Een wintereend: de smient Vanaf half september kun je hem ’s avonds laat al regelmatig horen bij het uitlaten van de hond: de smient. Deze wintergast maakt een onmiskenbaar, vrolijk fl uitend geluid, dat ongeveer klinkt als pieuuw. In het Duits heet hij niet voor niets Pfeifente en ook in Nederland wordt hij ook wel fl uiteend genoemd. In de wintermaanden kun je de smient in aardige aantallen zien, ook in en rond de vijvers en sloten van Aa-landen. Het is een goed herkenbare soort. De woerd heeft in zijn winterkleed een grote, roomgele vlek van de snavelbasis tot op zijn kruin, een kastanjebruine kop, roze borst en fi jn gestreepte grijze fl anken met een witte streep. Het vrouwtje ziet er met haar bruine verenkleed veel minder opvallend uit, zoals vaak het geval is bij watervogels. Aan de blauwgrijze snavel met zwarte punt kun je altijd zien dat je met een smient te maken hebt. De smient is in ons land een echte wintergast, maar er zijn jaarlijks ook twintig tot veertig paartjes die in Nederland broeden. ’s Zomers huist de smient op meren en in moerassen en poelen in de toendra’s van Scandinavië en Siberië. Daar broeden smienten alleen of in kleine groepjes, dicht bij elkaar. Ze leggen zeven of acht eieren en als een broedsel verloren is gegaan, wordt dat soms herhaald. De eieren worden in ruim drie weken uitgebroed. Daarna duurt het nog ruim zeven weken voordat de jongen kunnen vliegen. Die profi teren vooral van uitzwermende muggen. Zolang ze nog niet kunnen vliegen, vormen de smientkuikens natuurlijk een gewilde prooi voor de roofdieren van de toendra. In ons land zijn smienten vooral te vinden in waterrijke graslandgebieden. Ze zijn niet per se gebonden aan zoet water: ook aan de kust van de Waddeneilanden kun je smienten tegenkomen. Ze zijn erg gevoelig voor verstoring en voor waterkwaliteit. De smient eet vrijwel alleen plantaardig voedsel, zoals bladeren, zaden en wortels, die hij vindt door te grondelen. Het vrouwtje eet in het broedseizoen ook muggen. Maar ook grasland weten smienten te waarderen: smienten zijn echte graaseenden die in fl inke groepen op weilanden kunnen foerageren. Ik zag ooit een groep foeragerende smienten die met hun getrappel wormen omhoog dreven. Midden tussen die groep smienten stond een kokmeeuw, die zich op zijn beurt tegoed deed aan die wormen. Het loont altijd de moeite om een groep smienten met de verrekijker uit te pluizen. Soms zit er namelijk een Amerikaans familielid tussen, de Amerikaanse smient. Ook deze heeft een romig voorhoofd, maar zijn fl anken zijn geheel roze en de kop heeft een brede, naar beneden buigende donkergroene baan van de ogen tot het achterhoofd. Elk jaar worden deze Amerikanen wel in Nederland gezien. Tekst en foto’s: Warner Bruins Slot 9
10 Online Touch Home