GEEN TIJD TE VERLIEZEN TEKST: RENS GROENENDIJK FOTO’S: RENS GROENENDIJK / LUKAS GÖBEL Helena Francisca was een energieke, ondernemende en humoristische Curaçaose vrouw, die graag in de belangstelling stond. Ze overleed in 2015 op 80-jarige leeftijd aan ALS, binnen vier maanden na de diagnose. Haar dochter Faina Kappen (57) had een hechte band met haar moeder. De nieuwe ALS-campagne ziet zij als een eerbetoon aan haar moeder. Faina werkt als personal trainer en is bovendien actief in de zorg. Ze kwam in 1986 van Curaçao naar Nederland om te gaan studeren. “Dat viel me zwaar. Ik had zo’n heimwee dat ik het liefst terug had willen gaan. Mijn moeder wilde dat niet. Zij verkocht haar ‘minimarket’ op Curaçao en kwam een jaar later naar Nederland om mij te ondersteunen. Ze woonde een jaartje bij mij, verhuisde naar een vriendin in Hoofddorp en ging in een bloemenzaak in Amsterdam werken, waar ze boeketten maakte.” In 1989 verhuisde Helena naar Almere; zes jaar later kwam Faina daar ook wonen. “Vanuit Almere bleef mijn moeder bij de bloemenwinkel in Amsterdam werken, want bloemen vond ze prachtig. Na haar pensioen ging ze werken voor ernstig zieke particulieren in Het Gooi en omstreken die 24-uurs zorg nodig hadden. Dat heeft ze tot haar 75ste gedaan, ze was zo vitaal.” Het ziekenhuis in Almere verwees Helena in juni door naar het AMC in Amsterdam, waar ze pas begin september terecht kon. Faina: “Op 19 september werd de diagnose ALS gesteld. Ze had al een vermoeden en was nu gerustgesteld dat het zo was. Het bleek dat haar oudere broer ook was overleden aan ALS. Mijn moeder was niet verdrietig en vond dat ik dat ook niet moest zijn. Ze vond dat ze een mooi leven had gehad. Het was een emotionele vrouw, maar hierin was ze vrij nuchter.” 7 In the picture voor het goede doel: ze zou het fantastisch hebben gevonden. Nietsdoen bleek lastig voor iemand die altijd zo actief was voor anderen, aldus Faina. “Mijn moeder viel in het welbekende gat. Zichzelf vermaken kon ze niet. Ze wilde mensen entertainen. ‘Kom bij mij op bezoek dan ga ik lekker voor je koken, en laten we dan samen iets gaan doen’, zei ze dan.” “Ik wist niet hoe lang ik mijn moeder nog bij me zou hebben en besloot al mijn vrije tijd in haar te steken. Daar heb ik geen moment spijt van gehad. Het was gezellig en leuk. Ik verveelde me nooit bij haar. Onze karakters waren wel verschillend en dat botste wel eens, maar langer dan een paar dagen duurde dat meestal niet.” De eerste signalen van ALS openbaarden zich in april 2015. “Haar spraak veranderde, het leek of ze een beetje tipsy was”, vertelt Faina. “Ze dacht dat het iets met haar tandprothese te maken had, waar een scheurtje in zat. Maar het werd steeds erger, ook slikken ging steeds moeilijker. Ik heb erop aangedrongen dat ze het liet onderzoeken.” Mijn moeder had maar In december ging Helena snel achteruit. Ze kon nog wel lopen, maar ging steeds slechter eten. Haar linkerarm raakte verlamd en haar hoofd kon ze niet meer omhoog houden. Er werd een pegsonde geplaatst, zodat ze toch voeding binnen kreeg. Faina: “Ze kwam weer uit het ziekenhuis en we hebben op 9 december haar tachtigste verjaardag nog thuis gevierd, net als kerst met een paar familieleden. De dag erna was ze zo aan het worstelen met haar adem dat ze met de ambulance naar het ziekenhuis is gebracht. Maar ze liep nog zelfstandig naar beneden! De zaalarts wist dat ze een euthanasieverklaring had, maar vertelde dat het zeven dagen zou duren om het rond te krijgen. Daarom heeft ze voor palliatieve sedatie gekozen. Er was nog tijd om afscheid te nemen van vrienden en vriendinnen en familie; daarna zakte ze weg. Op 30 december ben ik naast haar bed gaan zitten. Hoewel ze het niet meer kon horen, want ze was al heel ver weg, heb ik haar bedankt voor alles en gezegd dat ik van haar hield. Een dag later is ze overleden.” 3 maandenALS
8 Online Touch Home