van boerenmeisje tot kasteelvrouw of ... Jef Ameeuw De lotgevallen van Juliana Flyps en haar kasteelbewoners. Mevr. Merghelynck wordt zwaar getroffen door de vernietiging van haar huis in Ieper. Nochtans zal vooral een familiedrama in 1916 haar zeer diep raken. Foto van tijdens WO1 met de legerstaf en de familie Verhaegen met vooraan, v.l.n.r. François Verhaegen (1848-1927), Hélène Verbrugghe (1886-1967), Romeo Verhaegen (1887-1952), Irma Ricci (1851-1941), Gentran Verhaegen (1910 -1956), mevr. Merghelynck, ?, Leon Flyps Na haar huwelijk met majoor Verhaegen woont Hélène in St.-KruisBrugge. Regelmatig komt het koppel tante bezoeken. Ze worden ook niet van tegenslag gespaard. Twee kinderen sterven jong. Tijdens de Eerste Wereldoorlog bezoekt Hélène met de kinderen regelmatig tante in het kasteel. Op dat ogenblik verblijven ze in St.Idesbald, Koksijde. Tijdens dit verblijf wordt Roger verhaegen geboren. Vader Omer, op dat ogenblik luitenant bij de 3de Lanciers geeft op 30 1 augustus 1915 het kind aan op het gemeentehuis.
(rechts: geboorteakte van Roger Verhaegen in Koksijde - © archief Koksijde) De kleine krijgt een ‘adellijke’ voornaam: Roger - Romeo - Marie - Jules - Henri - Idesbald. Die laatste verwijst vermoedelijk naar de plaatselijke heilige. Een jaar later bezoekt Hélène met haar kinderen haar tante in Wulveringem. De kinderen kunnen lopen en spelen in het park. Tijdens een onoplettendheid is de kleine Marc verdwenen. Men zal het lichaampje kort hierna terugvinden in de kasteelgracht. (28) (foto onder - Marc Verhaegen - +14 september 1916 © foto Marc Verhaegen - Keerbergen) (rechts: bidprentje Marc Verhaegen © verzameling Florizoone - archief Koksijde) 28) Marc Verhaegen -Westhoek, jg 32, nr. 1 - voorjaar 2016, p. 109 2
(boven: overlijdensakte van Marc Verhaegen 15 september klj1916 - © archief Wulveringem – S.A.– Veurne) Vader Omer Verhaegen meldt op 15 september 1916 het trieste bericht op het gemeentehuis bij burgemeester Pieter Huyghe. Het vierjarig zoontje wordt in Wulveringem begraven. Leven tijdens het interbellum deel 8 Na de Eerste Wereldoorlog toert Stijn Streuvels in de Westhoek. Zo bezoekt hij ook Wulveringem. Hij geeft in zijn boek ‘LAND en LEVEN in VLAANDEREN’ een prachtige ‘Streuveliaanse’ beschrijving van de kasteelomgeving en haar bewoners, expliciet over mevr. Merghelynck. “Onmiddellijk naast het kasteel ligt de dorpsplaats waar het belletje rinkelt aan de winkeldeur, waar de smid een boerenpaard nieuw beslag op de poten nagelt, waar de kleermaker van op zijn tafelier boven zijn brilglazen de voorbijgangers aanstaart, de bakker over zijn halve deur een asemptje schept, en twee gebuurwijven met den bezem in de hand, een koutertje slaan … Ginder in de eerste, uit haar hoog venster, staart de jonge edeldame over die eenzame dorpsdoening, over dat pietluttig leventje. Zij is in zwart rouwgewaad, heeft wellicht de genoegens en lusten van ‘t leven gekend, en slijt hier, in de eenzaamheid van het middeleeuwsch kasteel, in de urensdurende verveling, een nutteloos bestaan, met heimwee misschien naar de wereld - naar een stad in de afgelegen verte. 3
Wie weet, komt zij hier elken dag uit dit venster opdagen dat haar de boodschap der “gebeurtenis” brengen moet dewelke haar leven zal opfleuren? Wat eene stof voor een romancier om dien “Blik door het Venster” uit te werken?” (29) Na de oorlog vermindert het personeelsbestand drastisch. Voortaan worden mensen uit de omgeving aangeworven. Madeleine (Mady) Deceuninck uit de Wulveringsmtraat is huishoudster, Stefanie van het Zwaantje wordt aangenomen als kuisvrouw. foto linksboven - Madeleine (Mady) Deceuninck (© collectie Jef Ameeuw) Verder is er Henri Houck, vroeger reeds kleermaker van Merghelynck en Marie, zijn echtgenoten. Zij springen in waar en als het nodig is. (30) foto rechtsboven - Henri Hoek en echtgenote Marie Ter gelegenheid van de meiprocessie voor hun woning (nu Huize De Bryarde). Uitstalling van het H. Hartbeeld en huis bevlagd met de driekleur. (© archief Lucien De Witte) Henri Houck zorgt ook voor de verkoop van het overtollige fruit in de herfst. Zij wonen in een huisje van het kasteel. Tot de vaste bewoners van het kasteel behoort na de oorlog mijnheer Honoré. Hij komt bij zijn zus Juliana inwonen in 1923 na het overlijden van zijn vrouw Leonia Elodia Vanacker. (31) Honoré is een buitenmens. Tuin en park vormen zijn heiligdom. Hij kweekt er met zorg groenten, fruit en bloemen en kan zich volledig inleven in de druivenserre, de boomgaard en tussen de bloemenperken. Eens het morgenmaal voorbij ‘sloft hij op zijn klompen’ naar buiten tot het middagklokje oproept voor het middagmaal. Ook na het middagdutje is hij in het park te vinden. 29) Stijn Streuvels: ‘Land en Leven in Vlaanderen’ -L.J.Veen, Amsterdam 1923 30) Lucien De Witte - lezing Erfgoeddag 18 april 2004 - De Beauvoordse dorpsgazette - zomer 2004 31) Lucien De Witte - lezing Erfgoeddag 18 april 2004 - De Beauvoordse dorpsgazette - herfst 2004 > vervolg in het winternummer 2022 > 4 Ondertussen gedraagt Léon zich meestal als een ‘sinjeur’ of ligt te genieten. Veel werken is hem niet besteed. (© foto midden - Léon Flyps - collectie Jef Ameeuw) Op het einde van de jaren dertig wordt Honoré ziek. Het is een zware slag voor mevrouw wanneer haar broer op 28 augustus 1939 op het kasteel sterft. Honoré wordt bijgezet in het graf van Lucien Flyps. (© bidprentje Honoré Flyps, broer van mevrouw - archief Florizoone Koksijde)
1 Online Touch