bergen op Zoom heeft de ambitie om het eerste biobased poppodium van Nederland te worden. In samenwerking met de Green Chemistry Campus, de gemeente en het bedrijfsleven worden verschillende projecten opgepakt. Het Natuurpodium is ook een mooi voorbeeld van een nieuw initiatief waar een koppeling wordt gemaakt met de biobased economy. Het Natuurpodium is dé plek waar duurzaamheid is vertaald naar herkenbare, alledaagse situaties en vragen.

WERKEN 39 ONGESTOORD GENIETEN BIJ MILJA EN FERRY ONDERNEMERS IN DE DOP geloven in het succes van een B&B op deze locatie. We wonen midden in het centrum, vlakbij het station en naast een prachtig park. Door de vele activiteiten is Bergen op Zoom populair, ook bij mensen van buiten de stad. Wat ons betreft succes gegarandeerd”, lacht Milja. ONGESTOORD GENIETEN Vanzelfsprekend stortte Ferry zich op de tekeningen en begeleiding van de renovatie. “Na flink wat gepuzzel, besloten we om studio’s te realiseren, met elk een eigen keuken/pantry, apart toilet en badkamer. De grootste studio heeft openslaande deuren naar het dakterras. Een heerlijke plek met uitzicht over hartje Bergen op Zoom”, concludeert Ferry. Bergen op Zoom is een ‘bezig’ stadje, waar bijna ieder weekend wel wat te doen is. Daarnaast worden er prachtige nieuwbouwprojecten gerealiseerd en ook steeds meer bedrijven vestigen zich hier. Ook het aantal zelfstandig ondernemers is in Bergen op Zoom rijkelijk vertegenwoordigd. Milja Brugman (40 jaar) en Ferry den Ridder (39 jaar) zijn daarvan het schoolvoorbeeld. Sinds jaar en dag zijn ze allebei ondernemer en tussen de bedrijven door besloten ze een B&B te starten. B&B ‘Slapen op 11’ opent in de zomer haar deuren. HAPPY Als 18-jarige besloot Milja te vertrekken naar Breda en verhuisde na een jaar naar Amsterdam. In die periode rondde ze in deeltijd de PABO af en werkte in de horeca. Voor de liefde keerde ze terug naar Bergen op Zoom. Milja: “Een beslissing waar ik nooit spijt van heb gehad. Ik voel me hier thuis, woon in een heerlijk huis, ben trotse moeder van Daan (7 jaar) en Mees (9 jaar) en werk als Remedial Teacher vanuit mijn eigen praktijk ‘Met cijfers en letters’. De Bergenaar Ferry vertrok voor zijn studie naar Rotterdam en werkte daarna vijf jaar voor een gerenommeerd architectenbureau in Dordrecht. “In 2011 trok ik samen met collega Stefan Grasso de stoute schoenen aan en startten we in 2011 Grassodenridder Architecten in Bergen op Zoom.” KANS Ferry en Milja wonen al weer 11 jaar in een prachtig monumentaal pand aan de Bredasestraat 11. Toen de buurman zijn bovenwoning in de verkoop deed, twijfelde het jonge stel geen seconde en kocht de woning. “De extra ruimte betrekken we deels bij onze woning, ik krijg een praktijkruimte aan huis en op de bovenste verdieping komen twee prachtige studio’s”, legt Milja uit. “Waarom we dit doen? Omdat we het als een uitgelezen kans zien en we VRIJHEID – BLIJHEID Milja is meer van de beleving en verzorging. “Ik wil dat onze gasten zich straks thuis voelen, onder andere doordat we de mooie authentieke details van het pand bewaren en het eigentijds, comfortabel en warm inrichten. Daarnaast gaan we voor ‘vrijheid – blijheid’. Daarmee bedoelen we dat onze gasten kunnen kiezen wat ze het liefste willen: een compleet verzorgd ontbijt, een koelkast gevuld met lekkers of een wijntje met tapas. Uiteraard halen we onze boodschappen bij lokale Bergse bedrijven zoals de overheerlijke koffie en thee van Crusio, het brood van de befaamde Broodbakker of de bubbels van Tapavino. We houden van lekker eten en daarmee willen we onze gasten ook verwennen!” BENIEUWD Ben jij benieuwd naar ‘Slapen op 11’ volg Milja en Ferry en de verbouwing vanaf medio juni op de website www.slapenop11.nl of Facebook www.facebook.com/slapenop11.

40 BEST OF BOZ BERGEN OP ZOOM BUNDELT DE KRACHTEN —————— THE BATTLE OF DE BINNENSTEDEN Net als veel binnensteden in Nederland heeft ook Bergen op Zoom te maken met de gevolgen van de economische crisis: grote ketens vallen om en winkelpanden staan leeg, wat ook zijn effect heeft op de zittende ondernemers. Kortom een vicieuze cirkel. Doodzonde, vinden Patrick van der Velden en Richard Stomp, wethouder en project leider Brede Aanpak Binnenstad. “Bergen op Zoom heeft een prachtig historisch decor, uitnodigende horeca gelegenheden en inwoners die barsten van de creativiteit. Wat ons betreft zijn alle ingrediënten aanwezig om van Bergen op Zoom een stad te maken waar iedereen wil wonen, werken, winkelen en ondernemen”, onderstreept Patrick. HET PLAN Hoe werkt het? “Om te beginnen heeft onze Raad zelf een actief proces gelopen en het college richtinggevende kaders meegegeven. Vanuit hier zijn we gestart en vragen we alle inwoners, ondernemers maar ook bezoekers om met ons mee te denken. Iedereen met een goed idee, verbeterpunten en/of een oplossing voor een prangend vraagstuk is welkom bij het zogenaamde Binnenstadslab aan de Zuivelstraat 1”, vertelt Richard. Het Binnenstadslab is een initiatief van de gemeente Bergen op Zoom, dat in samenwerking met Bergse ondernemers is gerealiseerd. Zo stelden de verhuurder het lege winkelpand gratis ter beschikking en zorgden verschillende winkels voor de inrichting en aankleding van het pand. Je kunt er niet alleen je ideeën over de binnenstad kwijt, maar ook als startende ondernemer en/of bestaande ondernemer je inschrijven voor een van de workshops van de Retail Academy. “Het Binnenstadslab is echt een lab, waar we met elkaar oplossingen verzinnen die we vervolgens zo snel mogelijk uitproberen (learning by doing). Er hangen al tal van ideeën aan de ideeënmuur: van oplossingen voor het lege V&D-pand tot het verzoek voor meer pamperluierplaatsen. Het Binnenstadslab is laagdrempelig en voor iedereen. Dus kom langs zou ik zeggen”, lacht Patrick. Het Binnenstadslab is iedere dinsdag en woensdag open van 13.00 tot 18.00 uur. Naast medewerkers van de gemeente vind je er ook de accountmanager Binnenstad, Loes Franken (0164 27 73 06). Loes is het aanspreekpunt voor de ondernemers van de binnenstad van Bergen op Zoom. Geen tijd om naar het Binnenstadslab te komen? Bezoek de website www.binnenstadslab.nl en meld je aan voor de nieuwsbrief, deel je idee of bekijk het actuele winkelaanbod. nenstadslab.nl Binnenstadslab.nl Binnen

