Bomen over bomen Regelmatig komen er vragen over klimop (Hedera) in bomen. Of het gevaarlijk is voor de boom omdat het de boom zou verstikken, of omdat de boom om zou kunnen waaien /vallen. En er zijn genoeg voorbeelden aan te geven waarbij de boom ook inderdaad verstikt wordt door de klimop, of dat een boom met klimop erin om is gevallen. Een volgroeide klimop in een boom is ook best zwaar, dus is de gedachte op zich niet raar. Foto 1 Klimop groeit in twee fases: de jeugdfase en de volwassen fase. In natuurlijke omstandigheden zie je dat de klimop pas bovenin de boom gaat bloeien (Foto 1). Het blad is hier ook anders, de jeugdfase heeft zogenaamd gelobt blad, terwijl de volwassen fase een min of meer gladde bladrand heeft. Op foto 2 is de jeugdfase links en de volwassen fase rechts te zien. In onze tuinen is dat anders. Een handige kweker heeft een stukje van de volwassen fase gepakt en gestekt. Hierdoor zie je in tuinen vaak een struikje klimop waarin bloemen en bessen komen. Bomen zijn levende wezens die reageren op dingen om hun heen. Dingen die invloed hebben op hun instandhouding. Neem bijvoorbeeld een snoeiwond: in de loop der jaren zal deze in de meeste gevallen weer dicht gaan groeien. Zo werkt het ook met klimop: de boom reageert er op. Doordat er meer gewicht op de stam en de kroon komt, zal de boom meer wortels aan gaan maken om te voorkomen dat hij omvalt. Ditzelfde verschijnsel zie je bijvoorbeeld ook bij schuin staande bomen. Aan de kant waar het meeste gewicht aan hangt (de trekkant) zie je vaak enorme wortels groeien om de boom maar overeind te houden. Hout is in de trekrichting enorm sterk, probeer maar eens een luciferhoutje in de lengte uit elkaar te trekken. Dat lukt de meeste mensen niet, terwijl dit nog maar 3 of 4 mm² is. De klimop groeit zo langzaam in de boom dat de boom in staat is om hierop te reageren. In het najaar komen er soms (zware) stormen over ons land. Het meeste blad is dan van de bomen, waardoor die minder snel omwaaien. Toch zullen ook gezonde bomen met klimop niet sneller omwaaien dan hun soortgenoten zonder de klimop, mede door deze extra wortels. Ik noem hier met opzet gezonde bomen. Bomen die lekker kunnen groeien zullen ook niet worden verstikt door de klimop. Zolang de klimop in de binnenkroon op de dikkere takken blijft is het voor de boom geen enkel probleem. Er ontstaan pas problemen als de boom, door wat voor reden ook, niet meer goed doorgroeit. Bijvoorbeeld als er een kabel vlakbij de boom moet worden ingegraven waardoor er wortels worden beschadigd, of (zoals de laatste jaren) door droogte. De boom gaat hierdoor langzamer groeien en de klimop heeft dan de kans om de boom ‘in te halen’, en zal de buitenste takken gaan verstikken en uiteindelijk de hele boom, zoals op foto 3 het geval is. De reden voor veel gemeentes om toch de klimop van de bomen te halen is omdat je de bomen niet kunt controleren op veiligheid als de klimop in de boom zit: door al het blad kun je geen holtes of andere gebreken zien aan de stam. 16
17 Online Touch Home