Tekst en foto Gerwin Klok, branchemanager NJI OOM brengt scheeps- en jachtbouwsector in kaart Inspirerend rapport voor de branche Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in de ‘MKB’ scheepsen jachtbouwbranche, wat is de opleidingsbehoefte, hoe is het gesteld met de instroom? Het adviesbureau Opleiding, Ontwikkeling, Metaalbewerking (OOM) bracht het afgelopen jaar met steun van NJI en NMT de sector in kaart en de resultaten zijn gebundeld in een rapport. Om het vakmanschap in de metaalbewerking naar een hoger plan te tillen, is het noodzakelijk precies te weten wat er in de sector en de bedrijven speelt. Dat geldt niet alleen voor de technische ontwikkelingen, maar met name ook voor product trends. Daarom werd en wordt nauw samengewerkt met brancheverenigingen. Zij weten als geen ander wat in hun branche de belangrijkste ontwikkelingen zijn en waaraan in de markt behoefte is. In 2018 heeft OOM in samenwerking met brancheorganisatie NJI de scheeps- en jachtbouwbranche tegen het licht gehouden. Pieter de Bock, oud bedrijfstakvoorlichter Metaal & Techniek en oudNJI-voorzitter, interviewde ruim twintig jacht- en scheepswerven, maar ook onderhouds-/reparatiebedrijven. Alle benaderde bedrijven zijn bij OOM aangesloten en geven gezamenlijk een representatief beeld van de branche. Tijdens de NJI-jaarvergadering die eind vorig jaar bij Koninklijke De Vries Scheepsbouw in Aalsmeer plaatsvond, werd het rapport aan de branche gepresenteerd. Stand van zaken In het onderzoek werd gevraagd naar de huidige stand van zaken in de jachtbouw, scheepsreparatie en jachtservice branche, alsmede de te verwachten ontwikkelingen in deze bedrijfstakken de komende jaren. De opleidingsbehoefte nu en in de toekomst is in kaart gebracht en er zijn suggesties verzameld om te bevorderen dat een nieuwe generatie vakmensen in de branche komt werken. Inspirerend Op basis van de interviews, aangevuld met informatie vanuit een speciaal expertpanel, ontstond het rapport ‘Een futureproof scheeps- en jachtbouw’, met als ondertitel ‘Wat betekent dat voor opleiding en ontwikkeling van werknemers?’ De hoofdconclusie luidt dat vergeleken met andere industriesectoren er relatief weinig aan opleiding en bijscholing wordt gedaan en maar in beperkte mate gebruik wordt gemaakt van de financiële tegemoetkomingsmogelijkheden. Ook is het aantal leerwerktrajecten en stageplaatsen lager dan gemiddeld in de techniek. Als het om opleidingsgerichtheid gaat, neemt het verschil tussen kleine en grotere bedrijven bovendien toe. Als reden hiervoor wordt aangevoerd dat na een aantal slechte jaren de capaciteit ontbreekt om vorm en inhoud te geven aan het opleidingsbeleid. Korte cursussen Het gebrek aan korte cursussen en lesmodules, die meteen in de praktijk toepasbaar zijn en op ‘rustige’ momenten kunnen worden gevolgd, weerhoudt werknemers om zich verder bij te laten scholen. Het relatief grote aantal oudere medewerkers die minder gericht zijn op doorleren, speelt ook een rol. Kanttekening: voor lang niet alle scholingsinspanningen wordt een tegemoetkoming aangevraagd en een deel blijft buiten het zicht en de statistieken. In ieder geval ligt er een taak om de mogelijkheden tot ondersteuning, die OOM deelnemers binnen de jacht- en scheepsbouw kan bieden, nadrukkelijker voor het voetlicht te brengen. Dit is overigens niet de enige actie die de uitvoerders van het onderzoek willen oppakken. Er zal daarnaast invulling worden gegeven aan de behoefte naar korte opleidingen. Hiervoor zal niet alleen worden onderzocht of relevante onderdelen uit bestaande dagopleidingen (techniekbreed) als losse cursus kunnen worden aangeboden, maar ook of experts uit de branche zelf en toeleveranciers geïnteresseerd zijn om bijvoorbeeld via masterclasses specifieke kennis over te dragen. Kwalificatiedossier De opgedane inzichten vonden al hun weg naar het team dat het nieuwe kwalificatiedossier Maritieme Techniek voorbereidt ten behoeve van de mbo-opleidingen Medewerker Maritieme Techniek (mbo-2) en Allround medewerker Maritieme Techniek (mbo-3). Ze zullen bovendien hun weerslag vinden in een sectorspecifieke cursussencatalogus, waarmee met name bedrijven waarop de cao Metaal & Techniek van toepassing is, hun voordeel kunnen doen. Het rapport moet tegelijk werkgevers in de branche inspireren om de vaktechnische en persoonlijke ontwikkeling van medewerkers te stimuleren en te werken aan voldoende jonge instroom of zij-instroom. Via regionale kennisavonden wordt rechtstreeks contact met de bedrijven gelegd, die hiervoor door OOM worden uitgenodigd. NJI-leden en OOM aangesloten bedrijven hebben het rapport reeds toegestuurd gekregen. Belangstellenden kunnen het kosteloos opvragen via info@oom.nl. OOM-regiomanager Michiel Janssen (r) overhandigt het rapport aan NJIvoorzitter Nico Post. Foto Gerwin Klok 41 MBO-kwalificaties Een reguliere mbo-opleiding bestaat tegenwoordig uit een basisdeel, profieldelen en keuzedelen. Het basisdeel is gericht op een bepaald domein. Met het keuzedeel kan de student zich verbreden of verdiepen, bijvoorbeeld op het vlak van elektrotechniek, of exterieur. Het profieldeel bijvoorbeeld jachtbouw, scheepsreparatie, baggertechniek of offshore leidt op voor een specifieke deelsector. De opzet en inhoud van iedere door het Rijk erkende mbo-opleiding staat beschreven in een zgn. kwalificatiedossier (KD) dat op zijn beurt zijn oorsprong vindt in het beroepscompetentieprofiel. De inhoud van een dergelijk dossier bepaalt wat een beginnend mbo- gediplomeerd medewerker op zijn vakgebied moet weten en kunnen. Op basis van dit KD worden ook de eindexamens opgesteld. verenigingsnieuws Jachtbouw Nederland 1 februari 2019
42 Online Touch Home