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM 41 RETAIL ACADEMY Altijd al gedroomd van een eigen zaak, maar wist je niet waar te beginnen? Dan loont het de moeite om je aan te melden voor een of meerdere workshops van de Retail Academy. Er worden verschillende onderwerpen tijdens workshops behandeld, zoals: hoe start je een winkel, welke verzekeringen heb je nodig, hoe schrijf ik een businesscase en hoe kan ik er voor zorgen dat mijn onder neming bekend wordt? “Door de Retail Academy geven we (startende) winkeliers hopelijk net dat zetje in de rug. Ook met zittende ondernemers in de binnenstad onderhouden we intensief contact en faciliteren we waar mogelijk”, aldus Patrick. ANDERE INITIATIEVEN Naast opleiding, coaching en faciliteren, staat de gemeente open voor nieuwe en verfrissende initiatieven. Huren zijn bijvoorbeeld hoog en vaak niet op te brengen, daarom onderzoeken we de mogelijkheid dat verschillende startende ondernemers samen een pand huren. Deelname aan het Blurring-experiment van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is ook een goed voorbeeld. “Nederland kent strakke regels. Zo mag een restaurant geen spullen verkopen en een winkel geen koffie schenken. Dat is niet helemaal van deze tijd: de moderne consument vraagt om andere concepten waarbij die grenzen niet zo strak worden getrokken. Om die reden doet Bergen op Zoom mee aan dit experiment. Tijdens een proefperiode mag een geselecteerd aantal winkels een drankje schenken en mogen horecazaken spullen verkopen. Zo spelen we nog beter in op de behoefte van onze bezoekers”, besluit Richard. nstadslab.nl Binnenstadslab

42

ACTIEF 43 GETIPT VOOR DE OMGEVING BUNKERTRAP UITZICHTPUNT BOVENOP EEN BUNKER Na de Mozesbrug op Fort de Roovere in Halsteren en de brug op het Ravelijn in Bergen op Zoom, is dit de nieuwste creatie van RO&AD Architecten op de Brabantse Wal. In het dorpje De Heen, bij Benedensas, is op een bunker uit WOII een houten trap geplaatst die maar liefst negen meter boven de dijk uittorent. Na het beklimmen van de trap, die volledig op de rand van de bunker balanceert, kijk je uit op het Volkerak, maar ook zie je Zeeland en Zuid-Holland liggen. In de bunker is een (onbemand) informatiepunt met alles over de West Brabantse Waterlinie. ––––––––––––– BENEDEN SASWEG 2-4, DE HEEN LIBERATION ROUTE IN DE VOETSPOREN VAN DE BEVRIJDERS In het najaar van 1944 vormde het landschap van de Brabantse Wal het toneel van een ongekende strijd: de Slag om de Schelde. Deze Slag had als doel de haven van Antwerpen vrij te maken, zodat de geallieerde troepen bevoorraad konden worden. De route die de – veelal Canadese en Poolse – bevrijders aflegden, kun je nu zelf ontdekken en herbeleven. Op acht markante plaatsen is een hoorspel te beluisteren over de indrukwekkende belevenissen die er plaatsvonden. ––––––––––––– WWW.LIBERATIONROUTE.NL NATUURPODIUM LEER, BELEEF EN ONTDEK DE BRABANTSE WAL Educatief bezoekerscentrum Natuurpodium Brabantse Wal opende vorig jaar haar deuren als onderdeel van het nieuwe gebouw van Stayokay Bergen op Zoom. Je leert er over de geschiedenis van de Brabantse Wal en de ecologische en cultuurhistorische waarde van het landschap. Je kunt er zien, horen, voelen en proeven wat het gebied zo eigen maakt. Met exposities, expedities, een ontwerpstudio, auditorium en vele activiteiten word je meegenomen op ontdekkingstocht. ––––––––––––– BOSLUSTWEG 1 / 0164 256 387 WWW.NATUURPODIUM.NL LANDGOED MATTEMBURGH EEN BIJZONDER LANDGOED OP DE BRABANTSE WAL Landgoed Mattemburgh met haar imposante witte villa behoort tot de meest bijzondere landgoederen van Brabant en heeft een van de vijf gaafst bewaard gebleven stijltuinen van ons land. Kronkelende paden, slingervijvers, verrassende doorkijkjes, een Chinees bruggetje, klassieke standbeelden, waterpartijen; er is van alles te ontdekken! Hoogtepunt, letterlijk en figuurlijk, vormt de romantische theekoepel. Van hieruit heb je zicht op o.a. de (voormalige) Oosterschelde. Kijk op de site voor rondleidingen over dit statige landgoed en door de villa. Na afloop is het heerlijk toeven in en op het terras van de Orangerie. ––––––––––––– ANTWERPSESTRAATWEG 181, HOOGERHEIDE WWW.BRABANTSLANDSCHAP.NL

