• Versterking van het Papiamentu voor alle leeftijden van 0 -18 jaar door het verbreden van het aanbod van fictie (prentenboeken, leesboeken, stripboeken, verhalenboeken en dichtbundels) en non fictie (informatieve boeken en tijdschriften) in het Papiamentu. Hiervoor kunnen bestaande Nederlandse teksten voor de verschillende doelgroepen en leeftijden vertaald worden. Van belang is daarbij de Bonairiaanse context voor ogen te houden. De teksten moeten passen binnen de context van Bonaire en aansluiten bij de kennis en belangstelling van Bonairiaanse kinderen. Hiervoor worden auteurs en redacteurs benaderd die kinderliteratuur vanuit de context schrijven en/of vertalen. • Versterking van het Nederlands door het mogelijk maken van de aanschaf van Nederlandstalige boeken, waaronder fictie en non-fictie. • Het ontwikkelen of faciliteren van de aanschaf van leeftijdsadequate (digitale) boeken en tijdschriften voor kinderen die moeilijk lezen. • Het ontwikkelen van ondersteunend (gedigitaliseerd) materiaal in het Papiamentu op verschillende schoolniveaus. Een voorbeeld is het Friese project Tomke http://www.tomke.nl/ Denk voor de oudere kinderen aan woordenboeken, spelling- en stijlboekjes. • Het faciliteren van digitaal projectmateriaal over cultuur historische aspecten van Bonaire zoals de rotstekeningen, Indianen, slavernij, Zeilregatta, Dia di Rincon en Washington Slagbaai. Dit is een uitbreiding op de reeds ontwikkelde Nederlandstalige zaakvakken methode “Wereldwijzer” voor Bonaire. • Het ontwikkelen van apps voor digitale Bonairiaanse en Nederlandstalige (prenten)boeken. • Het planmatig inzetten van de Mediabus. De bus bevat computers en staat regelmatig volgens een rooster bij een wijkcentrum geparkeerd. Leerlingen kunnen onder begeleiding van een medewerker onderwijs in mediavaardigheden ontvangen. • Het verstrekken van tablets, waarmee leerlingen op de scholen digitale boeken kunnen lezen. • Inzetten van ‘Kunst van het lezen’, een actieplan om de taal- en leesvaardigheid leerlingen op het VMBO te verbeteren. • Uitbreiding leertijd door het ondersteunen van een weekendschool voor primair onderwijs en voortgezet onderwijs. Leerlingen gaan gedurende het schooljaar dagdelen op de zaterdag en/of zondag naar een ruimte. Zij krijgen van een leraar extra ondersteuning in taal, lezen en rekenen in Papiamentu en Nederlands. De weekendschool heeft een eigen curriculum, dat in nauwe afstemming met de scholen is samengesteld. • De zomerschool (of vakantieschool) biedt elke dag in de schoolvakantie enkele uren extra ondersteuning in taal, lezen en rekenen in Papiamentu en Nederlands. De zomerschool wordt vaak ingezet om leerlingen extra te ondersteunen en zittenblijven te voorkomen. Uit onderzoek19 blijkt dat in 2014 in Nederland 86% van de deelnemende leerlingen de zomerschool succesvol heeft afgerond en 75% het schooljaar erna overgaan of hun diploma halen. Meer informatie is te vinden op www.rug.nl • Het ontwikkelen van rekenspelletjes en taalspelletjes in het Papiamentu. Denk aan de aanschaf en het vertalen van allerlei bestaande Nederlandstalige spellen die laagdrempelig zijn. Zie hiervoor bijvoorbeeld http://rekenspel.slo.nl/rondjerekenspel/getalkaart/. • memory en kwartetspellen met de context van Bonaire. • het tijdelijk verstrekken van context gerelateerde spellen. Denk aan het distribueren van schijfjes met 3 of 5 getallen, spreekwoorden en woorden met betekenis. Door te verzamelen leggen leerlingen een verzameling aan en vergroten zo hun rekenen en taal vaardigheden. Maak er een tijdelijke wedstrijd van, waardoor de betekenis wordt verhoogd. 19 Faber etal 2014 RUG Geletterdheid op Bonaire CPS Onderwijsontwikkeling en advies 27
30 Online Touch Home