Afvalwaterzuivering Aangekondigde extra zuiveringsstappen Dit jaar hebben veel waterschappen aangekondigd op een of andere manier aan de slag te gaan met het extra zuiveren van het rioolwater op hun rwzi’s. In bijna alle gevallen gaat het om de verwijdering van medicijnresten: • Delfland - Rwzi’s Groote Lucht en Nieuwe Waterweg krijgen een full scale ozoninstallatie. Nieuwe Waterweg gaat het effluent terugleveren als gietwater aan de tuinders. Het effluent van Groote Lucht wordt gebruikt om ‘s zomers het water in vaarten en sloten op peil te houden. • Vallei en Veluwe - Rwzi Wilp wordt een nieuwgebouwde zuiveringsinstallatie met een totaal nieuw fysisch-chemisch behandelingsproces, dat geen gebruikmaakt van actief slib. • Rijnland - Rwzi Leiden-Noord krijgt een full scale Pacas poederkooldosering. • Stichtse Rijnlanden - Rwzi Houten krijgt een full scale ozoninstallatie. • Waterbedrijf Limburg - Rwzi Simpelveld krijgt een proefinstallatie voor het testen van poederkooldosering in een Nereda-installatie. • Hollands Noorderkwartier - Rwzi Wevershoof krijgt een full scale ozoninstallatie en daarnaast een proefinstallatie voor extra hybride zuivering met ijzerchloride, keramisch membraanfiltratie en actief koolfiltratie. • Aa en Maas - Rwzi Oijen krijgt een full scale poederkooldosering en op rwzi Dinther komt een demoinstallatie om adsorptie aan poederkool te vergelijken met ozonisatie. • Vechtstromen - Rwzi Emmen krijgt een testinstallatie voor nader onderzoek naar biologische actieve koolfiltratie met zuurstofdosering (BODAC). De BODAC van de Puurwaterfabriek is al tien jaar in gebruik en verwijdert nog steeds medicijnresten met de eerste lading actiefkool. • Rijn en IJssel - Rwzi Winterswijk krijgt een pilotinstallatie voor de hybride toepassing van ozon en Usonic, een ultrasone technologie waarmee microverontreinigingen kunnen worden afgebroken. procent uit rwzi-effluent bestaan en dan bepaalt de kwaliteit daarvan eenop-een de kwaliteit van het beekwater. “Het gaat dan om rwzi’s die ook als hotspot zijn aangemerkt omdat de medicijnresten die ze lozen een grote invloed op de waterkwaliteit hebben”, legt Nederlof uit. “Dan mag de rwzi als inrichting wel aan de lozingseisen voldoen, maar het gaat dan ook om de effecten op het oppervlaktewater. Met alleen de aanpak van nutriënten en het hermeanderen van de beken gaan we de doelen van de Kaderrichtlijn Water niet halen. We zullen in deze gevallen ook iets moeten met de microverontreinigingen die door een rwzi worden geloosd en die zorgen voor een toxische druk in het ontvangende oppervlaktewater. In Zwitserland hebben ze de problematiek van de medicijnresten een-op-een gekoppeld aan de visstand in hun meren.” Goedkoopste oplossing Desondanks blijven de meerkosten van een extra zuivering een heel gevoelige zaak. Het is niet voor niets dat veel interesse op dit moment uitgaat naar het doseren van actief kool. Nederlof vindt het een geen zaligmakende oplossing, omdat het alleen de microverontreinigingen verwijderd maar geen antwoord geeft op het bredere vraagstuk met de microplastics en de antibioticaresistentie. Toch heeft zijn waterschap ervoor gekozen de poederkooldosering full scale te gaan toepassen op rwzi Oijen. “We moeten die rwzi nu aanpakken vanwege een noodzakelijke renovatie en kunnen de verwijdering van medicijnresten nu met een kleine extra investering meenemen. De extra kosten zijn vooral de vrachtwagens met kool en die kunnen we dus makkelijk stopzetten als zich een betere oplossing aandient.” Vlucht vooruit Voor de ontwikkeling en invoering van nieuwe zuiveringstechnologie willen Nederlof en Nonnekens vooral verder kijken dan alleen het verwijderen van medicijnresten en andere organische microverontreinigingen. En daarvoor zijn ze uitgekomen bij de toenemende droogte en de zomerse behoefte aan schoon zoetwater. “Al pratende over hybride technieken groeide het besef dat het effluent heel erg schoon kan worden”, vertelt Nonnekens enthousiast. “Dan kan je er als waterschap ineens heel veel andere dingen mee gaan doen. Zoals het leveren van schoon water aan derden. Wij, als zuiveraars, kunnen bijdragen aan de oplossing van het klimaatprobleem en een alternatief leveren voor het bovenmatige grondwatergebruik. En het mooie is dat we samen met de leveranciers van watertechnologie daarvoor een stip op de horizon kunnen zetten, zodat we onze innovatiegelden zo goed mogelijk kunnen inzetten.” Nederlof en Nonnekens willen het leveren van schoon water door waterschappen niet zien als een business case. Als er steeds strengere limieten worden gesteld aan het onttrekken van grondwater, dan zal drinkwater het eerste alternatief zijn. “En dat is nog veel te goedkoop”, merkt Nederlof op. Een waterschap zal dus niet kunnen verdienen aan het leveren van schoon effluent, maar het kan wellicht wel de extra investeringen compenseren die het mogelijk maken om van die laatste verontreinigingen af te komen.” Het leveren van schoon water door waterschappen is volgens Nederlof en Nonnekens een ‘value case’. “We gaan dan als waterschap wel over het randje onze kerntaak heen. Daar zullen waterschapbestuurders hun mening over moeten gaan bepalen”, daagt Nonnekens uit. WATERFORUM SEPTEMBER 2020 WATERFORUM DECEMBER 2020 31
32 Online Touch Home