44 BEST OF BOZ ONTDEKKINGSTOCHT OP DE BRABANTSE WAL Bergen op Zoom ligt midden op de Brabantse Wal. Een bezoek aan deze stad kun je moeiteloos uitbreiden met een uitstap naar de omgeving. De Brabantse Wal nodigt uit tot heerlijk wandelen, cultuur snuiven, actief bezig zijn op het water en uitwaaien op de fiets. Het opvallende landschap strekt zich uit van Putte tot aan Steenbergen en van Bergen op Zoom tot Wouwse Plantage. Het is een van de drie Landschappen van Allure in Brabant met als pareltjes de projecten West Brabantse Waterlinie en De Zoom. Het meest opval lende op de Brabantse Wal is de steilrand. Door dit hoogteverschil, op sommige punten ruim 20 meter, is de Brabantse Wal een echte uitdaging voor fietsers en wandelaars. WIELERGEMEENTE WOENSDRECHT De steilrand komt het beste tot zijn recht in de gemeente Woensdrecht. Het gelijknamige dorp Woensdrecht en het dorp Ossendrecht torenen hoog boven de rest van de omgeving uit en dit levert prachtige vergezichten op. Dit in combinatie met de bosrijke omgeving en uitgestrekte polderlandschappen maken het gebied een waar walhalla voor fietsers. De vele fietsroutes laten je voelen hoe de grote wielerkampioenen, die de gemeente voortbrengt, hun zeges behalen! WATERRIJK STEENBERGEN Deze voormalige vestingstad biedt de waterrecreant volop mogelijkheden. De uitstekend uitgeruste jachthavens zijn vanuit Zeeland en Zuid-Holland goed bereikbaar. De toegang vanaf het Volkerak tot de Steenbergsche Vliet, via het idyllisch aandoende sluizencomplex Benedensas, is uniek. De waterrijke omgeving kun je per kano of fluisterboot verkennen. En zoek je een overnachting anders dan anders? Wat denk je van vlot kamperen of slapen op een ecovlot? ‘Ik ga regelmatig mountainbiken op de wal vanwege de afwisselende natuur en de uitdagingen die ik tijdens het fietsen tegenkom, zoals de Nootjesberg. Ook zijn er lange mountainbike tochten mogelijk zonder op verharde paden te hoeven komen. Zo dichtbij en het voelt als vakantie, een echte aanrader! Corné Stoop

ACTIEF 45 FORT DE ROOVERE Een van de grootste en best bewaard gebleven forten van de West Brabantse Waterlinie is Fort de Roovere, vernoemd naar Pompejus de Roovere. Dit fort werd in 2010 in ere hersteld. De ingang van het fort ligt aan de Ligneweg in Halsteren. Aan de oostwal van het fort bevindt zich de zogenaamde Mozesbrug. Je loopt letterlijk ‘door’ het water, zonder dat je natte voeten krijgt. Deze loopgraafbrug is ontworpen door RO&AD Architecten en wordt zowel nationaal als internationaal geroemd. Andere bijzondere ontwerpen van hun hand zijn de drijvende brug bij het Ravelijn in Bergen op Zoom en de Bunkertrap in De Heen. GRENSPARK DE ZOOM-KALMTHOUTSE HEIDE De zuidkant van de Brabantse Wal maakt deel uit van Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide. Het Grenspark dankt zijn naam aan de landsgrens tussen België en Nederland die dwars door het gebied loopt. Die grens kwam er officieel pas in 1843, daarvoor kende heel het gebied een gemeenschappelijke geschiedenis. Maar ook toen waren er grenzen, want de plaatselijke heersers maakten regelmatig aanspraak op elkaars gebied. In 2001 werd het officieel opgericht als grensoverschrijdend natuurpark. Het inmiddels 6000 ha grootte natuurgebied is een uitgelezen plek voor rustzoekers, wandelaars, fietsers en paardrijdliefhebbers. www.grensparkzk.be DINTELSE GORZEN Wandelend door de Dintelse Gorzen is de wereld aangenaam ver weg: rust en stilte zijn immens en weldadig. Het buitendijkse natuurgebied de Dintelse Gorzen is een voormalig getijdengebied langs het Krammer Volkerak. Na het sluiten van de Philipsdam viel het getij weg en verzoette het. De plantengroei veranderde sterk. Zoute soorten verdwenen grotendeels; orchideeën, koninginnekruid, duinriet en allerlei (bloeiende) struiken kwamen er onder meer voor terug. Het is een kwart eeuw geleden dat de getijden hier grotendeels verdwenen, maar nog steeds is de structuur van slikken, schorren en kreken te zien. Om te voorkomen dat bomen en struiken het gebied overwoekeren en veel ander moois verdringen, grazen er 135 Schotse hooglanders en 80 Shetlandpony’s. In het gebied is een gemarkeerde wandelroute uitgezet. Ook organiseert Natuurmonumenten regelmatig themawandelingen o.l.v. een gids door dit bijzondere stukje natuur. www.natuurmonumenten.nl

46 BEST OF BOZ 1. Klimbos 2. Heidetuin 3. Blote Voetenpad 4. Villa Heidetuin 5. Franken Fruit 6. 't Appeltje 7. Stayokay 1. 5. 4. 3. 2. NATUURPOORT LIEVENSBERG TOEGANGSPOORT VAN DE BRABANTSE WAL Je hebt hem misschien al wel gezien: de vier meter hoge sleutel bij Landgoed Lievensberg. De sleutel is het herkenningspunt van een Brabantse Natuurpoort; hét startpunt om de natuur te ontdekken, te ontspannen of lekker actief buiten te zijn. Panelen met informatie over routes, het natuurgebied en de cultuurhistorie in de omgeving wijzen je de weg. Bij Natuurpoort Lievensberg geniet je van een hapje en drankje bij diverse horecagelegenheden, kun je klimmen en klauteren in het klimbos, zelf groente en fruit plukken bij de lokale kweker, je zintuigen prikkelen op het Blote Voetenpad en je kennis bijspijkeren in het educatieve bezoekerscentrum. Van paardrijden tot fietsen en van overnachten tot golfen; het kan er allemaal!

ACTIEF 47 8. Natuurpodium 9. Stadsboerderij De kleine Kievit 10. Manege Molenzicht 11. Natuurlijk! Kloof 12. Meerie’s B&B 13. Golfbaan Wouwse Plantage 9. 8. 12. 13. 7. 6. 11. 10. Illustratie: Steven Bouwens

