Cetti’s zanger, een migrant in de vogelwereld Migratie en migranten zorgen de laatste tijd voor reuring in de pers. Ook de dierenwereld kent migranten: dieren die ‘altijd’ ergens anders leefden en die de laatste jaren onze natuur komen verrijken. Dat gebeurt over soms kleine afstanden, zoals bij de merel, die honderd jaar geleden vooral een schuwe bosvogel was en die op zomeravonden in woonwijken voor een muzikale achtergrond zorgt. En dat gebeurt ook over grotere afstanden. De wolf is daarvan een voorbeeld, die in de loop van tientallen jaren steeds meer naar het westen trekt. Een tamelijk recent voorbeeld van zo’n migrant in de vogelwereld is de Cetti’s zanger, een zangvogel uit Zuid-Europa met een luide, explosief gebrachte, korte en staccato zang. In 1968 werd het eerste exemplaar in ons land waargenomen, gevolgd door een eerste broedgeval in 1973. Daarna leek deze soort zich vlot over Nederland te verspreiden, maar koude winters in 1978-’79 en medio jaren ’80 gooiden roet in het eten. Vanaf 2005 herstelde deze soort zich en koloniseerde ons land. Bij Zwolle werd de eerste Cettis’s zanger gezien en gehoord bij de Mastenbroekerbrug in april 2018. Een Cetti’s zanger ziet eruit als een grote winterkoning met een lange staart. Zoals veel vogel uit zijn leefgebied is hij voornamelijk bruin en grijsbruin gekleurd. Hij leeft vooral in dicht struikgewas in de buurt van water. Daar bouwt hij ook zijn nest, waarin het vrouwtje twee tot vier eieren legt. Die komen na een week of twee uit. De jongen blijven dan nog een week of twee in het nest en worden na het uitvliegen nog een week of twee gevoerd door de ouders. De kans om een Cetti’s zanger te zien is tamelijk klein: hij leeft verborgen, laat zich niet snel zien en verdwijnt snel weer uit beeld. Voor het waarnemen van een Cetti’s zanger is de — korte — zang daarom meestal het belangrijkst: een wat gerekte pieptoon, gevolgd door een twee- of driemaal vlug herhaalde strofe die klinkt als ‘ikke Cetti’. Rond Zwolle en 7 bij Aa-landen is deze zang inmiddels regelmatig te horen, bijvoorbeeld bij de Noorderkolk. Waarom trekt deze Zuid-Europese vogel nu naar het noorden? De oorzaak van deze migratie laat zich raden. Landen als Spanje, waar de Cetti’s zanger algemeen is, worden als gevolg van de klimaatverandering steeds droger. Daardoor neemt het leefgebied van de Cetti in die regio af en zoeken jonge vogels ergens anders een geschikte plek om te broeden. Het aantal broedparen van de Cetti’s zanger wordt inmiddels geschat op 5.300 tot 6.300. Hij bezet het hele jaar door een territorium, van waaruit hij ook ’s winters bij mooi weer regelmatig zijn explosieve zang laat horen: “ikke Cetti!” Tekst en foto’s: Warner Bruins Slot
8 Online Touch Home