48 BEST OF BOZ KIDS ACTIEF In Bergen op Zoom hoeven kinderen zich absoluut niet te vervelen. Zij kunnen overdekt spelen, naar de kinderboerderij, fruit plukken, zwemmen of een spannende speurtocht door de stad of in Het Markiezenhof maken. Bergen op Zoom biedt allerlei leuke activiteiten het hele jaar door! STADSSTENENSPEURTOCHT Met het gezin de stad in? Ga dan even langs de VVV voor de Stads stenen Familie Speurtocht en ontdek op een leuke manier de bijzondere plekjes van de stad. De Stadsstenen Speurtocht bestaat uit een routebeschrijving en een opdrachtkaart met grappige doe-, denk-, en zoekopdrachten. De route loopt dwars door het centrum van Bergen op Zoom, dus je komt ook langs alle leuke winkeltjes, speelfonteinen, terrassen én twee ijssalons! Uiteraard kun je ook de monumenten bewonderen, die je herkent aan de Stadsstenenbordjes. Na het lopen van de route en het beantwoorden van de vragen, ontvang je bij VVV Brabantse Wal het Stadsstenen Doe-boek. ––––––––––––– KORTEMEESTRAAT 19 0164 277 482 WWW.VVVBRABANTSEWAL.NL SINT ANTONIUSMOLEN Net buiten de dorpskern aan de Halsterseweg torent een witte ronde stenen bergkorenmolen boven de bebouwing uit. De molen en het molenwinkeltje zijn elke woensdag- en zondagmiddag open van 13.00 tot 17.30 uur. De molen is dan te bezichtigen en de molenaar vertelt je alles over de werking van de molen. In september staan De Molenfeesten op de agenda en worden er voor groot en klein tal van activiteiten op en rond de Antoniusmolen georganiseerd. ––––––––––––– HALSTERSEWEG 57, HALSTEREN 06 123 022 92 WWW.ANTONIUSMOLEN.NL MONKEY TOWN Is het een dagje slecht weer of heb je gewoon zin om lekker binnen te spelen? Ga dan naar overdekt speelparadijs Monkey Town. Enorme klimtoestellen nodigen uit tot een urenlang avontuur. Je kunt er klimmen, klauteren, glijden, kruipen door tunnels en springen op springkussens en trampolines. Maar er zijn ook een groot aantal bijzondere speelmogelijkheden zoals spelen met superlego en ravotten in de ballenbakken. Bij mooi en droog weer kun je ook lekker buitenspelen en midgetgolfen. ––––––––––––– LANGSTRAAT 5, HALSTEREN 0164 851 888 WWW.MONKEYTOWN.EU/ BERGENOPZOOM

ACTIEF 49 ZWEMMEN Ga je mee van de glijbaan? In zwembad de Schelp vind je veel leuke speelelementen waaronder een superwaterglijbaan, familieglijbaan, stroomversnelling en duikplank. Is het lekker warm buiten en wil je een verkoelende duik nemen? Ga dan naar zwembad de Melanen in Halsteren. Hier is het goed vertoeven, met een gezellig buitenterras, een mooie lig-speelweide, een groot peuteren kleuterbad en een ondiep- en diepbad met springkuil. ––––––––––––– DE BOULEVARD NOORD 45, BERGEN OP ZOOM LANGSTRAAT 7, HALSTEREN 0164 230 799 / 0164 683 553 WWW.ZWEMBADDESCHELP.NL FRUIT PLUKKEN BIJ FRANKEN FRUIT Net buiten het centrum, tussen de bossen van Landgoed Lievensberg, vind je het tuindersbedrijf van de familie Franken. In het fruitwinkeltje kun je tijdens het seizoen veel verschillende soorten groenten en fruit kopen. Het grootste deel wordt zelf gekweekt en bijna dagelijks geplukt, zodat je altijd verse producten koopt. Het allerleukste is dat je verschillende producten zelf mag plukken. Dit maakt een bezoekje aan het bedrijf wel heel bijzonder! ––––––––––––– BALSEDREEF 1 0164 244 451 WWW.FRANKENFRUIT.NL KLIMBOS Met zeven verschillende klimroutes met bruggen, netten, lianen en tokkelbanen is Klimbos Brabantse Wal een fantastische belevenis in een prachtig bosgebied. Voor kinderen vanaf 7 jaar is het Junior Klimbos een echte uitdaging. Het is geschikt voor iedereen die met gestrekte armen 1.30 meter haalt. Kinderachtig? Zeker niet! Je gaat met beide benen van de grond op 3 tot 5 meter hoogte en komt meer dan 35 overspanningen tegen. ––––––––––––– BOSLUSTWEG 1 088 554 66 36 WWW.KLIMBOSBRABANTSEWAL.NL BEKLIM DE PEPERBUS Beklim de 183 treden van de Peperbus... de kerktoren van de Sint Gertrudiskerk aan de Grote Markt in Bergen op Zoom. Eenmaal boven geniet je van het prachtige uitzicht! Bij helder weer kun je zelfs tot Antwerpen kijken. De gidsen van Stichting Bezichtiging Monumenten wijzen je de weg en weten alles over de Sint Gertrudiskerk. Weer terug beneden krijg je een officieel ‘Ger van de Gertrudis’ beklimmingsdiploma! ––––––––––––– GROTE MARKT 10 0164 277 482 WWW.VVVBRABANTSEWAL.NL

50

ACCOMMODATIES 51 Slaap lekker! Wil je Bergen op Zoom en omgeving echt beleven? Blijf dan een nachtje slapen. Er is volop keuze; van een knus familiehotel, B&B, hostel, viersterren hotel, camping tot een huisje voor jezelf. Een aantal bijzondere adressen hebben we voor je uitgelicht. Grand Hotel De Draak & Résidence Dagmara **** Slapen in het oudste hotel van Nederland Grand Hotel De Draak is het oudste hotel van Nederland. Het staat vast dat stadsherberg De Draak sinds 1397 bestaat, hoewel het exacte oprichtingsjaar onbekend is. Je kunt in dit hotel kiezen uit aangename kamers, smaakvolle suites en volledig ingerichte appartementen. Elke ruimte is uniek door authentieke bouwelementen. Résidence Dagmara stamt uit 1897 en ligt ook aan de Grote Markt. Ontspan in de wellness en geniet van culinaire hoogstandjes in Restaurant Hemingway. Bij mooi weer is het prima vertoeven op het terras met uitzicht op de Grote Markt. GROTE MARKT 30 EN 36-38 / 0164 252 050 WWW.HOTELDEDRAAK.NL De Bourgondiër *** Genieten van het rijke leven in hartje centrum Grand Café Hotel De Bourgondiër ligt op een prachtige locatie midden in het centrum van Bergen op Zoom. Met een mooi uitzicht over de Grote Markt met haar bekende monumenten de Sint Gertrudiskerk, theater De Maagd en het Oude Stadhuis geniet je zelfs voor het slapen gaan nog van de mooi verlichte historische panden. Het kleinschalige hotel heeft 13 stijlvol en gezellig ingerichte kamers die zorgen voor een heerlijke nachtrust. Het hotel beschikt over een groot (verwarmd) terras waar je kunt genieten van een heerlijk ontbijt, lunch of diner. En door de ligging op het zuiden heb je de maximale kans op vele zonuren! GROTE MARKT 2-3 / 0164 254 000 WWW.GRANDCAFEHOTELDEBOURGONDIER.NL Tulip Inn *** Overnachten in een rijksmonument Tulip Inn Bergen op Zoom is gevestigd aan de rand van de oude vestingstad. Het hotel is gebouwd in 1930 en staat mede door haar karakteristieke uitstraling te boek als rijksmonument. Met 95 kamers, variërend van eenpersoonskamers tot ruime suites en appartementen, is het een uitermate geschikte locatie voor zowel een weekendje weg als voor een aangenaam langdurig verblijf. Voor een drankje en een praatje kun je terecht in de gezellige hotelbar, de sfeervolle lounge of bij mooi weer op het terras. ANTWERPSESTRAAT 56 / 0164 820 000 WWW.TULIPINNBERGENOPZOOM.NL

52 BEST OF BOZ B&B De Stadspoort Overnachten onder de historische toegang tot de stad Boek je een overnachting bij B&B De Stadspoort dan slaap je bijna onder de enige overgebleven historische toegang tot de stad. Een heerlijk verblijf in hartje centrum, pal aan de Gevangenpoort. Het is een luxe en comfortabel gastenverblijf met eigen keuken. Je kunt hier heerlijk tot rust komen, maar ook de bruisende drukte van de stad opzoeken. GEVANGENPOORTSTRAAT 2A / 0164 250 035 WWW.BBSTADSPOORT.NL B&B Villa Heidetuin Weldadige rust op Landgoed Lievensberg Villa Heidetuin is een schitterend landgoed met een grote, parkachtige tuin, een sfeervolle Bed & Breakfast, brasserie en terras. Vijf bijzonder ingerichte kamers bieden naast de authentieke sfeer optimaal comfort. Vanaf je bed geniet je van het fantastische uitzicht over het landgoed. In de brasserie krijg je de lekkerste streekproducten voorgeschoteld. Altijd vers, van hoogstaande kwaliteit en vooral bijzonder lekker! BALSEDREEF 4 / 0164 655 094 WWW.VILLAHEIDETUIN.EU B&B Op de Brabantse Wal Genieten van de prachtigste zonsondergangen B&B Op de Brabantse Wal biedt twee mooie ruime kamers met eigen entree en badkamer. Wil je lekker ontspannen in de sauna of je juist uitleven in de fitness? Het kan hier allemaal! Uiteraard wordt er iedere ochtend een heerlijk ontbijt voor je geserveerd in de woonkamer of op het terras met een fantastisch uitzicht op de Brabantse Wal. KANNEWIELSEWEG 16B, HALSTEREN 0164 687 617 / WWW.OPDEBRABANTSEWAL.NL

ACCOMMODATIES 53 Hotel Old Dutch *** ‘Van huis, toch thuis...’ Ouderwetse gastvrijheid en modern comfort staan bij Hotel Old Dutch op de eerste plaats. Het monumentale pand (anno 1883) ligt nabij het NS station en op steenworp afstand van de Grote Markt. Door de renovatie in 2014 staan nu elf smaakvol ingerichte kamers met badkamer tot je beschikking. Onder andere door het gebruik van warme kleurspelingen voelt het in je kamer als thuiskomen. Heerlijk ontbijten met uitzicht op de statige panden van de historische Stationsstraat. STATIONSSTRAAT 29-31 / 0164 271 888 WWW.HOTEL-OLDDUTCH.NL B&B Stad en Wal Slapen in een typische jaren ’30 buurt Bed & Breakfast Stad en Wal is een uitstekend onder komen op slechts tien minuten lopen van de bourgondische drukte van de stad. Zoek je liever de rust op in de natuur? Met slechts vijfentwintig minuten lopen zit je midden in de bossen op de Brabantse Wal. Alle comfortabel uitgeruste kamers beschikken over een eigen badkamer met toilet en tv. In de riante huiskamer kun je heerlijk ontspannen genieten van een ontbijt of een drankje tijdens de avond. CANADALAAN 1 / 06 340 113 12 WWW.STADENWAL.NL Fletcher Hotel-Restaurant Stadspark **** Overnachten aan het water en ontspannen in het Wellness Center Gelegen aan de Binnenschelde, kun je heerlijk wandelen op de boulevard of zwemmen en windsurfen in de recreatieplas. Er zijn 87 kamers onderverdeeld in Comfort, Luxe en Amazing suites, een restaurant, bar en terras met uitzicht over water. In het Wellness Center Fonteyn Thermen kun je baden in geneeskrachtig bronwater. Met de bruisende binnenstad op korte afstand, biedt het hotel je alle rust. GERTRUDISBOULEVARD 200 / 0164 260 202 WWW.FLETCHERSTADSPARKHOTEL.NL

54 BEST OF BOZ TOERISTISCH ABC KORTEMEESTRAAT 19 4611 TL BERGEN OP ZOOM T. 0164 277 482 E. INFO@VVVBRABANTSEWAL.NL I. WWW.VVVBRABANTSEWAL.NL VOLG ONS OOK OP BEZOEKERSCENTRA Bezoekerscentrum de Kraaijenberg Fianestraat 21, 0164 235 210, www.brabantslandschap.nl Natuurpodium Brabantse Wal Boslustweg 1, 0164 256 387, www.natuurpodium.nl BIOSCOOP Cinem’Actueel Potterstraat 30, 0164 254 886, www.cine-service.nl Vanaf zomer 2016 nieuw adres Markiezaatsweg BOWLING Bowling & Resto-Lounge Markiezaatsweg 2, 0164 657 572, www.bowlingbergenopzoom.nl BROM-FIETSENSTALLING FIETSEN/BROMFIETSEN Pastoor Joorenplein Tijdens winkeltijden bewaakt / gratis Hoek Westersingel Lievevrouwestraat Niet bewaakt / gratis NS Fietsenstalling Stationsplein 2 Bewaakt / niet gratis FIETSEN Sint Annastraat 12 Bewaakt / gratis. Tevens verhuur van buggy’s, gratis gebruik van kluisjes en openbaar toilet. ESCAPEROOM Escape the Gate www.gevangenpoortboz.nl FIETSVERHUUR Hermes Fietsen Antwerpsestraatweg 25/27, 0164 241 844, www.hermespassievoorfietsen.nl Kees de Mooij Fiets en Fitness Zuid-Oostsingel 43, 0164 240 964, www.keesdemooij.nl Stayokay Bergen op Zoom Boslustweg 1, 0164 233 261, www.stayokay.com/bergenopzoom Fletcher Hotel Stadspark Gertrudisboulevard 200, 0164 260 202, www.fletcherstadsparkhotel.nl Narvik Homeparc Bergse Zand Bemmelenberg 12, 0164 235 659, www.bergse-zand.nl Het Poortje Fietsen Dorpsstraat 47, Halsteren, 0164 683 405, www.hetpoortjefietsen.nl Multi-Bikes Kerkstraat 59, Lepelstraat, 0164 681 328, www.multi-bikes.nl NS Stationsplein 2, 0164 235 732 GALERIEËN Alles over actuele exposities lees je op www.vvvbrabantsewal.nl GOLF Golfbaan Wouwse Plantage (18 holes) Zoomvlietweg 66, 0165 377 100, www.golfwouwseplantage.nl Midgetgolfbaan Meilust Heesterbos 2, 0164 241 430 Bosgolf Narvik HomeParc Bergse Zand Bemmelenberg 12, 0164 235 659, www.bergse-zand.nl Bosgolf Stayokay Boslustweg 1, 0164 233 261, www.stayokay.com/bergenopzoom Midgetgolfbaan Halsteren Langstraat 5, 0164 851 888, www.monkeytown.eu/bergenopzoom INDOORSKI / KLIMMEN Ego Indoor Ski Oude Wouwsebaan 14, 0164 211 495, www.egoindoorski.nl KINDERBOERDERIJ De Nieuwe Drenck Zuidgeest 17, 0164 265 745, www.denieuwedrenck.nl KLIMBOS Klimbos Brabantse Wal Boslustweg 1, 088 554 6636, www.klimbosbrabantsewal.nl LANDGOEDEREN/TUINEN Landgoed Lievensberg & Heidetuin Balsedreef De Beek Beeklaan, Halsteren De Hertgang Klaverblokken 18, Halsteren, 0164 683 801, www.dehertgang.nl MANEGES Molenzicht Boslustweg 15a, 0164 236 081, www.manegemolenzicht.nl

TOERISTISCH ABC 55 De Paardenhoeve Verlengde Zandstraat 7, 0164 236 339, www.manegedepaardenhoeve.nl MARKTEN Algemene Warenmarkt Wouwsestraat, Van der Rijtstraat, Stationsstraat, Korenbeursplein donderdag 08.00 – 17.00 Kaas- & groentemarkt Parade zaterdag 09.00 – 16.00 MOLENS De Twee Vrienden Oude Huijbergsebaan 227, 0164 683 560 Sint Antoniusmolen Halsterseweg 57, Halsteren, 06 123 022 92, www.antoniusmolen.nl MUSEA Gevangenpoort Lievevrouwestraat, 0164 277 077 Het Markiezenhof Steenbergsestraat 8, 0164 277 077, www.markiezenhof.nl OPLAADPUNTEN E-BIKES Check www.vvvbrabantsewal.nl POPPODIUM Gebouw-T Wilhelminaveld 96, 0164 253 122, www.gebouw-t.nl SNOOKER / POOL / BILJART ’t Provoosthuis Potterstraat 36, 0164 257 978 SPEELTUINEN Stadsspeeltuin van Glymes Gertrudisboulevard 225, 0164 235 665, www.stadsspeeltuin.nl Partycentrum ’t Appeltje Balsedreef 5, 0164 257 949, www.hetappeltje.nl De Nieuwe Drenck Zuidgeest 17, 0164 265 745, www.denieuwedrenck.nl Monkey Town (indoor) Langstraat 5, Halsteren, 0164 851 888, www.monkeytown.eu/bergenopzoom STADSWANDELING Op eigen gelegenheid aan de hand van het boekje Historische Stadswandeling of een van de themawandelingen verkrijgbaar aan de balie van VVV Brabantse Wal. Groepen onder leiding van een gids van Stichting Bezichtiging Monumenten (SBM), op aanvraag via VVV Brabantse Wal. THEATER Theater De Maagd Grote Markt 32, 0164 280 555, www.demaagd.nl Vestzaktheater Het Zwijnshoofd Moeregrebstraat 18, 0164 234 301, www.hetzwijnshoofd.nl TENNIS Sportcentrum de Karmel Karmel 4, 0164 254 777, www.sportcentrumdekarmel.nl WELLNESS Fonteyn Thermen (gevestigd in het Fletcher Hotel Stadspark) Gertrudisboulevard 200, 0164 260 202, www.fonteynthermen.nl Zenter Antwerpsestraatweg 296, 0164 240 666, www.zenter.info ZWEMMEN De Schelp (overdekt) De Boulevard Noord 45, 0164 230 799, www.zwembaddeschelp.nl De Melanen (openlucht) Langstraat 7, Halsteren, 0164 683 553, www.zwembaddeschelp.nl OVERNACHTEN HOTELS EN B&B’S Hotel De Draak Grote Markt 30+36-38, 0164 252 050, www.hoteldedraak.nl De Bourgondiër Grote Markt 3, 0164 254 000, www.grandcafehoteldebourgondier.nl Van Ee Beursplein 5, 0164 299 500, www.hoteleetcafevanee.nl Hotel Old Dutch Stationsstraat 29-31, 0164 271 888, www.hotel-olddutch.nl Fletcher Hotel Stadspark Gertrudisboulevard 200, 0164 260 202, www.fletcherstadsparkhotel.nl Tulip Inn Bergen op Zoom Antwerpsestraat 56, 0164 820 000, www.tulipinnbergenopzoom.nl Hotel De Blauwe Vogel Stationsplein 5-7, 0164 237 772, www.hoteldeblauwevogel.nl Meerie’s B&B Balsedreef 29, 06 553 022 80, www.meeriesbb.nl B&B Burghvliet Antwerpsestraatweg 500, 0164 254 436, www.burghvliet.nl B&B De Stadspoort Gevangenpoortstraat 2a, 0164 250 035, www.bbstadspoort.nl B&B De Drie Scheepkens Engelsestraat 21, 0164 261 442, www.dedriescheepkens.nl B&B Suite De Noordt Noordzijde Haven 6, 06 301 863 32, www.suitedenoordt.nl B&B van Elewout Halsterseweg 308, 0164 210 155, www.bnbvanelewout.nl

56 BEST OF BOZ B&B Stad en Wal Canadalaan 1, 06 340 113 12, www.stadenwal.nl Villa Heidetuin Balsedreef 4, 06 547 385 45, www.villaheidetuin.eu B&B De Grote Leeuwerik Gareelweg 1, 06 812 318 45, www.brabantsewal-boshuisje.com HCR De Ram Steenbergseweg 1, Halsteren, 0164 682 350, www.hotelderam.nl B&B Op de Brabantse Wal Kannewielseweg 16b, Halsteren, 0164 687 617, www.opdebrabantsewal.nl B&B Van Harte Moeregrebstraat 36, 0164 210 108, www.dehemelboz.nl B&B ’t Koetshuys Polderweg 3a, Lepelstraat, 0164 745 100, www.benbtkoetshuys.nl HOSTEL Stayokay Bergen op Zoom Boslustweg 1, 0164 233 261, www.stayokay.com/bergenopzoom GROEPSACCOMMODATIES Stayokay Bergen op Zoom Boslustweg 1, 0164 233 261, www.stayokay.com/bergenopzoom Molenzicht Boslustweg 15a, 0164 236 081, www.manegemolenzicht.nl Vakantieboerderij Zomerhof Groenewoudseweg 22, 0164 256 376, www.zomerhof.eu CAMPINGS Camping de Dassenplas Laagweg 6, 0165 307 774, www.dassenplas.nl Narvik HomeParc Bergse Zand Bemmelenberg 12, 0164 235 659, www.bergse-zand.nl Camping De Bergse Hoeve Bergsebaan 44, 0164 240 830, www.bergsehoeve.nl Minicamping De Nieuwe Drenck Zuidgeest 17, 0164 265 745, www.denieuwedrenck.nl Camping Zoomland Weststraat 8, 0165 379 279, www.camping-zoomland.nl Camping Ons Buiten Vredenburg 4, 0164 210 165 Camping Uit en Thuis Heimolen 56, 0164 233 391, www.campinguitenthuis.nl Camperplaats Boulevard Noord JACHTHAVEN W.V. De Schelde Vermuidenweg 6, 0164 237 472, www.wvdeschelde.nl I Amore Mio Kremerstraat 5, 0164 248 127 P Partycentrum ’t Appeltje Balsedreef 5, 0164 257 949 G Athene Fortuinstraat 18, 0164 266 604 A Kook. plus Bergen op Zoom Grote Markt 26, 0164 256 908 E Van Ee Beursplein 5, 0164 299 500 B In de Dikke Daan / Canise Meeussenstraat 13, 0164 281 020 L Boulangerie Patisserie Bernard St. Josephstraat 18, 0164 234 442 GR Bellevue Antwerpsestraatweg 188, 0164 240 247 F De Bloemkool Wouwsestraatweg 146, 0164 233 045 F Le Bouleau Bemmelenberg 16, 0164 258 782 GC De Bourgondiër Grote Markt 3, 0164 254 000 B Eeterij De Hollandse Tuyn Huijbergsestraat 14, 0164 266 011 L Differance Van Konijnenburgweg 11, 0164 263 993 L Delifrance Zuivelstraat 13, 0164 657 636 G Delphi Grote Markt 25, 0164 258 387 B La Pucelle Hofstraat 2, 0164 266 445 TA Sasalounge Steenbergsestraat 1, 0164 233 844 B De Berk Bemmelenberg 21, 0164 238 751 F Hemingway Grote Markt 30+ 36-38, 0164 252 050 BS Brasserie Intermezzo Stationsstraat 33, 0164 237 772 L Café Helene Fortuinstraat 24, 0164 240 232 I Il Maccherone Korte Bosstraat 9, 0164 244 157 A Jasmijn Antwerpsestraatweg 211, 0164 245 201 G Knossos Lievevrouwestraat 4, 0164 242 607 EETGELEGENHEDEN

TOERISTISCH ABC 57 ZA Fletcher Hotel Stadspark Gertrudisboulevard 200, 0164 260 202 B Brasserie Leijnse Grote Markt 4, 0164 245 822 FF McDonald’s De Boulevard Noord 8, 0164 263 720 TA/M El Mundo de Carlita Beursplein 7, 0164 234 760 A Suki Yaki Moeregrebstraat 8, 0164 265 000 F Moerstede Vogelenzang 5, 0164 258 800 I Napoli Kerkstraat 10, 0164 243 704 P De Nieuwe Drenck Zuidgeest 17, 0164 265 745 GR Natuurlijk!Kloof Zurenhoek 5, 0164 256 579 B Poncin Steenbergsestraat 3, 0164 266 333 GR De Raayberg Antwerpsestraatweg 267, 0164 233 675 GR Party Restaurant Rozenoord Beukenlaan 14, 0164 234 210 F ’t Spuihuis Spui 1, 0164 233 196 E ’t Strandhuys De Boulevard 55, 0164 260 222 E De Sprenge (Landgoed Vrederust) Hoofdlaan 8, 0164 289 100 A Tai Tin Casper Fagellaan 71, 0164 260 089 GC Stadscafé De Teerkamer Grote Markt 13, 0164 239 345 L The Old Bakery Bosstraat 9, 0164 211 924 T Truva Korte Bosstraat 5, 0164 299 280 E Stadscafé Thalia Koevoetstraat 31, 0164 239 679 F La Place Wouwse Tol Mastendreef 85, 0165 301 710 E De Zalm Bosstraat 11-13, 0164 242 983 E Broodjeszaak Het 4de Fortuinstraat 13, 0164 255 745 E De Kleine Vlaming Grote Markt 33, 06 535 497 75 L IJssalon Emma Fortuinstraat 7, 0164 741 152 L IJssalon Crusio Wouwsestraat 10, 0164 233 239 F De Hemel Moeregrebstraat 35, 0164 210 108 GC Grand Bar & Grill De Moor Grote Markt 29, 0164 653 343 AF Maza Koepeldwarsstraat 4, 0164 253 097 B ’t Heertje Bosstraat 17, 0164 751 671 B ’t Geheim van Bergen Bosstraat 20, 0164 653 943 E/GR Fort Smakelijk Bernadettestraat 4, 0164 854 433 S Amigo Grote Markt 17, 0164 652 411 V Pop-up restaurant Koej Zuidzijde Haven 39, 0164 820 391 A/FF De Kombuis Vogelaar 31-32, 0164 630 566 B Villa Heidetuin Balsedreef 4, 06 547 385 45 A Indiaas Tandoori Handi Antwerpsestraat 1, 06 532 104 42 I Ristorante La Grotta Grote Markt 30a, 0164 855 665 L Stayokay Bergen op Zoom Boslustweg 1, 0164 233 261 F Hotel De Ram Steenbergseweg 1, Halsteren, 0164 682 350 F Restaurant het Oude Raadhuis Dorpsstraat 22, Halsteren, 0164 684 076 L Het Bakkerspalijs Dorpsstraat 94, Halsteren, 0164 686 858 A Lotus Dorpsstraat 172, Halsteren, 0164 682 940 L De Colweghe Dorpsstraat 30, Halsteren, 088 2593 365 F De Drempel Oudeweg 3, Halsteren, 0164 685 988 TA Restaurant `t Zusje Blokstallen 2, 0900 98753 V Bergsdiep Blokstallen 2e, 0164 858 243 B Restaurant In De Zeeland Markiezaatsweg 25, 0164 657 572 B Eeterij De Melanen Langstraat 5, Halsteren, 0164 851 888 L Kaldi Kremerstraat 14, 0164 201 248 F Frans S Steaks FF Fast Food T Turks GC Grand Café ZA Zuid Amerikaans V Vis A Aziatisch L Lunchroom B Brasserie M Mexicaans E Eetcafé P Pannenkoeken AF Afghaans IR Iers G Grieks ZE Zuid Europees GR Groepsrestaurant I Italiaans TA Tapas L Panos Wouwsestraat 12, 0164 769 027 L IJs en Spijs De Boulevard 75, 0164 657 009 B Saus De Boulevard 65, 0164 856 779

58 BEST OF BOZ ZET IN JE AGENDA! JUNI JULI 6 T/M 9 JUNI: AVONDWANDELVIERDAAGSE Vier avonden wandelen met keuze uit 6 of 10 kilometer. 17 SEPT: BERGS KRABBENFESTIVAL Blaaskappelenfestival met diverse bands. 17 & 18 SEPT: BRADERIE HALSTEREN De Dorpsstraat staat vol met kramen waar je leuke koopjes kunt scoren. 14, 21 & 28 JULI: PALM PARKIES Openluchtconcert voor iedereen die wilt genieten van goede muziek. 18 JULI: KLAPSTOELENCONCERT Openluchtrepetitie van Harmonie Kolping’s Zonen traditiegetrouw voor Het Markiezenhof. AUGUSTUS 4, 11, 18 & 25 AUG: PALM PARKIES Zie juli. 6 AUG: DANCE BOULEVARD Muziekfestival met drie podia met hardstyle, house en jaren 90 acts. 7 AUG: TOERTOCHT ONLY CLASSIC Toertocht voor klassieke auto's van 25 jaar en ouder. 7 AUG: OLDTIMERSHOW LEPELSTRAAT Het Kerkplein is gevuld met oude brommers, tractoren, auto's en motoren. 21 AUG: JEUGDWIELERRONDE Jonge renners met een KNWU licentie komen strijden om de punten. SEPTEMBER 3 & 4 SEPT: MOLENFEESTEN HALSTEREN Volop activiteiten en muziek in en rondom de Sint Antoniusmolen. 4 SEPT: SPELEN BIJ DE PEPERBUS Een grote speeltuin voor kinderen met springkussens, trampoline's en meer. 4 SEPT: CARS & CHARITY Activiteiten en een rondrit voor oldtimers, cabrio's en andere bijzondere auto’s. 12 T/M 15 SEPT: WANDELAVONDVIERDAAGSE HALSTEREN Vier avonden wandelen op een prachtig stukje Brabantse Wal. 17 SEPT: BERGS BIERFESTIVAL Proef en geniet van bekende en minder bekende speciaal bieren. 18 SEPT: AMERIKANENDAG LEPELSTRAAT Voor liefhebbers en eigenaren van Amerikaanse voertuigen. 24 SEPT: BERGEN OP ZICHT Verenigingen, groepen en instellingen presenteren zich om vrijwilligers en leden te kunnen werven. 24 & 25 SEPT: POWERHORSE COMPETITION Internationale wedstrijd voor Belgische en Zeeuwse trekpaarden met dit jaar de finale in Halsteren. 25 SEPT: CULTUUR CARROUSEL Een uitmarkt voor artiesten en gezelschappen uit de gemeente. 30 SEPT T/M 2 OKT: BOZTOBERFEST De Lederhosen worden weer aangetrokken voor een groot festijn in Duitse sferen. OKTOBER 9 OKT: BERGS BLUESFESTIVAL Optredens van diverse blues artiesten. 9 OKT: HALVE VAN BERGEN Qua aantal kilometers het grootste loopevenement binnen de gemeentegrenzen. 29 OKT T/M 6 NOV: NAJAARSKERMIS Allerlei attracties voor jong en oud. NOVEMBER 5 NOV: NACHT VAN HET LEVENSLIED In de deelnemende horecazaken staat het levenslied centraal. 12 NOV: INTOCHT SINT NICOLAAS Feestelijk onthaal van de Sint en zijn Pieten. DECEMBER 2 DEC: SINTERKLAASLAMPIONNENOPTOCHT Een grote lampionnenoptocht met muziek onderweg. 17 DEC: SANTA RUN Een ongeveer 3 kilometer lange Fun-Kerstloop. Kijk voor alle info op www.vvvbrabantswal.nl

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM

BEST OF BOZ COLOFON Uitgave Eindredactie Ontwerp Tekst Fotografie Drukwerk Aangenaam Bergen op Zoom en VVV Brabantse Wal, mei 2016 Aangenaam Bergen op Zoom en VVV Brabantse Wal FraaieDingen, Concept & Ontwerp Kort-en-Bondig, Aangenaam Bergen op Zoom en VVV Brabantse Wal Nick Franken, Dick Vermaas, Albert Joosen, Don van Rooy, Jeroen van Eijndhoven, Merijn Sitsen, Gijs Proost, Ossip, VVV Brabantse Wal, Aangenaam Bergen op Zoom e.a. Grafimedia Drukkerij Hertogs Niets van deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de redactie. Bij de samenstelling van dit magazine is uiterste zorgvuldigheid betracht. De redactie kan geen verantwoordelijkheid nemen voor eventuele onjuistheden.

1 Online Touch

Index

1. 1
2. Aangenaam welkom
3. 3
4. Eeuwenoude parel
5. 5
6. Funshoppen in BoZ
7. 7
8. Funshoppen in BoZ
9. 9
10. Funshoppen in BoZ
11. 11
12. Streettalk uit BoZ
13. 13
14. Uitgaan en events in BoZ
15. 15
16. Podia in BoZ
17. 17
18. Uitgaan en events in BoZ
19. 19
20. Events in BoZ
21. 21
22. Culinair genieten in BoZ
23. 23
24. Restaurants in BoZ
25. 25
26. Recept met streekgerechten
27. 27
28. Monumenten in BoZ
29. 29
30. Monumenten in BoZ
31. 31
32. Wonen in BoZ
33. 33
34. Wonen in BoZ
35. 35
36. Werken in Bergen op Zoom
37. 37
38. Ondernemen in BoZ
39. 39
40. Ondernemen in BoZ
41. 41
42. Buiten en Actief
43. 43
44. Brabantse Wal
45. 45
46. Natuurpoort Lievensberg
47. 47
48. Uit met kids in BoZ
49. 49
50. Blijven slapen in BoZ
51. 51
52. Blijven slapen in BoZ
53. 53
54. BoZ van A tot Z
55. 55
56. BoZ van A tot Z
57. 57
58. Zet in je agenda
59. 59
60. Tot ziens in BoZ!

Home